Құтырық
1.Өлексені сою барысындағы хаттама ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..1.9
2.Анықталатын ауруды талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10
2.1.аурудың қысқаша анықтамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10
2.2.этиологиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...11
2.3.патогенезі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...11
2.4.клиникалық.анатомиялық түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...11.12
2.5.патологиялық.анатомиялық өзгерістер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...13
2.6.гистологиялық өзгерістер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .13
2.7.диагноз ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
2.8.дифференциальды диагноз ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14.15
3.Фотосуреттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .16
4.Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..18
2.Анықталатын ауруды талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10
2.1.аурудың қысқаша анықтамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10
2.2.этиологиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...11
2.3.патогенезі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...11
2.4.клиникалық.анатомиялық түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...11.12
2.5.патологиялық.анатомиялық өзгерістер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...13
2.6.гистологиялық өзгерістер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .13
2.7.диагноз ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
2.8.дифференциальды диагноз ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14.15
3.Фотосуреттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .16
4.Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..18
Сойылған мал өлексесіне жасалған хаттама
І Кіріспе
1.Түрі : ит
2.Жынысы: еркек
3.Тұқымы: Алабай
4.Жасы: 2
5.Түсі: қара
6.Ерекше белгілері: жоқ
7.Жеке номері:№ 137
8.Мал иесі: Қуанышұлы Қайсар
9.Өлген күні, айы: 15.05.2012 ж.
10.Өлексенің сойылған жері:
11.Союшы: Матай Абен
12.Өлексені союға қатысқандар: Асанов. А
Мал қашан ауырған:10.05.2012 ж алғашқы клиникалық белгілер көріне бастады. Жануардың мінезі өзгере бастады. Ит көңілсіз немқұрайлы болып, қараңғы бұрышқа немесе үйшігіне тығылады, иесінің шақыруына ықылас білдірмейді. Кей жағдайда иесіне тым еркелеп, қолын, бетін жалауға тырысады. Біртіндеп ит мазасызданып, тез шошынып, ызықорланады, орынсыз жүгіре береді. Есінің ауысқан белгілері біліне бастайды: бұрыннан үйреншікті нәрселерге ыызалана үріп, ауызымен ауаны қабады (шыбын ұстағандай). Тәбеті бұзылып үйреншікті тамақты жемей, ағаш, шүберек сияқты заттарды жей бастайды. Кейде таланған жері өте қышынып,оны жалап, үйкеп, тіпті тістелей бастайды,Жұтқыншақ бұлшықеттерінің салдануы нітижесінде жануар жұтына алмай, бір нәрсеге қақалғандай әсер туғызады. Иттің кенеттен өшпенділігі артып, орынсыз басқа жануарларға, адамға, тіпті өз иесіне де ұмтылуы мүмкін. Иттің қорқыныш сезімі жоғалып,шынжырын тістеп, бұлқынып, үзіп кетуге тырысады,босанып алса кісіге шауып, бет алды жүгіріп,қашып кетеді. Ұмтылған кезде үрмей, үндемей қабады. Егер ит торға қамалса,онда темір шыбықтарды тісінің сынғанына қарамастан тістеп, әлсіреп құлағанша бұлқына береді. Бұдан кейін әлі кетіп құлайды, Бұлшықеттері салдануының нәтижесінде дыбысы мүлде өшіп, жағы салақтап,көзі шапырыштанады. Артқы аяғы басуға келмей, сүйретіліп, кейіннен тұла бойы
І Кіріспе
1.Түрі : ит
2.Жынысы: еркек
3.Тұқымы: Алабай
4.Жасы: 2
5.Түсі: қара
6.Ерекше белгілері: жоқ
7.Жеке номері:№ 137
8.Мал иесі: Қуанышұлы Қайсар
9.Өлген күні, айы: 15.05.2012 ж.
10.Өлексенің сойылған жері:
11.Союшы: Матай Абен
12.Өлексені союға қатысқандар: Асанов. А
Мал қашан ауырған:10.05.2012 ж алғашқы клиникалық белгілер көріне бастады. Жануардың мінезі өзгере бастады. Ит көңілсіз немқұрайлы болып, қараңғы бұрышқа немесе үйшігіне тығылады, иесінің шақыруына ықылас білдірмейді. Кей жағдайда иесіне тым еркелеп, қолын, бетін жалауға тырысады. Біртіндеп ит мазасызданып, тез шошынып, ызықорланады, орынсыз жүгіре береді. Есінің ауысқан белгілері біліне бастайды: бұрыннан үйреншікті нәрселерге ыызалана үріп, ауызымен ауаны қабады (шыбын ұстағандай). Тәбеті бұзылып үйреншікті тамақты жемей, ағаш, шүберек сияқты заттарды жей бастайды. Кейде таланған жері өте қышынып,оны жалап, үйкеп, тіпті тістелей бастайды,Жұтқыншақ бұлшықеттерінің салдануы нітижесінде жануар жұтына алмай, бір нәрсеге қақалғандай әсер туғызады. Иттің кенеттен өшпенділігі артып, орынсыз басқа жануарларға, адамға, тіпті өз иесіне де ұмтылуы мүмкін. Иттің қорқыныш сезімі жоғалып,шынжырын тістеп, бұлқынып, үзіп кетуге тырысады,босанып алса кісіге шауып, бет алды жүгіріп,қашып кетеді. Ұмтылған кезде үрмей, үндемей қабады. Егер ит торға қамалса,онда темір шыбықтарды тісінің сынғанына қарамастан тістеп, әлсіреп құлағанша бұлқына береді. Бұдан кейін әлі кетіп құлайды, Бұлшықеттері салдануының нәтижесінде дыбысы мүлде өшіп, жағы салақтап,көзі шапырыштанады. Артқы аяғы басуға келмей, сүйретіліп, кейіннен тұла бойы
Қолданылған әдебиеттер тізімі:
1. Х.С.Жұмабеков, К.Ю.Дербышев “Жануарлардың патологиялық анатомиясы” Алматы 2011 жыл ,278-282 беттер
2. Ө.Ығылманұлы “Ветеринариялық патологиялық анатомия” Алматы 2010ж, 486-490 беттер
3. Атлас патологической анатомии сельскохозяйственных животных 103-104 беттер
4. Т.Сайдуллин “Індеттану және жануарлардың жұқпалы аурулары” Алматы 2009 ж,169-176 беттер
5. Методические указания к офармлению патологоанатомических диагнозов инфекционных болезней сельскохозяйственных животных, Семипалатинск, 1989 г, 24 бет
6. Эпизоотология и инфекционные болезни сельскохозяйственных животных, А.А Конопаткин , Москва “Колос’’1984, 180-189 беттер
7. А.В.Жаров,И.В.Иванов,А.П.Срельников “Вскрытие и патоморфологическая диагностика болезней животных”Москва “Колос” 2000 ,321-323 беттер
8. М.А.Добин, Л.И.Кокуречев “Практикум по ветеринарной патологической анатомии и вскрытию.”Ленинград 1975, 192-193 беттер
9. “Диагностика инфекционных и протозойных болезней сельскохозяйственных животных” Москва “Колос” 1968 г, 45-46 беттер
10. Интернет материалдары.
1. Х.С.Жұмабеков, К.Ю.Дербышев “Жануарлардың патологиялық анатомиясы” Алматы 2011 жыл ,278-282 беттер
2. Ө.Ығылманұлы “Ветеринариялық патологиялық анатомия” Алматы 2010ж, 486-490 беттер
3. Атлас патологической анатомии сельскохозяйственных животных 103-104 беттер
4. Т.Сайдуллин “Індеттану және жануарлардың жұқпалы аурулары” Алматы 2009 ж,169-176 беттер
5. Методические указания к офармлению патологоанатомических диагнозов инфекционных болезней сельскохозяйственных животных, Семипалатинск, 1989 г, 24 бет
6. Эпизоотология и инфекционные болезни сельскохозяйственных животных, А.А Конопаткин , Москва “Колос’’1984, 180-189 беттер
7. А.В.Жаров,И.В.Иванов,А.П.Срельников “Вскрытие и патоморфологическая диагностика болезней животных”Москва “Колос” 2000 ,321-323 беттер
8. М.А.Добин, Л.И.Кокуречев “Практикум по ветеринарной патологической анатомии и вскрытию.”Ленинград 1975, 192-193 беттер
9. “Диагностика инфекционных и протозойных болезней сельскохозяйственных животных” Москва “Колос” 1968 г, 45-46 беттер
10. Интернет материалдары.
Жоспар:
1.Өлексені сою барысындағы хаттама
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...1-9
2.Анықталатын ауруды талдау
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10
2.1.аурудың қысқаша анықтамасы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
2.2.этиологиясы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ...11
2.3.патогенезі
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ...11
2.4.клиникалық-анатомиялық түрлері
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11-12
2.5.патологиялық-анатомиялық өзгерістер
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 13
2.6.гистологиялық өзгерістер
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... 13
2.7.диагноз
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... 14
2.8.дифференциальды диагноз
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .14-15
3.Фотосуреттер ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ..1 6
4.Қолданылған әдебиеттер тізімі
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...18
Сойылған мал өлексесіне жасалған хаттама
І Кіріспе
1.Түрі : ит
2.Жынысы: еркек
3.Тұқымы: Алабай
4.Жасы: 2
5.Түсі: қара
6.Ерекше белгілері: жоқ
7.Жеке номері:№ 137
8.Мал иесі: Қуанышұлы Қайсар
9.Өлген күні, айы: 15.05.2012 ж.
10.Өлексенің сойылған жері:
11.Союшы: Матай Абен
12.Өлексені союға қатысқандар: Асанов. А
Мал қашан ауырған:10.05.2012 ж алғашқы клиникалық белгілер көріне
бастады. Жануардың мінезі өзгере бастады. Ит көңілсіз немқұрайлы болып,
қараңғы бұрышқа немесе үйшігіне тығылады, иесінің шақыруына ықылас
білдірмейді. Кей жағдайда иесіне тым еркелеп, қолын, бетін жалауға
тырысады. Біртіндеп ит мазасызданып, тез шошынып, ызықорланады, орынсыз
жүгіре береді. Есінің ауысқан белгілері біліне бастайды: бұрыннан
үйреншікті нәрселерге ыызалана үріп, ауызымен ауаны қабады (шыбын
ұстағандай). Тәбеті бұзылып үйреншікті тамақты жемей, ағаш, шүберек сияқты
заттарды жей бастайды. Кейде таланған жері өте қышынып,оны жалап, үйкеп,
тіпті тістелей бастайды,Жұтқыншақ бұлшықеттерінің салдануы нітижесінде
жануар жұтына алмай, бір нәрсеге қақалғандай әсер туғызады. Иттің кенеттен
өшпенділігі артып, орынсыз басқа жануарларға, адамға, тіпті өз иесіне де
ұмтылуы мүмкін. Иттің қорқыныш сезімі жоғалып,шынжырын тістеп, бұлқынып,
үзіп кетуге тырысады,босанып алса кісіге шауып, бет алды жүгіріп,қашып
кетеді. Ұмтылған кезде үрмей, үндемей қабады. Егер ит торға қамалса,онда
темір шыбықтарды тісінің сынғанына қарамастан тістеп, әлсіреп құлағанша
бұлқына береді. Бұдан кейін әлі кетіп құлайды, Бұлшықеттері салдануының
нәтижесінде дыбысы мүлде өшіп, жағы салақтап,көзі шапырыштанады. Артқы аяғы
басуға келмей, сүйретіліп, кейіннен тұла бойы еттерімен алдыңғы аяқтары да
салданып, ит мүлдем қимылсыз қалады. Аузынан сілекей ағады.
Қандай ем қолданылды: Ең алдымен жануарды жеке ғимаратқа қамап қойды,
бірақ терапевтикалық ем-шараларын жүргізілмеді.
Өлім қай жерде болған: 15.05.2012 ж мекен-жайы:Титова 51.
Малдың тірі кезінде қойылған диагноз: Құтырық ауруы
ІІ Сипаттау бөлімі
Өлексенің жалпы сипаттамасы: Өлексе сол жағымен жатыр,арықтаған,
тістелінген,үйкелген орындар көрінеді. Басындағы, мойнындағы жүндері
сілекейленген. Аузының айналасы сілекейленген. Іші кепкен.
Дене құрылысы: дене тұрқы доға тәрізденіп,аяқтары тартылып, бүрісіп
жатыр
Қоңдылығы: төмен
Өлексе белгілері: Өлексенің дене температурасы қоршаған орта
температурасынан төмен. Өлексенің іріп-шіруі байқалмайды. Мойынының,
алдыңғы және артқы жақтарының бұлшықеттері тығыз,көздің кілегейлі қабығы
құрғақ,бозарған көгілдір реңді. Көздің қасаң қабығы аздап қарауытқан.
Тері мен тері астындағы шел: бозғылт қызғылтым түсті нүктелі
қанталаулар, эластикалық қасиеті төмен. Бастың және дененің кейбір
бөліктерінде зақымданулар кездеседі: сызаттар, жаралар. Басындағы,
мойнындағы жүндері сілекейленген. Тері астындағы шелде қан құйылған.
Көзге көрінетін кілегей қабықтары мен көздің жағдайы: Сол жақ көзінің
кілегей қабықтары бозарған құрғақ, оң жақ көзінің кілегей қабықтары
бозарған құрғақ және нүктелі қан құйылған. Ауыз қуысының кілегей қабықтары
көгеріңкі, нүктелі кан құйылулар кездеседі. Аналь тесігінің кілегей
қабықтары бозғылт-қызғылтым.
Бұлшықеттері мен сіңірлері: қошқыл қызыл түсті, тығыздау, тістелінген
жерлердің ізі көрінеді.
Сүйектер мен буындар: айтарлықтай өзгеріс байқалмайды.
Сыртқы сөл бездері: жақасты лимфа түйіндері –көлемі 1,5 есеге дейін
ұлғайған, беткі қабаты қошқыл қызыл түсті,кескенде ылғалды қан құйылулар
көрінеді, ұлғайған. Кескенде шеттері бірікпейді.
Жауырын алды лимфа түйіндері ұлғайған, болбыр,беткі бөлігі-қошқыл қызыл
түсті. Кескенде ылғалды ,қан құйылулар көрінеді, ұлғайған. Кескенде шеттері
бірікпейді.
Шап бездері ұлғайған, болбыр, беткі бөлігі қошқыл қызыл түсті. Кескенде
шеттері бірікпейді.
Ішкі қуыстар мен мүшелерді зерттеу
Ауыз қуысы: кілегей қабықтары ісіп-кебінген, көгеріңкі және құрғақ,
нүктелі қан құйылулар көрінеді.
Тіл: аздап ұлғайған, зақымдалған, эрозия, кілегей қабықтары
көгеріңкі.Тілді кескенде бүртіктері жақсы көрінеді, бұлшықетінің суреттері
жақсы байқалады, кескенде шеттері бірігеді.
Жұтқыншақ: кілегей қабықтары бозғылт, көгеріңкі, нүктелі қан құйылулар
кездеседі.
Өңеш: кілегей кабықтары қатпарланған, домбыққан, көгеріңкі, нүктелі қан
құйылулар кездеседі.
Танау қуысы: кілегей қабықтары қызарған, көгеріңкі, құрғақ,
домбыққан,ісікше (кішкене ісік) байқалады.
Көмей мен кеңірдек: кілегейлі қабығы қызарып, қанталаған, кілегей
қабықтарында нүктелі қан құйылулар кездеседі.
Көкірек қуысы: мүшелердің орналасуы анатомиялық жағынан дұрыс, сұйықтық
жоқ, сір қабықтары құрғақ.
Өкпесі, бронхылары,бездері: өкпе қанға толған,ұлғайған,тығыздалып,қоңыр
түске енген. Суға салса тастай батады. Өкпе капиллярлары кеңейген, қанға
толған,қабырғаларының өткізгіштік қасиеті артқан. Кескенде суреті жақсы
көрінеді. Кескенде шеттері бірікпейді.
Жүрек : болбырлау, көмескіленген, нүктелі қан құйылған,жүрек
тамырларының ішіне қошқыл-қызыл түсті қан ұйыған,жүрек дорбасында трансудат
жиналған,жүрек бетінің және дорбаның ішкі беті көмескіленген, қызарған.
Құрсақ қуысы: Ішіндегі заттары дұрыс орналасқан.Ішперде жұмсақ, жылтыр.
Шажырқай тамырлары жақсы көрінеді, қан құйылған.
Көкет: жұмсақ, жылтыр, тегіс.
Қарыны: кілегейлі қабаты қызарған, ісінген, оларда жолақ, дақ, нүкте
тәрізді қанталаулар, бірен-саран ойдымдар байқалады.Жеуге жарамсыз заттар (
жүн, қауырсын, ағаш, тас, т.б.) табылады.
Аш ішек және оның бөліктері:
Он екі елі ішек –кілегейлі қабығы дақты –жолақты қызарған, ісінген,
әдеттегі жылтырлығынан айырылған, көмескіленген, созылмалы лайсаң, серозды-
кілегейлі,кейде кілегейлі –іріңді,сирегірек қан араласқан, құрамында ақшыл-
сұр ірмектер бар шөгіндімен бүркелген. Кілегейлі қабатында қанталаулар мен
ойдымдар кездеседі. Орнынан мол мөлшерде сыдырылып түскен жамылғы эпителий
торшалары ішектің ішіндегісіне қайнатқан күріш маңызын сипатын береді.
Ащы ішек- кілегейлі қабығы қызарған, қанталаған, ісінген, жылтырлығынан
айырылған, эпителий қабаты зақымдалған,нүктелі қан құйылулар кездеседі.
Мықын ішек- кілегейлі қабығы қызарған, қанталаған, ісінген, эпителий
қабаты зақымдалған, нүктелі қан құйылулар кездеседі.
Тоқ ішек және оның бөліктері:
Бүйен- кілегейлі қабығы қызарған, қанталаған, эпителий қабаты
зақымдалған, нүктелі қан құйылулар кездеседі.
Жиек ішек- кілегейлі қабығы қызарған, қанталаған, ісінген, эпителий
қабаты зақымдалған, нүктелі қан құйылулар кездеседі.
Тік ішек- кілегейлі қабығы қызарған, қанталаған, ісінген, эпителий
қабаты зақымдалған, нүктелі қан құйылулар кездеседі.
Бауыр, бездері: Бауыр ұлғайған, жұмсарған, қошқыл-қызыл түсті, кілегейлі
қабатында аздаған қан құйылулар кездеседі. Кескенде қан ағады. Кескенде
суреті анық көрінеді, шеттері бірікпейді. Өт іркілетін қалта бірнеше есеге
дейін ұлғайған және сұйық өт жиналған. Өт жолдарының өткізушілік қабілеті
төмендеген. Портальды лимфа түйіндері ұлғайған, тығыз консистенциялы.
Кескенде суреті анық көрінеді. Кескенде шеттері бірікпейді.
Ұйқы безі: өзгерістер жоқ, бозғылт қызыл түсті.
Талақ: едәуір ұлғайған, қошқыл қызыл түсті, кілегейлі қабықтары
көгеріңкі. Кескенде суреті анық көрінеді. Кескенде шеттері бірікпейді.
Бүйректер: қан іркілген, домбыққан. Беткі бөлігі қошқыл қызыл түсті.
Бүйрек астаушасының (бүйрек қуысының) кілегей қабықтары қызғылтым түсті,
нүктелі қан құйылулар көрінеді. Бүйректі кескенде суреті анық көрінеді.
Кескенде шеттері біріккен. Милы қабат пен қыртысты қабаттың шекарасы айқын.
Несеп жолында ерекше өзгерістер жоқ, кілегей қабықтары ашық қызыл түсті,
нүктелі қан құйылулар көрінеді.
Қуық, несеп шығару түтігі: қуық зәрге толған,кілегейлі қабықтары жылтыр,
жұмсақ, нүктелі қан құйылулар кездеседі. Несеп шығару түтігінің кілегейлі
қабығы жұмсақ, нүктелі қан құйылулар көрінеді.
Жыныс мүшелері: аталық ұрық безінде (ен) айтарлықтай өзгеріс жоқ.
Эндокриндік бездер: сол жақ қалқанша безі оң жақ қалқанша безіне
қарағанда 1-2 есеге дейін ұлғайған.консистенциясы тығыздау.
Шажырқай бездері: қанмен кернелген,тығыз,ұлғайған, сұрғылт қызыл
түсті.Кескенде шеттері бірікпейді.
Ми тамырлары мен жұлыны:қан кернелген және домбыққан. Бас миының жұмсақ
қабығы домбыққан және қан құйылған.зақымданған ганглиозды торшалар
төңірегінде гли торшалары көбейіп шоғырланған. Мида, жұлында, кезеген жүйке
талшығының гангли түйінінде құтыру гранулемалары пайда болған. Үлкен
жартышарлардағы ми қабатының аздап тегістелгені байқалады, мидың ұлпасы
болбыр, ми заттары домбыққан, болбырлау. Мидың үстіңгі қабатының
нейроциттерінде, аммон мүйізінде, мишықта, сопақша мида-Бабеш-Негри
денешіктері табылады.
ІІІ Қорытынды бөлім
Патологиялық анатомиялық диагноз
1.Қарны бос, жеуге жарамсыз заттар табылады (жүн, қауырсын, ағаш, тас
т.б.)
2.Қарынның кілегейлі қабығында қан құйылулар мен эрозия, веноздық
гиперемия.
3.Қанның қоюлануы (ангидремия),сір қабықтардың, тері мен тері асты
шелінің құрғақтығы.
4.Жалпы веноздық іркіліс: кілегейлі қабықтардың цианозы, бауырдың,
өкпенің, көкбауырдың, бас миының жіті венозды гиперемиясы.
5.Гисто-
- мидың діңгек бөлігіндегі (сопақша мида,аммондық мүйізде) іріңсіз
лимфоцитті энцефалит;
-мидың діңгек бөлігінде және вегетативтік түйіндерде құтырық
түйіншектері;
- аммондық мүйізіндегі Бабеш-Негри денешіктері.
Қосымша лабораториялық зерттеу
Гистологиялық зерттеу: Зертханаға иттің басы жіберілді. Ми мен жұлынның
сұр заты лимфоцитті шашыранды іріңсіз қабынған. Процесс мидың діңгек
бөлігінде, әсіресе сопақша ми мен аммондық мүйіздерде зілдірек.
Хроматолизге, сулану дистрофиясына ұшырап, бүрісіп бүлінген нейрондар
глиоциттермен қарпылып (шынайы нейронофагия) , кішкене көлемді,домалақ
пішінді “құтырық түйіншектері” пайда болған. Майда тамырлар қанмен
кернелген, диапедездік қанталаулар, тамырлар айналасындағы домбығу
сұйығы,тамырларды қоршаған глиоциттер мен лимфоциттер шоғырлары түрлерінде
көрінеді. Шеткі жүйке діңгектері қабынуға, дистрофияға ұшыраған.
Нейрондардың цитоплазмасы мен дендриттерінде пайда болатын домалақ не
сопақша пішінді, Бабеш-Негри денешіктері табылды.
Бактериологиялық зерттеу: Мидың зақымдалған бөліктерінен жағынды
дайындалды.
Муромцев әдісімен бояу: жағындыны фиксациялайды. Этил немесе метил
спиртінде не болмаса ацетонда 1-2 сағат ұстайды да, сумен шаяды. Сумен
шайғаннан соң, ылғалды жағынды 5-10 минут сумен арақатынасы 1:40 болатын
Мансон бояуының ерітіндісінде ұстайды. Бояуды шайып, жағындыны таниннің 1
%-ды судағы ерітіндісінде көгілдір түс пайда болғанша 8-10 минут аралығында
ұстайды. Бұдан кейін жағындыны сумен шайып, сүзгі қағазбен кептіреді,
ацетонда немесе ксилолда ұстап, сүзгі қағазбен кептіреді. Боялған жағынды
ашық –көгілдір түсті, жүйке клеткаларының ядролары көк түсті, ал Бабеш-
Негри денешіктері бозғылт күлгін түсті болу керек.
Михин әдісімен бояу: Жағындыны фиксациялайды. Спирт пен эфирдің 1:1
қатынасындағы қоспасымен 5-10 минут аралығында ұстайды, сүзгі қағазбен
кептіреді және 30-40 минут Гимза бояуымен бояйды (1 мл дистилденген суға 1-
2 тамшы )қышқылды спиртпен содан кейін сумен шаяды ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
1.Өлексені сою барысындағы хаттама
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...1-9
2.Анықталатын ауруды талдау
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10
2.1.аурудың қысқаша анықтамасы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
2.2.этиологиясы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ...11
2.3.патогенезі
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ...11
2.4.клиникалық-анатомиялық түрлері
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11-12
2.5.патологиялық-анатомиялық өзгерістер
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 13
2.6.гистологиялық өзгерістер
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... 13
2.7.диагноз
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... 14
2.8.дифференциальды диагноз
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .14-15
3.Фотосуреттер ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ..1 6
4.Қолданылған әдебиеттер тізімі
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...18
Сойылған мал өлексесіне жасалған хаттама
І Кіріспе
1.Түрі : ит
2.Жынысы: еркек
3.Тұқымы: Алабай
4.Жасы: 2
5.Түсі: қара
6.Ерекше белгілері: жоқ
7.Жеке номері:№ 137
8.Мал иесі: Қуанышұлы Қайсар
9.Өлген күні, айы: 15.05.2012 ж.
10.Өлексенің сойылған жері:
11.Союшы: Матай Абен
12.Өлексені союға қатысқандар: Асанов. А
Мал қашан ауырған:10.05.2012 ж алғашқы клиникалық белгілер көріне
бастады. Жануардың мінезі өзгере бастады. Ит көңілсіз немқұрайлы болып,
қараңғы бұрышқа немесе үйшігіне тығылады, иесінің шақыруына ықылас
білдірмейді. Кей жағдайда иесіне тым еркелеп, қолын, бетін жалауға
тырысады. Біртіндеп ит мазасызданып, тез шошынып, ызықорланады, орынсыз
жүгіре береді. Есінің ауысқан белгілері біліне бастайды: бұрыннан
үйреншікті нәрселерге ыызалана үріп, ауызымен ауаны қабады (шыбын
ұстағандай). Тәбеті бұзылып үйреншікті тамақты жемей, ағаш, шүберек сияқты
заттарды жей бастайды. Кейде таланған жері өте қышынып,оны жалап, үйкеп,
тіпті тістелей бастайды,Жұтқыншақ бұлшықеттерінің салдануы нітижесінде
жануар жұтына алмай, бір нәрсеге қақалғандай әсер туғызады. Иттің кенеттен
өшпенділігі артып, орынсыз басқа жануарларға, адамға, тіпті өз иесіне де
ұмтылуы мүмкін. Иттің қорқыныш сезімі жоғалып,шынжырын тістеп, бұлқынып,
үзіп кетуге тырысады,босанып алса кісіге шауып, бет алды жүгіріп,қашып
кетеді. Ұмтылған кезде үрмей, үндемей қабады. Егер ит торға қамалса,онда
темір шыбықтарды тісінің сынғанына қарамастан тістеп, әлсіреп құлағанша
бұлқына береді. Бұдан кейін әлі кетіп құлайды, Бұлшықеттері салдануының
нәтижесінде дыбысы мүлде өшіп, жағы салақтап,көзі шапырыштанады. Артқы аяғы
басуға келмей, сүйретіліп, кейіннен тұла бойы еттерімен алдыңғы аяқтары да
салданып, ит мүлдем қимылсыз қалады. Аузынан сілекей ағады.
Қандай ем қолданылды: Ең алдымен жануарды жеке ғимаратқа қамап қойды,
бірақ терапевтикалық ем-шараларын жүргізілмеді.
Өлім қай жерде болған: 15.05.2012 ж мекен-жайы:Титова 51.
Малдың тірі кезінде қойылған диагноз: Құтырық ауруы
ІІ Сипаттау бөлімі
Өлексенің жалпы сипаттамасы: Өлексе сол жағымен жатыр,арықтаған,
тістелінген,үйкелген орындар көрінеді. Басындағы, мойнындағы жүндері
сілекейленген. Аузының айналасы сілекейленген. Іші кепкен.
Дене құрылысы: дене тұрқы доға тәрізденіп,аяқтары тартылып, бүрісіп
жатыр
Қоңдылығы: төмен
Өлексе белгілері: Өлексенің дене температурасы қоршаған орта
температурасынан төмен. Өлексенің іріп-шіруі байқалмайды. Мойынының,
алдыңғы және артқы жақтарының бұлшықеттері тығыз,көздің кілегейлі қабығы
құрғақ,бозарған көгілдір реңді. Көздің қасаң қабығы аздап қарауытқан.
Тері мен тері астындағы шел: бозғылт қызғылтым түсті нүктелі
қанталаулар, эластикалық қасиеті төмен. Бастың және дененің кейбір
бөліктерінде зақымданулар кездеседі: сызаттар, жаралар. Басындағы,
мойнындағы жүндері сілекейленген. Тері астындағы шелде қан құйылған.
Көзге көрінетін кілегей қабықтары мен көздің жағдайы: Сол жақ көзінің
кілегей қабықтары бозарған құрғақ, оң жақ көзінің кілегей қабықтары
бозарған құрғақ және нүктелі қан құйылған. Ауыз қуысының кілегей қабықтары
көгеріңкі, нүктелі кан құйылулар кездеседі. Аналь тесігінің кілегей
қабықтары бозғылт-қызғылтым.
Бұлшықеттері мен сіңірлері: қошқыл қызыл түсті, тығыздау, тістелінген
жерлердің ізі көрінеді.
Сүйектер мен буындар: айтарлықтай өзгеріс байқалмайды.
Сыртқы сөл бездері: жақасты лимфа түйіндері –көлемі 1,5 есеге дейін
ұлғайған, беткі қабаты қошқыл қызыл түсті,кескенде ылғалды қан құйылулар
көрінеді, ұлғайған. Кескенде шеттері бірікпейді.
Жауырын алды лимфа түйіндері ұлғайған, болбыр,беткі бөлігі-қошқыл қызыл
түсті. Кескенде ылғалды ,қан құйылулар көрінеді, ұлғайған. Кескенде шеттері
бірікпейді.
Шап бездері ұлғайған, болбыр, беткі бөлігі қошқыл қызыл түсті. Кескенде
шеттері бірікпейді.
Ішкі қуыстар мен мүшелерді зерттеу
Ауыз қуысы: кілегей қабықтары ісіп-кебінген, көгеріңкі және құрғақ,
нүктелі қан құйылулар көрінеді.
Тіл: аздап ұлғайған, зақымдалған, эрозия, кілегей қабықтары
көгеріңкі.Тілді кескенде бүртіктері жақсы көрінеді, бұлшықетінің суреттері
жақсы байқалады, кескенде шеттері бірігеді.
Жұтқыншақ: кілегей қабықтары бозғылт, көгеріңкі, нүктелі қан құйылулар
кездеседі.
Өңеш: кілегей кабықтары қатпарланған, домбыққан, көгеріңкі, нүктелі қан
құйылулар кездеседі.
Танау қуысы: кілегей қабықтары қызарған, көгеріңкі, құрғақ,
домбыққан,ісікше (кішкене ісік) байқалады.
Көмей мен кеңірдек: кілегейлі қабығы қызарып, қанталаған, кілегей
қабықтарында нүктелі қан құйылулар кездеседі.
Көкірек қуысы: мүшелердің орналасуы анатомиялық жағынан дұрыс, сұйықтық
жоқ, сір қабықтары құрғақ.
Өкпесі, бронхылары,бездері: өкпе қанға толған,ұлғайған,тығыздалып,қоңыр
түске енген. Суға салса тастай батады. Өкпе капиллярлары кеңейген, қанға
толған,қабырғаларының өткізгіштік қасиеті артқан. Кескенде суреті жақсы
көрінеді. Кескенде шеттері бірікпейді.
Жүрек : болбырлау, көмескіленген, нүктелі қан құйылған,жүрек
тамырларының ішіне қошқыл-қызыл түсті қан ұйыған,жүрек дорбасында трансудат
жиналған,жүрек бетінің және дорбаның ішкі беті көмескіленген, қызарған.
Құрсақ қуысы: Ішіндегі заттары дұрыс орналасқан.Ішперде жұмсақ, жылтыр.
Шажырқай тамырлары жақсы көрінеді, қан құйылған.
Көкет: жұмсақ, жылтыр, тегіс.
Қарыны: кілегейлі қабаты қызарған, ісінген, оларда жолақ, дақ, нүкте
тәрізді қанталаулар, бірен-саран ойдымдар байқалады.Жеуге жарамсыз заттар (
жүн, қауырсын, ағаш, тас, т.б.) табылады.
Аш ішек және оның бөліктері:
Он екі елі ішек –кілегейлі қабығы дақты –жолақты қызарған, ісінген,
әдеттегі жылтырлығынан айырылған, көмескіленген, созылмалы лайсаң, серозды-
кілегейлі,кейде кілегейлі –іріңді,сирегірек қан араласқан, құрамында ақшыл-
сұр ірмектер бар шөгіндімен бүркелген. Кілегейлі қабатында қанталаулар мен
ойдымдар кездеседі. Орнынан мол мөлшерде сыдырылып түскен жамылғы эпителий
торшалары ішектің ішіндегісіне қайнатқан күріш маңызын сипатын береді.
Ащы ішек- кілегейлі қабығы қызарған, қанталаған, ісінген, жылтырлығынан
айырылған, эпителий қабаты зақымдалған,нүктелі қан құйылулар кездеседі.
Мықын ішек- кілегейлі қабығы қызарған, қанталаған, ісінген, эпителий
қабаты зақымдалған, нүктелі қан құйылулар кездеседі.
Тоқ ішек және оның бөліктері:
Бүйен- кілегейлі қабығы қызарған, қанталаған, эпителий қабаты
зақымдалған, нүктелі қан құйылулар кездеседі.
Жиек ішек- кілегейлі қабығы қызарған, қанталаған, ісінген, эпителий
қабаты зақымдалған, нүктелі қан құйылулар кездеседі.
Тік ішек- кілегейлі қабығы қызарған, қанталаған, ісінген, эпителий
қабаты зақымдалған, нүктелі қан құйылулар кездеседі.
Бауыр, бездері: Бауыр ұлғайған, жұмсарған, қошқыл-қызыл түсті, кілегейлі
қабатында аздаған қан құйылулар кездеседі. Кескенде қан ағады. Кескенде
суреті анық көрінеді, шеттері бірікпейді. Өт іркілетін қалта бірнеше есеге
дейін ұлғайған және сұйық өт жиналған. Өт жолдарының өткізушілік қабілеті
төмендеген. Портальды лимфа түйіндері ұлғайған, тығыз консистенциялы.
Кескенде суреті анық көрінеді. Кескенде шеттері бірікпейді.
Ұйқы безі: өзгерістер жоқ, бозғылт қызыл түсті.
Талақ: едәуір ұлғайған, қошқыл қызыл түсті, кілегейлі қабықтары
көгеріңкі. Кескенде суреті анық көрінеді. Кескенде шеттері бірікпейді.
Бүйректер: қан іркілген, домбыққан. Беткі бөлігі қошқыл қызыл түсті.
Бүйрек астаушасының (бүйрек қуысының) кілегей қабықтары қызғылтым түсті,
нүктелі қан құйылулар көрінеді. Бүйректі кескенде суреті анық көрінеді.
Кескенде шеттері біріккен. Милы қабат пен қыртысты қабаттың шекарасы айқын.
Несеп жолында ерекше өзгерістер жоқ, кілегей қабықтары ашық қызыл түсті,
нүктелі қан құйылулар көрінеді.
Қуық, несеп шығару түтігі: қуық зәрге толған,кілегейлі қабықтары жылтыр,
жұмсақ, нүктелі қан құйылулар кездеседі. Несеп шығару түтігінің кілегейлі
қабығы жұмсақ, нүктелі қан құйылулар көрінеді.
Жыныс мүшелері: аталық ұрық безінде (ен) айтарлықтай өзгеріс жоқ.
Эндокриндік бездер: сол жақ қалқанша безі оң жақ қалқанша безіне
қарағанда 1-2 есеге дейін ұлғайған.консистенциясы тығыздау.
Шажырқай бездері: қанмен кернелген,тығыз,ұлғайған, сұрғылт қызыл
түсті.Кескенде шеттері бірікпейді.
Ми тамырлары мен жұлыны:қан кернелген және домбыққан. Бас миының жұмсақ
қабығы домбыққан және қан құйылған.зақымданған ганглиозды торшалар
төңірегінде гли торшалары көбейіп шоғырланған. Мида, жұлында, кезеген жүйке
талшығының гангли түйінінде құтыру гранулемалары пайда болған. Үлкен
жартышарлардағы ми қабатының аздап тегістелгені байқалады, мидың ұлпасы
болбыр, ми заттары домбыққан, болбырлау. Мидың үстіңгі қабатының
нейроциттерінде, аммон мүйізінде, мишықта, сопақша мида-Бабеш-Негри
денешіктері табылады.
ІІІ Қорытынды бөлім
Патологиялық анатомиялық диагноз
1.Қарны бос, жеуге жарамсыз заттар табылады (жүн, қауырсын, ағаш, тас
т.б.)
2.Қарынның кілегейлі қабығында қан құйылулар мен эрозия, веноздық
гиперемия.
3.Қанның қоюлануы (ангидремия),сір қабықтардың, тері мен тері асты
шелінің құрғақтығы.
4.Жалпы веноздық іркіліс: кілегейлі қабықтардың цианозы, бауырдың,
өкпенің, көкбауырдың, бас миының жіті венозды гиперемиясы.
5.Гисто-
- мидың діңгек бөлігіндегі (сопақша мида,аммондық мүйізде) іріңсіз
лимфоцитті энцефалит;
-мидың діңгек бөлігінде және вегетативтік түйіндерде құтырық
түйіншектері;
- аммондық мүйізіндегі Бабеш-Негри денешіктері.
Қосымша лабораториялық зерттеу
Гистологиялық зерттеу: Зертханаға иттің басы жіберілді. Ми мен жұлынның
сұр заты лимфоцитті шашыранды іріңсіз қабынған. Процесс мидың діңгек
бөлігінде, әсіресе сопақша ми мен аммондық мүйіздерде зілдірек.
Хроматолизге, сулану дистрофиясына ұшырап, бүрісіп бүлінген нейрондар
глиоциттермен қарпылып (шынайы нейронофагия) , кішкене көлемді,домалақ
пішінді “құтырық түйіншектері” пайда болған. Майда тамырлар қанмен
кернелген, диапедездік қанталаулар, тамырлар айналасындағы домбығу
сұйығы,тамырларды қоршаған глиоциттер мен лимфоциттер шоғырлары түрлерінде
көрінеді. Шеткі жүйке діңгектері қабынуға, дистрофияға ұшыраған.
Нейрондардың цитоплазмасы мен дендриттерінде пайда болатын домалақ не
сопақша пішінді, Бабеш-Негри денешіктері табылды.
Бактериологиялық зерттеу: Мидың зақымдалған бөліктерінен жағынды
дайындалды.
Муромцев әдісімен бояу: жағындыны фиксациялайды. Этил немесе метил
спиртінде не болмаса ацетонда 1-2 сағат ұстайды да, сумен шаяды. Сумен
шайғаннан соң, ылғалды жағынды 5-10 минут сумен арақатынасы 1:40 болатын
Мансон бояуының ерітіндісінде ұстайды. Бояуды шайып, жағындыны таниннің 1
%-ды судағы ерітіндісінде көгілдір түс пайда болғанша 8-10 минут аралығында
ұстайды. Бұдан кейін жағындыны сумен шайып, сүзгі қағазбен кептіреді,
ацетонда немесе ксилолда ұстап, сүзгі қағазбен кептіреді. Боялған жағынды
ашық –көгілдір түсті, жүйке клеткаларының ядролары көк түсті, ал Бабеш-
Негри денешіктері бозғылт күлгін түсті болу керек.
Михин әдісімен бояу: Жағындыны фиксациялайды. Спирт пен эфирдің 1:1
қатынасындағы қоспасымен 5-10 минут аралығында ұстайды, сүзгі қағазбен
кептіреді және 30-40 минут Гимза бояуымен бояйды (1 мл дистилденген суға 1-
2 тамшы )қышқылды спиртпен содан кейін сумен шаяды ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz