Каталитикалық крекинг туралы
Мазмұны
Кіріспе . . .
1 Технологиялық бөлім
- Процестің мәні және қысқаша сипаттамасы . . .
- Шикізаттың, дайын өнімнің және қосымша материалдардың сипаттамасы . . .
- Дайын өнімнің қолданылуы . . .
- Процестің теориялық негіздері . . .
- Технологиялық процестің жобалануы және толық сипаттамасы . . .
- Процесті аналитикалық бақылау . . .
- Технологиялық процестің автоматтандырылуы . . .
- Еңбекті қорғау . . .
- Қоршаған ортаны қорғау . . .
- Есептеу бөліміПроцестің материалдық балансы . . . Аппарaттың материалдық балансы . . . Аппараттың жылулық балансы . . . Аппараттың негізгі конструктивті өлшемдерін есептеу . . . Негізгі қондырғының таңдалуы және сипаттамасы . . .
3 Экономикалық бөлім
3. 1 Негізгі қорлардың қолданылуы . . .
3. 2 Жұмысшы санын және еңбек ақы қорын есептеу . . .
3. 3 Өзіндік құнын есептеу . . .
3. 4 Технико-экономикалық көрсеткіштерін және тиімділігін есептеу . . .
4 Графикалық бөлім
4. 1 Процестің технологиялық схемасы . . .
4. 2 Негізгі аппараттың сызбасы . . .
4. 3 Қосымша аппараттың сызбасы . . .
Қорытынды . . .
Әдебиеттер тізімі . . .
Кіріспе
Крекинг - мұнайдың үлкен молекулалы көмірсутектерін бензин фракциясын құрайтын кіші молекулаларға ыдырату. Мұнай өңдеуде бензин фракцияларына үлкен көңіл бөлінеді. Саны жағынан да, сапасы жағынан да жоғары бензин алуға тырысады. Крекинг мұнай өңдеу процесінің тереңдігін жоғарылатты. Бензин, керосин, дизель отыны алынатын мөлдір фракциялар мөлшері 40-45%-тен 55-60%-ке дейін өсті. Жаңа технологиялар көмегімен май өндірісінде мазуттың шикізат ретінде пайдаланыла бастауы крекингтің ең маңызды жетістігі болып табылады.
1937 жылға дейін мұнай крекингі тек термиялық әдіспен жүзеге асырылды. Каталитикалық крекинг бензин сапасын жоғарлатуға негізделген мұнайшылардың ұзақ, әрі қажырлы күрестерінің нәтижесінде пайда болды. Крекинг процесінде катализаторды қолдану жоғары октанды отынның шығу мөлшерін арттырды және технологиялық параметрлерді одан әрі жетілдірді.
Термиялық процеспен салыстырғанда, каталитикалық крекинг тезірек өтеді.
Крекинг процесі кезінде көмірсутек сымдары үзіледі және қарапайым шектеулі және шектеусіз көмірсутектер пайда болады.
Катализдік крекингтің термиялық крекингпен салыстырғандағы негізгі артықшылықтары:
- Процесті каталитикалық жылдамдатудың нәтижесінде, процесті төменірек температурада және төменірек қысымда жүргізуге болады.
- Катализатордың селективтік әсері жинақталуға алып келетін процестерді жеделдетеді - хош иісті, изопарафиндік және изоолефиндік үлкен октандық саны бар крекинг - бензиндерде анықталған.
1937 жылы Полсборо қаласындағы Сокони-Мобил компаниясының мұнай тазарту зауытында әлемдегі ең алғаш өндірістік каталитикалық крекинг қондырғысы салынды. Бұл қондырғы катализатор ретінде кремний және алюминий оксидінің қосылыстарын пайдаланады. 1937 жылдан кейін мұнай өндірісіне мұнай өңдеудің каталитикалық әдістері енді.
Бүгінгі таңда катализдік крекингтің әлемдегі ең ірі қондырғысы - АҚШ-тың Нью-Джерси штатындағы, Линден қаласындағы «Эксон» атты компаниясының мұнай өңдеу зауыты. Ол күніне 19 077 000 литр шикі мұнайды өңдейді.
Крекинг процесінде катализаторлар ретінде алюмосиликаттар, хром, алюминий оксидтері және т. б. сияқты қышқылды функциялы заттар кең қолданылады. [5]
1 Технологиялық бөлім
1. 1 Процестің мәні және қысқаша сипаттамасы
Каталитикалық крекингтің негізгі мақсаты тек сапалы отынның қосымша мөлшерін алу ғана емес, сонымен қатар мұнайды пайдалану мүмкіншіліктерін ұлғайту. Каталитикалық крекинг ары қарай химиялық өңдеуге түсетін ароматты көмірсутектер алуға мүмкіндік береді. Химиялық өнімнің 25%-тен көбі мұнай өңдеу өндірісінен алынады. Бүгінгі таңда шаң тәріздес катализатордың қайнап жатқан қабатындағы крекинг жетілдірілген технологиялардың бірі болып табылады. Арнайы синтезделген цеолиттер негізіндегі микросфералық катализаторлар пайда болуы осы технологияны пайдалануға мүмкіндік берді. Мұндай катализаторлар жоғары белсенділігімен және селективтілігімен ғана емес, сонымен қатар жақсы регенерациялануымен және жоғары механикалық төзімділігімен ерекшеленеді.
Қайнайтын немесе жалған қойытылған қабаттың технологиясы микробөлшектің сұйық немесе газдың жоғары көтерілетін ағымындағы физикалық жылжи жүру заңына негізделген. Шикізат жылу алмасу жабдығында арнаулы пеште қыздырылады, содан соң оған су буын қосады және бұл қоспаны катализаторлық өткізгішіне жібереді, сол жерге регенерацияланған катализатор да түседі. Содан соң қоспа реакторға түседі, мұнда бөлетін шарбақ үстінде катализатордың қайнаған қабаты пайда болады. Крекинг катализатор өткізгішінің өзінде-ақ бастамасын алады, себебі онда жеткілікті температура сақталып тұрады, және ол реактордың төменгі аумағында аяқталады. Содан соң барлық салмақ газдың қысымы есебінен жоғары көтеріледі және буен өңдеу аумағының жоғарғы бөлігіне түсіріледі.
Катализаторды реактордан аластату үшін ағызатын жер орналасады, оның үстінде - тұндыратын аумақ болады. Ол катализаторлардың бөлшектерін қосымша бөліп шығару үшін арнаулы циклондармен жабдықталған.
Қорытқы көмірмен толтырылған катализатор сол мезгілде регенерацияға жіберіледі. Регенератор қайнаған қабат тәртібінде жұмыс атқаратын жабдық. Бірақ, бұл жерде жалған қойытылу әдісі іске ауа арқылы асырылады, оның салдарынан қортқы көмір күйдіріледі.
Бұл жердегі негізгі мақсат - катализаторды шығып кетуден қорғау, немесе ол түтін газдарымен бірге атмосфераға шығып кетуі мүмкін. Содан соң катализатор қайтадан реакторға барады және цикл қайталанылады.
Каталитикалық крекингтің артықшылығы, біріншіден, процестің жалпы жылдамдығы біршама азайтуға және процесті төменгі қысымда жүргізуге болатындығы; екіншіден, бұл өте маңызды, катализатордың талғамды әсері крекинг бензині құрамында жоғары октан санды арендердің, изоалкандардың және изоалкендердің жиналуына алып келіп соғатын реакцияларды жылдамдатуы.
Процесті бу фазасында 490-540 0 С, қысым 0, 15 МПа жоғары емес алюмосиликатты (АС), қазіргі кезде негізінен микросфералы цеолитті катализатордың қатысуымен жүргізеді.
Қазіргі кезде барлық каталитикалық крекинг қондырғыларында синтетикалық кристалды алюмосиликатты, көбінесе микросфералы, цеолитті катализаторлар (ЦК) қолданыс табуда.
Мұнай көмірсутектерінің тәжірибелік маңызы бар химиялық ауысуларының көбісі катализатордың қатысуымен жүреді. Катализаторлар химиялық реакциялардың активтеу энергиясын төмендетіп, нәтижесінде олардың жылдамдығын өсіреді. Катализдің жалпы мәні мен мәнісі осында. Реакцияларды катализатордың қатысуымен жүргізу, сонымен қатар, процестің температурасын күрт төмендетуге мүмкіндік береді. [1]
1. 2 Шикізаттың, дайын өнімнің және қосымша материалдардың сипаттамасы
Мәтенқожа кен орны Кеңқияқ мұнай кенішнен оңтүстік-щығысқа қарай орналасқан. 1957 жылы ашылды және эксплуатацияға дайындалады. Барремді және юралық горизонттардың мұнайы ауыр, аз күкіртті, смолалы, жеңіл фракциялар құрамы жоғары емес. Жер қабаттарының тереңдігінің жоғарылауынан мұнайдың тығыздығы және тұтқырлығы төмендейді, 200-300 0 С дейінгі фракциялардың шығыны өседі. Мұнай және оның фракцияларының физика-химиялық қасиеттерінің анализ нәтиежелері кестелерде берілген. [7]
Катализатордың активтігі оның өнімді жұмыс істеуін сипаттайды. Катализатор активті болған сайын, оны берілген бір уақытта шикізаттардың белгілі мөлшерін соңғы өнімдерге ауыстыруға қажетті мөлшері соғұрлым аз болуы керек. Қатты катализатордың активтігі негізінен оның бетінің қалпына байланысты. Катализаторларды әдетте таблетка, шарик немесе өте кішкентай бөлшектер түрінде қолданады. Бет аумағын өсіру үшін көбінесе катализаторды кеуектік бетті отырғызғыштарға отырғызады. Отырғызғыш есебінде активтелген көмір, пемза, кизельгур, алюминий оксиді, силикагель және әр түрлі маркалы жасанды цеолиттерді пайдаланады. Отырғызғыш катализатордың активтілігін көтереді, оған механикалық қаттылық береді, оның шығынын азайтады.
Көп катализатордың активтігін оған аз мөлшерде промотор немесе активаторлар деп аталатын заттарды қосумен көтеруге болады. Активаторлар әсері әр түрлі болуы мүмкін. Кейбір заттар катализатордың ішкі бетін өсіреді, яғни оның құрылымына және жұмыс кезінде сақталуына әсер етеді. Мұндай промоторларды құрылымды деп атайды. Басқа активаторлар катализатор бетінің химиялық құрамын өзгертеді, активті орталар санын өсіреді. Мұндай активаторлар химиялық деп аталады. [1]
200°С дейінгі қайнайтын топтық көмірсутекті фракциялардың құрамы
Кесте 1. 1
арома-
тикалық
28-60
60-95
95-122
122-150
150-200
28-200
1, 5
3, 4
3, 5
4, 0
7, 7
20, 1
0, 6800
0, 7168
0, 7373
0, 7592
0, 7763
0, 7585
1, 3883
1, 4003
1, 4115
1, 4220
1, 4330
1, 4210
0
4
8
9
12
8
36
33
28
24
24
28
64
63
64
67
64
64
32
20
19
18
17
19
32
43
45
49
46
45
28-60
60-95
95-122
122-150
150-200
28-200
0, 8
3, 4
4, 4
4, 5
9, 2
22, 3
0, 6770
0, 7220
0, 7445
0, 7630
0, 7880
0, 7650
1, 3830
1, 3995
1, 4115
1, 4210
1, 4330
1, 4315
0
2
3
6
9
6
34
44
46
42
36
42
66
54
51
52
55
52
40
23
18
16
14
14
26
31
33
36
41
38
Дизелді отындардың және олардың компоненттерінің сипаттамасы Кесте 1. 2
Сынама темпера-турасы
°С
173-320
173-350
200-350
240-320
240-350
20, 0
25, 2
24, 0
14, 4
19, 6
46
48
48
49
50
-
52
-
53
53
225
284
-
272
278
266
284
-
286
300
300
323
-
309
328
313
334
-
314
335
0, 8524
0, 8580
0, 8590
0, 8600
0, 8628
6, 20
8, 37
9, 20
8, 66
11, 50
3, 05
3, 75
4, 00
3, 90
4, 82
-53
-48
-47
-47
-42
-38
-34
-36
-38
-30
71
82
-
-
155
0, 09
0, 10
0, 10
0, 10
0, 10
4, 48
5, 20
-
6, 80
7, 56
-
69, 9
-
73, 9
74, 3
145-320
145-350
200-350
240-320
240-350
20, 6
27, 6
25, 6
15, 4
22, 4
42
45
47
-
49
52
52
51
-
53, 5
230
236
255
262
278
271
284
288
275
298
300
320
323
298
327
306
335
334
312
332
0, 8564
0, 8590
0, 8602
0, 8587
0, 8620
5, 10
7, 42
8, 30
6, 80
9, 96
2, 90
3, 55
3, 80
3, 40
4, 20
-60
-56
-54
-57
-49
-60
-40
-38
-
-37
87
88
133
-
151
0, 08
0, 09
0, 11
0, 10
0, 13
2, 50
3, 30
4, 20
-
5, 30
70, 4
71, 6
69, 4
-
75, 8
150-320
150-350
200-350
240-320
240-350
28, 0
33, 0
25, 3
13, 6
18, 6
-
51
52
57
58
-
61
59
59
60
190
194
225
258
274
237
250
270
272
295
286
314
320
296
320
300
320
332
310
335
0, 8210
0, 8270
0, 8385
0, 8397
0, 8431
3, 10
3, 43
4, 72
5, 18
5, 72
1, 60
1, 98
2, 61
2, 73
3, 06
-43
-38
-30
-28
-25
-30
-27
-22
-21
-11
60
81
-
134
142
-
0, 01
0, 02
0, 03
0, 04
1, 51
2, 01
2, 52
2, 26
3, 52
-
69, 8
72, 8
72, 9
75, 6
[7]
Катализатор реакцияның әрбір элементі сатысынан кейін өзгерусіз қалады. Сондықтан ол шексіз ұзақ жұмыс атқаруы қажет. Катализатордың активтігінің төмендеуін (активсізденуін) көбінесе оның шаршауы немесе ескіруі дейді. Бұл құбылыстың себебі әр түрлі. Катализатордың активтігінің төмендеуі көбінесе оның активті орталарында реакция өнімдерінің (кокстың, шайырдың, парафиндердің және т. б. ) немесе каталитикалық у деп аталатын шикізаттағы кейбір қоспалардың әсерінен болады. Катализатордың улануын болдырмау үшін көбінесе шикізатты алдын-ала қосымша тазалайды. Уларға құрамында Fe, Co, Ni, Pd, Jr, Pt, Cu, Ag бар металл катализаторлар өте сезімтал келеді. көбінесе мынадай каталитикалық улар: күкіртті сутегі және күкіртті қосылыстар, көміртегі оксиді, азотты негіздер, галогендер, фасфор, мышьяк және сурьма қосылыстары, тағы да ауыр мұнай шикізаттарында болатын металлдар (Ni, Fe, V) көп тараған.
Катализатор активтігін бастапқы қалыпқа келтіріді регенерациялау дейді. Регенерациялау тәсілдері әр түрлі. Көмірлі және шайырлы катализатор бетіндегі қалдықтарды ауа ағымында жатады. Тотыққан катализаторларды белгілі температурада сутегі әсерімен тотықсыздандырады, яғни бастапқы қалыпқа келтіреді. Катализатор есебінде әр түрлі заттарды пайдаланады: тотықсызданған металдарды, оксидтерді, қышқылдарды, негіздерді, тұздарды, металл сульфидтерін, кейбір органикалық қосылыстарды және олардың металлмен қосылыстарын.
Өндірісте қолданылатын катализаторларға мынадай талаптар қойылады:
- активтігінің тұрақтылығы, яғни қондырғыны ұзақ уақыт пайдаланғанда активтігінің көп уақыт сақталуы;
- талғамдығы, ғни мақсаттыөнімді, крекинг жағдайында бензинді, неғұрлым көп беру қабілеті;
- термиялық тұрақтылығы, яғни жоғары температуралы регенерациялауда бастапқы қалпын сақтауы;
- механикалық қаттылық, яғни реактор блогында қозғалуда айтарлық өзгерістерге ұшырамауы;
- шикізаттағы күкіртті, азотты және металлоорганикалық қосылыстармен улануға тұрақтылығы.
Каталитикалық крекинг процесінде жоғары октан санды бензин фракциясы мақсатты өнім болып саналады. Бензиннен бөлек бұл процесте тағы көмірсутекті газ, жеңіл газойл (195- С фракция), ауыр газой және кокс түзіледі. Кокс катализатор бетіне отырады және ол регенерация кезінде жағылып кетеді. Өнімдердің мөлшері және сапасы, сонымен бірге түзілген кокстың да, шикізат сапасы мен процесс параметрлеріне тікелей байланысты.
Шикізат. Каталитикалық крекингтің ең негізгі шикізаты 200-500 0 С арасында қайнайтын фракциялар болып саналады, көбінесе қолданатыны алғашқы айдаудың вакуум фракциясы (350-500 0 С) және кокстеудің, термиялық крекингтің және гидрокрекингтің газойлдері. Жеңіл шикізаттарды (керосин-газойл фракциясын және т. б. ) базалы ұшақ бензинінің компонентін алуда, ал ауырлауын автобензин компонентін өндіруде пайдаланады.
Бастапқы шикізаттың сапасы катализатор жұмысына үлкен әсер етеді. Шикізатта қанықпаған және көпсақиналы арендердің көп болуы немесе фракциялық құрамның ауырлауы кокс түзілуді үдетеді де катализатор тез активтігін жоғалтады. Осы себептен кокстеу мен термиялық крекинг газойлдерін (20-25% көп емес) тура айдаумен алынған шикізатқа қарағанда күрделілеу. Шикізатқа шайыр, -күкірт, -азот және металдар қосылыстарының болуы тағы да катализатордың активтігі мен талғамдығын төмендетеді. Сондықтан, тіптен тура аудаумен шайырлы және күкіртті мұнайлардан алынған газойлдерді де крекингтегенде, шикізаттың соңғы қайнау температурасын 480-490 0 С шектеуге тура келеді.
Алдын-ала гидротазалаудан өткен шикізатты крекингтеудің нәтижесі жақсы болады. Гидротазалауда шикізаттағы күкірттің, азоттың және металдардың мөлшері көп төмендейді, сонымен қатар оның кокстенуі де азаяды. Осылай дайындаған шикізатты крекингтеу кокс пен газ шығымын азайтып, бензин шығымын өсіреді. Алынған өнімдер сапасы жақсарады: бензиннің октан саны өседі, крекингтің сұйық өнімдерінде күкірт мөлшері күрт азаяды, сондықтан оларды әрі қарай тазалау қажет болмайды. Қалдық шикізаттан шайыр-асфальтен заттарын бензинмен немесе сұйытылған пропанмен алдын-ала асфальтсыздандыру оң эффект береді.
Каталитикалық крекинг өнімдерінің химиялық құрамының мынадай ерекшеліктері бар: бензинінде изопарафиндер мен ароматикалық көмірсутектері көп; газ құрамында изобутан мен - олефиндер көп; газойл фракциялары көпсақиналы ароматикалық көмірсутектеріне бай келеді. Мұндай ерекшеліктерінің себебі мынада:
1) термиялық пен каталитикалық крекингтің тетіктерінің әртүрлілігінде; термиялық крекинг пен радикалды-тізбекті тетікпен, ал каталитикалық крекинг ионды тетікпен жүреді;
2) катализатордың активті бетінің кейбір реакцияларды, мысалы, олефиндерді изомерлеуді талғамды жүргізу қабілеті, ал бұл процестің жылдамдығы катализаторсыз өте аз. Каталитикалық крекинг бензиндері термиялық крекинг бензиндерінен ароматты, нафтенді және изопарафинді көмірсутектердің жоғары мөлшерімен және олефиндердің аз мөлшерімен ерекшеленеді. Олар тұрақтылығымен және октан санының жоғарлығымен сипатталады. Каталитикалық крекингтегі бензин шығымы шикізат салмағының 70%-ын алады.
Каталитикалық крекинг газдарының құрамында -ден -ке дейігі шектеулі және шектеусіз көмірсутектер болады; газдар шығымы орта есеппен алғанда шикізат салмағының 12-15%-ін құрайды. Катализатордағы қортқы көмір мөлшері орта есеппен алғанда шикізат салмағының 4-6%-ін құрайды. Каталитикалық крекинг нәтижесінде бензин, газ және кокспен қатар, жүйеде циркуляцияланатын және бөлшектеніп реакторға қайтып оралатын лигроин, жеңіл және ауыр каталитикалық газойль сияқты дистиляттар түзіледі.
Процесс параметрлері. Каталитикалық крекингтің негізгі параметрлері болып температура, көлемдік жылдамдықпен анықталатын шикізат буының катализатормен жанасу уақыты және катализатордың айналу еселігі (қозғалушы катализатормен жұмыс істегенде) .
Температура. Шикізаттың ыдырау тереңдігі тұрақты немесе соған жақын жағдайда крекинг температурасының өсуі газ шығымын көтереді, ол барлық басқа өнімдердің шығымы кемиді. Температураның өсуі шикізаттың ауысу тереңдігін арттырады, яғни газ бен кокс шығымы өсіп бензин шығымы азаяды. Бензин сапасы ароматизациялану нәтижесінде аздап өседі, яғни оның октан саны көбейеді.
Шикізатты беру жылдамдығы. Каталитикалық крекингтің өндірістік қондырғыларында шикізаттың катализатормен жанасуын әр түрлі әдістермен және әр мезгілді уақыттарда жүргізеді:
а) шикізатты тура ағынмен жәй қозғалушы ірі бөлшекті катализатор қабатына берумен;
б) шикізатты ұнтақ катализатормен бірге жалған сұйылушы қабатқа берумен;
в) реакцияны шикізат буларында катализатор қалқымасы қозғалатын лифт типтес біркелкі ағынды реакторда жүргізу.
Катализатордың айналу еселігі. Крекинг процесінде катализатор жылубергіш те міндетін атқарады, ол реакция аумағына шикізатты крекинг температурасына дейін қыздыруға және эндотермиялық эффектісін компенсациялауға қажетті, негізгі жылу бөлігін өндіреді. Катализаторды регенерациялау температурасы жоғары болған сайын (ол осы температурамен реакторға түседі), оның айналу еселігі аз болуымүмкін. Басқа жағынан, айналу еселігі көп болған сайын, реактор блогында катализатордың қозғалуы жылдамдау, яғни, оның реакциялық аумақта болуы мен кокстену дәрежесі аз және орта активтігі жоғары болады. Катализатордың реакция аумағында болу уақыты ескі қондырғыларда 10-ынан 30 мин дейін, жалған сұйылушы қабатта катализатормен істейтін қондырғыларда бұл уақыт 1, 5-6, 0 мин дейін қысқарды, ал цеолитті катализаторларды қолданатын қондырғыларда шикізат пен катализатордың жанасу уақыты 2-6с дейін қысқарды. Катализатор активтігінің көтерілуімен қатар кокс шығымының өсуін, реакторда катализатордың массасы көп болғандықтан, оның булануының нашар жүруімен түсіндіріледі. Катализатордың айналу еселігін өзгертумен реакторға берілетін жылу мөлшерін, шикізаттың айналу дәрежесін реттеуге болады. Экономикалық көзқарас бойынша, айналу еселігін көтеру регенератор размерлерін үлкейтуге және катализаторды қозғалтуда пайдалану шығындарын өсіруге алып келіп соғады. Регенераторға түсердегі кокс мөлшері 0, 8-1, 0 % аспауы керек, регенерациядан кейін қалдық кокс мөлшері катализаторға есептегендегі 0, 25 %көп болмауы керек. Қажеттіі активтікті ұстап тұру үшін катализатордың белгілі бір бөлігін жүйеден шығарып, оны жаңа катализатормен ауыстырады. Катализатор шығыны 1000кг шикізатқа 2, 0-2, 3 кг. [1]
1. 3 Дайын өнімнің қолданылуы
Каталитикалық крекинг процесінің көмірсутек газы құрамында 75-80% пентан, бутан-бутилен, пропан-пропилен қоспалары кездеседі. Құрамында 25-40% изотерлі қосылыстар бар, бұл каталитикалық крекинг газдарын мұнай химиялық процестерде бағалы шикізат ретінде болады. Бензин тығыздығы 0, 72-0, 77, октан саны зерттеу бойынша 87-91 ге дейін.
Химиялық құрамы жағынан каталитикалық крекинг бензині тікелей айдау бензинінен айырмашылығы үлкен. Оның құрамында 20-30% арендер мен 8-15% көмірсутектер бар. Жеңіл газойл 195-350 0 С дегі фракция оның тығыздығы. 0, 89-0, 94 және 40-80% арендер кездеседі. Цетан саны шамамен 45-тен 24-ке дейін. Жеңіл газойл жоғары цетан санымен дизельді отын ретінде пайдаланылады, ал цетан саны төмен болса оны мазут ерітуде қолданады. Күкіртті шикізаттан алынған бензин, жеңіл газойл күкірттен тазартылуды қажет етеді. Ауыр газойлдер 350 0 С ден жоғары температурадағы фракциялар.
Каталитикалық крекинг процесінің сұйық қалдық өнімі болып саналады. Бұл отын ретінде пайдаланылады. Күкірт құрамы жоғары болғандықтан ауыр газойлдерді кокстеу қондырғыларында шикізат ретінде пайдаланылады. Құрамында жоғары полициклді арендер (40-60%) каталитикалық крекинг газойлдерін, таза арендер алуда бағалы өнім ретінде қолданады. 280-420 0 С фракцияларын жоғары ароматы концентрат алуда бірқалыпты қолданылады және техникалық көміртегі алуда шикізат ретінде қолданады. Бұл бағытты селективті еріткіштер қолданып 280-420 0 С фракцияларын бөліп, оларды дизельді отынға және техникалық көміртегі алуға шикізат ретінде пайдаланылады. Каталитикалық крекинг қондырғысында негізінен жоғары октанды автомобиль бензиннің компонентін алу кезінде: майлы газ, тұрақсыз бензин, жеңіл және ауыр каталитикалық газойл және кокс болады. Сол қондырғыда, бірақ авиакомпонентті база өндірісінде, жаңағы өнімдерден басқа лигроин және полимер алады, сондай-ақ әркелкі өнім - монобензин, екісатылы каталитикалық тазалауына түседі.
Өнімнің сапасы, құрамы және негізгі пайдалану қатарын қарастырамыз.
1. Майлы газ. Оның құрамы изоқұрылысты көмірсутектермен сипатталады, әсіресе изобутанды бұл оның шикізат ретінде әрі қарай өңдеу үшін құндылығын арттырады мысал үшін каталитикалық крекингтің майлы газ құрамы жеңіл және ауыр дистиллят шикізаты арқылы көрсетуге болады. Майлы газдың бұл тұрақсыз сапасы мысал арқылы жүргізілген. Каталитакалық крекинг газының әр түрлі мөлшері, бұнда су буы, күкірт су тек және инертті газ есептелмеген. Каталитикалық крекинг қондырғысының майлыгазымен тұрақсыз бензиннен жеңіл газдарды бөліп алу үшін серпімділік буы арқылы абсорциялық газды фракциялаушы қондырғыға түседі. Тұрақсыз бензиннен басқа пропан-пропелин, бутан-бутилен және пентан-амиленді фракция алады. Бутан-бутилен және пропан-пропилен шикізат ретінде полимеризация немесе алкилдеуде бензин компоненті не мұнай химиялық процессінің шикі затын алуға қолданады.
2. Тұрақсыз бензин. Одан тұрақтандырудан кейін тұрақты компонент алады. Оны автомобильді және авиационды жоғары октанды бензиндер дайындауға қолданады.
... жалғасыСіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz