Компоненттер, олардың қасиеттері мен әдістері.

Жоспар

І. Кіріспе

ІІ. Негізгі бөлім

2. 1 Алгоритмнің құрылымын сипаттау

2. 2 Жоба құру

2. 3 Бағдарламалау тілін таңдау

2. 4 Жоба құрастыру

2. 5 Компоненттер, олардың қасиеттері мен әдістері.

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер

І. Кіріспе

Алгоритмдерді өрнектеудің көп тараған түрі - оны график арқылы бейнелеу. Графикалық жолмен алгоритмдерді жазу үшін мемлкеттік стандарт белгіленген, онда кез келген амал белгілі бір геометриялық фигурамен өрнектеледі. Ол фигуралар немесе блоктар амалдар символы деп те аталады. Жиі қолданылатын амалдар, яғни мәліметтерді ЭЕМ-ге енгізу, формуламен есептеу, шарттардың орындалуын тексеру, нәтижені қағазға басу символдары көрсетілген. Осы суреттегі көрсетілген блоктардан алгоритм схемалары құрастырылады. Кейде алгоритмдер схемасын оның блок-схемасы деп те атайды.

Программа негізінен екі бөлімен тұрады.

1. Borland Delphi программалау тілі.
2. Paradox берілгендер қоры.

Дипломдық жұмыста Delphi программалау тілін пайдалану себебім, қазіргі таңдағы күрделі және жұмыс істеу жағынан мүмкіндігі тілдердің бірі.

Программалау тілінде негізгі жұмыстарды істейді, яғни формаларды іске қосып және форма бетіндегі алма суреттерін шығаруға және есеп нәтижесін беріп отыруда пайдаланды.

Paradox берілгендер қорын пайдалануымның себебі, Delphi программалау тілімен жақсы байланысады және онымен жұмыс істеу кез-келген адамның қолынан келеді.

Берілгендер қорын басқару жүйесі (БҚБЖ) - берілгендер қорымен жұмыс істеуге арналған Delphi ортасындағы программалар қатарында dBase, Paradox, Access, FoxPro т. б. да бар. Database Desktop утилитасының құрамындағы Paradox ең қолайлы, көп тараған программа. Paradox программаның Paradox 1, Paradox 2, Paradox 3, Paradox4, Paradox5, Paradox6, Paradox 7 сияқты бірнеше нұсқалары бар.

ІІ. Негізгі бөлім

2. 1 Алгоритмнің құрылымын сипаттау

Сонымен алгоритм блоктармен немесе геометриялық көпбұрыштармен өрнектеледі. Әр блоктың ішінде орындалатын іс-әрекеттің мазмұны жазылады. Символдардың бір кіру және шығу сызықтары болуға тиіс. Мысалы, у=a+b формуласы бойынша есептеу тіктөртбұрыш арқылы кескінделетін есептеу блогы арқылы өрнектеледі.

А) у=a+b формуласымен есептеу үшін a және b-ның сандық мәндерін ЭЕМ-ге енгізіп содан кейін қосу амалын орындап, ақарында у-ті қағазға басып шығарып, жұмысты тоқтатасыз. Осы алгоритмнің схемасын құрыңыз?

иә жоқ

иә жоқ

В) Бұл функцияның мәнін табу үшін алдымен жақшада тұрған (ax ² +b) көпмүшелігін жеке есептеп алу қажет, себебі ол тізбек үш рет есептеліп оған машина уақытты көп кетіреді. Сонымен, қарастырылған алгоритм қарапайым сызықтық алгоритм.
Мұндағы 2-блок - a, b, x мәндерін пернелерден программаға енгізу блогы, 3-блок t-ның, ал 4-блок Z функциясының мәндерін есептейді. 5-блок x айнымалысының және Z функциясының нәтижесін қағазға басып шығарады.

Төменде көрсетілген Z функциясының сандық мәнін есептеп шығару алгоритмін жасау керек.

Z=ax ² +b+cos(ax ² +b) - (ax ² +b) .

IV. Есептеу әдістерінің негізгі түрлері: тармақталған

С) ax ² +bx+c=0 квадрат теңдеуін шешу алгоритмін қарастырайық. Мұнда егер дискриминант оң сан болса, онда теңдеудің нақты түбірлерін (х ₁ , х ₂ ) табамыз. Ал, егер дискриминант теріс сан болса, онда теңдеудің комплекс түбірлерін х _{1, 2} =α±iβ бөлек тармақ арқылы есептеп шығарып, α және β сандарын қағазға, не экранға басып алуымыз қажет. Сонымен, алгоритмді құру жолын математикалық түрде төмендегіше жазуға болады:

x _{1, 2} =(-b±√b ² -4ac) /(2a), егер b ² -4ac≥0,

α=-b/(2a) ; β=±√4ac-b ² ) /(2a), егер b ² -4ac<0.

2. 2 Жоба құру

Дельфи ортасында пішін құру қадамдары: Пішін құру үшін Delphi7 (Пуск/Программы/Borland Delphi7) утилитасын жүктеу керек. Delphi7 жүктелген кезде Form1 терезесі пайда болады. BDE парағынан Table компонентін түсіріп DataBaseName, TableName алиас пен кесте атын беріп, Active қасиетінде True таңдау керек. DataSourse компонентін Form1 түсіріп, Dataset қасиетін беру керек. DBGrid компонентін Form1 түсіріп DataSourse қасиетін берген кезде Form1 таңдалған кестенің жазбаларымен толады. BitBtn түсіріп Kind қасиетінің керегін таңдап, жазбаларды қимылға келтіруге болады. Пішінді іске қосу үшін F9 басу керек.

А) Кестелер арасында байланыстар енгізу үшін table properties тізіміндегі referential integrity пунктін таңдап, define батырмасын шерту қажет. referential integrity терезесі ашылады. Осы компаненттерді пайдаланып кестелер арасында байланыс орнату керек.

Б) Бірнеше байланысқан кестелер бойынша жүргізуші туралы және автокөлік туралы анықтама беру керек

С) Байланысқан кестелер бойынша сақтандыру сыйақысының суммасын және В категориялы автокөліктің санын есептейтін есеп берулерді құру керек.

2. 3 Бағдарламалау тілін таңдау

Delphi Windows жүйесінде праграммалаудың ыңғайлы құралы. Онда көптеген операторларды пайдаланып программа дайындау, программа мәзірін құру, анимация, мультимедиа процестерін ұйымдастыру, OLE технологиясын пайдаланып, басқа офистік қосымшаларды шақыру, олармен жұмыс істеу және т. б. іс-әрекеттерді орындау да мүмкін. Көптеген операторлардың жазылуы Турбо Паскальдағы сияқты.

Delphi ортасында төрт терезе бар. Олар:

l) Delphi5-Projectl - Delphi5-тің негізгі терезесі;

2) Form1 - Форма;

3) Object Inspector - Объект инспекторы терезесі;

4) Unitl. pas - Редактор терезесі.

А) Графикалық объекттің бетіне мәтін шығару үшін TextOut әдісі қолданылады. Осы әдістің шақыру нұсқауы жалпы жағдайда мынадай түрде болады:

Объект. Canvas. TextOut(x, y, Текст) ;

Мұндағы x, y - шығатын мәтіннің координат нүктелері;

Текст - айнымалы немесе символдық типті тұрақты (шығарылатын мәтін) .

TextOut әдісімен шығарылатын мәтін облысының оң жақ шекара координаттарын,

PenPos қасиетін пайдаланып алуға болады,

мысалы: TextOut(PenPos. x, PenPos. y, ‘Руб’) ; Form1. Canvas. Pixels [10, 10] :=clRed;

Форманың бетіндегі нүктені қызыл түске бояйды.

Программа іске қосқанда төмендегідей терезе пайда болады:

В) Delphi программасын шақырғанннан кейінгі терезе көріністері:

1. негізгі терезе - Delphi 7;

2. форма терезесі- Form1;

3. объектілер инспекторы терезесі - Инспектор объектов ( Object Inspector) ;

4. объектілер тізімін көру терезесі - Дерево объектов ( Object TreeView) ;

5. редакторлы кодтау терезесі - Unit1. pas.

Негізгі терезеде бас мәзір мен құрал-саймандар тақтасы және компоненттер политрасы орналасқан.

2. 4 Жоба құрастыру

Borland Delphi қазіргі уақытта бағдарламаудың ең танымал тілдерінің бірі болып саналады. Borland Delphi Windows -қа кәсіби деңгейлі интерфейсі бар қолданбалы бағдарлама жасауға мүмкіндік береді. Бұл дипломдық жобада қолданушының қосымша модульдік жобасын шешуде Windows ортасының мүмкіндіктері қарастырылған. Осы жобада программаларды тестілеу және жөңдеу бағдарламасын Borland Delphi бағдарламалау ортасының мүмкіндіктері арқылы жүзеге асады. Жобаның мақсаты - Borland Delphi интерактивті жобалау ортасында мектепте программаны тестілеу бағдарламасын құру болып табылады. Тест оқушы білімінің деңгейін ғана анықтап қана қоймайды, оның ойын жүйелеп, жылдам есептеуіне, логикалық ойлау, есептеу дағдыларының қалыптасуына, тез шешім қабылдау қасиетінің дамуына тиімді әсер етеді. Тест оқушының білім дәрежесін қандай екендігін анықтайтын және ол білімді түрлі жағдайларда қолдана білуін тексеруге мүмкіндік беретін тиімді жол.

А) «Дене массасының индексі» (ИМТ) жобасын құру. Адам дене массасының индексін есептеу үшін адам салмағын бойының квадратына бөлу керек. Массаны есептеу үшін дене массасының индексінің параметрлерін қолданыңыз.

Индекс мәні Нәтиже (экранға шығарылатын хабар) 1 ИМТ-18, 5 Төменгі салмақ 2 18, 6-ИМТ/24, 9 Қалыпты 3 25-ИМТ/29, 9 Артық салмақ 4 ИМТ>=30 Семіздік

Rost:=StrToInt(Edit1. Text) ;

Ves:=StrToInt(Edit2. Text) ;

IMT:=Ves/((Rost/100) *(Rost/100) ) ;

Label6. Caption:='Ваш ИМТ = '+FloatToStr(IMT) ;

If IMT<=18. 5 Then Label7. Caption:=‘Төменгі салмақ ';

If (IMT>=18. 6) and(IMT<=24. 9) Then Label7. Caption:=‘Қалыпты';

If (IMT>=25. 0) and(IMT<=29. 9) Then Label7. Caption:=‘Артық салмақ';

If IMT>=30 Then Label7. Caption:=‘Семіздік';

В) А және В ойыншылар 1 және 2 сандарын жазады . Олар 1, 2 сандарынан басқа және қарсыласы жазды деген санды жазады. Егер екеуі де дұрыс тапса немесе дұрыс таппаса, онда ойын тең аяқталады . алегер тек біреуі тапса, онда ол өздеоі жазған сандардың қосындысына тең ұпай жинайды. Ойынның төлем матрицасын табу керек.

С) Сандардың максимум мәнін табу

Edit1 =бос қалдырамыз

Caption =бос қалдырамыз

Label 1= X тұрақтыны енгіз

Label 2= Y тұрақтыны енгіз

Label3= бос қалдырамыз

Memo1= бос қалдырамыз

Button= нәтижені есепте

procedure TForm1. Edit3Change(Sender: TObject) ;

var x, y; max:integer;

begin

x:=strtoint(edit1. Text) ;

y:=strtoint(edit2. Text) ;

if x>y then max:=x else max:=y;

Memo1. Lines. Add(inttostr(max) ) орналастырып келесідей мән шығару керек.

2. 5 Компоненттер, олардың қасиеттері мен әдістері.

Delphi-дің негізгі ерекшелікретінің бірі - программа формада орнатылған компонеттер (пайдаланушы интерфейсі) оқиғаларын өңдеуіш процедуралар ретінде құралады. Әр компонеттің өзіне тиісті қасиеттері, оқиғалары, әдістері бар. Оны құрылатын программаның алдын ала дайындалған үзіндісі деп қарауға болады. Яғни компоненттер программа көлемін азайтып, құруды жеңілдетеді.

Компонеттер панелінің System бетінде орналасқан TTimer компонентін пайдаланып, формада жүріп тұрған электронды сағатты көрсету керек.

1. Жаңа проект ашып, формада Timer1. Label1 компонентерін орнату (Label1-ді ішіне жүріп тұрған сағат көрсетуді жоспарлау) ;

2. Компонентер қасиеттеріне мәндер меншіктеу:

мұндағы Label1 қасиетіне меншіктелген мәндер формада орнатылған электрондық сағат элементтерін қажетті түрде үлкейтіп, сағатты форма ортасында орналастыру үшін енгізілген Timer1 компоненті - Wіndows-тың жүйелік таймері (WM_TIMER) . Ол қажетті мәліметті миллисекөнт өлшемімен периодты түрде бөліп отырады. WM_TIMER генераторын қосу үшін оның Enabled (қол жетерлік, мүмкіндік) қасиетіне true мәні, нақты уақытты бөліп беруді орындайды Interval (аралық) қасиеті мәніне 1 сек меншіктелген (1 сек =1000 миллисек. ) .

Жалпы, TTimer компоненті өңдейтін оқиға біреу ғана - On Timer (уақыт бойынша) . Код терезесінде сәйкес процедура дайындамасын шығару үшін Timer1 компонентін екі рет шерту не компоненттің қасиеттер терезесінен On Timer оқиғасын таңдап, оң бөлігін екі рет шерту керек.

А) Memo компоненті - String List Editor атаулы арнайы терезесі бар мәтіндік редактор. Терезеге көп жолдық мәтінді енгізу және оны редакциялауға болады. Мәтін TStrings класының Lines қасиетінде сақталады. Дайындалған мәтінді форма бетіне шығару қиын емес.

Егер мәтін көп жолдық болса, оны Memo компонентінің терезесіне енгізген дұрыс. Жұмыс тәсілі:

1. Жаңа проект ашу;
2. Kомпоненттер панелінің Standard қосымша бетінен формаға Memo1, Button1 компаненттерін орнату;
3. Kомпоненттер қасиеттеріне мәндер меншіктеу:

1. Memo1 компанентінің Lines қасиетін екі рет шерту. Редактор іске қосылып, String List Editor терезесі көрінеді.
2. Терезеге жоғарыда берілген бір ауыз өлеңді әдеттегідей енгізу (әр жол теріліп болған соң КҚ клавишін басу керек) ;
3. Терезенің ОК түймесін шерту. Өлең форма бетіне енгізіліп қойылады

В) ComboBox, Shape, MediaPlayer компаненттерін пайдаланып программа құрамыз. Нәтижесінде келесідей программа құрылуы тиіс.

1) Жаңа форма терезесін ашамыз.

2) Пайда болған форма терезесіне Label, ComboBox типті кнопкаларды Стандарт компаненттер политрасынан қоямыз. Ал Image, Shape типті кнопкаларды Additional компоненттер политрасынан қоямыз. Сондай-ақ MediaPlayer кнопкасын System компоненттер политрасынан қоямыз. Обектілерді жеке - жеке белгілеп әрекеттерді орындаймыз.

С) Компонеттер панелінің System бетінде орналасқан TTimer компонентін пайдаланып, формада жүріп тұрған электронды сағатты көрсету керек.

1. Жаңа проект ашып, формада Timer1. Label1 компонентерін орнату (Label1-ді ішіне жүріп тұрған сағат көрсетуді жоспарлау) ;

2. Компонентер қасиеттеріне мәндер меншіктеу:

мұндағы Label1 қасиетіне меншіктелген мәндер формада орнатылған электрондық сағат элементтерін қажетті түрде үлкейтіп, сағатты форма ортасында орналастыру үшін енгізілген Timer1 компоненті - Wіndows-тың жүйелік таймері (WM_TIMER) . Ол қажетті мәліметті миллисекөнт өлшемімен периодты түрде бөліп отырады. WM_TIMER генераторын қосу үшін оның Enabled (қол жетерлік, мүмкіндік) қасиетіне true мәні, нақты уақытты бөліп беруді орындайды Interval (аралық) қасиеті мәніне 1 сек меншіктелген (1 сек =1000 миллисек. ) .

Жалпы, TTimer компоненті өңдейтін оқиға біреу ғана - On Timer (уақыт бойынша) . Код терезесінде сәйкес процедура дайындамасын шығару үшін Timer1 компонентін екі рет шерту не компоненттің қасиеттер терезесінен On Timer оқиғасын таңдап, оң бөлігін екі рет шерту керек.

3. Оқиғаны өңдеуіш құру:

procedure TForm1. Timer1Timer (Sender: TObject) ;

var DateTime: TDateTime;

DateTime:= Time;

label1. Caption:= TimeToStr(DateTime) ;

end;

мұндағы Time - ағымдық уақытта қайтарып қайтарып беретін стандартты функция; TimeToStr - уақытты символдық типке түрлендіру функциясы.

Формада орнатылған жүріп тұрған сағат.

Қорытынды

Бұл курстық жұмыстың мақсаты Delphi ортасының графикалық мүмкіндіктерін көрсететін программа және теориялық материал дайындау болды. Ізденістерімнің нәтижесінде мен көптеген қызықты жайттарға тап болыдым. Және де көп материалды игеріп қана қоймай, графикалық мүмкіндіктерін үйрендім. Жалпы курстық жұмыс мен үшін өте пайдалы болды.

Қазіргі кезде жаңа информациялық технологияның жетістіктері, идеялары қолданбайтын саланы айту қиын. Ғылымның әр саласының есептері программалау тілдерінің көмегімен шешіліп, күрделі құбылыстарды зерттеу мен болжау мүмкіндіктері жаңа деңгейге көтерілді. Программалау технологияларының негізгі бағыттарының бірі - объекті бағытталған программалау тілі. Delphi интегралды ортасы объекті программалау принципіне негізделген. Бұл ортада күрделі қосымшалар, анықтамалық және тестілеу жүйелерін, электрондық оқулықтар, мәліметтер қорын құруға болады.

Қазақстан Республикасында ақпараттандыру процессі басталған кезден бастап-ақ оны қолданудың тиімді жолдары іздестіріле басталды. Басында текст теру, электронды кестемен жұмыс жасау сияқты дайын программалардың көмегіне жүгінсе, қазіргі уақытта әр-түрлі салада өзіне әмбебап бағдарламалар дайындауға көшті.

... жалғасы

Mario ойынның алғашқы ұғымдары

Дельфи ОББ тілінің сервер компоненттері

Темір жол вокзалының электронды кестесін құру

Borland c++ builder

Delphi программалау ортасының негізі

Орта мектепте визуалды программалау негіздерін оқыту

«Молекулалық физика курсы бойынша электрондық қабықша

WEBbrowser компонентін қолданып бағдарлама құру

Модельдеу туралы түсінік

Мәліметтер қоры. Delphi ортасы

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс