ҚР-ның еңбек сұранысы, артық жұмысбастылық, еңбекақы бойынша төлем қабілетсіздік


ҚР-ның еңбек сұранысы, артық жұмысбастылық, еңбекақы бойынша төлем қабілетсіздік
ЖОСПАР КІРІСПЕ . . . 3І ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ЕҢБЕККЕ СҰРАНЫСТЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ ҚАЛЫПТАСУ НЕГІЗДЕРІ . . . 5
1. 1. Еңбекке сұраныс ұғымы . . . 5 1. 2. Еңбекке сұраныстың қалыпты факторлары . . . 6 ІІ ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ЕҢБЕКАҚЫ ТӨЛЕУ МӘСЕЛЕЛЕРІН ТАЛДАУ . . . 11 2. 1 Еңбек ақы мен оның төлену жүйесі . . . 11 2. 2 Еңбекақы төлем қабілетсіздігін талдау . . . 14 2. 3 Артық жұмысбастылық пен еңбекақы төлеудің көрсеткіштерін талдау . . . 15 ІІІ ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ЕҢБЕККЕ СҰРАНЫСТЫ АРТТЫРУ МЕН ЕҢБЕКАҚЫҒА ТӨЛЕМ ҚАБІЛЕТСІЗІГІН ЖЕТІЛДІРУ . . . 18 3. 1 Еңбекақыны төлеуді мемлекеттік жетілдіру . . . 18 3. 2 Еңбекке сұранысты арттырудағы мемлекеттік шаралар қортындысы . . . 19
ҚОРЫТЫНДЫ . . . 22
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР . . . 23 ҚОСЫМША . . . 24 КІРІСПЕ Тақырыптың өзектілігі. Адамзат тарихының тәжірибесі, адамның еңбекке деген ең жақсы ынтасы, яғни талаптануы тек нарық, оның ішінде еңбек нарығы жағдайында ғана іске асырылатындығын көрсетті. Еңбек нарығы дегеніміз ең алдымен жұмыс күшіне сұраным. Әрине, бұл тым ерекше, өзгеше нарық. Еңбек аясы қоғамның экономикалық және әлеуметтік өмірінің маңызды және көп қырлы саласы. Ол жұмыс күші нарығында және оның қоғамдық өндірісте пайдалануын да қамтиды. Еңбек нарығында жұмыс күші өзінің құнын айқындайды, сонымен қатар оның жалдану шарттары, соның ішінде еңбек ақы көлемі, еңбек жағдайлары, білім алу мүмкіндігі, кәсіпқойлық өсу айқындалады. Бүгінгі еңбек мәселесіне келетін болсақ, біздің Республи-камызда еңбек нарығы әлі де күрделі және толық жетілмеген нарық түрі болып саналады. Сондықтан да бұл мәселеге аса көңіл аударылады. Еңбек нарығының толық шешілмеген басты мәселесі деп жұмыссыздықты атап айту қажет. Ғылыми жаңашылдығы мен қолданбалық маңызы. Осы мәселе туралы Қазақстан Республикасының заңына сәйкес, жұмыстан босап қалып, жұмыссыз деп тіркелген азаматтарға бұрынғы жұмыс орнындағы негізгі жалақының 50% кем емес мөлшердегі, бірақ республикада қалыптасқан орташа жалақы мөлшерден жоғары және өмр сүру минимумынан төмен болмайтын, жәрдем ақша беруге кепілдік береді. Олармен бірге мемлекет, жұмыс күшінің ұсынымын азайту үшін иммиграцияны шектеу, шетел жұмысшыларының репартациясын ынталандыру, жұмыс аптасының ұзақтығын қысқарту, жұмыс орнын бөлу және мерзімнен бұрын құрметті демалысқа шығару сияқты жұмыс қамту саясатын жүргізеді. Мемлекет қосымша жұмыс орындарын жасау үшін қаржы бөлу бағдарламасын жүзеге асырады, сөйтіп, жұмыссыздықтан мейлінше жапа шеккен, бірінші кезекте жастар жұмыссыз болатындарға үнемі жәрдем көрсетеді. Еңбек нарығын реттеудің құқықтық механизмі жұмыспен қамту және әлеуметік-экономикалық қатынастарды реттеу бойынша заң және нормативтік актілерді шығару жүзеге асырып келеді. Зерттелу деңгейі. Еңбек нарығы - бұл өте икемді құрылымдық-функционалдық құрамы бар динамикалық нарық. Сондықтан, еңбек нарығында белгілі ағымдар қалыптасады: жұмысшы күші құрамынан шығушылар, жұмысшы күші құрамына кірушілер; жұмыс іздеуден бас тартқандар; жұмыс іздеуді бітіргендер; жұмыс тапқандар және т. б. Осы адамдардың бейімділігі қоғамдағы жұмысшы күшінін нарықтық динамикасын сипаттайды. Қазіргі заманғы еңбек нарығында көптеген әр түрлі мәселелер бар. 70 жылдары еңбек - міндет ретінде қаралды, бірақ егер адам бұл жұмысты атқармаса, ол үшін оны айыпталған жоқ. Бірақ осыған орай балаларды тәрбиелеу және үй шаруашлғмен айналасуы, ол мәртебесіз шаруашылық ретінде қарастырылады. Ал оған керісінше өнеркәсіптегі өңдірістік еңбегі және ауыр қол еңбегі бағалы болды. Ауыр және әскери өнеркәсіп салаларға қарағанда жеңіл өнеркәсіп, ауылшаруашылығы және қызмет көрсету саладағы жұмыс істейтін адамдардың жалақысы төмен болған. Қазіргі кезде еңбек нарығында ұсыныс пен сұраныс арасында теңдестік жоқ. Еңбек орнында керек емес жерлер де құрылады. Экономиканың шикізатқа бағытталуы, жалғыз салалары және ерлер еңбегіне бағытталған өңдірістік те еңбек нарығына өз әсерін тигізеді. Еңбек нарығы теориясы мен еңбек нарығының тетігі талдауда концептуалдық көзқарастар белгілі қызығушылық тудырады (еңбек нарығының классикалық моделі, монетаристік моделі) . Зерттеудің мақсаты. Бүгінгі күні еңбек нарығы, еңбеақы төлену деңгейі, оның ішінде жұмыссыздық мәселесі ең өзекті болып отырғандықтан, курстық жұмыстың тақырыбы етіп таңдап, жан-жақты зерттеп, талқылауды мақсат тұттым. Зерттеудің міндеттері: еңбек нарығын жаңа экономикалық жағдайда мойындау сипатын ашу; еңбек нарығына түсінік беру, оның сипаттамаларын, факторларын және мәнін ашып көрсету; еліміздегі жұмыспен қамту саясатын талдау. Зерттеу объектісі ретінде қоғамдағы мәселелердің бірі еңбекақы, еңбек нарығын алып отырмын. Олардың теориялық және әдіснамалық негізі. І Қазақстан Республикасындағы еңбекке сұраныстың теориялық қалыптасу негіздері 1. 1. Еңбекке сұраныс ұғымы Еңбек нарығы кез келген тауарлы нарық сияқты сұранысқа және ұсынысқа негізделген. Осы жағдайда сұраныс жұмысты орындауға және бос жұмыс орынды алуға талап мөлшерінде алға шығады, ал ұсыныс - жұмыс орнын ауыстыруға немесе алмаған жұмыс күші бар. Сұраныс - бұл капитал нарығында және азық-түлік нарығында, еңбек нарығының жағдайына байланысты жұмыс күшін жалдау туралы шешім қабылдайтын жұмыс берушілер. Сондықтан қатынаста сұраныс кәсіпорын және ұйым жағынан, меншіктің әртүрлігі, еңбектің өнімділік деңгейі және осы өндіріс көлемі кезінде ваканттық жұмыс орынды толтыру мақсатында жұмысшылардың талаптарының құрылымын және көлемін бейнелейді. Сұраныстың нақты шамасы анықталған кезең уақытында (ай, квартал, жыл) кәсіпорын жалдаған жұмысшылар санымен анықталады. Сұраныс - бұл жұмыс күшіне іске асырылған немесе қанағатталған сұраныстың шамасы. Мәлімдемелерді орындамаған бос қалған жұмыс орындарының саны қанағатты емес немесе резервті сұранысты ұсынады. Қанағатты емес сұраныстың шамасы жұмыскерлердің бір жағынан және жұмыс орнының қалуы кезінде жалданғандардың жазып қойылған саналық негізінде құрастырылады. Бірақ кәсіпорынның және экономиканың орташа функциялануы потенциалды сұраныстың анықтамасының қажеттілігін ұсынады. Потенциалды сұраныс - бұл кәсіпорын даму перспектив есебімен жұмыс күшіне сұраныс, өндірістің кеңейуі, өнім шығарудың ұлғаюы. Жұмыс күшіне сұраныстың құрылымы өндірістік профильге сәйкес келетін кәсіпорындағы орындалатын нақты еңбек түрлерімен анықталады, яғни жұмыс күшіне арналған сұраныс сандық және кәсіби белгілері бойынша қатаң дифференцияланған. Сұраныс құрылымындағы жұмыс күшіне сұраныс жалданған біліктіленген кәсіби деңгейдің көз қарастарымен іріленген жоспарды келесі негізгі топтар бойынша бөледі: 1) жоғары біліктіленген жұмыс күшіне сұраныс; 2) орташа біліктіленген сұраныс; 3) төмен біліктіленген сұраныс; 4) біліктіленбеген жұмыс күші. Сұраныстың қалыптасуы микро деңгейде басталады. Кәсіпорынның нарықтық экономикасында өздігінен өндірістік және өтімдік стратегиясын анықтайды, нақты нарықта өнім жасауды қамтамасыздандырады. Содан соң тұтас сұраныстың құрылымы және көлемі микро деңгейге қалыптасады. Тұтасқан сұранысты қалыптастырудың келесі сатысы бұл сала. Нақты саладағы сұраныстың шамасы барлық жеке кәсіпорын сұранысының құны ретіндегідей анықтауы мүмкін. Экономикада сала аралық капиталдың объективті ескертілген үдерісі болады. Одан соң тұтастық сұранысты анықтау кезінде капиталдың және еңбектің сала аралық қозғалысы тұтас сұраныстың жалпы көлеміне әсер етпейді. Тұтастық сұраныста жеке меншік сектордан басқа жұмыс күшіне мемлекеттік сұраныс бөледі, материалдық өндіріс саласындағы жұмыс күшіне сұраныс, материалды емес саладағы жұмыс күшіне сұраныс. Сонымен, тұтас сұранысты қалыптастыру үдерісі жұмыс күшіне құрастырылғандардан құралады: 1) жеке меншік; 2) салалы; 3) мемлекеттік; Жұмыс күшіне сапалы жоспарлы тұтасқан сұраныс - бұл экономика әлеміндегі еңбек реурстарын пайдалану бойынша қоғамдық қатынасты көрсететін экономикалық категория [1] . 1. 2. Еңбекке сұраныстың қалыпты факторлары Жұмыс күші сұранысына әсер ететін нысандар. Сұраныс қисығы: Сұраныс өзгерісіне әсер ететін факторлардың санына келтіруге болады: 1) Еңбек ақы төлеміндегі өзгерістер. Біз өзіміздің еңбек ақымызды өзгерте алатынымызды ұсынайық, ал пайдаланған технологиялардың және құрал-жабдықтардың деңгейі, капиталды беру шарты, өнім және сұраныс арасындағы баға өзгермейді. Жоғарырақ еңбек ақы өндірістің жоғары құнын және жоғары бағаны түсінеді. Сондықтан азық-түлікке сұраныс төмендейді, шығару көлемі төмендейді, жұмыс бастылығы төмендейді. Осындай жұмыс бастылығының қысқартылуы - масштаб тиімділігі деп аталады. Бұдан басқа еңбек ақының өсуі кезінде жұмыскерлер жұмыс күшіне емес көбінесе капиталға сүйенетін технологияларды қолданатын жолмен өндірістің құнын қысқартуға тырысады, яғни жұмыс бастылығы деңгейі төмендейді. Бұл әрекет орнын ауыстыру тиімділігі деп аталады, сондықтан капитал жұмыс күшін ауыстырады. Жұмыс бастылығы деңгейіне еңбек ақы төлеудің әртүрлі ставкасының әсері сұраныспен қисығы ұсынылуы мүмкін. Сұраныстың икімділігі еңбекке еңбек ақы төлемінің деңгейін өзгертуіне әсер ету иілімді (эластичность) деп аталады. Тура иілімділік еңбек ақы төлемі деңгейінің бір айыздық өзгеруімен шақырылған жұмыс бастылығының пайыздық өзгеруі ретіндегідей анықталады. Егер иілімділік 1 көп болса, жұмыс бастылығы деңгейінің бір пайыздық ұлғаюы еңбек төлем ақысының өзгеруі 1%. Егер сұраныс иілімді болса онда еңбек ақы төлемі деңгейінің шарасы бойынша жұмыскерлердің тұтас еңбектері төмендейді, сондықтан еңбек ақы төлемі көтерілгеннен жұмыс бастылығы жылдам беріледі (1-сурет) .






Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz
Реферат
Курстық жұмыс
Диплом
Материал
Диссертация
Практика
Презентация
Сабақ жоспары
Мақал-мәтелдер
1‑10 бет
11‑20 бет
21‑30 бет
31‑60 бет
61+ бет
Негізгі
Бет саны
Қосымша
Іздеу
Ештеңе табылмады :(
Соңғы қаралған жұмыстар
Қаралған жұмыстар табылмады
Тапсырыс
Антиплагиат
Қаралған жұмыстар
kz