Еңбек қорғау шаралары
ҚЫСҚАРТЫЛҒАН СӨЗДЕР МЕН БЕЛГІЛЕР
НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1. «ИМСТАЛЬКОН» ЖШС.гі ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ МАҒЛҰМАТ.ТАР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.1 Кәсіпорынның қысқаша тарихы мен жалпымәлімет ... ... ... ... ... ... ... .7
1.2 Кәсіпорын орналасқан жердің климаттық сипаттамалары ... ... ... ... ...9
1.3 Кәсіпорын орналасқан жердің физико.географиялық сипаттамалары
2. КӘСІПОРЫНДА ЕҢБЕК ҚОРҒАУ ЖӘНЕ ҚАУІПСІЗДІК ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
2.1 Кәсіпорынның еңбек қорғау ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .14
2.2 Кәсіпорын технологиялық үрдісті сипаттау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...17
2.3 Технологиялық процесс кезінде бөлінетін зиянды заттарды талдау ... 25
3. КӘСІПОРЫНДА ЗИЯНДЫЛЫҚТАРДЫ ТӨМЕНДЕТУ ІС.ШАРАЛАРЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...27
3.1 Өндірістік ортаны желдету ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...27
3.2 Жұмыс орнын жарықтандыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..33
3.3 Электр қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .36
3.4 Өрт қауіпсіздік шаралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .40
3.5 Өртке қарсы сумен қамту ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..42
3.6 Дәнекерлеу жұмыстары кезінде шашырайтын металл ұшқындарының қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 49
4. КӘСІПОРЫННЫҢ ҚОРШАҒАН ОРТАҒА ТИГІЗЕТІН ӘСЕРІ ... 52
4.1 Кәсіпорынның қоршаған ортаға тигізетін әсерін бағалау ... ... ... ... ... .52
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...60
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДИБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .62
НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1. «ИМСТАЛЬКОН» ЖШС.гі ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ МАҒЛҰМАТ.ТАР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.1 Кәсіпорынның қысқаша тарихы мен жалпымәлімет ... ... ... ... ... ... ... .7
1.2 Кәсіпорын орналасқан жердің климаттық сипаттамалары ... ... ... ... ...9
1.3 Кәсіпорын орналасқан жердің физико.географиялық сипаттамалары
2. КӘСІПОРЫНДА ЕҢБЕК ҚОРҒАУ ЖӘНЕ ҚАУІПСІЗДІК ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
2.1 Кәсіпорынның еңбек қорғау ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .14
2.2 Кәсіпорын технологиялық үрдісті сипаттау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...17
2.3 Технологиялық процесс кезінде бөлінетін зиянды заттарды талдау ... 25
3. КӘСІПОРЫНДА ЗИЯНДЫЛЫҚТАРДЫ ТӨМЕНДЕТУ ІС.ШАРАЛАРЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...27
3.1 Өндірістік ортаны желдету ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...27
3.2 Жұмыс орнын жарықтандыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..33
3.3 Электр қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .36
3.4 Өрт қауіпсіздік шаралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .40
3.5 Өртке қарсы сумен қамту ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..42
3.6 Дәнекерлеу жұмыстары кезінде шашырайтын металл ұшқындарының қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 49
4. КӘСІПОРЫННЫҢ ҚОРШАҒАН ОРТАҒА ТИГІЗЕТІН ӘСЕРІ ... 52
4.1 Кәсіпорынның қоршаған ортаға тигізетін әсерін бағалау ... ... ... ... ... .52
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...60
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДИБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .62
Халықаралық еңбек ұйымының мәліметтеріне қарағанда, әлемде жыл сайын миллиондаған адамның өмірін қиятын 207 миллионға жуық жазатайым оқиға мен 160 миллион кәсіби ауру тіркеледі. Жайсыз еңбек жағдайлары, өндірістегі жазатайым оқиғалар мен кәсіби аурулар көптеген жұмыскерлер мен олардың отбасы мүшелеріне ауыртпалығын түсіреді, сондай-ақ олардың салдарынан әлем экономикасы жылына жалпы ішкі өнімнің төрт пайызынан айырылып отырады.
25 сәуірді Дүниежүзілік еңбекті қорғау күні деп жариялау – халықаралық еңбек ұйымының ең маңызды акцияларының бірі.
Бұл - әлемнің көптеген елдерінде өндірісте зардап шеккен еңбекшілер еске алынатын күн, оны атап өткізу аясында құқықтық, әлеуметтік - экономикалық, ұйымдастырушылық-техникалық, санитарлық-гигиеналық, емдеу-профилактикалық, оңалту және еңбекті қорғауға бағытталған өзге де іс-шаралар кеңінен насихатталады.
Өкінішке қарай, мұндай шығындарға біздің ел де тап болып отыр. Қазіргі уақытта, республикада зиянды және қауіпті еңбек жағдайларында 1 миллионнан астам жұмыскер еңбек етеді. Жыл сайын еліміздің ұйымдары мен кәсіпорындарында үш мыңнан астам жазатайым оқиға орын алып отырады, олардың үш жүзінен артығы адамдардың қаза болуына әкеліп соғады.
Мұндай жағдай, ең алдымен, жұмыс берушілердің еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау мәселелеріне қажетті көңіл аудармайтынынан, жұмыс берушілердің және жұмыскерлердің еңбек қауіпсіздігі нормалары мен ережелерінің сақталуына деген жауапкершілігінің төмендігінен, өндірістік процестің техникалық ахуалынан туындайды.
Қауіпсіз және салауатты еңбек жағдайлары көп ретте техникалық тұрғыдан алға басылушылықтың арқасында, өндірістегі техника мен технологияның жетілдірілуі арқасында қамтамасыз етіледі.
Алайда еңбек инспекциясы жүргізетін тексерістер еліміздің көптеген кәсіпорындарында қолданылатын қондарғылардың, құрал-жабдықтың, тетіктердің және еңбек құралдарының техникалық күйі стандарттардың, нормалардың талаптарына және оларды пайдалану ережелеріне сай келмейді. Шектес тыс тозған негізгі өндірістік қорлар мен шектеулі инвестициялық мүмкіндіктер жағдайында техногенді факторлардың қоршаған орта мен халыққа тигізетін зиянды әсері күннен-күнге ұлғайып келеді.
Еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғаудың негізгі қағидалары 2007 жылғы шілдеде күшіне енген Қазақстан Республикасының еңбек кодексінде келтірілген.Еңбекті қорғау және еңбек қауіпсіздігі ұйымдастырушының, құқықтың, санитарлық, профилактикалық шаралар жиынтағы болып табылады.
Қазіргі заманғы өндірістік кәсіпорындар ғимараттардан, имараттардан тұрады. Ол ғимараттарда өндірістік цехтар. Технологиялық жабдықтар, инженерлік және коммуналдық, энергетикалық коммуникациялар көлік, байланыс және басқару жүйелері орналасады.
25 сәуірді Дүниежүзілік еңбекті қорғау күні деп жариялау – халықаралық еңбек ұйымының ең маңызды акцияларының бірі.
Бұл - әлемнің көптеген елдерінде өндірісте зардап шеккен еңбекшілер еске алынатын күн, оны атап өткізу аясында құқықтық, әлеуметтік - экономикалық, ұйымдастырушылық-техникалық, санитарлық-гигиеналық, емдеу-профилактикалық, оңалту және еңбекті қорғауға бағытталған өзге де іс-шаралар кеңінен насихатталады.
Өкінішке қарай, мұндай шығындарға біздің ел де тап болып отыр. Қазіргі уақытта, республикада зиянды және қауіпті еңбек жағдайларында 1 миллионнан астам жұмыскер еңбек етеді. Жыл сайын еліміздің ұйымдары мен кәсіпорындарында үш мыңнан астам жазатайым оқиға орын алып отырады, олардың үш жүзінен артығы адамдардың қаза болуына әкеліп соғады.
Мұндай жағдай, ең алдымен, жұмыс берушілердің еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау мәселелеріне қажетті көңіл аудармайтынынан, жұмыс берушілердің және жұмыскерлердің еңбек қауіпсіздігі нормалары мен ережелерінің сақталуына деген жауапкершілігінің төмендігінен, өндірістік процестің техникалық ахуалынан туындайды.
Қауіпсіз және салауатты еңбек жағдайлары көп ретте техникалық тұрғыдан алға басылушылықтың арқасында, өндірістегі техника мен технологияның жетілдірілуі арқасында қамтамасыз етіледі.
Алайда еңбек инспекциясы жүргізетін тексерістер еліміздің көптеген кәсіпорындарында қолданылатын қондарғылардың, құрал-жабдықтың, тетіктердің және еңбек құралдарының техникалық күйі стандарттардың, нормалардың талаптарына және оларды пайдалану ережелеріне сай келмейді. Шектес тыс тозған негізгі өндірістік қорлар мен шектеулі инвестициялық мүмкіндіктер жағдайында техногенді факторлардың қоршаған орта мен халыққа тигізетін зиянды әсері күннен-күнге ұлғайып келеді.
Еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғаудың негізгі қағидалары 2007 жылғы шілдеде күшіне енген Қазақстан Республикасының еңбек кодексінде келтірілген.Еңбекті қорғау және еңбек қауіпсіздігі ұйымдастырушының, құқықтың, санитарлық, профилактикалық шаралар жиынтағы болып табылады.
Қазіргі заманғы өндірістік кәсіпорындар ғимараттардан, имараттардан тұрады. Ол ғимараттарда өндірістік цехтар. Технологиялық жабдықтар, инженерлік және коммуналдық, энергетикалық коммуникациялар көлік, байланыс және басқару жүйелері орналасады.
1. Еңбек қорғау және тіршілік қауіпсіздігі: Оқулық./Қ.Т.Жантасов, Е.Н. Кочеров, А.С. Наукенова, М.Қ.Жантасов. – Алматы, 2012. – 512 бет.
2. Еңбекті қорғау және өмір-тіршілік қауіпсіздігін қамтамасыз ету курсы: Студенттерге арналған оқу құралы/ А.А.Демеген, К.М.Мусаев, Ж.К.Мусаева, Ж.К.Алтыбаева. Ақтау, 2011.-179 б.
3. Охрана труда в химической промышленности/Г. В. Макаров, А. Я. Васин, Л. К. Маринина, П. И Софинский, В. А. Старобинский, Н. И. Торопов. — М., Химия. 1989.496 б.; ил
4. Шкрабак В. С., Казлаускас Г. К.Охрана труда. —М.: Агропромиздат, 1989.—480 е.: ил.— (Учебники и учеб. пособии для студентов высш.учеб.заведений).
5. Денисенко Г. Ф.Охрана труда: Учеб. пособие для инж.-экг.спец. вузов,- М.: Высш.шк., 1985.- 319 б.
6. Безопасность жизнедеятельности. Учебник для вузов/С.В. Белов, А,В. Ильницкая, А.Ф. Козьяков и др.; под общ. ред. С.В. Белова. 2-е изд., испр. и доп. - М: Высш. шк., 1999. - 448 с.: ил.
7. В.Л. Меклер, П.А. Овчинников. Промышленная вентиляция и
кондинционирование воздуха. - М: Сгройиздат, 1978,311б.
8. В.П. Титов, Э.В. Сазонков, Ю.С. Краснов, В.И. Новожилов. Курсовое и дипломное проектирование по вентиляции гражданских и промышленных зданий. -М: Стройиздат, 1985, 206 б.
9. Чепель В. М., Шур И. А. Сжигание газов в топках котлов и печей и обслуживание газового хозяйства предприятий. - 7-е изд., перераб. и доп. - Л.: Недра, 1980. - 591 б.
10. Райтман М. Л. Противопожарное нормирование в строительстве. - 2-е изд., перераб. и доп. - М.: Стройиздат, 1985. - 350 б.
11. Информационно-методический сборник материалов по ЧС и ГО. Выпуск № 2 (18), 2004), выпуск № 1 (17), 2004), выпуск № 4 (16), 2003)
12. Пожарная безопасность. - М.: НИИ охраны труда (НИИОТ), - 2003. № 2 - 5; 2-4. № 4 - 7.
13. Повзик Я. С. и др. пожарная тактика: Учеб, для пожарно-техн. училищ / Я. С. Повзик, П. П. Клюс, А. М. Матвейкин - М.: Стройиздат. 1990. -319 с..: ил,
14. Противопожарное водоснабжение. Учеб. для пожарно-техн. училищ / А. А. Качалов, Ю. П. Воротынцев, А.В. Власов.-М.:Стройиздат, 1985 -228б.: ил.
15. Гайдуков Н. С. Пожарная безопасность промышленных зданий, Киев,"Будевельник". 1972. - 238 б.: ил.
16. Пожарная безопасность. Взрывобезопасность. Справ, изд. / А. Н. Баратов, Е. Н. Иванов, А. Л. Корольченко и др.; под общ. ред. А. Н.Баратова. - М.: Химия, 1987. - 272 б.
17. И.В. Тихомиров, Э.С. Сергеенко. Теплотехника.теплогазоснабжение и вентиляция. - М: Стройиздат, 1991,479 б.
18. Тіршілік әрекетімнің қауіпсіздігі. И.Г практикалық кәсіптері /. Гетия, С.И. Гетия, В.Н. Және т.б. Емеці - М.: бас, СПО Ипрының, 2007.- 104 б.
19. Тіршілік әрекетімнің қауіпсіздігі: оқулық С.В вузов/үшін. Белов, А.В. Ильницкая, А.Ф.Және т.б. Козьяковы; Ортақтың астында ред. С.В.Беловтің. 3-е баспагер, испр. қарамастан және доп. - М.: Высш.шк., 2008. - 485 б.
20. Денисенко Г.Ф. Еңбектің күзеті: оқулардың. жәрдемақы үшін инж.-эконом. спец. вузов. - М.: Высш. шк., 2007. - 319 б.
21. П.А жазықтарының., В.Т Медведеві., Корочков В.В. Электроқауіпсіздік: задачник: оқулардың. жәрдемақы/ проф ред. астына. В.Т.Медведева. - М.: Гардарики, 2008. - 215 б.
22. Б.И Зотовы. Тіршілік әрекетімнің қауіпсіздігі өндірісте: оқулардың. Б.И вузов / үшін. Зотов, В.И. Құрдюмов. - 2-е баспагер, перераб. қарамастан және доп. - М.: колосс, 2007. - 432 б.
23. Ф.М еңбегінің / күзеті.Және др. Канаревы - 2-е баспагер, өзгерітілген. қарамастан және қщсымша. - М.: Агропромиздат, 2007. - 351 б.
24. И.А Павловы. Жобалықтың тынымының / қауіпсіздігі әдістемелік нұсқаулар. - Чебоксара, ФГОУ "ЧГСХА" деген ВПО полиграфиялық бөлімі, 2008.- 39 б.
25. Фролов, А.В. Тіршілік әрекетімнің қауіпсіздігі және еңбектің күзетінің құрылыста: оқу құралым / А.В. Фролов, В.А. Лепиховтің, Н.В. Ляшенко. - Рн/Д: Феникс, 2010. - 704 б.
26. Сибикин, Ю.Д. Еңбектің күзеті және Ю.Д электроқауіпсіздкінің /. Сибикин. - М.: радио және байланыс, 2012. - 408 б.
27. Сухачев, А.А. Еңбектің күзеті құрылыста: А.А оқулығының /. Сухачев. - М.: Кнорус, 2013. - 272 б.
28. Қуликовтардың, О.Н. Еңбектің күзеті металлообрабатывающей өнеркәсіпте: оқу құралым. О.Н білімдері /. Құликовтардың, Е.И. Ролин. - М.: Ицалардың академия, 2012. - 224 б.
29. Қуликовтардың, О.Н. Еңбектің күзеті при дәнекерлегіш жұмыстың өндірісінде: оқулық үшін алғы кәсіптік білімнің / О.Н. Қуликовтардың, Е.И. Ролин. - М.: Ицалардың академия, 2012. - 224 б.
30.Жөн-жосықтар техникалық қанаушылық тұтынушының электрқондырғінің және қауіпсіздіктің техникасының ережесінің тұтынушының электрқондырғінің қанаушылығында. М., Атомиздат, 1974, 352 б.
31.СН 245-71. индустриялық кәсіпорнының жобала- санитарлық шамалары М.: құрылысиздат, 1972, 97 б.
32. Ғимараттың және ғимараттың жобала- противопожарные шамалары. СНиП II - 2-80. М.: құрылысиздат, 1981, 15 б.
33. СНиП II индустриялық кәсіпорнының өндірістік ғимараттары - 90-81. М.: құрылысиздат, 1982, 15 б.
34. Қауіпсіздіктің техникасының қолданыстағы жөн-жосықының жинағы электротехникалық өнеркәсіпте. М: қайрат, 1973, 584 б.
2. Еңбекті қорғау және өмір-тіршілік қауіпсіздігін қамтамасыз ету курсы: Студенттерге арналған оқу құралы/ А.А.Демеген, К.М.Мусаев, Ж.К.Мусаева, Ж.К.Алтыбаева. Ақтау, 2011.-179 б.
3. Охрана труда в химической промышленности/Г. В. Макаров, А. Я. Васин, Л. К. Маринина, П. И Софинский, В. А. Старобинский, Н. И. Торопов. — М., Химия. 1989.496 б.; ил
4. Шкрабак В. С., Казлаускас Г. К.Охрана труда. —М.: Агропромиздат, 1989.—480 е.: ил.— (Учебники и учеб. пособии для студентов высш.учеб.заведений).
5. Денисенко Г. Ф.Охрана труда: Учеб. пособие для инж.-экг.спец. вузов,- М.: Высш.шк., 1985.- 319 б.
6. Безопасность жизнедеятельности. Учебник для вузов/С.В. Белов, А,В. Ильницкая, А.Ф. Козьяков и др.; под общ. ред. С.В. Белова. 2-е изд., испр. и доп. - М: Высш. шк., 1999. - 448 с.: ил.
7. В.Л. Меклер, П.А. Овчинников. Промышленная вентиляция и
кондинционирование воздуха. - М: Сгройиздат, 1978,311б.
8. В.П. Титов, Э.В. Сазонков, Ю.С. Краснов, В.И. Новожилов. Курсовое и дипломное проектирование по вентиляции гражданских и промышленных зданий. -М: Стройиздат, 1985, 206 б.
9. Чепель В. М., Шур И. А. Сжигание газов в топках котлов и печей и обслуживание газового хозяйства предприятий. - 7-е изд., перераб. и доп. - Л.: Недра, 1980. - 591 б.
10. Райтман М. Л. Противопожарное нормирование в строительстве. - 2-е изд., перераб. и доп. - М.: Стройиздат, 1985. - 350 б.
11. Информационно-методический сборник материалов по ЧС и ГО. Выпуск № 2 (18), 2004), выпуск № 1 (17), 2004), выпуск № 4 (16), 2003)
12. Пожарная безопасность. - М.: НИИ охраны труда (НИИОТ), - 2003. № 2 - 5; 2-4. № 4 - 7.
13. Повзик Я. С. и др. пожарная тактика: Учеб, для пожарно-техн. училищ / Я. С. Повзик, П. П. Клюс, А. М. Матвейкин - М.: Стройиздат. 1990. -319 с..: ил,
14. Противопожарное водоснабжение. Учеб. для пожарно-техн. училищ / А. А. Качалов, Ю. П. Воротынцев, А.В. Власов.-М.:Стройиздат, 1985 -228б.: ил.
15. Гайдуков Н. С. Пожарная безопасность промышленных зданий, Киев,"Будевельник". 1972. - 238 б.: ил.
16. Пожарная безопасность. Взрывобезопасность. Справ, изд. / А. Н. Баратов, Е. Н. Иванов, А. Л. Корольченко и др.; под общ. ред. А. Н.Баратова. - М.: Химия, 1987. - 272 б.
17. И.В. Тихомиров, Э.С. Сергеенко. Теплотехника.теплогазоснабжение и вентиляция. - М: Стройиздат, 1991,479 б.
18. Тіршілік әрекетімнің қауіпсіздігі. И.Г практикалық кәсіптері /. Гетия, С.И. Гетия, В.Н. Және т.б. Емеці - М.: бас, СПО Ипрының, 2007.- 104 б.
19. Тіршілік әрекетімнің қауіпсіздігі: оқулық С.В вузов/үшін. Белов, А.В. Ильницкая, А.Ф.Және т.б. Козьяковы; Ортақтың астында ред. С.В.Беловтің. 3-е баспагер, испр. қарамастан және доп. - М.: Высш.шк., 2008. - 485 б.
20. Денисенко Г.Ф. Еңбектің күзеті: оқулардың. жәрдемақы үшін инж.-эконом. спец. вузов. - М.: Высш. шк., 2007. - 319 б.
21. П.А жазықтарының., В.Т Медведеві., Корочков В.В. Электроқауіпсіздік: задачник: оқулардың. жәрдемақы/ проф ред. астына. В.Т.Медведева. - М.: Гардарики, 2008. - 215 б.
22. Б.И Зотовы. Тіршілік әрекетімнің қауіпсіздігі өндірісте: оқулардың. Б.И вузов / үшін. Зотов, В.И. Құрдюмов. - 2-е баспагер, перераб. қарамастан және доп. - М.: колосс, 2007. - 432 б.
23. Ф.М еңбегінің / күзеті.Және др. Канаревы - 2-е баспагер, өзгерітілген. қарамастан және қщсымша. - М.: Агропромиздат, 2007. - 351 б.
24. И.А Павловы. Жобалықтың тынымының / қауіпсіздігі әдістемелік нұсқаулар. - Чебоксара, ФГОУ "ЧГСХА" деген ВПО полиграфиялық бөлімі, 2008.- 39 б.
25. Фролов, А.В. Тіршілік әрекетімнің қауіпсіздігі және еңбектің күзетінің құрылыста: оқу құралым / А.В. Фролов, В.А. Лепиховтің, Н.В. Ляшенко. - Рн/Д: Феникс, 2010. - 704 б.
26. Сибикин, Ю.Д. Еңбектің күзеті және Ю.Д электроқауіпсіздкінің /. Сибикин. - М.: радио және байланыс, 2012. - 408 б.
27. Сухачев, А.А. Еңбектің күзеті құрылыста: А.А оқулығының /. Сухачев. - М.: Кнорус, 2013. - 272 б.
28. Қуликовтардың, О.Н. Еңбектің күзеті металлообрабатывающей өнеркәсіпте: оқу құралым. О.Н білімдері /. Құликовтардың, Е.И. Ролин. - М.: Ицалардың академия, 2012. - 224 б.
29. Қуликовтардың, О.Н. Еңбектің күзеті при дәнекерлегіш жұмыстың өндірісінде: оқулық үшін алғы кәсіптік білімнің / О.Н. Қуликовтардың, Е.И. Ролин. - М.: Ицалардың академия, 2012. - 224 б.
30.Жөн-жосықтар техникалық қанаушылық тұтынушының электрқондырғінің және қауіпсіздіктің техникасының ережесінің тұтынушының электрқондырғінің қанаушылығында. М., Атомиздат, 1974, 352 б.
31.СН 245-71. индустриялық кәсіпорнының жобала- санитарлық шамалары М.: құрылысиздат, 1972, 97 б.
32. Ғимараттың және ғимараттың жобала- противопожарные шамалары. СНиП II - 2-80. М.: құрылысиздат, 1981, 15 б.
33. СНиП II индустриялық кәсіпорнының өндірістік ғимараттары - 90-81. М.: құрылысиздат, 1982, 15 б.
34. Қауіпсіздіктің техникасының қолданыстағы жөн-жосықының жинағы электротехникалық өнеркәсіпте. М: қайрат, 1973, 584 б.
Пән: ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности), Защита труда
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 60 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 60 бет
Таңдаулыға:
МАЗМҰНЫ
бет
ҚЫСҚАРТЫЛҒАН СӨЗДЕР МЕН БЕЛГІЛЕР
НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1. ИМСТАЛЬКОН ЖШС-гі ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ МАҒЛҰМАТ-ТАР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.1 Кәсіпорынның қысқаша тарихы мен жалпымәлімет ... ... ... ... ... ... ... ..
1.2 Кәсіпорын орналасқан жердің климаттық сипаттамалары ... ... ... ... ...
1.3 Кәсіпорын орналасқан жердің физико-географиялық сипаттамалары
2. КӘСІПОРЫНДА ЕҢБЕК ҚОРҒАУ ЖӘНЕ ҚАУІПСІЗДІК ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.1 Кәсіпорынның еңбек қорғау ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.2 Кәсіпорын технологиялық үрдісті сипаттау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.3 Технологиялық процесс кезінде бөлінетін зиянды заттарды талдау ...
3. КӘСІПОРЫНДА ЗИЯНДЫЛЫҚТАРДЫ ТӨМЕНДЕТУ ІС-ШАРАЛАРЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3.1 Өндірістік ортаны желдету ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.2 Жұмыс орнын жарықтандыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.3 Электр қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.4 Өрт қауіпсіздік шаралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.5 Өртке қарсы сумен қамту ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3.6 Дәнекерлеу жұмыстары кезінде шашырайтын металл ұшқындарының қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
4. КӘСІПОРЫННЫҢ ҚОРШАҒАН ОРТАҒА ТИГІЗЕТІН ӘСЕРІ ...
4.1 Кәсіпорынның қоршаған ортаға тигізетін әсерін бағалау ... ... ... ... ... .
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДИБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ...
7
9
9
11
13
14
14
17
25
27
27
33
36
40
42
49
52
52
60
62
ҚЫСҚАРТЫЛҒАН СӨЗДЕР МЕН БЕЛГІЛЕР
ЖШС
жауапкершілігі шектеулі серіктестігі
РТБ
Резеңке-техникалық бұйымдар
МКК
мемлекеттік коперативтік кәсіпорын
МЕСТ
мемлекеттік стандарт
ҚНжЕ
құрылыс нормалары және ережелер
СН
санитарлық нормалар
ӨҚН
өрт қауіпсіздік нормалары
ШРЕК
шекті рұқсат етілген концентрация
ПӘК
пайдалы әсер коэффиценті
ТЖК
табиғи жарықтандырудың коэффиценті
ҚО
қоршаған орта
ШМТ
шекті мүмкін тастамалар
СК
синтетикалық каучук
сағ
сағат, уақыт
м
метр, ұзындық
см
сантиметр, ұзындық
мм
милиметр, ұзындық
с
секунд, уақыт
г
грамм, салмақ
т
тонна, салмақ
Па
Паскаль, қысым
Дж
Джоуль, жылу мөлшері
Гц
Герц, шу жиілігі
кВт
киловат, тоқ қуаты
лм
Люмен, жарық ағыны
лк
Люкс, жарықтылық
ом
Ом, кедергі
А
Ампер, тоқ күші
В
Вольт, тоқ кернеуі
НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
ҚНжЕ ҚР 2.02-01 -2001
Ғимараттардың өрт-жарылыс қауіптілігі
КНжЕ 23.05.95
Табиғи және жасанды жарықтандыру
МЕМСТ 12.1.046-95
Өндірістік алаңдарды жарықтандыру нормасы
СН 1.02.011-94
Жұмыс орнындағы ауадағы зиянды заттар шекті рұқсат етілген мөлшері
МЕМСТ 12.1.004-91
Өрт қауіпсіздігі
МЕМСТ 14098-91
Темір - бетон конструкцияларының арматурасымен орналастырылатын бұйымдарының дәнекерлеу қосылыстары
ҚНжЕ 2.04.05 - 91
Жылыту, желдету және кондиционерлеу
МЕМСТ 12.4.011-89
Жұмысшының жеке қорғану құралы
МЕМСТ 12.1.005-88
Еңбек қауіпсіздігі жүйесіндегі метрологиялық қамтамасыздандыру
МЕМСТ 12.1.013-88
Құрылыстағы электр қауіпсіздігі
МЕМСТ 12.4.051-87
Жеке қорғаныс құралдары
МЕМСТ 12.1.030-81
Электр қауіпсіздігі. Қорғаныш жерге қосу. Нөлге келтіру
МЕМСТ - 14098-91
Темір бетон конструкцияларына орналастырылатын арматураның конструкциялары және өлшемдері
МЕМСТ 5.03-34-2005
Бетон және темір-бетон конструкциялары. Негізгі ережелері.
МЕМСТ 13015-2003
Құрылысқа арналған темір-бетон және бетон конструкциялары. Негізгі ережелері.
МЕМСТ 28042-89
Кәсіпорын ғимараттарына арналған темір-бетон жабындарының тақталары. Негізгі ережелері.
МЕМСТ - 14098-91
Темір - бетон конструкцияларына орналастырылатын арматураның конструкциялары және өлшемдері. Негізгі ережелері.
КІРІСПЕ
Халықаралық еңбек ұйымының мәліметтеріне қарағанда, әлемде жыл сайын миллиондаған адамның өмірін қиятын 207 миллионға жуық жазатайым оқиға мен 160 миллион кәсіби ауру тіркеледі. Жайсыз еңбек жағдайлары, өндірістегі жазатайым оқиғалар мен кәсіби аурулар көптеген жұмыскерлер мен олардың отбасы мүшелеріне ауыртпалығын түсіреді, сондай-ақ олардың салдарынан әлем экономикасы жылына жалпы ішкі өнімнің төрт пайызынан айырылып отырады.
25 сәуірді Дүниежүзілік еңбекті қорғау күні деп жариялау - халықаралық еңбек ұйымының ең маңызды акцияларының бірі.
Бұл - әлемнің көптеген елдерінде өндірісте зардап шеккен еңбекшілер еске алынатын күн, оны атап өткізу аясында құқықтық, әлеуметтік - экономикалық, ұйымдастырушылық-техникалық, санитарлық-гигиеналық, емдеу-профилактикалық, оңалту және еңбекті қорғауға бағытталған өзге де іс-шаралар кеңінен насихатталады.
Өкінішке қарай, мұндай шығындарға біздің ел де тап болып отыр. Қазіргі уақытта, республикада зиянды және қауіпті еңбек жағдайларында 1 миллионнан астам жұмыскер еңбек етеді. Жыл сайын еліміздің ұйымдары мен кәсіпорындарында үш мыңнан астам жазатайым оқиға орын алып отырады, олардың үш жүзінен артығы адамдардың қаза болуына әкеліп соғады.
Мұндай жағдай, ең алдымен, жұмыс берушілердің еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау мәселелеріне қажетті көңіл аудармайтынынан, жұмыс берушілердің және жұмыскерлердің еңбек қауіпсіздігі нормалары мен ережелерінің сақталуына деген жауапкершілігінің төмендігінен, өндірістік процестің техникалық ахуалынан туындайды.
Қауіпсіз және салауатты еңбек жағдайлары көп ретте техникалық тұрғыдан алға басылушылықтың арқасында, өндірістегі техника мен технологияның жетілдірілуі арқасында қамтамасыз етіледі.
Алайда еңбек инспекциясы жүргізетін тексерістер еліміздің көптеген кәсіпорындарында қолданылатын қондарғылардың, құрал-жабдықтың, тетіктердің және еңбек құралдарының техникалық күйі стандарттардың, нормалардың талаптарына және оларды пайдалану ережелеріне сай келмейді. Шектес тыс тозған негізгі өндірістік қорлар мен шектеулі инвестициялық мүмкіндіктер жағдайында техногенді факторлардың қоршаған орта мен халыққа тигізетін зиянды әсері күннен-күнге ұлғайып келеді.
Еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғаудың негізгі қағидалары 2007 жылғы шілдеде күшіне енген Қазақстан Республикасының еңбек кодексінде келтірілген.Еңбекті қорғау және еңбек қауіпсіздігі ұйымдастырушының, құқықтың, санитарлық, профилактикалық шаралар жиынтағы болып табылады.
Қазіргі заманғы өндірістік кәсіпорындар ғимараттардан, имараттардан тұрады. Ол ғимараттарда өндірістік цехтар. Технологиялық жабдықтар, инженерлік және коммуналдық, энергетикалық коммуникациялар көлік, байланыс және басқару жүйелері орналасады. Әрбір өндіріс нысанының ерекшелігіне байланысты өзіндік сипаты болады. Дегенмен ортақ сипаттамалары көптен кездеседі: ғимараттардың бірыңғай бөліктерге, инженерлік, коммуналдық және энергетикалық жүйелердің ұқсастығы. Осы ортақ сипаттарына сүйене отырып оларды төтенше жағдайларға дайындық жүргізудің ортақ факторлары болады.
Жұмыс берушілердің және жұмыскерлердің еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз ету процесіне белсенді қатысуын, сондай-ақ негізгі назар қауіпсіздік техникасына аударылуын көздеу тиіс. Жазатайым оқиғалардың алдын алу мақсатында еңбекті қорғау мәдениетін қалыптастыру және дамыту шаралары қауіп-қатер мен олардың алдын қалай алынуы және бақылануы мүмкін деген түсініктер жөнінде хабардар болу және түсіну деңгейін арттыруға барлық қолда бар кұралдардың қолданылуын талап етеді.Солардың ішінде негізгілерінің бірі еңбек жағдайын жақсарту нәтижесінде, еңбек қауіпсіздігін арттыру.
Еңбек жағдайының жақсаруы мен еңбек қауіпсіздігін арттыру нәтижесінде өндірістік жарақаттану мен кәсіби кеселденуді төмендетіп, еңбек өнімділігі мен өндіретін өнім сапасын арттыруға мүмкіндік туындатады.
1. ИМСТАЛЬКОН ЖШС-гі ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ МАҒЛҰМАТТАР
1.1 Кәсіпорынның қысқаша тарихы мен жалпы мәлімет
ЖШС Имсталькон Жамбыл облысында және Қазақстанның басқа да аймақтарында болат конструкцияларын, темір бетон конструкцияларын, құрылыс материалдарын шығару, дайындау және оларды монтаждау жұмыстарымен айналысады.
ЖШС Имсталькон Қазақстан және ТМД елдерінің нарығында 1992 жылдан бері болат конструкцияларын және темір бетон конструкцияларын дайындау мен монтаждау жұмыстары бойынша жұмыс атқарады. Ол ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың өкімімен Казстальмонтаж арнайы монтаждау серіктестігінің негізінде құрылған. Серіктестіктің оғанға дейн Қазақстан Республикасы бойынша 6 зауыты және 23 монтаждау басқармалары болған, олар Қарағанды, Жамбыл, Өскемен, Повладар, Рудный, Жаңатас, Көкшетау, Алматы, Теміртау, Семей, Ақтөбе, Рудный, Шымкент қалаларында орналасқан болатын.
1964 жылы Шымкент қаласының Казстальконструкция трестінің Жамбыл қаласында мантаждау учаскесі ашылған болатын. 1969 жылы аталған учаскенің жұмыс көлемінің өсуіне байланысты монтаждау учаскесі арнайы монтаждау басқармасына айналды. 1987-1989 жылдары қайта құрулар мен өзгертулер нәтижесінде Казстальконструкция тресті Жамбыл қаласы бойынша арнайы монтаждау трестінің басқармасы болып аты өзгертілді де, соның негізінде 1992 жылы қыркүйек айында АҚ Жамбыл монтаждау фирмасы - Имсталькон болып құрылды. Жамбыл монтаждау фирмасы соғылып жатқан ғимараттарға және реконструкциядан өтетін өндірістік ғимараттарға металлоконструкцияларын және темір бетон конструкцияларын жобалап дайындаумен қоса оларды монтаждау жұмыстарын атқарады.
Мекеме Жамбыл облысы, Тараз қаласы, Толе би көшесі 230, қаланың солтүстік-батыс аймағында, өндірістік аймақта орналасқан. Өндірістік аймақтың жалпы ауданы 3,77 га. Мекеменің өндірістік алаңында 8 негізгі ғимараттары орналасқан:
1. Әкімшілік ғимарат
2. Металлоконструкцияларды дайындау цехі
3. Темірбетон конструкцияларын дайындау цехі
4. Дәнекерлеу цехі
5. Механикалық және жөндеу цехі
6. Бетон қоспаларын дайындау орны
7. Өндірістік автотранспортының орны
8. Қойма
Тұрғын үйлер өндіріс алаңшасынан 200 метр қашықтықта оңтүстік бөлігінде орналасқан. Өндірістің солтүстігі мен шығысында өндірістік орталар орналасқан.
Мекеме орналасқан аймақтың климаттық жағдайы бойынша өндірістік аудан ІІІ В климаттық санатқа жатады. Климаты күрт континенталды, ыстық, құрғақ. Атмосфера стратификациясының коэфиценті 200. Желдің орташа жылдамдығы - 6мс. Жер бедері тегіс. Ауданның сейсмикасы Рихтер шкаласы бойынша 8 балл. Кәсіпорын қалыптасқан (қолданыстағы) нысан болып табылады (1.1- сурет.).
1.1- сурет. Кәсіпорын орналасқан жердің сызбасы
ЖШС Имсталькон өндірістік қызметтің негізгі бағыты металл конструкциялары және темірбетон бұйымдары мен құрылымдарын шығару болып табылады. Қазіргі уақытта қуыс тақталар мен басқа да темірбетон бұйымдарын шығарады. Мекеме жылына 9000 м куб. тауарлық бетон мен 65000 м куб. құрастырылатын темірбетон шығаруға мүмкіндік беретін заманауи технологиялық жабдықтары бар өндірістік қуатқа ие. Қазіргі уақытта кәсіпорында 300 адам жұмыс істейді. Мекеме басшылығының кадрлық саясаты жұмыс істеп тұрған өндірісті дамыту мен тиімділігін ұстап тұру мақсатында жұмысқа көбінесе тиісті біліктілігі мен белгілі бір жұмыс тәжірибесі бар мамандарды қабылдауға бейімделген. []
09.01.2013 жылғы №2 санитарлық-эпидемиялогиялық қортындысына және 08.07.2012 жылғы №334 СанНжЕ 1 қосымшасындағы 23 тармақ 92 тармақшасына сәйкес нысан ІІІ сыныпқа жатады. Санитарлық-қорғау аумағы - 300 метр, яғни Экологиялық кодекс бойынша нысан ІІ санатқа жатады.
Нысанның өндіріс алаңшасында темір бұйымдарын дәнекерлеу цехі, темір бетон бұйымдарын дайындау цехы, жөндеу шеберханасы орналасқан.
Өндірістік алаңшаның жалпы аумағы 45200 шаршы метрді (ш.м.) құрайды, соның ішінде 4002,5 ш.м. құрылыс нысандарында, 300 ш.м. асфальтобетонмен қапталған, 200 ш.м. көгеріштендірілген.
1.2 Кәсіпорын орналасқан жердің климаттық сипаттамалары
Кәсіпорынның өндіріс алаңы орналасқан аумақ табиғаты температураның құбылмалылығы, жауын-шашынның әр жылы әр территорияға әр түрлі түсетіндігі, ауаның құрғақтығы, қатты буланғыштығы, күн шуағының молдығымен сипатталады. Аймақ таулы болып есептелгендіктен ауа-райы жұмсақтау келеді, қысы онша қатты емес, ылғал да біршама жақсы түседі. Ауаның жылдық орташа температурасы 6,5 және 10,50 арасында ауытқып тұрады. Ал, солтүстік және таулы аудандарда 6,5-80, орталық аудандарда 9-100 шамасында болады.
Ең суық ай - қаңтар болып саналыды, ауаның орташа температурасы 50-150 арасында. Кей жылдары аяз -200 дан -400-қа дейін жетеді. Ең ыстық айдағы ауаның орташа температурасы тау және тау бөктерінде 25-350. Жылдың жылы кезеңіндегі орташа ауа температурасы 15-170.
Көктемнің алғашқы белгілері наурыздың аяғы мен сәуір айының басында байқалады. Осы көктем айларында сел жүру қауіптері болады. Көктемнің ұзақтығы 70 күнге дейін созылады.
Жылына күн 2700 сағат шамасында шуағын төгеді, соның 2000 сағаты (74%-ы) жылдың жылы кезеңіне сәйкес келеді.
Жылы кезеңдегі ауаның салыстырмалы ылғалдылығы таулы аудандарға қарай жоғарылап 55 пайызға дейін жетеді.
Жауын-шашын мөлшері солтүстіктен оңтүстікке қарай өсе береді. Облыстың шөл аймақтарында ол жылына 100-150 мм, жазықтықта 150-200мм, тау бөктерінде 300-400 мм, тау бастарында 450-500 мм-ге дейін түседі. Жауын-шашын жылдың суық кезеңіне қарағанда жылы кезеңінде неғұрлым мол түседі, оның 30-40 пайызы көктемде жаады.
Қар жұқа түседі, әрі тұрақтамайды. Ол ең қалыңдағанда 15-30, тау бөктерінде 20-40, тау бастарында 20-40 см-ден 70 см-ге дейін жетеді.
Климаттық аймақ III В категориясына жатады. Ең үлкен орташа желдің жылдық жылдамдығы - 8,3мс. Желдің басым болатын бағыты : қаңтарда - оңтүстіктік - шығыс, шілдеде - солтүстік. Ауаның орташа салыстырмалы ылғалдылығы: қаңтарда - 67%, шілдеде - 31%. Тұнбалардың орташа жылдық мөлшері - 324-354 мм.
Желдің орташа жылдамдығы: қаңтар айында - 2,73 мс, шілде айында - 3,39 мс құрайды.
Желдің румба бойынша шілде айындағы орташа жылдамдығы және қайталануы (көрсеткіште желдің қайталануы % түрінде берілген, ал румба бойынша желдің орташа жылдамдығы мс түрінде берілген) 2-ші кестеде келтірілген
1.1- кесте. Желдің румба бойынша орташа жылдамдығы.
С
СШ
Ш
ОШ
О
ОБ
Б
С
ШТИЛЬ
83,8
104,6
63,2
253,6
83,8
103,9
95,2
143,9
20%
Ауаның есептік температурасы ең суық бескүндікте - 5оС, ең cуық тәулікте - 23оС құрайды. Ауа температурасының тәуліктік амплитудасы қыркүйекте - 15,1оС, қарашада - 8,9оС. Жылыту кезеңінің орташа температурасы - 7,1оС құрайды, жылыту кезеңінің ұзақтығы 167 тәулік.
Тұрақты қар қабаты желтоқсанның алғашқы онкүндігінде қалыптасады және 90 күн барысында ұсталады. Қыс мезгілінде қар қабаты тұрақсыз. Тұрақсыздықтың негізгі себебі температуралық тәртіптің тұрақсыздығы. Қыс мезгілінде ауаның температурасының күрт жоғарылануынан қардың қарқынды еруіне алып келеді
Сыртқы ауаның орташа температурасы cуық айларда -5оС, ыстық кездерде 31,9оС құрайды.
Жылдық жауын-шашын көлемі - 320 мм құрайды.
1.2- кесте. Айлық және жылдық жауын - шашын мөлшері, мм
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
жыл
24
25
42
48
38
26
11
7
9
31
35
28
320
1.3- кесте. Тұманды күндердің орташа саны
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
жыл
9
7
6
1
0,4
0,1
-
0,1
0,1
1
5
8
38
1.3 Кәсіпорын орналасқан жердің физико-географиялық сипаттамалары
Сипатталынатын өндіріс горизонты біртегіс және жоғарғы жағы - төрттік, аллювиальды шөгінді, қыртысты болып келген.
Литологиялық құрамы:
oo топырақты - өсімдікті қабат:
oo гумус құрамы - 12 %
oo ұсақ тас және ірі құм - 8 %
oo құмдақ бөлігі - 29 %
oo тозаңды бөлігі - 51 %
oo топырақты бөлігі - 12 %
oo құмдақ - саздақты топырақ:
oo ұсақ тас және ірі құм - 11 ден 15% - ке дейін
oo құм - 45 %
oo тозаңды бөлігі - 35,2 %
oo топырақты бөлігі - 8 %
oo ұсақ жұмыр тасты топырақ
oo саз балшықты тастақты , фосфор ұсақтары, кокс ұсақтары, құмайт - саздақты топырақ, металл бөлшек қалдықтары, құрылыс қалдықтары бар ұсақ жұмыр тасты және ірі құмды топырақ.
Аумақ тереңдігі :
oo топырақты - өсімдікті қабаты - 0,1 - 0,25 м.
oo құмайт - саздақты қабаты - 0,5 - 1,5 м.
oo ұсақ жұмыр тасты топырақ қабаты - 30 - 70 м.
oo үйінді топырақ қабаты - 0,2 - 0,5 м.
Кеуектілік коэффициенті - 0,075 - 0,1 м[3] тәулігіне 1 м[2] фильтрация қабатына.
Жер асты сулары фильтрациясының жылдамдығы және бағыты:
Солтүстік - батысқа бағытталған Аса ауданы елді - мекеніне қарай.
Фильтрация жылдамдығы- V=0,4 мтәулігіне немесе 144 мжылына
2. КӘСІПОРЫНДА ЕҢБЕК ҚОРҒАУ ЖӘНЕ ҚАУІПСІЗДІК ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ
2.1 Кәсіпорында еңбек қорғауды ұйымдастыру
Қызметкер жұмысқа орналасқаннан кейін мекеменің тарихымен, жұмы процессімен және өнеркәсіптік қауіпсіздік пен еңбекті қорғау бойынша бастапқы нұсқамадан өтеді, оны ЖШС Имсталькон еңбекті қорғау мен қауіпсіздік техникасы жөніндегі инженері өткізеді. Одан кейін оны цехқа жібереді. Ол жерде тікелей жұмыс орнында жұмыстарды қауіпсіз орындау бойынша нұсқамадан өткізіледі. Осыдан кейін қызметкерді тәжірибелі маманға бекітеді және оның бақылауымен сынақ ісінен өткізіледі. Кәсіптің күрделілігі, сынақ мерзімінен өтушінің өтіліне және жұмыс тәжірибесіне қарай сынақ ісі 5-тен 14 жұмыс күніне дейін созылуы мүмкін. Қызметкер сынақ ісі аяқталғаннан кейін бас инженер төрағалық ететін тұрақты жұмыс істейтін мекеме комиссиясына емтихан тапсырады. Егер қызметкер емтихан тапсырып, өз біліктілігін растайтын болса, онда ол мекеме бойынша шығарылған бұйрықпен өздігінен жұмыс істеуге жіберіледі.
Бас инженерге және еңбекті қорғау мен қауіпсіздік техникасы жөніндегі инженерге нұсқамалардың барлық түрлерін ұйымдастыру, жұмысшыларды оқыту, мамандар мен барлық деңгейлердегі басшылардың еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғаудың ережелері мен нормалары жөніндегі білімдерін тексеру, сондай-ақ кәсіптер және жұмыс түрлеріне арналған нұсқаулықтарды әзірлеу мен бекіту жауапкершілігі жүктелген.
Имсталькон ЖШС-дегі еңбекті қорғау жөніндегі жұмыс Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің талаптарына сәйкес жүргізіледі. 2006 жылдан бастап АСАР Со ЖШС фирмасымен бірге мекеме өндірістік нысандарындағы жұмыс орындарын еңбек жағдайлары бойынша аттестаттау өткізіліп келе жатыр. Аттестаттау барысында жұмыс орындарының жарақат қауіпсіздігіне баға беріледі.
Мысалы, қалыптау цехының әр түрлі темір-бетон бұйымдары жасалатын барлық 11 постындағы жарақат қауіпсіздігі бойынша еңбек жағдайлары оңтайлы сыныпқа (1 сынып) сәйкес келеді деп танылды- жабдықтар мен аспаптар қолданыстағы нормативтік құқықтық актілердің стандарттары мен талаптарына сай келеді. Қорғаныстың қажетті құралдары орнатылған, аспап ақаусыз және қауіпсіздік талаптарына жауап береді, нұсқама мен оқыту құралдары белгіленген талаптарға сәйкес құрастырылған өндірістік жарақаттарну оқиғалары болған жоқ. Аттестаттаудың басқа нысандары (цемент қоймасы, өлшем, бетон араластыру цехтары және басқалары) бойынша да осындай қорытынды жасалды.
Сондықтан Имсталькон ЖШС-ндегі еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі жұмыс істеушілердің қауіпсіздігін жетілдіру мен олардың барынша жоғары нәтижелерге қол жеткізу мақсатында негізінен еңбекті қорғау бойынша қорғаныстық шараларды үздіксіз жетілдіруге бағытталған. Еңбекті қорғауды басқару, өндірісте еңбектің қауіпсіз жағдайларын жасау, еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау бойынша заңнаманың талаптарын мүлтіксіз орындау жөнінде алға қойылған міндеттерді орындау үшін 2012 жылы қаңтар айында Имсталькон ЖШС-нің бас директоры бірқатар негіз қалаушы бұйрықтар шығарды (2.1- кестеде) көрсетілген.
2.1- кесте. Имсталькон ЖШС-де 2012 жылдың қаңтар айында еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау бойынша шығарылған бұйрықтар
№ №
Бұйрық - күні және нөмірі
Аталуы
1
15.01.2012 жыл, № 4-б
Кәсіпорында еңбекті қорғауды басқарудың негізгі міндеттерін орындау туралы
2
20.01.2012 жыл, № 9-б
Өрт қауіпсіздігі үшін жауапкершілік туралы
3
20.01.2012 жыл, № 10-б
Еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы мен өндірістік санитарияның жай-күйіне бақылау жасауды күшейту туралы
4
21.01.2012 жыл, № 12-б
Жүк көтергіш крандарды краншыларға бекітіп беру және қызмет көрсетуші жөндеу персоналын тағайындау туралы
5
21.01.2012 жыл, № 14-б
Тиісті техникалық қадағалауды ұйымдастыру мен қазанқадағалау және көтеру құрылыстары нысандарын қауіпсіз және авариясыз пайдалануды қамтамасыз ету туралы
Кәсіпорында еңбекті қорғауды басқарудың негігі міндеттерін орындау туралы бұйрыққа сәйкес өндірістік процесстерді қауіпсіз жүргізуді сақтау, арнаулы киіммен, арнаулы аяқкиіммен және де басқа жеке қорғану құралдарымен қамтамасыз ету, емдік-алдын алушылық қызметтерін көрсетуді жүзеге асыру жауапкершілігі негізгі цехтар (қалыптау, арматуралық, бетон араластыру) мен қосымша бөлімшелердің (цемент қоймасы, жөндеу-механикалық шеберханалар, электр цехы, құрылыс учаскесі, гараж) басшыларына жүктелді. Осы бұйрықпен еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау бойынша жоғары талаптар қойылатын жұмыс түрлерінің тізбесі бекітілген.
Еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы мен өндірістік санитарияның жай-күйіне бақылау жасауды күшейту үшін әр айдың соңғы сәрсенбісінде Еңбекті қорғау күні өткізіледі. Бұл күні комиссия кәсіпорынның барлық бөлімшелерінің еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау ережелері мен нормаларын сақтау бойынша жұмысына бас технолог, бас механик және бас энергетик, энергетик, басқа да жетекші мамандар қатысады. Мұнымен бірге еңбекті қорғау мен қауіпсіздік техникасы жөніндегі инженер күн сайын тікелей жұмыс орындарында еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау ережелері мен нормаларының сақталуына, жұмыстардың қауіпсіз тәсілдерінің қолданылуына бақылау жасауды жүзеге асыру мақсатында жұмыс орындарын аралап көріп шығады.
Имсталькон ЖШС-нің өндірістік бөлімшелерінде 4 көпірлік кран, 1 айыр ашалы және 4 автомобиль краны пайдаланылады. Сондықтан да кран шаруашылығын қауіпсіз пайдалануға ерекше көңіл бөлінеді. Бас механиктің бөліміне қолда бар барлық көпірлік және айыр ашалық крандар, басқа да жүк көтеруші машиналар (тельферлер, арқалық крандар және т.б) бекітіліп берілді, жүк көтеруші крандар мен механизмдерді жоспарлы алдын алу жөндеуден өткізетін жөндеу қызметі құрылды. Жүк өтеруші крандарды техникалық ақаусыз жағжайда ұстау мен қауіпсіз пайдалану үшін әрбір жүк көтеруші кран онымен жұмыс істейтін краншыға оларға бекітіліп берілген крандарды алдын ала қарап шығулары үшін 15 минут уақыт бөлуге ұйғарым берілген.
Жөндеу қызметі жүк көтеруші крандар мен механизмдерді жоспарлы-алдын алу жөндеу жұмыстарын тұрақты өткізіп тұрады, олардың барысында тораптарды пайда болған ауытқулар анықталады және оларды алмастыруға дайындайды, тораптар мен механизмдердегі майлар ауыстырылады, ескірген электр жабдықтары неғұрлым жаңаларымен және заманауи түрлерімен алмастырылады және т.б.
Мұнымен бірге жөндеу қызметінің слесарьлар бригадасы жұмыс күні ішінде көпірлік және айыр ашалық крандарды аралап көріп шығып, олардығы жүктік арқандар мен алмалы-салмалы жүк құрсайтын айлабұйымдардың пайдаланылуына (олардың тозуы мен бұзылуын тексеру) бақылау жасайды, тежеуші тораптар мен механизмдердің жұмысын тексереді (тарту), тозған тежегі қалыптар мен гидроитергіштерді алмастырады және кранастылық жолдарды тартуды орындайды.
Бас инженер мен бас механик айына бір рет кран шаруашылығының жай-күйіне толық инспекция жүргізеді, бас механик еңбекті қорғау жөніндегі инженермен бірге он күнде бір рет крандардың техникалық жай-күйін және пайдалану саласын он күнде бір рет тексереді, еңбекті қорғау жөніндегі инженер жүк көтеруші механизмдерді қауіпсіз пайдалану ережелерінің сақталуына күн сайын бақылау жасауды жүзеге асырады.
Орта мен еңбек процесінің жұмыс орындары үшін белгіленген гигиеналық нормативтерінен аспайиын деңгейімен сипатталады, ал ағзаның қызметтік жай-күйінде болуы мүмкін өзгерістер регламенттелген демалыс уақытында немесе келесі ауысым басталғанға дейін қалпына келеді және жұмыс істеушілердің және олардың жуырдағы және алыс кезеңдердегі ұрпақтары үшін қолайсыз ықпал етуі тиіс емес. Еңбектің жол беруге болатын жағдайлары шартты түрде қауіпсіз жағдайларға жжатқызылады.
Қызметтік жай-күйдің кері өзгеруіне әкелетін зиянды факторлардың гигиеналық нормативтерден ауытқулармен сипатталады, ол әдетте зиянды факторлармен жанасу неғұрлым ұзақ уақыт үзілгенде (келесі ауысым басталуынан да артық) қалпына келеді, және денсаулықтың зақымдану тәуекелін арттырады.
Имсталькон ЖШС басшылығы өндірісте жазатайым оқиғалардың пайда болу тәуекелін азайту және персоналдың жұмыс қабілеттілігін арттыру, еңбек жағдайларын жеке және ұжымдық қорғану құралдарын тұрақты пайдалану мен жұмыс орындарының зияндылығын азайту есебінен жақсартудың барлық қажетті шараларын қабылдайтыны жөнінде қорытынды жасалды.
Еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғаудың жай-күйіне кәсіпорында жасалған ұжымдық шартында елеулі ықпал етеді. Мысалы, Тараптардың құқықтары мен міндеттері тарауында қызметкердің еңбекті қорғау, өрт қауіпсіздігі және өндірістік санитария бойынша ережелер талаптарын орындауы тиіс екені көрсетілген. Мұнымен бірге Еңбекті қорғау тарауында бірқатар тиісті міндеттемелер қабылданған қызметкерлер еңбекті қорғау ережелері мен нормаларын оқытудан және білімдерін тексеруден өз уақытында, жыл сайын алдын-алу медициналық қараудан өткізіледі, ұжымдық және жеке қорғанудың қажетті құралдарымен және жабдықталған санитарлық-тұрмыстық үй-жайлармен толық көлемінде қамтамасыз етіледі; жұмыс орындарының жай-күйі еңбекті қорғау ережелері мен нормалары талаптарына жауап беруі тиіс.
Өндірісті басқарудың негізгі міндеттерінің бірі еңбектің қауіпсіз жағдайларын жасау, қызметкерлердің өмірі мен денсаулығын сақтау болып табылады. Қазіргі уақытта өндірістегі жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді қамтамасыз ету тәсілі өзгеруде, қауіпсіз еңбекті ұйымдастыруға қатысты түсініктер үнемі кеңейіп келеді.
2.2 Кәсіпорын технологиялық үрдісті сипаттау
Темір бетон бұйымдарының өндірісі кезінде техникалық бақылау технологиялық үрдістің әр тиүрлі кезеңдерінде жүргізіледі. Өндірістің бақылауын цехтың техникалық персоналы жүргізеді, олар технологиялық талаптарының орындалуын жауап береді. Және де өндірістің техникалық бақылау бөлімі шығарылатын өнімнің сапасын, технологиялық процесстің дұрыс жүргізілуін, шығарылатын дайын өнімнің стандарттарға сай болуын, өндіріске келетін шикізаттардың сапасын тексеріп, қадағалау жұмыстарын жүргізеді.
Бетонды араластыру цехы құрамында цемент толықтарғыштар және қоспалар үшін бункерлер мен дозаторлардың өзіндік саны мен сатымдылығы бар. Бетон қоспаларын арнайы оқшауланған араластырғыштарда дайындалады. Дайын бетон қоспаларын арнайы автомашинамен темір бетон конструкцияларын дайындау цехіна жеткізіледі, онда алдын ала дайындалған қалыптарға көпірлік кран арқылы бетон құйғыштармен құяды.
Технологиялық желіні қамтамасыз ететін бетон араластыру қондырғыларының өнімділігі, ең кемі 20% болуы керек және бетон қоспаларына жоғары тәуліктік қажеттілікті қамтамасыз етуі қажет.
Қалыпқа салу желілері бетон қоспаларымен үздіксіз қамтамасыз ету үшін, мейілінше ірі габритті бұйымдардың көлеміне сәйкес сыйымдылығындағы бункер жинағыштар қолданылады.
Материалдарды жеткізу, дозалау және қоспаларды дайындау жұмыстары толық есептеліп нормативтік құжаттарға толық сәйкес болуы керек. Бетон қоспаларын дайындау кезінде қолданылатын цемент, толықтырғыштар, қоспаларды, олардың сапасы сақталуы қамтамасыз етілетін жағдайларда бетон араластыру тораптарына береді.
Цементті, толықтырғыштарды (фракция бойынша), суды және қоспаларды дозалау МЕМСТ 5.03-34-2005 Бетон және темір-бетон конструкциялары. Негізгі ережелер талаптарына жауап беретін, арнайы дозаторлармен жүргізіледі. Материалдарды дозалау дәлдігі арнайы дайындалған сметалық жобаларға сәйкес жасалынады. Жеңіл бетонды дайындау кезінде материалдарды дозалау, көлемдік-салмақтың дозаторда ірі кезекті толықтарғыштың үймесі тығыздығын бақылау негізінде қоспа құрамын түзете отырып, көлемдік-салмақтың тәсілімен жүргізіледі.
Бетон қоспаларын дайындау МЕМСТ 13015-2003Құрылысқа арналған темір-бетон және бетон конструкциялары. Негізгі талаптар және МЕМСТ 28042-89Кәсіпорын ғимараттарына арналған темір-бетон жабындарының тақталары. Техникалық талаптар талаптарына сәйкес жүргізіледі.
Істеп тұрған араластырғышты материалдармен арту (қоспаларды дайындаудың арнайы әдістерінен басқа) келесі кезектілікте жүргізіледі: ірі толықтырғыш, құм, цемент ұсақ түйірілген қоспалар, су. Химиялық қоспалардың ертіндісін қатайту сумен бірге немесе барлық материалдар арасын болған соң қосады. Қыс мезгілінде қоспаның төмен температурасы қамтамасыз ету үшін (50С-цехтарда қалыпқа салу кезінде және 300С - полигондарда) 700С-қа температураға дейін суды жылыту жүргізіледі. Циклды араластырғыштарда бетон қоспаларын араластыру ұзақтығы, ҚР МЕМСТ 13015-2003 көрсетілгеннен кем емес етіп, тәжірибелік жолмен зауыт лабораториясы анықтауы қажет, ал құбырға қалыпты салу үшін қоспаларды дайындау кезінде - 6минуттан кейін кем болмауы қажет.
Араластырғыштан төсеу орынына дейін бетон қоспасын тасымалдауды - бетонқойғыштармен, өздігінен жүретін тарату бункерлерімен, ленталь конвейерлермен, бетон сорғылармен немесе басқа да бетонның қасиеттерін сақтауды, олардың қабаттануы мен шығындалуын болдырмайтын көлік құралдарымен іске асырылады. Тасымалданған бетон қоспаларының жылжығыштығын төмендету 2 см-ден, қаттылықты көтеру -20% және орташа тығыздығы (жеңіл бетондар үшін) -5%-н аспауы тиіс.
Араластырғыштан бетон қоспаларын түсіруден бұйымды қалыпқа түсіргенге дейінгі уақыт артық болуы қажет: ауыр, ұсақ түйіршікті, конструкциялық, кернеулі бетон үшін -45минут,бос бетон тақталарыжәне отқа төзімді бетондарға арналған қоспалар үшін -30минут; алдын-ала ысытылған цементтердегі қоспалар үшін -15 минут болуы тиіс. Тауарлы бетон қоспаларын қолдану кезінде, оларды тасымалдау жағдайы мен ұзақтығы арнайы талаптарға сәйкес болуы қажет.
Төсеу орнына жеткізілген бетон қоспасы ие болуы қажет:
oo жылжығыштық 30 %-н және қаттылығы 20%-н артық емес ауытқудағы қажетті төсеу ыңғайлылығы;
oo тызығдалған жағжайда орташа тығыздығы қажетті шамадан 5%-н артпауы (жеңіл бетондар үшін);
oo қоспалардың ең жоғарғы температурасы қабылданған технологиясымен қарастырылмаған болса, 5-30% С аралығынды температурада;
oo таратылған ауаның қажетті көлемі берілгеннен +-10% артық емес ауытқуы (ауатарататын қосындылы қоспалар үшін).
Бұйымдарды қалыпқа салу шеңберінде келесі технологиялық процестер енгізілген: қалыптарды дайындау (оның ішінде оларды тазалау және майлау; арматура элементтерін, жапсырма бұйымдарды, қосымшаларды орнату және тергеу; алдын-ала кернеуленген конструкциялардың кернеу арматураларын тарту); бетон қоспалар төсеу және тығыздық; қалыпқа түсіру процесінде әрлеу; жылумен өңдегенге дейін кемерін майлаудың элементтерін тез арада немесе үдетін бұзу. Бұйымдарды қалыпқа түсіруді вибрациялық әдістермен іске асырады.
Бұйымдарды қалыпқа түсірудің қабылданған әдістері, тәсілдері және жабдықтары икемді технология талаптарына жауап беруі (қатаң мамандандырылған өндірістен басқасы) және салыстырмалы қарапайым қайта құру жолымен белгілі номенклатура өзгеруі, әрлеу әдістері және басқада технология параметрлері кезінде бұйымдарды дайындауға мүмкіндік беруі қажет.
Бұйымдардың кейбір түрлерін, көбіне, келесі технологиялық желілер және қондырғыларда қалыпқа салады:
oo сыртқы қабырғалардың пәнельдері, шабын плиталар, саты алақшалары, сәулеттік бөлшектер және жазық құрама бұйымдарды - горизонталь жағдайда конвейерлік немесе агрегаттық - лектік желілерде;
oo ішкі қабырғалардың панельдері мен сатылы марштарды - кассеталы қондырғыларда немесе тік жағдайда кассеталы конвейерлі желілерде, және де горизонталь жағдайда конвейерлі немесе агрегаттық - лектік желілерде;
oo ригельдер, арқалықтар, колонналар, шпалдар (топтық формаларда), жол және аэрадром плиталары мен басқа да ұзындығы 12 м-ге дейін желідегі конструкцияларда - немесе агрегаттық - лектік, жартылай конвейерлі желілерде;
oo көлемдік элементтерді, санитарлық техникалық кобинаны, мерт шахталарының блоктарын (вентиляциялық блоктар мен қоқыс құрылғылары) элеваторларды және т.б. - стендтердегі арнайы қондырғыларда, конвейерлі желілерде, әткеншек қондырғыларда;
oo ұзындығы 12 м-ден жоғары желілер конструкцияларда (колонналар, арқалықтар, қадалар, әртүрлі типтегі формалар кеңістік жұқа қабырғалы элементтер, КЖС типтегі плиталар, көпір конструкциялары - стендтік желілерде, оның ішінде дөңгеленетін стендтерде және де басқа арнайы қондырғыларда.
Технологиялық операциялардың ұзақтығы және шектеулі үзілістер алдыңғы қатардағы мекемелердің тәжірибесі ескеріліп қолданыстағы уақыт нормативіне сәйкес болуы керек.
Қалыптар және оларды дайындау. Бұйымдарды қалыпқа түсіру үшін, қажетті технологиялық және жұмыстарды барынша механикаландыруды қамтамасыз ететін, металл сыйымдылығы төмен кездегі қажетті қаттылықпен сипатталатын прогрессивтік конструкцияларды (элементтері майысып жұмыс істейтін ашық толы поддондар, толығымен немесе жартылай жиналатын формалар және т.б.) болат қалып жабдығын қолданады.
Алдын-ала кернеуленген конструкцияларды дайындау кезінде, қалыпты бұзу уақытысында оларға сығу күшін беру кезінде стендтерденемесе қалыптарда бұйымдардың желіну мүмкіндігін жоятын шаралар қарастырылады. Ауқымды және өзгеретін номенклатуралы бұйымдарды дайындау кезінде, арнайы орындарда қайта жинап, жиналмалы қалптарды қолданады. Аз сериялы бұйымдарды қалыптау кезінде металл емес формаларды (шыны пластик, темірбетон және т.б.) қолданады. Бұл жағдайда болат қалыптарды қолдану, тиісті негіздемелер болған кезде рұқсат етіледі.
Бұйымдарды қалыпқа салу үшін пайдаланылатын формалар, матрицалар және стендтер нақты бұйым түрлерін дайындауға арналған формалардың стандарттарына сәйкес және бұйымның жобалық құжаттары мен техникалық жағдайларына немесе стандарттардың талаптарына жауап беретін, рұқсат етілетін ауытқулар төңірегінде мөлшерлері мен бұйымдарды алуды қамтамасыз етеді.
Технологиялық күйін көтеру және бұйымның геометриялық дәлдігін қамтамасыз ету үшін, оларды жасаушылармен келісім бойынша бұйымдардың қырларында қалып бұзу еңістіктерін қарастырады, ал формаларды дайындау кезінде - дайын өнімдерге минустік рұқсат етілуімен сәйкес, олардың номиналды мөлшерлерін (формаларды пайдалану кезінде статистикалық негізделген технологиялық қателіктердіескеріп) кемітеді.
Формаларды пайдалануды қолданыстағы нормативтік - техникалық құжаттарға сәйкес жүргізеді. Бекітілген технологиялық карталардан асатын, геометриялық дәлдік бойынша ауытқулармен жинақталған, формаларды қалыпқа түсіру бекеттеріне жіберуге рұқсат етілмейді.
Қалпқа салу алдында поддондар мен кемер жабдығы ішінде болуы және сыртынан тазалап, май жағылуы қажет. Формаларды тазалау үшін қол пневматикалық немесе электрлік аспабын қолданады. Формаларды жинау операциялары мүмкіндігінше механикаландырылған.
Формаларды майлау үшін, беттонның бүлінуін тудырмайтын және бұйымның бетінде дақтардың пайда болуын болдырмайтын, металлға жеткілікті адгезиясы бар, май жағу құрамдарын қолданады. Май жағу құрамдарын, механикаландырылған құрылғылармен жұқа бірқалыпты қалыңдықта жағады.
Арматура торларын, қаңқаларын, жапсырма бөлшектерді, қосымшаларды, жылу изоляциялық металдардан , технологиялық карталарда көрсетілген кезектілікте бұйымдардың жобалық құжаттары мен стандарттарының талаптарына сәйкес, қалыпқа салады. Жылтуды болдырмау, және бетонның арматураға қажетті қорғаныс қабатты қалыңдығын қамтамасыз ету үшін, жапсырма бұйымдарды, қосымшаларды және т.б. арнайы құрылғылармен тіркейді.
Алдын-ала кернеуленген конструкцияларды дайындау кезінде арматура тарту тәсілін таңдауды (механикалық, электрлік термикалық немесе электрлі термомеханикалық) конструкция типіне, арматуралау түріне, арматура класы мен өндірістің нақты жағдайына байланысты жүргізеді. Бастапқы күш түзу деңгейі және арматураны алдын-ала күштеңдің шамасының рұқсат етілетін ауытқуы, бұйымдардың жобалық құжаттарына сәйкес келуі қажет.
Формаға күш түсіретін арматураны механикалық тартуды, көбіне, гидравликалық домкраттармен бұйымдардың бүкіл күш түсетін арматурасы үшін, бір мезгілде іске асырады. Формаларды күш түсетін арматура бекіту үшін, әртүрлі диаметрдегі және класты арматуралар қолданылуының мүмкіндіктері ескеріліп тіреулер қарастырылады.
Арматураны тартудың электрлі термикалық тәсілі кезінде, формалар, поддондар, стенедтерге еркін оларды төсеуге мүмкіндік беретін берілген шамаға дайындық ұзындығын ұлғайтуды қамтамасыз ететін поддондарға арматураны жылыту және қою үшін автоматтандырылған қондырғыларды қолданады. Бұл кезде, тиісті болат маркаларына арналған бекітілген жобалық құжаттармен, арматураны ысытудың шекті температурасына бақылау іске асырылуы қажет.
Арматура тарту процесінде күшті бақылауды МЕМСТ 14098-91 Темір-бетон конструкцияларының арматурасымен орналастырылатын бұйымдарының дәнекерлеу қосылыстары. Техникалық талаптар сәйкес жүргізеді.
Бетон қоспаларын төсеу және тығыздау. Бетон қоспаларын төсеуді - көбіне қол күшін жұмсамай (қондырма, виброқондырма, вибротарту құрылғыралы, воронкалар, соқалы тегістегіштер, вибробалғалар, валиптер және т.б.), қалыпта немесе шектеулі немері ыдыста қоспаны беріп, үлестіретін қондырғылар бар, бетон төсегіштермен іске асырады. Кейбір жағдайларда - бірегей бұйымдарды дайындау немесе ұзақ топтамалы өндіріс кезінде - бункерлер (өздігінен жүретін рамада орнатылған). Вибропроцесс кезінде қалыпқа салынатын бұйым көлеміне орай бетон қоспасын дозалау қамтамасыз етеді.
Қалыпқа түсірудің технологиялық режимдерін тағайындау кезінде әңделетіп қоспарадың қалыптау қасиеттері (жылжығыштық, қаттылық) мен пайдаланылатын жабдықтың технологиялық параметрлері өзара байланыста болуы қажет. Нақты өндіріс жағдайларына қолданатын, қалыпқа салу жабдықтарының тұрақты жұмыс параметрлерін және оларға тән, мекеме стандарттарында, технологиялық карталарда немесе басқа да технололиялық құжаттарда бекітілетін, бетон қоспаларының жылжығыштығы немесе қаттылығы мәндерін анықтау қажет. Қызмет көрсетуді жеңілдету үшін өнімділікті көтеруге, берілген қалыпқа түсіру жабдығы үшін бекітілгеннен, үлкен жылжығыштық және төмен қаттылықты бетон қоспасын қолдануға рұқсат берілмейді.
Қалыпқа салу режимдері бетон қоспасының тығыздалу коэффиценттерін (оның фактілі тығыздығын есептік теориялыққа қатынасы) коэффициентті қамтамасыз етуі қажет: ауыр бетон үшін -0,98-н кем емес; қатты қоспаларды қолдану және тиісті негіздемелеу кезінде, және де ұсақ дәнді бетон үшін -0,96 - н кем емес. Тығыздалған жеңіл бетонды қысымдағы түйіршіктер арасындағы кеуектер көлемі жоғарыда айтылған талаптарына сәйкес болуы қажет.
Станок немесе сыртқы вибрациялау, құрылғылардың жұмысшы органдардың бетін сыртқының және іш жағынан вибрациялаукезінде бетон қоспасымен байланыста болатын қалыптың ауданы бойынша орын ауыстыруының амплитудасының таралуы бірқалыпты тегіс болуы қажет. Кейбір нүктелерде амплитуда дамуының ауытқуы, орташа мәннен 20%-н аспауы қажет.
Салмақпен вибропроцесспен және де басқа қалыпқа түсінуші органдармен туындайтын, қоспаға түсетін статистикалық қымысның шамасы 0,025 МПа-дан (0,25 кгскв.м) аспауы қажет.
Қатты қоспалардан бұйымдарды қабаттап қалыпқа түсіру, көп қабатты конструкцияларда әртүрлі бетонды монолитті қабаттарды төсеу, кезінде және де бетон қоспасын дайындаудан одан артық суды айырғанға дейінгі уақыт цемент қамырын қартуды бастау мерзімінен аспауы тиіс.
Жылжымалы тереңдетілген вибраторлармен бетон қоспасы тығыздалатын бұйымдарды, вибраторлардың әсер етуінің тиімді радиусы ескеріліпбөліктерге бөліп, ал беттік вибраторлармен - араларын бөлмей көршілер бөліктерді жаба отырып үздіксіз жолақтармен жүргізеді.
Тәжірибелік -өнеркәсіптік өңдеуде жатқан бұйымдарды қалыпқа түсірудің әдістерін қолдану (бетон қоспасын орынды ағызу әдісі) жылжымалы қалқандар әдісі, вибровакумдау, қуу және де суперпластификаторлармен құйма қоспалдарды пайдаланудің басқа әдістері), және де басқа жаңадан жасалатын әдістер тек тәжірибелік тексеруаяқталған және нақты бұйымдар үшін технологиялық шектеудің анықталған тәртібібекітілген соң рұқсат етіледі.
Қалыпқа салу процесіндегі әрлеу жұмыстары. Горизонталь қалыпқа салынатын бұйымдардың ашық беттерін тегістеуді, нақты бұйым түрлерін стандарттар немесе техникалық шарттардың талаптарына жауап беретін дайын бұйымның бетінің сапасын қамтамасыз ететін, тегістеу тақтайларымен (рейкалары), валиктермен, дискілермен немесе басқа да жұмысшы органдармен жабдықталған, мамандандырылған әрлеу машиналарымен жүргізеді.
Тегістейтін машиналардың жұмысшы органдарының негізгі параметрлері (мөлшері, жылдамдығы, өңделетін қоспаға түсіретін үлестік қысымы) және қолайлы төселуі қоспалардың, шамаларға сәйкес болуы қажет. Жылжығыш бетон қаспаларының дайындалған бұйымдар, қоспаның құрылымдық беріктілігін әрлеу үшін қажет сапаға жету үшін қажет, уақыт аралығында қалыпқа түсірген соң ұстап тұрады.
Формалармен стендтердің поддондарына қалыпқа түсіру кезінде түйісетін жылтыр беттерді алу үшін (кеуек сапа мен мөлшерлерін аз қабылдап), өндірістің нақты жағдайы үшін байланысты арнайы технологиялық амалдар мен әдістер қолданады, оның ішінде:
oo құйма цемент ерітіндісінен тұратын төселу қабатымен үйлесімдегі ОЭ-2 типтегі эмульсиондық жақпа сұйық;
oo жылжығыш бетон қоспалармен үйлесімдегі волк компоненттері негізіндегі эмульсиялық жаөпа сұйық;
oo арнайы поста поддондарын төсеуге;
oo бетон қоспаларын тығыздаудың соққылы немесе басқа да режимдерін қолдану кезінде полиметрі жабынды шыны-пластикалық немесе темірбетонды поддондар;
oo тығыздаудың жоғары жиілікті режимдері.
Әшекейлік қасбетті әрлеу тәсілдерін таңдауды (түрлі-түсті бетон, керамикалық немесе шыны плиткалар, әшекейлік релну және т.б.), әрлеудің индустриялдығы мен ұзақ мерзімге шыдамдылығын қамтамасыз етумен, қалыпқа түсірудің бекітілген стандарттары, жобаның құжаттары және қабылданған технологиялық тәсілдеріне, бұйымдарға қойылатын сәулеттіук-техникалық талаптарға сәйкес жүргізеді. Қажет (фасад) беттерін әрлеуді орындау кезінде параметрлер мен технологиялық шектеу, нормативтік - техникалық құжаттарға сәйкес болуы қажет.
Дереу немесе үдетілген қалып бұзу. Қалыпсыз формаға түсіру. Технологиялық қалаптардың металл сыйымдалығын едәуір төмендету үшін, қатты бетон қоспаларының құралатын, салыстырмалы қарапайым бір типті бұйымдарды жаппай дайындау кезінде,онымен байланысқан эксплуатациялық және еңбек шығындарын негізделген жағдайларда бұйымды қалыпқа түсірген соң (циклдік процестерде) ернеулі жабдықтарды алу жолымен дереу қалып бұзуды немесе дайын бұйымдардың геометриялық дәлдігі мен басқа сипаттамарына қойылатын барлық бекітілген талаптарды сақтап, қылыпсыз формаға түсіруді (үздіксіз процестерде) қолданады.
Көп және өзгермелі номенклатурадағы бұйымдардың жаппай дайындау кезінде және қатты әрі жай жылжитын бетон қоспаларын қолдану кезінде ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
бет
ҚЫСҚАРТЫЛҒАН СӨЗДЕР МЕН БЕЛГІЛЕР
НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1. ИМСТАЛЬКОН ЖШС-гі ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ МАҒЛҰМАТ-ТАР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.1 Кәсіпорынның қысқаша тарихы мен жалпымәлімет ... ... ... ... ... ... ... ..
1.2 Кәсіпорын орналасқан жердің климаттық сипаттамалары ... ... ... ... ...
1.3 Кәсіпорын орналасқан жердің физико-географиялық сипаттамалары
2. КӘСІПОРЫНДА ЕҢБЕК ҚОРҒАУ ЖӘНЕ ҚАУІПСІЗДІК ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.1 Кәсіпорынның еңбек қорғау ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.2 Кәсіпорын технологиялық үрдісті сипаттау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.3 Технологиялық процесс кезінде бөлінетін зиянды заттарды талдау ...
3. КӘСІПОРЫНДА ЗИЯНДЫЛЫҚТАРДЫ ТӨМЕНДЕТУ ІС-ШАРАЛАРЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3.1 Өндірістік ортаны желдету ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.2 Жұмыс орнын жарықтандыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.3 Электр қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.4 Өрт қауіпсіздік шаралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.5 Өртке қарсы сумен қамту ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3.6 Дәнекерлеу жұмыстары кезінде шашырайтын металл ұшқындарының қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
4. КӘСІПОРЫННЫҢ ҚОРШАҒАН ОРТАҒА ТИГІЗЕТІН ӘСЕРІ ...
4.1 Кәсіпорынның қоршаған ортаға тигізетін әсерін бағалау ... ... ... ... ... .
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДИБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ...
7
9
9
11
13
14
14
17
25
27
27
33
36
40
42
49
52
52
60
62
ҚЫСҚАРТЫЛҒАН СӨЗДЕР МЕН БЕЛГІЛЕР
ЖШС
жауапкершілігі шектеулі серіктестігі
РТБ
Резеңке-техникалық бұйымдар
МКК
мемлекеттік коперативтік кәсіпорын
МЕСТ
мемлекеттік стандарт
ҚНжЕ
құрылыс нормалары және ережелер
СН
санитарлық нормалар
ӨҚН
өрт қауіпсіздік нормалары
ШРЕК
шекті рұқсат етілген концентрация
ПӘК
пайдалы әсер коэффиценті
ТЖК
табиғи жарықтандырудың коэффиценті
ҚО
қоршаған орта
ШМТ
шекті мүмкін тастамалар
СК
синтетикалық каучук
сағ
сағат, уақыт
м
метр, ұзындық
см
сантиметр, ұзындық
мм
милиметр, ұзындық
с
секунд, уақыт
г
грамм, салмақ
т
тонна, салмақ
Па
Паскаль, қысым
Дж
Джоуль, жылу мөлшері
Гц
Герц, шу жиілігі
кВт
киловат, тоқ қуаты
лм
Люмен, жарық ағыны
лк
Люкс, жарықтылық
ом
Ом, кедергі
А
Ампер, тоқ күші
В
Вольт, тоқ кернеуі
НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
ҚНжЕ ҚР 2.02-01 -2001
Ғимараттардың өрт-жарылыс қауіптілігі
КНжЕ 23.05.95
Табиғи және жасанды жарықтандыру
МЕМСТ 12.1.046-95
Өндірістік алаңдарды жарықтандыру нормасы
СН 1.02.011-94
Жұмыс орнындағы ауадағы зиянды заттар шекті рұқсат етілген мөлшері
МЕМСТ 12.1.004-91
Өрт қауіпсіздігі
МЕМСТ 14098-91
Темір - бетон конструкцияларының арматурасымен орналастырылатын бұйымдарының дәнекерлеу қосылыстары
ҚНжЕ 2.04.05 - 91
Жылыту, желдету және кондиционерлеу
МЕМСТ 12.4.011-89
Жұмысшының жеке қорғану құралы
МЕМСТ 12.1.005-88
Еңбек қауіпсіздігі жүйесіндегі метрологиялық қамтамасыздандыру
МЕМСТ 12.1.013-88
Құрылыстағы электр қауіпсіздігі
МЕМСТ 12.4.051-87
Жеке қорғаныс құралдары
МЕМСТ 12.1.030-81
Электр қауіпсіздігі. Қорғаныш жерге қосу. Нөлге келтіру
МЕМСТ - 14098-91
Темір бетон конструкцияларына орналастырылатын арматураның конструкциялары және өлшемдері
МЕМСТ 5.03-34-2005
Бетон және темір-бетон конструкциялары. Негізгі ережелері.
МЕМСТ 13015-2003
Құрылысқа арналған темір-бетон және бетон конструкциялары. Негізгі ережелері.
МЕМСТ 28042-89
Кәсіпорын ғимараттарына арналған темір-бетон жабындарының тақталары. Негізгі ережелері.
МЕМСТ - 14098-91
Темір - бетон конструкцияларына орналастырылатын арматураның конструкциялары және өлшемдері. Негізгі ережелері.
КІРІСПЕ
Халықаралық еңбек ұйымының мәліметтеріне қарағанда, әлемде жыл сайын миллиондаған адамның өмірін қиятын 207 миллионға жуық жазатайым оқиға мен 160 миллион кәсіби ауру тіркеледі. Жайсыз еңбек жағдайлары, өндірістегі жазатайым оқиғалар мен кәсіби аурулар көптеген жұмыскерлер мен олардың отбасы мүшелеріне ауыртпалығын түсіреді, сондай-ақ олардың салдарынан әлем экономикасы жылына жалпы ішкі өнімнің төрт пайызынан айырылып отырады.
25 сәуірді Дүниежүзілік еңбекті қорғау күні деп жариялау - халықаралық еңбек ұйымының ең маңызды акцияларының бірі.
Бұл - әлемнің көптеген елдерінде өндірісте зардап шеккен еңбекшілер еске алынатын күн, оны атап өткізу аясында құқықтық, әлеуметтік - экономикалық, ұйымдастырушылық-техникалық, санитарлық-гигиеналық, емдеу-профилактикалық, оңалту және еңбекті қорғауға бағытталған өзге де іс-шаралар кеңінен насихатталады.
Өкінішке қарай, мұндай шығындарға біздің ел де тап болып отыр. Қазіргі уақытта, республикада зиянды және қауіпті еңбек жағдайларында 1 миллионнан астам жұмыскер еңбек етеді. Жыл сайын еліміздің ұйымдары мен кәсіпорындарында үш мыңнан астам жазатайым оқиға орын алып отырады, олардың үш жүзінен артығы адамдардың қаза болуына әкеліп соғады.
Мұндай жағдай, ең алдымен, жұмыс берушілердің еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау мәселелеріне қажетті көңіл аудармайтынынан, жұмыс берушілердің және жұмыскерлердің еңбек қауіпсіздігі нормалары мен ережелерінің сақталуына деген жауапкершілігінің төмендігінен, өндірістік процестің техникалық ахуалынан туындайды.
Қауіпсіз және салауатты еңбек жағдайлары көп ретте техникалық тұрғыдан алға басылушылықтың арқасында, өндірістегі техника мен технологияның жетілдірілуі арқасында қамтамасыз етіледі.
Алайда еңбек инспекциясы жүргізетін тексерістер еліміздің көптеген кәсіпорындарында қолданылатын қондарғылардың, құрал-жабдықтың, тетіктердің және еңбек құралдарының техникалық күйі стандарттардың, нормалардың талаптарына және оларды пайдалану ережелеріне сай келмейді. Шектес тыс тозған негізгі өндірістік қорлар мен шектеулі инвестициялық мүмкіндіктер жағдайында техногенді факторлардың қоршаған орта мен халыққа тигізетін зиянды әсері күннен-күнге ұлғайып келеді.
Еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғаудың негізгі қағидалары 2007 жылғы шілдеде күшіне енген Қазақстан Республикасының еңбек кодексінде келтірілген.Еңбекті қорғау және еңбек қауіпсіздігі ұйымдастырушының, құқықтың, санитарлық, профилактикалық шаралар жиынтағы болып табылады.
Қазіргі заманғы өндірістік кәсіпорындар ғимараттардан, имараттардан тұрады. Ол ғимараттарда өндірістік цехтар. Технологиялық жабдықтар, инженерлік және коммуналдық, энергетикалық коммуникациялар көлік, байланыс және басқару жүйелері орналасады. Әрбір өндіріс нысанының ерекшелігіне байланысты өзіндік сипаты болады. Дегенмен ортақ сипаттамалары көптен кездеседі: ғимараттардың бірыңғай бөліктерге, инженерлік, коммуналдық және энергетикалық жүйелердің ұқсастығы. Осы ортақ сипаттарына сүйене отырып оларды төтенше жағдайларға дайындық жүргізудің ортақ факторлары болады.
Жұмыс берушілердің және жұмыскерлердің еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз ету процесіне белсенді қатысуын, сондай-ақ негізгі назар қауіпсіздік техникасына аударылуын көздеу тиіс. Жазатайым оқиғалардың алдын алу мақсатында еңбекті қорғау мәдениетін қалыптастыру және дамыту шаралары қауіп-қатер мен олардың алдын қалай алынуы және бақылануы мүмкін деген түсініктер жөнінде хабардар болу және түсіну деңгейін арттыруға барлық қолда бар кұралдардың қолданылуын талап етеді.Солардың ішінде негізгілерінің бірі еңбек жағдайын жақсарту нәтижесінде, еңбек қауіпсіздігін арттыру.
Еңбек жағдайының жақсаруы мен еңбек қауіпсіздігін арттыру нәтижесінде өндірістік жарақаттану мен кәсіби кеселденуді төмендетіп, еңбек өнімділігі мен өндіретін өнім сапасын арттыруға мүмкіндік туындатады.
1. ИМСТАЛЬКОН ЖШС-гі ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ МАҒЛҰМАТТАР
1.1 Кәсіпорынның қысқаша тарихы мен жалпы мәлімет
ЖШС Имсталькон Жамбыл облысында және Қазақстанның басқа да аймақтарында болат конструкцияларын, темір бетон конструкцияларын, құрылыс материалдарын шығару, дайындау және оларды монтаждау жұмыстарымен айналысады.
ЖШС Имсталькон Қазақстан және ТМД елдерінің нарығында 1992 жылдан бері болат конструкцияларын және темір бетон конструкцияларын дайындау мен монтаждау жұмыстары бойынша жұмыс атқарады. Ол ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың өкімімен Казстальмонтаж арнайы монтаждау серіктестігінің негізінде құрылған. Серіктестіктің оғанға дейн Қазақстан Республикасы бойынша 6 зауыты және 23 монтаждау басқармалары болған, олар Қарағанды, Жамбыл, Өскемен, Повладар, Рудный, Жаңатас, Көкшетау, Алматы, Теміртау, Семей, Ақтөбе, Рудный, Шымкент қалаларында орналасқан болатын.
1964 жылы Шымкент қаласының Казстальконструкция трестінің Жамбыл қаласында мантаждау учаскесі ашылған болатын. 1969 жылы аталған учаскенің жұмыс көлемінің өсуіне байланысты монтаждау учаскесі арнайы монтаждау басқармасына айналды. 1987-1989 жылдары қайта құрулар мен өзгертулер нәтижесінде Казстальконструкция тресті Жамбыл қаласы бойынша арнайы монтаждау трестінің басқармасы болып аты өзгертілді де, соның негізінде 1992 жылы қыркүйек айында АҚ Жамбыл монтаждау фирмасы - Имсталькон болып құрылды. Жамбыл монтаждау фирмасы соғылып жатқан ғимараттарға және реконструкциядан өтетін өндірістік ғимараттарға металлоконструкцияларын және темір бетон конструкцияларын жобалап дайындаумен қоса оларды монтаждау жұмыстарын атқарады.
Мекеме Жамбыл облысы, Тараз қаласы, Толе би көшесі 230, қаланың солтүстік-батыс аймағында, өндірістік аймақта орналасқан. Өндірістік аймақтың жалпы ауданы 3,77 га. Мекеменің өндірістік алаңында 8 негізгі ғимараттары орналасқан:
1. Әкімшілік ғимарат
2. Металлоконструкцияларды дайындау цехі
3. Темірбетон конструкцияларын дайындау цехі
4. Дәнекерлеу цехі
5. Механикалық және жөндеу цехі
6. Бетон қоспаларын дайындау орны
7. Өндірістік автотранспортының орны
8. Қойма
Тұрғын үйлер өндіріс алаңшасынан 200 метр қашықтықта оңтүстік бөлігінде орналасқан. Өндірістің солтүстігі мен шығысында өндірістік орталар орналасқан.
Мекеме орналасқан аймақтың климаттық жағдайы бойынша өндірістік аудан ІІІ В климаттық санатқа жатады. Климаты күрт континенталды, ыстық, құрғақ. Атмосфера стратификациясының коэфиценті 200. Желдің орташа жылдамдығы - 6мс. Жер бедері тегіс. Ауданның сейсмикасы Рихтер шкаласы бойынша 8 балл. Кәсіпорын қалыптасқан (қолданыстағы) нысан болып табылады (1.1- сурет.).
1.1- сурет. Кәсіпорын орналасқан жердің сызбасы
ЖШС Имсталькон өндірістік қызметтің негізгі бағыты металл конструкциялары және темірбетон бұйымдары мен құрылымдарын шығару болып табылады. Қазіргі уақытта қуыс тақталар мен басқа да темірбетон бұйымдарын шығарады. Мекеме жылына 9000 м куб. тауарлық бетон мен 65000 м куб. құрастырылатын темірбетон шығаруға мүмкіндік беретін заманауи технологиялық жабдықтары бар өндірістік қуатқа ие. Қазіргі уақытта кәсіпорында 300 адам жұмыс істейді. Мекеме басшылығының кадрлық саясаты жұмыс істеп тұрған өндірісті дамыту мен тиімділігін ұстап тұру мақсатында жұмысқа көбінесе тиісті біліктілігі мен белгілі бір жұмыс тәжірибесі бар мамандарды қабылдауға бейімделген. []
09.01.2013 жылғы №2 санитарлық-эпидемиялогиялық қортындысына және 08.07.2012 жылғы №334 СанНжЕ 1 қосымшасындағы 23 тармақ 92 тармақшасына сәйкес нысан ІІІ сыныпқа жатады. Санитарлық-қорғау аумағы - 300 метр, яғни Экологиялық кодекс бойынша нысан ІІ санатқа жатады.
Нысанның өндіріс алаңшасында темір бұйымдарын дәнекерлеу цехі, темір бетон бұйымдарын дайындау цехы, жөндеу шеберханасы орналасқан.
Өндірістік алаңшаның жалпы аумағы 45200 шаршы метрді (ш.м.) құрайды, соның ішінде 4002,5 ш.м. құрылыс нысандарында, 300 ш.м. асфальтобетонмен қапталған, 200 ш.м. көгеріштендірілген.
1.2 Кәсіпорын орналасқан жердің климаттық сипаттамалары
Кәсіпорынның өндіріс алаңы орналасқан аумақ табиғаты температураның құбылмалылығы, жауын-шашынның әр жылы әр территорияға әр түрлі түсетіндігі, ауаның құрғақтығы, қатты буланғыштығы, күн шуағының молдығымен сипатталады. Аймақ таулы болып есептелгендіктен ауа-райы жұмсақтау келеді, қысы онша қатты емес, ылғал да біршама жақсы түседі. Ауаның жылдық орташа температурасы 6,5 және 10,50 арасында ауытқып тұрады. Ал, солтүстік және таулы аудандарда 6,5-80, орталық аудандарда 9-100 шамасында болады.
Ең суық ай - қаңтар болып саналыды, ауаның орташа температурасы 50-150 арасында. Кей жылдары аяз -200 дан -400-қа дейін жетеді. Ең ыстық айдағы ауаның орташа температурасы тау және тау бөктерінде 25-350. Жылдың жылы кезеңіндегі орташа ауа температурасы 15-170.
Көктемнің алғашқы белгілері наурыздың аяғы мен сәуір айының басында байқалады. Осы көктем айларында сел жүру қауіптері болады. Көктемнің ұзақтығы 70 күнге дейін созылады.
Жылына күн 2700 сағат шамасында шуағын төгеді, соның 2000 сағаты (74%-ы) жылдың жылы кезеңіне сәйкес келеді.
Жылы кезеңдегі ауаның салыстырмалы ылғалдылығы таулы аудандарға қарай жоғарылап 55 пайызға дейін жетеді.
Жауын-шашын мөлшері солтүстіктен оңтүстікке қарай өсе береді. Облыстың шөл аймақтарында ол жылына 100-150 мм, жазықтықта 150-200мм, тау бөктерінде 300-400 мм, тау бастарында 450-500 мм-ге дейін түседі. Жауын-шашын жылдың суық кезеңіне қарағанда жылы кезеңінде неғұрлым мол түседі, оның 30-40 пайызы көктемде жаады.
Қар жұқа түседі, әрі тұрақтамайды. Ол ең қалыңдағанда 15-30, тау бөктерінде 20-40, тау бастарында 20-40 см-ден 70 см-ге дейін жетеді.
Климаттық аймақ III В категориясына жатады. Ең үлкен орташа желдің жылдық жылдамдығы - 8,3мс. Желдің басым болатын бағыты : қаңтарда - оңтүстіктік - шығыс, шілдеде - солтүстік. Ауаның орташа салыстырмалы ылғалдылығы: қаңтарда - 67%, шілдеде - 31%. Тұнбалардың орташа жылдық мөлшері - 324-354 мм.
Желдің орташа жылдамдығы: қаңтар айында - 2,73 мс, шілде айында - 3,39 мс құрайды.
Желдің румба бойынша шілде айындағы орташа жылдамдығы және қайталануы (көрсеткіште желдің қайталануы % түрінде берілген, ал румба бойынша желдің орташа жылдамдығы мс түрінде берілген) 2-ші кестеде келтірілген
1.1- кесте. Желдің румба бойынша орташа жылдамдығы.
С
СШ
Ш
ОШ
О
ОБ
Б
С
ШТИЛЬ
83,8
104,6
63,2
253,6
83,8
103,9
95,2
143,9
20%
Ауаның есептік температурасы ең суық бескүндікте - 5оС, ең cуық тәулікте - 23оС құрайды. Ауа температурасының тәуліктік амплитудасы қыркүйекте - 15,1оС, қарашада - 8,9оС. Жылыту кезеңінің орташа температурасы - 7,1оС құрайды, жылыту кезеңінің ұзақтығы 167 тәулік.
Тұрақты қар қабаты желтоқсанның алғашқы онкүндігінде қалыптасады және 90 күн барысында ұсталады. Қыс мезгілінде қар қабаты тұрақсыз. Тұрақсыздықтың негізгі себебі температуралық тәртіптің тұрақсыздығы. Қыс мезгілінде ауаның температурасының күрт жоғарылануынан қардың қарқынды еруіне алып келеді
Сыртқы ауаның орташа температурасы cуық айларда -5оС, ыстық кездерде 31,9оС құрайды.
Жылдық жауын-шашын көлемі - 320 мм құрайды.
1.2- кесте. Айлық және жылдық жауын - шашын мөлшері, мм
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
жыл
24
25
42
48
38
26
11
7
9
31
35
28
320
1.3- кесте. Тұманды күндердің орташа саны
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
жыл
9
7
6
1
0,4
0,1
-
0,1
0,1
1
5
8
38
1.3 Кәсіпорын орналасқан жердің физико-географиялық сипаттамалары
Сипатталынатын өндіріс горизонты біртегіс және жоғарғы жағы - төрттік, аллювиальды шөгінді, қыртысты болып келген.
Литологиялық құрамы:
oo топырақты - өсімдікті қабат:
oo гумус құрамы - 12 %
oo ұсақ тас және ірі құм - 8 %
oo құмдақ бөлігі - 29 %
oo тозаңды бөлігі - 51 %
oo топырақты бөлігі - 12 %
oo құмдақ - саздақты топырақ:
oo ұсақ тас және ірі құм - 11 ден 15% - ке дейін
oo құм - 45 %
oo тозаңды бөлігі - 35,2 %
oo топырақты бөлігі - 8 %
oo ұсақ жұмыр тасты топырақ
oo саз балшықты тастақты , фосфор ұсақтары, кокс ұсақтары, құмайт - саздақты топырақ, металл бөлшек қалдықтары, құрылыс қалдықтары бар ұсақ жұмыр тасты және ірі құмды топырақ.
Аумақ тереңдігі :
oo топырақты - өсімдікті қабаты - 0,1 - 0,25 м.
oo құмайт - саздақты қабаты - 0,5 - 1,5 м.
oo ұсақ жұмыр тасты топырақ қабаты - 30 - 70 м.
oo үйінді топырақ қабаты - 0,2 - 0,5 м.
Кеуектілік коэффициенті - 0,075 - 0,1 м[3] тәулігіне 1 м[2] фильтрация қабатына.
Жер асты сулары фильтрациясының жылдамдығы және бағыты:
Солтүстік - батысқа бағытталған Аса ауданы елді - мекеніне қарай.
Фильтрация жылдамдығы- V=0,4 мтәулігіне немесе 144 мжылына
2. КӘСІПОРЫНДА ЕҢБЕК ҚОРҒАУ ЖӘНЕ ҚАУІПСІЗДІК ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ
2.1 Кәсіпорында еңбек қорғауды ұйымдастыру
Қызметкер жұмысқа орналасқаннан кейін мекеменің тарихымен, жұмы процессімен және өнеркәсіптік қауіпсіздік пен еңбекті қорғау бойынша бастапқы нұсқамадан өтеді, оны ЖШС Имсталькон еңбекті қорғау мен қауіпсіздік техникасы жөніндегі инженері өткізеді. Одан кейін оны цехқа жібереді. Ол жерде тікелей жұмыс орнында жұмыстарды қауіпсіз орындау бойынша нұсқамадан өткізіледі. Осыдан кейін қызметкерді тәжірибелі маманға бекітеді және оның бақылауымен сынақ ісінен өткізіледі. Кәсіптің күрделілігі, сынақ мерзімінен өтушінің өтіліне және жұмыс тәжірибесіне қарай сынақ ісі 5-тен 14 жұмыс күніне дейін созылуы мүмкін. Қызметкер сынақ ісі аяқталғаннан кейін бас инженер төрағалық ететін тұрақты жұмыс істейтін мекеме комиссиясына емтихан тапсырады. Егер қызметкер емтихан тапсырып, өз біліктілігін растайтын болса, онда ол мекеме бойынша шығарылған бұйрықпен өздігінен жұмыс істеуге жіберіледі.
Бас инженерге және еңбекті қорғау мен қауіпсіздік техникасы жөніндегі инженерге нұсқамалардың барлық түрлерін ұйымдастыру, жұмысшыларды оқыту, мамандар мен барлық деңгейлердегі басшылардың еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғаудың ережелері мен нормалары жөніндегі білімдерін тексеру, сондай-ақ кәсіптер және жұмыс түрлеріне арналған нұсқаулықтарды әзірлеу мен бекіту жауапкершілігі жүктелген.
Имсталькон ЖШС-дегі еңбекті қорғау жөніндегі жұмыс Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің талаптарына сәйкес жүргізіледі. 2006 жылдан бастап АСАР Со ЖШС фирмасымен бірге мекеме өндірістік нысандарындағы жұмыс орындарын еңбек жағдайлары бойынша аттестаттау өткізіліп келе жатыр. Аттестаттау барысында жұмыс орындарының жарақат қауіпсіздігіне баға беріледі.
Мысалы, қалыптау цехының әр түрлі темір-бетон бұйымдары жасалатын барлық 11 постындағы жарақат қауіпсіздігі бойынша еңбек жағдайлары оңтайлы сыныпқа (1 сынып) сәйкес келеді деп танылды- жабдықтар мен аспаптар қолданыстағы нормативтік құқықтық актілердің стандарттары мен талаптарына сай келеді. Қорғаныстың қажетті құралдары орнатылған, аспап ақаусыз және қауіпсіздік талаптарына жауап береді, нұсқама мен оқыту құралдары белгіленген талаптарға сәйкес құрастырылған өндірістік жарақаттарну оқиғалары болған жоқ. Аттестаттаудың басқа нысандары (цемент қоймасы, өлшем, бетон араластыру цехтары және басқалары) бойынша да осындай қорытынды жасалды.
Сондықтан Имсталькон ЖШС-ндегі еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі жұмыс істеушілердің қауіпсіздігін жетілдіру мен олардың барынша жоғары нәтижелерге қол жеткізу мақсатында негізінен еңбекті қорғау бойынша қорғаныстық шараларды үздіксіз жетілдіруге бағытталған. Еңбекті қорғауды басқару, өндірісте еңбектің қауіпсіз жағдайларын жасау, еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау бойынша заңнаманың талаптарын мүлтіксіз орындау жөнінде алға қойылған міндеттерді орындау үшін 2012 жылы қаңтар айында Имсталькон ЖШС-нің бас директоры бірқатар негіз қалаушы бұйрықтар шығарды (2.1- кестеде) көрсетілген.
2.1- кесте. Имсталькон ЖШС-де 2012 жылдың қаңтар айында еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау бойынша шығарылған бұйрықтар
№ №
Бұйрық - күні және нөмірі
Аталуы
1
15.01.2012 жыл, № 4-б
Кәсіпорында еңбекті қорғауды басқарудың негізгі міндеттерін орындау туралы
2
20.01.2012 жыл, № 9-б
Өрт қауіпсіздігі үшін жауапкершілік туралы
3
20.01.2012 жыл, № 10-б
Еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы мен өндірістік санитарияның жай-күйіне бақылау жасауды күшейту туралы
4
21.01.2012 жыл, № 12-б
Жүк көтергіш крандарды краншыларға бекітіп беру және қызмет көрсетуші жөндеу персоналын тағайындау туралы
5
21.01.2012 жыл, № 14-б
Тиісті техникалық қадағалауды ұйымдастыру мен қазанқадағалау және көтеру құрылыстары нысандарын қауіпсіз және авариясыз пайдалануды қамтамасыз ету туралы
Кәсіпорында еңбекті қорғауды басқарудың негігі міндеттерін орындау туралы бұйрыққа сәйкес өндірістік процесстерді қауіпсіз жүргізуді сақтау, арнаулы киіммен, арнаулы аяқкиіммен және де басқа жеке қорғану құралдарымен қамтамасыз ету, емдік-алдын алушылық қызметтерін көрсетуді жүзеге асыру жауапкершілігі негізгі цехтар (қалыптау, арматуралық, бетон араластыру) мен қосымша бөлімшелердің (цемент қоймасы, жөндеу-механикалық шеберханалар, электр цехы, құрылыс учаскесі, гараж) басшыларына жүктелді. Осы бұйрықпен еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау бойынша жоғары талаптар қойылатын жұмыс түрлерінің тізбесі бекітілген.
Еңбекті қорғау, қауіпсіздік техникасы мен өндірістік санитарияның жай-күйіне бақылау жасауды күшейту үшін әр айдың соңғы сәрсенбісінде Еңбекті қорғау күні өткізіледі. Бұл күні комиссия кәсіпорынның барлық бөлімшелерінің еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау ережелері мен нормаларын сақтау бойынша жұмысына бас технолог, бас механик және бас энергетик, энергетик, басқа да жетекші мамандар қатысады. Мұнымен бірге еңбекті қорғау мен қауіпсіздік техникасы жөніндегі инженер күн сайын тікелей жұмыс орындарында еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау ережелері мен нормаларының сақталуына, жұмыстардың қауіпсіз тәсілдерінің қолданылуына бақылау жасауды жүзеге асыру мақсатында жұмыс орындарын аралап көріп шығады.
Имсталькон ЖШС-нің өндірістік бөлімшелерінде 4 көпірлік кран, 1 айыр ашалы және 4 автомобиль краны пайдаланылады. Сондықтан да кран шаруашылығын қауіпсіз пайдалануға ерекше көңіл бөлінеді. Бас механиктің бөліміне қолда бар барлық көпірлік және айыр ашалық крандар, басқа да жүк көтеруші машиналар (тельферлер, арқалық крандар және т.б) бекітіліп берілді, жүк көтеруші крандар мен механизмдерді жоспарлы алдын алу жөндеуден өткізетін жөндеу қызметі құрылды. Жүк өтеруші крандарды техникалық ақаусыз жағжайда ұстау мен қауіпсіз пайдалану үшін әрбір жүк көтеруші кран онымен жұмыс істейтін краншыға оларға бекітіліп берілген крандарды алдын ала қарап шығулары үшін 15 минут уақыт бөлуге ұйғарым берілген.
Жөндеу қызметі жүк көтеруші крандар мен механизмдерді жоспарлы-алдын алу жөндеу жұмыстарын тұрақты өткізіп тұрады, олардың барысында тораптарды пайда болған ауытқулар анықталады және оларды алмастыруға дайындайды, тораптар мен механизмдердегі майлар ауыстырылады, ескірген электр жабдықтары неғұрлым жаңаларымен және заманауи түрлерімен алмастырылады және т.б.
Мұнымен бірге жөндеу қызметінің слесарьлар бригадасы жұмыс күні ішінде көпірлік және айыр ашалық крандарды аралап көріп шығып, олардығы жүктік арқандар мен алмалы-салмалы жүк құрсайтын айлабұйымдардың пайдаланылуына (олардың тозуы мен бұзылуын тексеру) бақылау жасайды, тежеуші тораптар мен механизмдердің жұмысын тексереді (тарту), тозған тежегі қалыптар мен гидроитергіштерді алмастырады және кранастылық жолдарды тартуды орындайды.
Бас инженер мен бас механик айына бір рет кран шаруашылығының жай-күйіне толық инспекция жүргізеді, бас механик еңбекті қорғау жөніндегі инженермен бірге он күнде бір рет крандардың техникалық жай-күйін және пайдалану саласын он күнде бір рет тексереді, еңбекті қорғау жөніндегі инженер жүк көтеруші механизмдерді қауіпсіз пайдалану ережелерінің сақталуына күн сайын бақылау жасауды жүзеге асырады.
Орта мен еңбек процесінің жұмыс орындары үшін белгіленген гигиеналық нормативтерінен аспайиын деңгейімен сипатталады, ал ағзаның қызметтік жай-күйінде болуы мүмкін өзгерістер регламенттелген демалыс уақытында немесе келесі ауысым басталғанға дейін қалпына келеді және жұмыс істеушілердің және олардың жуырдағы және алыс кезеңдердегі ұрпақтары үшін қолайсыз ықпал етуі тиіс емес. Еңбектің жол беруге болатын жағдайлары шартты түрде қауіпсіз жағдайларға жжатқызылады.
Қызметтік жай-күйдің кері өзгеруіне әкелетін зиянды факторлардың гигиеналық нормативтерден ауытқулармен сипатталады, ол әдетте зиянды факторлармен жанасу неғұрлым ұзақ уақыт үзілгенде (келесі ауысым басталуынан да артық) қалпына келеді, және денсаулықтың зақымдану тәуекелін арттырады.
Имсталькон ЖШС басшылығы өндірісте жазатайым оқиғалардың пайда болу тәуекелін азайту және персоналдың жұмыс қабілеттілігін арттыру, еңбек жағдайларын жеке және ұжымдық қорғану құралдарын тұрақты пайдалану мен жұмыс орындарының зияндылығын азайту есебінен жақсартудың барлық қажетті шараларын қабылдайтыны жөнінде қорытынды жасалды.
Еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғаудың жай-күйіне кәсіпорында жасалған ұжымдық шартында елеулі ықпал етеді. Мысалы, Тараптардың құқықтары мен міндеттері тарауында қызметкердің еңбекті қорғау, өрт қауіпсіздігі және өндірістік санитария бойынша ережелер талаптарын орындауы тиіс екені көрсетілген. Мұнымен бірге Еңбекті қорғау тарауында бірқатар тиісті міндеттемелер қабылданған қызметкерлер еңбекті қорғау ережелері мен нормаларын оқытудан және білімдерін тексеруден өз уақытында, жыл сайын алдын-алу медициналық қараудан өткізіледі, ұжымдық және жеке қорғанудың қажетті құралдарымен және жабдықталған санитарлық-тұрмыстық үй-жайлармен толық көлемінде қамтамасыз етіледі; жұмыс орындарының жай-күйі еңбекті қорғау ережелері мен нормалары талаптарына жауап беруі тиіс.
Өндірісті басқарудың негізгі міндеттерінің бірі еңбектің қауіпсіз жағдайларын жасау, қызметкерлердің өмірі мен денсаулығын сақтау болып табылады. Қазіргі уақытта өндірістегі жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді қамтамасыз ету тәсілі өзгеруде, қауіпсіз еңбекті ұйымдастыруға қатысты түсініктер үнемі кеңейіп келеді.
2.2 Кәсіпорын технологиялық үрдісті сипаттау
Темір бетон бұйымдарының өндірісі кезінде техникалық бақылау технологиялық үрдістің әр тиүрлі кезеңдерінде жүргізіледі. Өндірістің бақылауын цехтың техникалық персоналы жүргізеді, олар технологиялық талаптарының орындалуын жауап береді. Және де өндірістің техникалық бақылау бөлімі шығарылатын өнімнің сапасын, технологиялық процесстің дұрыс жүргізілуін, шығарылатын дайын өнімнің стандарттарға сай болуын, өндіріске келетін шикізаттардың сапасын тексеріп, қадағалау жұмыстарын жүргізеді.
Бетонды араластыру цехы құрамында цемент толықтарғыштар және қоспалар үшін бункерлер мен дозаторлардың өзіндік саны мен сатымдылығы бар. Бетон қоспаларын арнайы оқшауланған араластырғыштарда дайындалады. Дайын бетон қоспаларын арнайы автомашинамен темір бетон конструкцияларын дайындау цехіна жеткізіледі, онда алдын ала дайындалған қалыптарға көпірлік кран арқылы бетон құйғыштармен құяды.
Технологиялық желіні қамтамасыз ететін бетон араластыру қондырғыларының өнімділігі, ең кемі 20% болуы керек және бетон қоспаларына жоғары тәуліктік қажеттілікті қамтамасыз етуі қажет.
Қалыпқа салу желілері бетон қоспаларымен үздіксіз қамтамасыз ету үшін, мейілінше ірі габритті бұйымдардың көлеміне сәйкес сыйымдылығындағы бункер жинағыштар қолданылады.
Материалдарды жеткізу, дозалау және қоспаларды дайындау жұмыстары толық есептеліп нормативтік құжаттарға толық сәйкес болуы керек. Бетон қоспаларын дайындау кезінде қолданылатын цемент, толықтырғыштар, қоспаларды, олардың сапасы сақталуы қамтамасыз етілетін жағдайларда бетон араластыру тораптарына береді.
Цементті, толықтырғыштарды (фракция бойынша), суды және қоспаларды дозалау МЕМСТ 5.03-34-2005 Бетон және темір-бетон конструкциялары. Негізгі ережелер талаптарына жауап беретін, арнайы дозаторлармен жүргізіледі. Материалдарды дозалау дәлдігі арнайы дайындалған сметалық жобаларға сәйкес жасалынады. Жеңіл бетонды дайындау кезінде материалдарды дозалау, көлемдік-салмақтың дозаторда ірі кезекті толықтарғыштың үймесі тығыздығын бақылау негізінде қоспа құрамын түзете отырып, көлемдік-салмақтың тәсілімен жүргізіледі.
Бетон қоспаларын дайындау МЕМСТ 13015-2003Құрылысқа арналған темір-бетон және бетон конструкциялары. Негізгі талаптар және МЕМСТ 28042-89Кәсіпорын ғимараттарына арналған темір-бетон жабындарының тақталары. Техникалық талаптар талаптарына сәйкес жүргізіледі.
Істеп тұрған араластырғышты материалдармен арту (қоспаларды дайындаудың арнайы әдістерінен басқа) келесі кезектілікте жүргізіледі: ірі толықтырғыш, құм, цемент ұсақ түйірілген қоспалар, су. Химиялық қоспалардың ертіндісін қатайту сумен бірге немесе барлық материалдар арасын болған соң қосады. Қыс мезгілінде қоспаның төмен температурасы қамтамасыз ету үшін (50С-цехтарда қалыпқа салу кезінде және 300С - полигондарда) 700С-қа температураға дейін суды жылыту жүргізіледі. Циклды араластырғыштарда бетон қоспаларын араластыру ұзақтығы, ҚР МЕМСТ 13015-2003 көрсетілгеннен кем емес етіп, тәжірибелік жолмен зауыт лабораториясы анықтауы қажет, ал құбырға қалыпты салу үшін қоспаларды дайындау кезінде - 6минуттан кейін кем болмауы қажет.
Араластырғыштан төсеу орынына дейін бетон қоспасын тасымалдауды - бетонқойғыштармен, өздігінен жүретін тарату бункерлерімен, ленталь конвейерлермен, бетон сорғылармен немесе басқа да бетонның қасиеттерін сақтауды, олардың қабаттануы мен шығындалуын болдырмайтын көлік құралдарымен іске асырылады. Тасымалданған бетон қоспаларының жылжығыштығын төмендету 2 см-ден, қаттылықты көтеру -20% және орташа тығыздығы (жеңіл бетондар үшін) -5%-н аспауы тиіс.
Араластырғыштан бетон қоспаларын түсіруден бұйымды қалыпқа түсіргенге дейінгі уақыт артық болуы қажет: ауыр, ұсақ түйіршікті, конструкциялық, кернеулі бетон үшін -45минут,бос бетон тақталарыжәне отқа төзімді бетондарға арналған қоспалар үшін -30минут; алдын-ала ысытылған цементтердегі қоспалар үшін -15 минут болуы тиіс. Тауарлы бетон қоспаларын қолдану кезінде, оларды тасымалдау жағдайы мен ұзақтығы арнайы талаптарға сәйкес болуы қажет.
Төсеу орнына жеткізілген бетон қоспасы ие болуы қажет:
oo жылжығыштық 30 %-н және қаттылығы 20%-н артық емес ауытқудағы қажетті төсеу ыңғайлылығы;
oo тызығдалған жағжайда орташа тығыздығы қажетті шамадан 5%-н артпауы (жеңіл бетондар үшін);
oo қоспалардың ең жоғарғы температурасы қабылданған технологиясымен қарастырылмаған болса, 5-30% С аралығынды температурада;
oo таратылған ауаның қажетті көлемі берілгеннен +-10% артық емес ауытқуы (ауатарататын қосындылы қоспалар үшін).
Бұйымдарды қалыпқа салу шеңберінде келесі технологиялық процестер енгізілген: қалыптарды дайындау (оның ішінде оларды тазалау және майлау; арматура элементтерін, жапсырма бұйымдарды, қосымшаларды орнату және тергеу; алдын-ала кернеуленген конструкциялардың кернеу арматураларын тарту); бетон қоспалар төсеу және тығыздық; қалыпқа түсіру процесінде әрлеу; жылумен өңдегенге дейін кемерін майлаудың элементтерін тез арада немесе үдетін бұзу. Бұйымдарды қалыпқа түсіруді вибрациялық әдістермен іске асырады.
Бұйымдарды қалыпқа түсірудің қабылданған әдістері, тәсілдері және жабдықтары икемді технология талаптарына жауап беруі (қатаң мамандандырылған өндірістен басқасы) және салыстырмалы қарапайым қайта құру жолымен белгілі номенклатура өзгеруі, әрлеу әдістері және басқада технология параметрлері кезінде бұйымдарды дайындауға мүмкіндік беруі қажет.
Бұйымдардың кейбір түрлерін, көбіне, келесі технологиялық желілер және қондырғыларда қалыпқа салады:
oo сыртқы қабырғалардың пәнельдері, шабын плиталар, саты алақшалары, сәулеттік бөлшектер және жазық құрама бұйымдарды - горизонталь жағдайда конвейерлік немесе агрегаттық - лектік желілерде;
oo ішкі қабырғалардың панельдері мен сатылы марштарды - кассеталы қондырғыларда немесе тік жағдайда кассеталы конвейерлі желілерде, және де горизонталь жағдайда конвейерлі немесе агрегаттық - лектік желілерде;
oo ригельдер, арқалықтар, колонналар, шпалдар (топтық формаларда), жол және аэрадром плиталары мен басқа да ұзындығы 12 м-ге дейін желідегі конструкцияларда - немесе агрегаттық - лектік, жартылай конвейерлі желілерде;
oo көлемдік элементтерді, санитарлық техникалық кобинаны, мерт шахталарының блоктарын (вентиляциялық блоктар мен қоқыс құрылғылары) элеваторларды және т.б. - стендтердегі арнайы қондырғыларда, конвейерлі желілерде, әткеншек қондырғыларда;
oo ұзындығы 12 м-ден жоғары желілер конструкцияларда (колонналар, арқалықтар, қадалар, әртүрлі типтегі формалар кеңістік жұқа қабырғалы элементтер, КЖС типтегі плиталар, көпір конструкциялары - стендтік желілерде, оның ішінде дөңгеленетін стендтерде және де басқа арнайы қондырғыларда.
Технологиялық операциялардың ұзақтығы және шектеулі үзілістер алдыңғы қатардағы мекемелердің тәжірибесі ескеріліп қолданыстағы уақыт нормативіне сәйкес болуы керек.
Қалыптар және оларды дайындау. Бұйымдарды қалыпқа түсіру үшін, қажетті технологиялық және жұмыстарды барынша механикаландыруды қамтамасыз ететін, металл сыйымдылығы төмен кездегі қажетті қаттылықпен сипатталатын прогрессивтік конструкцияларды (элементтері майысып жұмыс істейтін ашық толы поддондар, толығымен немесе жартылай жиналатын формалар және т.б.) болат қалып жабдығын қолданады.
Алдын-ала кернеуленген конструкцияларды дайындау кезінде, қалыпты бұзу уақытысында оларға сығу күшін беру кезінде стендтерденемесе қалыптарда бұйымдардың желіну мүмкіндігін жоятын шаралар қарастырылады. Ауқымды және өзгеретін номенклатуралы бұйымдарды дайындау кезінде, арнайы орындарда қайта жинап, жиналмалы қалптарды қолданады. Аз сериялы бұйымдарды қалыптау кезінде металл емес формаларды (шыны пластик, темірбетон және т.б.) қолданады. Бұл жағдайда болат қалыптарды қолдану, тиісті негіздемелер болған кезде рұқсат етіледі.
Бұйымдарды қалыпқа салу үшін пайдаланылатын формалар, матрицалар және стендтер нақты бұйым түрлерін дайындауға арналған формалардың стандарттарына сәйкес және бұйымның жобалық құжаттары мен техникалық жағдайларына немесе стандарттардың талаптарына жауап беретін, рұқсат етілетін ауытқулар төңірегінде мөлшерлері мен бұйымдарды алуды қамтамасыз етеді.
Технологиялық күйін көтеру және бұйымның геометриялық дәлдігін қамтамасыз ету үшін, оларды жасаушылармен келісім бойынша бұйымдардың қырларында қалып бұзу еңістіктерін қарастырады, ал формаларды дайындау кезінде - дайын өнімдерге минустік рұқсат етілуімен сәйкес, олардың номиналды мөлшерлерін (формаларды пайдалану кезінде статистикалық негізделген технологиялық қателіктердіескеріп) кемітеді.
Формаларды пайдалануды қолданыстағы нормативтік - техникалық құжаттарға сәйкес жүргізеді. Бекітілген технологиялық карталардан асатын, геометриялық дәлдік бойынша ауытқулармен жинақталған, формаларды қалыпқа түсіру бекеттеріне жіберуге рұқсат етілмейді.
Қалпқа салу алдында поддондар мен кемер жабдығы ішінде болуы және сыртынан тазалап, май жағылуы қажет. Формаларды тазалау үшін қол пневматикалық немесе электрлік аспабын қолданады. Формаларды жинау операциялары мүмкіндігінше механикаландырылған.
Формаларды майлау үшін, беттонның бүлінуін тудырмайтын және бұйымның бетінде дақтардың пайда болуын болдырмайтын, металлға жеткілікті адгезиясы бар, май жағу құрамдарын қолданады. Май жағу құрамдарын, механикаландырылған құрылғылармен жұқа бірқалыпты қалыңдықта жағады.
Арматура торларын, қаңқаларын, жапсырма бөлшектерді, қосымшаларды, жылу изоляциялық металдардан , технологиялық карталарда көрсетілген кезектілікте бұйымдардың жобалық құжаттары мен стандарттарының талаптарына сәйкес, қалыпқа салады. Жылтуды болдырмау, және бетонның арматураға қажетті қорғаныс қабатты қалыңдығын қамтамасыз ету үшін, жапсырма бұйымдарды, қосымшаларды және т.б. арнайы құрылғылармен тіркейді.
Алдын-ала кернеуленген конструкцияларды дайындау кезінде арматура тарту тәсілін таңдауды (механикалық, электрлік термикалық немесе электрлі термомеханикалық) конструкция типіне, арматуралау түріне, арматура класы мен өндірістің нақты жағдайына байланысты жүргізеді. Бастапқы күш түзу деңгейі және арматураны алдын-ала күштеңдің шамасының рұқсат етілетін ауытқуы, бұйымдардың жобалық құжаттарына сәйкес келуі қажет.
Формаға күш түсіретін арматураны механикалық тартуды, көбіне, гидравликалық домкраттармен бұйымдардың бүкіл күш түсетін арматурасы үшін, бір мезгілде іске асырады. Формаларды күш түсетін арматура бекіту үшін, әртүрлі диаметрдегі және класты арматуралар қолданылуының мүмкіндіктері ескеріліп тіреулер қарастырылады.
Арматураны тартудың электрлі термикалық тәсілі кезінде, формалар, поддондар, стенедтерге еркін оларды төсеуге мүмкіндік беретін берілген шамаға дайындық ұзындығын ұлғайтуды қамтамасыз ететін поддондарға арматураны жылыту және қою үшін автоматтандырылған қондырғыларды қолданады. Бұл кезде, тиісті болат маркаларына арналған бекітілген жобалық құжаттармен, арматураны ысытудың шекті температурасына бақылау іске асырылуы қажет.
Арматура тарту процесінде күшті бақылауды МЕМСТ 14098-91 Темір-бетон конструкцияларының арматурасымен орналастырылатын бұйымдарының дәнекерлеу қосылыстары. Техникалық талаптар сәйкес жүргізеді.
Бетон қоспаларын төсеу және тығыздау. Бетон қоспаларын төсеуді - көбіне қол күшін жұмсамай (қондырма, виброқондырма, вибротарту құрылғыралы, воронкалар, соқалы тегістегіштер, вибробалғалар, валиптер және т.б.), қалыпта немесе шектеулі немері ыдыста қоспаны беріп, үлестіретін қондырғылар бар, бетон төсегіштермен іске асырады. Кейбір жағдайларда - бірегей бұйымдарды дайындау немесе ұзақ топтамалы өндіріс кезінде - бункерлер (өздігінен жүретін рамада орнатылған). Вибропроцесс кезінде қалыпқа салынатын бұйым көлеміне орай бетон қоспасын дозалау қамтамасыз етеді.
Қалыпқа түсірудің технологиялық режимдерін тағайындау кезінде әңделетіп қоспарадың қалыптау қасиеттері (жылжығыштық, қаттылық) мен пайдаланылатын жабдықтың технологиялық параметрлері өзара байланыста болуы қажет. Нақты өндіріс жағдайларына қолданатын, қалыпқа салу жабдықтарының тұрақты жұмыс параметрлерін және оларға тән, мекеме стандарттарында, технологиялық карталарда немесе басқа да технололиялық құжаттарда бекітілетін, бетон қоспаларының жылжығыштығы немесе қаттылығы мәндерін анықтау қажет. Қызмет көрсетуді жеңілдету үшін өнімділікті көтеруге, берілген қалыпқа түсіру жабдығы үшін бекітілгеннен, үлкен жылжығыштық және төмен қаттылықты бетон қоспасын қолдануға рұқсат берілмейді.
Қалыпқа салу режимдері бетон қоспасының тығыздалу коэффиценттерін (оның фактілі тығыздығын есептік теориялыққа қатынасы) коэффициентті қамтамасыз етуі қажет: ауыр бетон үшін -0,98-н кем емес; қатты қоспаларды қолдану және тиісті негіздемелеу кезінде, және де ұсақ дәнді бетон үшін -0,96 - н кем емес. Тығыздалған жеңіл бетонды қысымдағы түйіршіктер арасындағы кеуектер көлемі жоғарыда айтылған талаптарына сәйкес болуы қажет.
Станок немесе сыртқы вибрациялау, құрылғылардың жұмысшы органдардың бетін сыртқының және іш жағынан вибрациялаукезінде бетон қоспасымен байланыста болатын қалыптың ауданы бойынша орын ауыстыруының амплитудасының таралуы бірқалыпты тегіс болуы қажет. Кейбір нүктелерде амплитуда дамуының ауытқуы, орташа мәннен 20%-н аспауы қажет.
Салмақпен вибропроцесспен және де басқа қалыпқа түсінуші органдармен туындайтын, қоспаға түсетін статистикалық қымысның шамасы 0,025 МПа-дан (0,25 кгскв.м) аспауы қажет.
Қатты қоспалардан бұйымдарды қабаттап қалыпқа түсіру, көп қабатты конструкцияларда әртүрлі бетонды монолитті қабаттарды төсеу, кезінде және де бетон қоспасын дайындаудан одан артық суды айырғанға дейінгі уақыт цемент қамырын қартуды бастау мерзімінен аспауы тиіс.
Жылжымалы тереңдетілген вибраторлармен бетон қоспасы тығыздалатын бұйымдарды, вибраторлардың әсер етуінің тиімді радиусы ескеріліпбөліктерге бөліп, ал беттік вибраторлармен - араларын бөлмей көршілер бөліктерді жаба отырып үздіксіз жолақтармен жүргізеді.
Тәжірибелік -өнеркәсіптік өңдеуде жатқан бұйымдарды қалыпқа түсірудің әдістерін қолдану (бетон қоспасын орынды ағызу әдісі) жылжымалы қалқандар әдісі, вибровакумдау, қуу және де суперпластификаторлармен құйма қоспалдарды пайдаланудің басқа әдістері), және де басқа жаңадан жасалатын әдістер тек тәжірибелік тексеруаяқталған және нақты бұйымдар үшін технологиялық шектеудің анықталған тәртібібекітілген соң рұқсат етіледі.
Қалыпқа салу процесіндегі әрлеу жұмыстары. Горизонталь қалыпқа салынатын бұйымдардың ашық беттерін тегістеуді, нақты бұйым түрлерін стандарттар немесе техникалық шарттардың талаптарына жауап беретін дайын бұйымның бетінің сапасын қамтамасыз ететін, тегістеу тақтайларымен (рейкалары), валиктермен, дискілермен немесе басқа да жұмысшы органдармен жабдықталған, мамандандырылған әрлеу машиналарымен жүргізеді.
Тегістейтін машиналардың жұмысшы органдарының негізгі параметрлері (мөлшері, жылдамдығы, өңделетін қоспаға түсіретін үлестік қысымы) және қолайлы төселуі қоспалардың, шамаларға сәйкес болуы қажет. Жылжығыш бетон қаспаларының дайындалған бұйымдар, қоспаның құрылымдық беріктілігін әрлеу үшін қажет сапаға жету үшін қажет, уақыт аралығында қалыпқа түсірген соң ұстап тұрады.
Формалармен стендтердің поддондарына қалыпқа түсіру кезінде түйісетін жылтыр беттерді алу үшін (кеуек сапа мен мөлшерлерін аз қабылдап), өндірістің нақты жағдайы үшін байланысты арнайы технологиялық амалдар мен әдістер қолданады, оның ішінде:
oo құйма цемент ерітіндісінен тұратын төселу қабатымен үйлесімдегі ОЭ-2 типтегі эмульсиондық жақпа сұйық;
oo жылжығыш бетон қоспалармен үйлесімдегі волк компоненттері негізіндегі эмульсиялық жаөпа сұйық;
oo арнайы поста поддондарын төсеуге;
oo бетон қоспаларын тығыздаудың соққылы немесе басқа да режимдерін қолдану кезінде полиметрі жабынды шыны-пластикалық немесе темірбетонды поддондар;
oo тығыздаудың жоғары жиілікті режимдері.
Әшекейлік қасбетті әрлеу тәсілдерін таңдауды (түрлі-түсті бетон, керамикалық немесе шыны плиткалар, әшекейлік релну және т.б.), әрлеудің индустриялдығы мен ұзақ мерзімге шыдамдылығын қамтамасыз етумен, қалыпқа түсірудің бекітілген стандарттары, жобаның құжаттары және қабылданған технологиялық тәсілдеріне, бұйымдарға қойылатын сәулеттіук-техникалық талаптарға сәйкес жүргізеді. Қажет (фасад) беттерін әрлеуді орындау кезінде параметрлер мен технологиялық шектеу, нормативтік - техникалық құжаттарға сәйкес болуы қажет.
Дереу немесе үдетілген қалып бұзу. Қалыпсыз формаға түсіру. Технологиялық қалаптардың металл сыйымдалығын едәуір төмендету үшін, қатты бетон қоспаларының құралатын, салыстырмалы қарапайым бір типті бұйымдарды жаппай дайындау кезінде,онымен байланысқан эксплуатациялық және еңбек шығындарын негізделген жағдайларда бұйымды қалыпқа түсірген соң (циклдік процестерде) ернеулі жабдықтарды алу жолымен дереу қалып бұзуды немесе дайын бұйымдардың геометриялық дәлдігі мен басқа сипаттамарына қойылатын барлық бекітілген талаптарды сақтап, қылыпсыз формаға түсіруді (үздіксіз процестерде) қолданады.
Көп және өзгермелі номенклатурадағы бұйымдардың жаппай дайындау кезінде және қатты әрі жай жылжитын бетон қоспаларын қолдану кезінде ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz