Е- learning электронды оқу жүйесі
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3.4
1 Е. learning электронды оқу жүйесіне жалпы сипаттама
1.1 Е. learning анықтамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5.13
1.2 Электрондық оқыту (e.learning) жүйесі . заман талабы ... ... ... ... ... ... 13.19
1.3 E. Learning электронды оқыту жүйесін оқу үрдісіне енгізудің мәселелері мен оларды шешу жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .19.23
2 Е. learning электронды оқу жүйесін орта мектепте енгізудің негізгі мәлелелері, даму қарқыны
2.1 Электрондық оқытуды енгізу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 24.28
2.2 Электрондық оқыту жүйесін енгізу жағдайы және проблемалары ... ...28.33
2.3 E.Learning электронды оқыту бағдарламасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..33.38
3 Visual Basic және Delphi тілінде жасалған электрондық оқулықтар
3.1 Оқытудың компьютерлік құралдарын жасау әдістемесі ... ... ... ... ... ... 39.48
3.2 Object Pascal тілі электрондық оқулықта қолданылуы, Delphi . де мәліметтер базасымен байланысты ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 48.55
3.3 Visual Basic тілінде жасалған электрондық оқулықты математика сабағында қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...55.67
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...68.70
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .71.72
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3.4
1 Е. learning электронды оқу жүйесіне жалпы сипаттама
1.1 Е. learning анықтамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5.13
1.2 Электрондық оқыту (e.learning) жүйесі . заман талабы ... ... ... ... ... ... 13.19
1.3 E. Learning электронды оқыту жүйесін оқу үрдісіне енгізудің мәселелері мен оларды шешу жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .19.23
2 Е. learning электронды оқу жүйесін орта мектепте енгізудің негізгі мәлелелері, даму қарқыны
2.1 Электрондық оқытуды енгізу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 24.28
2.2 Электрондық оқыту жүйесін енгізу жағдайы және проблемалары ... ...28.33
2.3 E.Learning электронды оқыту бағдарламасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..33.38
3 Visual Basic және Delphi тілінде жасалған электрондық оқулықтар
3.1 Оқытудың компьютерлік құралдарын жасау әдістемесі ... ... ... ... ... ... 39.48
3.2 Object Pascal тілі электрондық оқулықта қолданылуы, Delphi . де мәліметтер базасымен байланысты ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 48.55
3.3 Visual Basic тілінде жасалған электрондық оқулықты математика сабағында қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...55.67
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...68.70
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .71.72
Кіріспе
e-Learning электрондық оқыту жүйесі - Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 - 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасына қосылған ауқымды мемлекеттік жоба.
Соңғы он жыл Интернеттің және адамдар арасындағы қатынасудың жаңа әдісінің қарқынды дамумен белгілі болды. Бұл құбылыстың басқы жағында World Wide Web (WWW) тұрады. Күнделікті бұл коммуникациялық ортада мыңдаған сайттар ашылады және адамдарға әртүрлі жаңа қызмет көрсетулер түрлері ұсынылады. Нарықтың қарқынды дамуымен жаңа технологияларға және оны жасаушыларға үлкен сұраныс пайда болды.
Интернеттің дамуы оқу-білім саласына қатты әсерін тигізді. Соның ішінде қашықтан оқыту әдістемесі жаңа даму алды, себебі желі арқылы тек ақпаратты ғана беріп қоюмен қатар бірін бірі көре алмайтын сұхбаттасушылар арасында тірі қарым-қатынасты ұйымдастыруға болады, және де адамның оқуын қамтамасыз етуге болады.
Сайтта қолданушылар үйренетін және көшіріп алуға болатын әртүрлі мәтіндік, графикалық, аудио және видео оқу материалдары болады. Сонымен қатар оқушылар алған білімдерін тексеруге арналған әртүрлі интерактивті тесттер болады. Қашықтан оқыту бағдарламасының барлық қажетті материалдары оқушыға тез әрі толық жетеді. Қашықтан оқу жұмысының негізіне клиент-сервер технологиясы жатады. Клиент-сервер технологиясы - арнайы бағдарламалық қамтама орнатылған екі компьютер арасындағы қарым - қатынас технологиясы. Қарым қатынасқа қатысушның біреуі (клиент-бағдарлама) басқасынан (серверден) қандайда бір қызмет сұрайды деп жорамалданады. Желіде ақпаратты беру және өңдеу үрдісінде екі компьютер қатысады- сұраушы (клиент) және сұраныс бойынша мәліметтерді беруші (сервер), бұл жағдайда екі бағдарлама жұмыс істейді- клиент - бағдарламасы және сервер- бағдарламасы.
Қашықтан оқытуды жасауда әртүрлі бағдарламалар қолданылады. Бұл жобада РНР тілі, HTML гипермәтіндік тілі қолданылған. РНР – бұл жасаушыларға тез әрі тиімді түрде Web-қосымшаларын құруға мүмкіндік беретін, сервер жақта жұмыс істейтін Web-тің енгізілген сценарилер тілі. Бағалы мүмкіндіктерінің ішіне - тұрақты мәндерді қолдау, массивтермен жұмыс істеудің қуатты құралдары, объектке-бағытталған әдістемелер және мәліметтер базасымен жұмысты кең қолдау кіреді. РНР сонымен қатар JavaScript, WML (Wireless Markup Language) және басқа да пайдалы тілдермен қатар қолданылатын, динамикалық құрылымдарды жасау және басқару үшін қолданылатын бағалы құрал болып табылады. Жүздеген стандартты функцияларының арқасында РНР, жасаушының ойына келуі мүмкін кез-келген тапсырманы шеше алады.
Дипломдық жұмыстың мақсаты - үздік білім ресурстары мен технологияларға білім беру процесінің барлық қатысушыларына тең қолжетімділікті қамтамасыз ету.
Дипломдық жұмыстың міндеттері
• мазмұнды және оқыту технологиясын жаңарту негізінде орта білім берудің сапасын елеулі арттыру
• байланыстың және цифрлық технологиялардың заманауи құралдары мүмкіншіліктерін пайдаланумен оқу процесіне қатысушылар үшін сапалы білім беру қызметтерін дамыту
• оқытудың жаңа құралдарын енгізу есебінен білім беру ресурстарына қолжетімділіктің тең жағдайларын қамтамасыз ету
Зерттеу нысаны: Электронды оқыту жүйесі курсын оқыту процесi.
Дипломдық жұмыстың құрылымы мен мазмұны. Дипломдық жұмыс кiрiспеден, үш тараудан, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тiзiмiнен және қосымшалардан тұрады.
e-Learning электрондық оқыту жүйесі - Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 - 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасына қосылған ауқымды мемлекеттік жоба.
Соңғы он жыл Интернеттің және адамдар арасындағы қатынасудың жаңа әдісінің қарқынды дамумен белгілі болды. Бұл құбылыстың басқы жағында World Wide Web (WWW) тұрады. Күнделікті бұл коммуникациялық ортада мыңдаған сайттар ашылады және адамдарға әртүрлі жаңа қызмет көрсетулер түрлері ұсынылады. Нарықтың қарқынды дамуымен жаңа технологияларға және оны жасаушыларға үлкен сұраныс пайда болды.
Интернеттің дамуы оқу-білім саласына қатты әсерін тигізді. Соның ішінде қашықтан оқыту әдістемесі жаңа даму алды, себебі желі арқылы тек ақпаратты ғана беріп қоюмен қатар бірін бірі көре алмайтын сұхбаттасушылар арасында тірі қарым-қатынасты ұйымдастыруға болады, және де адамның оқуын қамтамасыз етуге болады.
Сайтта қолданушылар үйренетін және көшіріп алуға болатын әртүрлі мәтіндік, графикалық, аудио және видео оқу материалдары болады. Сонымен қатар оқушылар алған білімдерін тексеруге арналған әртүрлі интерактивті тесттер болады. Қашықтан оқыту бағдарламасының барлық қажетті материалдары оқушыға тез әрі толық жетеді. Қашықтан оқу жұмысының негізіне клиент-сервер технологиясы жатады. Клиент-сервер технологиясы - арнайы бағдарламалық қамтама орнатылған екі компьютер арасындағы қарым - қатынас технологиясы. Қарым қатынасқа қатысушның біреуі (клиент-бағдарлама) басқасынан (серверден) қандайда бір қызмет сұрайды деп жорамалданады. Желіде ақпаратты беру және өңдеу үрдісінде екі компьютер қатысады- сұраушы (клиент) және сұраныс бойынша мәліметтерді беруші (сервер), бұл жағдайда екі бағдарлама жұмыс істейді- клиент - бағдарламасы және сервер- бағдарламасы.
Қашықтан оқытуды жасауда әртүрлі бағдарламалар қолданылады. Бұл жобада РНР тілі, HTML гипермәтіндік тілі қолданылған. РНР – бұл жасаушыларға тез әрі тиімді түрде Web-қосымшаларын құруға мүмкіндік беретін, сервер жақта жұмыс істейтін Web-тің енгізілген сценарилер тілі. Бағалы мүмкіндіктерінің ішіне - тұрақты мәндерді қолдау, массивтермен жұмыс істеудің қуатты құралдары, объектке-бағытталған әдістемелер және мәліметтер базасымен жұмысты кең қолдау кіреді. РНР сонымен қатар JavaScript, WML (Wireless Markup Language) және басқа да пайдалы тілдермен қатар қолданылатын, динамикалық құрылымдарды жасау және басқару үшін қолданылатын бағалы құрал болып табылады. Жүздеген стандартты функцияларының арқасында РНР, жасаушының ойына келуі мүмкін кез-келген тапсырманы шеше алады.
Дипломдық жұмыстың мақсаты - үздік білім ресурстары мен технологияларға білім беру процесінің барлық қатысушыларына тең қолжетімділікті қамтамасыз ету.
Дипломдық жұмыстың міндеттері
• мазмұнды және оқыту технологиясын жаңарту негізінде орта білім берудің сапасын елеулі арттыру
• байланыстың және цифрлық технологиялардың заманауи құралдары мүмкіншіліктерін пайдаланумен оқу процесіне қатысушылар үшін сапалы білім беру қызметтерін дамыту
• оқытудың жаңа құралдарын енгізу есебінен білім беру ресурстарына қолжетімділіктің тең жағдайларын қамтамасыз ету
Зерттеу нысаны: Электронды оқыту жүйесі курсын оқыту процесi.
Дипломдық жұмыстың құрылымы мен мазмұны. Дипломдық жұмыс кiрiспеден, үш тараудан, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тiзiмiнен және қосымшалардан тұрады.
Пайдаланылған әдебиеттер
1. Н.А. Жапбаров. Білім беру жүйесін ақпараттандыруда электронды оқыту кешенін пайдалану тиімділігі // Білім образование. -2009. - Т.43. – № 1. С. 14-17.
2. Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың 2011 жылғы 28 қаңтардағы Қазақстан халқына Жолдауы.
3. А.Б. Сарсекенова. Ақпараттық-телекоммуникациялық технологиялардағы қашықтықтан оқытудың рөлі // Білім берудегі менеджмент. – 2010. – Т.?. - №1. С. 128-131.
4. Нұрғалиева Г.Қ. Электронды оқу жүйесі немесе жаңаша білім алу көзінің артықшылықтары қандай? /Нұрғалиева Г.Қ // Ұлан. – (http://zhasorken.kz).
5. К.А. Жамангозов. Электронное обучение – инновационное решение в реализации стратегии успешного преподавания // Открытая школа. – 2011. – Т.105. - №4. С. 37-38.
6. И.В. Нестерова. Дистанционное обучение в современной школе: возможности и перспективы // Открытая школа. – 2011. – Т.106. - №5. С. 6
7. Мұхамбетжанова С.Т. Толықбаева Ғ.Н., Жартынова Ж.Ә.
Электрондық оқыту бойынша мониторингінің жүргізу әдістемелік құралы. Алматы 2011
8. Семченко А.А. Мұхамбетжанова С.Т. Толықбаева Ғ.Н. Жартынова Ж.А. Коровина С. В.Объектіге бағдарланған «MOODLE»ортасы арқылы білім контенттерін жасау. Алматы 2011
9. Электрондық оқулық.
10. МСТ 12.1.01.005 – 92. ЕҚСЖ. Жұмыс орындарына қойылатын жалпы санитарлық-гигиеналық талаптар.
11. ҚР ҚНжЕ 22.12 – 2003. Шу мен дірілден қорғану.
12. ҚР ҚНжЕ 2.04.05 - 2002. Есептеу орталығының өндірістік жарықтандырылуы
13. МСТ 12.1.038 – 89. ЕҚСЖ. Электр қауіпсіздігі. Жалпы талаптар.
14. МСТ 12.1.004.92. ЕҚСЖ. Өрт қауіпсіздігі. Жалпы талаптар.
15. ҚР ҚНжЕ 2.02.05 – 02. Өртке қарсы нормалар мен ережелер.
16. МСТ 12.1.044 – 89. ЕҚСЖ. Заттар мен материалдардың өрт жарылыс қауіпсіздігі көрсеткіштердің номенклатурасы және оларды анықтау әдістері.
17. ҚР ҚНжЕ 2.02-05 – 02. Үймереттер мен ғимараттардағы өрт қауіпсіздігі.
18. МСТ 12.1.033-81. ЕҚСЖ. Электрлік желілері бар объектілердегі өрт қауіпсіздігі.
19. ҚР ҚНжЕ 4.02-05 – 01. Жылыту, желдету және ауа алмастыру.
20. ҚР ҚНжЕ 2.04.05 – 91. (13.91 құралы) Жылыту, желдету және ауа алмастыру жүйелеріне өртке қарсы қойылатын талаптар.
21. К.А. Мусин “Еңбекті қорғау” оқу құралы, КазНТУ, Алматы,1995ж., 77бет.
22. С.Ж. Темірғалиев “Дипломдық жобаның экономика бөлімі” Әдістемелік нұсқау (бейэконормикалык мамандықтар үшін). Алматы, КазҰТУ, 2000ж., 14 бет
23. К.С. Алдажаров, А. Бекбаев және т.б. “Қазақша-орсша орысша-қазақша терминологиялық сөздік” 5000-ға жуық термин қамтылған, Рауан, Алматы 1999ж.
24. Қ.Бектаев “Сөздік” Үлкен қазақша-орысша орысша-қазақша сөздік. Алматы: “Алтын Қазына” 2001ж.-704бет.
25. С.Р. Тоқсанбай Экономикалық, қаржы-несие, банк, салық кеден, сақтандыру, биржа және кәсіпорын атауларының орысша-қазақша сөздігі «Сөздік-словарь» Алматы, 1999ж.
26. Р.Г.Сыздықова, Қ.Ш. Құсаинов «Қазақша-орысша сөздік», Алматы, Дайн-пресс, 2001ж.
27. Қазақстан e-Learning электронды оқу жүйесі порталы, http://elp.kz/
28. М. В. Ломоносов атындағы Мәскеу мемлекеттік университеті сайты, http://www.msu.ru/
1. Н.А. Жапбаров. Білім беру жүйесін ақпараттандыруда электронды оқыту кешенін пайдалану тиімділігі // Білім образование. -2009. - Т.43. – № 1. С. 14-17.
2. Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың 2011 жылғы 28 қаңтардағы Қазақстан халқына Жолдауы.
3. А.Б. Сарсекенова. Ақпараттық-телекоммуникациялық технологиялардағы қашықтықтан оқытудың рөлі // Білім берудегі менеджмент. – 2010. – Т.?. - №1. С. 128-131.
4. Нұрғалиева Г.Қ. Электронды оқу жүйесі немесе жаңаша білім алу көзінің артықшылықтары қандай? /Нұрғалиева Г.Қ // Ұлан. – (http://zhasorken.kz).
5. К.А. Жамангозов. Электронное обучение – инновационное решение в реализации стратегии успешного преподавания // Открытая школа. – 2011. – Т.105. - №4. С. 37-38.
6. И.В. Нестерова. Дистанционное обучение в современной школе: возможности и перспективы // Открытая школа. – 2011. – Т.106. - №5. С. 6
7. Мұхамбетжанова С.Т. Толықбаева Ғ.Н., Жартынова Ж.Ә.
Электрондық оқыту бойынша мониторингінің жүргізу әдістемелік құралы. Алматы 2011
8. Семченко А.А. Мұхамбетжанова С.Т. Толықбаева Ғ.Н. Жартынова Ж.А. Коровина С. В.Объектіге бағдарланған «MOODLE»ортасы арқылы білім контенттерін жасау. Алматы 2011
9. Электрондық оқулық.
10. МСТ 12.1.01.005 – 92. ЕҚСЖ. Жұмыс орындарына қойылатын жалпы санитарлық-гигиеналық талаптар.
11. ҚР ҚНжЕ 22.12 – 2003. Шу мен дірілден қорғану.
12. ҚР ҚНжЕ 2.04.05 - 2002. Есептеу орталығының өндірістік жарықтандырылуы
13. МСТ 12.1.038 – 89. ЕҚСЖ. Электр қауіпсіздігі. Жалпы талаптар.
14. МСТ 12.1.004.92. ЕҚСЖ. Өрт қауіпсіздігі. Жалпы талаптар.
15. ҚР ҚНжЕ 2.02.05 – 02. Өртке қарсы нормалар мен ережелер.
16. МСТ 12.1.044 – 89. ЕҚСЖ. Заттар мен материалдардың өрт жарылыс қауіпсіздігі көрсеткіштердің номенклатурасы және оларды анықтау әдістері.
17. ҚР ҚНжЕ 2.02-05 – 02. Үймереттер мен ғимараттардағы өрт қауіпсіздігі.
18. МСТ 12.1.033-81. ЕҚСЖ. Электрлік желілері бар объектілердегі өрт қауіпсіздігі.
19. ҚР ҚНжЕ 4.02-05 – 01. Жылыту, желдету және ауа алмастыру.
20. ҚР ҚНжЕ 2.04.05 – 91. (13.91 құралы) Жылыту, желдету және ауа алмастыру жүйелеріне өртке қарсы қойылатын талаптар.
21. К.А. Мусин “Еңбекті қорғау” оқу құралы, КазНТУ, Алматы,1995ж., 77бет.
22. С.Ж. Темірғалиев “Дипломдық жобаның экономика бөлімі” Әдістемелік нұсқау (бейэконормикалык мамандықтар үшін). Алматы, КазҰТУ, 2000ж., 14 бет
23. К.С. Алдажаров, А. Бекбаев және т.б. “Қазақша-орсша орысша-қазақша терминологиялық сөздік” 5000-ға жуық термин қамтылған, Рауан, Алматы 1999ж.
24. Қ.Бектаев “Сөздік” Үлкен қазақша-орысша орысша-қазақша сөздік. Алматы: “Алтын Қазына” 2001ж.-704бет.
25. С.Р. Тоқсанбай Экономикалық, қаржы-несие, банк, салық кеден, сақтандыру, биржа және кәсіпорын атауларының орысша-қазақша сөздігі «Сөздік-словарь» Алматы, 1999ж.
26. Р.Г.Сыздықова, Қ.Ш. Құсаинов «Қазақша-орысша сөздік», Алматы, Дайн-пресс, 2001ж.
27. Қазақстан e-Learning электронды оқу жүйесі порталы, http://elp.kz/
28. М. В. Ломоносов атындағы Мәскеу мемлекеттік университеті сайты, http://www.msu.ru/
Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 69 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 69 бет
Таңдаулыға:
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3-4
1 Е- learning электронды оқу жүйесіне жалпы сипаттама
1.1 Е- learning анықтамасы ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5-13
1.2 Электрондық оқыту (e-learning) жүйесі - заман талабы ... ... ... ... ... ... 13-19
1.3 E- Learning электронды оқыту жүйесін оқу үрдісіне енгізудің мәселелері мен оларды шешу жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..19-23
2 Е- learning электронды оқу жүйесін орта мектепте енгізудің негізгі мәлелелері, даму қарқыны
2.1 Электрондық оқытуды енгізу ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 24-28
2.2 Электрондық оқыту жүйесін енгізу жағдайы және проблемалары ... ...28-33
2.3 E-Learning электронды оқыту бағдарламасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...33-38
3 Visual Basic және Delphi тілінде жасалған электрондық оқулықтар
3.1 Оқытудың компьютерлік құралдарын жасау әдістемесі ... ... ... ... ... ... 3 9-48
3.2 Object Pascal тілі электрондық оқулықта қолданылуы, Delphi - де мәліметтер базасымен байланысты ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 48-55
3.3 Visual Basic тілінде жасалған электрондық оқулықты математика сабағында қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 55-67
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...68-70
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .71-72
Кіріспе
e-Learning электрондық оқыту жүйесі - Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 - 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасына қосылған ауқымды мемлекеттік жоба.
Соңғы он жыл Интернеттің және адамдар арасындағы қатынасудың жаңа әдісінің қарқынды дамумен белгілі болды. Бұл құбылыстың басқы жағында World Wide Web (WWW) тұрады. Күнделікті бұл коммуникациялық ортада мыңдаған сайттар ашылады және адамдарға әртүрлі жаңа қызмет көрсетулер түрлері ұсынылады. Нарықтың қарқынды дамуымен жаңа технологияларға және оны жасаушыларға үлкен сұраныс пайда болды.
Интернеттің дамуы оқу-білім саласына қатты әсерін тигізді. Соның ішінде қашықтан оқыту әдістемесі жаңа даму алды, себебі желі арқылы тек ақпаратты ғана беріп қоюмен қатар бірін бірі көре алмайтын сұхбаттасушылар арасында тірі қарым-қатынасты ұйымдастыруға болады, және де адамның оқуын қамтамасыз етуге болады.
Сайтта қолданушылар үйренетін және көшіріп алуға болатын әртүрлі мәтіндік, графикалық, аудио және видео оқу материалдары болады. Сонымен қатар оқушылар алған білімдерін тексеруге арналған әртүрлі интерактивті тесттер болады. Қашықтан оқыту бағдарламасының барлық қажетті материалдары оқушыға тез әрі толық жетеді. Қашықтан оқу жұмысының негізіне клиент-сервер технологиясы жатады. Клиент-сервер технологиясы - арнайы бағдарламалық қамтама орнатылған екі компьютер арасындағы қарым - қатынас технологиясы. Қарым қатынасқа қатысушның біреуі (клиент-бағдарлама) басқасынан (серверден) қандайда бір қызмет сұрайды деп жорамалданады. Желіде ақпаратты беру және өңдеу үрдісінде екі компьютер қатысады- сұраушы (клиент) және сұраныс бойынша мәліметтерді беруші (сервер), бұл жағдайда екі бағдарлама жұмыс істейді- клиент - бағдарламасы және сервер- бағдарламасы.
Қашықтан оқытуды жасауда әртүрлі бағдарламалар қолданылады. Бұл жобада РНР тілі, HTML гипермәтіндік тілі қолданылған. РНР - бұл жасаушыларға тез әрі тиімді түрде Web-қосымшаларын құруға мүмкіндік беретін, сервер жақта жұмыс істейтін Web-тің енгізілген сценарилер тілі. Бағалы мүмкіндіктерінің ішіне - тұрақты мәндерді қолдау, массивтермен жұмыс істеудің қуатты құралдары, объектке-бағытталған әдістемелер және мәліметтер базасымен жұмысты кең қолдау кіреді. РНР сонымен қатар JavaScript, WML (Wireless Markup Language) және басқа да пайдалы тілдермен қатар қолданылатын, динамикалық құрылымдарды жасау және басқару үшін қолданылатын бағалы құрал болып табылады. Жүздеген стандартты функцияларының арқасында РНР, жасаушының ойына келуі мүмкін кез-келген тапсырманы шеше алады.
Дипломдық жұмыстың мақсаты - үздік білім ресурстары мен технологияларға білім беру процесінің барлық қатысушыларына тең қолжетімділікті қамтамасыз ету.
Дипломдық жұмыстың міндеттері
* мазмұнды және оқыту технологиясын жаңарту негізінде орта білім берудің сапасын елеулі арттыру
* байланыстың және цифрлық технологиялардың заманауи құралдары мүмкіншіліктерін пайдаланумен оқу процесіне қатысушылар үшін сапалы білім беру қызметтерін дамыту
* оқытудың жаңа құралдарын енгізу есебінен білім беру ресурстарына қолжетімділіктің тең жағдайларын қамтамасыз ету
Зерттеу нысаны: Электронды оқыту жүйесі курсын оқыту процесi.
Дипломдық жұмыстың құрылымы мен мазмұны. Дипломдық жұмыс кiрiспеден, үш тараудан, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тiзiмiнен және қосымшалардан тұрады.
1 Е- learning электронды оқу жүйесіне жалпы сипаттама
1.1 Е- learning анықтамасы
E-learning ұғымы E-learning (ағылшын тілінен Electronic Learning қысқартылған) - электрондық оқыту жүйесі, электрондық оқыту, қашықтықтан оқыту, компьютердің көмегімен оқыту, желілік оқыту, виртуалды оқыту, ақпараттық, электрондық технологиялардың көмегімен оқыту терминінің синонимі. ЮНЕСКО мамандарының берген анықтамасы бойынша: "E-learning - Интернет және мультимедиа көмегімен оқыту".
E-learning негізгі элементтерінің бірі ретінде LMS (Learning Management System) немесе қашықтықтан оқыту жүйесі (ҚОЖ) қарастырылады. Электрондық оқыту жүйесін енгізудің тиімділігі: - кез-келген уақытта ашық - бүгінгі немесе болашақтағы ұстаздар білім беру қорларын, курстарды, он-лайндық қоғамдарды немесе қайта даярлау бағдарламаларын өздеріне ыңғайлы кез келген уақытта бағалай алады; - кез-келген жерде ашық - үйренушілер басқалармен катынасады немесе қорларды пайдалана алады, Интернет желісіне қосылған компьютер бар болса, кез келген орыннан нұсқау және сараптама алады;
- бірлескен жұмыс және желілік қоғамдар - э-оқыту ұстаздарға бірлескен жұмыстар және зерттеулер өткізу үшін, сонымен бірге проблемалық мәселелерді бірлесіп шешуде, инновациялық технологияларды енгізумен және оқу бағдарламаларындағы тақырыптарды бірлесіп талқылау мен тәжірибелерін ортаға бөлісу үшін жаңа мүмкіндіктер ашады; - жаңа педагогикалық амалдар - э-оқыту дәстүрлі парадигманың өзгеру үрдісінде катализатор қызметін көрсете алады; э-оқыту дәстүрлі әдістермен салыстырғанда интерактивті ортада оқытуды бірлесіп құрастыруға мүмкіндік туғыза алады.
E-learning жүйесімен жұмыс жасау бірнеше негізгі компоненттерден тұрады: - мектепті басқару жүйесі(SMS); - сыныпты басқару жүйесі(CRMS); - оқу үрдісін басқару жүйесі(LMS); - тестілеуді басқару жүйесі(TMS); - пәндер бойынша электрондық әдістемелік жүйелер(MMS); - электрондық психологиялық-мониторингтік жүйе(MPsMS); - ақпараттық-анықтамалық жүйе(IMS).
LMS - Learning Management System (оқыту үрдісін басқару жүйесі), оқу үрдісінің барлық қатысушыларына (мектеп әкімшілігі, мұғалімдер, оқушылар және ата-аналар) оқытуды интерактивтік режимде және де on-line мен off-line режимдерінде, Портфолио және дербес блогтар арқылы кәсіби бағытта рейтингісін жүргізуді, ұстаздардың, мектеп әкімшілігінің және т.б. әрекеттерді басқарады. Портал қосымшаларының қолданбалы қызметтеріне рұқсат беру үшін, жүйенің архитектурасы веб-сервис және ашық стандарттарға негізделген бірігу сызбаларын қолдануға мүмкіндік беруі керек. Мұндай бірігу сызбаларының түрі жұмыс көлемін азайтып, ақпараттық жүйелердің гетерогенді ортаға тән шығындарын қысқартады.
Мектеп әкімшілігі жүйесі келесі әрекеттердің орындалуына мүмкіндік береді:
-оқушылардың ата-аналарының қосымша бақылауының негізінде мектеп үлгерімі деңгейінің жоғарылауына;
- on-line режимінде сабаққа қатысуын бақылауға;
- ата-аналар мен мектеп кызметкерлерінің және оқушылармен, арадағы өзара виртуалды әрекеттерге;
- жоғарғы сатыдағы білім беру мекемелеріне есептер беруді әзірлеуде уақытты үнемдеуге;
- ептеген пайда табуына және оны мектептің кез келген мұқтажына тұтынуына;
- мектеп мәртебесінің жоғарылауына;
- кадрладың, оқушылардың контингенті бойынша жиынтық есеп нәтижелерін алуға;
- оқу үрдісі қорытындылары туралы есеп алуға;
- мектеп деңгейінде оқушылардың қозғалыс мониторнгісін жасауға;
- қашықтықтан оқытуды ұйымдастыруға;
- Интранет арқылы ақпараттар алмасуға.
Оқушы жүйесі келесі әрекеттерді орындауға, атап айтқанда: сабақ кестесіндегі өзгерістерді, үйге берілген тапсырманы уақытында білуге; әр түрлі пәндер бойынша өз үлгерімі рейтингісінің өзгерістерін қадағалауға, оны сыныптастарының рейтингтері немесе сынып және параллель сыныптар бойынша орташа рейтингтермен салыстыруға; форум немесе чат арқылы сыныптастарымен мектептен тыс қарым-қатынаста (оның ішінде, үйге берілген тапсырманы, бос уақытты бірлесе өткізуі немесе мектеп оқмғаларын талқылауы) болуға; жаңа достармен танысып, оларды өз жүйесіне енгізе алуы; сайттағы жүйеде дербес мәліметтерді (оның ішінде, өз фотосуреттерін) жариялай алуына мүмкіндік береді.
Ата-ана жүйесі келесі әрекеттерді орындауға, атап айтқанда: - өз балаларының бағалары және үйге берілген тапсырмалар туралы мәліметтерді алуға; сабаққа қатысып, дайындық сапасын бақылай алуға;- алдын-ала мектеп оқиғаларымен (мысалы, алдағы вакцинациялар, спорт ойындарын, мерекелер туралы), сонымен бірге мәдени іс-шаралармен (саяхаттарға шығу, театрға бару, мұражайларды көру) танысуға; - баласының мектептегі оқу үлгерімін және оның қоғамдық қызметіндегі табыстары жайлы біліп отыруға; - мектеп әкімшілігімен және мұғаліммен интерактивті диалог жүргізе алуға мүмкіндік береді.
Оқытуды басқару жүйесі - (Learning Management System) оқу қызметін басқару жүйесінің негізі, өңдеу, басқару және оқу oн-лайн мариалдарын тарату үшін қолданылатын бірлескен рұқсатпен қамтамасыз етілетін жүйе. Жүйенің негізгі бағыты оқыту ортасында тапсырмалар мен үйрету материалдарын кез-келген педагог жасай алатындығымен сипатталады. Жүйенің құрамына әр түрлі жеке тапсырмалар, аз топтың жобалары және барлық мектеп оқушылары үшін мазмұндық компонентке негізделген элементтер мен коммуникативтік оқу құралдары енеді.
LMS Мектеп мүмкіндігі Электрондық оқыту жүйесі келесі қызметтерді, атап айтқанда: білім беру ұйымының әкімшілігіне - LMS Оқытуды басқару жүйесі есеп беру нәтижелерін автоматтандырады, автоматты түрде және қолмен сабақ кестесін құру, оқушылардың қозғалыс есебі, кадр құрамының есебі және басқа да әкімшіліктің жұмысын орындауға; педагог ұжымына - тақырыптық жоспарлауға, электрондық сынып журналдарын және күнделіктер жүргізуге, білім беру үрдісінде сандық білім беру контентін қолдануға; оқушыларға интерфейс арқылы ақпараттық киоскілерге немесе интернетке жіберілетін ақпараттарға рұқсат берілген: сабақ кестесін көруге, үйге берілген тапсырмаларды орындауға, хабарландыруды оқуға; ата-аналарға интернет желісінде өздеріне қажетті ақпараттарды алуға рұқсат берілген: өз баласының бағалары, сабақ кестесі, үйге берілген тапсырмаларға; сонымен бірге баласының бағалары туралы мәліметті ата-аналардың сұранысына sms - хабарлама немесе e- mail бойынша жіберуге мүмкіндік береді. Оқытуды басқару жүйесінің негізгі субъектілері оқу ісінің меңгерішісі, мұғалім, оқушы және ата-ана болып табылады. Субъектілердің арасында электрондық оқыту жүйесінің элементтерін басқару виртуалды векторлық қозғалыста болады. Әрбір субъектіге LMS-тың элементтерін орындаудың нақтылы қозғалысы қойылған. Виртуалды векторлық қозғалыстың схемасы 2-суретте берілген
CRMS - Classroom Management System (сыныпты басқару жүйесі) - мұғалімге оқушыны дербес компьютермен толық бақылап және басқаруға, сабақтың қызықты өтуіне және тиімді болуына мүмкіндік беретін арнайы программалық қамсыздандыру. Бұдан басқа, CRMS лездік дауыс қатынастары және диалогтардың берілу мүмкіндігі бар бағалы лингафон сыныбының атқаратын қызметтері болуы керек, сонымен бірге бейне және аудиофайлдарды таратып, оларды нақты уақытта демонстрациялауға болады.
CRMS педагогқа келесі қызметтері: - жүйедегі авторлық құқықты, сабаққа оқушының қатысу деңгейін негізге алуын, тапсырманы орындау үшін қызмет көрсетуін; - тізімнен алып тасталған оқушының жұмыс устелін бақылауын; - мұғалім экраннан барлығын бір уақытта, сол сияқты жекелей оқушылардың іс-әрекеттерін бақылай алуын; - мұғалімнің хабарының экраннан оқушылардың топтарына немесе нақты оқушыға берілуі сияқты әрекеттерді орындауға мүмкіндік береді.
Кірістірілген құралдардың хабарландырылатын материалға ескертулері мына түрде болады: - оқушының компьютерін (қосымшаларды іске қосу, пернетақтамен және тышқанмен басқару, компьютерді қосу, қайта қосу және өшіру) басқару; - барлық оқушыларға немесе таңдаулы оқушылардың тобына эфирден мұғалімнің хабары; - барлық оқушыларға немесе таңдаулы оқушылардың тобына аудио және бейне мариалдар хабарын жүргізу. Дыбысты ажырату мүмкіндігі. Мұғалімнің мариалды түсіндіруі; - интерактивтік тақтадан немесе дәрісхананың кез- келген компьютер мониторынан суреттер көрсету;
Барлық оқушыларға немесе таңдаулы топқа алдын-ала жазып алған мұғалімнің сөзінің көшірмесін және хабарын тыңдау, жазып алу; - оқушылардың мұғалімге, басқа оқушыға немесе оқушылардың тобына экранна хабары. Оқушылрдың эфирдегі ақпараттарды бақылау құқығы; - оқушылар топтарының немесе әрқайсысының жеке-жеке диалогтарды тыңдауы; - сыныпты басқару сызбасы. Сыныптың сызбасына компьютерді қосу немесе өшіру. Сыныптағы оқушылардың сабаққа қатысуын бақылап отыру мүмкіндігі. Сыныпты басқару сызбасы арқылы топ оқушыларының біріктірілуі; - файлдарды тарату және жинау; -чаттар және топтық қарым-қатынас жасау. Хабарландырулар; - қолданушылардың интернет желісіне шығуын мұғалімнің бақылауы. Желіге қосылған және қосылмаған веб-сайттарды орнату мүмкіндігі.
Қазіргі заманда білім кеңістігінің жоғары қызығушылықпен дамып келе жатқан саласы - электронды жүйемен оқыту. Осындай электронды оқыту жүйелерінің бірі E-learning. E-learning Қазақстандық білім жүйесінің дамуының жаңа бағытына айналды. Қазақстан Республикасы Президенті өзінің 2011 жылғы Қазақстан халқына жолдауында: 2015 жылға қарай білім беру ұйымдарының 50 пайызы электронды оқытуды пайдаланып, 2020 жылға қарай оның саны 90 пайызға дейін артады дегенді айтқан болатын. Электронды оқыту жаңа технология болып табылатынына қарамастан, тарихи деректер E-learning электронды оқыту жүйесінің алғашқы қадамы ХХ ғасырдың 60-шы жылдарында Стэндфорд университетінің қабырғасында орын алғанын көрсетеді. Бұл жоба аясында сол кезде компьютерлер математика пәнін оқыту үшін қолданылған және бүкіл әлем бойынша оқушыларды оқыту үшін осындай мультимедиялық курстардан әлемнің 35 мемлекетінен елу мыңнан астам оқушылар мен студенттер өткен. E-learning Финляндияда, Ирландияда және Оңтүстік Кореяда білімді жетілдіру мен экономикалық өсудің негізгі құралы болып есептеледі. Электронды оқыту бойынша арнайы ұлттық бағдарламалар жасалды. АҚШ, Ұлыбритания, Австралия, Жаңа Зеландия елдерінде электронды оқыту күнделікті өмірдің практикалық тәжірибесіне айналған. Білім кеңістігінде электронды оқыту жүйесін қолданудың мақсаты бұл оқу үрдісінде сапалы білім беру қызметтерін енгізу және оған қолжеткізу үшін ақпараттық коммуникативтік технологияларды қолдана отырып ұйымдастыру. Ақпараттық технологиялардың дамуы қоғамның интеллектуалдық потенциалы мен мемлекеттегі білім дамуының деңгейіне байланысты. Білім мазмұны мен сапасы қоғамда әрқашан басымдық маңызға ие. Осының салдарынан білім сапасын көтеру мақсатында жалпы оқыту жүйесіне әртүрлі жаңа ақпараттық коммуникативтік технологияларды енгізу жоспарлы жұмыстары қарастырылуда. Әлемдік тәжірибеде ақпараттық телекоммуникациялық технологияларды білім саласында жетістікке қол жеткізе қолданудың бірнеше мысалдары бар, сонымен қатар оқытуда оң нәтижелер беретін іс жүзіндегі бағдарламалар мен жобалар да бар. Электронды оқыту жүйелеріне кіріктірілген заманауи компьютерлік технологиялар білімді жеткізу мен әртүрлі оқу ақпараттарына өтуде дәстүрлі оқыту құралдарына қарағанда анағұрлым әсерлі әрі нәтижелі. Қазіргі білім жүйесінің ерекшелігі - тек біліммен қаруландырып қоймай, өздігінен білім алуды дамыта отырып, үздіксіз өз бетінше өрлеуіне қажеттілік тудыру. Ал біздің елімізде электронды оқыту жүйесі сұранысқа ие ме? Осы тұрғыда мемлекетімізде үстіміздегі жылы Қарағанды облысы, Алматы мен Астана қалаларының 44 мектебіне енгізу жоспарланған. Қазақстанда E-learning жүйесінің электронды оқыту нарығында алатын орны да ерекше. Бұған дәлел қазіргі буын білімгерлер үшін ақпаратты электронды тәсілмен қабылдау қалыпты жағдай болып табылады. Көптеген Қазақстандық компаниялар тек жақсы оқытылған қызметкер ғана мекемеге табыс әкеле алады деген тұжырымды ұстанады. Осы орайда басшылар өзінің басқаратын мекемесінде қызмет жасайтын адамдар үшін бірлескен тренингтік бағдарламаларды дамыту бойынша ұтымды шешім қабылдауларына мәжбүр. Ал бұл тұрғыда жаңа білім алу үшін электронды оқыту E-learning талапқа сай келеді. Электронды оқытуда мұғалімнің автоматтандырылған жұмыс орны болады. Оған электронды журналдар, күнделіктер, жоспарлар, электронды оқытушылар бөлмесі, ата-аналарды SMS-хабарламалары кіреді. Әрбір оқушы мен оқытушының кез келген уақытта әлемдік ең жақсы білім ресурстарына онлайн өту мүмкіндігі болады. Сонымен қатар цифрлық білім ресурстары, яғни электронды оқулықтар, ойындар, виртуалды тренажерлар, зертханалар болу керек. Жалпы E-learning электронды оқыту жүйесіне берілетін анықтамалық түсініктер өте көп. Солардың бірі E-learning - оқу үрдісін сапалы ұйымдастыру үшін компьютерлік технологияларды құрылымдас мақсатты бағытпен қолдану. Электронды оқытуды қолдану аясында қандай бір шектеулер болмайды. E-learning - күндізгі семинарлардың инновациялық баламасы, сонымен қатар қызметкерді оқыту құралы, кез келген адамның жеке және кәсіби өсуіне тиімді, өз бетімен және жан-жақты дамуына бағытталған құрал ретінде. Қазір Қазақстанда электронды оқытудың синонимі қашықтықтан оқыту жүйелерін (ҚОЖ) өндірістік ірі компаниялар мен банктік секторлар да енгізуде. Себебі, электронды білім беру жүйесі - болашақта жаппай ағарту саласын қамтитын жаңа үрдісті шығармашылық еңбек. Үшінші мыңжылдықта қолға алынып жатқан инновациялық жалпыадамзаттық үрдіс десе де болады. Е-learning электронды оқыту жүйесі білім берудің барлық сатысын технологияландыруымен ерекше. Электронды оқыту түрін қолданудың әсерлігі мен нәтижелігі туындайтын жағдаяттардың нақты факторларына тәуелді болуында. Электронды оқыту жүйесін қолданудың кең тараған тиімді себептері ретінде мыналарды айтуға болады:
- экономикалық әсерлігі. Тікелей оқытуға байланысты жанама шығындарды қысқарту мақсатында (іссапар төлемдері, уақытша тұру, ғимарат жалдау т.с.с.);
- икемділігі. Клиент, серіктес немесе кез келген оқытылатын адамдардың географиялық орнына байланысты мәселелерді шешу мақсатында;
- оқытушыға тәуелсіз кез келген уақытта оқытуды жабдықтау мүмкіндігі;
- модульдігі, яғни оқыту бағдарламасы негізін модульдік принцип құрайды
- оқытушының алатын рөлінің жаңашылдығы, яғни оқу жобаларына жетекшілік ету, жеке оқу жоспарын құруда көмек беру, танымдық қабілеттерін дамытуға жағдайлар туғызу және т.б;
- сапаны бақылаудың арнайы түрлері: емтихандар, практикалық, курстық, жоба жұмыстары, компьютерлік интеллектуалдық тестілеу жүйелері;
- арнайы мамандандырылған технологиялар мен оқу құралдарын қолдану.
Е-learning электронды оқыту жүйесін қолдануға қойылатын талаптарда жоқ емес себебі, білім беру мекемелерінің материалдық-техникалық жабдықталу жағдайлары толығымен өзгертіледі, яғғни әр оқытылатын пәнге арналған жаңаша кабинеттер жасақталады. Бұған дейін тек информатика немесе физика кабинеттерінде тұратын компьютерлік аппараттық жасақтамалар интерактивті тақта, ноутбук, сондай-ақ жаңа құрылғы - электронды планшетниктер, тағы басқа қажетті құралдар барлық пән кабинеттерге толықтырылады. Бұл жүйемен оқыту білімгерлердің бұрынғы ұстап жүрген портфельдерінен бастап күнделіктеріне дейін электронды түрге ауыстырады. Электронды оқыту жүйесінің ерекшелігінің бірден-бір негізгі ұғымы білімгерлер үшін ол - планшетник. Бұл өте қолайлы, бүгінгі заман талабына сай, жан-жақты білім беруге лайық құрал. Бұл планшетник білім мекемесіндегі компьютерлік торапқа байланыстырылады да білімгерлер өзіне қажетті ақпараттың барлығына қол жеткізіп отырады, яғни мектеп күнделігі, электронды сабақ кестесі, оқулықтар тіпті алған бағаларына дейін ата-аналарымен көрулеріне жағдай жасалады. Бұл ақпарат беру жүйесі мен кері байланыс еш кедергісіз, мұғалімсіз-ақ жүзеге асырылады деген сөз. Білім мекемесіндегі кітапхана, медицина қызметкерлері кабинеті, мұғалімдер бөлмесі де интернетке қосылған компьютерлерге жалғану арқылы жұмыс істейді. Мұндай оқыту педагогтардың жұмысын мәселен, жоспарлау, сабақ кестесін жасау, кабинеттерді бөлу, журналға баға қою, статистикалық мәліметтер жинау, тағы басқа ұсақ-түйек қол байлайтын шаруаның бәрі автоматты түрде жүзеге асады. Электронды оқыту жүйесі одан бөлек ата-аналар үшін де өте тиімді деуге болады. Жұмыстан қолы босамайтын ата-аналар үшін бұл электронды жүйе бірден-бір шешім сияқты десе де болады, алайда балаларының сабағын тексеру сияқты жұмыстарды ата-аналардың орындауы үшін интернет байланысының қажеттігін түсінгендері жөн. Тіпті қалаған уақытта сынып жетекшісімен, пән мұғалімдерімен де сөйлесу мүмкіндігі мол, ол үшін электронды оқыту жүйесінде sms хабарлама ұйымдастырылған.
Біздің қоғамымызда виртуалды оқыту - виртуалды білім деген көзқарас қалыптасқан. Меніңше, біз білімді қандай тәсілмен алсақ та ол виртуалды болады. Себебі ақпаратты қабылдау мен беру арасында уақытша сияқты кеңістіктік қашықтық қалыптасқан. Осы көзқараспен қарасақ күндізгі оқыту үрдісінің қашықтықтан оқыту үрдісінен ерекшелігі мүлдем аз. Бұл үрдіс білімгерлер тарапына да тәуелді. Бұл қашықтықтан оқитын студенттерде өте жоғары, олар өздерінің қашықтықтан оқу нәтижелері олардың өздеріне байланысты екендігін күндізгі бөлім студенттеріне қарағанда түсінеді әрі мойындайды. Ақыр соңында әрбір студент электронды оқу түрі - қашықтықтан оқуды сырттай оқуды сияқты өзі таңдайды. Оның үстіне қашықтықтан оқыту бағдарламасының көбінде байланыс фазасы болады, яғни оқытушы мен білімгердің кездесіп пікіралмасулары.
Дәстүрлі оқыту жүйелері насихаттығына E-learning әсері бола ма? Мүмкін, бірақ сапа туралы мәселе қозғалса, онда дәстүрлі оқыту түрлері мен E-learning электронды оқыту жүйесін біріктіру тиімді болар еді. Күндізгі және қашықтықтан оқыту технологиялары бар аралас оқытуды қолдану кемшіліктерді жойып, оқытудың екі формасының да жағымды тұстарын қабылдауға мүмкіндік береді. Ұстаз - мектептегі басты тұлға, солай болып қала береді. Электронды оқыту дәстүрлі білім берумен астасып жатыр. Бұл ретте оқытушының сабақ беру шығармашылығын алып тастау деген сөз емес. Керісінше, оқытушы тақырыпты түсіндіру барысында небір қызықты дерек-дәйектерді қосымша пайдалануына мүмкіндіктер жасалған. Электронды оқыту жүйесін мектептерге енгізудің нәтижелі болуы ең әуелі ұстаздардың біліктілігіне тікелей байланысты.Сол себепті де заманауи ұстаз жаңа техникалық әрі педагогикалық жаңашылдықтарды өзара шебер үйлестіре алатын маман болуы тиіс. Өз сабағының ре-жиссурасын, сценарийін өзі жасап, қай жерінде, қалай электронды оқытуды пайдалану керектігін шебер меңгерген болуы тиіс. Яғни, заманауи педагог - үздіксіз жетілу, біліктілігін жоғарылату үстінде жүрген маман. Педагогика саласындағы жаңа-шылдықтарды игерген тұлға деген сөз.
Осы уақытқа дейінгі білім беру саласында тек мұғалімнің айтқандарын немесе оқулықты пайдалану қазіргі заман талабын қанағаттандырмайды, сондықтан қазіргі ақпараттандыру қоғамында бұл оқулықтарды пайдаланбай алға жылжу мүмкін емес. Мазмұны қиындау бір үлкен тақырыптың бөліктерін өткенде қосымша бейнехабар және клиптер қажетті элемент болып табылады. Осы ретте оқу үрдісін заман талабына сай жүргізу үшін электронды оқулықты электронды оқыту кешеніне айналдыру электронды оқулық пен ақпараттық-коммуникациялық мүмкіндіктердің барлығын дерлік қамти алады. Оқыту мақсаттары мен міндеттеріне білім беру, біліктілік пен дағдыны қалыптастыру, тәжірибе алмасу, алынған білім, біліктілік пен дағдыны тексеруді жалпылай жатқызамыз. Электронды оқыту жағдайында осы мақсат - міндеттерге жету келесі электронды оқыту түрлері мен жабдықтарының көмегімен іске асырылады. Оқыту мазмұнының құрамына әрдайым теория, білімді тәжірибелік тұрғыдан бекіту және білімді тексеру кіреді.
Электронды оқытудың әдістемелік оқыту моделінде оқыту құралдарының орын алуы өзгереді. Олар оқыту құрылымы мен мазмұнын, әдістерін және оқытудың формаларын анықтайды. Енді бүгінгі күнде электронды оқыту әдістері мен формаларына тоқтала кетейік. Электронды оқытудың әдістеріне топтық әдіс және жеке-дара оқыту әдісі жатады. Бұлар кеңінен тараған оқыту формалары.
Электронды оқыту құралдарына оқытуды ұйымдастыру және жүргізу үшін арналған бағдарламалық өнімдерді жатқызамыз. Электронды оқыту жағдайында әртүрлі оқыту формалары мен әдістерін, мазмұнын қалыптастыру мүмкіндіктерін анықтау үшін оқыту құралдарын салыстыру және оларды бағалаудың негізгі бағыттарын ескеру қажет. Олар жасау және қолдану технологиясы, ұсынылатын аспаптар жиынтығы, ұсынылатын қызметтің іске асырылу деңгейі.
Нақты бағдарламалық өнімді жасау мен қолдану технологиясы жеке-дара және топтық оқыту сияқты әртүрлі әдістерді қолдана отырып, оқытуды іске асыруға мүмкіндік береді. Сонымен қатар олар электронды оқыту шеңберінде оқытудың басқа да формаларын ұйымдастыруға мүмкіндік туғызады.
Ұсынылатын аспаптар жиынтығы оқыту мазмұнының құрылымын қандай да бір тәсілмен қалыптастырып, әртүрлі типті сабақтарды ұйымдастыруға жол ашады. Электронды оқыту шеңберінде оқыту үрдісіне нақты бағдарламалық өнімді ендіру мен қолданудың тиімділік деңгейін, әдістемелік толықтығын өнімнің аспаптар жиынтығы анықтайды.
Қорыта келгенде, заман талабына сай жас ұрпаққа сапалы білім беруде электронды оқу жүйесінің маңызы зор және оқытудың жаңа ақпараттық- телекоммуникативтік технологиясының бір түрі деп қарастыруға болады. Сондай-ақ ұстаздар қауымы да өздеріне қажетті әдістемелік, дидактикалық көмекші құралдарды молынан алуға қол жеткізе алады. Сонымен қатар, E-Learning электронды оқыту жүйесінің тек ұстаздар мен білімгерлермен бірге ата-аналар үшін де тиімді тұстары мол.
1.2 Электронды оқыту жүйесі заман талабы
Бұл жүйені ұйымдастыру жағынан қамтамасыз етуді Білім берудегі жаңа ақпараттық технологиялар орталықтары жүзеге асыратын болады.
Электрондық оқыту жүйесін білім саласына енгізудегі басты мақсат - білім беру үрдісінің барлық қатысушыларының үздік білім беру ресурстары мен технологияларына тең қол жеткізуін қамтамасыз ету. Ал бұл мақсатты жүзеге асыру үшін оқу үрдісін автоматтандыруды енгізуге жағдай жасау қажет. Мақсатқа қол жеткізу оқу сапасын, білімді басқарудың тиімділігін, сыртқы ортамен ақпараттық кірігуін арттырады.
Білім беру жүйесін басқаруды қолдаудағы басты құрал болуы себепті электрондық оқыту жүйесі білім беру ортасы жайлы барлық қажетті мәліметтерді сақтауы тиіс. Сондай-ақ, ол - білімді дамытудың ақпараттық және ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету құралы, екіншіден, электрондық оқыту жүйесінің кез келген түйінінен мәліметтерді орталықтандырып жинақтау арқылы білім беру жүйесінің мониторингін жасау құралы, үшіншіден, білім беру жүйесі туралы қажетті статистикалық мәліметтерді және түрлі аспектілер бойынша есеп беруді қалыптастыруды қамтамасыз ететін шешім қабылдау құралы ретінде әрекет етуі тиіс.
Электрондық оқыту жүйесі барлық білім беру мекемелері, мұғалім, оқушы және олардың білім беру ортасында ауысып отыруы туралы мәліметтерді сақтайды.
Қорыта айтқанда, электронды оқыту жүйесі төмендегідей ішкі жүйелерден тұрады:
-Ұлттық білімдік мәліметтер қоры;
-Мектептерді басқарудың ішкі жүйесі (мектеп іс қағаздарын жүргізу, т.с.с)
-Электрондық оқулықтар ішкі жүйесі-e-Book;
-Оқыту үрдісін басқару ішкі жүйесі - LMS;
-Оқу мазмұнын басқару ішкі жүйесі - LCMS;
-Тестіні басқарудың ішкі жүйесі - TMS;
-Дамытуды басқару ішкі жүйесі - DM;
-Мониторинг және талдау ішкі жүйесі,
-Сыртқы ақпараттық жүйелермен біріктіру модулі.
Білім беруді ақпараттандырудың президенттік бағдарламасы электронды оқулықтарды жасауға себепші болды. Бүгінгі күнде мектептегі білім берудің мазмұнының 60%-ы және кәсіби білім берудің 10%-ы түрлі сандық интерактивті мультимедиалық білім беру ресурстарын (СИМБР): электронды оқулықтарды (ЭУ); мультимедиалық оқыту бағдарламасын (МОБ); виртуалды саяхаттарды (ВС); электронды дидактикалық құралдарды (ЭДҚ) және т.б. жасау жолымен сандық форматқа көшірілгені бізді қуантады.
Электронды оқулықтардың, дәстүрлі қағаз кітаптардан айырмашылығы жанды болып келеді және педагогика ғылымдарының негізін салушы Ян Амос Каменский тұжырымдаған: Барлық мүмкін деген нәрселерді қабылдауды сезіммен жүзеге асыру керек, атап айтқанда: қабылдау үшін көруді, көзбен; естуді есту қабілетімен; иістерді иіс түйсігімен; дәмге тиістіні дәммен; түйсікке қатыстыны түйсіну жолымен. Егер қандайда болмасын затты бірнеше сезіммен қабылдау керек болса, бірнеше сезімді салу дидактиканың алтын ережелеріне сәйкес келеді.
Оқылатын пәннің әр тақырыбын авторлар көзбен көру арқылы ұсынған. Мектеп оқушылары оқу материалын көру арқылы қабылдауды қамтамасыз ететін түрлі суреттер, сызбалар, фотосуреттерді көре алады, тарихи және географиялық карталарды, көркем экспонаттарды және тағы басқа көптеген нәрселерді қарастыра алады. Электронды оқулықта, қарастырылып жатқан құбылыстардың өзара байланысын және олардың түпкі мағыналарын ашатын жан бітірімдер ерекше орын алады. Мысалы, оқушы физика, химия, биология пәнінен тәжірибелер жүргізіп және зертханалық жұмыстарын үйінде отырып компьютерде орындай алады.
Оқу материалын бірнеше рет көре алу мүмкіндігі балалардың жеке басының ерекшелігіне сай: біреулеріне өмір бойы есте сақтап қалу үшін бірақ рет қарап шығу жеткілікті, екіншілеріне - материалды бірнеше рет қарап шығу қажет. Бұның барлығы мүмкін, өйткені оқушы электронды оқулықпен жеке жұмыс жасайды.
Ал бұның мұғалімге қандай көмегі бар! Оқу материалы түгелдей көркемделген. Мұғалімге көрнекі дидактикалық құралдарды даярлау қажет емес. Көркемделуі кәсіби деңгейде орындалған. Слайдтар - бұл принтер арқылы қағазға басып шығаруға болатын қолайлы таратылым материалы..
Электронды оқулықтар және СИМБҚ-ның басқа да түрлері интерактивті, олар дыбысталған, оларда оқушының жауаптары елеусіз қалмайтын шынайы қарым-қатынастың элементтері бар. Оқушы мәтінді оқып қана қоймай, сонымен қатар тапсырмаларды орындай және сұрақтарға жауап бере отырып оқу үрдісінің белсенді қатысушысы болады.
Барлық электронды оқулықтар қазақстандық білім беру стандартына сәйкес жасалған. Олар нақты бір сабаққа бағытталып қана қоймай, сондай-ақ жалпы оқытылу пәнінің мазмұнына бағытталған, бұл оқушыға оқу материалын біртұтас етіп және олардың өзара байланысын көрсете алады. Оқытудың педагогикалық маңыздылығы бар интерактивті орта пайда болады.
Әрбір электронды оқулық үлкен авторлық ұжыммен даярланады, біріншіден ғылым докторлар мен кандидаттар, профессорлар мен доценттер, республикамыздағы қандай да болмасын пән саласындағы ең жақсы мамандар. Сонымен қатар, авторлық ұжымға педагог-технолог, әдіскер және міндетті түрде бағдарламалаушы, жан бітіруші, дизайнер, дыбыс операторлары және басқалар кіреді.
Үштік бағамен оқығысы келетін балалар болмайды. Олар әр түрлі жағдайға байланысты: ауырып бірнеше сабақты жіберіп алуы; жаңа материалды тыңдамай, түсінбей қалуы; бірден ойды түсінбей қалуы, осының барлығы жиналып қала береді.
Электронды оқулықтар мұндай қарама-қайшылықтарды жоққа шығарады, олар оқушыға оқу материалына жугінуін қаншалықты қажет етсе, соншалықты мүмкіндік береді. Ол бір тапсырманы, оның ең жақсы нәтижесіне жеткенше орындауы мүмкін. Бұл дұрыс емес пе?!
Әр ата-ана өз баласына сапалы білім беруді қалайды. Сабақтан сабаққа, сыныптан сыныпқа бұған көмекке келетін мектеп. Ал біздің электронды оқулықтар, өзінше бір репетитор ретінде мұғалімге оның дербес өздік жұмысын сапалы ұйымдастыруға көмектеседі. Бірақ бір маңыздылығы, мұғалім бұл электронды оқулықпен өзі таныс болуы тиіс, ол бұл оқулық арқылы балалардың алға жылжуын көре отырып және қазір көптеген мектептерде интерактивті тақталар мен мультимедиалық кабинеттер бар болғандықтан, өз сабағының қойылымына электронды оқулықтың көріністерін қосуы керек.
Электронды оқулық - бұл оқушыға ғана емес, сонымен қатар мұғалімге де көмек. Бұл электронды оқулықтың авторларымен яғни, әріптестерімен қашықтан кәсіби қарым-қатынас жасау құралы. Өйткені біздің электронды бағдарламалар - бұл көбінесе дайын сабақ конспектісі. Сондай-ақ, оның жан-жақтылығының арқасында, олар әдістемелік деректер қоры бола алады. Сіздер жасаушыларға өздеріңіздің ұсыныстарыңызды бере аласыздар және Сіздің тәжірибеңіз республикамызға әйгілі бола алады.
Біздің электронды оқулыққа көптеген шетел қонақтары қызығушылық танытты: ЮНЕСКО-ның бас директорының орынбасары Абдул Вахид Хан, Азия-Тынық мұхиты аймағындағы білімді халықаралық дамыту бойынша ЮНЕСКО бағдарламасының координаторы Жу Нан Жао мырза, білім берудегі АКТ бағдарламасының менеджері Фуминхико Шинохара мырза. Еуропалық білім беру қорының (ЕБҚ) халықаралық сарапшысы Боб Мэнсфилд мырза электронды оқулықтарға жоғарғы баға берді.
Мектептегі білім беруде АКТ-ны пайдалану бойынша, 6 мемлекет (Әзірбайжан, Қазақстан, Кырғызстан, Моңғолия, Өзбекстан, Тәжікстан) негізінде Азиялық Даму Банкі (АДБ) жүргізген салыстырмалы саралау көрсеткендей, оқушыларға СИМБҚ жасауда Қазақстан бұл мемлекеттерден әлдеқайда озық.
Интерактивті он-лайн оқытуға қол жеткізу республикамыздың мектептерін қамтудың арқасында мүмкін болды. Интерактивті тақта - бұл байланыстырылған компьютер, бейнені тақтада проектор арқылы көрсететін, сенсорлық экран. Тақта бетіне қол жүргізіп, компьютермен жұмысты бастауға болады. Интерактивті тақтаға арналған арнайы бағдарламалық қамтамасыз ету мәтіндермен, объектілермен, аудио және видеоматериалдармен, Интернет-қорлармен жұмыс жасауға мүмкіндік береді, ашық құжат үстіне қолмен жазуға және ақпарат сақтауға болады.
Тақтада слайд, видео көруге, белгілер қоюға болады, қарапайым тақта сияқты сурет салуға, түрлі сызбалар сызуға болады, нақты уақытта экранда үлкейтіп көрсетілген бейнеге белгілер қоюға, кез келген өзгерістерді енгізіп және оларды келешекте өңдеу үшін компьютерлік файл түрінде сақтауға, басып шығарғыштан шығаруға, факс немесе электронда пошта арқылы жіберуге болады.
Интерактивті тақтаға арнайы электронды қаламмен (қаламұшпен) немесе саусақтармен жазу керек. Баяндамашы арнайы байрақша арқылы экрандағы бейнемен жұмыс жасайды: белгілейді, астын сызып, маңызды жерлерін көрсетіп, сызбаларды салып немесе оларды түзеп, мәтінге түзетулер енгізеді. Сенсорлық құрылғы қол тиген кезде оны сезеді және жазу кезінде қозғалысты бейнелейтін лайықты электронды сигналға таратады. Тақта түрлі түсті үш байрақшасы бар қағаз бергімен және өшіргішпен жабдықталған. Баяндаушы алдын ала өзіне керекті байрақша түсін белгілеп қойса, сонда ИТ лезде қағаз бергіден, мысалы, жасыл түсті байрақша немесе өшіргіш алынғанын білдіреді.
Оқушының ашық ақпараттық-білім беру кеңістігіне кіруі нақты коммуникативті ептілікті, басқа мектептердегі құрбы-құрдастарымен ынтымақтастықта түрлі мәселелерді шешудегі икемділікті қалыптастырады.
Он-лайн күйдегі интерактивті тақтамен жұмыс жасау оқушылардың түрлі ақпарат көздерімен, сонымен бірге Интернет желісімен белсенді өзіндік жұмыстарын ұйымдастыруға мүмкіндік береді.
Мектеп оқу үрдісіндегі интерактивті оқыту - бұл оқушылардың тұлғаға-бағдарланған оқытуға шығу түрін болжамжамдайтын, ауылдық білім беру ортаның мұнан ары байуы. Оқу-танымдық және оқыту ақпараты ағымында және өз білім траекториясын табуда өзін өзі бағдар етуге жақындайды.
Адамгершілік педагогикасының негізгі принциптерін бейнелеп көрсететін тұлғаға-бағдарланған тәсіл әлем педагогикалық ынтымақтастығының қазіргі заманғы білім беру жүйесінің барлық формаларына басым екені мойындалған. Бұл оқу үрдісінде оқушының жеке мүмкіншілігі мен қабілетін есепке алатын танымдық іс-әрекеті жататынын білдіреді.
Оқу үрдісіне интерактивті оқытуды енгізу білім алуда өз қажеттігі бар жаңа ұрпақ оқушыларының, шығуына себеп болады, жаңа ой өрісі ептілігі, білім алуда жаңа мәдениет қалыптасады. Мұғалімге оқу үрдісінде көбінесе тьютор ролі беріледі.
Интерактивті оқытуда мұғалім мен оқушының жұмысы - ынтымақтастықта, яғни бірлесіп пайда болған қиыншылықтарды жеңіп шығуға, ой алмастыруға, алған білімдеріне сүйене отырып талқылауға мүмкіндік береді. Оқушыға түрлі табиғи, физикалық процестерді модельдеу, түрлі жағдайдағы құбылыстарды, олардың қасиеттерін сипаттайтын шамаларын өзгерте отырып меңгеру мүмкіндігі беріледі. Білімнің интерактивті электронды негізімен оқу, іздеу-танымдық іс-әрекеті маңызды мекептік, пәндік зерттеулерінің элементтеріне ие болады.
Қоғамның дамуы бүгінгі таңдағыбілім беру процесінде дамыған елдер стандартына деген ұмтылысты қажет етуде. Ал әлемдік білім кеңістігіне ену, әрине, бәсекеге қабілеттілік ұғымымен байланысты. Қажеттілік, қабілет, мүмкіндіктен туындайтын нәтиже даму мен ұмтылыс арқылы жүзеге асады. Осыған орай, жаңа қабылданған Білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасы - Қазақстан Республикасының 2020 жылға дейінгі стратегиялық даму жоспарын жүзеге асырудың өзекті бағыттарының бірі. Жаңа бағдарламаның ерекшелігі - жаңашылдығы. Атап айтсақ, Бағдарламада білім беру саласына электрондық оқыту жүйесін енгізу жеке бір бағыт ретінде қарастырылған.Бұл жүйені ұйымдастыру жағынан қамтамасыз етуді Білім берудегі жаңа ақпараттық технологиялар орталықтары жүзеге асыратын болады. Электрондық оқыту жүйесін білім саласына енгізудегі басты мақсат - білім беру үрдісінің барлық қатысушыларының үздік білім беру ресурстары мен технологияларына тең қол жеткізуін қамтамасыз ету. Ал бұл мақсатты жүзеге асыру үшін оқу үрдісін автоматтандыруды енгізуге жағдай жасау қажет. Мақсатқа қол жеткізу оқу сапасын, білімді басқарудың тиімділігін, сыртқы ортамен ақпараттық кірігуін арттырады.
Білім беру жүйесін басқаруды қолдаудағы басты құрал болуы себепті электрондық оқыту жүйесі білім беру ортасы жайлы барлық қажетті мәліметтерді сақтауы тиіс. Сондай-ақ, ол - білімді дамытудың ақпараттық және ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету құралы, екіншіден, электрондық оқыту жүйесінің кез келген түйінінен мәліметтерді орталықтандырып жинақтау арқылы білім беру жүйесінің мониторингін жасау құралы, үшіншіден, білім беру жүйесі туралы қажетті статистикалық мәліметтерді және түрлі аспектілер бойынша есеп беруді қалыптастыруды қамтамасыз ететін шешім қабылдау құралы ретінде әрекет етуі тиіс.
Электрондық оқыту жүйесі барлық білім беру мекемелері, мұғалім, оқушы және олардың білім беру ортасында ауысып отыруы туралы мәліметтерді сақтайды.
E-Learning электронды оқыту бағдарламасы Елбасының тапсырмасы бойынша Қазақстан Республикасының Үкіметі 2010 жылдан бастап іске асырылып келе жатқан Білім беруді дамыту мемлекеттік бағдарламасының маңызды бағыттарының бірі болып табылады.
2011-2020 жылдары Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасына сәйкес республикада E-Learning электронды оқыту жүйесін енгізу көзделген. 2015 жылға электронды оқытумен білім беру ұйымдарының 50 пайызын қамту, 2020 жылға көрсеткішті 90 пайызға дейін жеткізу мақсаты қойылған. Электронды оқыту E-Learning жүйесі жаңа ақпараттық қатынастық технологиялардың кең мүмкіндігі арқылы жалпы орта білім берудің көптеген маңызды мәселелерін шешуге ықпал етеді.
Атап айтсақ:
- Оқыту үшін аумақтық шектеудің болмауы;
- Оқытудың өзіндік ырғағын таңдау мүмкіндігі;
- Оқытудың алуан түрлі құралдары мен әдістері;
- Жоғары сапалы материалдарға қол жеткізу.
E-Learning жүйесінің ерекшелігі, ол алыс аудандардағы білім берудің сапасын арттыруға, қала мектептері мен ауылдағы мектептердің білім деңгейін теңестіруге мүмкіндік береді. E-Learning бүгінгі күні оқытудың басым түрлерінің бірі болып танылады, ол әлемнің көптеген елдерінде білім беру жүйесіне енгізілген.
Алматы облысы өңірегіндегі алғашқы мектептердің қатарында Талдықорған қаласы Бақтабай Жолбарысұлы атындағы №18 орта мектеп-лицейі E-Learning электронды оқыту жүйесіне енгізілді. Мектебіміз бүкілқазақстандық электрондық оқу жүйесіне қосылды. Электронды оқыту жүйесін ендіру мақсатында мектепке ең заманауи техника - аса жоғарғы жылдамдықты локальді желі, 4-10 сМбит кең көлемді Интернет, оларға кез-келген кабинеттен қосылатын сымсыз Wi-Fi нүктелері, ең заманауи сервер- компьютер, мультимедиалық сандық подиум, интерактивті тақтамен жабдықталған жаңа информатика сыныбы, қуатты проектор, мультимедиалық-лингафондық ноутбуктер сыныбы, моноблоктар, дербес компьютерлер, жоғары сапалы принтр құрылғылары, әрбір сыныпта, әр мұғалімнің, қызметкерлердің алдында жеке компьютерлер, электрондық мұғалімдер бөлмесімен жабдықталды.
Енді ата-аналар өз балаларының оқу үлгерімін ғаламтор арқылы тексеріп отыру мүмкіндігіне, ал оқушылар - үйде отырып оқу мүмкіндігіне ие болды.
Мұғалімдер үшін көптен күткен жақсылық. Бұрыннан мультимедиалық сыныптың мүмкіндіктерін барынша толық пайдаланып, локальді желіде, электрондық оқулықтармен, Интернет ресурстарды пайдаланып сабақ өткізіп жүрген мектеп ұжымының E-Learning электронды оқыту жүйесіне көшу еш қиындық тудырмады.
E-Learning - мемлекетіміздің білім сапасындағы жаңа бір үлкен асуы деп қабылдаймын. Ол балаларымыздың жарқын болашағына жасалған маңызды қадам.
1.3 E- Learning электронды оқыту жүйесін оқу үрдісіне енгізудің мәселелері мен оларды шешу жолдары
E-learning жүйесі бүгінгі таңда әлемнің көптеген елдерінің білім беру жүйесіне үлкен қарқынмен енгізіліп жатқан алдыңғы қатарлы үлгілердің бірі болып табылады. Бұл жүйені ұйымдастыру жағынан қамтамасыз етуді білім берудегі жаңа ақпараттық технологиялар орталықтары жүзеге асыратын болады. Электронды оқыту жүйесін білім саласына енгізудегі басты мақсат - білім беру үрдісінің барлық қатысушыларының үздік білім беру ресурстары мен технологияларына тең қол жеткізуін қамтамасыз ету. Ал бұл мақсатты жүзеге асыру үшін, оқу үрдісін автоматтандыруды енгізуге жағдай жасау қажет.
Әлемдік тәжірибе көрсетіп отырғандай, е-learning жүйесі білім беруді жаңғыртуға арналған негізгі құралдардың бірі болып табылады. Оңтүстік Корея, Финляндия мен Ирландияда электронды білім беру жөнінде арнайы ұлттық бағдарламалар жүзеге асырылған. Францияда балабақшадан бастап, үлкендерді оқытуға дейін білім беру үрдісінің барлық саласына ақпараттық-коммуникациялық технологиялар енгізілген. АҚШ, Ұлыбритания, Австралия, Жаңа ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3-4
1 Е- learning электронды оқу жүйесіне жалпы сипаттама
1.1 Е- learning анықтамасы ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5-13
1.2 Электрондық оқыту (e-learning) жүйесі - заман талабы ... ... ... ... ... ... 13-19
1.3 E- Learning электронды оқыту жүйесін оқу үрдісіне енгізудің мәселелері мен оларды шешу жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..19-23
2 Е- learning электронды оқу жүйесін орта мектепте енгізудің негізгі мәлелелері, даму қарқыны
2.1 Электрондық оқытуды енгізу ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 24-28
2.2 Электрондық оқыту жүйесін енгізу жағдайы және проблемалары ... ...28-33
2.3 E-Learning электронды оқыту бағдарламасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...33-38
3 Visual Basic және Delphi тілінде жасалған электрондық оқулықтар
3.1 Оқытудың компьютерлік құралдарын жасау әдістемесі ... ... ... ... ... ... 3 9-48
3.2 Object Pascal тілі электрондық оқулықта қолданылуы, Delphi - де мәліметтер базасымен байланысты ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 48-55
3.3 Visual Basic тілінде жасалған электрондық оқулықты математика сабағында қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 55-67
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...68-70
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .71-72
Кіріспе
e-Learning электрондық оқыту жүйесі - Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 - 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасына қосылған ауқымды мемлекеттік жоба.
Соңғы он жыл Интернеттің және адамдар арасындағы қатынасудың жаңа әдісінің қарқынды дамумен белгілі болды. Бұл құбылыстың басқы жағында World Wide Web (WWW) тұрады. Күнделікті бұл коммуникациялық ортада мыңдаған сайттар ашылады және адамдарға әртүрлі жаңа қызмет көрсетулер түрлері ұсынылады. Нарықтың қарқынды дамуымен жаңа технологияларға және оны жасаушыларға үлкен сұраныс пайда болды.
Интернеттің дамуы оқу-білім саласына қатты әсерін тигізді. Соның ішінде қашықтан оқыту әдістемесі жаңа даму алды, себебі желі арқылы тек ақпаратты ғана беріп қоюмен қатар бірін бірі көре алмайтын сұхбаттасушылар арасында тірі қарым-қатынасты ұйымдастыруға болады, және де адамның оқуын қамтамасыз етуге болады.
Сайтта қолданушылар үйренетін және көшіріп алуға болатын әртүрлі мәтіндік, графикалық, аудио және видео оқу материалдары болады. Сонымен қатар оқушылар алған білімдерін тексеруге арналған әртүрлі интерактивті тесттер болады. Қашықтан оқыту бағдарламасының барлық қажетті материалдары оқушыға тез әрі толық жетеді. Қашықтан оқу жұмысының негізіне клиент-сервер технологиясы жатады. Клиент-сервер технологиясы - арнайы бағдарламалық қамтама орнатылған екі компьютер арасындағы қарым - қатынас технологиясы. Қарым қатынасқа қатысушның біреуі (клиент-бағдарлама) басқасынан (серверден) қандайда бір қызмет сұрайды деп жорамалданады. Желіде ақпаратты беру және өңдеу үрдісінде екі компьютер қатысады- сұраушы (клиент) және сұраныс бойынша мәліметтерді беруші (сервер), бұл жағдайда екі бағдарлама жұмыс істейді- клиент - бағдарламасы және сервер- бағдарламасы.
Қашықтан оқытуды жасауда әртүрлі бағдарламалар қолданылады. Бұл жобада РНР тілі, HTML гипермәтіндік тілі қолданылған. РНР - бұл жасаушыларға тез әрі тиімді түрде Web-қосымшаларын құруға мүмкіндік беретін, сервер жақта жұмыс істейтін Web-тің енгізілген сценарилер тілі. Бағалы мүмкіндіктерінің ішіне - тұрақты мәндерді қолдау, массивтермен жұмыс істеудің қуатты құралдары, объектке-бағытталған әдістемелер және мәліметтер базасымен жұмысты кең қолдау кіреді. РНР сонымен қатар JavaScript, WML (Wireless Markup Language) және басқа да пайдалы тілдермен қатар қолданылатын, динамикалық құрылымдарды жасау және басқару үшін қолданылатын бағалы құрал болып табылады. Жүздеген стандартты функцияларының арқасында РНР, жасаушының ойына келуі мүмкін кез-келген тапсырманы шеше алады.
Дипломдық жұмыстың мақсаты - үздік білім ресурстары мен технологияларға білім беру процесінің барлық қатысушыларына тең қолжетімділікті қамтамасыз ету.
Дипломдық жұмыстың міндеттері
* мазмұнды және оқыту технологиясын жаңарту негізінде орта білім берудің сапасын елеулі арттыру
* байланыстың және цифрлық технологиялардың заманауи құралдары мүмкіншіліктерін пайдаланумен оқу процесіне қатысушылар үшін сапалы білім беру қызметтерін дамыту
* оқытудың жаңа құралдарын енгізу есебінен білім беру ресурстарына қолжетімділіктің тең жағдайларын қамтамасыз ету
Зерттеу нысаны: Электронды оқыту жүйесі курсын оқыту процесi.
Дипломдық жұмыстың құрылымы мен мазмұны. Дипломдық жұмыс кiрiспеден, үш тараудан, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тiзiмiнен және қосымшалардан тұрады.
1 Е- learning электронды оқу жүйесіне жалпы сипаттама
1.1 Е- learning анықтамасы
E-learning ұғымы E-learning (ағылшын тілінен Electronic Learning қысқартылған) - электрондық оқыту жүйесі, электрондық оқыту, қашықтықтан оқыту, компьютердің көмегімен оқыту, желілік оқыту, виртуалды оқыту, ақпараттық, электрондық технологиялардың көмегімен оқыту терминінің синонимі. ЮНЕСКО мамандарының берген анықтамасы бойынша: "E-learning - Интернет және мультимедиа көмегімен оқыту".
E-learning негізгі элементтерінің бірі ретінде LMS (Learning Management System) немесе қашықтықтан оқыту жүйесі (ҚОЖ) қарастырылады. Электрондық оқыту жүйесін енгізудің тиімділігі: - кез-келген уақытта ашық - бүгінгі немесе болашақтағы ұстаздар білім беру қорларын, курстарды, он-лайндық қоғамдарды немесе қайта даярлау бағдарламаларын өздеріне ыңғайлы кез келген уақытта бағалай алады; - кез-келген жерде ашық - үйренушілер басқалармен катынасады немесе қорларды пайдалана алады, Интернет желісіне қосылған компьютер бар болса, кез келген орыннан нұсқау және сараптама алады;
- бірлескен жұмыс және желілік қоғамдар - э-оқыту ұстаздарға бірлескен жұмыстар және зерттеулер өткізу үшін, сонымен бірге проблемалық мәселелерді бірлесіп шешуде, инновациялық технологияларды енгізумен және оқу бағдарламаларындағы тақырыптарды бірлесіп талқылау мен тәжірибелерін ортаға бөлісу үшін жаңа мүмкіндіктер ашады; - жаңа педагогикалық амалдар - э-оқыту дәстүрлі парадигманың өзгеру үрдісінде катализатор қызметін көрсете алады; э-оқыту дәстүрлі әдістермен салыстырғанда интерактивті ортада оқытуды бірлесіп құрастыруға мүмкіндік туғыза алады.
E-learning жүйесімен жұмыс жасау бірнеше негізгі компоненттерден тұрады: - мектепті басқару жүйесі(SMS); - сыныпты басқару жүйесі(CRMS); - оқу үрдісін басқару жүйесі(LMS); - тестілеуді басқару жүйесі(TMS); - пәндер бойынша электрондық әдістемелік жүйелер(MMS); - электрондық психологиялық-мониторингтік жүйе(MPsMS); - ақпараттық-анықтамалық жүйе(IMS).
LMS - Learning Management System (оқыту үрдісін басқару жүйесі), оқу үрдісінің барлық қатысушыларына (мектеп әкімшілігі, мұғалімдер, оқушылар және ата-аналар) оқытуды интерактивтік режимде және де on-line мен off-line режимдерінде, Портфолио және дербес блогтар арқылы кәсіби бағытта рейтингісін жүргізуді, ұстаздардың, мектеп әкімшілігінің және т.б. әрекеттерді басқарады. Портал қосымшаларының қолданбалы қызметтеріне рұқсат беру үшін, жүйенің архитектурасы веб-сервис және ашық стандарттарға негізделген бірігу сызбаларын қолдануға мүмкіндік беруі керек. Мұндай бірігу сызбаларының түрі жұмыс көлемін азайтып, ақпараттық жүйелердің гетерогенді ортаға тән шығындарын қысқартады.
Мектеп әкімшілігі жүйесі келесі әрекеттердің орындалуына мүмкіндік береді:
-оқушылардың ата-аналарының қосымша бақылауының негізінде мектеп үлгерімі деңгейінің жоғарылауына;
- on-line режимінде сабаққа қатысуын бақылауға;
- ата-аналар мен мектеп кызметкерлерінің және оқушылармен, арадағы өзара виртуалды әрекеттерге;
- жоғарғы сатыдағы білім беру мекемелеріне есептер беруді әзірлеуде уақытты үнемдеуге;
- ептеген пайда табуына және оны мектептің кез келген мұқтажына тұтынуына;
- мектеп мәртебесінің жоғарылауына;
- кадрладың, оқушылардың контингенті бойынша жиынтық есеп нәтижелерін алуға;
- оқу үрдісі қорытындылары туралы есеп алуға;
- мектеп деңгейінде оқушылардың қозғалыс мониторнгісін жасауға;
- қашықтықтан оқытуды ұйымдастыруға;
- Интранет арқылы ақпараттар алмасуға.
Оқушы жүйесі келесі әрекеттерді орындауға, атап айтқанда: сабақ кестесіндегі өзгерістерді, үйге берілген тапсырманы уақытында білуге; әр түрлі пәндер бойынша өз үлгерімі рейтингісінің өзгерістерін қадағалауға, оны сыныптастарының рейтингтері немесе сынып және параллель сыныптар бойынша орташа рейтингтермен салыстыруға; форум немесе чат арқылы сыныптастарымен мектептен тыс қарым-қатынаста (оның ішінде, үйге берілген тапсырманы, бос уақытты бірлесе өткізуі немесе мектеп оқмғаларын талқылауы) болуға; жаңа достармен танысып, оларды өз жүйесіне енгізе алуы; сайттағы жүйеде дербес мәліметтерді (оның ішінде, өз фотосуреттерін) жариялай алуына мүмкіндік береді.
Ата-ана жүйесі келесі әрекеттерді орындауға, атап айтқанда: - өз балаларының бағалары және үйге берілген тапсырмалар туралы мәліметтерді алуға; сабаққа қатысып, дайындық сапасын бақылай алуға;- алдын-ала мектеп оқиғаларымен (мысалы, алдағы вакцинациялар, спорт ойындарын, мерекелер туралы), сонымен бірге мәдени іс-шаралармен (саяхаттарға шығу, театрға бару, мұражайларды көру) танысуға; - баласының мектептегі оқу үлгерімін және оның қоғамдық қызметіндегі табыстары жайлы біліп отыруға; - мектеп әкімшілігімен және мұғаліммен интерактивті диалог жүргізе алуға мүмкіндік береді.
Оқытуды басқару жүйесі - (Learning Management System) оқу қызметін басқару жүйесінің негізі, өңдеу, басқару және оқу oн-лайн мариалдарын тарату үшін қолданылатын бірлескен рұқсатпен қамтамасыз етілетін жүйе. Жүйенің негізгі бағыты оқыту ортасында тапсырмалар мен үйрету материалдарын кез-келген педагог жасай алатындығымен сипатталады. Жүйенің құрамына әр түрлі жеке тапсырмалар, аз топтың жобалары және барлық мектеп оқушылары үшін мазмұндық компонентке негізделген элементтер мен коммуникативтік оқу құралдары енеді.
LMS Мектеп мүмкіндігі Электрондық оқыту жүйесі келесі қызметтерді, атап айтқанда: білім беру ұйымының әкімшілігіне - LMS Оқытуды басқару жүйесі есеп беру нәтижелерін автоматтандырады, автоматты түрде және қолмен сабақ кестесін құру, оқушылардың қозғалыс есебі, кадр құрамының есебі және басқа да әкімшіліктің жұмысын орындауға; педагог ұжымына - тақырыптық жоспарлауға, электрондық сынып журналдарын және күнделіктер жүргізуге, білім беру үрдісінде сандық білім беру контентін қолдануға; оқушыларға интерфейс арқылы ақпараттық киоскілерге немесе интернетке жіберілетін ақпараттарға рұқсат берілген: сабақ кестесін көруге, үйге берілген тапсырмаларды орындауға, хабарландыруды оқуға; ата-аналарға интернет желісінде өздеріне қажетті ақпараттарды алуға рұқсат берілген: өз баласының бағалары, сабақ кестесі, үйге берілген тапсырмаларға; сонымен бірге баласының бағалары туралы мәліметті ата-аналардың сұранысына sms - хабарлама немесе e- mail бойынша жіберуге мүмкіндік береді. Оқытуды басқару жүйесінің негізгі субъектілері оқу ісінің меңгерішісі, мұғалім, оқушы және ата-ана болып табылады. Субъектілердің арасында электрондық оқыту жүйесінің элементтерін басқару виртуалды векторлық қозғалыста болады. Әрбір субъектіге LMS-тың элементтерін орындаудың нақтылы қозғалысы қойылған. Виртуалды векторлық қозғалыстың схемасы 2-суретте берілген
CRMS - Classroom Management System (сыныпты басқару жүйесі) - мұғалімге оқушыны дербес компьютермен толық бақылап және басқаруға, сабақтың қызықты өтуіне және тиімді болуына мүмкіндік беретін арнайы программалық қамсыздандыру. Бұдан басқа, CRMS лездік дауыс қатынастары және диалогтардың берілу мүмкіндігі бар бағалы лингафон сыныбының атқаратын қызметтері болуы керек, сонымен бірге бейне және аудиофайлдарды таратып, оларды нақты уақытта демонстрациялауға болады.
CRMS педагогқа келесі қызметтері: - жүйедегі авторлық құқықты, сабаққа оқушының қатысу деңгейін негізге алуын, тапсырманы орындау үшін қызмет көрсетуін; - тізімнен алып тасталған оқушының жұмыс устелін бақылауын; - мұғалім экраннан барлығын бір уақытта, сол сияқты жекелей оқушылардың іс-әрекеттерін бақылай алуын; - мұғалімнің хабарының экраннан оқушылардың топтарына немесе нақты оқушыға берілуі сияқты әрекеттерді орындауға мүмкіндік береді.
Кірістірілген құралдардың хабарландырылатын материалға ескертулері мына түрде болады: - оқушының компьютерін (қосымшаларды іске қосу, пернетақтамен және тышқанмен басқару, компьютерді қосу, қайта қосу және өшіру) басқару; - барлық оқушыларға немесе таңдаулы оқушылардың тобына эфирден мұғалімнің хабары; - барлық оқушыларға немесе таңдаулы оқушылардың тобына аудио және бейне мариалдар хабарын жүргізу. Дыбысты ажырату мүмкіндігі. Мұғалімнің мариалды түсіндіруі; - интерактивтік тақтадан немесе дәрісхананың кез- келген компьютер мониторынан суреттер көрсету;
Барлық оқушыларға немесе таңдаулы топқа алдын-ала жазып алған мұғалімнің сөзінің көшірмесін және хабарын тыңдау, жазып алу; - оқушылардың мұғалімге, басқа оқушыға немесе оқушылардың тобына экранна хабары. Оқушылрдың эфирдегі ақпараттарды бақылау құқығы; - оқушылар топтарының немесе әрқайсысының жеке-жеке диалогтарды тыңдауы; - сыныпты басқару сызбасы. Сыныптың сызбасына компьютерді қосу немесе өшіру. Сыныптағы оқушылардың сабаққа қатысуын бақылап отыру мүмкіндігі. Сыныпты басқару сызбасы арқылы топ оқушыларының біріктірілуі; - файлдарды тарату және жинау; -чаттар және топтық қарым-қатынас жасау. Хабарландырулар; - қолданушылардың интернет желісіне шығуын мұғалімнің бақылауы. Желіге қосылған және қосылмаған веб-сайттарды орнату мүмкіндігі.
Қазіргі заманда білім кеңістігінің жоғары қызығушылықпен дамып келе жатқан саласы - электронды жүйемен оқыту. Осындай электронды оқыту жүйелерінің бірі E-learning. E-learning Қазақстандық білім жүйесінің дамуының жаңа бағытына айналды. Қазақстан Республикасы Президенті өзінің 2011 жылғы Қазақстан халқына жолдауында: 2015 жылға қарай білім беру ұйымдарының 50 пайызы электронды оқытуды пайдаланып, 2020 жылға қарай оның саны 90 пайызға дейін артады дегенді айтқан болатын. Электронды оқыту жаңа технология болып табылатынына қарамастан, тарихи деректер E-learning электронды оқыту жүйесінің алғашқы қадамы ХХ ғасырдың 60-шы жылдарында Стэндфорд университетінің қабырғасында орын алғанын көрсетеді. Бұл жоба аясында сол кезде компьютерлер математика пәнін оқыту үшін қолданылған және бүкіл әлем бойынша оқушыларды оқыту үшін осындай мультимедиялық курстардан әлемнің 35 мемлекетінен елу мыңнан астам оқушылар мен студенттер өткен. E-learning Финляндияда, Ирландияда және Оңтүстік Кореяда білімді жетілдіру мен экономикалық өсудің негізгі құралы болып есептеледі. Электронды оқыту бойынша арнайы ұлттық бағдарламалар жасалды. АҚШ, Ұлыбритания, Австралия, Жаңа Зеландия елдерінде электронды оқыту күнделікті өмірдің практикалық тәжірибесіне айналған. Білім кеңістігінде электронды оқыту жүйесін қолданудың мақсаты бұл оқу үрдісінде сапалы білім беру қызметтерін енгізу және оған қолжеткізу үшін ақпараттық коммуникативтік технологияларды қолдана отырып ұйымдастыру. Ақпараттық технологиялардың дамуы қоғамның интеллектуалдық потенциалы мен мемлекеттегі білім дамуының деңгейіне байланысты. Білім мазмұны мен сапасы қоғамда әрқашан басымдық маңызға ие. Осының салдарынан білім сапасын көтеру мақсатында жалпы оқыту жүйесіне әртүрлі жаңа ақпараттық коммуникативтік технологияларды енгізу жоспарлы жұмыстары қарастырылуда. Әлемдік тәжірибеде ақпараттық телекоммуникациялық технологияларды білім саласында жетістікке қол жеткізе қолданудың бірнеше мысалдары бар, сонымен қатар оқытуда оң нәтижелер беретін іс жүзіндегі бағдарламалар мен жобалар да бар. Электронды оқыту жүйелеріне кіріктірілген заманауи компьютерлік технологиялар білімді жеткізу мен әртүрлі оқу ақпараттарына өтуде дәстүрлі оқыту құралдарына қарағанда анағұрлым әсерлі әрі нәтижелі. Қазіргі білім жүйесінің ерекшелігі - тек біліммен қаруландырып қоймай, өздігінен білім алуды дамыта отырып, үздіксіз өз бетінше өрлеуіне қажеттілік тудыру. Ал біздің елімізде электронды оқыту жүйесі сұранысқа ие ме? Осы тұрғыда мемлекетімізде үстіміздегі жылы Қарағанды облысы, Алматы мен Астана қалаларының 44 мектебіне енгізу жоспарланған. Қазақстанда E-learning жүйесінің электронды оқыту нарығында алатын орны да ерекше. Бұған дәлел қазіргі буын білімгерлер үшін ақпаратты электронды тәсілмен қабылдау қалыпты жағдай болып табылады. Көптеген Қазақстандық компаниялар тек жақсы оқытылған қызметкер ғана мекемеге табыс әкеле алады деген тұжырымды ұстанады. Осы орайда басшылар өзінің басқаратын мекемесінде қызмет жасайтын адамдар үшін бірлескен тренингтік бағдарламаларды дамыту бойынша ұтымды шешім қабылдауларына мәжбүр. Ал бұл тұрғыда жаңа білім алу үшін электронды оқыту E-learning талапқа сай келеді. Электронды оқытуда мұғалімнің автоматтандырылған жұмыс орны болады. Оған электронды журналдар, күнделіктер, жоспарлар, электронды оқытушылар бөлмесі, ата-аналарды SMS-хабарламалары кіреді. Әрбір оқушы мен оқытушының кез келген уақытта әлемдік ең жақсы білім ресурстарына онлайн өту мүмкіндігі болады. Сонымен қатар цифрлық білім ресурстары, яғни электронды оқулықтар, ойындар, виртуалды тренажерлар, зертханалар болу керек. Жалпы E-learning электронды оқыту жүйесіне берілетін анықтамалық түсініктер өте көп. Солардың бірі E-learning - оқу үрдісін сапалы ұйымдастыру үшін компьютерлік технологияларды құрылымдас мақсатты бағытпен қолдану. Электронды оқытуды қолдану аясында қандай бір шектеулер болмайды. E-learning - күндізгі семинарлардың инновациялық баламасы, сонымен қатар қызметкерді оқыту құралы, кез келген адамның жеке және кәсіби өсуіне тиімді, өз бетімен және жан-жақты дамуына бағытталған құрал ретінде. Қазір Қазақстанда электронды оқытудың синонимі қашықтықтан оқыту жүйелерін (ҚОЖ) өндірістік ірі компаниялар мен банктік секторлар да енгізуде. Себебі, электронды білім беру жүйесі - болашақта жаппай ағарту саласын қамтитын жаңа үрдісті шығармашылық еңбек. Үшінші мыңжылдықта қолға алынып жатқан инновациялық жалпыадамзаттық үрдіс десе де болады. Е-learning электронды оқыту жүйесі білім берудің барлық сатысын технологияландыруымен ерекше. Электронды оқыту түрін қолданудың әсерлігі мен нәтижелігі туындайтын жағдаяттардың нақты факторларына тәуелді болуында. Электронды оқыту жүйесін қолданудың кең тараған тиімді себептері ретінде мыналарды айтуға болады:
- экономикалық әсерлігі. Тікелей оқытуға байланысты жанама шығындарды қысқарту мақсатында (іссапар төлемдері, уақытша тұру, ғимарат жалдау т.с.с.);
- икемділігі. Клиент, серіктес немесе кез келген оқытылатын адамдардың географиялық орнына байланысты мәселелерді шешу мақсатында;
- оқытушыға тәуелсіз кез келген уақытта оқытуды жабдықтау мүмкіндігі;
- модульдігі, яғни оқыту бағдарламасы негізін модульдік принцип құрайды
- оқытушының алатын рөлінің жаңашылдығы, яғни оқу жобаларына жетекшілік ету, жеке оқу жоспарын құруда көмек беру, танымдық қабілеттерін дамытуға жағдайлар туғызу және т.б;
- сапаны бақылаудың арнайы түрлері: емтихандар, практикалық, курстық, жоба жұмыстары, компьютерлік интеллектуалдық тестілеу жүйелері;
- арнайы мамандандырылған технологиялар мен оқу құралдарын қолдану.
Е-learning электронды оқыту жүйесін қолдануға қойылатын талаптарда жоқ емес себебі, білім беру мекемелерінің материалдық-техникалық жабдықталу жағдайлары толығымен өзгертіледі, яғғни әр оқытылатын пәнге арналған жаңаша кабинеттер жасақталады. Бұған дейін тек информатика немесе физика кабинеттерінде тұратын компьютерлік аппараттық жасақтамалар интерактивті тақта, ноутбук, сондай-ақ жаңа құрылғы - электронды планшетниктер, тағы басқа қажетті құралдар барлық пән кабинеттерге толықтырылады. Бұл жүйемен оқыту білімгерлердің бұрынғы ұстап жүрген портфельдерінен бастап күнделіктеріне дейін электронды түрге ауыстырады. Электронды оқыту жүйесінің ерекшелігінің бірден-бір негізгі ұғымы білімгерлер үшін ол - планшетник. Бұл өте қолайлы, бүгінгі заман талабына сай, жан-жақты білім беруге лайық құрал. Бұл планшетник білім мекемесіндегі компьютерлік торапқа байланыстырылады да білімгерлер өзіне қажетті ақпараттың барлығына қол жеткізіп отырады, яғни мектеп күнделігі, электронды сабақ кестесі, оқулықтар тіпті алған бағаларына дейін ата-аналарымен көрулеріне жағдай жасалады. Бұл ақпарат беру жүйесі мен кері байланыс еш кедергісіз, мұғалімсіз-ақ жүзеге асырылады деген сөз. Білім мекемесіндегі кітапхана, медицина қызметкерлері кабинеті, мұғалімдер бөлмесі де интернетке қосылған компьютерлерге жалғану арқылы жұмыс істейді. Мұндай оқыту педагогтардың жұмысын мәселен, жоспарлау, сабақ кестесін жасау, кабинеттерді бөлу, журналға баға қою, статистикалық мәліметтер жинау, тағы басқа ұсақ-түйек қол байлайтын шаруаның бәрі автоматты түрде жүзеге асады. Электронды оқыту жүйесі одан бөлек ата-аналар үшін де өте тиімді деуге болады. Жұмыстан қолы босамайтын ата-аналар үшін бұл электронды жүйе бірден-бір шешім сияқты десе де болады, алайда балаларының сабағын тексеру сияқты жұмыстарды ата-аналардың орындауы үшін интернет байланысының қажеттігін түсінгендері жөн. Тіпті қалаған уақытта сынып жетекшісімен, пән мұғалімдерімен де сөйлесу мүмкіндігі мол, ол үшін электронды оқыту жүйесінде sms хабарлама ұйымдастырылған.
Біздің қоғамымызда виртуалды оқыту - виртуалды білім деген көзқарас қалыптасқан. Меніңше, біз білімді қандай тәсілмен алсақ та ол виртуалды болады. Себебі ақпаратты қабылдау мен беру арасында уақытша сияқты кеңістіктік қашықтық қалыптасқан. Осы көзқараспен қарасақ күндізгі оқыту үрдісінің қашықтықтан оқыту үрдісінен ерекшелігі мүлдем аз. Бұл үрдіс білімгерлер тарапына да тәуелді. Бұл қашықтықтан оқитын студенттерде өте жоғары, олар өздерінің қашықтықтан оқу нәтижелері олардың өздеріне байланысты екендігін күндізгі бөлім студенттеріне қарағанда түсінеді әрі мойындайды. Ақыр соңында әрбір студент электронды оқу түрі - қашықтықтан оқуды сырттай оқуды сияқты өзі таңдайды. Оның үстіне қашықтықтан оқыту бағдарламасының көбінде байланыс фазасы болады, яғни оқытушы мен білімгердің кездесіп пікіралмасулары.
Дәстүрлі оқыту жүйелері насихаттығына E-learning әсері бола ма? Мүмкін, бірақ сапа туралы мәселе қозғалса, онда дәстүрлі оқыту түрлері мен E-learning электронды оқыту жүйесін біріктіру тиімді болар еді. Күндізгі және қашықтықтан оқыту технологиялары бар аралас оқытуды қолдану кемшіліктерді жойып, оқытудың екі формасының да жағымды тұстарын қабылдауға мүмкіндік береді. Ұстаз - мектептегі басты тұлға, солай болып қала береді. Электронды оқыту дәстүрлі білім берумен астасып жатыр. Бұл ретте оқытушының сабақ беру шығармашылығын алып тастау деген сөз емес. Керісінше, оқытушы тақырыпты түсіндіру барысында небір қызықты дерек-дәйектерді қосымша пайдалануына мүмкіндіктер жасалған. Электронды оқыту жүйесін мектептерге енгізудің нәтижелі болуы ең әуелі ұстаздардың біліктілігіне тікелей байланысты.Сол себепті де заманауи ұстаз жаңа техникалық әрі педагогикалық жаңашылдықтарды өзара шебер үйлестіре алатын маман болуы тиіс. Өз сабағының ре-жиссурасын, сценарийін өзі жасап, қай жерінде, қалай электронды оқытуды пайдалану керектігін шебер меңгерген болуы тиіс. Яғни, заманауи педагог - үздіксіз жетілу, біліктілігін жоғарылату үстінде жүрген маман. Педагогика саласындағы жаңа-шылдықтарды игерген тұлға деген сөз.
Осы уақытқа дейінгі білім беру саласында тек мұғалімнің айтқандарын немесе оқулықты пайдалану қазіргі заман талабын қанағаттандырмайды, сондықтан қазіргі ақпараттандыру қоғамында бұл оқулықтарды пайдаланбай алға жылжу мүмкін емес. Мазмұны қиындау бір үлкен тақырыптың бөліктерін өткенде қосымша бейнехабар және клиптер қажетті элемент болып табылады. Осы ретте оқу үрдісін заман талабына сай жүргізу үшін электронды оқулықты электронды оқыту кешеніне айналдыру электронды оқулық пен ақпараттық-коммуникациялық мүмкіндіктердің барлығын дерлік қамти алады. Оқыту мақсаттары мен міндеттеріне білім беру, біліктілік пен дағдыны қалыптастыру, тәжірибе алмасу, алынған білім, біліктілік пен дағдыны тексеруді жалпылай жатқызамыз. Электронды оқыту жағдайында осы мақсат - міндеттерге жету келесі электронды оқыту түрлері мен жабдықтарының көмегімен іске асырылады. Оқыту мазмұнының құрамына әрдайым теория, білімді тәжірибелік тұрғыдан бекіту және білімді тексеру кіреді.
Электронды оқытудың әдістемелік оқыту моделінде оқыту құралдарының орын алуы өзгереді. Олар оқыту құрылымы мен мазмұнын, әдістерін және оқытудың формаларын анықтайды. Енді бүгінгі күнде электронды оқыту әдістері мен формаларына тоқтала кетейік. Электронды оқытудың әдістеріне топтық әдіс және жеке-дара оқыту әдісі жатады. Бұлар кеңінен тараған оқыту формалары.
Электронды оқыту құралдарына оқытуды ұйымдастыру және жүргізу үшін арналған бағдарламалық өнімдерді жатқызамыз. Электронды оқыту жағдайында әртүрлі оқыту формалары мен әдістерін, мазмұнын қалыптастыру мүмкіндіктерін анықтау үшін оқыту құралдарын салыстыру және оларды бағалаудың негізгі бағыттарын ескеру қажет. Олар жасау және қолдану технологиясы, ұсынылатын аспаптар жиынтығы, ұсынылатын қызметтің іске асырылу деңгейі.
Нақты бағдарламалық өнімді жасау мен қолдану технологиясы жеке-дара және топтық оқыту сияқты әртүрлі әдістерді қолдана отырып, оқытуды іске асыруға мүмкіндік береді. Сонымен қатар олар электронды оқыту шеңберінде оқытудың басқа да формаларын ұйымдастыруға мүмкіндік туғызады.
Ұсынылатын аспаптар жиынтығы оқыту мазмұнының құрылымын қандай да бір тәсілмен қалыптастырып, әртүрлі типті сабақтарды ұйымдастыруға жол ашады. Электронды оқыту шеңберінде оқыту үрдісіне нақты бағдарламалық өнімді ендіру мен қолданудың тиімділік деңгейін, әдістемелік толықтығын өнімнің аспаптар жиынтығы анықтайды.
Қорыта келгенде, заман талабына сай жас ұрпаққа сапалы білім беруде электронды оқу жүйесінің маңызы зор және оқытудың жаңа ақпараттық- телекоммуникативтік технологиясының бір түрі деп қарастыруға болады. Сондай-ақ ұстаздар қауымы да өздеріне қажетті әдістемелік, дидактикалық көмекші құралдарды молынан алуға қол жеткізе алады. Сонымен қатар, E-Learning электронды оқыту жүйесінің тек ұстаздар мен білімгерлермен бірге ата-аналар үшін де тиімді тұстары мол.
1.2 Электронды оқыту жүйесі заман талабы
Бұл жүйені ұйымдастыру жағынан қамтамасыз етуді Білім берудегі жаңа ақпараттық технологиялар орталықтары жүзеге асыратын болады.
Электрондық оқыту жүйесін білім саласына енгізудегі басты мақсат - білім беру үрдісінің барлық қатысушыларының үздік білім беру ресурстары мен технологияларына тең қол жеткізуін қамтамасыз ету. Ал бұл мақсатты жүзеге асыру үшін оқу үрдісін автоматтандыруды енгізуге жағдай жасау қажет. Мақсатқа қол жеткізу оқу сапасын, білімді басқарудың тиімділігін, сыртқы ортамен ақпараттық кірігуін арттырады.
Білім беру жүйесін басқаруды қолдаудағы басты құрал болуы себепті электрондық оқыту жүйесі білім беру ортасы жайлы барлық қажетті мәліметтерді сақтауы тиіс. Сондай-ақ, ол - білімді дамытудың ақпараттық және ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету құралы, екіншіден, электрондық оқыту жүйесінің кез келген түйінінен мәліметтерді орталықтандырып жинақтау арқылы білім беру жүйесінің мониторингін жасау құралы, үшіншіден, білім беру жүйесі туралы қажетті статистикалық мәліметтерді және түрлі аспектілер бойынша есеп беруді қалыптастыруды қамтамасыз ететін шешім қабылдау құралы ретінде әрекет етуі тиіс.
Электрондық оқыту жүйесі барлық білім беру мекемелері, мұғалім, оқушы және олардың білім беру ортасында ауысып отыруы туралы мәліметтерді сақтайды.
Қорыта айтқанда, электронды оқыту жүйесі төмендегідей ішкі жүйелерден тұрады:
-Ұлттық білімдік мәліметтер қоры;
-Мектептерді басқарудың ішкі жүйесі (мектеп іс қағаздарын жүргізу, т.с.с)
-Электрондық оқулықтар ішкі жүйесі-e-Book;
-Оқыту үрдісін басқару ішкі жүйесі - LMS;
-Оқу мазмұнын басқару ішкі жүйесі - LCMS;
-Тестіні басқарудың ішкі жүйесі - TMS;
-Дамытуды басқару ішкі жүйесі - DM;
-Мониторинг және талдау ішкі жүйесі,
-Сыртқы ақпараттық жүйелермен біріктіру модулі.
Білім беруді ақпараттандырудың президенттік бағдарламасы электронды оқулықтарды жасауға себепші болды. Бүгінгі күнде мектептегі білім берудің мазмұнының 60%-ы және кәсіби білім берудің 10%-ы түрлі сандық интерактивті мультимедиалық білім беру ресурстарын (СИМБР): электронды оқулықтарды (ЭУ); мультимедиалық оқыту бағдарламасын (МОБ); виртуалды саяхаттарды (ВС); электронды дидактикалық құралдарды (ЭДҚ) және т.б. жасау жолымен сандық форматқа көшірілгені бізді қуантады.
Электронды оқулықтардың, дәстүрлі қағаз кітаптардан айырмашылығы жанды болып келеді және педагогика ғылымдарының негізін салушы Ян Амос Каменский тұжырымдаған: Барлық мүмкін деген нәрселерді қабылдауды сезіммен жүзеге асыру керек, атап айтқанда: қабылдау үшін көруді, көзбен; естуді есту қабілетімен; иістерді иіс түйсігімен; дәмге тиістіні дәммен; түйсікке қатыстыны түйсіну жолымен. Егер қандайда болмасын затты бірнеше сезіммен қабылдау керек болса, бірнеше сезімді салу дидактиканың алтын ережелеріне сәйкес келеді.
Оқылатын пәннің әр тақырыбын авторлар көзбен көру арқылы ұсынған. Мектеп оқушылары оқу материалын көру арқылы қабылдауды қамтамасыз ететін түрлі суреттер, сызбалар, фотосуреттерді көре алады, тарихи және географиялық карталарды, көркем экспонаттарды және тағы басқа көптеген нәрселерді қарастыра алады. Электронды оқулықта, қарастырылып жатқан құбылыстардың өзара байланысын және олардың түпкі мағыналарын ашатын жан бітірімдер ерекше орын алады. Мысалы, оқушы физика, химия, биология пәнінен тәжірибелер жүргізіп және зертханалық жұмыстарын үйінде отырып компьютерде орындай алады.
Оқу материалын бірнеше рет көре алу мүмкіндігі балалардың жеке басының ерекшелігіне сай: біреулеріне өмір бойы есте сақтап қалу үшін бірақ рет қарап шығу жеткілікті, екіншілеріне - материалды бірнеше рет қарап шығу қажет. Бұның барлығы мүмкін, өйткені оқушы электронды оқулықпен жеке жұмыс жасайды.
Ал бұның мұғалімге қандай көмегі бар! Оқу материалы түгелдей көркемделген. Мұғалімге көрнекі дидактикалық құралдарды даярлау қажет емес. Көркемделуі кәсіби деңгейде орындалған. Слайдтар - бұл принтер арқылы қағазға басып шығаруға болатын қолайлы таратылым материалы..
Электронды оқулықтар және СИМБҚ-ның басқа да түрлері интерактивті, олар дыбысталған, оларда оқушының жауаптары елеусіз қалмайтын шынайы қарым-қатынастың элементтері бар. Оқушы мәтінді оқып қана қоймай, сонымен қатар тапсырмаларды орындай және сұрақтарға жауап бере отырып оқу үрдісінің белсенді қатысушысы болады.
Барлық электронды оқулықтар қазақстандық білім беру стандартына сәйкес жасалған. Олар нақты бір сабаққа бағытталып қана қоймай, сондай-ақ жалпы оқытылу пәнінің мазмұнына бағытталған, бұл оқушыға оқу материалын біртұтас етіп және олардың өзара байланысын көрсете алады. Оқытудың педагогикалық маңыздылығы бар интерактивті орта пайда болады.
Әрбір электронды оқулық үлкен авторлық ұжыммен даярланады, біріншіден ғылым докторлар мен кандидаттар, профессорлар мен доценттер, республикамыздағы қандай да болмасын пән саласындағы ең жақсы мамандар. Сонымен қатар, авторлық ұжымға педагог-технолог, әдіскер және міндетті түрде бағдарламалаушы, жан бітіруші, дизайнер, дыбыс операторлары және басқалар кіреді.
Үштік бағамен оқығысы келетін балалар болмайды. Олар әр түрлі жағдайға байланысты: ауырып бірнеше сабақты жіберіп алуы; жаңа материалды тыңдамай, түсінбей қалуы; бірден ойды түсінбей қалуы, осының барлығы жиналып қала береді.
Электронды оқулықтар мұндай қарама-қайшылықтарды жоққа шығарады, олар оқушыға оқу материалына жугінуін қаншалықты қажет етсе, соншалықты мүмкіндік береді. Ол бір тапсырманы, оның ең жақсы нәтижесіне жеткенше орындауы мүмкін. Бұл дұрыс емес пе?!
Әр ата-ана өз баласына сапалы білім беруді қалайды. Сабақтан сабаққа, сыныптан сыныпқа бұған көмекке келетін мектеп. Ал біздің электронды оқулықтар, өзінше бір репетитор ретінде мұғалімге оның дербес өздік жұмысын сапалы ұйымдастыруға көмектеседі. Бірақ бір маңыздылығы, мұғалім бұл электронды оқулықпен өзі таныс болуы тиіс, ол бұл оқулық арқылы балалардың алға жылжуын көре отырып және қазір көптеген мектептерде интерактивті тақталар мен мультимедиалық кабинеттер бар болғандықтан, өз сабағының қойылымына электронды оқулықтың көріністерін қосуы керек.
Электронды оқулық - бұл оқушыға ғана емес, сонымен қатар мұғалімге де көмек. Бұл электронды оқулықтың авторларымен яғни, әріптестерімен қашықтан кәсіби қарым-қатынас жасау құралы. Өйткені біздің электронды бағдарламалар - бұл көбінесе дайын сабақ конспектісі. Сондай-ақ, оның жан-жақтылығының арқасында, олар әдістемелік деректер қоры бола алады. Сіздер жасаушыларға өздеріңіздің ұсыныстарыңызды бере аласыздар және Сіздің тәжірибеңіз республикамызға әйгілі бола алады.
Біздің электронды оқулыққа көптеген шетел қонақтары қызығушылық танытты: ЮНЕСКО-ның бас директорының орынбасары Абдул Вахид Хан, Азия-Тынық мұхиты аймағындағы білімді халықаралық дамыту бойынша ЮНЕСКО бағдарламасының координаторы Жу Нан Жао мырза, білім берудегі АКТ бағдарламасының менеджері Фуминхико Шинохара мырза. Еуропалық білім беру қорының (ЕБҚ) халықаралық сарапшысы Боб Мэнсфилд мырза электронды оқулықтарға жоғарғы баға берді.
Мектептегі білім беруде АКТ-ны пайдалану бойынша, 6 мемлекет (Әзірбайжан, Қазақстан, Кырғызстан, Моңғолия, Өзбекстан, Тәжікстан) негізінде Азиялық Даму Банкі (АДБ) жүргізген салыстырмалы саралау көрсеткендей, оқушыларға СИМБҚ жасауда Қазақстан бұл мемлекеттерден әлдеқайда озық.
Интерактивті он-лайн оқытуға қол жеткізу республикамыздың мектептерін қамтудың арқасында мүмкін болды. Интерактивті тақта - бұл байланыстырылған компьютер, бейнені тақтада проектор арқылы көрсететін, сенсорлық экран. Тақта бетіне қол жүргізіп, компьютермен жұмысты бастауға болады. Интерактивті тақтаға арналған арнайы бағдарламалық қамтамасыз ету мәтіндермен, объектілермен, аудио және видеоматериалдармен, Интернет-қорлармен жұмыс жасауға мүмкіндік береді, ашық құжат үстіне қолмен жазуға және ақпарат сақтауға болады.
Тақтада слайд, видео көруге, белгілер қоюға болады, қарапайым тақта сияқты сурет салуға, түрлі сызбалар сызуға болады, нақты уақытта экранда үлкейтіп көрсетілген бейнеге белгілер қоюға, кез келген өзгерістерді енгізіп және оларды келешекте өңдеу үшін компьютерлік файл түрінде сақтауға, басып шығарғыштан шығаруға, факс немесе электронда пошта арқылы жіберуге болады.
Интерактивті тақтаға арнайы электронды қаламмен (қаламұшпен) немесе саусақтармен жазу керек. Баяндамашы арнайы байрақша арқылы экрандағы бейнемен жұмыс жасайды: белгілейді, астын сызып, маңызды жерлерін көрсетіп, сызбаларды салып немесе оларды түзеп, мәтінге түзетулер енгізеді. Сенсорлық құрылғы қол тиген кезде оны сезеді және жазу кезінде қозғалысты бейнелейтін лайықты электронды сигналға таратады. Тақта түрлі түсті үш байрақшасы бар қағаз бергімен және өшіргішпен жабдықталған. Баяндаушы алдын ала өзіне керекті байрақша түсін белгілеп қойса, сонда ИТ лезде қағаз бергіден, мысалы, жасыл түсті байрақша немесе өшіргіш алынғанын білдіреді.
Оқушының ашық ақпараттық-білім беру кеңістігіне кіруі нақты коммуникативті ептілікті, басқа мектептердегі құрбы-құрдастарымен ынтымақтастықта түрлі мәселелерді шешудегі икемділікті қалыптастырады.
Он-лайн күйдегі интерактивті тақтамен жұмыс жасау оқушылардың түрлі ақпарат көздерімен, сонымен бірге Интернет желісімен белсенді өзіндік жұмыстарын ұйымдастыруға мүмкіндік береді.
Мектеп оқу үрдісіндегі интерактивті оқыту - бұл оқушылардың тұлғаға-бағдарланған оқытуға шығу түрін болжамжамдайтын, ауылдық білім беру ортаның мұнан ары байуы. Оқу-танымдық және оқыту ақпараты ағымында және өз білім траекториясын табуда өзін өзі бағдар етуге жақындайды.
Адамгершілік педагогикасының негізгі принциптерін бейнелеп көрсететін тұлғаға-бағдарланған тәсіл әлем педагогикалық ынтымақтастығының қазіргі заманғы білім беру жүйесінің барлық формаларына басым екені мойындалған. Бұл оқу үрдісінде оқушының жеке мүмкіншілігі мен қабілетін есепке алатын танымдық іс-әрекеті жататынын білдіреді.
Оқу үрдісіне интерактивті оқытуды енгізу білім алуда өз қажеттігі бар жаңа ұрпақ оқушыларының, шығуына себеп болады, жаңа ой өрісі ептілігі, білім алуда жаңа мәдениет қалыптасады. Мұғалімге оқу үрдісінде көбінесе тьютор ролі беріледі.
Интерактивті оқытуда мұғалім мен оқушының жұмысы - ынтымақтастықта, яғни бірлесіп пайда болған қиыншылықтарды жеңіп шығуға, ой алмастыруға, алған білімдеріне сүйене отырып талқылауға мүмкіндік береді. Оқушыға түрлі табиғи, физикалық процестерді модельдеу, түрлі жағдайдағы құбылыстарды, олардың қасиеттерін сипаттайтын шамаларын өзгерте отырып меңгеру мүмкіндігі беріледі. Білімнің интерактивті электронды негізімен оқу, іздеу-танымдық іс-әрекеті маңызды мекептік, пәндік зерттеулерінің элементтеріне ие болады.
Қоғамның дамуы бүгінгі таңдағыбілім беру процесінде дамыған елдер стандартына деген ұмтылысты қажет етуде. Ал әлемдік білім кеңістігіне ену, әрине, бәсекеге қабілеттілік ұғымымен байланысты. Қажеттілік, қабілет, мүмкіндіктен туындайтын нәтиже даму мен ұмтылыс арқылы жүзеге асады. Осыған орай, жаңа қабылданған Білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасы - Қазақстан Республикасының 2020 жылға дейінгі стратегиялық даму жоспарын жүзеге асырудың өзекті бағыттарының бірі. Жаңа бағдарламаның ерекшелігі - жаңашылдығы. Атап айтсақ, Бағдарламада білім беру саласына электрондық оқыту жүйесін енгізу жеке бір бағыт ретінде қарастырылған.Бұл жүйені ұйымдастыру жағынан қамтамасыз етуді Білім берудегі жаңа ақпараттық технологиялар орталықтары жүзеге асыратын болады. Электрондық оқыту жүйесін білім саласына енгізудегі басты мақсат - білім беру үрдісінің барлық қатысушыларының үздік білім беру ресурстары мен технологияларына тең қол жеткізуін қамтамасыз ету. Ал бұл мақсатты жүзеге асыру үшін оқу үрдісін автоматтандыруды енгізуге жағдай жасау қажет. Мақсатқа қол жеткізу оқу сапасын, білімді басқарудың тиімділігін, сыртқы ортамен ақпараттық кірігуін арттырады.
Білім беру жүйесін басқаруды қолдаудағы басты құрал болуы себепті электрондық оқыту жүйесі білім беру ортасы жайлы барлық қажетті мәліметтерді сақтауы тиіс. Сондай-ақ, ол - білімді дамытудың ақпараттық және ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету құралы, екіншіден, электрондық оқыту жүйесінің кез келген түйінінен мәліметтерді орталықтандырып жинақтау арқылы білім беру жүйесінің мониторингін жасау құралы, үшіншіден, білім беру жүйесі туралы қажетті статистикалық мәліметтерді және түрлі аспектілер бойынша есеп беруді қалыптастыруды қамтамасыз ететін шешім қабылдау құралы ретінде әрекет етуі тиіс.
Электрондық оқыту жүйесі барлық білім беру мекемелері, мұғалім, оқушы және олардың білім беру ортасында ауысып отыруы туралы мәліметтерді сақтайды.
E-Learning электронды оқыту бағдарламасы Елбасының тапсырмасы бойынша Қазақстан Республикасының Үкіметі 2010 жылдан бастап іске асырылып келе жатқан Білім беруді дамыту мемлекеттік бағдарламасының маңызды бағыттарының бірі болып табылады.
2011-2020 жылдары Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасына сәйкес республикада E-Learning электронды оқыту жүйесін енгізу көзделген. 2015 жылға электронды оқытумен білім беру ұйымдарының 50 пайызын қамту, 2020 жылға көрсеткішті 90 пайызға дейін жеткізу мақсаты қойылған. Электронды оқыту E-Learning жүйесі жаңа ақпараттық қатынастық технологиялардың кең мүмкіндігі арқылы жалпы орта білім берудің көптеген маңызды мәселелерін шешуге ықпал етеді.
Атап айтсақ:
- Оқыту үшін аумақтық шектеудің болмауы;
- Оқытудың өзіндік ырғағын таңдау мүмкіндігі;
- Оқытудың алуан түрлі құралдары мен әдістері;
- Жоғары сапалы материалдарға қол жеткізу.
E-Learning жүйесінің ерекшелігі, ол алыс аудандардағы білім берудің сапасын арттыруға, қала мектептері мен ауылдағы мектептердің білім деңгейін теңестіруге мүмкіндік береді. E-Learning бүгінгі күні оқытудың басым түрлерінің бірі болып танылады, ол әлемнің көптеген елдерінде білім беру жүйесіне енгізілген.
Алматы облысы өңірегіндегі алғашқы мектептердің қатарында Талдықорған қаласы Бақтабай Жолбарысұлы атындағы №18 орта мектеп-лицейі E-Learning электронды оқыту жүйесіне енгізілді. Мектебіміз бүкілқазақстандық электрондық оқу жүйесіне қосылды. Электронды оқыту жүйесін ендіру мақсатында мектепке ең заманауи техника - аса жоғарғы жылдамдықты локальді желі, 4-10 сМбит кең көлемді Интернет, оларға кез-келген кабинеттен қосылатын сымсыз Wi-Fi нүктелері, ең заманауи сервер- компьютер, мультимедиалық сандық подиум, интерактивті тақтамен жабдықталған жаңа информатика сыныбы, қуатты проектор, мультимедиалық-лингафондық ноутбуктер сыныбы, моноблоктар, дербес компьютерлер, жоғары сапалы принтр құрылғылары, әрбір сыныпта, әр мұғалімнің, қызметкерлердің алдында жеке компьютерлер, электрондық мұғалімдер бөлмесімен жабдықталды.
Енді ата-аналар өз балаларының оқу үлгерімін ғаламтор арқылы тексеріп отыру мүмкіндігіне, ал оқушылар - үйде отырып оқу мүмкіндігіне ие болды.
Мұғалімдер үшін көптен күткен жақсылық. Бұрыннан мультимедиалық сыныптың мүмкіндіктерін барынша толық пайдаланып, локальді желіде, электрондық оқулықтармен, Интернет ресурстарды пайдаланып сабақ өткізіп жүрген мектеп ұжымының E-Learning электронды оқыту жүйесіне көшу еш қиындық тудырмады.
E-Learning - мемлекетіміздің білім сапасындағы жаңа бір үлкен асуы деп қабылдаймын. Ол балаларымыздың жарқын болашағына жасалған маңызды қадам.
1.3 E- Learning электронды оқыту жүйесін оқу үрдісіне енгізудің мәселелері мен оларды шешу жолдары
E-learning жүйесі бүгінгі таңда әлемнің көптеген елдерінің білім беру жүйесіне үлкен қарқынмен енгізіліп жатқан алдыңғы қатарлы үлгілердің бірі болып табылады. Бұл жүйені ұйымдастыру жағынан қамтамасыз етуді білім берудегі жаңа ақпараттық технологиялар орталықтары жүзеге асыратын болады. Электронды оқыту жүйесін білім саласына енгізудегі басты мақсат - білім беру үрдісінің барлық қатысушыларының үздік білім беру ресурстары мен технологияларына тең қол жеткізуін қамтамасыз ету. Ал бұл мақсатты жүзеге асыру үшін, оқу үрдісін автоматтандыруды енгізуге жағдай жасау қажет.
Әлемдік тәжірибе көрсетіп отырғандай, е-learning жүйесі білім беруді жаңғыртуға арналған негізгі құралдардың бірі болып табылады. Оңтүстік Корея, Финляндия мен Ирландияда электронды білім беру жөнінде арнайы ұлттық бағдарламалар жүзеге асырылған. Францияда балабақшадан бастап, үлкендерді оқытуға дейін білім беру үрдісінің барлық саласына ақпараттық-коммуникациялық технологиялар енгізілген. АҚШ, Ұлыбритания, Австралия, Жаңа ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz