Delphi ортасында Гуманитарлық-техникалық бөлім меңгерушінің автоматтандырылған жұмыс орыны
Аннотация
Кіріспе
1 Қойылым бөлім
1.1 Тапсырманың тұжырымдамасы
1.2 Кіру және шығу құжаттарының сипаттамасы
1.3 Интерфейске қойылатын талаптар
2 Арнайы бөлім
2.1 Акпараттық базаның сипаттамасы
2.2 Негізгі алгоритмдер сипаттамасы
2.3 Бағдарламаның құрылымдық схемасы
2.4 Пайдалушының интерфейсін ұйымдастыру
2.5 Дипломдық жобаны жүзеге асырудың аспаптық құралдары
2.5.1 Қолданылған операциялық жүйенің қысқаша сипаттамасы
2.5.2 Бағдарламалау тілінің қысқаша сипаттамасы
2.6 Бағдарламаны тестілеу
3 Өндірісті ұйымдастыру
3.1 Аппараттық қаматамасыз етуге қойылатын талаптар
3.2 Пайдаланушыға нұсқау
3.3 Бағдарламашыға нұсқау
4 Экономикалық бөлім
4.1 Бағдарламалық өнімді жасауға кеткен шығындардың есебі
5 Техника қауіпсіздігі және өрт қауіпсіздігі бойынша шаралары
5.1 Бөлімшедегі еңбекті қорғау
5.2 Техника қауіпсіздігі
5.3 Өнеркәсіптік санитария
5.4 Өрт қауіпсіздігі бойынша қорғау
Қорытынды
Қолданылатын әдебиеттер тізімі
Қосымша А
Қосымша Ә
Қосымша Б
Кіріспе
1 Қойылым бөлім
1.1 Тапсырманың тұжырымдамасы
1.2 Кіру және шығу құжаттарының сипаттамасы
1.3 Интерфейске қойылатын талаптар
2 Арнайы бөлім
2.1 Акпараттық базаның сипаттамасы
2.2 Негізгі алгоритмдер сипаттамасы
2.3 Бағдарламаның құрылымдық схемасы
2.4 Пайдалушының интерфейсін ұйымдастыру
2.5 Дипломдық жобаны жүзеге асырудың аспаптық құралдары
2.5.1 Қолданылған операциялық жүйенің қысқаша сипаттамасы
2.5.2 Бағдарламалау тілінің қысқаша сипаттамасы
2.6 Бағдарламаны тестілеу
3 Өндірісті ұйымдастыру
3.1 Аппараттық қаматамасыз етуге қойылатын талаптар
3.2 Пайдаланушыға нұсқау
3.3 Бағдарламашыға нұсқау
4 Экономикалық бөлім
4.1 Бағдарламалық өнімді жасауға кеткен шығындардың есебі
5 Техника қауіпсіздігі және өрт қауіпсіздігі бойынша шаралары
5.1 Бөлімшедегі еңбекті қорғау
5.2 Техника қауіпсіздігі
5.3 Өнеркәсіптік санитария
5.4 Өрт қауіпсіздігі бойынша қорғау
Қорытынды
Қолданылатын әдебиеттер тізімі
Қосымша А
Қосымша Ә
Қосымша Б
Қазіргі кездегі ақпараттық технологиялардың дамуы автоматтандырылған ақпараттық жүйелермен сүйенетін және олардың негізінде жататын, деректер базалары, социалдық сұраныстар комплекстік мен және пайдаланушылар үшін әртүрлі категориялы ақпараттық қажеттіліктерді қанағаттандырумен байланысты бар класстық есептермен шешілетін ғылыми-техникалық мүмкіндіктермен анықталады. Сондықтан автоматтандырылған жүйелерді ақпараттық және бағдарламалық қамсыздандыруды құра мен экспорттай алатын квалификациялары бар мамандар қажет болады.
Қазіргі заманда үздіксіз басқарусыз өмірді елестеу қиын. Негізгі категория болып ақпаратты өңдеу жүйесі әртүрлі мекеме жұмыстары үздіксіз
болуына байлансты. Бірінші деректер базасы негізінде ядерлық физика, химия космонавтика және т.б. деректер жұмысына жүйелік қадамдарды талап ететін фундаментальды ғылымдарда қолданылған. Біздің заманымызда компьютеризация әрбір орта стастикалық фирма рұқсатында бар. Сондықтан үздіксіз бағдарламалық қамтамасыздандыруға сұраныстар күннен күнге өсіп жатыр.
Динамикалық өсім компаниясының алдында кең спектр есептерінің автоматизациялық есебі және басқаруды рұқсат ететін бизнес құру сәтті болу үшін бағдарламалық қамтамасыздандыруды дұрыс таңдау қажет.
Ұйымдардың көбісі үлкен ақпараттық базасын қолданылады. Олармен жұмыс істеу үшін орсан үлкен құжаттар жиынын қолданады. Бұрын қызметкерлердің біреуі үйінді қағаздармен кабинеттен кабинетке жүгіріп, бір кабинетте тіркеп, екіншісінде өзгертетін, онын арқасында көп уақытын соған жұмсайтын.Уақыт өте өндірістік процесті автоматизациялау, кәсіп орын мен жеке ұйымдардың өндірістігін ұлғайтты. Неғұрлым есептеуіш машиналар дамыған болса, соғұрлым жұмыстың сапасы ұлғайған еді
Қазіргі заманда үздіксіз басқарусыз өмірді елестеу қиын. Негізгі категория болып ақпаратты өңдеу жүйесі әртүрлі мекеме жұмыстары үздіксіз
болуына байлансты. Бірінші деректер базасы негізінде ядерлық физика, химия космонавтика және т.б. деректер жұмысына жүйелік қадамдарды талап ететін фундаментальды ғылымдарда қолданылған. Біздің заманымызда компьютеризация әрбір орта стастикалық фирма рұқсатында бар. Сондықтан үздіксіз бағдарламалық қамтамасыздандыруға сұраныстар күннен күнге өсіп жатыр.
Динамикалық өсім компаниясының алдында кең спектр есептерінің автоматизациялық есебі және басқаруды рұқсат ететін бизнес құру сәтті болу үшін бағдарламалық қамтамасыздандыруды дұрыс таңдау қажет.
Ұйымдардың көбісі үлкен ақпараттық базасын қолданылады. Олармен жұмыс істеу үшін орсан үлкен құжаттар жиынын қолданады. Бұрын қызметкерлердің біреуі үйінді қағаздармен кабинеттен кабинетке жүгіріп, бір кабинетте тіркеп, екіншісінде өзгертетін, онын арқасында көп уақытын соған жұмсайтын.Уақыт өте өндірістік процесті автоматизациялау, кәсіп орын мен жеке ұйымдардың өндірістігін ұлғайтты. Неғұрлым есептеуіш машиналар дамыған болса, соғұрлым жұмыстың сапасы ұлғайған еді
1 В.А. Гофман «Delphi 6.0», Санкт-Петербург, 2002 – 321 с.;
2 Культин Н. Б. «Основы программирования в Delphi 7.» - СПб.:БХВ-Петербург, 2004. – 608 с.;
3 С.В. Глушаков «Программирование на Delphi 6.0», Харьков: Фолио,2003
4 Дарахвелидзе П.Г, Марков Е.П. «Програмирование в Delphi 7.0» СПБ БХВ Петербург, 2003-784с.
5 И. Харитонова, Н. Вольман Программирование в Access 2002
6 Антипов Д.В., Соколов А.В. «Базы данных». Москва, 2002г.
7 С. Немнюгин Turbo Pascal практикум
8 Шумаков А.И. «База данных в среде Delphi 5», Электронная версия
9 Д.Б. Поляков, И.Ю. Круглов программирование в среде Turbo Pascal
2 Культин Н. Б. «Основы программирования в Delphi 7.» - СПб.:БХВ-Петербург, 2004. – 608 с.;
3 С.В. Глушаков «Программирование на Delphi 6.0», Харьков: Фолио,2003
4 Дарахвелидзе П.Г, Марков Е.П. «Програмирование в Delphi 7.0» СПБ БХВ Петербург, 2003-784с.
5 И. Харитонова, Н. Вольман Программирование в Access 2002
6 Антипов Д.В., Соколов А.В. «Базы данных». Москва, 2002г.
7 С. Немнюгин Turbo Pascal практикум
8 Шумаков А.И. «База данных в среде Delphi 5», Электронная версия
9 Д.Б. Поляков, И.Ю. Круглов программирование в среде Turbo Pascal
Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 98 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 98 бет
Таңдаулыға:
МАЗМҰНЫ
Дипломдық жобаға тапсырма
Аннотация
Кіріспе
1 Қойылым бөлім
1.1 Тапсырманың тұжырымдамасы
1.2 Кіру және шығу құжаттарының сипаттамасы
1.3 Интерфейске қойылатын талаптар
2 Арнайы бөлім
2.1 Акпараттық базаның сипаттамасы
2.2 Негізгі алгоритмдер сипаттамасы
2.3 Бағдарламаның құрылымдық схемасы
2.4 Пайдалушының интерфейсін ұйымдастыру
2.5 Дипломдық жобаны жүзеге асырудың аспаптық құралдары
2.5.1 Қолданылған операциялық жүйенің қысқаша сипаттамасы
2.5.2 Бағдарламалау тілінің қысқаша сипаттамасы
2.6 Бағдарламаны тестілеу
3 Өндірісті ұйымдастыру
3.1 Аппараттық қаматамасыз етуге қойылатын талаптар
3.2 Пайдаланушыға нұсқау
3.3 Бағдарламашыға нұсқау
4 Экономикалық бөлім
4.1 Бағдарламалық өнімді жасауға кеткен шығындардың есебі
5 Техника қауіпсіздігі және өрт қауіпсіздігі бойынша
шаралары
5.1 Бөлімшедегі еңбекті қорғау
5.2 Техника қауіпсіздігі
5.3 Өнеркәсіптік санитария
5.4 Өрт қауіпсіздігі бойынша қорғау
Қорытынды
Қолданылатын әдебиеттер тізімі
Қосымша А
Қосымша Ә
Қосымша Б
АННОТАЦИЯ
Дипломдық жобаның мақсаты Гуманитарлы-техникалық бөлім меңгерушінің
автоматтандырылған жұмыс орны тақырыбына деректер базасын жасау.
Жұмыстың мақсаты бөлім меңгерушінің барлық жұмыстарын
автоматтандыратын, яғни студенттердің, мамандықтардың, топтардың,
оқытушылардың, пәндердің және т.б. деректерді қосатын, сақтайтын,
өзгертетін, керекті ақпаратарды табатын, тапсырысты жасайтын және шығаратын
бағдарламаны жасау.
Берілген бағдарламалық өнімнің кестелері MS Access ДББЖ-де жасалынып
ADO технологияның көмегімен Borland Delphi 7.0 бағдарламалау ортасында
жасалынған. Бағдарламаның интерфейсі пайдаланушыға ыңғайлы болу үшін
максималды автоматандырылған болып ұйымдастырылған.
Дипломдық жобамен жұмыс кезінде деректер схемасы, кестелердің
құрылымы, қосымшаның схемасы жасалынған. Негізгі алгоритмдердің сипаттамасы
бағдарламалық өнімнің жасалынуында көрсетілген.
Жобада бағдарламашы мен пайдаланушы үшін нұсқаулар сипатталған.
Дипломдық жобаның экономикалық бөлімінде бағдарламалық өнімді жасап
шығаруға жұмасалатын шығындар септелінген, ол 104927 теңгеге тең болды.
Дипломдық жобада еңбек қорғаудан мәселелер қарастырылған, табиғи мен
жасанды жарықтандыру есептелінген.
АННОТАЦИЯ
Целью дипломного проекта является разработка базы данных на тему
Автоматизированное рабочее место заведующего гуманитарно-технического
отделением
Цель работы заключается в создании такого программного продукта,
который будет автоматизировать все функции, необходимые при работе
заведующего отделением, а именно хранить, добавлять и редактировать данные
о студентах, преподавателях, специальностях, группах, предметах, находить
необходимую информацию, формировать и выводить отчеты.
Таблицы данного программного продукта разработаны в СУБД MS Access и
связаны с помощью технологии ADO со средой программирования Borland Delphi
7.0, в которой реализован интерфейс программы, а также все остальные
функции. Интерфейс организован максимально автоматизированным для удобства
работы пользователя.
В ходе работы над дипломным проектом разработаны и описаны схема
данных, структура таблиц, схема приложения. Описаны основные алгоритмы, и
представлены их реализации в программном продукте. Текст программы приведен
в приложении.
В проекте описаны инструкции пользователю и программисту.
В Экономической части дипломного проекта был выполнен расчет
материальных затрат на разработку программного продукта и он составил
104927.
В дипломном проекте рассмотрены вопросы по охране труда, а также
произведён расчет освещения.
КІРІСПЕ
Қазіргі кездегі ақпараттық технологиялардың дамуы автоматтандырылған
ақпараттық жүйелермен сүйенетін және олардың негізінде жататын, деректер
базалары, социалдық сұраныстар комплекстік мен және пайдаланушылар үшін
әртүрлі категориялы ақпараттық қажеттіліктерді қанағаттандырумен байланысты
бар класстық есептермен шешілетін ғылыми-техникалық мүмкіндіктермен
анықталады. Сондықтан автоматтандырылған жүйелерді ақпараттық және
бағдарламалық қамсыздандыруды құра мен экспорттай алатын квалификациялары
бар мамандар қажет болады.
Қазіргі заманда үздіксіз басқарусыз өмірді елестеу қиын. Негізгі
категория болып ақпаратты өңдеу жүйесі әртүрлі мекеме жұмыстары үздіксіз
болуына байлансты. Бірінші деректер базасы негізінде ядерлық физика, химия
космонавтика және т.б. деректер жұмысына жүйелік қадамдарды талап ететін
фундаментальды ғылымдарда қолданылған. Біздің заманымызда компьютеризация
әрбір орта стастикалық фирма рұқсатында бар. Сондықтан үздіксіз
бағдарламалық қамтамасыздандыруға сұраныстар күннен күнге өсіп жатыр.
Динамикалық өсім компаниясының алдында кең спектр есептерінің
автоматизациялық есебі және басқаруды рұқсат ететін бизнес құру сәтті болу
үшін бағдарламалық қамтамасыздандыруды дұрыс таңдау қажет.
Ұйымдардың көбісі үлкен ақпараттық базасын қолданылады. Олармен жұмыс
істеу үшін орсан үлкен құжаттар жиынын қолданады. Бұрын қызметкерлердің
біреуі үйінді қағаздармен кабинеттен кабинетке жүгіріп, бір кабинетте
тіркеп, екіншісінде өзгертетін, онын арқасында көп уақытын соған
жұмсайтын.Уақыт өте өндірістік процесті автоматизациялау, кәсіп орын мен
жеке ұйымдардың өндірістігін ұлғайтты. Неғұрлым есептеуіш машиналар дамыған
болса, соғұрлым жұмыстың сапасы ұлғайған еді
Есептеуіш техникаларды қолдану қиын есептер классын шешу нәтижелігін
арттыруға көмектеседі. Ақпаратты өңдеудің жаңа технология мен есептеуіш
техникалардың енгізілуі адамның еңбек өнімділігін артырады, экономикада ең
нәтижелі өндіріс құралдарын қолдануын қамтамасыз етеді, жаңа ғылыми
проблемаларды шешуге мүмкіндік береді, мемлекеттік, аймақтық және
жергілікті деңгейде негізделген шешімдерді қабылдауға мүмкіндік береді.
Қазіргі кездегі есептеуіш техникасын қолдану адамның кез келген
қызыметінде автоматтандырылған деректер банкілері ерекше орын алады,
қазіргі кездегі ЭЕМ –ді қолдану олармен байланысты болады. Компьютерлердің
көмегімен техникалық дамыған мемлекеттер деректерді қағаздық емес
деректерді сақтау, алмасу, өндеу технологиясына – электронды карталарға
өтіп жатыр. Арнайы бағдарламалар – деректер базасын басқару жүйесі (ДББЖ).
ДББЖ деректерді енгізу, сақтау, өндеу шығару операциялардың барлығын
қамтамасыз етеді. Қандай да болсын ұйымның анықтамасы немесе консультациясы
керек болса, сіздер картотекамен кездесесіздер. Картотеканың негізі
еңгізілуі керек бөлімдерден тұратын карточкасы болып келеді. Көп қағаздың
ішінен қарағанда электрондық картотекадан деректерді табу оңай.
1. ҚОЙЫЛЫМ БӨЛІМІ
1. Тапсырманың тұжырымдамасы
Берілген бағдарлама гуманитарлы-техникалық бөлімдегі студенттер туралы
деректер базасымен жұмыс істеу үшін арналған.
Бағдарлама төрт негзгі режимдерден тұрады:
1. Деректерді қарастыру:
– Мамандық, топ, жетекші,оқушы, оқытушы, пән, оқушылардың
тапсырулары, тапсырмаған оқушылар туралы деректерді қарастыру.
Мұнда деректер қарастыру, керекті деректерді іздеп табу және
редактірлеу мүмкіндігі болуы керек.
2. Деректерді қосу:
– Жаңа маман туралы деректерді қосу (мамандық коды, мамандықтың
аты, мамандықтың толық аты). мамандықтың деректерін еңгізгенде
қателіктер пайда болса, бағдарлама ескертуі керек.
– Жаңа топ туралы деректерді қосу (мамандықтың коды, тобтың аты,
түскен жылы). және жаңа жетекші туралы деректерді қосу (тобтың
аты, тобтағы жетекшінің тегі, жетекшінің аты, жетекшінің
әкесінің аты, адресі, телефоны).
– Жаңа оқушының деректерін қосу (топтың аты, оқушының нөмірі,
оқушының тегі, оқушының аты, оқушының әкесінің аты, туылған
күні, ұлты, адресі, телефоны, жынысы, оралман(логикалық(йә
немесе жоқ), әкесінің аты-жөні, анасының аты-жөні, әкесінің
жұмыс орыны, анасының жұмыс орыны, қай жерден келген, көп
балалы отбасы(логикалық(йә немесе жоқ), жатақханада
тұрады(логикалық(йә немесе жоқ), денешынықтырудан
босатылған(логикалық(йә немесе жоқ), диагнозы, арнайы топқа
кіреді(логикалық(йә немесе жоқ)) Яғни мұнда оқушылардың
негізгі және қосымша деректері енгізілуі тиіс. Жаңа оқытушы
туралы деректерді қосу (оқытушының нөмірі, оқытушының тегі,
оқытушының аты, оқытушының әкесінің аты, оқытатын пәні, тобтар).
– Таңдаған оқытушыға пәнді қосу (пәннің нөмірі, пәннің қысқа аты)
Мұнда бір оқытушының бірнеше оқытатын пәндері болатындықтан
пәндер қосылуы тиіс;
– Жаңа пән туралы деректерді қосу (пәннің нөмірі, пәннің қысқа
аты, пәннің толық аты).
3. Негізгі операциялар:
– Оқушыны оқудан шығару. Оқышыны шығаратын болсақ, онда керекті
деректері топтың атың таңдап, тізімнен оқушының тегін таңдап
алып кейін деректерді (оқудан шығару, оқудан шығарылған күні
және себеп) толтыру керек.
– Топ үшін керекті тапсырыстарды толтыру. Топтың аты, тапсыру
түрі, семестр, тиісті тапсыру күні, оқытушының нөмері, пәннің
қысқаша аты өрістері толтырылғаннан кейін, ол оқушылардың
тапсырыстары кестесіне автоматты түрде сол күйде толтырылуы
тиіс. Бұл топқа керекті тапсырулар, сол топтағы барлық
оқушыларға тапсыру керек. Яғни ол кестеге оқушының нөмірі,
тапсыру түрі, семестр, тапсырған күні (әзір ешқандай күн жоқ,
оны ведосмость толтырғанда толтырылады), оқытушының нөмірі,
пәннің нөмірі және бағасы еңгізіледі. Бағасы ноль болып
енгізіледі, өйткені оқушы әлі тапсырған жоқ.
– Ведомостьтің (тапсырулардың) толтырылуы. Мұнда топтың аты
таңдалынады, оқушының тегі таңдалынады, оқушының аты, оқушының
әкесінің аты автоматты түрде көрсетіледі, тапсыру түрін, семестр
және пәннің аты таңдалынып, тапсырылған күні мен бағасы ғана
енгізілуі тиіс.).
4. Тапсырыстар
– Мамандықтардың толық тізімін (мамандық коды, мамандықтың аты,
мамандықтың толық аты) шығару.
– Тобтардың толық тізімін (мамандықтың коды, тобтың аты, түскен
жылы) шығару.
– Жетекшілердің толық тізімін (тобтың аты, тобтағы жетекшінің
тегі, жетекшінің аты, жетекшінің әкесінің аты, адресі, телефоны)
шығару.
– Оқытушылардың толық тізімін (оқытушының нөмірі, оқытушының
тегі, оқытушының аты, оқытушының әкесінің аты, оқытатын пәні)
шығару.
– Пәндердің толық тізімін (пәннің нөмірі, пәннің қысқа аты,
пәннің толық аты) шығару.
– Оқушылардың толық тізімін (топтың аты, оқушының нөмірі,
оқушының тегі, оқушының аты, оқушының әкесінің аты, туылған
күні, ұлты, адресі, телефоны) немесе топтағы оқушылар тізімін
шығару үшін топтың атын таңдау керек және тапсырыс(отчет)
батырмасына басу арқылы шығарылуы керек.
– Жатақханада тұратын оқушылардың толық тізімін (топтың аты,
оқушының тегі, оқушының аты, оқушының әкесінің аты, туылған
күні, ұлты, адресі, телефоны) немесе топтағы жатақханада тұратын
оқушылар тізімін шығару үшін топтың атын таңдау керек және
тапсырыс(отчет) батырмасын басу арқылы шығарылуы керек.
– Оралман оқушылардың толық тізімін (топтың аты, оқушының тегі,
оқушының аты, оқушының әкесінің аты, туылған күні, ұлты, адресі,
телефоны, әкесінің жұмыс орыны, анасының аты-жөні, анасының
жұмыс орыны, қай жерден келген) немесе оралман оқушылар тізімін
шығару үшін топтың атын таңдау керек және тапсырыс(отчет)
батырмасын басу арқылы шығарылуы керек.
– Дене шынықтыру пәніне қатыспайтын оқушылардың толық тізімін
(топтың аты оқушының тегі, оқушының аты, оқушының әкесінің аты,
туылған күні, ұлты, адресі, телефоны, диагноз) немесе топтағы
денешынықтыруға қатыспайтын оқушылар тізімін шығару үшін топтың
атын таңдау керек және тапсырыс(отчет) батырмасын басу арқылы
шығарылуы керек.
– Көпбалы отбасында тұратын оқушылардың толық тізімін (топтың
аты, оқушының нөмірі, оқушының тегі, оқушының аты, оқушының
әкесінің аты, туылған күні, ұлты, адресі, телефоны) немесе
топтағы оқушылар тізімін шығару үшін топтың атын таңдау керек
және тапсырыс(отчет) батырмасына арқылы шығарылуы керек.
– Тапсырмаған оқушылардың толық тізімін (топтың аты, оқушының
нөмірі, оқушының тегі, оқушының аты, оқушының әкесінің аты,
тапсыру түрі, семестр, пәннің қысқаша аты, оқытушының
тегі,оқытушының аты, оқытушының әкесінің аты, тапсырған күні,
бағасы) немесе топтағы тапсырмаған оқушылар тізімін шығару үшін
топтың атын таңдау керек және тапсырыс(отчет) батырмасына басу
арқылы шығарылуы керек.
– Оқудан шығарылған оқушылар туралы мәліметтерді шығару( тобтың
аты, оқушының тегі, оқушының аты, оқушының әкесінің аты, туылған
күні, ұлты, адресі, телефоны, бұйрықтың нөмірі, оқудан шығарылу
күні, себеп).
– Ведомствоны тапсырыс ретінде шығару(топтың аты, оқушының тегі
таңдалынады, оқушының аты, оқушының әкесінің аты, тапсыру түрі,
семестр пәннің аты, оқытушының аты-жөні, тапсыру күні, бағасы)
деген деректер шығарылады).
1.2 Кіру және шығу құжаттардың жазылуы
- Ең бірінші кіру деректері пайдаланушының аты мен паролі еңгізіледі.
шығыс деректері – осы жобаның ашылуы.
- Мамандық туралы деректерді толтыру кезіндегі кіру деректері – мамандық
коды, мамандықтың аты, мамандықтың толық аты, ал шығу деректері –
мамандық туралы толтырылған карточкасы .
- Топ туралы деректерді толтыру кезіндегі кіру деректері –мамандықтың
аты, тобтың аты, түскен жылы, ал шығу деректері – топ туралы
толтырылған карточкасы.
- Жетекші туралы деректерді толтыру кезіндегі кіру деректері – тобтың
аты, жетекшінің тегі, жетекшінің аты, жетекшінің әкесінің аты, адресі,
телефоны, ал шығу деректері –жетекші туралы толтырылған карточкасы.
- Оқушының деректерін толтыру кезіндегі кіру деректері – топтың аты,
оқушының нөмірі, оқушының тегі, оқушының аты, оқушының әкесінің аты,
туылған күні, ұлты, адресі, телефоны, жынысы, оралман(логикалық(йә
немесе жоқ), әкесінің аты-жөні, әкесінің жұмыс орыны, анасының аты-
жөні, анасының жұмыс орыны, қай жерден келген, көп балалы
отбасы(логикалық(йә немесе жоқ), жатақханада тұрады(логикалық(йә
немесе жоқ), денешынықтырудан босатылған(логикалық(йә немесе
жоқ), диагнозы, арнайы топқа кіреді(логикалық(йә немесе жоқ), ал
шығу деректері – оқушының толтырылған карточкасы.
- Оқытушы туралы деректерін толтыру кезіндегі кіру деректері –
оқытушының нөмірі, оқытушының тегі, оқытушының аты, оқытушының
әкесінің аты, оқытатын пәні, тобтар, ал шығу деректері – оқытушының
толтырылған карточкасы.
- Пән туралы деректерді қосу кезіндегі кіру деректері – пәннің нөмірі,
пәннің қысқа аты, пәннің толық аты, ал шығу деректері – пәннің
толтырылған карточкасы.
- Оқушыны оқудан шығару кезінде кіу деректері – топтың аты, оқушының
тегі, оқушының аты, оқушының әкесінің аты, оқудан шығару, бұйрықтың
нөмірі, шығарылу күні, себеп, топтағы оқушылар саны, ал шығу деректері
– осы деректердің толтырылуы.
- Топ үшін керекті тапсырыстарды толтыру кезінде кіру деректері – топтың
аты, тапсыру түрі, семестр, тиісті тапсыру күні, оқытушының нөмері,
пәннің қысқаша аты, ал шығу деректері – осы деректердің толтырылуы.
- Ведомосьтің толтырылуы кездегі кіру деректер – топтың аты, оқушының
тегі, оқушының аты, оқушының әкесінің аты, тапсыру түрі, семестр,
тапсырылған күні, бағасы, ал шығу деректері – ведомостьтің толтырылуы.
- Мамандықтардың деректерін шығару кезіндегі кіру деректері – мамандық
коды, мамандықтың аты, мамандықтың толық аты, ал шығу деректері – осы
деректерге байланысты тапсырыстың шығарылуы.
- Тобтардың деректерін шығару кезіндегі кіру деректері – мамандықтың
коды, тобтың аты, түскен жылы, ал шығу деректері – осы деректерге
байланысты тапсырыстың шығарылуы.
- Жетекшілердің және шығару кезіндегі кіру деректері – тобтың аты,
тобтағы жетекшінің тегі, жетекшінің аты, жетекшінің әкесінің аты,
адресі, телефоны, ал шығу деректері – осы деректерге байланысты
тапсырыстың шығарылуы.
- Оқытушылардың деректерін шығару кезіндегі кіру деректері– оқытушының
нөмірі, оқытушының тегі, оқытушының аты, оқытушының әкесінің аты,
оқытатын пәні, ал шығу деректері - – осы деректерге байланысты
тапсырыстың шығарылуы.
- Пәндердің деректерін шығару кезіндегі кіру деректері – пәннің нөмірі,
пәннің қысқа аты, пәннің толық аты, ал шығу деректері – осы деректерге
байланысты тапсырыстың шығарылуы.
- Оқушылардың деректерін іздеу және шығару кезіндегі кіру деректері –
топтың аты, оқушының нөмірі, оқушының тегі, оқушының аты, оқушының
әкесінің аты, туылған күні, ұлты, адресі, телефоны , ал шығу деректері
– осы деректерге байланысты тапсырыстың шығарылуы.
- Жатақханада тұратын оқушылар туралы тапсырысты жасау кезіндегі кіру
деректері – топтың аты, оқушының тегі, оқушының аты, оқушының әкесінің
аты, адресі, телефоны, ал шығу деректері – осы деректерге байланысты
тапсырыс.
- Оралмандар туралы тапсырысты жасау кезіндегі кіру деректері – топтың
аты, оқушының тегі, оқушының аты, оқушының әкесінің аты, туылған күні,
ұлты, адресі, телефоны, әкесінің аты-жөні, әкесінің жұмыс орыны,
анасының аты-жөні, анасының жұмыс орыны, қай жерден келген, ал шығу
деректері – осы деректерге байланысты тапсырыс.
- Дене шынықтыру пәніне қатыспайтын оқушылар туралы тапсырысты жасаған
кездегі кіру деректер – топтың аты, оқушының тегі, оқушының аты,
оқушының әкесінің аты, туылған күні, адресі, телефоны, жынысы,
диагнозы, арнайы топқа кіреді(логикалық(йә немесе жоқ), ал шығу
деректері – осы деректерге байланысты тапсырыс.
- Көпбалы отбасында тұратын оқушылар туралы тапсырысты жасаған кездегі
кіру деректер – топтың аты, оқушының нөмірі, оқушының тегі, оқушының
аты, оқушының әкесінің аты, туылған күні, ұлты, адресі, телефоны, ал
шығу деректері – осы деректерге байланысты тапсырыс.
- Тапсырмаған оқушылар туралы тапсырысты жасау кезіндегі кіру деректері
– топтың аты, оқушының нөмірі, оқушының тегі, оқушының аты, оқушының
әкесінің аты, тапсыру түрі, семестр, пәннің қысқаша аты, оқытушының
тегі,оқытушының аты, оқытушының әкесінің аты, тапсырған күні, бағасы,
ал шығу деректері – осы деректерге байланысты тапсырыс.
- Оқудан шығарылған оқушылар туралы тапсырысты жасау кезіндегі кіру
деректері – топтың аты, оқушының тегі, оқушының аты, оқушының әкесінің
аты, туылған күні, ұлты, адресі, телефоны, оқудан
шығару(логикалық(йә немесе жоқ), бұйрықтың нөмірі, оқудан шығарылу
күні, себебі, ал шығу деректері – осы деректерге байланысты тапсырыс.
- Ведомство туралы тапсырысты жасау кезіндегі кіру деректері – топтың
аты, оқушының тегі таңдалынады, оқушының аты, оқушының әкесінің аты,
тапсыру түрі, семестр пәннің аты, оқытушының аты-жөні, тапсыру күні,
бағасы, ал шығу деректері – осы деректерге байланысты тапсырыс
1.3 Интерфейске қойылатын талаптары
Бағдарламаның интерфейсі – ең негізгі құрылымдық бөлімі болып
табылады.Бағдарламамен жұмыс қолайлы болуы маңызды. Қолданушы үшін
графикалық қабықша түрінде негізгі мәзір түрінде жасалынуы тиіс, әрі
пайдаланушыға керекті тірек сөздер көбірек пайдалануы тиіс. Бағдарлама
пайдаланушының көздеріне қажытпас үшін оның интерфейсі жұмсақ екпінде
жасалынуы тиіс. Пернетақта мен тышқанмен жұмыс істеу қабілеттінің бар
болуы, пайдаланушының өзі қандаймен жұмыс істейтінін таңдайды. Әрбір
мәзірдің пункттіңде тек соған ғана байланысты бөлімдер болуы тиіс, ол
пайдаланушыға интерфейстті түсінуге мүмкіндік береді. Интерфейс
пайдаланушыға барынша түсінікті түрде жасалынады.
Стандартизациясы. Көптеген бағдарламшылар мен пайдаланушылармен
тексерілген интерфейстік шешімдерді қолдану. Delphi үшін Microsoft
шешімдерді қолданылу стандартты.
Жұмыстың қолайлығы мен қарапайымдылығы. Интерфейс түсінікті болуы
тиіс,барлық әрекеттер оңай жатталынатын болуы тиіс, қателіктерді болдыртпау
үшін қосымша командалар болуы тиіс.
Сыртқы дизайны. Интерфейс адамның көзіне жаман әсер етпеу керек. Ол
күніне көп уақыт жұмыс істеуіне есептелінуі тиіс.
Ақпараттарды еңгізу ыңғайлылығы. Егер көп көлемде ақпараттарды енгізу
керек болса, деректер тез жәңе оңай енгізілуі маңызды. ENTER немесе TAB
тетіктері арқылы бағдарлама ішінде жүргізілуі тиіс, TAB пернесі арқылы
енгізу өрістеріне өту жүргізіледі, ENTER сондай функцияларды атқарады,
бірақ тетікті басу қызметін де атқару керек.
2 АРНАЙЫ БӨЛІМ
1. Акпараттық базаның сипаттамасы
Пәндік облысын зерттегенде келесі түрдегі кестелердің құрылымы
белгіленген:
Кестелердің негізгі өрістері мен өрістерінің типтері келесідей болады:
Кесте 1.1 – Мамандық деректері
№ Өрістің аты Типі Өлшемі КілттіЕнгізу маскасы
баған
1 2 3 4 5 6
1 Мамандық коды Сандық * 0000000;1;_
2 Мамандықтың аты Мәтіндік 50
3 Тобтың толық аты Мәтіндік 100
Кесте 1.2 – Топ деректері
№ Өрістің аты Типі Өлшемі КілттіЕнгізу маскасы
баған
1 2 3 4 5 6
1 Мамандық коды Сандық * 0000000;1;_
2 Тобтың аты Мәтіндік 50 Llllllll0000cc;1
3 Түскен жылы Сандық ;_
0000;1;_
Кесте 1.3 – Жетекші деректері
№ Өрістің аты Типі Өлшемі КілттіЕнгізу маскасы
баған
1 2 3 4 5 6
1 Тобтың аты Мәтіндік 50 * Llllllll0000cc;1;
2 Жетекшінің тегі Мәтіндік 50 _
3 Жетекшінің аты, Мәтіндік 50 Llllllllllllllll
4 Жетекшінің әкесінің атыМәтіндік 50 llllllllllll
Адресі Llllllllllllllll
5 Телефоны Мәтіндік 50 llllllllllll
6 Мәтіндік 50 Llllllllllllllll
llllllllllll
Кесте 1.4 – Оқушылар негізгі деректері
№ Өрістің аты Типі Өлшемі Кілт-тЕнгізу маскасы
і
баған
1 2 3 4 5 6
1 Топтың аты Сандық Llllllll0000cc;1
2 Оқушының нөмірі Сандық * ;_
3 Оқушының тегі Оқушының Мәтіндік 50
4 аты Оқушының әкесінің Мәтіндік 50 Lllllllllllllll
5 аты Мәтіндік 50 lllllllllll
6 Туылған күні Датауақыт Lllllllllllllll
7 Ұлты Мәтіндік 50 lllllllllll
8 Адресі Мәтіндік 50 Lllllllllllllll
Телефоны Мәтіндік 50 lllllllllll
Оқудан шығару Бұйрықтың 00.00.0000
нөмірі, Оқудан шығарылу
күні, Себеп
Кесте 1.5 – Оқушылар қосымша деректері
№ Өрістің аты Типі Өлшемі КілттіЕнгізу маскасы
баған
1 2 3 4 5 6
1 Оқушының нөмірі Сандық *
2 Жынысы Мәтіндік 1
3 Оралман Логикалық
4 Әкесінің аты-жөні Мәтіндік 50
5 Анасының аты-жөні Мәтіндік 50
6 Әкесінің жұмыс орыны Мәтіндік 50
7 Анасының жұмыс орыны Мәтіндік 50
8 Қай жерден келген
9 Көп балалы отбасы Мәтіндік 50
Жатақханада тұрады Логикалық
10 Денешынықтырудан Логикалық
11 босатылған Логикалық
12 Диагнозы
Арнайы топқа кіреді Мәтіндік 50
13 Логикалық
Кесте 1.6 – Оқушылардың тапсырыстары негізгі деректері
№ Өрістің аты Типі Өлшемі КілттіЕнгізу маскасы
баған
1 2 3 4 5 6
1 Оқушының нөмірі Сандық
2 Тапсыру түрі Мәтіндік 50
3 Семестр Мәтіндік 50
4 Тапсырған күні ДатаУақыт
5 Оқытушының нөмірі Сандық
6 Тапсырылатын пәнннің Сандық
нөмірі
7 Бағасы Сандық
Кесте 1.7 – Оқытушылар негізгі деректері
№ Өрістің аты Типі Өлшемі КілттіЕнгізу маскасы
баған
1 2 3 4 5 6
1 Оқытушының нөмірі Сандық *
2 Оқытушының тегі Мәтіндік 50 Lllllllllllllll
3 Оқытушының аты Мәтіндік 50 lllllllllll
4 Оқытушының әкесінің аты Мәтіндік 50 Lllllllllllllll
Топтар lllllllllll
5 Мәтіндік 50
Кесте 1.8 – Оқытушыларға тиісті пәндер деректері
№ Өрістің аты Типі Өлшемі КілттіЕнгізу маскасы
баған
1 2 3 4 5 6
1 Оқытушының нөмірі Сандық
2 Пәннің нөмірі Сандық
3 Пәннің қысқаша аты Мәтіндік 50
Кесте 1.9 – Пәндер деректері
№ Өрістің аты Типі Өлшемі КілттіЕнгізу маскасы
баған
1 2 3 4 5 6
1 Пәннің нөмірі Сандық *
2 Пәннің қысқаша аты Мәтіндік 50
3 Пәннің толық аты Мәтіндік 50
Кесте 1.10 – Топқа тиісті тапсырулар деректері
№ Өрістің аты Типі Өлшемі КілттіЕнгізу маскасы
баған
1 2 3 4 5 6
1 Топтың аты Мәтіндік 50 * Llllllll0000cc;1
2 Тапсыру түрі Мәтіндік 50 ;_
3 Семестр Мәтіндік 50
4 Тапсырған күні ДатаУақыт
5 Оқытушының нөмірі Сандық
6 Пәннің қысқаша аты Мәтіндік 50
Кесте 1.11 – Оқушыларлар деректердің архиві
№ Өрістің аты Типі Өлшемі КілттіЕнгізу маскасы
баған
1 2 3 4 5 6
1 Топтың аты Мәтіндік 50 *
2 Оқушының нөмірі Сандық
3 Оқушының тегі Мәтіндік 50 Lllllllllllllll
4 Оқушының аты Мәтіндік 50 lllllllllll
5 Оқушының әкесінің аты Мәтіндік 50 Lllllllllllllll
6 Туылған күні ДатаУақыт lllllllllll
7 Ұлты Мәтіндік 50
8 Адресі Мәтіндік 50
9 Телефоны Мәтіндік 50
Кесте 1.12 – Кілтті сөз
№ Өрістің аты Типі Өлшемі КілттіЕнгізу маскасы
баған
1 2 3 4 5 6
1 Пайдаланушының аты Мәтіндік 50 *
2 Кілтті сөзі Мәтіндік 50
Мұнда 1 және 2 кестелері, 2 және 4 кестелері, 2 және 10 кестелері, 4 және 6
кестелері, 7 және 4 кестелері, 7 және 8 кестелері, 9 және 4 кестелері, 9
және 8 кестелері үшін бірдің көпке байланысын, 2 және 3 кестелері, 4 және
5 кестелері үшін бірдің бірге байланысын орнатамыз.
Сурет 2.1- Деректер схемасы
2.2 Негізгі алгоритмдер сипаттамасы
В ходе разработки проекта был выделен следующий алгоритм:
1. Деректер базасына ақпаратты кіргізу алгоритмы. Деректер базасындағы
деректерді қосу режіміндегі кез келген формасын ашқанда формада
көрсетілген мәтіндік өрістерде толтырылады, бағдарлама деректердің
логикалық бүтіндігін тексереді, кейін барлық деректер керекті
кестелерде сақталынады.
2. Жазбаларды жою алгоритмы. Пайдаланушы жойылатны жазбаларды өзі
кестеден таңдап алады немесе іздеу арқылы табады. Жою батырмасын
басқанда сізден шынында да жазбаларды жойғыныз келді ма деп
сұрайды.
3. Жазбаларды іздеудің алгоритмы. Пайдаланушы деректер базасының
деректерді қарастыру режіміне кіріп өзіне керекті форманы таңдайды,
осы форманың ішінде деректері орналасады, үлкен тізімнен жазбаны
іздеу кез келген өрістерінің мәндері арқылы жүргізіледі. Ұсынған
критерии арқылы кестенің ішіндегі деректер соған сәйкес
таңдалынады.
4. Оқушыларды оқудан шығарудың алгоритмы. Пайдаланушы деректер
базасының негізгі операциялар режіміне кіреді, оқушыны оқудан
шығару формасын ашады, тізімнен тобты таңдайды, осыдан кейін
автоматты түрде осы топта оқитын оқушылар тізімі пайда болады, осы
тізімнен оқушының тегін таңдайды, таңдағаннан кейін келесі
мәттіндік өрістерде оқушының аты мен әкесінің аты шығады, оқудан
шығару, шығарған күні, бұйрық, себебі деген бағандар толтырылады.
5. Топ үшін керекті тапсырыстарды толтыру. Пайдаланушы деректер
базасының негізгі операциялар режиміне кіреді, топ үшін керекті
тапсырыстарды толтыру формасын ашады, тізімнің ішінен топтың аты
таңдалынады, кейін тапсырудың түрі, семестрі, тапсыру күні, пәннің
атын таңдалынады, пәннің атына байланысты оқытушылар тізімі пайда
болады, оқытушының тегін таңдайды, деректерді қосу деген батырма
басылады, кестеге деректер енгізіледі, сонымен бірге оқушылардың
тапсырулары деген кестеде барлық оқушыларға топтың атына
байланыстаы деректер енгізіледі . Мұнда деректерді енгізгенде
қателіктердің болуы мүмкін емес, өйткені барлық деректер
тізімдерден алынған. Егер керекті топ немесе пән болмаса, оларды
Жаңа топты қосу немесе Жаңа пәнді қосу батырмасын басу арқылы
қосуға болады.
6. Тапсыруларды толтыру алгоритмы. Пайдаланушы деректер базасының
негізгі операциялар режиміне кіреді, Тапсыруларды толтыру
формасын ашады, деректердің ішінен керекті оқушының деректерін
іздеу арқылы табамыз, керекті пәнді таңдайды, іздеу батырмасын
басады, табылған деректерде тапсырған күні мен бағасын өзгертесіз,
өйткені олар үнсіздік бойынша бағасы нольге тең.
7. Тапсырыстардың жасалу алгоритмы. Пайдаланушы деректер базасының
тапсырыстар режиміне кіреді, оның ішінен керекті форманы таңдайды,
керек болған жағдайда параметрін таңдайды, соған байланысты
тапсырыс жасалынады. Тапсырыс MS Excel-ді экспорттау арқылы
жасалыңған.
3. Бағдарламаның құрылымдық схемасы
Бағдараламаның құрылымы Сурет 2.1 көрсетілген.
Сурет 2.2– Бағдарламаның құрылымдық үлгісі.
4. Пайдалушының интерфейсын ұйымдастыру
Бағдарламаны жасау кезінде үстінде жазылған интерфейске қойылатын
талаптарға сай жасалынған. Бағдарламаның орындалуы терезелік интерфейс
түрінде орындалады.
Бағдарламада интерфейстің келесі негізгі элементтері бар:
– Бет басы, ол арқылы негізгі мәзірге өтуге, анықтаманы көруге,
бағдарламадан шығуға болады.
– Басты мәзір, оның көмегімен бағдарламаның керекті жұмыс режим
таңдалынады.
– Тышқан түріндегі манипуляторды қолдану, оның көмегімен
бағдарламаның негізгі функцияларын орындау.
– Деректерді енгізу маскасы, пайдаланушымен енгізілетін
ақпараттардың дұрыс енгізлуін бақылайды.
– Ашылатын тізімдер, олар қайталанатын өрістерді тез және қатесіз
енгізуге көмектеседі.
– Тәуелді айырып-қосқыштар өзара жоққа шығаратын шешімдерді
таңдау үшін қолданылады.
– Ограничение на ввод вводимой информации с выводом сообщения на
экран монитора.
– Түс гаммасы – біркелкі екпінде ұйымдастырылған.
– Бағдарлманың жұмыс істеу ретін басқару үшін жазбасы бар
батырмалар қолданылады:
- Негізгі мәзірге оралуға мүмкіндік береді
- Кестеге жазбалардың қосылуын қамтамасыз етеді.
- критерии бойынша деректерді іздеу
- кестедегі деректерді өзгертуге немесе жоюды қамтамасыз етеді
Бағдарламаның интерфейсі пайдаланушыға көмектесетін әртүрлі ақпараттардан
тұрады.
5. Дипломдық жобаны жүзеге асырудың аспаптық құралдары
1. Қолданылған операциялық жүйенің қысқашасипаттамасы
Жоба құру кезінде Microsoft Windows XP операциялық жүйесі қолданылды.
Бұл жүйе – 32-разрядты болып табылады, ОЖ негізіне NT ядросы қойылған.
Берілген операциалық жүйе көп қолданылатын, көпесепті, көптерезелі болып
табылады және жұмыстың мультипроцессорлық режимін қолдайды. Жабдықтарды
аппараттық қолдайтын жүйе - үлкен стандартты сандарды оңайлатуға мүмкіндік
бере алады.
Операциялық жүйе Windows P Internet жүйеісіне жетуді жеңілдетеді.
Internet Explorer(IE) жүйесі, тығыз интегралданған операциялық жүйемен,
қолданушылардың Internet-те сапалы әрі жылдам жұмыс істеуін қамтамасыз
етеді. DHTML(Dynamic HTML) және XML стандарттарының көмегі өңдеушілерге
мықты платформаны қамтамасыз етеді, оларды қолдана отырып бизнес және
электронды коммерция үшін жоғары масштабталған комплекстерді қолдану.
1975 жылы Microsoft бағдарламамен қамтамасыздандырудан - дүниежүзілік
атақты лидер атанды. Бұл компания қызметтік және өздік қолданыстар үшін кең
көлемді бағдарламалық қажеттіліктерді ұсынады және операциялық
технологиялардың жаңа жетістіктерін жұмыста, үйде және оқу орындарында
қолдануды ұсынады.
Программа құру кезінде мен Microsoft Windowsxp Professional , орысша
операциялық жүйесінде жұмыс істедім.
Microsoft Windows xp Professional жүйесі интелектуалды пайдаланымдық
интерфейсті береді.
Windowsxp операциялық жүйесі көптеген бағдарламалар мен
инструментальдық құралдарды жаңарып жақсартуды қамтамасыздандырады.
Windowsxp операциялық жүйесі қауіпсіздіктің жаңа құралдарды қамтиды,
ол компьютер қауіпсіздігінің сапасын жақсартады, сонымен қатар, озық жаңа
технологиялар компьютердің сенімді де, нәтижелі жұмыс істеуіне көмектеседі.
Windows xp операциялық жүйесіне жақсартылған қауіпсіздік құралдар,
соның ішінде қауіпсіздік қамтамасыздандыру центрі кіреді, ол компьютер
қауіпсіздігінің Windows брандмаэр сияқты маңызды элементтерінің күйін
тексеруге мүмкіндік береді. Windowsxp операциялық жүйесі арқылы бір
уақытта бірнеше бағдарламаларды қолдануға болады, өйткені олардың бәрі тез
орындалады.
Көптеген мүмкіндіктерінің жаңартылуы, компьютердің қолдануын нәтижелі
болуына әкеледі.
Windowsxp операциялық жүйесінің стандарттық бағдарламалары қандай
болсын тапсырманы мүлтіксіз орындауға мүмкіндік береді. Сіз Windowsxp
операциялық жүйесі арқылы документтерді суреттерді құруға, есептеулерді
жүргізуге, өз жұмыс уақытын жоспарлай аласыз.
1975 жылы Microsoft корпорациясы программалық қамсыздандыруды жасаудан
дүниежүзілік көшбасшы болып тағайындалған.Бұл компания кәсіптік және
өзіндік қолдануға болатын программалық құралдардың көптеген түрлері бар.
2. Бағдарламалау тілінің қысқаша сипаттамасы
Берілген тапсырма Microsoft Access 2003 ортасымен жасалынған.
Деректер базасы – деректер жиынтығы. Қарапайым деректер базасы ретінде
телефондық кітапша немесе чектік кітапшаны қарастыруға болады. Заказдарды,
счеттерді есепке алу сияқтылар күрделі деректер базаның мысалдары болып
келеді.
Access – қарапайым әрі күрделі деректер базасымен жұмыс істеуге
мүмкіндік беретін бағдарлама. . Access – реляциялық деректер базасы болып
келеді., яғни бұл деректер базасы әр түрлі категориялы ақпараттар
арасындағы қатынасты анықтай алады.
Access-ті іске қосу үшін Microsoft Office құрал-саймандар панеліндегі
Microsoft Access 2003 батырмасын шерту немесе Пуск→Программы→ Microsoft
Office → Microsoft Access 2003 командасын таңдау керек.
Жаңа деректер базасын құру үшін Файл→Создать→Новая база данных
командасын таңдау керек.
Access деректер базасының компонентері
Деректер базасының негізін оның ішіндегі сақталатын деректер құрайды.
Бірақ Access деректер базасында басқа да маңызды компонентер бар, олар
объектілер деп аталады.
Олар келесідей болады:
– Кестелер – деректерді құрайды.
– Сұраныстар – деректерді алуды таңдау үшін шарттарды жасауға және
деректерге өрістерді енгізуге мүмкіндік береді.
– Формалар – ақпараттарды қарастыру мен өзгертуге мүмкіндік береді.
– Беттер – HTML (Hypertext Markup Language) форматты файл.
– Тапсырыстар – ақпараттарды қағазға шығаруға және жалпылауға
мүмкіндік береді.
– Макростар – бір немесе бірнеше операцияларды автоматты түрде
орындайды.
Тағы бір Access объектілерінің түрі – модуль.
Модуль – VB (Visual Basic, Office 2003 кіргізілген бағдарламалау тілі)
тілінде жазылған деректер базалардың функцияларының қалыптастыру мен
автоматизациялау бағдарламасы.
Кестелер
Access деректер базасына кіргізілетін қандайда бір ақпарат кестеде
сақталынады. Деректер базасы тілінде жолдар – жазбалар, ал бағандар -
өрістер деп аталады. Access-те кестелерді құрудың көптеген тәсілдері бар.
Данный проект разрабатывался в следующий системах: SQL server2000,
Borland Delphi7.
Borland Delphi7
Delphi – Windows қосымшалары үшін және клиент – сервер қосымшаларын
құрастыру үшін жұмыс жасалатын визуальды бағдарламалау ортасы.
Delphi – Windows үшін қосымшаларды тез өңдеу жүйесі. Оларды RAD
(Raped Application Development) жүйесі деп аталады.
Delphi бағдарламалау тілі Object Pascal тілімен сәйкес келетін
компелятормен жұмыс жасайды. Delphi негізі болып интегралдық өңдеу ортасы
IDE (Integrated Development) деп аталады. Delphi көптеген бағдарламалау
орталары сияқты объектілі бағытталған бағдарламалауға негізгі тілі бола
алады. Көп жағдайда оны Borland ортасы Object Pascal деп атайды.
Delphi – дің негізгі құрал – саймандары.
Delphi – ді іске қосқаннан кейін экранға IDE төрт терезесі шығады: негізгі
терезе, формаларды жобалау терезесі, кодты редакторлау терезесі,
объектілердің инспектор терезесі.
1. Негізгі терезе.
Негізгі терезе үш бөліктен тұрады:
1. құрал – саймандар панелі.
IDE төрт стандартты құрал – саймандардан тұрады: View, Standard,
Debug, Custom.
2. Политралар компаненті.
Политралар компанентінде қолданушы өзінің көмегімен құрған
компаненттерді қоса алады.
3. мәзір.
2. Формаларды жобалау терезесі.
Form Designer формасының жобалаушысы.
Формаларды жобалаушы терезесінде визуальды объект ретінде форма
сипатталады. Осы жерге сіз өзіңіздің қосымшаңыздың қандай болатындығын
анықтауыңызға болады және де қолданушының графикалық интерфейсін құруға
болады. Сіз политралар компанентімен алынған компанентті алып шығып,
тышқанның көмегімен компаненттің өлшемін беруіңізге болады. Сонымен қатар
қосымшаның ішкі түрімен де жұмыс жасауға болады.
3. Object Inspector (объектілер инспекторы).
Осы терезенің көмегімен сіз форманың қасиетін өзгерте аласыз және
оқиғаларын анықтайсыз. Объектілер инспекторы екі терезеден тұрады:
Properties – қасиеттер
Events – оқиғалар.
4. Code Editor (кодты редакторлау терезесі).
Өзіңіздің құрған кодыңызды көруіңізге болады немесе формада құрылған
компаненттердің кодтарын көруге болады. Code Editor қосымшасының
технологиясы әр модульге және файлға сәйкес келеді.
Бағадарламаны жасау кезінде ADO технологиясы қолданылды. ADO
компонеттері MS Access-тегі деректер базасымен байланыстыру үшін керек.
Деректер базасын жасау кезінде ADO-ның келесі компонентері
қолданылды:
- ADO Table – Әрбір кестені бөлек көрсететні компонент.
ADO Query – SQL сұраныстарын орындау арқылы деректер базасының ішіндегі
деректерді алу үшін қолданылатын
2.6 БАҒДАРЛАМАНЫ ТЕСТІЛЕУ
Жұмыс істеу кезінде тестілеудің жоспары жасалынған, қорытындысы кесте
2.1 –де көрсетілген.
Кесте 2.1 – Бағдарламаны тестілеу.
Тест Керек қорытынды Қорытынды Қосымша
1 2 3 4
Деректердің Операциялық жүйе Операциялық жүйе Деректер базасында
қосылуы деңгейіндегі деңгейіндегі жазбаларды жазғанда
қателердің шығуы қателер шығады қарсы жағдайдағы
тиіс өндегішті қосу
Жазбаларды Жазбалардағы Жазбалардағы
өзгерту өзгерістердің өзгерістері
сақталуы сақталынады
Жазбаларды жою. Жазбалардың Жазбаларды Жазбаны жойғанда
жойылуы тиіс. жойылады. шынында да жойғыңыз
келеме деген
диалогттық терезе
шығу керек
Кесте 2.1-дің жалғасы
1 2 3 4
Оқушыларды оқуданОқушылар Оқушылар Бірінші топтың аты
шығару кестесінде кестесінде таңдалынады, кейін
деректердің деректер өзгеруді,топтағы оқушының
өзгеруі, басқа басқа оқушылармен тегі таңдалынады.
оқушылармен байланысты Тегі таңдалғаннан
байланысты деректерде кейін автоматты
деректерде көрінбейді түрде аты мен
көрінбеуі тиіс әкесінің аты
көрссетіледі.
Топ үшін керекті Топ үшін керекті Топ үшін керекті Оқушылардың
тапсырыстарды тапсырыстар және тапсырыстар және тапсырулары деген
толтыру Оқушылардың Оқушылардың кестеге неше
тапсырулары дегентапсырыстары жазбалар жазылды
кестелерде деген кестелерде екенін хабарлайды.
деректер қосылуы деректер қосылады.
тиіс.
Тапсыруларды Оқушылардың Оқушылардың
толтыру тапсырулары дегентапсырулары деген
кестелерде кестелерде
тапсырған күні ментапсырған күні мен
бағасы деген бағасы деген
өрістерде өрістерде
деректердің деректердің
өзгерілуі тиіс. өзгеріледі
3 ӨНДІРІСТІК ҰЙЫМДАСТЫРУ
1. Аппараттық қамтамасыз етуге қойылатын талаптар
Бағдарламаны іске қосу үшін келесі жүйелік талаптар қажетті
Минималды жүйелік талаптар.
Құрылғы Минималды талаптар
Процессор Intel® Pentium 230 MHz-пен бірге қолданыла
алатын
ОЕСҚ жадысы (RAM) 64 MB минимум
Қатты дискідегі бос SQL Server database компоненті: 95 to 270 MB,
орыны 250 MB қарапайым орнатылу
Монитор SQL Server визуализациясы үшін VGA-мен бірге
қолданыла алатын минимум 800x600 немесе одан
да көп
Бейне карта 8 MB
Манипулятор Тышқан 400dpi
Пернетақта Стандартты 102 Кл.
Ұсынылатын жүйелік талаптар
Құрылғы Ұсынылатын талаптар
Процессор Intel® Pentium 1.3 GHz-пен бірге қолданыла
алатын
ОЗУ память (RAM) 255 MB
Жесткий диск 30 GB
Монитор СК немесе 1024768-100 HZ экранының рұқсат
етілуімен 17’ ЭСТ
Видео карта 16 MB
Манипулятор Тышқан 800dpi
Клавиатура Мультимедиа
CD-ROM 32х
Сетевое оборудование Жұмыс қалпында
Принтер Ұсынылады
Деректер базасын толтырған деректеріне байланысты, соғұрлым дискте
орынды көп қажет етеді. Деректерді толтыру мәтінді түрде болғандықтан
локальді дисктегі орын толып кетпейді. Компьютердің конфигурациясы
ұсынылғандай болса қатты диск толып кетпейді.
Керекті операциялық жүйе Windows NT,XP.
2. Пайдаланушыға нұсқау
Тышқанның сол жақ тетігін екі рет шерту арқылы файлды іске қосу керек.
Файлды іске қосқанан кейін пайдаланушы үшін кілті сөзді енгізетін форма
пайда болады. Файлды іске қосу үшін кілтті сөз бен пайдаланушының атын
енгізу керек, егер кілтті сөзді дұрыс енгізбесеңіз, деректер базасы
ашылмайды.
Сурет 3.1 – Кілтті сөз формасы.
Ашылған жағдайды қарастырайық, одан кейін бет басы пайда болады, ол
арқылы негізгі мәзірге өте аласыз, анықтама көре аласыз және ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Дипломдық жобаға тапсырма
Аннотация
Кіріспе
1 Қойылым бөлім
1.1 Тапсырманың тұжырымдамасы
1.2 Кіру және шығу құжаттарының сипаттамасы
1.3 Интерфейске қойылатын талаптар
2 Арнайы бөлім
2.1 Акпараттық базаның сипаттамасы
2.2 Негізгі алгоритмдер сипаттамасы
2.3 Бағдарламаның құрылымдық схемасы
2.4 Пайдалушының интерфейсін ұйымдастыру
2.5 Дипломдық жобаны жүзеге асырудың аспаптық құралдары
2.5.1 Қолданылған операциялық жүйенің қысқаша сипаттамасы
2.5.2 Бағдарламалау тілінің қысқаша сипаттамасы
2.6 Бағдарламаны тестілеу
3 Өндірісті ұйымдастыру
3.1 Аппараттық қаматамасыз етуге қойылатын талаптар
3.2 Пайдаланушыға нұсқау
3.3 Бағдарламашыға нұсқау
4 Экономикалық бөлім
4.1 Бағдарламалық өнімді жасауға кеткен шығындардың есебі
5 Техника қауіпсіздігі және өрт қауіпсіздігі бойынша
шаралары
5.1 Бөлімшедегі еңбекті қорғау
5.2 Техника қауіпсіздігі
5.3 Өнеркәсіптік санитария
5.4 Өрт қауіпсіздігі бойынша қорғау
Қорытынды
Қолданылатын әдебиеттер тізімі
Қосымша А
Қосымша Ә
Қосымша Б
АННОТАЦИЯ
Дипломдық жобаның мақсаты Гуманитарлы-техникалық бөлім меңгерушінің
автоматтандырылған жұмыс орны тақырыбына деректер базасын жасау.
Жұмыстың мақсаты бөлім меңгерушінің барлық жұмыстарын
автоматтандыратын, яғни студенттердің, мамандықтардың, топтардың,
оқытушылардың, пәндердің және т.б. деректерді қосатын, сақтайтын,
өзгертетін, керекті ақпаратарды табатын, тапсырысты жасайтын және шығаратын
бағдарламаны жасау.
Берілген бағдарламалық өнімнің кестелері MS Access ДББЖ-де жасалынып
ADO технологияның көмегімен Borland Delphi 7.0 бағдарламалау ортасында
жасалынған. Бағдарламаның интерфейсі пайдаланушыға ыңғайлы болу үшін
максималды автоматандырылған болып ұйымдастырылған.
Дипломдық жобамен жұмыс кезінде деректер схемасы, кестелердің
құрылымы, қосымшаның схемасы жасалынған. Негізгі алгоритмдердің сипаттамасы
бағдарламалық өнімнің жасалынуында көрсетілген.
Жобада бағдарламашы мен пайдаланушы үшін нұсқаулар сипатталған.
Дипломдық жобаның экономикалық бөлімінде бағдарламалық өнімді жасап
шығаруға жұмасалатын шығындар септелінген, ол 104927 теңгеге тең болды.
Дипломдық жобада еңбек қорғаудан мәселелер қарастырылған, табиғи мен
жасанды жарықтандыру есептелінген.
АННОТАЦИЯ
Целью дипломного проекта является разработка базы данных на тему
Автоматизированное рабочее место заведующего гуманитарно-технического
отделением
Цель работы заключается в создании такого программного продукта,
который будет автоматизировать все функции, необходимые при работе
заведующего отделением, а именно хранить, добавлять и редактировать данные
о студентах, преподавателях, специальностях, группах, предметах, находить
необходимую информацию, формировать и выводить отчеты.
Таблицы данного программного продукта разработаны в СУБД MS Access и
связаны с помощью технологии ADO со средой программирования Borland Delphi
7.0, в которой реализован интерфейс программы, а также все остальные
функции. Интерфейс организован максимально автоматизированным для удобства
работы пользователя.
В ходе работы над дипломным проектом разработаны и описаны схема
данных, структура таблиц, схема приложения. Описаны основные алгоритмы, и
представлены их реализации в программном продукте. Текст программы приведен
в приложении.
В проекте описаны инструкции пользователю и программисту.
В Экономической части дипломного проекта был выполнен расчет
материальных затрат на разработку программного продукта и он составил
104927.
В дипломном проекте рассмотрены вопросы по охране труда, а также
произведён расчет освещения.
КІРІСПЕ
Қазіргі кездегі ақпараттық технологиялардың дамуы автоматтандырылған
ақпараттық жүйелермен сүйенетін және олардың негізінде жататын, деректер
базалары, социалдық сұраныстар комплекстік мен және пайдаланушылар үшін
әртүрлі категориялы ақпараттық қажеттіліктерді қанағаттандырумен байланысты
бар класстық есептермен шешілетін ғылыми-техникалық мүмкіндіктермен
анықталады. Сондықтан автоматтандырылған жүйелерді ақпараттық және
бағдарламалық қамсыздандыруды құра мен экспорттай алатын квалификациялары
бар мамандар қажет болады.
Қазіргі заманда үздіксіз басқарусыз өмірді елестеу қиын. Негізгі
категория болып ақпаратты өңдеу жүйесі әртүрлі мекеме жұмыстары үздіксіз
болуына байлансты. Бірінші деректер базасы негізінде ядерлық физика, химия
космонавтика және т.б. деректер жұмысына жүйелік қадамдарды талап ететін
фундаментальды ғылымдарда қолданылған. Біздің заманымызда компьютеризация
әрбір орта стастикалық фирма рұқсатында бар. Сондықтан үздіксіз
бағдарламалық қамтамасыздандыруға сұраныстар күннен күнге өсіп жатыр.
Динамикалық өсім компаниясының алдында кең спектр есептерінің
автоматизациялық есебі және басқаруды рұқсат ететін бизнес құру сәтті болу
үшін бағдарламалық қамтамасыздандыруды дұрыс таңдау қажет.
Ұйымдардың көбісі үлкен ақпараттық базасын қолданылады. Олармен жұмыс
істеу үшін орсан үлкен құжаттар жиынын қолданады. Бұрын қызметкерлердің
біреуі үйінді қағаздармен кабинеттен кабинетке жүгіріп, бір кабинетте
тіркеп, екіншісінде өзгертетін, онын арқасында көп уақытын соған
жұмсайтын.Уақыт өте өндірістік процесті автоматизациялау, кәсіп орын мен
жеке ұйымдардың өндірістігін ұлғайтты. Неғұрлым есептеуіш машиналар дамыған
болса, соғұрлым жұмыстың сапасы ұлғайған еді
Есептеуіш техникаларды қолдану қиын есептер классын шешу нәтижелігін
арттыруға көмектеседі. Ақпаратты өңдеудің жаңа технология мен есептеуіш
техникалардың енгізілуі адамның еңбек өнімділігін артырады, экономикада ең
нәтижелі өндіріс құралдарын қолдануын қамтамасыз етеді, жаңа ғылыми
проблемаларды шешуге мүмкіндік береді, мемлекеттік, аймақтық және
жергілікті деңгейде негізделген шешімдерді қабылдауға мүмкіндік береді.
Қазіргі кездегі есептеуіш техникасын қолдану адамның кез келген
қызыметінде автоматтандырылған деректер банкілері ерекше орын алады,
қазіргі кездегі ЭЕМ –ді қолдану олармен байланысты болады. Компьютерлердің
көмегімен техникалық дамыған мемлекеттер деректерді қағаздық емес
деректерді сақтау, алмасу, өндеу технологиясына – электронды карталарға
өтіп жатыр. Арнайы бағдарламалар – деректер базасын басқару жүйесі (ДББЖ).
ДББЖ деректерді енгізу, сақтау, өндеу шығару операциялардың барлығын
қамтамасыз етеді. Қандай да болсын ұйымның анықтамасы немесе консультациясы
керек болса, сіздер картотекамен кездесесіздер. Картотеканың негізі
еңгізілуі керек бөлімдерден тұратын карточкасы болып келеді. Көп қағаздың
ішінен қарағанда электрондық картотекадан деректерді табу оңай.
1. ҚОЙЫЛЫМ БӨЛІМІ
1. Тапсырманың тұжырымдамасы
Берілген бағдарлама гуманитарлы-техникалық бөлімдегі студенттер туралы
деректер базасымен жұмыс істеу үшін арналған.
Бағдарлама төрт негзгі режимдерден тұрады:
1. Деректерді қарастыру:
– Мамандық, топ, жетекші,оқушы, оқытушы, пән, оқушылардың
тапсырулары, тапсырмаған оқушылар туралы деректерді қарастыру.
Мұнда деректер қарастыру, керекті деректерді іздеп табу және
редактірлеу мүмкіндігі болуы керек.
2. Деректерді қосу:
– Жаңа маман туралы деректерді қосу (мамандық коды, мамандықтың
аты, мамандықтың толық аты). мамандықтың деректерін еңгізгенде
қателіктер пайда болса, бағдарлама ескертуі керек.
– Жаңа топ туралы деректерді қосу (мамандықтың коды, тобтың аты,
түскен жылы). және жаңа жетекші туралы деректерді қосу (тобтың
аты, тобтағы жетекшінің тегі, жетекшінің аты, жетекшінің
әкесінің аты, адресі, телефоны).
– Жаңа оқушының деректерін қосу (топтың аты, оқушының нөмірі,
оқушының тегі, оқушының аты, оқушының әкесінің аты, туылған
күні, ұлты, адресі, телефоны, жынысы, оралман(логикалық(йә
немесе жоқ), әкесінің аты-жөні, анасының аты-жөні, әкесінің
жұмыс орыны, анасының жұмыс орыны, қай жерден келген, көп
балалы отбасы(логикалық(йә немесе жоқ), жатақханада
тұрады(логикалық(йә немесе жоқ), денешынықтырудан
босатылған(логикалық(йә немесе жоқ), диагнозы, арнайы топқа
кіреді(логикалық(йә немесе жоқ)) Яғни мұнда оқушылардың
негізгі және қосымша деректері енгізілуі тиіс. Жаңа оқытушы
туралы деректерді қосу (оқытушының нөмірі, оқытушының тегі,
оқытушының аты, оқытушының әкесінің аты, оқытатын пәні, тобтар).
– Таңдаған оқытушыға пәнді қосу (пәннің нөмірі, пәннің қысқа аты)
Мұнда бір оқытушының бірнеше оқытатын пәндері болатындықтан
пәндер қосылуы тиіс;
– Жаңа пән туралы деректерді қосу (пәннің нөмірі, пәннің қысқа
аты, пәннің толық аты).
3. Негізгі операциялар:
– Оқушыны оқудан шығару. Оқышыны шығаратын болсақ, онда керекті
деректері топтың атың таңдап, тізімнен оқушының тегін таңдап
алып кейін деректерді (оқудан шығару, оқудан шығарылған күні
және себеп) толтыру керек.
– Топ үшін керекті тапсырыстарды толтыру. Топтың аты, тапсыру
түрі, семестр, тиісті тапсыру күні, оқытушының нөмері, пәннің
қысқаша аты өрістері толтырылғаннан кейін, ол оқушылардың
тапсырыстары кестесіне автоматты түрде сол күйде толтырылуы
тиіс. Бұл топқа керекті тапсырулар, сол топтағы барлық
оқушыларға тапсыру керек. Яғни ол кестеге оқушының нөмірі,
тапсыру түрі, семестр, тапсырған күні (әзір ешқандай күн жоқ,
оны ведосмость толтырғанда толтырылады), оқытушының нөмірі,
пәннің нөмірі және бағасы еңгізіледі. Бағасы ноль болып
енгізіледі, өйткені оқушы әлі тапсырған жоқ.
– Ведомостьтің (тапсырулардың) толтырылуы. Мұнда топтың аты
таңдалынады, оқушының тегі таңдалынады, оқушының аты, оқушының
әкесінің аты автоматты түрде көрсетіледі, тапсыру түрін, семестр
және пәннің аты таңдалынып, тапсырылған күні мен бағасы ғана
енгізілуі тиіс.).
4. Тапсырыстар
– Мамандықтардың толық тізімін (мамандық коды, мамандықтың аты,
мамандықтың толық аты) шығару.
– Тобтардың толық тізімін (мамандықтың коды, тобтың аты, түскен
жылы) шығару.
– Жетекшілердің толық тізімін (тобтың аты, тобтағы жетекшінің
тегі, жетекшінің аты, жетекшінің әкесінің аты, адресі, телефоны)
шығару.
– Оқытушылардың толық тізімін (оқытушының нөмірі, оқытушының
тегі, оқытушының аты, оқытушының әкесінің аты, оқытатын пәні)
шығару.
– Пәндердің толық тізімін (пәннің нөмірі, пәннің қысқа аты,
пәннің толық аты) шығару.
– Оқушылардың толық тізімін (топтың аты, оқушының нөмірі,
оқушының тегі, оқушының аты, оқушының әкесінің аты, туылған
күні, ұлты, адресі, телефоны) немесе топтағы оқушылар тізімін
шығару үшін топтың атын таңдау керек және тапсырыс(отчет)
батырмасына басу арқылы шығарылуы керек.
– Жатақханада тұратын оқушылардың толық тізімін (топтың аты,
оқушының тегі, оқушының аты, оқушының әкесінің аты, туылған
күні, ұлты, адресі, телефоны) немесе топтағы жатақханада тұратын
оқушылар тізімін шығару үшін топтың атын таңдау керек және
тапсырыс(отчет) батырмасын басу арқылы шығарылуы керек.
– Оралман оқушылардың толық тізімін (топтың аты, оқушының тегі,
оқушының аты, оқушының әкесінің аты, туылған күні, ұлты, адресі,
телефоны, әкесінің жұмыс орыны, анасының аты-жөні, анасының
жұмыс орыны, қай жерден келген) немесе оралман оқушылар тізімін
шығару үшін топтың атын таңдау керек және тапсырыс(отчет)
батырмасын басу арқылы шығарылуы керек.
– Дене шынықтыру пәніне қатыспайтын оқушылардың толық тізімін
(топтың аты оқушының тегі, оқушының аты, оқушының әкесінің аты,
туылған күні, ұлты, адресі, телефоны, диагноз) немесе топтағы
денешынықтыруға қатыспайтын оқушылар тізімін шығару үшін топтың
атын таңдау керек және тапсырыс(отчет) батырмасын басу арқылы
шығарылуы керек.
– Көпбалы отбасында тұратын оқушылардың толық тізімін (топтың
аты, оқушының нөмірі, оқушының тегі, оқушының аты, оқушының
әкесінің аты, туылған күні, ұлты, адресі, телефоны) немесе
топтағы оқушылар тізімін шығару үшін топтың атын таңдау керек
және тапсырыс(отчет) батырмасына арқылы шығарылуы керек.
– Тапсырмаған оқушылардың толық тізімін (топтың аты, оқушының
нөмірі, оқушының тегі, оқушының аты, оқушының әкесінің аты,
тапсыру түрі, семестр, пәннің қысқаша аты, оқытушының
тегі,оқытушының аты, оқытушының әкесінің аты, тапсырған күні,
бағасы) немесе топтағы тапсырмаған оқушылар тізімін шығару үшін
топтың атын таңдау керек және тапсырыс(отчет) батырмасына басу
арқылы шығарылуы керек.
– Оқудан шығарылған оқушылар туралы мәліметтерді шығару( тобтың
аты, оқушының тегі, оқушының аты, оқушының әкесінің аты, туылған
күні, ұлты, адресі, телефоны, бұйрықтың нөмірі, оқудан шығарылу
күні, себеп).
– Ведомствоны тапсырыс ретінде шығару(топтың аты, оқушының тегі
таңдалынады, оқушының аты, оқушының әкесінің аты, тапсыру түрі,
семестр пәннің аты, оқытушының аты-жөні, тапсыру күні, бағасы)
деген деректер шығарылады).
1.2 Кіру және шығу құжаттардың жазылуы
- Ең бірінші кіру деректері пайдаланушының аты мен паролі еңгізіледі.
шығыс деректері – осы жобаның ашылуы.
- Мамандық туралы деректерді толтыру кезіндегі кіру деректері – мамандық
коды, мамандықтың аты, мамандықтың толық аты, ал шығу деректері –
мамандық туралы толтырылған карточкасы .
- Топ туралы деректерді толтыру кезіндегі кіру деректері –мамандықтың
аты, тобтың аты, түскен жылы, ал шығу деректері – топ туралы
толтырылған карточкасы.
- Жетекші туралы деректерді толтыру кезіндегі кіру деректері – тобтың
аты, жетекшінің тегі, жетекшінің аты, жетекшінің әкесінің аты, адресі,
телефоны, ал шығу деректері –жетекші туралы толтырылған карточкасы.
- Оқушының деректерін толтыру кезіндегі кіру деректері – топтың аты,
оқушының нөмірі, оқушының тегі, оқушының аты, оқушының әкесінің аты,
туылған күні, ұлты, адресі, телефоны, жынысы, оралман(логикалық(йә
немесе жоқ), әкесінің аты-жөні, әкесінің жұмыс орыны, анасының аты-
жөні, анасының жұмыс орыны, қай жерден келген, көп балалы
отбасы(логикалық(йә немесе жоқ), жатақханада тұрады(логикалық(йә
немесе жоқ), денешынықтырудан босатылған(логикалық(йә немесе
жоқ), диагнозы, арнайы топқа кіреді(логикалық(йә немесе жоқ), ал
шығу деректері – оқушының толтырылған карточкасы.
- Оқытушы туралы деректерін толтыру кезіндегі кіру деректері –
оқытушының нөмірі, оқытушының тегі, оқытушының аты, оқытушының
әкесінің аты, оқытатын пәні, тобтар, ал шығу деректері – оқытушының
толтырылған карточкасы.
- Пән туралы деректерді қосу кезіндегі кіру деректері – пәннің нөмірі,
пәннің қысқа аты, пәннің толық аты, ал шығу деректері – пәннің
толтырылған карточкасы.
- Оқушыны оқудан шығару кезінде кіу деректері – топтың аты, оқушының
тегі, оқушының аты, оқушының әкесінің аты, оқудан шығару, бұйрықтың
нөмірі, шығарылу күні, себеп, топтағы оқушылар саны, ал шығу деректері
– осы деректердің толтырылуы.
- Топ үшін керекті тапсырыстарды толтыру кезінде кіру деректері – топтың
аты, тапсыру түрі, семестр, тиісті тапсыру күні, оқытушының нөмері,
пәннің қысқаша аты, ал шығу деректері – осы деректердің толтырылуы.
- Ведомосьтің толтырылуы кездегі кіру деректер – топтың аты, оқушының
тегі, оқушының аты, оқушының әкесінің аты, тапсыру түрі, семестр,
тапсырылған күні, бағасы, ал шығу деректері – ведомостьтің толтырылуы.
- Мамандықтардың деректерін шығару кезіндегі кіру деректері – мамандық
коды, мамандықтың аты, мамандықтың толық аты, ал шығу деректері – осы
деректерге байланысты тапсырыстың шығарылуы.
- Тобтардың деректерін шығару кезіндегі кіру деректері – мамандықтың
коды, тобтың аты, түскен жылы, ал шығу деректері – осы деректерге
байланысты тапсырыстың шығарылуы.
- Жетекшілердің және шығару кезіндегі кіру деректері – тобтың аты,
тобтағы жетекшінің тегі, жетекшінің аты, жетекшінің әкесінің аты,
адресі, телефоны, ал шығу деректері – осы деректерге байланысты
тапсырыстың шығарылуы.
- Оқытушылардың деректерін шығару кезіндегі кіру деректері– оқытушының
нөмірі, оқытушының тегі, оқытушының аты, оқытушының әкесінің аты,
оқытатын пәні, ал шығу деректері - – осы деректерге байланысты
тапсырыстың шығарылуы.
- Пәндердің деректерін шығару кезіндегі кіру деректері – пәннің нөмірі,
пәннің қысқа аты, пәннің толық аты, ал шығу деректері – осы деректерге
байланысты тапсырыстың шығарылуы.
- Оқушылардың деректерін іздеу және шығару кезіндегі кіру деректері –
топтың аты, оқушының нөмірі, оқушының тегі, оқушының аты, оқушының
әкесінің аты, туылған күні, ұлты, адресі, телефоны , ал шығу деректері
– осы деректерге байланысты тапсырыстың шығарылуы.
- Жатақханада тұратын оқушылар туралы тапсырысты жасау кезіндегі кіру
деректері – топтың аты, оқушының тегі, оқушының аты, оқушының әкесінің
аты, адресі, телефоны, ал шығу деректері – осы деректерге байланысты
тапсырыс.
- Оралмандар туралы тапсырысты жасау кезіндегі кіру деректері – топтың
аты, оқушының тегі, оқушының аты, оқушының әкесінің аты, туылған күні,
ұлты, адресі, телефоны, әкесінің аты-жөні, әкесінің жұмыс орыны,
анасының аты-жөні, анасының жұмыс орыны, қай жерден келген, ал шығу
деректері – осы деректерге байланысты тапсырыс.
- Дене шынықтыру пәніне қатыспайтын оқушылар туралы тапсырысты жасаған
кездегі кіру деректер – топтың аты, оқушының тегі, оқушының аты,
оқушының әкесінің аты, туылған күні, адресі, телефоны, жынысы,
диагнозы, арнайы топқа кіреді(логикалық(йә немесе жоқ), ал шығу
деректері – осы деректерге байланысты тапсырыс.
- Көпбалы отбасында тұратын оқушылар туралы тапсырысты жасаған кездегі
кіру деректер – топтың аты, оқушының нөмірі, оқушының тегі, оқушының
аты, оқушының әкесінің аты, туылған күні, ұлты, адресі, телефоны, ал
шығу деректері – осы деректерге байланысты тапсырыс.
- Тапсырмаған оқушылар туралы тапсырысты жасау кезіндегі кіру деректері
– топтың аты, оқушының нөмірі, оқушының тегі, оқушының аты, оқушының
әкесінің аты, тапсыру түрі, семестр, пәннің қысқаша аты, оқытушының
тегі,оқытушының аты, оқытушының әкесінің аты, тапсырған күні, бағасы,
ал шығу деректері – осы деректерге байланысты тапсырыс.
- Оқудан шығарылған оқушылар туралы тапсырысты жасау кезіндегі кіру
деректері – топтың аты, оқушының тегі, оқушының аты, оқушының әкесінің
аты, туылған күні, ұлты, адресі, телефоны, оқудан
шығару(логикалық(йә немесе жоқ), бұйрықтың нөмірі, оқудан шығарылу
күні, себебі, ал шығу деректері – осы деректерге байланысты тапсырыс.
- Ведомство туралы тапсырысты жасау кезіндегі кіру деректері – топтың
аты, оқушының тегі таңдалынады, оқушының аты, оқушының әкесінің аты,
тапсыру түрі, семестр пәннің аты, оқытушының аты-жөні, тапсыру күні,
бағасы, ал шығу деректері – осы деректерге байланысты тапсырыс
1.3 Интерфейске қойылатын талаптары
Бағдарламаның интерфейсі – ең негізгі құрылымдық бөлімі болып
табылады.Бағдарламамен жұмыс қолайлы болуы маңызды. Қолданушы үшін
графикалық қабықша түрінде негізгі мәзір түрінде жасалынуы тиіс, әрі
пайдаланушыға керекті тірек сөздер көбірек пайдалануы тиіс. Бағдарлама
пайдаланушының көздеріне қажытпас үшін оның интерфейсі жұмсақ екпінде
жасалынуы тиіс. Пернетақта мен тышқанмен жұмыс істеу қабілеттінің бар
болуы, пайдаланушының өзі қандаймен жұмыс істейтінін таңдайды. Әрбір
мәзірдің пункттіңде тек соған ғана байланысты бөлімдер болуы тиіс, ол
пайдаланушыға интерфейстті түсінуге мүмкіндік береді. Интерфейс
пайдаланушыға барынша түсінікті түрде жасалынады.
Стандартизациясы. Көптеген бағдарламшылар мен пайдаланушылармен
тексерілген интерфейстік шешімдерді қолдану. Delphi үшін Microsoft
шешімдерді қолданылу стандартты.
Жұмыстың қолайлығы мен қарапайымдылығы. Интерфейс түсінікті болуы
тиіс,барлық әрекеттер оңай жатталынатын болуы тиіс, қателіктерді болдыртпау
үшін қосымша командалар болуы тиіс.
Сыртқы дизайны. Интерфейс адамның көзіне жаман әсер етпеу керек. Ол
күніне көп уақыт жұмыс істеуіне есептелінуі тиіс.
Ақпараттарды еңгізу ыңғайлылығы. Егер көп көлемде ақпараттарды енгізу
керек болса, деректер тез жәңе оңай енгізілуі маңызды. ENTER немесе TAB
тетіктері арқылы бағдарлама ішінде жүргізілуі тиіс, TAB пернесі арқылы
енгізу өрістеріне өту жүргізіледі, ENTER сондай функцияларды атқарады,
бірақ тетікті басу қызметін де атқару керек.
2 АРНАЙЫ БӨЛІМ
1. Акпараттық базаның сипаттамасы
Пәндік облысын зерттегенде келесі түрдегі кестелердің құрылымы
белгіленген:
Кестелердің негізгі өрістері мен өрістерінің типтері келесідей болады:
Кесте 1.1 – Мамандық деректері
№ Өрістің аты Типі Өлшемі КілттіЕнгізу маскасы
баған
1 2 3 4 5 6
1 Мамандық коды Сандық * 0000000;1;_
2 Мамандықтың аты Мәтіндік 50
3 Тобтың толық аты Мәтіндік 100
Кесте 1.2 – Топ деректері
№ Өрістің аты Типі Өлшемі КілттіЕнгізу маскасы
баған
1 2 3 4 5 6
1 Мамандық коды Сандық * 0000000;1;_
2 Тобтың аты Мәтіндік 50 Llllllll0000cc;1
3 Түскен жылы Сандық ;_
0000;1;_
Кесте 1.3 – Жетекші деректері
№ Өрістің аты Типі Өлшемі КілттіЕнгізу маскасы
баған
1 2 3 4 5 6
1 Тобтың аты Мәтіндік 50 * Llllllll0000cc;1;
2 Жетекшінің тегі Мәтіндік 50 _
3 Жетекшінің аты, Мәтіндік 50 Llllllllllllllll
4 Жетекшінің әкесінің атыМәтіндік 50 llllllllllll
Адресі Llllllllllllllll
5 Телефоны Мәтіндік 50 llllllllllll
6 Мәтіндік 50 Llllllllllllllll
llllllllllll
Кесте 1.4 – Оқушылар негізгі деректері
№ Өрістің аты Типі Өлшемі Кілт-тЕнгізу маскасы
і
баған
1 2 3 4 5 6
1 Топтың аты Сандық Llllllll0000cc;1
2 Оқушының нөмірі Сандық * ;_
3 Оқушының тегі Оқушының Мәтіндік 50
4 аты Оқушының әкесінің Мәтіндік 50 Lllllllllllllll
5 аты Мәтіндік 50 lllllllllll
6 Туылған күні Датауақыт Lllllllllllllll
7 Ұлты Мәтіндік 50 lllllllllll
8 Адресі Мәтіндік 50 Lllllllllllllll
Телефоны Мәтіндік 50 lllllllllll
Оқудан шығару Бұйрықтың 00.00.0000
нөмірі, Оқудан шығарылу
күні, Себеп
Кесте 1.5 – Оқушылар қосымша деректері
№ Өрістің аты Типі Өлшемі КілттіЕнгізу маскасы
баған
1 2 3 4 5 6
1 Оқушының нөмірі Сандық *
2 Жынысы Мәтіндік 1
3 Оралман Логикалық
4 Әкесінің аты-жөні Мәтіндік 50
5 Анасының аты-жөні Мәтіндік 50
6 Әкесінің жұмыс орыны Мәтіндік 50
7 Анасының жұмыс орыны Мәтіндік 50
8 Қай жерден келген
9 Көп балалы отбасы Мәтіндік 50
Жатақханада тұрады Логикалық
10 Денешынықтырудан Логикалық
11 босатылған Логикалық
12 Диагнозы
Арнайы топқа кіреді Мәтіндік 50
13 Логикалық
Кесте 1.6 – Оқушылардың тапсырыстары негізгі деректері
№ Өрістің аты Типі Өлшемі КілттіЕнгізу маскасы
баған
1 2 3 4 5 6
1 Оқушының нөмірі Сандық
2 Тапсыру түрі Мәтіндік 50
3 Семестр Мәтіндік 50
4 Тапсырған күні ДатаУақыт
5 Оқытушының нөмірі Сандық
6 Тапсырылатын пәнннің Сандық
нөмірі
7 Бағасы Сандық
Кесте 1.7 – Оқытушылар негізгі деректері
№ Өрістің аты Типі Өлшемі КілттіЕнгізу маскасы
баған
1 2 3 4 5 6
1 Оқытушының нөмірі Сандық *
2 Оқытушының тегі Мәтіндік 50 Lllllllllllllll
3 Оқытушының аты Мәтіндік 50 lllllllllll
4 Оқытушының әкесінің аты Мәтіндік 50 Lllllllllllllll
Топтар lllllllllll
5 Мәтіндік 50
Кесте 1.8 – Оқытушыларға тиісті пәндер деректері
№ Өрістің аты Типі Өлшемі КілттіЕнгізу маскасы
баған
1 2 3 4 5 6
1 Оқытушының нөмірі Сандық
2 Пәннің нөмірі Сандық
3 Пәннің қысқаша аты Мәтіндік 50
Кесте 1.9 – Пәндер деректері
№ Өрістің аты Типі Өлшемі КілттіЕнгізу маскасы
баған
1 2 3 4 5 6
1 Пәннің нөмірі Сандық *
2 Пәннің қысқаша аты Мәтіндік 50
3 Пәннің толық аты Мәтіндік 50
Кесте 1.10 – Топқа тиісті тапсырулар деректері
№ Өрістің аты Типі Өлшемі КілттіЕнгізу маскасы
баған
1 2 3 4 5 6
1 Топтың аты Мәтіндік 50 * Llllllll0000cc;1
2 Тапсыру түрі Мәтіндік 50 ;_
3 Семестр Мәтіндік 50
4 Тапсырған күні ДатаУақыт
5 Оқытушының нөмірі Сандық
6 Пәннің қысқаша аты Мәтіндік 50
Кесте 1.11 – Оқушыларлар деректердің архиві
№ Өрістің аты Типі Өлшемі КілттіЕнгізу маскасы
баған
1 2 3 4 5 6
1 Топтың аты Мәтіндік 50 *
2 Оқушының нөмірі Сандық
3 Оқушының тегі Мәтіндік 50 Lllllllllllllll
4 Оқушының аты Мәтіндік 50 lllllllllll
5 Оқушының әкесінің аты Мәтіндік 50 Lllllllllllllll
6 Туылған күні ДатаУақыт lllllllllll
7 Ұлты Мәтіндік 50
8 Адресі Мәтіндік 50
9 Телефоны Мәтіндік 50
Кесте 1.12 – Кілтті сөз
№ Өрістің аты Типі Өлшемі КілттіЕнгізу маскасы
баған
1 2 3 4 5 6
1 Пайдаланушының аты Мәтіндік 50 *
2 Кілтті сөзі Мәтіндік 50
Мұнда 1 және 2 кестелері, 2 және 4 кестелері, 2 және 10 кестелері, 4 және 6
кестелері, 7 және 4 кестелері, 7 және 8 кестелері, 9 және 4 кестелері, 9
және 8 кестелері үшін бірдің көпке байланысын, 2 және 3 кестелері, 4 және
5 кестелері үшін бірдің бірге байланысын орнатамыз.
Сурет 2.1- Деректер схемасы
2.2 Негізгі алгоритмдер сипаттамасы
В ходе разработки проекта был выделен следующий алгоритм:
1. Деректер базасына ақпаратты кіргізу алгоритмы. Деректер базасындағы
деректерді қосу режіміндегі кез келген формасын ашқанда формада
көрсетілген мәтіндік өрістерде толтырылады, бағдарлама деректердің
логикалық бүтіндігін тексереді, кейін барлық деректер керекті
кестелерде сақталынады.
2. Жазбаларды жою алгоритмы. Пайдаланушы жойылатны жазбаларды өзі
кестеден таңдап алады немесе іздеу арқылы табады. Жою батырмасын
басқанда сізден шынында да жазбаларды жойғыныз келді ма деп
сұрайды.
3. Жазбаларды іздеудің алгоритмы. Пайдаланушы деректер базасының
деректерді қарастыру режіміне кіріп өзіне керекті форманы таңдайды,
осы форманың ішінде деректері орналасады, үлкен тізімнен жазбаны
іздеу кез келген өрістерінің мәндері арқылы жүргізіледі. Ұсынған
критерии арқылы кестенің ішіндегі деректер соған сәйкес
таңдалынады.
4. Оқушыларды оқудан шығарудың алгоритмы. Пайдаланушы деректер
базасының негізгі операциялар режіміне кіреді, оқушыны оқудан
шығару формасын ашады, тізімнен тобты таңдайды, осыдан кейін
автоматты түрде осы топта оқитын оқушылар тізімі пайда болады, осы
тізімнен оқушының тегін таңдайды, таңдағаннан кейін келесі
мәттіндік өрістерде оқушының аты мен әкесінің аты шығады, оқудан
шығару, шығарған күні, бұйрық, себебі деген бағандар толтырылады.
5. Топ үшін керекті тапсырыстарды толтыру. Пайдаланушы деректер
базасының негізгі операциялар режиміне кіреді, топ үшін керекті
тапсырыстарды толтыру формасын ашады, тізімнің ішінен топтың аты
таңдалынады, кейін тапсырудың түрі, семестрі, тапсыру күні, пәннің
атын таңдалынады, пәннің атына байланысты оқытушылар тізімі пайда
болады, оқытушының тегін таңдайды, деректерді қосу деген батырма
басылады, кестеге деректер енгізіледі, сонымен бірге оқушылардың
тапсырулары деген кестеде барлық оқушыларға топтың атына
байланыстаы деректер енгізіледі . Мұнда деректерді енгізгенде
қателіктердің болуы мүмкін емес, өйткені барлық деректер
тізімдерден алынған. Егер керекті топ немесе пән болмаса, оларды
Жаңа топты қосу немесе Жаңа пәнді қосу батырмасын басу арқылы
қосуға болады.
6. Тапсыруларды толтыру алгоритмы. Пайдаланушы деректер базасының
негізгі операциялар режиміне кіреді, Тапсыруларды толтыру
формасын ашады, деректердің ішінен керекті оқушының деректерін
іздеу арқылы табамыз, керекті пәнді таңдайды, іздеу батырмасын
басады, табылған деректерде тапсырған күні мен бағасын өзгертесіз,
өйткені олар үнсіздік бойынша бағасы нольге тең.
7. Тапсырыстардың жасалу алгоритмы. Пайдаланушы деректер базасының
тапсырыстар режиміне кіреді, оның ішінен керекті форманы таңдайды,
керек болған жағдайда параметрін таңдайды, соған байланысты
тапсырыс жасалынады. Тапсырыс MS Excel-ді экспорттау арқылы
жасалыңған.
3. Бағдарламаның құрылымдық схемасы
Бағдараламаның құрылымы Сурет 2.1 көрсетілген.
Сурет 2.2– Бағдарламаның құрылымдық үлгісі.
4. Пайдалушының интерфейсын ұйымдастыру
Бағдарламаны жасау кезінде үстінде жазылған интерфейске қойылатын
талаптарға сай жасалынған. Бағдарламаның орындалуы терезелік интерфейс
түрінде орындалады.
Бағдарламада интерфейстің келесі негізгі элементтері бар:
– Бет басы, ол арқылы негізгі мәзірге өтуге, анықтаманы көруге,
бағдарламадан шығуға болады.
– Басты мәзір, оның көмегімен бағдарламаның керекті жұмыс режим
таңдалынады.
– Тышқан түріндегі манипуляторды қолдану, оның көмегімен
бағдарламаның негізгі функцияларын орындау.
– Деректерді енгізу маскасы, пайдаланушымен енгізілетін
ақпараттардың дұрыс енгізлуін бақылайды.
– Ашылатын тізімдер, олар қайталанатын өрістерді тез және қатесіз
енгізуге көмектеседі.
– Тәуелді айырып-қосқыштар өзара жоққа шығаратын шешімдерді
таңдау үшін қолданылады.
– Ограничение на ввод вводимой информации с выводом сообщения на
экран монитора.
– Түс гаммасы – біркелкі екпінде ұйымдастырылған.
– Бағдарлманың жұмыс істеу ретін басқару үшін жазбасы бар
батырмалар қолданылады:
- Негізгі мәзірге оралуға мүмкіндік береді
- Кестеге жазбалардың қосылуын қамтамасыз етеді.
- критерии бойынша деректерді іздеу
- кестедегі деректерді өзгертуге немесе жоюды қамтамасыз етеді
Бағдарламаның интерфейсі пайдаланушыға көмектесетін әртүрлі ақпараттардан
тұрады.
5. Дипломдық жобаны жүзеге асырудың аспаптық құралдары
1. Қолданылған операциялық жүйенің қысқашасипаттамасы
Жоба құру кезінде Microsoft Windows XP операциялық жүйесі қолданылды.
Бұл жүйе – 32-разрядты болып табылады, ОЖ негізіне NT ядросы қойылған.
Берілген операциалық жүйе көп қолданылатын, көпесепті, көптерезелі болып
табылады және жұмыстың мультипроцессорлық режимін қолдайды. Жабдықтарды
аппараттық қолдайтын жүйе - үлкен стандартты сандарды оңайлатуға мүмкіндік
бере алады.
Операциялық жүйе Windows P Internet жүйеісіне жетуді жеңілдетеді.
Internet Explorer(IE) жүйесі, тығыз интегралданған операциялық жүйемен,
қолданушылардың Internet-те сапалы әрі жылдам жұмыс істеуін қамтамасыз
етеді. DHTML(Dynamic HTML) және XML стандарттарының көмегі өңдеушілерге
мықты платформаны қамтамасыз етеді, оларды қолдана отырып бизнес және
электронды коммерция үшін жоғары масштабталған комплекстерді қолдану.
1975 жылы Microsoft бағдарламамен қамтамасыздандырудан - дүниежүзілік
атақты лидер атанды. Бұл компания қызметтік және өздік қолданыстар үшін кең
көлемді бағдарламалық қажеттіліктерді ұсынады және операциялық
технологиялардың жаңа жетістіктерін жұмыста, үйде және оқу орындарында
қолдануды ұсынады.
Программа құру кезінде мен Microsoft Windowsxp Professional , орысша
операциялық жүйесінде жұмыс істедім.
Microsoft Windows xp Professional жүйесі интелектуалды пайдаланымдық
интерфейсті береді.
Windowsxp операциялық жүйесі көптеген бағдарламалар мен
инструментальдық құралдарды жаңарып жақсартуды қамтамасыздандырады.
Windowsxp операциялық жүйесі қауіпсіздіктің жаңа құралдарды қамтиды,
ол компьютер қауіпсіздігінің сапасын жақсартады, сонымен қатар, озық жаңа
технологиялар компьютердің сенімді де, нәтижелі жұмыс істеуіне көмектеседі.
Windows xp операциялық жүйесіне жақсартылған қауіпсіздік құралдар,
соның ішінде қауіпсіздік қамтамасыздандыру центрі кіреді, ол компьютер
қауіпсіздігінің Windows брандмаэр сияқты маңызды элементтерінің күйін
тексеруге мүмкіндік береді. Windowsxp операциялық жүйесі арқылы бір
уақытта бірнеше бағдарламаларды қолдануға болады, өйткені олардың бәрі тез
орындалады.
Көптеген мүмкіндіктерінің жаңартылуы, компьютердің қолдануын нәтижелі
болуына әкеледі.
Windowsxp операциялық жүйесінің стандарттық бағдарламалары қандай
болсын тапсырманы мүлтіксіз орындауға мүмкіндік береді. Сіз Windowsxp
операциялық жүйесі арқылы документтерді суреттерді құруға, есептеулерді
жүргізуге, өз жұмыс уақытын жоспарлай аласыз.
1975 жылы Microsoft корпорациясы программалық қамсыздандыруды жасаудан
дүниежүзілік көшбасшы болып тағайындалған.Бұл компания кәсіптік және
өзіндік қолдануға болатын программалық құралдардың көптеген түрлері бар.
2. Бағдарламалау тілінің қысқаша сипаттамасы
Берілген тапсырма Microsoft Access 2003 ортасымен жасалынған.
Деректер базасы – деректер жиынтығы. Қарапайым деректер базасы ретінде
телефондық кітапша немесе чектік кітапшаны қарастыруға болады. Заказдарды,
счеттерді есепке алу сияқтылар күрделі деректер базаның мысалдары болып
келеді.
Access – қарапайым әрі күрделі деректер базасымен жұмыс істеуге
мүмкіндік беретін бағдарлама. . Access – реляциялық деректер базасы болып
келеді., яғни бұл деректер базасы әр түрлі категориялы ақпараттар
арасындағы қатынасты анықтай алады.
Access-ті іске қосу үшін Microsoft Office құрал-саймандар панеліндегі
Microsoft Access 2003 батырмасын шерту немесе Пуск→Программы→ Microsoft
Office → Microsoft Access 2003 командасын таңдау керек.
Жаңа деректер базасын құру үшін Файл→Создать→Новая база данных
командасын таңдау керек.
Access деректер базасының компонентері
Деректер базасының негізін оның ішіндегі сақталатын деректер құрайды.
Бірақ Access деректер базасында басқа да маңызды компонентер бар, олар
объектілер деп аталады.
Олар келесідей болады:
– Кестелер – деректерді құрайды.
– Сұраныстар – деректерді алуды таңдау үшін шарттарды жасауға және
деректерге өрістерді енгізуге мүмкіндік береді.
– Формалар – ақпараттарды қарастыру мен өзгертуге мүмкіндік береді.
– Беттер – HTML (Hypertext Markup Language) форматты файл.
– Тапсырыстар – ақпараттарды қағазға шығаруға және жалпылауға
мүмкіндік береді.
– Макростар – бір немесе бірнеше операцияларды автоматты түрде
орындайды.
Тағы бір Access объектілерінің түрі – модуль.
Модуль – VB (Visual Basic, Office 2003 кіргізілген бағдарламалау тілі)
тілінде жазылған деректер базалардың функцияларының қалыптастыру мен
автоматизациялау бағдарламасы.
Кестелер
Access деректер базасына кіргізілетін қандайда бір ақпарат кестеде
сақталынады. Деректер базасы тілінде жолдар – жазбалар, ал бағандар -
өрістер деп аталады. Access-те кестелерді құрудың көптеген тәсілдері бар.
Данный проект разрабатывался в следующий системах: SQL server2000,
Borland Delphi7.
Borland Delphi7
Delphi – Windows қосымшалары үшін және клиент – сервер қосымшаларын
құрастыру үшін жұмыс жасалатын визуальды бағдарламалау ортасы.
Delphi – Windows үшін қосымшаларды тез өңдеу жүйесі. Оларды RAD
(Raped Application Development) жүйесі деп аталады.
Delphi бағдарламалау тілі Object Pascal тілімен сәйкес келетін
компелятормен жұмыс жасайды. Delphi негізі болып интегралдық өңдеу ортасы
IDE (Integrated Development) деп аталады. Delphi көптеген бағдарламалау
орталары сияқты объектілі бағытталған бағдарламалауға негізгі тілі бола
алады. Көп жағдайда оны Borland ортасы Object Pascal деп атайды.
Delphi – дің негізгі құрал – саймандары.
Delphi – ді іске қосқаннан кейін экранға IDE төрт терезесі шығады: негізгі
терезе, формаларды жобалау терезесі, кодты редакторлау терезесі,
объектілердің инспектор терезесі.
1. Негізгі терезе.
Негізгі терезе үш бөліктен тұрады:
1. құрал – саймандар панелі.
IDE төрт стандартты құрал – саймандардан тұрады: View, Standard,
Debug, Custom.
2. Политралар компаненті.
Политралар компанентінде қолданушы өзінің көмегімен құрған
компаненттерді қоса алады.
3. мәзір.
2. Формаларды жобалау терезесі.
Form Designer формасының жобалаушысы.
Формаларды жобалаушы терезесінде визуальды объект ретінде форма
сипатталады. Осы жерге сіз өзіңіздің қосымшаңыздың қандай болатындығын
анықтауыңызға болады және де қолданушының графикалық интерфейсін құруға
болады. Сіз политралар компанентімен алынған компанентті алып шығып,
тышқанның көмегімен компаненттің өлшемін беруіңізге болады. Сонымен қатар
қосымшаның ішкі түрімен де жұмыс жасауға болады.
3. Object Inspector (объектілер инспекторы).
Осы терезенің көмегімен сіз форманың қасиетін өзгерте аласыз және
оқиғаларын анықтайсыз. Объектілер инспекторы екі терезеден тұрады:
Properties – қасиеттер
Events – оқиғалар.
4. Code Editor (кодты редакторлау терезесі).
Өзіңіздің құрған кодыңызды көруіңізге болады немесе формада құрылған
компаненттердің кодтарын көруге болады. Code Editor қосымшасының
технологиясы әр модульге және файлға сәйкес келеді.
Бағадарламаны жасау кезінде ADO технологиясы қолданылды. ADO
компонеттері MS Access-тегі деректер базасымен байланыстыру үшін керек.
Деректер базасын жасау кезінде ADO-ның келесі компонентері
қолданылды:
- ADO Table – Әрбір кестені бөлек көрсететні компонент.
ADO Query – SQL сұраныстарын орындау арқылы деректер базасының ішіндегі
деректерді алу үшін қолданылатын
2.6 БАҒДАРЛАМАНЫ ТЕСТІЛЕУ
Жұмыс істеу кезінде тестілеудің жоспары жасалынған, қорытындысы кесте
2.1 –де көрсетілген.
Кесте 2.1 – Бағдарламаны тестілеу.
Тест Керек қорытынды Қорытынды Қосымша
1 2 3 4
Деректердің Операциялық жүйе Операциялық жүйе Деректер базасында
қосылуы деңгейіндегі деңгейіндегі жазбаларды жазғанда
қателердің шығуы қателер шығады қарсы жағдайдағы
тиіс өндегішті қосу
Жазбаларды Жазбалардағы Жазбалардағы
өзгерту өзгерістердің өзгерістері
сақталуы сақталынады
Жазбаларды жою. Жазбалардың Жазбаларды Жазбаны жойғанда
жойылуы тиіс. жойылады. шынында да жойғыңыз
келеме деген
диалогттық терезе
шығу керек
Кесте 2.1-дің жалғасы
1 2 3 4
Оқушыларды оқуданОқушылар Оқушылар Бірінші топтың аты
шығару кестесінде кестесінде таңдалынады, кейін
деректердің деректер өзгеруді,топтағы оқушының
өзгеруі, басқа басқа оқушылармен тегі таңдалынады.
оқушылармен байланысты Тегі таңдалғаннан
байланысты деректерде кейін автоматты
деректерде көрінбейді түрде аты мен
көрінбеуі тиіс әкесінің аты
көрссетіледі.
Топ үшін керекті Топ үшін керекті Топ үшін керекті Оқушылардың
тапсырыстарды тапсырыстар және тапсырыстар және тапсырулары деген
толтыру Оқушылардың Оқушылардың кестеге неше
тапсырулары дегентапсырыстары жазбалар жазылды
кестелерде деген кестелерде екенін хабарлайды.
деректер қосылуы деректер қосылады.
тиіс.
Тапсыруларды Оқушылардың Оқушылардың
толтыру тапсырулары дегентапсырулары деген
кестелерде кестелерде
тапсырған күні ментапсырған күні мен
бағасы деген бағасы деген
өрістерде өрістерде
деректердің деректердің
өзгерілуі тиіс. өзгеріледі
3 ӨНДІРІСТІК ҰЙЫМДАСТЫРУ
1. Аппараттық қамтамасыз етуге қойылатын талаптар
Бағдарламаны іске қосу үшін келесі жүйелік талаптар қажетті
Минималды жүйелік талаптар.
Құрылғы Минималды талаптар
Процессор Intel® Pentium 230 MHz-пен бірге қолданыла
алатын
ОЕСҚ жадысы (RAM) 64 MB минимум
Қатты дискідегі бос SQL Server database компоненті: 95 to 270 MB,
орыны 250 MB қарапайым орнатылу
Монитор SQL Server визуализациясы үшін VGA-мен бірге
қолданыла алатын минимум 800x600 немесе одан
да көп
Бейне карта 8 MB
Манипулятор Тышқан 400dpi
Пернетақта Стандартты 102 Кл.
Ұсынылатын жүйелік талаптар
Құрылғы Ұсынылатын талаптар
Процессор Intel® Pentium 1.3 GHz-пен бірге қолданыла
алатын
ОЗУ память (RAM) 255 MB
Жесткий диск 30 GB
Монитор СК немесе 1024768-100 HZ экранының рұқсат
етілуімен 17’ ЭСТ
Видео карта 16 MB
Манипулятор Тышқан 800dpi
Клавиатура Мультимедиа
CD-ROM 32х
Сетевое оборудование Жұмыс қалпында
Принтер Ұсынылады
Деректер базасын толтырған деректеріне байланысты, соғұрлым дискте
орынды көп қажет етеді. Деректерді толтыру мәтінді түрде болғандықтан
локальді дисктегі орын толып кетпейді. Компьютердің конфигурациясы
ұсынылғандай болса қатты диск толып кетпейді.
Керекті операциялық жүйе Windows NT,XP.
2. Пайдаланушыға нұсқау
Тышқанның сол жақ тетігін екі рет шерту арқылы файлды іске қосу керек.
Файлды іске қосқанан кейін пайдаланушы үшін кілті сөзді енгізетін форма
пайда болады. Файлды іске қосу үшін кілтті сөз бен пайдаланушының атын
енгізу керек, егер кілтті сөзді дұрыс енгізбесеңіз, деректер базасы
ашылмайды.
Сурет 3.1 – Кілтті сөз формасы.
Ашылған жағдайды қарастырайық, одан кейін бет басы пайда болады, ол
арқылы негізгі мәзірге өте аласыз, анықтама көре аласыз және ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz