Инвестициялық саясат және инвестициялық жобаларды кешенді бағалау

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 99 бет
Таңдаулыға:

ТАҚЫРЫБЫ: «ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ САЯСАТ ЖӘНЕ ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ ЖОБАЛАРДЫ КЕШЕНДІ БАҒАЛАУ»

Мамандығы: 050509 Қаржы

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 3

1 ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ САЯСАТ ЖӘНЕ ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ ЖОБАЛАРДЫ ЭКОНОМИКАЛЫҚ МӘНІ . . . 7

1. 1 Ивестицияның мәні, түрлері және даму тарихы . . . 7

1. 2 Инвестициялық саясатың маңыздылығы . . . 12

1. 3 Қазақстанда инвестициялық саясатты мемлекеттік қаржылық реттеу түсінігі . . . 16

1. 4 Инвестициялық жобаның мәні және оның түрлері . . . 25

2 ҚАЗАҚСТАНДА ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ САЯСАТ ЖӘНЕ ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ ЖОБАЛАРДЫ КЕШЕНДІ БАҒАЛАУ . . . 37

2. 1 Қазақстанда инвестициялық жобалардың тиімділігін бағалаудың әдістері . . . 37

2. 2 Инвестициялық саясатты қаржыландыру жүйесін талдау . . . 49

2. 3 Қазақстандық экономикадағы инвестициялық саясатытың белсенділікті бағалау . . . 59

3 ҚАЗАҚСТАНДА ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ САЯСАТ ЖӘНЕ ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ ЖОБАЛАРДЫ ДАМЫТУ МӘСЕЛЕЛЕР МЕН ШЕШУ ЖОЛДАРЫ . . . 68

3. 1 Қазақстанда инвестицияларды саясатты дамыту туралы мәселелер және жетілдіру жолдары . . . 68

3. 2 Нарықтық жүйелердегі мемлекеттік және кәсіби менеджменттің ерекшеліктерін ескере отырып инвестициялық саясатты тиімді реттеуші ортаны моделдеуден және оны одан әрі жетілдіру жолдары . . . 75

3. 3 Қазақстан Республикасыныңда инвестициялық жобаларды қаржыландыруды дамыту жолдары . . . 79

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 85

ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 88

ҚОСЫМШАЛАР

КІРІСПЕ

Зерттеу тақырыбының өзектілігі: Қазіргі кезде Қазақстанда жүзеге асырылып жатқан инвестициялық процесс әлеуметтік - экономикалық дамуымыздың негізгі алғы шартына айналып, еліміздегі реформаларды табысты іске асырудың басты себебі болып отыр. Инвестициялар кез - келген ұлттық экономиканың маңызды да қажетті қоры болып саналады. Инвестициялық жобаларды іске асыру өндірісті жетілдіріп, сатылатын тауарлардың сапасын арттыру онымен қоса жұмыс орындарының көбейіп, тұрғындарды еңбекпен толығымен қамтамасыз етуге, сөйтіп халқымыздың өмір деңгейінің өсуіне мүмкіндік береді. Сонымен, елімізде жүргізіліп жатқан инвестициялық процесті экономикалық пайда кіргізіп, әлеуметтік саланың өркендеуіне жағдай жасайтын қызмет деп қарастыруымыз керек. Осыған орай, инвестициялық іс - әрекетті талдауда оның тиімділігіне экономикалық шаралармен бірдей әсер ететін әлеуметтік шараларды ерекшелеудің маңызы зор.

Бүгінгі әлемдік экономикалық дағдарыстың тереңдеуі жағдайында елдің экономикалық қауіпсіздігін сақтау мақсатында көп салалы инвестициялық әлеуетті қолдануда ерекше контроллинг жүйесін жасаудың маңызы зор. Көптеген елдердің бүгінгі күні дайындаған дағдарысқа қарсы бағдарламаларында ерекше маңызды ресурстар ағымын реттейтін жаңа құралдар бар, соған сәйкес осы дағдарысқа қарсы кеністіктегі іске асырылатын шараларды келісу мүмкін болады және объективті тұрғыда қажет. Кез-келген дағдарысқа толқын тәрізді үрдіс тән болғандықтан, осы дағдарыстың тереңдігіне дер кезінде икемделу керек, яғни бұл - инвестициялық ағымдарды реттеу бойынша сәйкес шаралар жүйесін қабылдауды талап етеді. Сонымен бірге жалпы экономикалық жүйенің тұрақтылығына әсер ететін экономиканың ерекше маңызды салаларын мемлекеттік қолдау шаралары да өте маңызды болып табылады. Әртүрлі елдерде жасалынып жатқан жаңа бағдарламаларда ерекше маңызды ресурстық ағымдарды реттейтін жаңа құралдар бар екендігі белгілі, соған байланысты осы дағдарысқа қарсы кеңістіктегі тәжірибелік шараларды алдын ала келісіп іске асырудың қажеттілігі бар. Сонымен қатар, осы кезеңде экономикалық жүйелердің белгілі-бір тұрақтылығына қол жеткізу үрдісі және дағдарысқа қарсы шаралардың жүзеге асырылу реті әртүрлі елдердің келісілген саясаттары негізінде жекелеген салалардың экономикалық тепе-теңдігін сақтап қалуға бағытталған.

Дипломдық жұмыстың мақсаты Қазақстанда инвестициялық саясат және инвестициялық жобаларды кешенді бағалау негізінде оларды қаржыландыру көздерінің басқарылуын жан-жақты талдап, зерттеп білу. Онда кездесетін кемшіліктерді ескеріп, оңтайландыру шаралары мен бағыттарын ұсыну.

Зерттеу нысаны - Қазақстанда инвестициялық саясат және инвестициялық жобаларды кешенді бағалау бойынша заңдық негіздеріне сүйене отырып, оның ұйымдастырылу тәртібін жетілдіру мен басқару қызметін көтеру. Осыған орай, Қазақстан Инвестициялық қоры мәліметтері негізінде Қазақстан Республикасы және Атырау облысы бойынша шетел және тікелей инвестициялар аясын дамыту базасы зерттеудің объектісіне алынған.

Зерттеу пәні - Инвестицияны қаржыландыру және несиелендіру және қаржы қызметінің салалас бөлігі инвестициялық саясат және инвестициялық жобаларды кешенді бағалау мазмұны болып табылады.

Зерттеу болжамы - экономикалық-әлеуметтік мемлекет қалыптастыру жолындағы инвестициялық саясат және инвестициялық жобаларды кешенді бағалауды жүзеге асырудың қазіргі заманғы қағидалары еліміздің тарихи және рухани даму ерекшеліктері ескеріле отырып, алдыңғы қатарлы дамыған әрі қаржылық мемлекет қалыптастырған елдердің озық тәжірибесі оңтайлы пайдаланылған жағдайда тиімді әрі жүйелі түрде жүзеге асырылады деген болжамға негізделген. Біздің ойымызша Қазақстан үшін Сауд Арабиясы, Біріккен Араб Әмірліктері, Кувейт, Норвегия сияқты экономикасы табиғи байлыққа (мұнайға) негізделген елдердің тиімді жүзеге асырып отырған мемлекеттік борышын қалыптастыру тәжірибесін ескерген дұрыс болар еді.

Зерттеу міндеттері келесідей :

а) бәсекеге қабілеттіліктің ғылыми тұжырымдамаларын зерттеу, оның инвестиция менеджментінде қолдану ерекшеліктерін анықтау;

б) Қазақстанда инвестициялық саясат және инвестициялық жобаларды кешенді бағалауды тиімді пайдалану индикаторларының жүйесін айқындау;

в) қазақстандық экономикадағы салалық аспектілерді көрсете отырып инвестициялық саясат және инвестициялық жобаларды кешенді бағалау қозғалысына кешенді баға беру;

г) Қазақстанда инвестициялық саясат және инвестициялық жобаларды кешенді бағалаудың тиімділігін анықтау арқылы оны пайдаланудың негізгі бағыттарын зерттеу;

д) қазақстандық экономикадағы инвестициялық саясат және инвестициялық жобаларды кешенді бағалаудың дамуының стратегиялық басымдығын негіздеу;

е) үдемелі халықаралық менеджмент арнасындағы инвестициялық аяның ресурстық ағымын оңтайландыру тетігін жасау.

Мәселенің зерттелу деңгейі. Осы жұмыстың ғылыми аспектілері отандық және шетел ғалымдарының жұмыстарын зерттеу, талдау және қайта ой-елегінен өткізу негізінде қалыптасқан.

Ғылыми әдебиеттерде осы тақырыпқа байланысты көптеген жарияланымдарды кездестіруге болады. Мұнда инвестициялық саясат және инвестициялық жобаларды кешенді бағалау әрекеттерінің ең тиімді әдістері көрініс табады. Бұл зерттеулер Д. Норткотт, Г. Бирман, С. Шмидт, И. В. Черевко, И. Тихомирова сияқты шетелдік экономистердің еңбектерінде көрініс тапқан.

Бұл мәселелерді нақты тәжірибеде шешуге байланысты аспектілері және инвестициялық әлеуеттің бірқатар сұрақтары Н. К Мамыров, У. Б. Баймұратов, Л. Б. Айманова, О. Сабден, С. Д. Тәжібаев, Н. К. Нұрланова, Г. Б. Нұрлихина, Ж. М. Андреева, Ә. Н. Дауренбекова., Т. М. Рогачева, А. Бейсенбина сияқты отандық ғалым-экономистердің еңбектерінде де қарастырылған.

Мәселенің деректік көзі ретінде статистикалық мәліметтер, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің мәліметтері, Қазақстан Республикасы Қаржы Министрлігінің, Қазақстан Республикасының Заңнамалық актілері, қаржы рыногы мен қаржы ұйымдарын реттеу және қадағалау Агенттігінің мәліметтері, Қазақстан статистикалық басқармасының мәліметтері осы проблемалар бойынша басылымдар мен монографиялар болып табылады. Осы жұмыста монографиялық зерттеу, ғылыми-абстрактілік әдіс, байқаулар, зерттеулер, салыстырмалар, жүйелі және факторлық талдау, негіздеу, салыстырмалы көрсеткіштер, баланстық әдіс, экономикалық-статистикалық әдістер қолданылды.

Зерттеудің әдіснамалық және теориялық негіздері - Зерттеу негіздерін ведомстволық, нормативтік, сонымен бірге ҚР статистика жөніндегі агенттігінің статистикалық материалдары, Қазақстан Республикасы Үкіметінің құжаттары, күрделі салымдар аясындағы ұйымдардың құжаттары, отандық және шетелдік монографияларда жарияланған ғылыми материалдар, әлеуметтік зерттеулер, мемлекеттік үкімет органдарының заңнамалық және нормативтік актілері және басқа да анықтамалық және инструктивтік материалдар құрады. Зерттеу барысында жүйелік-құрылымдық, жүйелік функционалдық, факторлық және салыстырмалы талдау әдістері пайдаланылады.

Зерттеу әдістері. Зерттеу салыстыру әдістерін қолданумен және сараптаушылық бағалауды ескерумен жүйелік және факторлық талдау қағидаларымен жүргізілді.

Дипломдық жұмыстың ғылыми жаңашылдығы:

бәсекеге қабілеттіліктің базалық тұжырымдамаларын жүйелік жалпылау негізінде Қазақстанда инвестициялық саясат және инвестициялық жобаларды кешенді бағалаудың әдістемелік көзқарастары айқындалды;
геофакторлардың әсер етуін кеңейту жағдайында инвестициялық саясат және инвестициялық жобаларды кешенді бағалауды тиімді пайдаланудың айрықша индикаторларын негіздеу арқылы бәсекеге қабілеттілік қағидалары нақтыланды;
салалық және аймақтық факторлардың өзара байланысындағы әртүрлі ресурстық ағымдардың қозғалыстарының ерекшеліктерін бағалай отырып қазақстандық экономикадағы инвестициялық саясатты дамытудың ұйымдастыру-экономикалық параметрлері жалпыланды;
экономиканың дамуының әртүрлі кезеңдеріндегі айрықша реттегіштерді көрсете отырып экономиканың нақты секторындағы инвестициялық саясат және инвестициялық жобаларды кешенді бағалау белсенділікке баға берілді;
қазіргі геоэкономика үрдістерін ескере отырып инвестициялық саясат және инвестициялық жобаларды кешенді бағалаудың келешекке арналған дамуының басты бағыттары негізделді;
дағдарысқа қарсы шараларды және пайдаланылатын менеджментті бағалау арқылы инвестициялық саясат және инвестициялық жобаларды кешенді бағалауды ресурстық ағымдарды оңтайландыру тетігін жасау.

Практикалық маңызы - Қазақстанда инвестициялық саясат және инвестициялық жобаларды кешенді бағалауды жетілдіру бойынша автордың ұсынған ұсыныстары әртүрлі шаруашылық құрылымдарының тәжірибелік қызметінде пайдаланылуы мүмкін. Нәтижелерді пайдалану ұлттық экономикадағы инвестицияларды ұйымдастыру әдістерінің нысандарын оңтайландыруға әсер етуі мүмкін. Сонымен қатар, жұмыстың нәтижелерін осы мәселе бойынша ғылыми зерттеулерді одан әрі қарай жетілдіру үшін ғылыми қызметкерлер пайдалануы және экономикалық теория мен экономиканы басқару курстарын оқыту бағдарламаларында қолданылуы мүмкін.

Практикалық базасы күрделі салымдар мәселелері жөніндегі теориялық зерттеулерді іс-тәжірибеге жеткізуге, деректердің сәйкес электрондық базасымен нығайтылған инвестицияны басқарудың толық бағалы стратегиясын дайындаудан тұрады. Зерттеу нәтижелері, диплом бойынша қорытынды мен ұсыныстар экономикалық дамуды тұрақты арттыру, экономиканың ішкі ресурстарын тиімді пайдалану жөніндегі ұсыныстарды дайындаған кезде пайдаланылды.

Диломдық жұмыстың құрылымы кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан, қолданылған әдебиеттер тізімінен тұрады. Сандық материалдар кестелерде, суреттерде және қосымшаларда келтірілген.

Дипломдық жұмыстың бірінші тарауы инвестициялық саясат және инвестициялық жобаларды экономикалық мәні деп алынды. Онда мынадай мәселелер қаралды: ивестицияның мәні, түрлері және даму тарихы, инвестициялық саясатың маңыздылығы, Қазақстанда инвестициялық саясатты мемлекеттік қаржылық реттеу түсінігі, инвестициялық жобаның мәні және оның түрлері.

Дипломдық жұмыстың екінші тарауы Қазақстанда инвестициялық саясат және инвестициялық жобаларды кешенді бағалау деп алынды онда мынадай сұрақтар қаралды: Қазақстанда инвестициялық жобалардың тиімділігін бағалаудың әдістері, инвестициялық саясатты қаржыландыру жүйесін талдау, Қазақстандық экономикадағы инвестициялық саясатытың белсенділікті бағалау.

Дипломдық жұмыстың үшінші тарауы Қазақстанда инвестициялық саясат және инвестициялық жобаларды дамыту мәселелер мен шешу жолдары деп алынды. Онда мынадай мәселелер қарастырылды: Қазақстанда инвестицияларды саясатты дамыту туралы мәселелер және жетілдіру жолдары, нарықтық жүйелердегі мемлекеттік және кәсіби менеджменттің ерекшеліктерін ескере отырып инвестициялық саясатты тиімді реттеуші ортаны моделдеуден және оны одан әрі жетілдіру жолдары, Қазақстан Республикасыныңда инвестициялық жобаларды қаржыландыруды дамыту жолдары.

Диломдық жұмыс көлемі. Диломдық жұмыс компьютерде терілген 80 бетте, оның ішінде 15 кесте, 10 сурет, 3 қосымшада баяндалған.

1 ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТТІҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ МӘНІ ЖӘНЕ ОНЫ ҚАЗАҚСТАНДА МЕМЛЕКЕТТІК ҚАРЖЫЛЫҚ РЕТТЕУ

1. 1 Ивестицияның мәні, түрлері және даму тарихы

Инвестиция туралы ұғым банк ісі ғылымының арнайы бөлігі болып табылады. Бұл инвестициялық қызметтің неғұрлым белсенді және ірі ресурстар бар мүшелер. Сондай - ақ оларды ұйыммен және тұрғындармен жинақтарды тарту олардың инвестициялық ресурстар трансформациялануы өндірісті дамыту үшін оларды бөлу және пайдалану бойынша туындайтын экономикалық қатынастар табылады. Қазіргі уақытта инвестициялық процессті қаржыландыру нарықтық тетікті бір қалыпқа келтіру Қазақстан Республикасы экономиканың дамуының басты проблемаларының бірі болып табылады. Тиімді инвестициялық тетікті қалыптастыру арқылы өнеркәсіптік өндірісті қалпына келтіру және сапаны қайта құру үшін әр түрлі көз-қарастар мен тәсілдер ұсынылуда. Осыған байланысты экономикалық жақсы дамыған сигмент ретінде банктік жүйеге келтіріледі. Болашақ мамандар инвестициялық процесті ұйымдастыру және жүзеге асыру саласына, кәсіби білім алуына мақсатты теориялар және тәжірибелік түрде бағытталған шетелдерде қалыптасқан инвестициялық инфрақұрлымның, қызмет ету мөлшері және оларға банктердің қатысу тәжірибесін қарастырады [1] .

Шаруашылық іс-әрекеттер процесінде оған қатынасушылар күрделі қаржыны жүзеге асырады, реконструкцияға әрекет етуші ұйымдарды кеңейту және техникалық қайта жарақтандыру, тұрғын үй, коммуналдық және мәдени тұрмыстық құрылыстарға жұмсалатын шығындар күрделі салымдарды жүзеге асырады.

Қазақстандағы болашақ басты міндеттердің бірі - XXI ғасырдың ортасына таман экономиканың алдыңғы қатарлы салаларын бет бұрыс жасау. Мұны іске асырудағы алғашқы орындардың бірі шетел инвестицияларын кеңінен тартуға бөлінеді [2] .

"Инвестиция" деген сөз латынның "инвест" (салу) дегенінен шыққан. Енді кім инвестор, ол не салады, не мақсатпен және қайда салады деген сұрақтарға жауап туады. Капиталды салады, оның көптеген түрі болады:

Сөйтіп, нені салуға болады? ірі банктердің қаржылық ресурстары, өнеркәсіптік фирмалардың миллиардтаған пайдалары, жай адамдардың жинаған ақшалары, кәсіпқойлық дағды мен қабылеттілік "ноу-хау", әрбір бизнесменнің денсаулығы мен уақыты. Мұнда инвестиция жөнінде кеңінен қандай да болмасын қаржыны ірі және ақша ғана болуы емес салудан кейіннен табыс, пайда алу көзделеді [3] .

Бұл - акцияны сатып алу, олармен биржадағы ойынға қатысу, бартерге жұмсау, тауарлы-материалдық запастармен сауда жасау және басқадай толып жатқан ойындар да болуы мүмкін.

Инвестиция дегеніміз - табыс алу мақсатында кәсіпкерлік және басқа да қызмет түрлері, объектілері, ақша қаражаттар технологиялар, машиналар, жабдықтар, тауарлық белгілер, несиелер, басқа да мүліктік құқықтық интелектуалдық құндылықттар.

Инвестиция - Қазақстан экономикасының нарықтық экономикаға өту кезінде пайда болған жаңа термин. Орталықтандырылған жоспарлау жүйесінің шеңберінде «жалпы капиталдың салымдары» деген түсінік қолданылатын, осы түсінік бойынша жаңа құрылыс пен қайта өңдеуге, шаруашылық жүргізіп отырған кәсіпорындарының кеңеюі мен техникалық қайта (өндірістік капиталдық салымдар), түрғын үй мен тұрмыстық-мәдени құрлысқа (өндірістік емес капиталдық салымдар) жүмсалатын барлық қаржылық құралдар түсіндірілетін.

Инвестициялар ақша құралдары, мақсатты банкілік салымдар, пайлар, акциялар және де басқа құнды қағаздар, технологиялар, машиналар, қондырғылар, лицензиялар, соның ішінде тауар белгісіне, пайда табу мақсатындакәсіпкерлік қызмет объектісіне салынатын интеллектуалды бағалықтар, несиелер, кез келген мүлік немесе мүліктік құқықтар ретінде анықталады және осының бәрі - пайда табу мен әлеуметтік жақсы әсерлерге жету мақсатында. Осы тұрғыда инвестиция түсінігі нарықтық тәсілге едәуір жақын келеді.

Келтірілген анықтамалар нарықтық және жоспарлық жүйелерде инвестицияның мәнін түсінудегі айырмашылықты көрсетеді. Ресурстардың бөлінуі әкімшілік жүйесі жағдайында меншіктің бір түрімен жүзеге асатындықтан, инвестицияландырудың қаржылық және басқа түрлерінің бар екендігін отандық экономикалық ғылым қарастырмады. Жоспарлық экономика жағдайында инвестициялар ағымдағы шығындардан тек бір уақыттық сипатымен ғана айырықшаланатын залал түрінде көрінді. Экономика ғылымы мен тәжірибесі дәлелдеп отырғандай, капиталдық салынымдар инвестицияның синонимі болып табылмайды, берілген терминдер ұқсас емес. Капиталдық салынымға қарағанда инвестиция түсінігі әлдеқайда кең. Батыс әдебиеттерінде қор нарығын қарастыруға баса назар аударады, себебі нарықтық экономикасы дамыған елдерде (АҚШ, Канада, Ұлыбритания, Жапония) инвестицияландыру бағалы қағаздар арқылы іске асады. Қазіргі таңда отандық тәжірибеде екі термин де қолданылады.

«Инвестиция» термині investire - «жұмылдыру» сөзінен алынған. Бұл термин ғылыми және публицистикалық әдебиеттерде кеңінен қолданылады. Ғылыми әдебиеттерде инвестицияны анықтауда әр түрлі тәсілдері бар. Пол Самуэльсон инвестицияландыру туралы былай жазған:» Біз қоғамның нақты капиталының таза өсімін білдіретін нәрселерді (ғимараттар, қондырғылар өндіріс- материалдық запастар және т. б. ) «таза инвестицияландыру»немесе капитал қалыптасуы деп айтамыз. Тұрғындар үшін жерді, қолданыста жүрген құнды қағаздар немесе меншіктік кез келген түрін сатып алу инвести цияландыру болып табылады. Экономистер үшін бұл тек таза трансферттік операциялар. Яғни біреуі инвестицияландырса, басқа біреуі . Таза инвестицияландыру тек жаңа нақты капитал қалыптасқан кезде ғана орын алады.

У. Шарп инвестицины былайша анықтайды» Нақты инвестицияларға әдетте қандай да бір материалдық-көрнекті активтер түріне инвестициялау кіреді, мысалы, жер, қондырғылар, зауыттар сияқты. Қаржылық инвестициялар қағазда жазылған келісім-шарттарды, мысалы, кәдімгі акциялар мен облигациялар сияқтыны білдіреді. Қарапайым экономикаларда инвестициялардың негізгі бөлігі нақтыға жатқызылса, қазіргі дәуірдің экономикасында инвестициялардың үлкен бөлігі қаржылық инвестициялар болып табылады. Қаржылық инвестицияландыру институттарының жоғары дамуы нақты инвестицияның өсуіне едәуір дәрежеде ықпал етеді. Әдетте, бұл екі форма бәсекелес емес, бір-бірін толықтырушы болып табылады. В. Бочаров инвестицияны табыстық тұтынуға жұмсала алмайтын бөлігі деп түсінеді. Инвестициялық ресурстар инвестициялық іскерліктің капиталдық құнының табыс немесе әлеуметтік әсер түріндегі өсімі алынатын нақты объектілеріне трансформацияланады.

Экономикалық және қаржылық тұрғыдан инвестицияландыру экономикалық ресурстарды болашақта таза пайдаға жету және пайданы бастапқы салынған капиталдан асырып түсіру мақсатымен ұзақ мерзімді салу деп анықталады. Капиталдық салым процесінің жалпы анықтамас: инвестицияландыру дегеніміз бүгінгі қажеттіліктерін қанағаттандыруды оны келешекте инвестициялық игіліктердің көмегімен қанағаттандыру үмітіне айырбастауды білдіреді.

Инвестиция - бұл ақшаны, оның сақталуына немесе құнының артуына және табыстың оң шамасын қамтамасыз етуге үміт арта отырып, орналастыруға болатын кез келген құрал. Бос ақша құралдары инвестиция болып табылмайды, себебі қолма-қол ақшаның құнын инфляция жеп қоюы мүмкін және ол ешқандай да табыс әкелмейді. Сонымен қатар, капиталды орналастырудың түрлі факторларымен ерекшеленетін әр түрлі нысандарды бар: құнды қағаздар мен жылжымайтын мүлікке; қарыздық міндеттемелерге; опциондармен акцияларға; шағын емесе үлкен тәуекелмен; қысқа немесе ұзақ мерзімге; тікелей және жанама [4] .

Статистикалық есеп пен экономикалық талдауда нақты инвестицияларды капитал тудыратын инвестициялар деп атайды. Бұл инвестициялар келесідей элементтерден тұрады: негізгі капиталға салынатын инвестициялар; капиталды жөндеуге кеткен шығындар; жер учаскелерін және табиғатты пайдалану объектілерін сатып алуға кеткен инвестициялар; материалды емес активтерге (патенттер, лицензиялар, ғылыми- зерттеу және тәжірибе- конструкторлық жасақтамалардың бағдарламалық өнімдері және т. б. ) салынатын инвестициялар; материалдық айналым құралдарының қорларын толтыруға салынатын инвестициялар.

Инвестиция деңейі ұлттық табыстың көлеміне мәнді әсер етсе, оның динамикасы ұлттық экономикадағы макротеңдіктерге байланысты.

Инвестициялау процесі пайданың күтілетін нормасы, немесе салынатын капиталдың рентабельділігі сияқты маңызды факторларға байланысты. Егер инвестордың ойынша рентабельділік өте төмен болса, онда салым жүзеге асырылмайды. Сонымен қатар, инвестор шешім қабылдау кезінде, капитал салымының балама мүмкіндіктерін есепке алады және бұл жерде проценттік ставка деңгейі шешуші роль атқарды. Инвестор жаңа завод немесе фабрика құрылысына, ал мүмкін өз ресурстарын банкке орналастыруы мүмкін. Егер процент нормасы күтілетін пайдадан жоғары болса. Онда инвестициялау жүзеге аспайды, және керісінше, егер процент нормасы, пайданың күтілетін нормасынан төмен болса кәсіпкерлер капитал салу жобасын жүзеге асырады [5] .

Инвестициялардың экономикалық табиғатын оны жіктеу толығырақ түсіндіреді, жіктеу негізінде түрлі белгілер салынған. Белгілер ретінде мыналар қолданылады:

инвестициялардың түрлері;
ақша құралдарын салу объектілері;
инвестицияларға қатысу сипаты;
инвестицияландыру кезеңі;
мешік түрлері;
инвесторлардың қатысу түрлері;
тәуекел дәрежесі;
ұдайы өндіріс түрлері.

1. Инвестициялардың түрлерін былайша топтайды:

ақша құралдар, салымдар, пайлар, акциялар және басқа да құнды қағаздар;
жылжымайтын және жылжымалы мүлік;
авторлық құқықпен, тәжірибемен жне басқа да интеллектуалды құндылықтармен байланысты мүліктік құықтар;
жерді, суды, ресурстарды, үйлерді пайдалану құқығы және басқа да мүліктік құықтар;
қандайда бір өндірісті (бірақ патенттелген «ноу-хау»емес) ұйымдастыруға қажетті техникалық құжат, дағды, өндірістік тәжірибе ретінде рәсімделген техникалық, технологиялық, коммерйиялық сауаттылы.

2. Құралдардың салыну объектілері бойынша инвестициялар былайша бөлінеді:

нақты инвестициялар немесе құралдардың материалды активтерге салынуы, яғни нақты инвестициялар - кәсіпорынның негізгі және айналыс капиталын қалыптастыратын материалды және материялды емес активтерге салынатын салым. Материалды активтер-ғимараттарға, станоктарға, қосымша материалдық бұйымдарға, дайын өнімдерге айналдырылған құралдар;
материалды емес активтер - лицензиялардың, патенттердің, тауар белгісінің құны, жарнамаға және кадрлардыдайындауға кеткен шығындар;
қаржылық инвестициялар немесе түрлі қаржылық құралдарға ақша құралдарының салыну - депозитте, құнды қағаздар, банктік салынымдар.

3. Инвестициялық процестерге қатысу сипаты бойыншаинвестициялар келесі түрлерге бөлінеді:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.