ҚР Конституциясының дамуының негізгі кезеңдері

Жоспар:
1. 1993 жылғы ҚР Конституциясын қабылдаудың алғышарттары мен себептерi, оның мазмұны. Осы Конституцияның негiзгi жаңалықтары, кемшіліктері
2. 1995 жылғы ҚР Конституциясын қабылдаудың алғышарттары мен
себептерi негiзгi идеялары, онда көрiнiс тапқан жаңалықтар.
3. ҚР Конституциясына 7 қазан 1998 жылы енгiзiлген өзгертулер мен
толықтырулар.
4. ҚР Конституциясына 21 мамыр 2007 жылы енгiзiлген өзгертулер мен
толықтырулар.

Жаңа еліміздің Конституциясы туралы мәселені көтерудің басты себебі – ол еліміздің қоғамдық және мемлекеттік өмірдегі оң елеулі өзгерістердің ықпалы мен Республиканың қалыптасуы мен дамуының стратегиялық мақсаттарын баянды ету.
КСРО-ның күйреп, саяси аренадан кетуі, сөйтіп барлық бұрынғы социалистік республикалардың енді өз алдына тәуелсіз мемлекеттерге айналуы заңды процесс. Социализмнің қоғамдық құрылысы түбегейлі өзгерістерге ұшырады. Социалистік одақтас республикалардың орнына демократиялық, құқықтық, зайырлы, әлеуметтік өмірге аяқ басқан тәуелсіз, егеменді мемлекеттер келді.
1990 жылы 15 желтоқсандағы қаулысымен жұмысшы және сарапшы құқығы бар Конституциялық комиссия құрылды. Конституциялық комиссияның бастапқы құрамына негізінен Жоғарғы Советтің, оның комитеттерінің басшылары кірді, құқық саласындағы көрнекті ғалымдар, қоғамдық бірлестіктер өкілдері, Министрлер Кабинетінің мүшелері оның шамалы бөлігін құрады. Комиссияның басшысы Жоғарғы Советтің Төрағасы Е.М.Асанбаев, оның орынбасары – Жоғарғы Совет Төрағасының орынбасары З.Л.Федотова болып бекітілді. 1991ж. Президенттік бүкілхалықтық сайлау өткен соң Жоғарғы Совет Конституциялық комиссияның Төрағасын қайтадан сайлап, бұл лауазымға Н.Назарбаев ие болды. 1991ж. көктемінде Конституциялық комиссияның шешімімен жұмысшы тобы және жобаның құқықтық бағасын беретін топ құрылды. Жұмысшы тобын Қазақстан Жоғарғы Советі Төрағасының орынбасары З.Л.Федотова басқарды оның орынбасары болып Қазақстан Республикасы Ұлттық Ғылым академиясының мүше-корреспонденті Ғ.С.Сапарғалиев белгіленді. Конституция жобасына құқықтық баға беру тобының басшысы орнын академик С.З. Зиманов иемденді. Сонымен қатар құрамына С.С. Сартаев кірген үкіметтік комиссияда құрылды.

1. ҚР Коституциясы
2. Егемен Қазақстан газеті

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

СӨЖ

Тақырыбы:
ҚР Конституциясының дамуының негізгі кезеңдері

Алматы 2013ж.

Жоспар:
1. 1993 жылғы ҚР Конституциясын қабылдаудың алғышарттары мен
себептерi, оның мазмұны. Осы Конституцияның негiзгi жаңалықтары,
кемшіліктері
2. 1995 жылғы ҚР Конституциясын қабылдаудың алғышарттары мен
себептерi негiзгi идеялары, онда көрiнiс тапқан жаңалықтар.
3. ҚР Конституциясына 7 қазан 1998 жылы енгiзiлген өзгертулер мен
толықтырулар.
4. ҚР Конституциясына 21 мамыр 2007 жылы енгiзiлген өзгертулер мен
толықтырулар.

1. Жаңа еліміздің Конституциясы туралы мәселені көтерудің басты себебі
– ол еліміздің қоғамдық және мемлекеттік өмірдегі оң елеулі өзгерістердің
ықпалы мен Республиканың қалыптасуы мен дамуының стратегиялық мақсаттарын
баянды ету.
КСРО-ның күйреп, саяси аренадан кетуі, сөйтіп барлық бұрынғы
социалистік республикалардың енді өз алдына тәуелсіз мемлекеттерге айналуы
заңды процесс. Социализмнің қоғамдық құрылысы түбегейлі өзгерістерге
ұшырады. Социалистік одақтас республикалардың орнына демократиялық,
құқықтық, зайырлы, әлеуметтік өмірге аяқ басқан тәуелсіз, егеменді
мемлекеттер келді.
1990 жылы 15 желтоқсандағы қаулысымен жұмысшы және сарапшы құқығы бар
Конституциялық комиссия құрылды. Конституциялық комиссияның бастапқы
құрамына негізінен Жоғарғы Советтің, оның комитеттерінің басшылары кірді,
құқық саласындағы көрнекті ғалымдар, қоғамдық бірлестіктер өкілдері,
Министрлер Кабинетінің мүшелері оның шамалы бөлігін құрады. Комиссияның
басшысы Жоғарғы Советтің Төрағасы Е.М.Асанбаев, оның орынбасары – Жоғарғы
Совет Төрағасының орынбасары З.Л.Федотова болып бекітілді. 1991ж.
Президенттік бүкілхалықтық сайлау өткен соң Жоғарғы Совет Конституциялық
комиссияның Төрағасын қайтадан сайлап, бұл лауазымға Н.Назарбаев ие болды.
1991ж. көктемінде Конституциялық комиссияның шешімімен жұмысшы тобы және
жобаның құқықтық бағасын беретін топ құрылды. Жұмысшы тобын Қазақстан
Жоғарғы Советі Төрағасының орынбасары З.Л.Федотова басқарды оның орынбасары
болып Қазақстан Республикасы Ұлттық Ғылым академиясының мүше-корреспонденті
Ғ.С.Сапарғалиев белгіленді. Конституция жобасына құқықтық баға беру тобының
басшысы орнын академик С.З. Зиманов иемденді. Сонымен қатар құрамына С.С.
Сартаев кірген үкіметтік комиссияда құрылды.
Егеменді Қазақстанның тұңғыш Конституциясын жасау мен қабылдауды
шамамен келесі үш кезеңге бөліп қарауға болады:
1. Халық депутаттарының талқылауына ұсыну үшін Конституциясының
жобасын жасайтын Конституциялық комиссияның, жұмысшы және сараптаушы
топтардың қызметі. Бұл кезең төмендегі мәселелерді қарастырады:
А) басқа мемлкеттердің конституциялық дамуын, Қазақстандағы қоғамдық-
саяси және экономикалық жағдайларды, сонымен қатар бұрынғы одақтас
республикаларда Конституцияны жасау процесін зерттеу жолымен бастаушы
материалдарды жинақтау;
Б) Конституцияның конституциясы мен құрылымын анықтау, оларды сынықтан
ғылыми сараптаудан өткізу;
В) Конституцияның жобасын жасау, оны талқылау, жұмысшы сараптаушы
топтар мүшелерінің жобаны талқылау кезінде, сонымен қатар Конституциялық
комиссияның отырысында талқылағанда айтылған пікірлерді қорытындылау.
2. Жоғарғы Советтің 7-ші сессиясында жобаның бірінші оқылымын
талқылау;
3. 1992 ж. 1-ші шілдесінен тамыз айына дейін Конституция жобасын
Бүкілхалықтық талқылауға салу.
4. Конституция жобасының Жоғарғы Советтің 7-ші сессиясында бірінші
оқылымында талқылауының және Бүкілхалықтық талқылаудың нәтижелері бойынша
Конституциялық комиссиясының қайта өңдеуі;
5. Жобаның Жоғарғы Советтің 9-шы сессиясында екінші оқылымында
талқылануы. Аталмыш кезең келесі мәселелерді қамтиды:
А) 1992ж. 9-11 желтоқсанында жобаны халық депутаттарының талқылауы,
сонын нәтижесінде жобаны Конституциялық комиссияның кеңейтілген құрамында
қайта қарауға жөңелту туралы шешімнің қабылдануы;
Б) Конституция жобасының Конституциялық комиссияның кеңейтілген
құрамында қайта қаралуы;
В) 1993ж. 25-28 қаңтар аралығында халық депутаттарының жобаны бабтары
бойынша талқылауға салынуы.
6. 1993ж. 28 қаңтарында егеменді Қазақстан Республикасының тұңғыш
Конституциясының қабылдануы.
1993 жылғы Конституцияны қабылдаудың алғышарттарына келсек, ол терең
қоғамдық өзгерістердің тамыр тарта бастаған нышандары 1978 жылғы Қазақ ССР
Конституциясының орнына жаңа конституциялық ресімдеуді талап еткенің атап
көрсетеді. Бұл жаңа Конституция бұрынғы 1978 жылғы Қазақ КСР
Конституциясының жалғасы болып табылса да одан өзінің мәні жағынын да,
мазмұны мен нысаны жағынан да өзгешелеу еді. 1993ж. Қазақстан
республикасының Конституциясының жобасын жасаушы жұмысшы тобы қызметінің
басталу сәтінде оның қолында әрі қарай жүру нүктесі сипатындағы
төмендегідей негізгі дерек-мәліметтер болды.
Біріншіден, бұл біз жоғарыда қарастырған конституциялық заң бұлақтары,
ең алдымен мемлекеттік егемендік туралы Декларация және Қазақстан
Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігі туралы Конституциялық Заң.
Екіншіден, жалпы әлемдік құндылықтар жолын ұстаған Қазақстан
дүниежүзілік конституциялық тәжірибеге сүйене алатын болды.
Үшіншіден, алға жылжудың бастапқы нүктесі ретінде қайта түлеу
процесінде біршама өзгертулер енгізуіне қарамастан, Қазақ ССР-ның 1978ж.
Конституциясының кейбір қағидаларын пайдалану мүмкіндігі қолданылады.
Конституцияның құрамын жасаушылар әлемдік тәжірибеге сүйенді.
Дүниежүзілік тәжірибе Ата заңның конструкциясын құрудың екі бірдей жолын
ұстанғаны белгілі. Солардың біріншісі – Конституцияға негізгі өкілеттіктері
айқындалған мемлкеттік органдардың базалық жүйесін, олардың саяси
институттары мен демократиялық принциптерін, қызметтері мен арақатынастарын
бекіту. Екінші жолы – Конституцияға қоғамның экономикалық, әлеуметтік,
идеологиялық, құқықтық негіздерінен бастап өкімет билігінің жоғарғы
құрылымына дейінгі пирамидасын бүтіндей қамту. Қазақстан Республикасының
тұңғыш Конституциясын жасау жұмысы екі жылдан астам уақытқа созылды.
Еліміздің жаңа Конституциясының даму үрдісі, бұрынғы кеңестік
конституциялармен салыстырғанда, төмендегіше айқындауға болады:
1) Қазақстан Республика егемендігінің, оның тәуелсіз мемлекет
ретіндегі қалыптасуының етілуі. Бұған сай Қазақ ССР-інің Мемлекеттік
егемендігі туралы Декларациясы және Қазақстан Республикасының мемлекеттік
тәуелсіздігі туралы Конституциялық заңының қабылдануы, бұларды қай
тұрғыдан алып қарасақта тарихи саяси маңызды құжаттар, ұлттық құқықтық және
заңнаманың бастау көздері: Осы тарихи маңызды құжаттардың мәтіндерін
олардағы идеялары мен принциптерін салыстыра отырып келесі ойларды
түйіндеуге болады:
Бірінші – олардың арасындағы тығыз байланыс, олардың ұштасуы, бір-
біріне жалғастыруы.
Екіншіден – осы құжаттарды мемлекет пен қоғамдағы саяси, экономикалық,
әлеуметтік қатынастарды жаңа тұрғыдан, дәстүрлі халықаралық-құқықтық
тәжірибеде қалыптасқан принциптерге сай реттеуі.
Үшіншіден – бұл заңдар қоғамының неғұрлым маңызды конституциялық
кезеңдерін ескере отырып, ұлттық заңнама жүйесінің қалыптасына үлкен ықпал
жасады, құқықтық жүйенің іргетасын қалады, бұлжымас қағидаларын анықтады;
2) Конституциялық-құқықтық заңдарының деидеологизациялануы.Әрине,
бұрынғы Кеңестік Конституцияларға тән ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.