Қақталған ет


Бизнес-жоспар
Қақталған ет өндірісі цехын ашу
2011 жыл
МазмұныКестелер тізімі3
Суреттер тізімі4
Резюме5
Кіріспе7
1. Жобаның тұжырымдамасы8
2. Өнімнің (қызметтердің) сипаттамасы9
3. Өндірістер бағдарламасы10
4. Маркетингтік жоспар11
4. 1 Өнімдер (қызметтер) нарығының сипаттамасы11
4. 2 Негізгі және әлеуетті бәсекелестер17
4. 3 Нарықты дамытудың болжамды бағасы, күтілетін өзгерістер18
4. 4 Маркетинг стратегиясы19
5. Техникалық жоспарлау21
5. 1 Техникалық процесс21
5. 2 Ғимараттар мен құрылыстар21
5. 3 Жабдық және инвентарь (техника) 22
5. 4 Коммуникациялық инфрақұрылым23
6. Ұйымдастыру, басқару және құрам24
7. Жобаны іске асыру25
7. 1 Іске асыру жоспары25
7. 2 Жобаны іске асыру шығындары25
8. Пайдалану шығыстары26
9. Жалпы және әкімшілік шығыстар27
10. Қаржыландыру қажеттілігі29
11. Жобаның тиімділігі30
11. 1 Cash-flow проекциясы30
11. 2 Пайда мен залалдардың есептері30
11. 3 Баланс проекциясы30
11. 4 Қаржы индикаторлары31
12. Әлеуметтік-экономикалық және экологиялық әсер32
12. 1 әлеуметтік-экономикалық мәні32
12. 2 Қоршаған ортаға әсер32
Қосымшалар33
Кестелер тізімі Суреттер тізімі Резюме
Жобаның тұжырымдамасы Қазақстан Республикасының Қызылорда облысында (бұдан әрі - Қызылорда облысы) қақталған ет өндірісі цехын ашуды қарастырады.
Кәсіпорын қызметінің мақсаты оған қатысушының материалдық әл-ауқатын жақсарту үшін пайда табу болып табылады.
Жоспарланған кәсіпорынның нысаналы тобы қызметтерді тұтынушылар - қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындары, облыс пен жақын орналасқан аудандар тұрғындары болып табылды.
Цех жалпы алаңы 150 шаршы метр жалға алынған орын-жайда орналасады.
Жоба бойынша жалпы инвестициялық шығындар мыналарды қамтиды:
Жобаны қаржыландыруды жоба бастамашысының өз қаражаты есебінен сияқты қарыз капиталы есебінен де жүзеге асыру жоспарлануда.
Кредиттеудің келесі шарттары қабылданды:
Жобаның 5 жылына арналған кәсіпорын қызметі тиімділігінің көрсеткіштері. :
15% дисконттау ставкасы кезінде инвестицияланған капиталдың дисконтталған таза кірісі 25 792 мың теңгені құрады.
Жоба экономикалық көзқарас жағынан мыналарға ықпал ететін болады:
- Жаңа жұмыс орындарын құру, бұл жұмысшылардың тұрақты кіріс алуына мүмкіндік береді;
- қақталған ет өндіретін жаңа цех ашу;
- экологиялық таза өнім өндіру
- Қызылорда облысының бюджетіне салықтар мен басқа да аударымдардың түсуі.
Жобаның әлеуметтік әсерінің арасынан мынаны бөліп көрсетуге болады:
- халықтың ет өнімдеріне деген сұранысын қанағаттандыру.
Ерте заманнан бері ет адамның ең маңызды тағамы болып табылады, бұл белоктың негізгі көзі. Ет өңдеу өнеркәсібі дәстүрлі түрде Қазақстан өнеркәсібінің ең басты ауылшаруашылық саласы болды. Оның мәні малды кешенді қайта өңдеуден тұрады. Сала қызмет бағдарлары әр түрлі бірнеше кәсіпорынды білдіреді: малды өсіру мен бордақылау, құрама жем шығару, кондициялы малды сою мен қайта өңдеу, ет өнімдерін шығару, өнімді сақтау және сату, сол сияқты саланың сервистік кәсіпорындары.
Бүгінде Қазақстанда ет өнімдерінің нарығы кеңес одағы кезіндегі нарықтан ерекшеленеді. Қазақстанда етті тұтыну көлемі әлі де ішкі өндіру көлемінен жоғары. Бұл Бразилиядан, Австриядан және басқа да елдерден әкелінетін ет импортына байланысты болуда.
Қазақстанда бүгінде жан басына жылына орташа 44 кг келеді, бұл Ресейдің жақын орналасқан қалаларындағы тұтынудан ерекшеленеді, ал дамыған елдерде - орташа жан басына жылына 87 кг келеді.
Етті тұтыну көлемінің төмен болуының негізгі себептері:
Основными причинами столь низкого потребления мясной продукции являются:
- Халықтың сатып алу қабілетінің төмендігі;
- Ет өнімдерінің ветеринарлық нормаларға сәйкессіздігі;
- Миграция;
- Тамақ өнімі бағасының жоғарылығы;
- Басқа өнім түрлерінің пайда болуы болып табылады.
1. Жобаның тұжырымдамасыЖобаның тұжырымдамасы Қазақстан Республикасының Қызылорда облысында (бұдан әрі - Қызылорда облысы) қақталған ет өндірісі цехын ашуды қарастырады.
Кәсіпорын қызметінің мақсаты оған қатысушының материалдық әл-ауқатын жақсарту үшін пайда табу болып табылады.
Мыналар ет және ет өнімдері нарығының негізгі субъектілері болып табылады
- шаруа (фермер) шаруашылықтары;
- жеке қосалқы шаруашылық және ет өндіретін ауылшаруашылық кәсіпорындары;
- ет өнімдерінің шағын кешендерін екінші және үшінші өндіріс құралдарымен қамтамасыз ететін кәсіпорындар;
- ет және ет өнімдерін өндіру мен сату үшін жағдайлар жасайтын ет өнеркәсібі кәсіпорындары мен нарықтық инфрақұрылым кәсіпорындары.
Жоспарланған кәсіпорынның нысаналы тобы қызметтерді тұтынушылар - қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындары, облыс пен жақын орналасқан аудандар тұрғындары болып табылды.
Өнімнің сапасын құраушылар:
- Өндірген, ораған, сақтаған, тасымалдаған және сатқан кезде гигиена талаптарының орындалуы;
- Өнім санитарлық, ветеринарлық нормаларға сәйкес келеді;
- Ет (шикізат) сою пунктінен түседі;
- Мұздатылған емес, салқындатылған етті пайдалану (соңғы өнімнің сапасын жақсартады) ;
- Азықтық қосындылардың сәйкестік сертификаттары болады;
- Отандық және шетелдік ет шикізаты өнеркәсіптік қайта өңдеуге ветеринарлық ілеспе құжаттарымен бірге қабылданады;
- Жоғары технологиялы және заманауи жабдықтарды пайдалану.
Цех жалпы алаңы 150 шаршы метр жалға алынған орын-жайда орналасады.
Осы бизнес-жоспар басшылыққа алатын соңғы нұсқа емес, тек осындай бизнес-идеяны дамытудың әлеуетті мүмкіндігі ғана. Сондықтан да жобаны іске асырған кезде сату бағдарламасы сияқты көрсетілетін қызметтердің де өзгеруі мүмкін. Жоспарланған қызметтердің бәсекелестік басымдығын, сондай-ақ сатып алынатын жабдықтың ерекшелігін барынша ашып көрсету қажет болады.
2. Өнімнің (қызметтердің) сипаттамасыҚақталған ет сойылған салдың тұздалған және/немесе қандайда бір термикалық өңделген кесек еті болып табылады. Оның тағамдық құндылығы жоғары (100 г-да 260-630 ккал) және дәмдік қасиеті керемет.
Еттің түріне байланысты шошқа, сиыр және қой еттері қақталады.
Қақталған ет термикалық өңдеу ерекшелігі бойынша шикідей қақат алған, пісірілген, қақталған-пісірілген, қақталған-бұқтырылған, бұқтырылған және қуырылған болып бөлінеді.
Тағамдық және дәмдік құндылықтарына қарай қақталған ет сорттарға бөлінеді.
Пайдаланылған кесек етке және оны өңдеу тәсілдеріне байланысты - окорока, рулеттер, әр түрлі қақталған болып бөлінеді. .
Қақталған ет - ірі кесекті ет - шошқа және сиыр етінен жасалған деп саналады. . Салқын түрде пайдалануға арналған бұл жеңсік тағам негізінен жоғары сортты сиыр және шошқа етінен жасалады.
Қақталған ет табиғи өнім болып табылады, оны дайындау үшін өндірген кезде құрамындағы сұйығы алынып тасталатын ет пайдаланылады, сондықтан да оның құрамында негізгі шикізаттың қалған басқа да азықтық құрамдары сақталады.
Өнімнің бір түрін дайындау жоспарлануда - 200 гр., 400 және 500 граммен әр түрлі орамалардағы қақталған сиыр еті.
3. Өндірістер бағдарламасы1- кестеде өндірістің жылдар бойынша жоспарланған бағдарламасы берілген
Сату бағдарламасы жүргізілген маркетингтік зерттеулер (тұтынушылардың қақталған етке басымдық берулерін айқындау мақсатында) нәтижелерінің негізінде, сондай-ақ жарнамалық акциялар арқылы жүзеге асырылатын болады.
Бағаны қалыптастырған кезде тұтынушылардың орташа табыстары арқылы айқындалатын сатып алу қабілеттіліктері ескерілді.
Бағаны қалыптастыру нарықтық бағалар мен өнімнің өзіндік құнына негізделген.
Сиыр етінің бағасы нарық бағасы ескеріле келе жасалды (АО "Қазагромаркетинг АҚ. сайты) .
Өнімнің конкурстық құны:
Жоғары технологиялы жабдықтарды пайдаланудан;
- сапалы шикізатты пайдаланудан тұрады.
Сату бағдарламасын есептеген кезде инфляция назарға алынған жоқ, инфляцияға байланысты бағаның көтерілуі кәсіпорынның сату бағасымен қатарлас жүретін болады.
Республикада шамамен 6, 2 млн. бас ірі қара мал бар.
2011 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша жалпы республикада мал басы ұлғайды:
- ірі қара мал -1, 1% -ға 6 160, 4 мың басқа дейін;
- соның ішінде сиыр -2, 3%-ға 2 778, 8 мың бас;
- құс -1, 1%-ға 33 036, 3 мың басқа .
Ақпарат көзі: ҚР Статистика агенттігі
Қызылорда облысында мал шаруашылығын дамытуда оң үрдіс байқалады. . 2010 жылы ірі қара мал саны 0, 7% өсті және 247, 4 мың басты құрады (1-сурет) .
1-сурет - Қызылорда облысындағы ІҚМ басы, жылдың соңына, мың бас
Ақпарат көзі: ҚР Статистика агенттігі
1-суретте көрсетілгеніндей, Қызылорда облысында ірі қара мал басы жылдан жылға ұлғаюда.
2-сурет - Жалпы ІҚМ басы санындағы Қызылорда облысының үлесі
Ақпарат көзі: ҚР Статистика агенттігі
Жалпы республика бойынша ІҚМ басының санындағы Қызылорда облысының үлесі 4% құрайды.
Сарапшылардың пікірі бойынша Қазақстандағы ет нарығы нақты ашық емес. Мамандардың өзі елде өндірілген және тұтынылған еттің нақты көлемін бағалай алмайды.
3-сурет - Қызылорда облысындағы сойылған мал етінің өндірісі, мың тонна
Ақпарат көзі: ҚР Статистика агенттігі
Суретте көрсетілгеніндей Қызылорда облысында ет өндірінің өскені байқалады. Мәселен, 2005 жылы 14, 7 мың тонна ет өндірілсе, 2009 жылы ет өндіру 11, 6% ұлғайып, 16, 4 мың тоннаны құрады.
Алайда, 2010 жылы сәл төмендегені байқалады (1, 8%-ға) .
4-сурет - Жалпы ет өндірісі көлеміндегі Қызылорда облысының үлесі (2010 ж. ), %
Ақпарат көзі: ҚР Статистика агенттігі
Республикадағы жалпы ет өндірісі көлеміндегі Қызылорда облысының үлесі 2010 жылғы деректер бойынша 1, 7% құрайды.
Қызылорда облысында мал мен құстың барлық түрін сою өсті (5-сурет), Үстіміздегі жылғы қыркүйекте 2010 жылғы қыркүйектегідей 3, 3 мың тонна мал еті сатылды.
5-сурет - Қызылорда облысындағы союға сатылған мал мен құстың барлық түрі, мың тонна
2011 жыл 2010 жыл қаңтар, ақпан наурыз сәуір мамыр маусым шілде тамыз қыркүйек Ақпарат көзі: ҚР Статистика агенттігі
Қазақстан бойынша бір килограмм еттің орташа құны сәуірде 663 теңгені құрады. Үстіміздегі жылғы қаңтармен салыстырғанда 11 % артты.
Қойдың еті қаңтар айымен салыстырғанда 12 % өсіп килограмына 679 теңгені құрады.
Бір килограмм шошқа етінің құны қаңтар айымен салыстырғанда сәуірде 5 % өсіп, 662 теңгені құрады.
Сол сияқты жылғы еті аздап 4 % өсіп килограмына 818 теңгені құрады. Құс еті мен окорочка 1-2 % шамасында ғана өсіп, онша өзгерген жоқ, . Сәуір айында килограмм окорочка мен құс етінің құны тиісінше 347 и 387 теңгені құрады.
Шұжықтың бағалары: жартылай қақталған және пісірілген түрі төрт ай бойы тұрақты өсті, сәуірде баға - 681 и 576 теңге деңгейінде тұрақтады.

6-сурет - 2010 жылғы сәуір мен 2009 жылғы сәуірдегі ет пен қайта өңдеу өнімдерінің орташа республикалық бағасын салыстыру, теңге/кг
сиыр еті қой еті шошқа еті жылқы еті тауықтар сан етi шұжық шұжық
Қақталған пiсiрiлген
2010 ж. 2009 ж.
Ақпарат көзі: «Казагромаркетинг» АҚ
2010 жылғы сәуірдегі баға бойынша көрсеткіштер ұсынылған барлық ет тағамы өнімдері бойынша, құс етін қоспағанда, алдындағы жылдан жоғары болды.
Сиыр еті 2009 жылдың сәйкес мерзімімен салыстырғанда 2010 жылғы сәуірде 15 % қымбаттады. Сондай-ақ қой еті де 2009 жылдың сәйкес мерзімімен салыстырғанда 2010 жылғы сәуірде 10 % қымбат болды. Шошқа және жылқы еті тиісінше 9 және 7 % қымбаттады. Шұжықтың құны 4-6 % өсті.
Еттің барлық түрінің бағасының өсуіне 2009 жылмен салыстырғанда 2010 жылы мынадай факторлар әсер етті:
- тірі мал бағасының артуы;
- ЖЖМ-ның балық түрлері бағасының өсуі;
- халықтың табысының артуы;
- жүк тасымалдау қызметтерінің қымбаттауы;
- инфляция деңгейі.
Ет өндіру маусымдылығының Қазақстан Республикасы қалаларының барлық базарларында бағаның серпініне әсер еткені байқалады.
15. 11. 11 ж. жағдай бойынша «ҚазАгроМаркетинг» АҚ деректеріне сәйкес Қызылорда облысында сиыр етінің бағасы 967 теңгені құрады. Бұл баға өнімнің өзіндік құнына енгізілді.
7-сурет - ҚР қалаларында жартылай қақталған шұжық пен басқа да ет деликатестеріне бөлшек сауда бағалары, тг/кг.
қаңтар. 10
ақпан 10
наурыз 10
сәуір 10
Ақпарат көзі: ҚР Статистика агенттігі
Шұжықтың ең төмен бағасы (пісірілген және жартылай қақталған) Орал қаласында байқалды, тиісінше 430 және 485 тг/кг. Бұл ретте ең қымбат шұжық тағамдары Астана қаласында сатылады: пісірілген 794 тг/кг, жартылай қақталған 1 033 тг/кг. Шұжықтың орташа өсу қарқыны (пісірілген және жартылай қақталған) республика бойынша тиісінше 101, 37% және 100, 85% құрады.
Ақпарат көзі: «МСБ консалтинг» ЖШС деректері
Кестеде көрсетілгеніндей республикада қақталған тағамдарға 1 килограмына 1 439 - 2 185 теңге арасында сақталуда.
8-сурет - 2010-2011 жж. қаңтар-қыркүйекте ҚР ет және өт өнімдері өндірісін қайта өңдеу және консервілеу, млн. тенге
Ақпарат көзі: ҚР Статистика агенттігі
Суретте көрсетілгеніндей 2011 жылы ҚР ет өнімдері өндірісінің көлемі 1 575 млн. теңге (немесе 2, 6%) ұлғайды.
Жетекші өңірлер республикадағы барлық малдың төрттен бірі ұсталатын Солтүстік Қазақстан, Оңтүстік-Шығыс (20%) және Шығыс Қазақстан (17, 8%) болып қалуда. В Солтүстік негізінен ІҚМ-ға, оңтүстік - қой шаруашылығына бейімделген. Қосымша ет республикаға Қырғызстаннан, Өзбекстаннан, Ресей мен Қытайдан әкелінеді. Ал қайта өңдеуге жіберілетін өндірістік ет Аргентинадан, Бразилиядан, Польша мен Жаңа Зеландиядан әкелінеді. Экспорттық бағалау бойынша олардың үлесіне айында орташа шамамен 300 тоннадан келеді.
Импорт - көтерме нарықтардың жағдайына қарағанда онша өзекті емес, бірақ Қазақстан нарығындағы еттің теңгерімсіздік көзі болып табылады. Қазақстандықтар тұтынатын барлық өнімнің 95% импорттың үлесіне тиеді.
9-сурет - Қызылорда облысындағы табиғи түрдегі ет және қосалқы тамақ өнімдері өндірісі, тонн
Ақпарат көзі: ҚР Статистика агенттігі
9-суретте көрсетілгеніндей Қызылорда облысында ет және қосалқы өнімдер өндірісі 2006 жылдан 2009 жылға дейін ұлғайды. Алайда 2010 жылы өндірістің құлдырауы байқалады. Егер 2009 жылы 1 303 тонна ет және қосалқы ет өнімдері өндірілсе, 2010 жылы бұл көрсеткіш 1 000 тоннаға дейін төмендеп, 303 тоннаны құрады. .
10-сурет - Қызылорда облысында еттен, қосалқы ет өнімдерінен немесе малдың қанынан жасалған шұжық және ұқсас өнімдер өндірісі, тонна
Ақпарат көзі: ҚР Статистика агенттігі
Шұжық және ұқсас еттен жасалған тағамдар өндірісі кері үрдіске ие болуда. Мысалы 2010 жылы 2009 жылмен салыстырғанда өндіру көлемі 38 тоннаға (немесе 21%) төмендеді.
Соңғы 10 жылда республикада етке деген сұраныс артуда, бірақ көп емес, орташа тек жылына орташа бір адамға 0, 7 кг. Сондықтан да оның деңгейі өнімді тұтыну нормасынан 16 кг төмен (67-ге қарағанда 51 кг) .
4. 2 Негізгі және әлеуетті бәсекелестерКәсіпорынның негізгі бәсекелестері ҚР мен облыстағы қақталған ет өндірушілер болып табылады.
Ақпарат көзі: All-Biz сайты
All-Biz, сайтының деректері бойынша Қызылорда облысында қақталған ет өндіретін кәсіпорындар жоқ.
Кәсіпорын өнімі сапасының негізігі құрамдауыштары:
- Өндірген, ораған, сақтаған, тасымалдаған және сатқан кезде гигиена талаптарының орындалуы;
- Өнім санитарлық, ветеринарлық нормаларға сәйкес келеді;
- Ет (шикізат) сою пунктінен түседі;
- Мұздатылған емес, салқындатылған етті пайдалану (соңғы өнімнің сапасын жақсартады) ;
- Азықтық қосындылардың сәйкестік сертификаттары болады;
- Отандық және шетелдік ет шикізаты өнеркәсіптік қайта өңдеуге ветеринарлық ілеспе құжаттарымен бірге қабылданады;
- Жоғары технологиялы және заманауи жабдықтарды пайдалану.
4. 3 Нарықты дамытудың болжамды бағасы, күтілетін өзгерістерЕт өнімдерін тұтынуға алдағы уақытта үй шаруашылығының мөлшері, жұмыс істейтін әйелдер санының ұлғаюы, жасы, білімі, халықтың табысы, көші-қон процесі, тамақ өнімдерінің құны, тұтынушылардың білімі мен хабардар болу, денсаулықты күту сияқты факторлар әсер ететін болады.
Ет тағамдарына деген сұраныс қажеттілікпен ғана емес, азық-түлікті сатып алу қаражатының болуымен де айқындалатын болады. Алдағы уақытта ет және ет өнімдері нарығындағы табыстың ұлғаюы өзгерістерге әкелуі мүмкін. Қосымша ақша тамақты көптеп сатып алуға жұмсалмайды. Табыс төмен болған кезде тамақ өнімінің бағасы мен сапасы бірінші орынға шығады. Жоғары табыс болған кезде сапасына, түр-түріне, тәмдік қасиеттеріне, өнімнің сыртқы келбетіне талап күшейеді.
Ауқатты адамдар ингриедиентке, құрамына, табиғилығына, денсаулыққа пайдалылығына назар аударатын болады.
Ет және ет өнімдері нарығының даму стратегиясын іске асырудың екі нұсқасы болуы мүмкін.
Бірінші нұсқа - инерциялы, бұл кезде өткен жылдардың стратегиялық деректерінің негізінде айқындалатын өсу баяу жүреді.
Екінші нұсқа - аграрлық саясатты жандандыру мен мемлекеттік қолдау кезінде жаңа технологияларды, енгізуге, өнімді қолдануға негізделген индустриалды инновациялық нұсқасы.
Ет ресурстарын ұлғайту проблемасы орларды өндірудің, тасымалдаудың, қайта өңдеудің және ет өнімдерін сатудың барлық кезеңдеріндегі қолда бар резервтерге байланысты болуда.
Ет өндірісі көлемін ұлғайту іс-шаралары ретінде табынды кеңінен өсіру, сатылатын малдың өнімділігін арттыру, өлімін азайту, ет бағытындағы малды басым дамыту, асыл тұқымды селекциялық жұмыстарды жүргізу, азықтарды жақсарту, фермалардағы мал санын оңтайландыру ұсынылады. Ет өңдейтін кәсіпорындарда ет ресурстарын ұлғайту резервтері қосалқы шикізатты барынша толық пайдалануға, өнімнің түр-түрін жетілдіруге, өсімдік және мал бағытындағы белокты препараттар мен ораудың жаңа түрлерін қолдануға, өндірісте жаңа технологияларды енгізуге байланысты болады.
Соңғы жылдары көптеген елдерде кәсіпорындарды белгілі бір аймақтағы кластерлерге біріктіру қолданылуда. Қазақстанда қалыптасқан тарихи мамандандыруға, табиғи-климаттық жағдайларға, өндірістегі дәстүрлерге ет өнімдерін тұтынуға байланысты ет кластерін құру мүмкін болады. Оның жұмыс істеу тиімділігі ет өнімдері өндірісі көлемінің өсуінен, олардың сапасының жақсартуынан, өндірістік шығындарды және тиісінше бағаны азайтудан, инфрақұрылымды жақсартудан, жұмыспен қамтудан және халықтың табысын арттырудан, кәсіпорынның сапалық жаңа деңгейде барынша тығыз жұмыс істеуден көрінетін, болады.
ҚР Үкіметі Мал шаруашылығын дамыту бағдарламасын әзірлеуде.
Мысалы, «Сыбаға» мал шаруашылығын дамытудың мемлекеттік бағдарламасы шағын және орта фермерлікті кредиттеп қана қоймай, жемазық базасын сатып алуға және дамытуға ақша бөлуді қарастырады. Осы бағдарлама бойынша тек Қызылорда облысына ғана 15 мың ірі қара мал басын әкелу жоспарлануда.
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz