Бастауыш мектеп математикадағы арифметикалық ағымдар оқыту әдістемесі

КІРІСПЕ
Тақырыптың өзектілігі:
Қазақстан бүгінде әлем таныған өркениетті елдер қатарына қосылуға бұрған жағдайда демократиялық жолмен дамушы мемлекетіміздің қалыптасуы жағдайында өскелең ұрпақтың рухани байлығы мен мәдениетін, еркін ойлау қабілеті мен шығармашылығын, кәсіби біліктілігі мен білімдерін арттыру қажеті туындап отыр. Бүгінгі таңда ағымдық ақпараттық құралдар мен компьютерлік технология жақсы дамып отырған кезде қоғам талабына сай білім берудің озық технологияларын пайдалана білуі қажет. Осы орайда әлемдік білім берудің озық үлгісін қолдана отырып, білім беру деңгейін көтеру, балаларға кәсіби бағдар беруді іс-жүзінде қуаттандыра біліп, балабақша шеберханаларын қажетті матеиалдармен, құрал-жабдықтармен сұраныссыз жабдықтап отыр, ең негізгісі – жеке тұлғаны жауапты етіп тәрбиелеуді талап етіп отыр. Демек, бүгінгі күні балабақшаларда қарапайым математкалық түсініктерді қалыптастыру пәнін оқытуда мектепке дейінгі балаларға саналы тәрбие мен сапалы білім беру деңгейін көтеру мақсатында баланың дүниетанымын қалыптастыруда, болашақ жас ұрпақты тәрбиелеуге көп үлесін қосуда.
Зерттеу мақсаты:
-Мектепке дейінгі қарапайым математиканың басқа ғылымдармен байланысын анықтау;
-Мектеп жасына дейінгі балаларға қарапайым математиканы оқытуағы сабақ құрылыстарының нұсқаулары;
-Мектеп жасына дейінгі балаларға қарапайым математика туралы ұғымды кеңінен анықтап беру;
-Мектепке дейінгі балаларға қарапайым математиканы үйретуде түрлі ойындарды қолдану
Зерттеу міндеттері: Мектепке дейінгі балаларға қарапайым математиканың шығу тарихы және қалыптасуы туралы анықтау;
Балаларды санауға және математиканың түрлерімен таныстыру;
Зерттеу әдісі: Балалардың ғылыми - дүниетанымдық қабілетін қалыптастыру, логикалық ойлау қабілетін дамыту, практикалық дағдылары мен ебедейліктерін дамыту және т.б өзекті мәселелердің ішінде бастауыш сынып оқушылардың қатынас туралы білімін жетілдіру
Зерттеу пәні: Қарапайым математика
Курстық жұмыс: Кіріспеден, 2 тараудан, қорытындыдан және пайдаланған әдебиеттерден тұрады.

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1 Аймағамбетова Б. Көңілге қонған көрнекілік / Б. Аймағанбетова // Бастауыш мектеп. - 1989. - № 8.-14-17 бет.
2 Бантова М.А. Бастауыш кластарда математиканы оқыту методикасы / М.А. Бантова .- Алматы: Мектеп, 1978.
3 Баржықпаева С. Көрнекілікті тиімді пайдалану / С.Баржықпаева // Бастауыш мектеп.- 1991.-№ 8.- 46-48 бет.
4 Бидосов Ә. Математиканы оқыту методикасы / Ә. Бидосов.-Алматы: Мектеп, 1981.-221 бет.
5 Гоноболин Ф.Н. Психология / Ф.Н. Гоноболин.- Алматы: Мектеп, 1976.
6 Дарменова Қ. Көрнекілік арқылы ойлау қабілетін арттыру / Қ. Дарменова // Бастауыш мектеп.- 1991.- № 4.- 12-14 бет.
7 Корпешова Г. Оқушылардың қызығушылығын арттырудағы көрнекіліктің рөлі / Г.Корпешова // Қазақстан мектебі. - 1986.- № 4.- 20-21 бет.
8 Қаниева Г. Оқушының ойлау қабілетін дамыту / Г.Қаниева // Қазақстан мектебі.- 1991.-№ 5.- 3-10 бет.
9 Ушинский К.Д. Балаларды тәрбиелеу және оқыту жөніндегі пікірлері / К.Д. Ушинский .-Алматы: Мектеп, 1951.
10 Оспанов Т.Қ., Құрманалина Ш.Х. Математиканың теориялық негіздері. Алматы.2002.
12 К.Вельскер, Л.Лепманн, Т.Лепманн. Х сыныпқа арналған математика оқулығы.
13 Васильев Н.Б., Егоров А.А. Бүкіл Одақтық олимпиада есептер жинағы
Н.Я. Виленкин «Алгебра» учебное пособие для учащихся с углубленным
изучением математики. Москва «Просвещение»1999г

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 34 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1 БАСТАУЫШ МЕКТЕПТЕГІ МАТЕМАТИКАНЫҢ ДАМУ ТАРИХЫ ТУРАЛЫ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.1 БАСТАУЫШ МЕКТЕПТЕГІ МАТЕМАТИКАНЫҢ ТҮРЛЕРІ ЖӘНЕ САБАҚТА ПАЙДАЛАНУЫ ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.2 БАСТАУЫШ МЕКТЕП ОҚУШЫЛАРЫНА МАТЕМАТИКАНЫ ОҚЫТУДАҒЫ САБАҚ ҚҰРЫЛЫСЫНЫҢ НҰСҚАУЛАРЫ ... ... ... ... ... .
1.3 МАТЕМАТИКАЛЫҚ ҰҒЫМДЫ ҚАЛЫПТАСТЫРУ ӘДІСТЕМЕСІНІҢ БҮГІНГІ ТАҢДАҒЫ ЖЕТІЛДІРУ ЖОЛДАРЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2 БАСТАУЫШ МЕКТЕПТЕ АРИФМЕТИКАЛЫҚ АҒЫМДАРДЫ ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕЛЕРІНІҢ МАҢЫЗЫ
2.1 БАСТАУЫШ МЕКТЕП ОҚУШЫЛАРЫНА МАТЕМАТИКА САБАҒЫНДА АРИФМЕТИКАЛЫҚ АҒЫМДАРДЫ ОҚЫТУДАҒЫ ОЙЫНДАРДЫ ПАЙДАЛАНУ
2.2 БАСТАУЫШ МЕКТЕП ОҚУШЫЛАРЫНА АРИФМЕТИКАЛЫҚ АҒЫМДАРДЫ ҮЙРЕТУДЕГІ ДИДАКТИКАЛЫҚ ОЙЫНДАР

КІРІСПЕ
Тақырыптың өзектілігі:
Қазақстан бүгінде әлем таныған өркениетті елдер қатарына қосылуға бұрған жағдайда демократиялық жолмен дамушы мемлекетіміздің қалыптасуы жағдайында өскелең ұрпақтың рухани байлығы мен мәдениетін, еркін ойлау қабілеті мен шығармашылығын, кәсіби біліктілігі мен білімдерін арттыру қажеті туындап отыр. Бүгінгі таңда ағымдық ақпараттық құралдар мен компьютерлік технология жақсы дамып отырған кезде қоғам талабына сай білім берудің озық технологияларын пайдалана білуі қажет. Осы орайда әлемдік білім берудің озық үлгісін қолдана отырып, білім беру деңгейін көтеру, балаларға кәсіби бағдар беруді іс-жүзінде қуаттандыра біліп, балабақша шеберханаларын қажетті матеиалдармен, құрал-жабдықтармен сұраныссыз жабдықтап отыр, ең негізгісі - жеке тұлғаны жауапты етіп тәрбиелеуді талап етіп отыр. Демек, бүгінгі күні балабақшаларда қарапайым математкалық түсініктерді қалыптастыру пәнін оқытуда мектепке дейінгі балаларға саналы тәрбие мен сапалы білім беру деңгейін көтеру мақсатында баланың дүниетанымын қалыптастыруда, болашақ жас ұрпақты тәрбиелеуге көп үлесін қосуда.
Зерттеу мақсаты:
-Мектепке дейінгі қарапайым математиканың басқа ғылымдармен байланысын анықтау;
-Мектеп жасына дейінгі балаларға қарапайым математиканы оқытуағы сабақ құрылыстарының нұсқаулары;
-Мектеп жасына дейінгі балаларға қарапайым математика туралы ұғымды кеңінен анықтап беру;
-Мектепке дейінгі балаларға қарапайым математиканы үйретуде түрлі ойындарды қолдану
Зерттеу міндеттері: Мектепке дейінгі балаларға қарапайым математиканың шығу тарихы және қалыптасуы туралы анықтау;
Балаларды санауға және математиканың түрлерімен таныстыру;
Зерттеу әдісі: Балалардың ғылыми - дүниетанымдық қабілетін қалыптастыру, логикалық ойлау қабілетін дамыту, практикалық дағдылары мен ебедейліктерін дамыту және т.б өзекті мәселелердің ішінде бастауыш сынып оқушылардың қатынас туралы білімін жетілдіру
Зерттеу пәні: Қарапайым математика
Курстық жұмыс: Кіріспеден, 2 тараудан, қорытындыдан және пайдаланған әдебиеттерден тұрады.

1 БАСТАУЫШ МЕКТЕПТЕГІ МАТЕМАТИКАНЫҢ ДАМУ ТАРИХЫ ТУРАЛЫ
1.1 БАСТАУЫШ МЕКТЕПТЕГІ МАТЕМАТИКАНЫҢ ТҮРЛЕРІ ЖӘНЕ САБАҚТА ПАЙДАЛАНУЫ
Мектеп балаларына математиканы оқытудың әдістемелік ерекшеліктерін сипаттайтын әдістемелік ережелер,сондайақ оқытуға тұлғалықіскерлік және дамытушылық тұрғыдан қарау әдістемелік құрал мазмұнын құрайды. Қазақстан бүгінде әлем таныған өркениетті елдер қатарына қосылуға бет бұрған жағдайда демократиялық жолмен дамушы мемлекетіміздің қалыптасуы жағдайында өскелең ұрпақтың рухани байлығы мен мәдениетін, еркін ойлау қабілеті мен шығармашылығын, кәсіби біліктілігі мен білімдерін арттыру қажеті туындап отыр.
Осыған байланысты балабақша балалары математикалық сауаттылығын қалыптастыруда ең алдымен математикалық ұғымдарды қалыптастыру.
1. Білім, білік, дағдарларды анықтау, жүйелеу және толықтыру:
а) бақылау арқылы әртүрлі белгілеріне (түсіне, пішініне, мөлшеріне) қарай ажырата алу білігі төмендегі: бірдей, пішіндері әртүрлі сөз тіркестерін, сондай-ақ ұзын-қысқа, жуан-жіңішке, кең-тар, биік-аласа, үлкен-кіші, жоғары-төмен, ең ұзын- ең қысқа, т.б. ұғымдарын игеру жүзеге асырылады; Тез фигура құрастыр, Не өзгерді?, Екі бірдей фигураны тап, Қандай?, Геометриялық лото сияқты балалар ойындарын қолдануға болады. Таратылатын материалмен (санау матер-иалдары мен қағаз парақтары) жұмыс: жолақшаларды (ұзындығы және ені бойынша) салыстыру;Математикалық ұғымдарды оқытудың мазмұны мен әдістәсілдерін анықтаудың теориялық жағымен бірге практикалық та маңызы бар.
Қазіргі ғылым мен мәдениеттің өркендеген кезінде, әсіресе математика ғылымының дамуы барысында балаларды математика ұғымдарын оқумен бірге өзінің ойын жеткізе білуге, оқыған математикалық ұғымдарды дұрыс тани біліп, қолдана алуға баулудың маңызды айрықша екендігі белгілі. Сондықтан балаларды математикалық ұғымдарды біліп қана қоймай, оның қолдану ерекшеліктерін тани алуға, оларды практикалық жұмыстарында қолдана алуға үйрету қажеттігі келіп туады.
Мектеп балаларына математиканы оқытудың әдістемелік ерекшеліктерін сипаттайтын әдістемелік ережелер,сондайақ оқытуға тұлғалықіскерлік және дамытушылық тұрғыдан қарау әдістемелік құрал мазмұнын құрайды. Өндірістік орындар қайта түлеп, жаңа әлемдік технологиялармен жабдықталып, қарқынмен дамуда, ауылшаруашылық саласы артып, халқымыздың әлеуметтік жағдайы жақсаруда.
Қазақстан бүгінде әлем таныған өркениетті елдер қатарына қосылуға бет бұрған жағдайда демократиялық жолмен дамушы мемлекетіміздің қалыптасуы жағдайында өскелең ұрпақтың рухани байлығы мен мәдениетін, еркін ойлау қабілеті мен шығармашылығын, кәсіби біліктілігі мен білімдерін арттыру қажеті туындап отыр.
Оқыту міндеттері:
1) Оқушылардың мектеп өмірге бейімделуіне, ұяң болмауға,тілін дамытуға көмектесу, мектепке дейінгі мекемелердегі дайындықтан өтпеуіне байланысты өз қатарластары және үлкендермен сөйлесуге тарту;
2) Әр оқушылардың бастауыш мектеп деңгейін анықтау;
Бастауыш мектепте алған қарапайым білім, білік және дағдыларын (ББД) айқындау, жүйелеу және толықтыру
6) Қосу және азайту амалдарын оқытып үйретуге, сондай-ақ сан ұғымын анықтауға тірек білім болып табылатын заттардың екі тобын біріктіру және топтан бірнеше затты бөліп алуға үйрету;
Баланы бастауыш мектепке бейімдеу: өзіңмен тең санап, әңгімеге тарту арқылы тілін дамыту (мұғалімнің шыдамдылығы, қамқорлығы, сүйіспе-ншілігі қажет); оларды зейін қоя тыңдауға, тапсырма бойынша әрекеттер орындауға, сұрақтарға жауап беруге үйрету.
Балалардың бастауыш мектептегі деңгейін - олардың қарапайым ұғымдар жайлы білімдерін анықтау, бала: санай біле ме және нешеге дейін санайды? Заттарды санай ала ма және қалай санайды? Заттарды сыртқы белгілеріне: түсіне, мөлшеріне, пішініне қарай ажырата ала ма? Заттардың екі тобын салыстыра ала ма: артық, кем, сонша терминдерінің мәнін түсіне ме? (Мысалы, қай дөңгелек артық: көк пе әлде қызыл ма? Суретте қанша шаршы болса, оң қолыңа сонша таяқша ал). Заттардың екі тобын біріктіре ала ма және заттардың жиынтығынан екі топ жасай ала ма? Геометриялық фигуралармен таныс па? Кеңістік түсінігі қандай деңгейде (Шалқан, Үйшік ертегілері бойынша: кейін, жанында, арасында, оң жақта, сол жақта, жоғарыда, төменде т.б.). Кеңі-стіктегі заттардың орнын анықтай ала ма? Нәтижелері сабақты ұйымдастыру жәнежеке-дара жұмыс жүргізу үшін арналған кестеде көрсетіледі.
Қазіргі ғылым мен мәдениеттің өркендеген кезінде, әсіресе математика ғылымының дамуы барысында балаларды математика ұғымдарын оқумен бірге өзінің ойын жеткізе білуге, оқыған математикалық ұғымдарды дұрыс тани біліп, қолдана алуға баулудың маңызды айрықша екендігі белгілі. Сондықтан оқушыларды математикалық ұғымдарды біліп қана қоймай, оның қолдану ерекшеліктерін тани алуға, оларды практикалық жұмыстарында қолдана алуға үйрету қажеттігі келіп туады.
Математикалық ұғымдарды оқытуға мәселелерге көңіл бөлу қажет:
а) математиканы,қарапайым ұғымдарды мектепкедейінгі оқытуда теориялық жақтарын таныстырумен бірге, практикалық бағытта да жұмыс жүргізу;
ә) математикалық ұғымдарды үйретуді тек мектепте ғана жүргізіп қоймай, олардың жас ерекшеліктеріне байланысты оны күнделендіріп жүйелі түрде әр сыныпта оқыту;
б) математикалық ұғымдарды қалыптастыру тек сабақта ғана емес, сыныптан тыс жұмыстарда жүргізу.
Озат мұғалімдердің тәжірибесі мен ғылыми методикалық әдебиеттерді талдап, жинақтап құрастырғанымызды математиканы мектепте оқытудың жалпы дидактикалық әдістерімен қатар, кейбір әдіс-тәсілдері нәтижелі екендігі анықталды. Олардың қатарында: математикалық байқау, талдау.
Нумерацияны оқып үйренгенде оқушылар мыналарды оқып меңгеріп алулары керек:
- біріншіден, санағанда әрбір сан алдыңғы санмен бірліктен, сондай-ақ сан мен бірліктен, қалай жасалатынын;
- екіншіден, әрбір сан қалай аталады және ол баспа және жазба цифрмен қалай белгіленетінін;
үшіншіден, әр сан санағанда тікелей өзінің алдында тұрған саннан қанша үлкен және тікелей өзіне кейінгі саннан қанша кіші болатынын;
математикалық сауаттылықты қалыптастыра отырып, оның қыр-сырын толығымен түсіндіре жалпылау.
Математикалық ұғым мәнді белгілері көрсетілген пән, құбылыс туралы логикалық өрнектелеген ой.
Оқытылатын ғылымның ұғымдарын игеру оқытудың негізін құрайды. Математикалық ұғым - біздің ойлауымызда шындықтың белгілі бір түрлері мен қатынастарының көрінісі болады. Ұғым ақиқат нәрсенің жалпы және елеулі белгілерін ғана бейнелейді. Егер олар болмысты шын бейнелейтін болса, онда ол үнемі дұрыс болады. Ұғымдардың анықтамасын берудің неғұрлым тиімді тәсілдерінің бірі - түрлік ерекшеліктері мен анықталатын ұғым түр есебінде енетін тегі көрсетіледі. Бұл тәсілдің схемалық түрі: анықталатын ұғым - түрлік ерекшелігі - тегі. Мысалы: Ромб (анықталатын ұғым) дегеніміз барлық қабырғалары тең (түрлік ерекшеліктері) параллелограмм (тек). Математикалық ұғымның мазмұны мен көлемі болады.
Ұғым мазмұны нәрселердің ұғым қамтитын елеулі белгілерінің жиынтығы.
Ұғым көлемі - нәрселердің осы ұғым тарайтын жиынтығы. Мысалы: Үшбұрыш ұғымының мазмұны үш қабырға, үш төбе және үш бұрыш, ал көлемі барлық мүмкін болатын үшбұрыштардың жиыны. Математикалық ұғымдарды қарастыра отырып олардың ерекшеліктерін ескере отырып, математикалық сауаттылық ұғымдарды дұрыс ажырата білулерімен тығыз байланысты.
Ежелгі замандардан бері математиканың алар орны, оның ғылым мен техниканың қарқынды дамуына қосар үлесі, жас жеткіншектерді тәрбиелеудегі маңыздылығы аз айтылған жоқ. Дегенмен, әрбір адамның интелектуалдық мәдениет деңгейіне байланысты, жоғарыда келтіргендей, математиканың қажеттілігі жөніндегі сұрақтар да аз туындамайтынын жасыра алмаймыз. Олай болса, ең алдымен мектепке дейінгі математиканы оқытудың негізгі мақсаттарына тоқталайық:
1) Математика - ғылым болмысынан балама ұғымдар. Сондықтан да математика барлық ғылымдардың логикалық негізі - күре тамыры ретінде қарастырылады;
2)Математика,ең алдымен балалардың дұрыс ойлау мәдениетін қалыптастырады, дамытады және оны шыңдай түседі;
3) Математикалық сауаттылық (ауызша және жазбаша) қабілетін қалыптастыру арқылы оқушының математикалық сауаттылықты меңгере білу қабілетінің болуы;
4) Математика әлемде болып жатқан түрлі құбылыстарды, жаңалықтарды дұрыс қабылдап, түсінуге көмектеседі;
5) Математиканың болашақ тұлғаны моральдық, эстетикалық және этикалық тұрғыдан да тәрбиелік мәні бар.
Бүгінгі таңда мектептік ұйымда математиканы оқыту процесінде ауызекі поэтикалық шығармашылық материалдарын пайдалану мәселелерін көтеріп жүрген зерттеулерде жоқ емес. (А.Е.Әбілқасымова, С.А.Ұзақбаева, Қ.А.Сарбасова, Г.Н.Жолтаева, Р.Мәженқызы, Е.Сағындықов, т.б. ) Көрнекті ғалымдар А.Е.Әбілқасымова, С.А.Ұзақбаева.

1.2 БАСТАУЫШ МЕКТЕП ОҚУШЫЛАРЫНА МАТЕМАТИКАНЫ ОҚЫТУДАҒЫ САБАҚ ҚҰРЫЛЫСЫНЫҢ НҰСҚАУЛАРЫ
Ежелгі замандардан бері математиканың алар орны, оның ғылым мен техниканың қарқынды дамуына қосар үлесі, жас жеткіншектерді тәрбиелеудегі маңыздылығы аз айтылған жоқ. Дегенмен, әрбір адамның интелектуалдық мәдениет деңгейіне байланысты, жоғарыда келтіргендей, математиканың қажеттілігі жөніндегі сұрақтар да аз туындамайтынын жасыра алмаймыз. Олай болса, ең алдымен мектептегі математиканы оқытудың негізгі мақсаттарына тоқталайық:
1) Математика - ғылым болмысынан балама ұғымдар. Сондықтан да математика барлық ғылымдардың логикалық негізі - күре тамыры ретінде қарастырылады;
2)Математика,ең алдымен балалардың дұрыс ойлау мәдениетін қалыптастырады, дамытады және оны шыңдай түседі;
3) Математикалық сауаттылық (ауызша және жазбаша) қабілетін қалыптастыру арқылы баланың мате-матикалық сауаттылықты меңгере білу қабілетінің болуы;
4) Математика әлемде болып жатқан түрлі құбылыстарды, жаңалықтарды дұрыс қабылдап, түсінуге көмектеседі;
5) Математиканың болашақ тұлғаны моральдық, эстетикалық және этикалық тұрғыдан да тәрбиелік мәні бар.
Бастауыш мектептегі оқушыларды санауға үйретудің тиімді әдістері
Бастауыш мектептегі оқушыларға ауызша санауды үйретуде халық педагогикасын пайдалану
Математикада тек қана обьектілер емес (сан, фигура, шама т.с) олардың арасындағы қатынастар, байланыстар да зерттеледі. Натурал сан ұғымын қалыптастыру - бастауыш математика курсының негізгі ұғымы және жалпы математика сандар арасындағы әртүрлі өзара байланысты зерттей отырып дамиды.
Геометрияда түзулердің параллельдік, перпендикулярлық, фигуралардың теңдік, ұқсастық т.с.с. геометриялық обьектілердің арасындағы әр түрлі қатынастарды зерттейді.
Жиындарды салыстырып, олар қиылысады немесе тең, біреуі екіншісіне тиісті, т.с.с. яғни жиындар арасында да қатынастар орнатылады.
Сандардың, геометриялық фигуралардың, жиындардың және басқа да обьектілердің арасындағы белгілі бір қатыстар туралы біле отырып, оларда қандай ортақ қасиет бар екенін, әртүрлі қатыстардың жиынын қалай классификациялауға болатынын қарастырамыз.
Оқушылардың ғылыми - дүниетанымдық қабілетін қалыптастыру, логикалық ойлау қабілетін дамыту, практикалық дағдылары мен ебедейліктерін дамыту және т.б өзекті мәселелердің ішінде мектепке дейінгі балалардың қатынас туралы білімін жетілдіру
Егер бастауыш мектепте шамалардың, сандардың қатынасын жетік меңгерте алсақ, онда олардың математикадан білім деңгейі жоғарылайды және т.б пәндерді балалардың жетелей түсінуіне, қазіргі заман талабына сай терең білім алуына ықпал жасайды.
Ой өрісі дамыған, сана сезімі оянған, рухани ойлау дәрежесі биік, математикадан білім деңгейі жоғары, пәнге деген қызығушылығы мол, теориялық білімді терең түсіне алатын балаларды тәрбиелеу.
Шешендік сөздер баланы сөз қадірін білуге үйретеді, ата - бабаны ардақтауға тәрбиелейді, философиялық , данышпандық ой мен өткір сөздің мән - мағынасын сезініп, терең ойлауға, тауып сөйлеуге құлшындырады, ой қисандарын кеңейтіп, сөз өнеріне қызықтырады.Жиренше , Сырым батыр ,Төле би ,Қаз дауысты Қазбек би, Байдалы шешендермен қатар қазақ ақындарының шешендік сөздері-ұлы мұраа, терең философия..Мысал, оқушыларыды оқыту процесінде адамгершілікке тәрбиелеуде шешендік сөздері-ұлы мұра, терең философия.
Математика пәнін оқытудың жаңа әдістемелік жүйесі, бастауыш мектептерде пәнді оқытып үйретудің тиімді жолдарының бірі балалардың іс-әрекеттерін белсендіру мен білім алуға құштарлығын арттыру. Осы тұрғыда негізгі мектепте оқытуды ұйымдастыру мәселесіне, оқу-тәрбие жұмысының деңгейін көтеруге және оның беделін жоғарылатуға көңіл бөлу қарастырылған. Қазіргі кезде оқытудың тиімді әдістерін зерттеп, оны іс жүзінде қолдануға ұсыну күрделі мәселелердің біріне айналды. Балаларды қоршаған орта заттарымен, құбылыстарымен таныстырып, олар жайында ғылыми ұғымдарын жүйелеп, көз-қарастарын қалыптастыруда негізгі мектепте оқытылтын математика - физика пәндерінің мәні зор.
2. Бүгінгі қазақ балабақшаларының алдында тұрған басты міндет - оқушының ұлттық сана-сезімін оятып, тәрбиелеп қана қоймай, оның бойына халықтық педагогиканы, ғасырлар бойы қалыптасқан тіл, дін, тәрбие, ұлттық салт-дәстүр, үлгі-өнегені сіңірту.
Ұлт болашағы бүгінгі оқушыларымыздың білім мен біліктілігіне, санасы мен тәрбиелілігіне байланысты. Халқымыз "сана берсін!" деген тілекті тегін айтпаса керек. Ал ғұлама ғалым әл-Фараби балаға ең алдымен тәрбие берілуі керек, онсыз берілген білім оның өміріне зиян келтіретіні туралы айтқан. Олай болса тәрбиелей отырып білім алуға мүмкіншілік туғызу, жағдай жасау негізгі міндет болуы керек.
Халықтық педагогиканың бір саласы ұлттық ойындар. Қазақ халқының ұлттық ойын түрлерін өтетін тақырыпқа лайықтап пайдалану - тасада қалып келген дәстүрлерімізді қайта жандандырып, ұрпақтар бойына сіңіруге үлкен көмегін тигізеді. Сонымен бірге оқушылар халқымыздың өткен тарихына ойлы көз тастап, қарым-қатынасты, салт-дәстүрлерді саналы түрде сезінеді. Ауызекі поэтикалық шығармашылығының бірі - санамақтар бастауыш мектептің оқу процесінде басты роль атқарады.Санамақтарды математиканы оқытуда сан және санауды үйретудің құралы ретінде пайдаланудың мәні зор.

1.3 МАТЕМАТИКАЛЫҚ ҰҒЫМДЫ ҚАЛЫПТАСТЫРУ ӘДІСТЕМЕСІНІҢ БҮГІНГІ ТАҢДАҒЫ ЖЕТІЛДІРУ ЖОЛДАРЫ
Қазіргі жаңа әлеуметтік-экономикалық жағдайда бастауыш мектепте жүйеде жұмыс тәсілдерінің жаңа түрлерін табу, балаларды еңбекке тәрбиелеуде, т.б. тәрбие салаларында нарықтық қатынас жағдайына бейімдеу талап етіліп отыр. Осыған орай, балалар мен үлкендер арасындағы қарым-қатынасты ақыл-ой міндеттерін шешуде, әр түрлі танымдық үрдістерді дамытуда ойын әдіс-тәсілдері неғұрлым кең қолданылу қажеттігі туындапотыр. Кіші жастағы баларға математиканы оқытудың әдістемелік ерекшеліктерін сипаттайтын әдістемелік ережелер,сондайақ оқытуға тұлғалық-іскерлік және дамытушылық тұрғыдан қарау әдістемелік құрал мазмұнын құрайды.Қазақстан бүгінде әлем таныған өркениетті елдер қатарына қосылуға бет бұрған жағдайда демократиялық жолмен дамушы мемлекетіміздің қалыптасуы жағдайында өскелең ұрпақтың рухани байлығы мен мәдениетін, еркін ойлау қабілеті мен шығармашылығын, кәсіби біліктілігі мен білімдерін арттыру қажеті туындап отыр.Оқыту міндеттері: Осыған байланысты мектепке дейінгі балалардың математикалық сауаттылығын қалыптастыруда ең алдымен математикалық ұғымдарды қалыптастыру.
1. Білім, білік, дағдарларды анықтау, жүйелеу және толықтыру:
а) бақылау арқылы әртүрлі белгілеріне (түсіне, пішініне, мөлшеріне) қарай ажырата алу білігі төмендегі: бірдей, пішіндері әртүрлі сөз тіркестерін, сондай-ақ ұзын-қысқа, жуан-жіңішке, кең-тар, биік-аласа, үлкен-кіші, жоғары-төмен, ең ұзын- ең қысқа, т.б. ұғымдарын игеру жүзеге асырылады; Тез фигура құрастыр, Не өзгерді?, Екі бірдей фигураны тап, Қандай?, Геометриялық лото сияқты балалар ойындарын қолдануға болады. Таратылатын материалмен (санау матер-иалдары мен қағаз парақтары) жұмыс: жолақшаларды (ұзындығы және ені бойынша) салыстыру; Математикалық ұғымдарды оқытудың мазмұны мен әдіс тәсілдерін анықтаудың теориялық жағымен бірге практикалық та маңызы бар. Қазіргі ғылым мен мәдениеттің өркендеген кезінде, әсіресе математика ғылымының дамуы барысында оқушыларды математика ұғымдарын оқумен бірге өзінің ойын жеткізе білуге, оқыған математикалық ұғымдарды дұрыс тани біліп, қолдана алуға баулудың маңызды айрықша екендігі белгілі. Сондықтан оқушыларды математикалық ұғымдарды біліп қана қоймай, оның қолдану ерекшеліктерін тани алуға, оларды практикалық жұмыстарында қолдана алуға үйрету қажеттігі келіп туады.
Математикалық ұғымдарды оқытуға мәселелерге көңіл бөлу қажет:
ә) математикалық ұғымдарды үйретуді тек мектепте ғана жүргізіп қоймай, олардың жас ерекшеліктеріне байланысты оны күнделендіріп жүйелі түрде әр сыныпта оқыту;
б) математикалық ұғымдарды қалыптастыру тек сабақта ғана емес, сыныптан тыс жұмыстарда жүргізу.
Озат мұғалімдердің тәжірибесі мен ғылыми методикалық әдебиеттерді талдап, жинақтап құрастырғанымызды мате-матиканы мектепте оқытудың жалпы дидактикалық әдістерімен қатар, кейбір әдіс-тәсілдері нәтижелі екендігі анықталды. Олардың қатарында: математикалық бай-қау, талдау.Нумерацияны оқып үйренгенде оқушылар мыналарды оқып меңгеріп алулары керек:
- біріншіден, санағанда әрбір сан алдыңғы санмен бірліктен, сондай-ақ сан мен бірліктен, қалай жасалатынын;
- екіншіден, әрбір сан қалай аталады және ол баспа және жазба цифрмен қалай белгіленетінін;
Оқытылатын ғылымның ұғымдарын игеру оқытудың негізін құрайды. Математикалық ұғым - біздің ойлауымызда шындықтың белгілі бір түрлері мен қатынастарының көрінісі болады. Ұғым ақиқат нәрсенің жалпы және елеулі белгілерін ғана бейнелейді. Егер олар болмысты шын бейнелейтін болса, онда ол үнемі дұрыс болады.Ұғымдардың анықтамасын берудің неғұрлым тиімді тәсілдерінің бірі - түрлік ерекшеліктері мен анықталатын ұғым түр есебінде енетін тегі көрсетіледі. Бұл тәсілдің схемалық түрі: анықталатын ұғым - түрлік ерекшелігі - тегі. Мысалы: Ромб (анықталатын ұғым) дегеніміз барлық қабырғалары тең (түрлік ерекшеліктері) параллелограмм (тек). Математикалық ұғымның мазмұны мен көлемі болады. Ежелгі замандардан бері матема-тиканың алар орны, оның ғылым мен техниканың қарқынды дамуына қосар үлесі, жас жеткіншектерді тәрбиелеудегі маңыздылығы аз айтылған жоқ. Дегенмен, әрбір адамның интелектуалдық мәдениет деңгейіне байланысты, жоғарыда келтіргендей, математиканың қажеттілігі жөніндегі сұрақтар да аз туындамайтынын жасыра алмаймыз. Олай болса, ең алдымен мектептегі математиканы оқытудың негізгі мақсаттарына тоқталайық:
1) Математика - ғылым болмысынан балама ұғымдар. Сондықтан да математика барлық ғылымдардың логикалық негізі - күре тамыры ретінде қарастырылады;
2)Математика,ең алдымен оқушылардың дұрыс ойлау мәдениетін қалыптастырады, дамытады және оны шыңдай түседі;
3) Математикалық сауаттылық (ауызша және жазбаша) қабілетін қалыптастыру арқылы оқушының мате-матикалық сауаттылықты меңгере білу қабілетінің болуы;
4)Математика әлемде болып жатқан түрлі құбылыстарды, жаңалықтарды дұрыс қабылдап, түсінуге көмектеседі;
5) Математиканың болашақ тұлғаны моральдық, эстетикалық және этикалық тұрғыдан да тәрбиелік мәні бар.

2 БАСТАУЫШ МЕКТЕПТЕ АРИФМЕТИКАЛЫҚ АҒЫМДАРДЫ ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕЛЕРІНІҢ МАҢЫЗЫ
2.1 БАСТАУЫШ МЕКТЕП ОҚУШЫЛАРЫНА МАТЕМАТИКА САБАҒЫНДА АРИФМЕТИКАЛЫҚ АҒЫМДАРДЫ ОҚЫТУДАҒЫ ОЙЫНДАРДЫ ПАЙДАЛАНУ
Ойын оқушының негізгі іс-әрекеті ретінде психологиялық, анатомиялық-физиалогиялық, педагогикалық маңызы зор қызметтер атқарады. Ойын оқушының даму құралы, таным көзі, тәрбиелік дамытушылық мәнге ие бола отырып, адамның жеке тұлға ретінде қалыптасуына ықпал етеді. Ойынның тәрбиелік маңызын жоғары бағалай келіп, А.С.Макаренко былай деп жазды: Бала өмірінде ойынның маңызы зор, ересек адам үшін еңбектің, жұмыстың, қызметтің қандай маңызы болса, нақ сондай маңызы бар. Бала ойында қандай болса, өскен соң жұмыста да көп жағынан сондай болады. Сондықтан келешек қайраткерді тәрбиелеу ең алдымен ойыннан басталады.[1]
Ойын өзінің тек мазмұнымен оқушыларды бірден жаңа бір өлшемге шығарып, жаңа психологиялық жағдайға әкеледі. Тәжірибе көрсеткендей, әдеттегі бірсарынды сынып сабағындағы үңдемес оқушылар ойын кезінде өте белсенді болады. Өйткені ойын кезінде ол тең құқықтыққа ғана қолы жетіп қоймай, алдыңғы қатарлы, әрекетшіл болып басқаларды өзіне тартатын мүмкіндікке ие болады. Мұғалім балалар ерекшеліктерін - мінез, темперамент, ұжымшылдық, тәртіп, ерік т.б. жағдайларын ескеріп ұйымдастыруы қажет және ойынның мақсаты, міндеттері, мазмұны мен жүрісін анықтау керек. Мұғалім ойынды ұйымдастырушы, ойынның мазмұны жөніндегі ақыл-кеңесшісі, балалардың даулы нәрселерін шешіп беретін әділ төрешісі,сонымен бірге ойын барысында олардың жолдасы бола алады.[14]
Мұғалімнің міндеті- ойын барысында балалар арасында адамгершілік қарым-қатынастарды талдап, зерттеу, оны тиімді әдістермен басқару, балалардың достығын қолдау. Ойынның мақсаты бағдарламада анықталған білім, білік, дағдылар жайында түсінік беру, оларды қалыптастыру, тиянақтау және пысықтау немесе тексеру сипатында болып келеді. Ойынның міндеті баланың қызығушылығын оятып, белсенділігін арттыру мақсатында іріктеліп алынған нақты мазмұнмен анықталады.Сабақта тиімді қолданылған ойын түрлері мұғалімнің түсіндіріп отырған материалын оқушылардың аса зор ықыласпен тыңдап, жемісті меңгеруіне әсер етеді. Балалар тез сергіп, тапсырманы жылдам, дұрыс орындайтын болады.
Ойындар оқушыларды өз бетінше жұмыс істей білуге дағдыландырады, ойлау қабілеттерін, ізденімпаздығын арттырады, сөздік қорларын молайтады. Ойынды қолдану сынып оқушыларының пәнге деген қызығушылығын арттырады, белсенділік танытып, материалды қажетті деңгейде игеруіне ықпал етеді. Ойындар мазмұны баланы қызықтыра алатындай құнды болуы керек. Ойын әрекеті сабақта игерілген білім, білік, дағдыға сүйене отырып оқушылардың өзіне және басқаға сын көзбен қарап, тиімді шешім қабылдауына мүмкіндік туғызады. Ең бастысы әлеуметтік психологиялық талаптардың бірі - шынайы қарым-қатынас практикасы мен ойынның логикалық үйлесімінің болуы. Ойын сабақтары түрлерін таңдап алу, оны жүргізу мұғалімнен үлкен шығармашылық ізденісті талап етеді.[4]
Ойын - баланың қажетті әрекетінің бірі ойынды кіші жастағы балалардың табиғаты керек етеді. Балалардың еңбегі, оқуы ойыннан басталады. Ойын арқылы оқушы білім алуға, оқуға қызықтыра отырып, тұлғалы дамуын қалыптастыруға болады.[1] Жалпы, математика сабағында қолданылатын ойын түрлері оқушылардың математикалық ұғымдарын кеңейтіп, ойлау қабілеттерін арттырып, есептеу дағдыларын шыңдай түсетіні белгілі. Математика сабағында қазақтың ұлттық ойындары қолданылады. Мысалы, Сақина салу, Ақсүйек ойыны белгісіз санды табуға арналған ойын. Ойынға толық сынып қатысады. Кестедегі белгісіз сандардың орнына Ақсүйек тығылып жатыр. Кім дұрыс шығарса, сол табады. Кім ақсүйекті көп тапса, сол ұтады. Өтілген тақырыптардағы сабақ материалына лайықталған ойын есептерін алып, тек ғана оқушының орындай алатын іс - әрекетімен шектелу жеткіліксіз. Мұндай ойынды ұйымдастырудың және басқарудың сипаты мен жолдары және жолдары және оларды қолданудың тиімді бөліктері жан-жақты ойластырылуы керек. Ойын үрдісінде балалардың білімі тереңдей түседі, осыған дейінгі білімдері мен түсініктері баянды болып жаңа білім игеріледі.
Жалпы білім беретін мектептердің жоғары сыныптары оқушыларының ой-өрісін дамытатын Сақина тастау ойыны. Дидактикалық мақсаты: берілген мысалды тақтаға шығарып, сақинаны өзі қалаған оқушыға салады. Ойын осылайша жылдам түрде жалғасады. Ойынды басқара жүріп, мұғалім оқушының жеке басының ерекшелігіне, оның санасына, сезіміне, ерік-жігеріне, мінез-құлқына ықпал жасайды.
Ойын - адамның өміртанымының алғашқы қадамы деп білеміз. Оның басты ерекшелігі баланың ойлау қабілетін жетілдіру болып табылады. Ойында балалар әр нәрсеге жақсы зейін қояды және көбірек есіне сақтайды. Ойын үстінде ол алға қойылған мақсатты шұғыл және оңай жүзеге асырады. Ойын шарттарының өзі баладан заттарға, айналатын көріністер мен сюжетке зейін тоқтатуды талап етеді. Егер бала ойын талабына зейін қойғысы келмесе, ойын шарттарын есте ұстамаса, онда оны құрдастары ойыннан шеттетуі ықтимал. [1]
Ойын - оқушылардың негізгі іс - әрекетінің бір түрі. Ойын барысында оқушыныңның жеке басының қасиеттері қалыптасады. Мысалы: кіші мектеп жасындағы балаларды көргендерін, байқағандарын, айналасынан естігендерін ойын кезінде қолданалытанын байқау қиын емес. Ойын айналадағы болмысты бейнелейді. Ойын барысында балалар дүниені тани бастайды, өзінің күш-жігерін жұмсап, сезініп білдіруге мүмкіндік алады, адамдармен араласуға үйренеді.
Сабақтың тақырыбы: Арифметикалық және геометриялық прогрессияның n мүшесінің қосындысы тақырыбына есептер шығару.
Сабақтың мақсаты: Ойын технологиялары арқылы пәнге деген қызығушылығын, белсенділігін арттыру.
Дамытушылық: Оқушылардың есепті өздері шешуіне, формулаларды тиімді пайдалана білуге, өз ойларын ашық айтуға, білімдерін жан-жақты дамыта отыруға дағдыландыру.
Тәрбиелік: Оқушыларды еңбекке, адамгершілікке, өз достарына көмектесуге тәрбиелеу.
Сабақтың типі: Бекіту сабағы
Сабақтың түрі: Ойын сабағы
Сабақтың көрнекілігі:
1. Бағыттаушы парақтар
2. Қатысушылардың нөмері жазылған жетондар
3. Үстелдерді белгілеуге арналған сілтемелер
4. жалпы бағалау парағы
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі
ІІ. Сабақтың мақсатын қою.
ІІІ. Қарлы кесек оқыта үйрену ойыны
Ойынның барысы:
Сынып үш топқа бөлінеді. Әр топ өзінің тапсырмаларын алады.
І үстел. І тапсырма
1. а) Қандай сан тізбегін арифметикалық прогрессия деп атайды?
Б) Арифметикалық прогрессияның айырмасы деп қандай санды айтады?
В) Арифметикалық прогрессияның n мүшесінің формуласын жаз.
2. Арифметикалық прогрессия, а1 =3; а5= -1 болса, d=?
3. Геометриялық прогрессия ,в3= 54, q = 3 болса, вn= ?
2 үстел. ІІ тапсырма
1. а) Қандай сан тізбегін геометриялық прогрессия деп атайды?
Б) Геометриялық прогрессияның еселігі деген не?
В) Геометриялық прогрессияның n мүшесінің формуласын жаз.
2. 1, 4, 7 ... ... арифметикалық прогрессия. Алғашқы 20 мүшесінің қосындысын табыңдар.
3. Геометриялық прогрессияда в1= 3, q= 2, вn= 192 болса, n=?
3 үстел ІІІ тапсырма.
1. а) Арифметикалық және геометриялық прогрессияның алғашқы n мүшесінің қосындысының формуласын жаз.
Б) Мына прогрессиялардың қайсысы арифметикалық, қайсысы геметриялық прогрессия болады: 1, 5, 9, 13 ... ... ., 1, 2¹, 2², 2³ ... ... ..
2. Арифметикалық прогрессияның алғашқы 10 мүшесінің қосындысын табыңдар, Мұндағы : a2=7, a4=11
3. Егер q=2 және S7=635 болса, геометриялық прогрессияда b1 неге тең?
Әр топ оқулықтың және дәптерлеріндегі шығарылған есептердің көмегімен 10-15 минут дайындалады. Дайындыққа берілген уақыт аяқталған соң, І тур жарияланады.
І тур (10 минут)
Оқушылар орындарынан тұрып, әрқайсысы өзінің бағалау парағы бойынша жаңа орынға отырады. Үстелдің сілтеуішін өзгертеміз: яғни А әрпінің орнын №1 деп өзгертеміз. Алдымен жетонында А әрпі бар ойыншы, содан кейін кезегімен Ә, Б әрпі бар оқушылар сөйлейді. Жаңа топ өздеріне берілген тапсырмаларды 3 минут айтады. Осы уақытта тақтада №2 үстелдің оқушылары өздерінің тапсырмаларын орындайды. Оқушылардың жауаптары бағалау парағына қойылып отырады.
ІІ тур (10 минут)
Оқушылар өздерінің алғашқы орындарына қайта отырады. Ал тақтадағы оқушылар өздерінің шығарған есептерін түсіндіреді. Қандай формуланың көмегімен шығарылғанын айтып түсіндіреді. Қалған оқушылар тыңдайды және дұрыс айтылуын бақылап отырады.
ІІІ тур. Қорытындылау. Балдарды қою. Бағалау парағындағы балдарды есептеу.

2.2 БАСТАУЫШ МЕКТЕП ОҚУШЫЛАРЫНА АРИФМЕТИКАЛЫҚ АҒЫМДАРДЫ ҮЙРЕТУДЕГІ ДИДАКТИКАЛЫҚ ОЙЫНДАР
Мектеп оқушыларының мектепке келгенге дейінгі әрекеті ойын десек, оқу-тәрбие үрдісінде олар біртіндеп ойын әрекетінен оқу (таным) әрекетіне бейімделуі тиіс. Ол сабақ барысында қолданылатын дидактикалық ойындар арқылы жүзеге асырылады. Ойын баланың сабаққа ынтасын аударуға, көңіл қойғызуға, сондай-ақ қабылдауын жеңілдетуге, білімді толық игеруіне көмектеседі. Ойынның түрлері өте ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.