Оңтүстік Қазақстан облысындағы жергілікті өзін-өзі басқарудың құрылымдық жүйесін талдау

Пән: Мемлекеттік басқару
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 23 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі

«Муниципалды менеджмент» пәні бойынша

Тақырып: Оңтүстік Қазақстан облысындағы жергілікті өзін-өзі басқарудың құрылымдық жүйесін талдау

Орындаған:

Қабылдаған:

Оңтүстік Қазақстан облысындағы жергілікті өзін-өзі басқарудың құрылымдық жүйесін талдау

Мазмұны:

Кіріспе

Жергілікті және өзін-өзі басқарудың облыстық құрылымдарына

талдау жасау және олардың функциясы мен өкілеттігі.

Қалалық және аудандық жергілікті және өзін-өзі басқаруды талдау және олардың функциясы мен өкілеттігі.
Жергілікті және өзін-өзі басқарудың ауылдық округтардың құрылымын талдау және олардың функциясы мен өкілеттігі.

4. Оңтүстік Қазақстан облысындағы жергілікті басқару саясатын

жетілдіру концепциясы

Қорытынды

Пайдаланған әдебиеттер

Кіріспе

Жергілікті өзін-өзі басқару 1995 жылғы Қазақстан Республикасының Конституциясының 89 - бабында көрсетілгендей, тұрғын халықтың жергілікті мәні бар мәселелерін дербес шешетін демократиялық институт.

Жергілікті өзін - өзі басқаруды аумақтық ұжым тікелей сайлау жолымен, сондай -ақ халық топтары жинақы тұратын аумақты қамтитын селолық және қалалық жергілікті қауымдастықтардағы сайланбалы және өзін - өзі басқару органдары арқылы жүзеге асырады.

Жергілікті өзін - өзі басқару органдарына іс жүзінде танылған қоғамдық өзін - өзі бақару комитеттері, жолдастық соттар, ерікті халық жастары, көше, үй және квартал комитеттері, халықтың өз күштерімен құрған өзге де ұйымдары жатады.

Жергілікті өзін - өзі басқару нысандарына халықтың жергілікті сұрау салуын, жиналыстары мен нысандарын, халықтың тұратын жеріндегі кәсіби және өзге де ерік білдірулерін жатқызуға болады.

Курстық жұмыстың мақсаты - Оңтүстік Қазақстан облысындағы жергілікті және өзін-өзі басқарудың құрылымдық жүйесін талдау. Жұмыстың өзекті мәселесіне - облысымыздағы жергілікті және өзін - өзі басқарудың мәні мен қоғам өміріндегі маңызы, оның құрылымы, қызметі мен облыстық деңгейде басқару әдістерін жан-жақты ашып көрсету.

Курстық жұмыс кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан және пайдаланған әдебиеттер тізімінен тұрады.

1. Жергілікті және өзін-өзі басқарудың облыстық құрылымдарына талдау жасау және олардың функциясы мен өкілеттігі.

Қазақстан Республикасындағы қазіргі заманғы демократиялық жаңарулар жүйесіндегі жаңа экономикалық қатынастарға өту кезеңінде жергілікті өзін - өзі басқару реформасы маңызды роль атқарады.

Жергілікті өзін - өзі басқару органдары өздерінің билік (компотенция) шегінде шешім қабылдайды, ол шешімді сол территорияда тұратын азаматтар орындауға міндетті.

Оңтүстік Қазақстан облысындағы жергілікті және өзін - өзі басқару мемлекеттік басқарудың обьектісі бола отырып, өзін - өзі басқару функциясын кеңейте отырып, мемлекеттік билікті қалаларда, аудандарда, ауылдарда жүргізу құқығына ие болды. Облыстағы барлық әлеуметтік - экономикалық прцестерді тиімді басқару үшін оның экономикалық - географиялық жағдайын, оның шекарасын, табиғат жағдайы мен ресурстарын барлық демографиялық прцесстерін басқаруы тиіс.

Жергілікті өзін - өзі басқарудың құрылымдарына - азаматтардың тұрақты тұратын аумақтық құрылымдарда жеке өздері тұрғындар тобы жинақы тұратын және де тарихи, ұлттық және басқа да жергілікті мүдделерін ескере отырып, жергілікті деңгейдегі мәселелерге байланысты шешімдерін қабылдауға шақырылған, билікті жүзеге асыратын ұйымдастырылған нысан.

Жергілікті өзін - өзі басқаруды тұрғын халық тікелей сайлау жолымен, сондай -ақ халық топтары жинақы тұратын аумақты қамтитын селолық және қалалық жергілікті қауымдастықтардағы сайланбалы және басқа жергілікті өзін - өзі басқару органдары арқылы жүзеге асырады.

Жергілікті өзін - өзі басқару органдарын ұйымдастыру мен олардың қызмет тәртібін заңмен белгіленген шекте азаматтардың өздері белгілейді.

Жергілікті өзін - өзі басқару органдарының дербестігіне олардың заңмен белгіленген өкілеттігі шегінде кепілдік беріледі.

Облыстық жергілікті өзін-өзі басқаруды жүзеге асыру нысандарына: тікелей сайлаулар, азаматтардың жалпы жиналыстары, азаматтардың конференциялары жатады.

Жергілікті өзін - өзі басқарудың функцияларына: облыс территориясындағы жергілікті істерді шешуге тұрғындардың қатысуын қастамасыз ету, коммуналдық меншікті және қаржылық құралдарды басқару, облыстағы аумақтардың дамуын қамтамасыз етуді, облыс тұрғындарына әлеуметтік - мәдени, коммуналды - тұрмыстық және басқа да қызметтер көрсету, облыс территориясында қоғамдық тәртіпті қорғау, заңдылықты қамтамасыз ету, жергілікті өзін-өзі басқарудың мүдделері мен құқықтарын қорғауды жүзеге асырады.

Қазақстан Республикасы Конституциясына сәйкес әрбір жергілікті өзін - өзі басқару органдары өздерінің жарғысын қабылдайды. Жарғыны өз бетімен дайындайды. Жарғы қабылдағаннан кейін жария етіліп күшіне енеді.

Жарғыда мына төменгідей ережелер көрсетіледі:

жергілікті өзін - өзі басқару органының аты, құрамы, территориясының шекарасы, таңбасы;
жергілікті өзін - өзі басқаруорганына қатысты мәселелер;
халықтың жергілікті маңызы бар мәселелерді шешуге тікелей қатысу формалары, тәртібі және кепілдігі;
жергілікті өзін - өзі басқару құрылымы, оны құру тәртібі, жергілікті өзін - өзі басқару органының және лауазымды тұлғалардың өкілеттігі, олардың өкілеттігінің мерзімі;
жергілікті өзін - өзі басқару органының нормативтік құқықтық актілерінің түрлері, қабылдау тәртібі және күшіне енуі;
муниципалды қызметті ұйымдастыру шарты мен тәртібі;
жергілікті өзін - өзі басқару өзін - өзі басқаруды жүзеге асырудың экономикалық және қаржылық негізі;
жергілікті өзін - өзі басқаруды ұйымдастыру мәселелері;

Шымкент қаласы 60-шы жылдан бастап дамыған өнеркәсібі

бар ірі облыс орталығы. Қаланың өнеркәсіп спецификасы тарихи қалыптасқан. Шымкент қаласы ауыл шаруашылығы аудандарының орталығы болды. Жергілікті шикізат базасында қалада жеңіл өнеркәсіп пен тамақ өнеркәсібі дамыды.

60жылдан бастап қаланың өнеркәсібі демографиялық факторды есепке ала отырып дами бастады. Республикаға қажетті маңызы бар өнімдер өндіретін: цемент заводы, фосфор зауыты, кірпіш және бірқатар өнеркәсіп орындары қарқынды жұмыс істеп келді.

Облыста ірі қалаларға - Шымкент, Арыс, Кентау, Түркістан қалалары жатады. Облыста 11 аудандық құрылым: Бәйдібек, Қазығұрт, Мақтарал, Ордабасы, Отырар, Сайрам, Сарыағаш, Созақ, төлеби, Түлкібас және Шардара аудандары, Түркістан қаласы.

2. Қалалық және аудандық жергілікті өзін -өзі басқаруды талдау және олардың функциясы мен өкілеттігі

Оңтүстік Қазақстан облысындағы қалалық және аудандық жергілікті өзін - өзі басқару органдарын құру мен олардың қызметінің негізі Қазақстан Республикасының Конституциясы, Президенттің Жарлығымен және облыс әкімінің нормативтік - құқықтық актілерімен белгіленеді. Қалалық, аудандық жергілікті өзін - өзі басқару органдарын құру олардың табиғи, тарихи, демографиялыө және экономикалық жағдайларын есепке ала лтырып басқару процесін жүзеге асырады. Осы факторларды есепке алғанда ғана жергілікті өзін -өзі басқару тиімді болады.

Түркістан қаласы күрделі әлеуметтік - экономикалық жүйесі бар, ірі муниципальды құрылым.

Күрделі де қиын саяси және экономикалық жағдайда қала дамып, өмір сүріп келеді. Тәуелсіздікке қол жеткізген күннен бастап, Түркістан қаласының дамуына Президент, Үкімет басшылары баса назар аударылып келеді. Қаладағы көне жәдігер Қожа Ахмет Ясауи мавзолейі күрделі жөндеуден өткізіліп, бүгінде тарихи, мәдени және рухани ескерткіш ретінде әлемнің түкпір - түкпірінен, ТМД, республиканың төрт бұрышынан халық ағылып келіп жататын орынға айналды.

1998 жылы алға қойған мақсат шеңберінде қала маңындағы ауылдық жерлерді қосып, қаланы басқару құрылымы қабылданды. Осы процесс негізінде басқарудың барлық тармақтары тұрақталып, жаңа басқару формасына бейімделіп, жаңа қажетті құрылымдық бөлімшелер құрылып, қос құрылымдар жойылды.

Түркістан қаласындағы өкілетті органға қалалық маслихат жатады, ол 1994 жылы сайланған. Маслихат мына төмендегідей заңды өкілеттікке ие:

ауылдық әкімшілікпен бірге қаланың әкімшілік-территориялдық бөлінуін бекітеді;
салықтар, баж салығын, төлемдерді белгілеп, оларды алу тәртібін белгілейді;
қаланың бюджетін және оның орындалу есебін бекітеді;
қалалық бюджеттен тыс және валюталық қорларды құру және олардың жұмысы туралы есепті тыңдап, шешім қабылдайды;
табиғат ресурстарын пайдалану тәртібі мен табиғатты, мәдени тарихи ескерткіштерді қорғау тәртібін белгілейді;
қаланы басқаруға байланысты заңдар мен құқықтық актілерді бұзғаны үшін санкция белгілеп, Түркістан қаласының шегінде құқықтық актілерді пайдалануға бақылауды жүзеге асырады.

Қалалық маслихатта тұрақты төраға болмайды, маслихат

мәжілістерінде төрағалық етушіні сессия кезінде сайлайды. Маслихат құрамында 34 депутат бар. Маслихат аппаратының басшысы маслихат мәжілісінің төрағасына бағынбайды.

Маслихат жұмысын қамтамасыз ету үшін құрылымдық екі тип: жұмысшы тобы мен комиссия құрылады. Маслихат олардың қызметіне бағыт беріп отырады. Бүгінде маслихат қызметінің 12 бағыты белгілі, ол қызметті депутаттар іске асырады. Маслихат аппараты Түркістан қалалық маслихатының ұйымдастыру - техникалық, құқықтық, ақпараттық және қаржылық шаруашылық қызметті жүзеге асырады.

Қалалық маслихат міндетіне:

маслихат жұмысын және оның органдарының жұмысына тиімді құру;
маслихатқа келіп түскен хаттарды, өтініштерді, арыздарды қарап, оның себептерін анықтау;
ақпарат құрамында ұйымдастырушы бөлім, жалпы бөлім сияқты құрылымдық бөлімшелер болады.

Аппарат басшысын (маслихат хатшы) қызметке қалалық

маслихат бекітеді. Тексеру комиссиясы қалалық бюджетті пайдалануға бақылау жасайтын жеке құрылымдық бөлім болып табылады.

Түркістан қаласының атқарушы органының құрамына акимат, қаланы басқаратын салалық және территориялық органдар басшылық жасайды.

Қала әкімінің басты қызметіне қаладағы барлық әлеуметтік - экономикалық процестерді басқару жатады. Қала әкіміатқарушы билік органдарының құрылымын белгілейді және оны өзгерте алады. Әкім атқарушы биліктің барлық барлық органдарының қызметін анықтап, осы органдар туралы ережелерді бекітеді. Әкім атқарушы билік органдарының басшыларын қызметке тағайындайды және қажет болған жағдайда қызметінен алады. Әкім маслихаттың келісімімен ауылдағы, округтердегі өзінің өкілдерін тағайындайды және орнынан алып тастайды.

Әкімнің аппараты муниципалды округтер үшін басқару жұмысының мазмұны мен ұйымдастыру бойынша әдістемелік нұсқауларды, жоспарды, құжат - шешімдерді дайындауды жүзеге асырады. Әкім аппараты шешімдер мен нұсқаулардың орындалуына бақылау жасайды.

Қалалық әкімшілік аппаратының құрылымында мына төмендегідей бөлімдер: білім беру, денсаулық сақтау, мәдениет, еңбек және халықты әлеуметтік қорғау; өнеркәсіп, көлік, байланыс, сауда; тұрғын - үй коммунальдық шаруашылық; экономиканы басқару; мәдениетті басқару; архитектура мен қала құрылысы бойынша комитет; құрылыс және тұрғын үй бойынша комитет; жер қатынасы және жер бөлу комитеті мен тұрғын үй жәрдемақысын беру орталығы жұмыс істейді.

3. Жергілікті және өзін-өзі басқарудың ауылдық округтардың құрылымын талдау және олардың функциясы мен өкілеттігі

Жергілікті өзін - өзі басқарудың ауылдық округтерінің басшысы әкім болып саналады, ауылдық әкімді ауыл ауыл тұрғындарының жалпы жиналысында қалалық әкімнің ұсынысымен сайлайды. Ауылдық округ кеңесі депутаттардан тұрады. Ауыл тұрғындары әкім басшылық жасайтын ауылдық кеңес пен атқарушы аппаратты сайлайды. Кейбір елді мекендерде халық өздеріне басшыны аппаратсыз сайлап алады. Мұндай жағдайда мұндай елді мекеннің басшысы қалалық атқарушы органның құрамына кіреді. Сондай - ақ, ауылдық әкімшілікке жататын қоғамдық өзін - өзі басқару комитеттері құрылған.

Ауылдық әкімшіліктің өзін - өзі басқаруындағы ең бастысы - мәжбүрлеусіз өзін - өзі басқару жүйесінің барлық мүшелері арасында қоғамдық қызметті бөлу және әлеуметтік басқаруға кез - келген азаматтың қатыса алуы мен одан шығып кете алуы, екіншіден, саяси билік жүргізушілер кеңесінің құрыла алмауы.

Түркістан қалалық әкімшілігіне бағынатын ауылдық округі, Жаңа Иқан, Ынтымақ, Шаға, Үшқайық, оранғай, Сауран, Бабайқорған ауылдық округтері кіреді. Бұл ауылдық округтер Қазақстан Республикасы Конституциясы, Қазақстан Республика Заңдары, Президент Жарлықтарын басшылыққа ала отырып, сондай - ақ Түркістан қалалық әкімшілік аппаратының шешімдері мен нұсқауларын өз территориясындағы әлеуметтік - экономикалық, ауыл шаруашылығы, кәсіпкерлік (фермерлік) қызметте басшылыққа алып, өзін -өзі басқаруды жүзеге асырады.

4. Оңтүстік Қазақстан облысындағы жергілікті басқару саясатын жетілдіру концепциясы

Биліктің объективті тиімділігі өмір сүрудің сапасын арттырады.

Әкімнің негізгі міндеті Қазақстан Республикасының Президентінің және Үкіметінің өкілі ретінде жергілікті атқарушы органдардың бақылауында бола отырып, Оңтүстік Қазақстан облысының аумағында Қазақстан Республикасының орталық атқарушы органдарының қызметтерімен сәйкестелінген және облыстың әлеуметтік-экономикалық даму жағдайын жауапкершілігін алып және мемлекеттік басқару өкілеттікті пайдалану арқылы мемлекеттік саясатты жүргізу.

Бұл мақсатқа жету мемлекеттік қызметшілердің жақсы сапалы түрде жұмыс аптқаруына байланысты. Қазақстан Республикасының Президенті Н. Ә. Назарбаев саясатында маңызды орынды мемлекеттік қызметті жетілдіру мәселесі алады. Оның кәсібилік деңгейді арттыру, кадрларды тұрақтылығын қамтамасыз ету, кәсіби жоғарылауды қадағалау, адал қызмет, жемқорлыққа қарсы күресті және құқық бұзушылықты болдырмау деген сияқты маңызды бұйрықтары үнемі облыс әкімшілігінің назарында тұрады.

Бүгінгі таңда облыс маслихатының 2004 жылғы желтоқсандағы отырысында бекітілген басқару схемасына бойынша жиырма облыстық департаменттер мен басқармалар, сонымен қатар облыс әкімінің аппараты, он бес қалалық және аудандық әкімшіліктер жұмыс істеуде. Бұл органдар арқылы әкім жалпы мемлекеттік саясатты жүргізуді қамтамасыз етеді.

Басқаруға және атқаруға жоғарыдағы барлық органдардың құжаттары, әкімнің жарлықтары, облыс әкімінің бұйрықтары мен тапсырыстары қабылданады.

2004 жылдың ішінде облыс әкімінің аппаратына Президент Әкімшілігінен, премьер-министр кацеляриясынан, Қазақстан Республикасының министрліктері мен ведомстволарынан 2492 құжаттар келіп түсті. Бұл құжаттар мазмұны бойынша: нормативті-құқықтық актілер, Президент бұйрықтары, Қазақстан Республикасының премьер-министрінің, оның орынбасарларының, министрлердің тапсырмалары тағы да басқа мәліметтерден құралған. Олардың ішінен облыс әкімдеріне нақты тапсырмалары және белгілі уақытпен шектелген бар 1869 құжат назарға алынды. 1013 қысқа мерзімді тапсырмалар орындалды. Және де көптеген тапсырмаларды орындау мақсатында жұмыстар жүргізілуде. Жоғарыда аталған органдардың актілері облыста әкімдер мен әкімшіліктердің қабылдаған облыстық бағдарламалары және нормативті-құқықтық актілері негізінде атқарылады.

Қазіргі кезде облыс әкімшілігінің 49 жарлығы бақылауға алынған. Халықпен кездесу, жиналыстар мен басқа да шаралар бойынша әкімдердің берген бұйрықтары мен тапсырмалары да назарға алынады. Облыс департаменттері мен басқармалардың басшыларына 337 тапсырма берілген, оның 241 - ұзақ мерзімді сипатта, ал 96 тапсырма орындалды.

2004 жылы облыс әкімінің аппаратына 2311 аса жазбаша арыздар түсті, әкімдер мен орынбасарлары 400-ден аса азаматтарды қабылдады. Облыс халқының арыздану себептер сарапталып отырып, осы мәселелер мен сұрақтарды шешуде қажетті шаралар жасалып жатыр.

Кесте 1. Оңтүстік Қазақстан облысы жергілікті басқару жүйесіндегі тапсырмаларды орындау.

№

Аудан аты

Тапсырмалар саны

Орындау мерзімі аяқталмаған және үнемі бақылауда болатын тапсырмалар саны

Орындалған тапсырмалар саны

№:

Аудан аты:

Арыс қаласы

Кентау қаласы

Түркістан қаласы

Шымкент қаласы

Бәйдібек ауданы

Қазығұрт ауданы

Мақтарал ауданы

Ордабасы ауданы

Отырар ауданы

Сайрам ауданы

Сарыағаш ауданы

Созақ ауданы

Төлеби ауданы

Түлкібас ауданы

Шардара ауданы

Тапсырмалар саны:

110

114

110

131

109

106

108

102

108

115

103

111

109

106

Орындау мерзімі аяқталмаған және үнемі бақылауда болатын тапсырмалар саны:

Орындалған тапсырмалар саны:

Осы заманғы демократиялық, құқықтық және әлеуметтік мемлекеттің міндеті Біріккен Ұлттар Ұйымының негізгі құжаттарында белгіленген. Мәселен, 1948 жылы қабылданған Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясынан адамның табиғи мүддесі мемлекет мүддесінен басым деген іргелі тезис туындайды. БҰҰ Бас ассамблеясының 50-ші мерекелік сессиясында мемлекет - адамдардың тұрмыс жағдайын ұйымдастырудың негізгі субъекті деген маңызды қағида қабылданды. Сондай-ақ БҰҰ сарапшыларының 1964 жылғы ІІ кеңесінде мемлекеттік басқару қызметі ұлттық мақсаттар мен міндеттерге мемлекеттік ұйымдар арқылы қол жеткізу процесі деп анықталды.

Көптеген бір ұлтты және көп ұлтты қоғамдардың (соның ішінде Кеңес Одағының) құрылуының, дамуының, гүлденуі мен күйреуінің сан ғасырлық әлемдік тарихи тәжірибесі мемлекет пен мемлекеттік басқару күрделі құбылыс екенінің бұл құбылыстың көптеген елдерде аяғына дейін жеткілікті зерттеліп, зерделенбегенінің айғағы. Көптеген дамушы елдерде өкімет құрылымдары мемлекеттік басқаруды көбіне тар мағынада байыптап, оны ұлттық саясаттың өрісі деп біледі, соның салдарынан болымсыз әлеуметтік нәтижелерді, адамдардың төмен тұрмыс деңгейі, экономикадағы сәтсіздіктер қарадүрсін - оппозицияның немесе сыртқы жаулардың, тіпті жекелеген шенеуніктердің қаскөйлік әрекеттерінің салдары деп түсіндіріледі.

Бүгінде дамыған демократиялық елдерде мемлекеттік басқару қызу саяси тартыс аренасы болудан қалып басқарушы шенеуніктерден жоғары арнайы даярлық пен көпшілік алдындағы жауапты жұмысты ғана емес, ең алдымен, азаматтардың бағалауы бойынша жақсы нақты әлеуметтік нәтижелерге қол жеткізуді талап ететін күрделі кәсіптік қызмет саласына айналды. Көптеген елдерде мемлекеттік басқару арнайы зерттеу пәніне айналып, ғылымның дербес саласы ретінде дамып келеді.

Осы заманғы мемлекетті жіктеу мен сипаттау өлшемдерін зерттеу жаңа ғасыр мемлекетінің табиғаты едәуір күрделі деуге негіз береді.

Біріншіден, мемлекет сыртқы аренада ұлттық егемендіктің иесі болып, сыртқы қатынастарға және құқықтық реттеуге монополиялық құқығын іске асырады.

Екіншіден, мемлекет ел азаматтарының саяси бірігуінің (одағының) сипаты ретінде көрінеді. Сонымен қатар демократиялық қоғамдарда халықтың егемендігі де танылады, ол елдің ішкі өмірінде көрінеді. Көптеген елдердің конституцияларында елдегі мемлекеттік биліктің бірден-бір бастауы халық және оған тән ерекше құқықтар қорғалған деген принципті қағида бекітілген.

Үшіншіден, мемлекет қоғамның істерін жария басқарудың субъектілерінің бірі болып табылады, сондықтан мемлекеттік басқарумен бірге қоғамдық баскару да (азаматтық өзін-өзі басқару, аумақ азаматтарының өзін өзі басқаруы) жұмыс істеуге тиіс.

Төртіншіден, мемлекет қоғамдағы зандық мекеме қызметін атқарады.

Осы заманғы дүниеде мемлекеттік басқарудың жеті үлгісі бар деп есептеледі, олар табиғи, климаттық, демографиялық және басқа параметрлерді ескере отырып жүргізілген зерттеулер мен эксперименттер негізінде тұжырымдалған.

Мемлекеттік басқарудың ұлттық жүйесін жіктеу өлшемі ретінде оларды қалыптастыру негізіне алынған мемлекеттік басқару теориясын яки тұжырымдамасы алынады. Атап айтқанда, әлемде мемлекеттік басқарудың ұлттық жүйесін ұйымдастырудың бес негізгі тұжырымдамасы бар.

Біріншіден, барлық жүйелердің ең қарапайымы - либералдық тұжырымдамаға негізделген мемлекеттік басқару жүйесі. Бұл жүйе ұлттық (мемлекеттік) меншікті барынша жекешелендірумен, азаматтарға мемлекеттің әлеуметтік қызметі мен көмегін, соңдай-ақ мемлекеттік басқару объектілерін мейлінше қысқартумен және сонымен бірге мемлекеттік құрылымдардың азаматтар алдындағы жауапкершілігін азайтумен ерекшеленеді.

Мемлекет тек «түнгі күзетші» рөлін ғана атқарады. Әлемдік тәжірибе мемлекеттік баскаруды ұйымдастырудың либералдық тұжырымдамасын толып жатқан ұлтаралық корпорациялар жақтайтынын көрсетіп отыр, олар ұлттық мемлекеттің басқарушылық рөлінің барынша әлсірегенін қалайды, өйткені өздері мемлекет ішіндегі «мемлекетке» айналу мүмкіндігіне ие болғысы келеді.

Екінші, мемлекеттік басқарудың неолибералдық тұжырымдамасының либералдық тұжырымдамадан айырмашылығы, мұнда, ұлттық қауіпсіздік тұрғысынан алғанда, негізгі шаруашылық жүргізуші субъектілердің, сондай-ақ азаматтық қоғамның кейбір субъектілерінің қызметін, құқықтық реттеудің неғұрлым баянды да әділетті режимі жасалады.

Үшінші, мемлекеттік басқарудың социалистік тұжырымдамасының ерекшелігі - іс жүзінде барлық табиғи, қаржы және басқа ресурстар мен шаруашылық жүргізудің негізгі объектілері демократиялық мемлекет иелігінде болады. Бұл тұжырымдама меншіктің қоғамдық сипатының және қоғам мен экономика салаларының негізгі аясының дамытылуын мемлекеттік жоспарлаудың үстемдігін мойындайды. Социалистік мемлекеттік басқару тұсында мемлекет барлық басқару дауларын шешудің құқықтық реттелуін және сот тәртібін қамтамасыз етеді, бірақ мұнда нарықтық қатынастар шалажандар болады. Бұл тұжырымдама басшылыққа алынғанда азаматтық қоғам институттары мемлекеттік басқару құрылымдарын қалыптастыру және қызмет нәтижесіне бақылауды қамтамасыз ету процесінде елеулі рөл атқарады. Бірақ қазіргі кезде шетелдік ғалымдар да КСРО-да мемлекеттік басқарудың шынайы социалистік тұжырымдамасымен үйлеспейтін мемлекеттік басқарудың коммунистік жүйесінің бір буданы болды деген пікір де бар. Мұндай пікірдің жақтастары мемлекеттік басқарудың кеңестік будан жуйесінде құқықты барлық деңгейдегі партия органдарының толып жатқан шешімдері алмастырды, сондықтан басқарушылық қатынастарын реттеудегі құқық пен соттардың рөлі елеусіз болды деп санайды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.