Оңтүстік Қазақстан облысындағы жергілікті өзін-өзі басқарудың құрылымдық жүйесін талдау
Мазмұны:
Кіріспе
1. Жергілікті және өзін.өзі басқарудың облыстық құрылымдарына
талдау жасау және олардың функциясы мен өкілеттігі.
2. Қалалық және аудандық жергілікті және өзін.өзі басқаруды талдау және олардың функциясы мен өкілеттігі.
3. Жергілікті және өзін.өзі басқарудың ауылдық округтардың құрылымын талдау және олардың функциясы мен өкілеттігі.
4. Оңтүстік Қазақстан облысындағы жергілікті басқару саясатын
жетілдіру концепциясы
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер
Кіріспе
1. Жергілікті және өзін.өзі басқарудың облыстық құрылымдарына
талдау жасау және олардың функциясы мен өкілеттігі.
2. Қалалық және аудандық жергілікті және өзін.өзі басқаруды талдау және олардың функциясы мен өкілеттігі.
3. Жергілікті және өзін.өзі басқарудың ауылдық округтардың құрылымын талдау және олардың функциясы мен өкілеттігі.
4. Оңтүстік Қазақстан облысындағы жергілікті басқару саясатын
жетілдіру концепциясы
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер
Кіріспе
Жергілікті өзін-өзі басқару 1995 жылғы Қазақстан Республикасының Конституциясының 89 – бабында көрсетілгендей, тұрғын халықтың жергілікті мәні бар мәселелерін дербес шешетін демократиялық институт.
Жергілікті өзін - өзі басқаруды аумақтық ұжым тікелей сайлау жолымен, сондай –ақ халық топтары жинақы тұратын аумақты қамтитын селолық және қалалық жергілікті қауымдастықтардағы сайланбалы және өзін - өзі басқару органдары арқылы жүзеге асырады.
Жергілікті өзін - өзі басқару органдарына іс жүзінде танылған қоғамдық өзін - өзі бақару комитеттері, жолдастық соттар, ерікті халық жастары, көше, үй және квартал комитеттері, халықтың өз күштерімен құрған өзге де ұйымдары жатады.
Жергілікті өзін - өзі басқару нысандарына халықтың жергілікті сұрау салуын, жиналыстары мен нысандарын, халықтың тұратын жеріндегі кәсіби және өзге де ерік білдірулерін жатқызуға болады.
Курстық жұмыстың мақсаты – Оңтүстік Қазақстан облысындағы жергілікті және өзін-өзі басқарудың құрылымдық жүйесін талдау. Жұмыстың өзекті мәселесіне – облысымыздағы жергілікті және өзін - өзі басқарудың мәні мен қоғам өміріндегі маңызы, оның құрылымы, қызметі мен облыстық деңгейде басқару әдістерін жан-жақты ашып көрсету.
Курстық жұмыс кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан және пайдаланған әдебиеттер тізімінен тұрады.
Жергілікті өзін-өзі басқару 1995 жылғы Қазақстан Республикасының Конституциясының 89 – бабында көрсетілгендей, тұрғын халықтың жергілікті мәні бар мәселелерін дербес шешетін демократиялық институт.
Жергілікті өзін - өзі басқаруды аумақтық ұжым тікелей сайлау жолымен, сондай –ақ халық топтары жинақы тұратын аумақты қамтитын селолық және қалалық жергілікті қауымдастықтардағы сайланбалы және өзін - өзі басқару органдары арқылы жүзеге асырады.
Жергілікті өзін - өзі басқару органдарына іс жүзінде танылған қоғамдық өзін - өзі бақару комитеттері, жолдастық соттар, ерікті халық жастары, көше, үй және квартал комитеттері, халықтың өз күштерімен құрған өзге де ұйымдары жатады.
Жергілікті өзін - өзі басқару нысандарына халықтың жергілікті сұрау салуын, жиналыстары мен нысандарын, халықтың тұратын жеріндегі кәсіби және өзге де ерік білдірулерін жатқызуға болады.
Курстық жұмыстың мақсаты – Оңтүстік Қазақстан облысындағы жергілікті және өзін-өзі басқарудың құрылымдық жүйесін талдау. Жұмыстың өзекті мәселесіне – облысымыздағы жергілікті және өзін - өзі басқарудың мәні мен қоғам өміріндегі маңызы, оның құрылымы, қызметі мен облыстық деңгейде басқару әдістерін жан-жақты ашып көрсету.
Курстық жұмыс кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан және пайдаланған әдебиеттер тізімінен тұрады.
Пайдаланған әдебиеттер
1. «Қазақстан Республикасындағы жергілікті өзін -өзі басқару» заңы – Алматы, 1992
2. Муниципальный менеджмент – Алматы, 2000
3. Казылов М.А. Қазақстан Республикасының әкімшілік құығы, Алматы 2002
4. Конституция Республика Казахстан, Алматы, 1998
5. Лукьененко М. Местное самоуправление: шаг вперед, два шага назад// 1995, 17 января
6. Медведева Н.П. "Местное самоуправление в зарубежных странах" (Информационный обзор) М., 1994г.
7. Оңтүстік Қазақстан облысының Web-сайты: www.uko.kz.
1. «Қазақстан Республикасындағы жергілікті өзін -өзі басқару» заңы – Алматы, 1992
2. Муниципальный менеджмент – Алматы, 2000
3. Казылов М.А. Қазақстан Республикасының әкімшілік құығы, Алматы 2002
4. Конституция Республика Казахстан, Алматы, 1998
5. Лукьененко М. Местное самоуправление: шаг вперед, два шага назад// 1995, 17 января
6. Медведева Н.П. "Местное самоуправление в зарубежных странах" (Информационный обзор) М., 1994г.
7. Оңтүстік Қазақстан облысының Web-сайты: www.uko.kz.
Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі
Муниципалды менеджмент пәні бойынша
Тақырып: Оңтүстік Қазақстан облысындағы жергілікті өзін-өзі басқарудың
құрылымдық жүйесін талдау
Орындаған:
Қабылдаған:
Оңтүстік Қазақстан облысындағы жергілікті өзін-өзі басқарудың құрылымдық
жүйесін талдау
Мазмұны:
Кіріспе
1. Жергілікті және өзін-өзі басқарудың облыстық құрылымдарына
талдау жасау және олардың функциясы мен өкілеттігі.
2. Қалалық және аудандық жергілікті және өзін-өзі басқаруды талдау
және олардың функциясы мен өкілеттігі.
3. Жергілікті және өзін-өзі басқарудың ауылдық округтардың құрылымын
талдау және олардың функциясы мен өкілеттігі.
4. Оңтүстік Қазақстан облысындағы жергілікті басқару саясатын
жетілдіру концепциясы
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер
Кіріспе
Жергілікті өзін-өзі басқару 1995 жылғы Қазақстан Республикасының
Конституциясының 89 – бабында көрсетілгендей, тұрғын халықтың
жергілікті мәні бар мәселелерін дербес шешетін демократиялық институт.
Жергілікті өзін - өзі басқаруды аумақтық ұжым тікелей сайлау
жолымен, сондай –ақ халық топтары жинақы тұратын аумақты қамтитын
селолық және қалалық жергілікті қауымдастықтардағы сайланбалы және
өзін - өзі басқару органдары арқылы жүзеге асырады.
Жергілікті өзін - өзі басқару органдарына іс жүзінде танылған
қоғамдық өзін - өзі бақару комитеттері, жолдастық соттар, ерікті халық
жастары, көше, үй және квартал комитеттері, халықтың өз күштерімен
құрған өзге де ұйымдары жатады.
Жергілікті өзін - өзі басқару нысандарына халықтың жергілікті
сұрау салуын, жиналыстары мен нысандарын, халықтың тұратын жеріндегі
кәсіби және өзге де ерік білдірулерін жатқызуға болады.
Курстық жұмыстың мақсаты – Оңтүстік Қазақстан облысындағы
жергілікті және өзін-өзі басқарудың құрылымдық жүйесін талдау.
Жұмыстың өзекті мәселесіне – облысымыздағы жергілікті және өзін - өзі
басқарудың мәні мен қоғам өміріндегі маңызы, оның құрылымы, қызметі
мен облыстық деңгейде басқару әдістерін жан-жақты ашып көрсету.
Курстық жұмыс кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан және
пайдаланған әдебиеттер тізімінен тұрады.
1. Жергілікті және өзін-өзі басқарудың облыстық құрылымдарына талдау
жасау және олардың функциясы мен өкілеттігі.
Қазақстан Республикасындағы қазіргі заманғы демократиялық
жаңарулар жүйесіндегі жаңа экономикалық қатынастарға өту кезеңінде
жергілікті өзін - өзі басқару реформасы маңызды роль атқарады.
Жергілікті өзін - өзі басқару органдары өздерінің билік
(компотенция) шегінде шешім қабылдайды, ол шешімді сол территорияда
тұратын азаматтар орындауға міндетті.
Оңтүстік Қазақстан облысындағы жергілікті және өзін - өзі
басқару мемлекеттік басқарудың обьектісі бола отырып, өзін - өзі
басқару функциясын кеңейте отырып, мемлекеттік билікті қалаларда,
аудандарда, ауылдарда жүргізу құқығына ие болды. Облыстағы барлық
әлеуметтік – экономикалық прцестерді тиімді басқару үшін оның
экономикалық – географиялық жағдайын, оның шекарасын, табиғат жағдайы
мен ресурстарын барлық демографиялық прцесстерін басқаруы тиіс.
Жергілікті өзін - өзі басқарудың құрылымдарына – азаматтардың
тұрақты тұратын аумақтық құрылымдарда жеке өздері тұрғындар тобы
жинақы тұратын және де тарихи, ұлттық және басқа да жергілікті
мүдделерін ескере отырып, жергілікті деңгейдегі мәселелерге байланысты
шешімдерін қабылдауға шақырылған, билікті жүзеге асыратын
ұйымдастырылған нысан.
Жергілікті өзін - өзі басқаруды тұрғын халық тікелей сайлау
жолымен, сондай –ақ халық топтары жинақы тұратын аумақты қамтитын
селолық және қалалық жергілікті қауымдастықтардағы сайланбалы және
басқа жергілікті өзін - өзі басқару органдары арқылы жүзеге асырады.
Жергілікті өзін - өзі басқару органдарын ұйымдастыру мен олардың
қызмет тәртібін заңмен белгіленген шекте азаматтардың өздері
белгілейді.
Жергілікті өзін - өзі басқару органдарының дербестігіне олардың
заңмен белгіленген өкілеттігі шегінде кепілдік беріледі.
Облыстық жергілікті өзін-өзі басқаруды жүзеге асыру нысандарына:
тікелей сайлаулар, азаматтардың жалпы жиналыстары, азаматтардың
конференциялары жатады.
Жергілікті өзін - өзі басқарудың функцияларына: облыс
территориясындағы жергілікті істерді шешуге тұрғындардың қатысуын
қастамасыз ету, коммуналдық меншікті және қаржылық құралдарды басқару,
облыстағы аумақтардың дамуын қамтамасыз етуді, облыс тұрғындарына
әлеуметтік – мәдени, коммуналды – тұрмыстық және басқа да қызметтер
көрсету, облыс территориясында қоғамдық тәртіпті қорғау, заңдылықты
қамтамасыз ету, жергілікті өзін-өзі басқарудың мүдделері мен
құқықтарын қорғауды жүзеге асырады.
Қазақстан Республикасы Конституциясына сәйкес әрбір жергілікті
өзін - өзі басқару органдары өздерінің жарғысын қабылдайды. Жарғыны өз
бетімен дайындайды. Жарғы қабылдағаннан кейін жария етіліп күшіне
енеді.
Жарғыда мына төменгідей ережелер көрсетіледі:
- жергілікті өзін - өзі басқару органының аты, құрамы,
территориясының шекарасы, таңбасы;
- жергілікті өзін - өзі басқаруорганына қатысты мәселелер;
- халықтың жергілікті маңызы бар мәселелерді шешуге тікелей
қатысу формалары, тәртібі және кепілдігі;
- жергілікті өзін - өзі басқару құрылымы, оны құру тәртібі,
жергілікті өзін - өзі басқару органының және лауазымды
тұлғалардың өкілеттігі, олардың өкілеттігінің мерзімі;
- жергілікті өзін - өзі басқару органының нормативтік
құқықтық актілерінің түрлері, қабылдау тәртібі және
күшіне енуі;
- муниципалды қызметті ұйымдастыру шарты мен тәртібі;
- жергілікті өзін - өзі басқару өзін - өзі басқаруды жүзеге
асырудың экономикалық және қаржылық негізі;
- жергілікті өзін - өзі басқаруды ұйымдастыру мәселелері;
Шымкент қаласы 60-шы жылдан бастап дамыған өнеркәсібі
бар ірі облыс орталығы. Қаланың өнеркәсіп спецификасы тарихи
қалыптасқан. Шымкент қаласы ауыл шаруашылығы аудандарының орталығы
болды. Жергілікті шикізат базасында қалада жеңіл өнеркәсіп пен тамақ
өнеркәсібі дамыды.
60жылдан бастап қаланың өнеркәсібі демографиялық факторды есепке
ала отырып дами бастады. Республикаға қажетті маңызы бар өнімдер
өндіретін: цемент заводы, фосфор зауыты, кірпіш және бірқатар
өнеркәсіп орындары қарқынды жұмыс істеп келді.
Облыста ірі қалаларға – Шымкент, Арыс, Кентау, Түркістан
қалалары жатады. Облыста 11 аудандық құрылым: Бәйдібек, Қазығұрт,
Мақтарал, Ордабасы, Отырар, Сайрам, Сарыағаш, Созақ, төлеби, Түлкібас
және Шардара аудандары, Түркістан қаласы.
2. Қалалық және аудандық жергілікті өзін -өзі басқаруды талдау және
олардың функциясы мен өкілеттігі
Оңтүстік Қазақстан облысындағы қалалық және аудандық жергілікті
өзін - өзі басқару органдарын құру мен олардың қызметінің негізі
Қазақстан Республикасының Конституциясы, Президенттің Жарлығымен және
облыс әкімінің нормативтік – құқықтық актілерімен белгіленеді.
Қалалық, аудандық жергілікті өзін - өзі басқару органдарын құру
олардың табиғи, тарихи, демографиялыө және экономикалық жағдайларын
есепке ала лтырып басқару процесін жүзеге асырады. Осы факторларды
есепке алғанда ғана жергілікті өзін -өзі басқару тиімді болады.
Түркістан қаласы күрделі әлеуметтік – экономикалық жүйесі бар,
ірі муниципальды құрылым.
Күрделі де қиын саяси және экономикалық жағдайда қала дамып,
өмір сүріп келеді. Тәуелсіздікке қол жеткізген күннен бастап,
Түркістан қаласының дамуына Президент, Үкімет басшылары баса назар
аударылып келеді. Қаладағы көне жәдігер Қожа Ахмет Ясауи мавзолейі
күрделі жөндеуден өткізіліп, бүгінде тарихи, мәдени және рухани
ескерткіш ретінде әлемнің түкпір – түкпірінен, ТМД, республиканың төрт
бұрышынан халық ағылып келіп жататын орынға айналды.
1998 жылы алға қойған мақсат шеңберінде қала маңындағы ауылдық
жерлерді қосып, қаланы басқару құрылымы қабылданды. Осы процесс
негізінде басқарудың барлық тармақтары тұрақталып, жаңа басқару
формасына бейімделіп, жаңа қажетті құрылымдық бөлімшелер құрылып, қос
құрылымдар жойылды.
Түркістан қаласындағы өкілетті органға қалалық маслихат жатады,
ол 1994 жылы сайланған. Маслихат мына төмендегідей заңды өкілеттікке
ие:
- ауылдық әкімшілікпен бірге қаланың әкімшілік-
территориялдық бөлінуін бекітеді;
- салықтар, баж салығын, төлемдерді белгілеп, оларды алу
тәртібін белгілейді;
- қаланың бюджетін және оның орындалу есебін бекітеді;
- қалалық бюджеттен тыс және валюталық қорларды құру және
олардың жұмысы туралы есепті тыңдап, шешім қабылдайды;
- табиғат ресурстарын пайдалану тәртібі мен табиғатты,
мәдени тарихи ескерткіштерді қорғау тәртібін белгілейді;
- қаланы басқаруға байланысты заңдар мен құқықтық актілерді
бұзғаны үшін санкция белгілеп, Түркістан қаласының
шегінде құқықтық актілерді пайдалануға бақылауды жүзеге
асырады.
Қалалық маслихатта тұрақты төраға болмайды, маслихат
мәжілістерінде төрағалық етушіні сессия кезінде сайлайды. Маслихат
құрамында 34 депутат бар. Маслихат аппаратының басшысы маслихат
мәжілісінің төрағасына бағынбайды.
Маслихат жұмысын қамтамасыз ету үшін құрылымдық екі тип: жұмысшы
тобы мен комиссия құрылады. Маслихат олардың қызметіне бағыт беріп
отырады. Бүгінде маслихат қызметінің 12 бағыты белгілі, ол қызметті
депутаттар іске асырады. Маслихат аппараты Түркістан қалалық
маслихатының ұйымдастыру – техникалық, құқықтық, ақпараттық және
қаржылық шаруашылық қызметті жүзеге асырады.
Қалалық маслихат міндетіне:
- маслихат жұмысын және оның органдарының жұмысына тиімді
құру;
- маслихатқа келіп түскен хаттарды, өтініштерді, арыздарды
қарап, оның себептерін анықтау;
- ақпарат құрамында ұйымдастырушы бөлім, жалпы бөлім сияқты
құрылымдық бөлімшелер болады.
Аппарат басшысын (маслихат хатшы) қызметке қалалық
маслихат бекітеді. Тексеру комиссиясы қалалық бюджетті пайдалануға
бақылау жасайтын жеке құрылымдық бөлім болып табылады.
Түркістан қаласының атқарушы органының құрамына акимат, қаланы
басқаратын салалық және территориялық органдар басшылық жасайды.
Қала әкімінің басты қызметіне қаладағы барлық әлеуметтік –
экономикалық процестерді басқару жатады. Қала әкіміатқарушы билік
органдарының құрылымын белгілейді және оны өзгерте алады. Әкім
атқарушы биліктің барлық барлық органдарының қызметін анықтап, осы
органдар туралы ережелерді бекітеді. Әкім атқарушы билік органдарының
басшыларын қызметке тағайындайды және қажет болған жағдайда қызметінен
алады. Әкім маслихаттың келісімімен ауылдағы, округтердегі өзінің
өкілдерін тағайындайды және орнынан алып тастайды.
Әкімнің аппараты муниципалды округтер үшін басқару жұмысының
мазмұны мен ұйымдастыру бойынша әдістемелік нұсқауларды, жоспарды,
құжат – шешімдерді дайындауды жүзеге асырады. Әкім аппараты шешімдер
мен нұсқаулардың орындалуына бақылау жасайды.
Қалалық әкімшілік аппаратының құрылымында мына төмендегідей
бөлімдер: білім беру, денсаулық сақтау, мәдениет, еңбек және халықты
әлеуметтік қорғау; өнеркәсіп, көлік, байланыс, сауда; тұрғын – үй
коммунальдық шаруашылық; экономиканы басқару; мәдениетті басқару;
архитектура мен қала құрылысы бойынша комитет; құрылыс және тұрғын үй
бойынша комитет; жер қатынасы және жер бөлу комитеті мен тұрғын үй
жәрдемақысын беру орталығы жұмыс істейді.
3. Жергілікті және өзін-өзі басқарудың ауылдық округтардың құрылымын
талдау және олардың функциясы мен өкілеттігі
Жергілікті өзін - өзі басқарудың ауылдық округтерінің басшысы
әкім болып саналады, ауылдық әкімді ауыл ауыл тұрғындарының жалпы
жиналысында қалалық әкімнің ұсынысымен сайлайды. Ауылдық округ кеңесі
депутаттардан тұрады. Ауыл тұрғындары әкім басшылық жасайтын ауылдық
кеңес пен атқарушы аппаратты сайлайды. Кейбір елді мекендерде халық
өздеріне басшыны аппаратсыз сайлап алады. Мұндай жағдайда мұндай елді
мекеннің басшысы қалалық атқарушы органның құрамына кіреді. Сондай –
ақ, ауылдық әкімшілікке жататын қоғамдық өзін - өзі басқару
комитеттері құрылған.
Ауылдық әкімшіліктің өзін - өзі басқаруындағы ең бастысы –
мәжбүрлеусіз өзін - өзі басқару жүйесінің барлық мүшелері арасында
қоғамдық қызметті бөлу және әлеуметтік басқаруға кез – келген
азаматтың қатыса алуы мен одан шығып кете алуы, екіншіден, саяси билік
жүргізушілер кеңесінің құрыла алмауы.
Түркістан қалалық әкімшілігіне бағынатын ауылдық округі, Жаңа
Иқан, Ынтымақ, Шаға, Үшқайық, оранғай, Сауран, Бабайқорған ауылдық
округтері кіреді. Бұл ауылдық округтер Қазақстан Республикасы
Конституциясы, Қазақстан Республика Заңдары, Президент Жарлықтарын
басшылыққа ала отырып , сондай – ақ Түркістан қалалық әкімшілік
аппаратының шешімдері мен нұсқауларын өз территориясындағы әлеуметтік
– экономикалық, ауыл шаруашылығы, кәсіпкерлік (фермерлік) қызметте
басшылыққа алып, өзін -өзі басқаруды жүзеге асырады.
4. Оңтүстік Қазақстан облысындағы жергілікті басқару саясатын
жетілдіру концепциясы
Биліктің объективті тиімділігі өмір сүрудің сапасын арттырады.
Әкімнің негізгі міндеті Қазақстан Республикасының Президентінің және
Үкіметінің өкілі ретінде жергілікті атқарушы органдардың бақылауында бола
отырып, Оңтүстік Қазақстан облысының аумағында Қазақстан Республикасының
орталық атқарушы органдарының қызметтерімен сәйкестелінген және облыстың
әлеуметтік-экономикалық даму жағдайын жауапкершілігін алып және мемлекеттік
басқару өкілеттікті пайдалану арқылы мемлекеттік саясатты жүргізу.
Бұл мақсатқа жету мемлекеттік қызметшілердің жақсы сапалы түрде жұмыс
аптқаруына байланысты. Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаев
саясатында маңызды орынды мемлекеттік қызметті жетілдіру мәселесі алады.
Оның кәсібилік деңгейді арттыру, кадрларды тұрақтылығын қамтамасыз ету,
кәсіби жоғарылауды қадағалау, адал қызмет, жемқорлыққа қарсы күресті және
құқық бұзушылықты болдырмау деген сияқты маңызды бұйрықтары үнемі облыс
әкімшілігінің назарында тұрады.
Бүгінгі таңда облыс маслихатының 2004 жылғы желтоқсандағы отырысында
бекітілген басқару схемасына бойынша жиырма облыстық департаменттер мен
басқармалар, сонымен қатар облыс әкімінің аппараты, он бес қалалық және
аудандық әкімшіліктер жұмыс істеуде. Бұл органдар арқылы әкім жалпы
мемлекеттік саясатты жүргізуді қамтамасыз етеді.
Басқаруға және атқаруға жоғарыдағы барлық органдардың құжаттары,
әкімнің жарлықтары, облыс әкімінің бұйрықтары мен тапсырыстары қабылданады.
2004 жылдың ішінде облыс әкімінің аппаратына Президент Әкімшілігінен,
премьер-министр кацеляриясынан, Қазақстан Республикасының министрліктері
мен ведомстволарынан 2492 құжаттар келіп түсті. Бұл құжаттар мазмұны
бойынша: нормативті-құқықтық актілер, Президент бұйрықтары, Қазақстан
Республикасының премьер-министрінің, оның орынбасарларының, министрлердің
тапсырмалары тағы да басқа мәліметтерден құралған. Олардың ішінен облыс
әкімдеріне нақты тапсырмалары және белгілі уақытпен шектелген бар 1869
құжат назарға алынды. 1013 қысқа мерзімді тапсырмалар орындалды. Және де
көптеген тапсырмаларды орындау мақсатында жұмыстар жүргізілуде. Жоғарыда
аталған органдардың актілері облыста әкімдер мен әкімшіліктердің
қабылдаған облыстық бағдарламалары және нормативті-құқықтық актілері
негізінде атқарылады.
Қазіргі кезде облыс әкімшілігінің 49 жарлығы бақылауға алынған.
Халықпен кездесу , жиналыстар мен басқа да шаралар бойынша әкімдердің
берген бұйрықтары мен тапсырмалары да назарға алынады. Облыс
департаменттері мен басқармалардың басшыларына 337 тапсырма берілген, оның
241 – ұзақ мерзімді сипатта, ал 96 тапсырма орындалды.
2004 жылы облыс әкімінің аппаратына 2311 аса жазбаша арыздар түсті,
әкімдер мен орынбасарлары 400-ден аса азаматтарды қабылдады. Облыс
халқының арыздану себептер сарапталып отырып, осы мәселелер мен сұрақтарды
шешуде қажетті шаралар жасалып жатыр.
Кесте 1. Оңтүстік Қазақстан облысы жергілікті басқару жүйесіндегі
тапсырмаларды орындау.
№ Аудан аты Тапсырмалар Орындау мерзімі Орындалған
... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Муниципалды менеджмент пәні бойынша
Тақырып: Оңтүстік Қазақстан облысындағы жергілікті өзін-өзі басқарудың
құрылымдық жүйесін талдау
Орындаған:
Қабылдаған:
Оңтүстік Қазақстан облысындағы жергілікті өзін-өзі басқарудың құрылымдық
жүйесін талдау
Мазмұны:
Кіріспе
1. Жергілікті және өзін-өзі басқарудың облыстық құрылымдарына
талдау жасау және олардың функциясы мен өкілеттігі.
2. Қалалық және аудандық жергілікті және өзін-өзі басқаруды талдау
және олардың функциясы мен өкілеттігі.
3. Жергілікті және өзін-өзі басқарудың ауылдық округтардың құрылымын
талдау және олардың функциясы мен өкілеттігі.
4. Оңтүстік Қазақстан облысындағы жергілікті басқару саясатын
жетілдіру концепциясы
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер
Кіріспе
Жергілікті өзін-өзі басқару 1995 жылғы Қазақстан Республикасының
Конституциясының 89 – бабында көрсетілгендей, тұрғын халықтың
жергілікті мәні бар мәселелерін дербес шешетін демократиялық институт.
Жергілікті өзін - өзі басқаруды аумақтық ұжым тікелей сайлау
жолымен, сондай –ақ халық топтары жинақы тұратын аумақты қамтитын
селолық және қалалық жергілікті қауымдастықтардағы сайланбалы және
өзін - өзі басқару органдары арқылы жүзеге асырады.
Жергілікті өзін - өзі басқару органдарына іс жүзінде танылған
қоғамдық өзін - өзі бақару комитеттері, жолдастық соттар, ерікті халық
жастары, көше, үй және квартал комитеттері, халықтың өз күштерімен
құрған өзге де ұйымдары жатады.
Жергілікті өзін - өзі басқару нысандарына халықтың жергілікті
сұрау салуын, жиналыстары мен нысандарын, халықтың тұратын жеріндегі
кәсіби және өзге де ерік білдірулерін жатқызуға болады.
Курстық жұмыстың мақсаты – Оңтүстік Қазақстан облысындағы
жергілікті және өзін-өзі басқарудың құрылымдық жүйесін талдау.
Жұмыстың өзекті мәселесіне – облысымыздағы жергілікті және өзін - өзі
басқарудың мәні мен қоғам өміріндегі маңызы, оның құрылымы, қызметі
мен облыстық деңгейде басқару әдістерін жан-жақты ашып көрсету.
Курстық жұмыс кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан және
пайдаланған әдебиеттер тізімінен тұрады.
1. Жергілікті және өзін-өзі басқарудың облыстық құрылымдарына талдау
жасау және олардың функциясы мен өкілеттігі.
Қазақстан Республикасындағы қазіргі заманғы демократиялық
жаңарулар жүйесіндегі жаңа экономикалық қатынастарға өту кезеңінде
жергілікті өзін - өзі басқару реформасы маңызды роль атқарады.
Жергілікті өзін - өзі басқару органдары өздерінің билік
(компотенция) шегінде шешім қабылдайды, ол шешімді сол территорияда
тұратын азаматтар орындауға міндетті.
Оңтүстік Қазақстан облысындағы жергілікті және өзін - өзі
басқару мемлекеттік басқарудың обьектісі бола отырып, өзін - өзі
басқару функциясын кеңейте отырып, мемлекеттік билікті қалаларда,
аудандарда, ауылдарда жүргізу құқығына ие болды. Облыстағы барлық
әлеуметтік – экономикалық прцестерді тиімді басқару үшін оның
экономикалық – географиялық жағдайын, оның шекарасын, табиғат жағдайы
мен ресурстарын барлық демографиялық прцесстерін басқаруы тиіс.
Жергілікті өзін - өзі басқарудың құрылымдарына – азаматтардың
тұрақты тұратын аумақтық құрылымдарда жеке өздері тұрғындар тобы
жинақы тұратын және де тарихи, ұлттық және басқа да жергілікті
мүдделерін ескере отырып, жергілікті деңгейдегі мәселелерге байланысты
шешімдерін қабылдауға шақырылған, билікті жүзеге асыратын
ұйымдастырылған нысан.
Жергілікті өзін - өзі басқаруды тұрғын халық тікелей сайлау
жолымен, сондай –ақ халық топтары жинақы тұратын аумақты қамтитын
селолық және қалалық жергілікті қауымдастықтардағы сайланбалы және
басқа жергілікті өзін - өзі басқару органдары арқылы жүзеге асырады.
Жергілікті өзін - өзі басқару органдарын ұйымдастыру мен олардың
қызмет тәртібін заңмен белгіленген шекте азаматтардың өздері
белгілейді.
Жергілікті өзін - өзі басқару органдарының дербестігіне олардың
заңмен белгіленген өкілеттігі шегінде кепілдік беріледі.
Облыстық жергілікті өзін-өзі басқаруды жүзеге асыру нысандарына:
тікелей сайлаулар, азаматтардың жалпы жиналыстары, азаматтардың
конференциялары жатады.
Жергілікті өзін - өзі басқарудың функцияларына: облыс
территориясындағы жергілікті істерді шешуге тұрғындардың қатысуын
қастамасыз ету, коммуналдық меншікті және қаржылық құралдарды басқару,
облыстағы аумақтардың дамуын қамтамасыз етуді, облыс тұрғындарына
әлеуметтік – мәдени, коммуналды – тұрмыстық және басқа да қызметтер
көрсету, облыс территориясында қоғамдық тәртіпті қорғау, заңдылықты
қамтамасыз ету, жергілікті өзін-өзі басқарудың мүдделері мен
құқықтарын қорғауды жүзеге асырады.
Қазақстан Республикасы Конституциясына сәйкес әрбір жергілікті
өзін - өзі басқару органдары өздерінің жарғысын қабылдайды. Жарғыны өз
бетімен дайындайды. Жарғы қабылдағаннан кейін жария етіліп күшіне
енеді.
Жарғыда мына төменгідей ережелер көрсетіледі:
- жергілікті өзін - өзі басқару органының аты, құрамы,
территориясының шекарасы, таңбасы;
- жергілікті өзін - өзі басқаруорганына қатысты мәселелер;
- халықтың жергілікті маңызы бар мәселелерді шешуге тікелей
қатысу формалары, тәртібі және кепілдігі;
- жергілікті өзін - өзі басқару құрылымы, оны құру тәртібі,
жергілікті өзін - өзі басқару органының және лауазымды
тұлғалардың өкілеттігі, олардың өкілеттігінің мерзімі;
- жергілікті өзін - өзі басқару органының нормативтік
құқықтық актілерінің түрлері, қабылдау тәртібі және
күшіне енуі;
- муниципалды қызметті ұйымдастыру шарты мен тәртібі;
- жергілікті өзін - өзі басқару өзін - өзі басқаруды жүзеге
асырудың экономикалық және қаржылық негізі;
- жергілікті өзін - өзі басқаруды ұйымдастыру мәселелері;
Шымкент қаласы 60-шы жылдан бастап дамыған өнеркәсібі
бар ірі облыс орталығы. Қаланың өнеркәсіп спецификасы тарихи
қалыптасқан. Шымкент қаласы ауыл шаруашылығы аудандарының орталығы
болды. Жергілікті шикізат базасында қалада жеңіл өнеркәсіп пен тамақ
өнеркәсібі дамыды.
60жылдан бастап қаланың өнеркәсібі демографиялық факторды есепке
ала отырып дами бастады. Республикаға қажетті маңызы бар өнімдер
өндіретін: цемент заводы, фосфор зауыты, кірпіш және бірқатар
өнеркәсіп орындары қарқынды жұмыс істеп келді.
Облыста ірі қалаларға – Шымкент, Арыс, Кентау, Түркістан
қалалары жатады. Облыста 11 аудандық құрылым: Бәйдібек, Қазығұрт,
Мақтарал, Ордабасы, Отырар, Сайрам, Сарыағаш, Созақ, төлеби, Түлкібас
және Шардара аудандары, Түркістан қаласы.
2. Қалалық және аудандық жергілікті өзін -өзі басқаруды талдау және
олардың функциясы мен өкілеттігі
Оңтүстік Қазақстан облысындағы қалалық және аудандық жергілікті
өзін - өзі басқару органдарын құру мен олардың қызметінің негізі
Қазақстан Республикасының Конституциясы, Президенттің Жарлығымен және
облыс әкімінің нормативтік – құқықтық актілерімен белгіленеді.
Қалалық, аудандық жергілікті өзін - өзі басқару органдарын құру
олардың табиғи, тарихи, демографиялыө және экономикалық жағдайларын
есепке ала лтырып басқару процесін жүзеге асырады. Осы факторларды
есепке алғанда ғана жергілікті өзін -өзі басқару тиімді болады.
Түркістан қаласы күрделі әлеуметтік – экономикалық жүйесі бар,
ірі муниципальды құрылым.
Күрделі де қиын саяси және экономикалық жағдайда қала дамып,
өмір сүріп келеді. Тәуелсіздікке қол жеткізген күннен бастап,
Түркістан қаласының дамуына Президент, Үкімет басшылары баса назар
аударылып келеді. Қаладағы көне жәдігер Қожа Ахмет Ясауи мавзолейі
күрделі жөндеуден өткізіліп, бүгінде тарихи, мәдени және рухани
ескерткіш ретінде әлемнің түкпір – түкпірінен, ТМД, республиканың төрт
бұрышынан халық ағылып келіп жататын орынға айналды.
1998 жылы алға қойған мақсат шеңберінде қала маңындағы ауылдық
жерлерді қосып, қаланы басқару құрылымы қабылданды. Осы процесс
негізінде басқарудың барлық тармақтары тұрақталып, жаңа басқару
формасына бейімделіп, жаңа қажетті құрылымдық бөлімшелер құрылып, қос
құрылымдар жойылды.
Түркістан қаласындағы өкілетті органға қалалық маслихат жатады,
ол 1994 жылы сайланған. Маслихат мына төмендегідей заңды өкілеттікке
ие:
- ауылдық әкімшілікпен бірге қаланың әкімшілік-
территориялдық бөлінуін бекітеді;
- салықтар, баж салығын, төлемдерді белгілеп, оларды алу
тәртібін белгілейді;
- қаланың бюджетін және оның орындалу есебін бекітеді;
- қалалық бюджеттен тыс және валюталық қорларды құру және
олардың жұмысы туралы есепті тыңдап, шешім қабылдайды;
- табиғат ресурстарын пайдалану тәртібі мен табиғатты,
мәдени тарихи ескерткіштерді қорғау тәртібін белгілейді;
- қаланы басқаруға байланысты заңдар мен құқықтық актілерді
бұзғаны үшін санкция белгілеп, Түркістан қаласының
шегінде құқықтық актілерді пайдалануға бақылауды жүзеге
асырады.
Қалалық маслихатта тұрақты төраға болмайды, маслихат
мәжілістерінде төрағалық етушіні сессия кезінде сайлайды. Маслихат
құрамында 34 депутат бар. Маслихат аппаратының басшысы маслихат
мәжілісінің төрағасына бағынбайды.
Маслихат жұмысын қамтамасыз ету үшін құрылымдық екі тип: жұмысшы
тобы мен комиссия құрылады. Маслихат олардың қызметіне бағыт беріп
отырады. Бүгінде маслихат қызметінің 12 бағыты белгілі, ол қызметті
депутаттар іске асырады. Маслихат аппараты Түркістан қалалық
маслихатының ұйымдастыру – техникалық, құқықтық, ақпараттық және
қаржылық шаруашылық қызметті жүзеге асырады.
Қалалық маслихат міндетіне:
- маслихат жұмысын және оның органдарының жұмысына тиімді
құру;
- маслихатқа келіп түскен хаттарды, өтініштерді, арыздарды
қарап, оның себептерін анықтау;
- ақпарат құрамында ұйымдастырушы бөлім, жалпы бөлім сияқты
құрылымдық бөлімшелер болады.
Аппарат басшысын (маслихат хатшы) қызметке қалалық
маслихат бекітеді. Тексеру комиссиясы қалалық бюджетті пайдалануға
бақылау жасайтын жеке құрылымдық бөлім болып табылады.
Түркістан қаласының атқарушы органының құрамына акимат, қаланы
басқаратын салалық және территориялық органдар басшылық жасайды.
Қала әкімінің басты қызметіне қаладағы барлық әлеуметтік –
экономикалық процестерді басқару жатады. Қала әкіміатқарушы билік
органдарының құрылымын белгілейді және оны өзгерте алады. Әкім
атқарушы биліктің барлық барлық органдарының қызметін анықтап, осы
органдар туралы ережелерді бекітеді. Әкім атқарушы билік органдарының
басшыларын қызметке тағайындайды және қажет болған жағдайда қызметінен
алады. Әкім маслихаттың келісімімен ауылдағы, округтердегі өзінің
өкілдерін тағайындайды және орнынан алып тастайды.
Әкімнің аппараты муниципалды округтер үшін басқару жұмысының
мазмұны мен ұйымдастыру бойынша әдістемелік нұсқауларды, жоспарды,
құжат – шешімдерді дайындауды жүзеге асырады. Әкім аппараты шешімдер
мен нұсқаулардың орындалуына бақылау жасайды.
Қалалық әкімшілік аппаратының құрылымында мына төмендегідей
бөлімдер: білім беру, денсаулық сақтау, мәдениет, еңбек және халықты
әлеуметтік қорғау; өнеркәсіп, көлік, байланыс, сауда; тұрғын – үй
коммунальдық шаруашылық; экономиканы басқару; мәдениетті басқару;
архитектура мен қала құрылысы бойынша комитет; құрылыс және тұрғын үй
бойынша комитет; жер қатынасы және жер бөлу комитеті мен тұрғын үй
жәрдемақысын беру орталығы жұмыс істейді.
3. Жергілікті және өзін-өзі басқарудың ауылдық округтардың құрылымын
талдау және олардың функциясы мен өкілеттігі
Жергілікті өзін - өзі басқарудың ауылдық округтерінің басшысы
әкім болып саналады, ауылдық әкімді ауыл ауыл тұрғындарының жалпы
жиналысында қалалық әкімнің ұсынысымен сайлайды. Ауылдық округ кеңесі
депутаттардан тұрады. Ауыл тұрғындары әкім басшылық жасайтын ауылдық
кеңес пен атқарушы аппаратты сайлайды. Кейбір елді мекендерде халық
өздеріне басшыны аппаратсыз сайлап алады. Мұндай жағдайда мұндай елді
мекеннің басшысы қалалық атқарушы органның құрамына кіреді. Сондай –
ақ, ауылдық әкімшілікке жататын қоғамдық өзін - өзі басқару
комитеттері құрылған.
Ауылдық әкімшіліктің өзін - өзі басқаруындағы ең бастысы –
мәжбүрлеусіз өзін - өзі басқару жүйесінің барлық мүшелері арасында
қоғамдық қызметті бөлу және әлеуметтік басқаруға кез – келген
азаматтың қатыса алуы мен одан шығып кете алуы, екіншіден, саяси билік
жүргізушілер кеңесінің құрыла алмауы.
Түркістан қалалық әкімшілігіне бағынатын ауылдық округі, Жаңа
Иқан, Ынтымақ, Шаға, Үшқайық, оранғай, Сауран, Бабайқорған ауылдық
округтері кіреді. Бұл ауылдық округтер Қазақстан Республикасы
Конституциясы, Қазақстан Республика Заңдары, Президент Жарлықтарын
басшылыққа ала отырып , сондай – ақ Түркістан қалалық әкімшілік
аппаратының шешімдері мен нұсқауларын өз территориясындағы әлеуметтік
– экономикалық, ауыл шаруашылығы, кәсіпкерлік (фермерлік) қызметте
басшылыққа алып, өзін -өзі басқаруды жүзеге асырады.
4. Оңтүстік Қазақстан облысындағы жергілікті басқару саясатын
жетілдіру концепциясы
Биліктің объективті тиімділігі өмір сүрудің сапасын арттырады.
Әкімнің негізгі міндеті Қазақстан Республикасының Президентінің және
Үкіметінің өкілі ретінде жергілікті атқарушы органдардың бақылауында бола
отырып, Оңтүстік Қазақстан облысының аумағында Қазақстан Республикасының
орталық атқарушы органдарының қызметтерімен сәйкестелінген және облыстың
әлеуметтік-экономикалық даму жағдайын жауапкершілігін алып және мемлекеттік
басқару өкілеттікті пайдалану арқылы мемлекеттік саясатты жүргізу.
Бұл мақсатқа жету мемлекеттік қызметшілердің жақсы сапалы түрде жұмыс
аптқаруына байланысты. Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаев
саясатында маңызды орынды мемлекеттік қызметті жетілдіру мәселесі алады.
Оның кәсібилік деңгейді арттыру, кадрларды тұрақтылығын қамтамасыз ету,
кәсіби жоғарылауды қадағалау, адал қызмет, жемқорлыққа қарсы күресті және
құқық бұзушылықты болдырмау деген сияқты маңызды бұйрықтары үнемі облыс
әкімшілігінің назарында тұрады.
Бүгінгі таңда облыс маслихатының 2004 жылғы желтоқсандағы отырысында
бекітілген басқару схемасына бойынша жиырма облыстық департаменттер мен
басқармалар, сонымен қатар облыс әкімінің аппараты, он бес қалалық және
аудандық әкімшіліктер жұмыс істеуде. Бұл органдар арқылы әкім жалпы
мемлекеттік саясатты жүргізуді қамтамасыз етеді.
Басқаруға және атқаруға жоғарыдағы барлық органдардың құжаттары,
әкімнің жарлықтары, облыс әкімінің бұйрықтары мен тапсырыстары қабылданады.
2004 жылдың ішінде облыс әкімінің аппаратына Президент Әкімшілігінен,
премьер-министр кацеляриясынан, Қазақстан Республикасының министрліктері
мен ведомстволарынан 2492 құжаттар келіп түсті. Бұл құжаттар мазмұны
бойынша: нормативті-құқықтық актілер, Президент бұйрықтары, Қазақстан
Республикасының премьер-министрінің, оның орынбасарларының, министрлердің
тапсырмалары тағы да басқа мәліметтерден құралған. Олардың ішінен облыс
әкімдеріне нақты тапсырмалары және белгілі уақытпен шектелген бар 1869
құжат назарға алынды. 1013 қысқа мерзімді тапсырмалар орындалды. Және де
көптеген тапсырмаларды орындау мақсатында жұмыстар жүргізілуде. Жоғарыда
аталған органдардың актілері облыста әкімдер мен әкімшіліктердің
қабылдаған облыстық бағдарламалары және нормативті-құқықтық актілері
негізінде атқарылады.
Қазіргі кезде облыс әкімшілігінің 49 жарлығы бақылауға алынған.
Халықпен кездесу , жиналыстар мен басқа да шаралар бойынша әкімдердің
берген бұйрықтары мен тапсырмалары да назарға алынады. Облыс
департаменттері мен басқармалардың басшыларына 337 тапсырма берілген, оның
241 – ұзақ мерзімді сипатта, ал 96 тапсырма орындалды.
2004 жылы облыс әкімінің аппаратына 2311 аса жазбаша арыздар түсті,
әкімдер мен орынбасарлары 400-ден аса азаматтарды қабылдады. Облыс
халқының арыздану себептер сарапталып отырып, осы мәселелер мен сұрақтарды
шешуде қажетті шаралар жасалып жатыр.
Кесте 1. Оңтүстік Қазақстан облысы жергілікті басқару жүйесіндегі
тапсырмаларды орындау.
№ Аудан аты Тапсырмалар Орындау мерзімі Орындалған
... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz