Жылуэнергетикадағы Метрология, стандарттау және сапаны басқару

Жоспар
1. Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
2. 1 . тапсырманың орындалуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4.6
3. 2 . тапсырманың орындалуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .7
4. 3 . тапсырманың орындалуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
5. 4 . тапсырманың орындалуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .9
6. 5 . тапсырманың орындалуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
7. 6 . тапсырманың орындалуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...11
8. 7 . тапсырманың орындалуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...12
9. 8. тапсырманың орындалуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 13
10. Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
11. Пайдаланылган әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 15

Қазіргі таңда дүниежүзілік сауда ұйымына кіру алдында және халықаралық қатынастарда өнім сапасын жеткілікті деңгейде бәсекеге қабілетті етіп шығару үшін стандарттау, метрология және сертификаттау салаларының қызметтерінің маңызы өте зор.
Стандарт қолданылмайтын бірде бір экономикалық және көпшілік қызмет сферасы жоқ. Стандарттар қауіпсіздік және сақтандыру қызметтерінде, өнімді шығарғанда, эксплуатациялағанда, медицинада, білімде, жылжымалы нарықта, есеп және аудит жүйесінде, банктік жүйеде, қауіпсіздік қызметінде, өнімді индентификациялауда және кодтауда, ақпараттық қызмет құпия объектіге және тағы басқа қызметтік органдарда қолданылады.
Халықаралық стандартты қолданбай және білмей дүниежүзілік нарыққа шығу мүмкін емес. Өнім сапасын растайтын және стандарттың барлық талабын орындау үшін, тәуелсіз объектіде сапаны бағалау жүргізу қажет. Бұл мәселені сертификаттау шешеді.
Стандарттау мен сертификаттаумен бірге өлшеу ғылымы метрологияның мағынасы артады. Бірде бір өлшеуді қолданбайтын практикалық қызмет жоқ, материалдық және басқа да ресурстарды үнемді шешуге метрологиялық қамтамасыздандыру үлкен роль атқарады.
Өндірістің тиімділігін, өнімнің техникалық деңгейі мен сапасын көтеруде метрологияның маңызы арта түседі. Сондықтан метрологияны дамыту, метрологиялық ұйымдардың қызметін жетілдіру мәселелеріне өндіріс кәсіпорындардың, ғылыми бірлестіктер мен ғылыми-зерттеу институтының басшылары ерекше көңіл бөлуі керек. Метрологиялық қамтамасыз ету мәселелерін шешу жаңа өнім құрудың бастапқы кезеңдерінде, технологиялық процесті жасау мен енгізу кезінде көбірек тиімді болады және шығынды азайтады.

Пайдаланылган әдебиеттер тізімі
1. Н.К. Бекалай, Н.О. Джаманкулова. Метрология, стандарттау және сапаны басқару. 5В071700 – Жылу энергетикасы мамандығы бойынша оқитын студенттерге арналған есептік-сызба жұмыстарды орындауүшін әдістемелік нұсқаулар мен бақылау тапсыпмалары. – Алматы: АЭжБУ, 2011 – 18 бет.
2. Н.К. Бекалай. Метрология, стандарттау және сапаны басқару. 5В071700 – Жылу энергетикасы мамандығының студенттері үшін дәрістер жинағы. – Алматы: АЭжБУ, 2007. – 50 бет.
3. Айтқожаев Н.М., Джумагалиев Б.С., Хан С.Г. Метрология, өлшеу және техникалық реттеу: Оқу құралы. Алматы: АЭжБУ. – 200 бет.
4. google.kz
5. wikipedia.org

Пән: Сертификаттау, стандарттау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:

Коммерициялық емес акционерлік қоғам
Алматы энергетика және байланыс университеті
Жылу энергетика факультеті

Өнеркәсіптік
жылуэнергетика
кафедрасы

Жылуэнергетикадағы Метрология, стандарттау және сапаны басқару пәнінен
Есептік-сызбалық жұмыс №1

Орындаған: Арынбек Е.Ж.
ТЭк-13-1
Тексерген: Яманбекова А.Қ.

Алматы 2014
Жоспар
1. Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
2. 1 - тапсырманың орындалуы ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4-6
3. 2 - тапсырманың орындалуы ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7
4. 3 - тапсырманың орындалуы ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8
5. 4 - тапсырманың орындалуы ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
6. 5 - тапсырманың орындалуы ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10
7. 6 - тапсырманың орындалуы ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..11
8. 7 - тапсырманың орындалуы ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..12
9. 8 - тапсырманың орындалуы ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...13
10. Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
11. Пайдаланылган әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ...15

Өзг.
Өзг.

Бет
Құжат
Қолы.
Күні
әдеб
парақ
парақтар
Орын.

ндаған
Тексерг..

Тойкенов А.А.

Яманбекова А.

АЭжБУ, ЖЭФ, ӨЖЭ каф, ТЭк-13-1тобы
у
5В071700 - ЕСЖ№1
Кіріспе

Өзг.
Өзг.

Бет
Құжат
Қолы.
Күні
әдеб
парақ
парақтар
Орын.

ндаған
Тексерг..

Тойкенов А.А.

Яманбекова А.

АЭжБУ, ЖЭФ, ӨЖЭ каф, ТЭк-13-1тобы
у
5В071700 - ЕСЖ№1
Кіріспе
Қазіргі таңда дүниежүзілік сауда ұйымына кіру алдында және халықаралық қатынастарда өнім сапасын жеткілікті деңгейде бәсекеге қабілетті етіп шығару үшін стандарттау, метрология және сертификаттау салаларының қызметтерінің маңызы өте зор. Стандарт қолданылмайтын бірде бір экономикалық және көпшілік қызмет сферасы жоқ. Стандарттар қауіпсіздік және сақтандыру қызметтерінде, өнімді шығарғанда, эксплуатациялағанда, медицинада, білімде, жылжымалы нарықта, есеп және аудит жүйесінде, банктік жүйеде, қауіпсіздік қызметінде, өнімді индентификациялауда және кодтауда, ақпараттық қызмет құпия объектіге және тағы басқа қызметтік органдарда қолданылады.
Халықаралық стандартты қолданбай және білмей дүниежүзілік нарыққа шығу мүмкін емес. Өнім сапасын растайтын және стандарттың барлық талабын орындау үшін, тәуелсіз объектіде сапаны бағалау жүргізу қажет. Бұл мәселені сертификаттау шешеді.
Стандарттау мен сертификаттаумен бірге өлшеу ғылымы метрологияның мағынасы артады. Бірде бір өлшеуді қолданбайтын практикалық қызмет жоқ, материалдық және басқа да ресурстарды үнемді шешуге метрологиялық қамтамасыздандыру үлкен роль атқарады.
Өндірістің тиімділігін, өнімнің техникалық деңгейі мен сапасын көтеруде метрологияның маңызы арта түседі. Сондықтан метрологияны дамыту, метрологиялық ұйымдардың қызметін жетілдіру мәселелеріне өндіріс кәсіпорындардың, ғылыми бірлестіктер мен ғылыми-зерттеу институтының басшылары ерекше көңіл бөлуі керек. Метрологиялық қамтамасыз ету мәселелерін шешу жаңа өнім құрудың бастапқы кезеңдерінде, технологиялық процесті жасау мен енгізу кезінде көбірек тиімді болады және шығынды азайтады.

Өзг.
Өзг.

Бет
Құжат
Қолы.
Күні
әдеб
парақ
парақтар
Орын.

ндаған
Тексерг..

Арынбек Е.

Яманбекова А.

АЭжБУ, ЖЭФ, ӨЖЭ каф, ТЭк-13-1тобы
у
5В071700 - ЕСЖ№1
1 - тапсырманың орындалуы

Өзг.
Өзг.

Бет
Құжат
Қолы.
Күні
әдеб
парақ
парақтар
Орын.

ндаған
Тексерг..

Арынбек Е.

Яманбекова А.

АЭжБУ, ЖЭФ, ӨЖЭ каф, ТЭк-13-1тобы
у
5В071700 - ЕСЖ№1
1 - тапсырманың орындалуы
2.1.10 Өлшеу қателіктерінің классификациясын келтіру. Кездейсоқ қателіктердің негізгі қасиеттері. Жүйелі қателік құрамы өлшеу құралдарының физикалық, конструктивті және технологиялық ерекшеліктеріне, қолдану шарттарына, сонымен қатар бақылаушының жеке сапаларына байланысты болатын әсер етуші факторлардың белгілі бір функциясы болып табылады. Жүйелік қателіктер екі белгісі бойынша жіктеледі:
1) Уақытқа байланысты өзгеру сипатына қарай олар тұрақты және өзгермелі болып бөлінеді. Тұрақты - өлшеулердің барлық сериялары ішінде өзгеріссіз қалатын қателіктер болып табылады. Өзгермелі - өлшеу процесінде өзгерістерге ұшырап отыратын қателіктер болып табылады. Олар монотонды өзгеретін, периодты және күрделі заңдылық бойынша өзгеретіндер болып бөлінеді. Егер қателік өлшеулер процесінде монотонды өсетін немесе азаятын болса, онда ол монотонды өзгеретін деп аталады. Периодты қателік деп мәні уақыттың функциясы болып саналатын қателік есептеледі. Жүйелі қателіктер анағұрлым күрделі заңдылықпен өзгере алады, ол қандай да бір сыртқы факторларға, себептерге негізделген болып келеді.
2) Туындау себептеріне байланысты қателіктер әдістемелік, құралдық және субъективті деп бөлінеді (3.1 бөлімді қара).
Жүйелі қателіктерді байқау әдістері және оларды аластату
Жүйелі қателіктер болған жағдайда алычнған бақылаулар нтижелері түзетілмес қателіктер болып саналады. Жүйелі қателіктердің өлшеулер кезіндегі әсерлерін болдырмау немесе ескермеуді өлшеулер басталғанға дейін жүйелі қателіктер көзін аластату арқылы мүмкін етуге болады; яғни түзетпелерді анықтау және оларды өлшеулер нәтижелеріне енгізу; алынып тасталмайтын жүйелі қателіктер шекарасын бағалау болып табылады.

Өзг.

ндаған

5В071700 - ЕСЖ№1

Өзг.

ндаған

5В071700 - ЕСЖ№1

Өлшеу қателіктері Қандай да болса дәлдікпен және мұқият орындалған өлшеу жұмыстарының нәтижесінде өлшеу қателіктері болады. Сондықтан өлшенетін өлшем нақты мәні және өлшеу нәтижесі арасында әрқашан да ауытқу болады.
Өлшеу нәтижесі Dизм және өлшенетін өлшем нақты мәні Dе арасында айырмашылық өлшеу қателігі деп аталады.
Өлшеу қателіктері келесі негізгі себептерге байланысты: өлшеу аспабының қателігі; орнатушы мөлшерлердің қателігі; өлшеу күшіне байланысты қателік; температуралық деформацияға байланысты қателік; өлшеуді орындаушының субьективтік қателігі.
Бір мәнді қайталап өлшеу кезінде, әсер етуші факторлар кездейсоқ заңдылық бойынша өзгеруіне байланысты пайда болатын қателік, қездейсоқ қателіктер деп аталады. Мысалы, аспап көрсеткіштерінің тұрақсыздығы, өлшемдерді оқып алу кезіндегі дөңғелету.
Өлшеу барысында кездейсоқ қателіктердің шамасы мен бағыты тұрақты болмайды. Өлшеулер нәтижесіндегі кездейсоқ қателіктерді кеміту үшін, біріншіден мұқият өлшеу, екіншіден өлшеулер санын арттыру қажет.
Кездейсоқ өлшеу қателіктері - бірдей шамаларды қайталап өлшеу кезінде кездейсоқ түрде өзгеретін өлшеу қателігінің бір құрамы.
Кездейсоқ қателік өзгеретін қарқандылықпен жүйелі түрде берілетін факторлармен анықталады. Кездейсоқ қателіктің мәндері мен таңбаларын анықтау мүмкін емес., өйткені қателік тудыратын себептер әрбір тәжірибеде бірдей әсер етпейді. Кездейсоқ қателік өлшеу нәтижесінен алып тасталына

5В071700 - ЕСЖ№1

5В071700 - ЕСЖ№1
алмайды. Дегенмен бірқатар қайталап өлшеу және оларды өңдеу үшін математикалық статистика әдісін қолдану арқылы кездейсоқ қателігі бар өлшенетін шаманың мәнін бір рет өлшеуген кездегіге қарағанда аз қылып анықтайды.
Кездейсоқ қателікті анықтайтын статистикалық өлшеуді жүргізу үшін барлық әрекет етуші факторлардың қарқындылығы қателіктерді құруға өте жоғары немесе өте төменгі теңдей әсерін қамтамасыз ететін қандай да бір деңгейге дейін жеткізілуін сипаттайтын жағдай тудырылады. Бұл кезде күтілу қателігі жөнінде айтылады. Бұл қателіктен бөлек дөрекі қателіктер және қате жіберу орын алады.
Кездейсоқ қателіктің жеке мәнін алдын ала болжап айту мүмкін емес. Бірдей шамалардың қандай-да бір өлшемінің кездейсоқ қателіктер жиынтығы ықтималды нақты ережелерге сүйенеді. Олар метрологияда ықтималдық теория мен математикалық статистика әдістерімен жазылады. Осыдан өлшем нәтижелері кездейсоқ қателіктерден тұратын физикалық шама мен сол кездейсоқ қателіктің өзін кездейсоқ шама ретінде қарастырады Кездейсоқ шамалардың қандай да бір мәнінің объективті мүмкін жағдайда пайда болуын мөлшерлі түрде бағалау үшін ықтималдық деген ұғым қызмет етеді, ол бірлік үлесінде беріледі (ақиқатты оқиғаның ықтималдығы 1-ге тең, ал мүмкін емес оқиғанікі- 0-ге тең)
Үздіксіз кездейсоқ шамалардың математикалық түрде жазылуы әдетте кездейсоқ шамалардың дифференциалды үлестіру заңдылықтары арқылы жүзеге асады. Бұл заңдылықтар кездейсоқ шаманың мүмкін мәндері мен оларға сәйкес ықтималдық тығыздығы арасындағы байланысты анықтайды (үздіксіз деп шексіз өлшеу сандары арқылы алуға болатын шексіз көп мәндері бар кездейсоқ шамаларды айтады).
Бет

Өзг.
Өзг.

Бет
Құжат
Қолы.
Күні
әдеб
парақ
парақтар
Орын.

ндаған
Тексерг..

Арынбек Е.

Яманбекова А.

АЭжБУ, ЖЭФ, ӨЖЭ каф, ТЭк-13-1тобы
у
5В071700 - ЕСЖ№1
2 - тапсырманың орындалуы

Өзг.
Өзг.

Бет
Құжат
Қолы.
Күні
әдеб
парақ
парақтар
Орын.

ндаған
Тексерг..

Арынбек Е.

Яманбекова А.

АЭжБУ, ЖЭФ, ӨЖЭ каф, ТЭк-13-1тобы
у
5В071700 - ЕСЖ№1
2 - тапсырманың орындалуы
2.2.7 Мына метрологиялық ұғымдарға сипаттама беру: сенімділік ықтималдығы, сенімділік интервалы. Сенімділік интервалын анықтау тәсілдерін түсіндіру. Математикалық статистикада қолданылатын сенімділік интервалы дегеніміз өлшенгелі жатқан шаманың мәні берілген ықтималдықпен табылатын интервал.
Өлшеніп жатқан Х шаманың үлестірілу функциясы F(x) белгілі болса, Х тің мәндері (x-ε ; x+ε) интервалында болатындығының ықтималдығын сенімділік ықтималдығы деп атайды.
Px-εXx+ε)=F(x+ε)-F(x-ε)=α
Мұндағы x-n өлшеулердің орташа арифметика мәні;
-сенімділік ықтималдығы;

Өзг.
Өзг.

Бет
Құжат
Қолы.
Күні
әдеб
парақ
парақтар
Орын.

ндаған
Тексерг..

Арынбек Е.

Яманбекова А.

АЭжБУ, ЖЭФ, ӨЖЭ каф, ТЭк-13-1тобы
у
5В071700 - ЕСЖ№1
3 - тапсырманың орындалуы

Өзг.
Өзг.

Бет
Құжат
Қолы.
Күні
әдеб
парақ
парақтар
Орын.

ндаған
Тексерг..

Арынбек Е.

Яманбекова А.

АЭжБУ, ЖЭФ, ӨЖЭ каф, ТЭк-13-1тобы
у
5В071700 - ЕСЖ№1
3 - тапсырманың орындалуы
2.2.18 Аспаптық қателік ұғымы және есептеу тәсіліӨлшем құралдарының дәлділігіне байланысты аспаптық қате- өлшем құралдарының жетілдірмеуіне және өлшем құралдарының элементтерінің дұрыс қондырылмауына байланысты пайда болатын техникалық қателер.
Аспапты қателік қолданылатын ӨЖ-нен туған. Кейде бұл қателікті аппаратты деп те атайды.
Аспаптық қателіктің орташа квадраттық ауытқуын есептеу
Аспаптық қателіктің ораша квадраттың ауытқуы аспаптың мүмкін болатын негізгі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.