Ағзаны шынықтыру жүйесі

Жоспар:
1. Кіріспе
Ағза жайында жалпы түсінік
2. Негізгі бөлім
Денсаулықты, ағзаны шынықтыру жолдары.
3. Қорытынды

Ағза (орган); (organum, грек, organon — құрал, орган) — өзіне тән пішіні мен құрылысы және организмде алатын орны бар, белгілі бір қызмет атқаруға бейімделген, бір-бірімен заңды түрде өзара байланысқан түрлі ұлпалардан (ткань) құралған организмнің бір бөлігі. Адам мен жануарлар организмдерінде құрылысына сәйкес мүшелер: паренхималы, түтікше және қабатты мүшелер болып бөлінеді. Паренхималы мүшелерге — қомақты мүшелер, бездер және бұлшықеттер жатады. Олар екі бөліктен: паренхимадан және стромадан құралған. Паренхима — мүшенің негізгі қызметін атқаратын жұмысшы бөлігі. Оны бездерде безді эпителий ұлпасы, ал бұлшықеттерде — бұлшықет ұлпасы құрайды. Строма—мүше паренхимасы бөліктерін бір-бірімен байланыстырып, біртұтас ететін және мүшені қоректендіретін тамырлар мен оның жұмысын реттейтін жүйкелер өтетін дәнекер ұлпалық аралықтар. Паренхималы мүшелерге: өкпе, бауыр, бүйрек, бездер, көкбауыр, лимфа түйіндері т.б. жатады. Түтікше мүшелердің қабырғасы және ішінде қуысы болады. Олардың қабырғасы үш қабықтан: ішкі — кілегейлі қабықтан, ортаңғы - етті қабықтан немесе шеміршекті-талшықты қабықтан (тыныс жолдарының мүшелері — мұрын қуысы, көмекей, кеңірдек, бронхтар) және сыртқы - сірлі қабық немесе адвентициядан (ас қорыту, зәр бөлу, аталық және аналық көбею мүшелер жүйелерінің түтікше ағзалары) құралған. Түтікше мүшелерге қан және лимфа тамырлары да жатады. Олардың қабырғалары: ішкі - интимадан, ортаңғы — медиадан және сыртқы — адвентициядан тұрады. Түтікше мүшелер қабықтары өз кезегінде әртүрлі ұлпалардан құралған қабаттардан тұрады. Қабатты мүшелерге тері, көз қабықтары (қасаң қабық, торлы қабық, ақ қабық, тамырлы қабық) жатады. Тері эпидермис, дерма және шел қабаттарынан құралған.

Пайдаланылған әдебиеттер:
1. Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі/ - Алматы: "Сөздік-Словарь", 2009.
2. Қазақстан - спортшылар елі. Энциклопедиялық анықтамалық. - Алматы: "Сөздік-Словарь"

Пән: Спорт
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі.
Қарағанды банк колледжі.

Реферат

Тақырыбы: Ағзаны шынықтыру жүйесі.

Орындаған:
Г - 41 тобының студенті
Кеңесова А.Ж.
Тексерген: Түсіпбаев С.Т.

Қарағанды: 2014ж.
Жоспар:
1. Кіріспе
Ағза жайында жалпы түсінік
2. Негізгі бөлім
Денсаулықты, ағзаны шынықтыру жолдары.
3. Қорытынды

Ағза (орган); (organum, грек, organon -- құрал, орган) -- өзіне тән пішіні мен құрылысы және организмде алатын орны бар, белгілі бір қызмет атқаруға бейімделген, бір-бірімен заңды түрде өзара байланысқан түрлі ұлпалардан (ткань) құралған организмнің бір бөлігі. Адам мен жануарлар организмдерінде құрылысына сәйкес мүшелер: паренхималы, түтікше және қабатты мүшелер болып бөлінеді. Паренхималы мүшелерге -- қомақты мүшелер, бездер және бұлшықеттер жатады. Олар екі бөліктен: паренхимадан және стромадан құралған. Паренхима -- мүшенің негізгі қызметін атқаратын жұмысшы бөлігі. Оны бездерде безді эпителий ұлпасы, ал бұлшықеттерде -- бұлшықет ұлпасы құрайды. Строма -- мүше паренхимасы бөліктерін бір-бірімен байланыстырып, біртұтас ететін және мүшені қоректендіретін тамырлар мен оның жұмысын реттейтін жүйкелер өтетін дәнекер ұлпалық аралықтар. Паренхималы мүшелерге: өкпе, бауыр, бүйрек, бездер, көкбауыр, лимфа түйіндері т.б. жатады. Түтікше мүшелердің қабырғасы және ішінде қуысы болады. Олардың қабырғасы үш қабықтан: ішкі -- кілегейлі қабықтан, ортаңғы - етті қабықтан немесе шеміршекті-талшықты қабықтан (тыныс жолдарының мүшелері -- мұрын қуысы, көмекей, кеңірдек, бронхтар) және сыртқы - сірлі қабық немесе адвентициядан (ас қорыту, зәр бөлу, аталық және аналық көбею мүшелер жүйелерінің түтікше ағзалары) құралған. Түтікше мүшелерге қан және лимфа тамырлары да жатады. Олардың қабырғалары: ішкі - интимадан, ортаңғы -- медиадан және сыртқы -- адвентициядан тұрады. Түтікше мүшелер қабықтары өз кезегінде әртүрлі ұлпалардан құралған қабаттардан тұрады. Қабатты мүшелерге тері, көз қабықтары (қасаң қабық, торлы қабық, ақ қабық, тамырлы қабық) жатады. Тері эпидермис, дерма және шел қабаттарынан құралған.
Салауаттану орыстың валеология сөзінен шыққан. Ол денсаулық ғылымы деген мағынана білдіреді. Бұл ғылым қалай салауатты болудың, денсаулықты сақтаудың жолдарын үйретеді. Ол қоршаған ортаның зиянды әсерінен, түрлі аурулардан сақтануға көмектеседі.
Денсаулықты сақтау үшін мыналарды орындауың қажет:
жеке бас гигиенасын сақта;
күн тәртібін орында;
денешынықтырумен айналыс;
дұрыс тамақтан
ағзаңды шыңда
белсенді және көңілді бол.
Сонда ғана денсаулықты сақтауға және өмірде көп жақсылыққа жетуге болады. Денсаулықты сақтау үшін салауатты өмір салтының негізгі талаптарын білу керек. Оларды күн сайын орындап отыру қажет. Бұл қимыл
белсенділігі, күн тәртібін орындау, дұрыс тамақтану, жұқпалы аурулардан сақтану, жағымсыз әдеттерден бас тарту. Осы әрекеттердің бәрі денсаулықты сақтауға, нығайтуға көмектеседі.
Ағзаны әлсірететін негізгі себептер:
күн тәртібін бұзу;
жеке бас гигиенасын сақтамау;
аз қозғалу;
мазасыздану;
жағымсыз әдеттер (темекі шегу, т.б.)
қоршаған ортаның қолайсыздығы.
Денсаулықты нығайтуда, жұмысқа қабілеттілікті арттыруда және суық тиюден сақтандыруда ағзаны шынықтырудың пайдасы зор.Шынығуда табиғи күштер - Күн сәулесі, су және ауа пайдаланылады. Шынығу ауа райының
жағымсыз себеп - шарттарына ағзаның қарсылығын арттырады. Денсаулыққа пайда келтіруі үшін шынығуды жүйелі түрде біртіндеп жүргізу керек. Шынығудың 3 түрі болады. Олар сумен шынығу, күн сәулесімен шынығу, ауамен шынығу. Осылай ағзаны шынықтырғанда ғана жақсы нәтижеге жетуге болады, яғни сонда ғана ағзаның әртүрлі ауруларға қарсыластығы артады.
Гигиена - бұл гректің салауатты, денсаулық әкелуші деген сөзді білдіреді. Гигиена медицинаның бір саласы. Гигиена бірнеше бөлімдерге бөлінеді. Солардың бірі жеке бас және мектеп гигиеналары. Жеке бас гигиенасы - бұл денені, ауыз қуысын, киімді, іш киімді, аяқ киімді таза ұстау. Оқу орындарды, оқу үрдісін, оқушының тамақтануын, кестенің дұрыс
құрылуын талап етеді. Мысалы, сынып бөлмесі кең, жарықпен жақсы қамтамасыз етілген, желдендірілген болу қажет. Гигиеналық талаптарды орындау сенің деніңнің сау болып, дұрыс өсіп, дамуыңа мүмкіндік береді.
Дене белсенділігі - бұл шипалы күш. Әйгілі ғалым Н. М. Амосов былай деген: Ден сау болу үшін қозғалу керек, денсаулыққа тек денешынықтыру арқылы жетуге болады!. Дене белсенділігі адам ағзасын дамытып, жұмыс істеу қабілетін арттырады, ауруды алыстатып, өмірді ұзартады.
Қимыл белсенділігінің негізгі түрлері мынадай:
* таңертеңгі гимнастика;
* денебап;
* қимыл ойындары;
* сауықтыру жаттығулары;
* спорт секцияларына қатысу;
* серуендеу.
ДДҰ анықтамасы бойынша қазіргі таңда адамдардың денсаулығына қауіпті факторлар:
* Дене салмағының артықтығы жəне семіздік
* Ашығушылық
* Қандағы холестерин мөлшерінің артықтығы
* Қан қысымының жоғарылығы
* Микротағамдық заттар тапшылығы
* Азық - түліктер мен ауыз суының төмен сапалылығы.
* Алкоголизм
* Темекі тарту
* Қауіпті жыныстық қатынас
* Тұрғын үйлерде жағылатын қатты отын түтіні
* Оқушылар арасында асқазан-ішек патологиясының өсуінің себептік факторлары:
* Тамақтану тəртібінің бұзылуы
* Мектептік ыстық тамақтың болмауы
* Дəмханалық тамақтанудың басым болуы
* Сапасыз тағамдарды пайдалану
Салауатты тамақтану мен белсенді өмір сүру қалпының келтірер пайдалы жақтары:
* Жалпы денсаулықты жақсартуы.
* Жалпы көңіл-күй мен сырт пішінді жақсартуы.
* Қалыпты өсуді, физикалық жəне ақыл-ой
* дамуын қамтамасыз етуі.
* Ауруларға төтеп бергіштік қарсыласуды
* нығайту.
* Сергектік пен энергияның тасуы.
* Физикалық жəне ақыл-ой қабілеттілігінің
* артуы.
* Қалыпты салауатты салмақ.
* Бұлшық ет жəне сүйек мықтылығы.
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мəліметі бойынша əлемдегі өлім себебінің 60 пайызы тікелей дұрыс тамақтанбауға байланысты.
1. Сырт бейнені күту Мойын.
Бет терісінен гөрі мойын терісі нәзік, әрі құрғақ, оған қыртыс ерте түсіп, тез тозады. Оның алдын алу үшін үнемі басты, иықты тік, түзу ұстау қажет. Жастықсыз жатқан дұрыс. Олай жасай алмағанда аласа жастыққа жатып үйрену қажет. Бетке крем жаққанда, маска жасағанда мойынға да күтім жасалғаны жөн.
Мойын терісіне өсімдік майынан майлы компресс жасайды. Ол үшін жұмсақ шүберекті жылы өсімдік майына малып алып сығады да компресс қағазына қойып, мойынды бинтпен орап 14-20 минут ұстайды. Мойынды жуған соң 1 стақан суға 1 ас қасық сірке суы немесе лимон шырыны, 1 ас қасық арақ, 1 ас қасық тұз қосылған ерітіндіге малынған мақтамен бетті және мойынды жайлап сүртеді. Сосын иек асты мен мойынның екі жанын жиі-жиі шапалақтайды. Бұғақ үшін екі қабаттап оралған сүлгіні жоғарыдағы ерітіндіге немесе суға малып алып, мойынды сүлгінің екі ұшынан тартып ұстап, жайлап қана ұрады.
Тым тозып кеткен мойын терісіне аптасына 1-2 рет мынандай компресс жасайды: пісірілген картоптан қоймалжың жасап, оған бір жұмыртқаның сары уызын, 1 шай қасық бал, 1 шай қасық сұйық майды қосады. Оны мойынға жағып, бинтпен бостау етіп орап қояды. Мойын құс терісі тәріздес болса, оны аптасына екі рет ылғалданған ұсақ тұзбен сүртеді. Оның алдында мойынға сұйық май жағады. Теріні тұзбен қызарғанша ысып, сосын сүтке аздап су қосып мойынға компресс жасайды, салқын сумен жуып, крем жағады.
Шай, ақжелкен, аскөк, түймедағы, жалбыз тұнбасынан жасалған компрестердің сергітіп, тыныштандыратыны белгілі. Сүтпен де компресс жасайды. Ол үшін жаңа сауылған сүтке мақтаны малып алып, 4-5 минут қабаққа қояды. Майлы компресс жасаса да пайдалы. Ол үшін 4-6 рет қабатталған дәкені жылытылған сұйық майға малып алып, қабаққа жабыстырады, үстіне құрғақ мақта қойып, сүлгімен жауып, 10-15 минут ұстайды. Сосын салқын сумен жуады, дәкеге оралған бір түйір мұзбен қабақты сүртеді.
2. Жалаңаяқ жүру
Адамның далада жалаңаяқ жүруі - денсаулығы үшін өте пайдалы. Мұны Ежелгі Мысыр, Грекия, Рим халқы ерте кезден білген. Тіпті, ежелгі данагөйлер (философтар) жалаңаяқ жүруді ақыл-ой қабілетін нығайтудың тиімді жолы деп санаған көрінеді. Қазіргі физиолог ғалымдар мұны қуаттап, адамдардың табанында өте күшті рефлексогенді нүктелердің орналас-қанын айтады. Олардың түсіндіруінше, бұл - сезімтал жүйке ұштары шоғырланған аймақ.
Адам аяғының табанындағы 1 шаршы сантиметрде мұндай рецепторлардың саны дененің өзге аумағындағы рецептор-лардың санынан біршама көбірек. Ал жалаңаяқ жүрген кезде адам табанындағы әлгі нүктелердің белсенділігі арта түседі.
Қазіргі медицина ғылымының дәлелде-уінше, жалаңаяқ жүрудің мынандай шипасы бар:
Жүйке бұлшық етін, тотығу үдерістерін белсенді етеді.
Артериялық қысым-ды қалыпқа келтіреді.
Стенокардия, гипертония және басқа да аурулардың алдын алуда пайдасы зор.
Жүрек - қан тамыры аурулары мен бірге ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.