Параллель кодты тізбектіге түрлендіру сұлбасы
Қазақстан Республикасының ғылым және жоғары білім министірлігі
Академик Е.А. Бөкетов атындағы Қарағанды университеті
Физика-техникалық факультеті
Радиофизика және электроника кафедрасы
Өндірістік практикасы бойынша
ЕСЕП БЕРУ
Тақырыбы: Регистрлер
Орындаған: ТФ-408 сп-21 тобының студенті
Диханбаев Ғибрат
Тексерген: радиофизика және электроника кафедрасының
аға оқытушысы Турдыбеков К.М.
Қарағанды-2024
Мазмұны
Кіріспе
1. Регистрлерге сипаттама
2. Регистрлер және регистрлік файлдар
3. Ығыструшы регистр жұмысы
4. Әмбебап ығыструшы регистр
5. Микросұлбаларға сипаттама
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Регистрлер - сандық құрылғылардың ең кең тараған түйіні. Олар сөзді құрайтын көптеген байланысқан айнымалылармен жұмыс жасайды. Сөздермен мына операциялар реті орындалады: қабылдау, беру, сақтау, разрядты торда ығыстыру, разрядты логикалық операциялар.
Регистрлерді триггерлерден және, көбінесе, логикалық элементтерден тұратын разрядты сұлбалар құрайды.
Айнымалыларды беру сызығы бойынша регистрлер бірфазалы және жұпфазалы,синхронизация жүйесі бойынша бірырғақты, екіырғақты және көпырғақты болып бөлінеді. Алайда, жіктеудегі негізгі қасиет мәліметтерді қабылдау және шығару әдісі болып табылады. Осы қасиеті бойынша параллельді (статикалық) регистрлер, тізбекті (ығыстырушы) және параллельді-тізбекті регистрлерді айырады.
Параллельді регистрлерде сөзді қабылдау және шығару барлық разрядта біруақытта орындалады. Оларда разрядты логикалық операцияларға ұшырауы мүмкін сөздер сақталады.
Тізбекті регистрлерде сөздер разрядтан соң разряд арқылы қабылданады және шығарылады. Оларды ығыстырушы деп атайды, себебі тактілі сигналдар сөзді енгізу және шығару кезінде оларды разрядты сұлбада жылжытады. Ығыстырушы регистр реверсивті емес (бірбағытта ығыстырушы) немесе реверсивті (екі бағытта да ығыстыру мүмкіндігі бар).
Тізбекті-параллельді регистрлерде біруақытта тізбекті және параллель типті кірісшығыстары болады. Сонымен қатар, тізбекті кірісі және параллель шығысы бар нұсқалары(SIPO,SerialInput - ParallelOutput), параллель кірісі және тізбекті шығысы (PISO) бар нұсқалары кездеседі.
Параллель (статикалық) регистрлерде разряд сұлбалары арасында ақпарат алмасу жүрмейді. Разрядтарға ортақ болатыны ырғақтау, істен шығаруорнату, шығаруғанемесе қабылдауға рұқсат ету тізбегі болып табылады, яғни басқару тізбегі.
Ығыструшы регистрді бірнеше триггенрдібайланыстра отырып алуға болады. Триггер - жады элементінен тұрады. Оның дәл осы қасиеті ығыструшы регистрлерді жеке логикалық элементтерден немесе триггерлерден жинаудың орнына, бұл құрылғыларды монолиттіИС түрінде алуға болады.
Регистр жадысының көлемін бірнеше ИС жады блоктарын құру арқылы ұлғайтуға болады.Сақталатынсөзердің санын көбейту барысында үш жағдайы бар жеке ИС шығыстары бір нүктеде түйіседі. 512 сақталынған сөзді беретін 128 шығысты байланыстыруға рұқсат етіледі.Бір нүктеде түйісетін шығыстар санына шектеу қою шығыстың ток режиміне байланысты, бұл шектеуді шығыс нүктесіне арнайы сыртқы резистрлерді жалғау арқылы жоюға болады. Сөздің рзрядтылығын ұлғайту барысында шығыстарының жиынтығы бір ақпараттық сөзді беретін бірнеше ИС-ның рұқсат ету және адрестеу кірістерін параллель жалғайды.
Синхронизация талаптарына сәйкес разрядаралық байланыста логикалық элементтер қолданылмаған ығыстырушы регистрлерде деңгеймен басқарылатын біртабалдырықты триггерлерді қолдануға болмайды, себебі кейбір триггерлер синхросигналдың рұқсат етуші деңгейінің жұмысы кезінде бірнеше рет ауыстырылып-қосылуы мүмкін, ал бұған рұқсат етілмейді.
Разрядаралық байланыста логикалық элементтердің,әсіресе бірлік емес тереңдіктегі логикалық сұлбалардың, пайда болуы регистрдің жұмысқа қабілеттілік шарттарын жеңілдетеді және осы схемаға жарамды триггерлер типін кеңейтеді.
Регистр - ақпаратты разрядты екілік код түрінде қабылдау, сақтау және тарату функцияларын орындайтын құрылғы.
Регистрді жіктеудің негізгі белгісі екілік кодты регистрге жазу әдісі болып табылады, яғни параллель, тізбекті (ығыстырушы) және параллель- тізбекті регистр деп ажыратады. Параллель регистр параллель кодпен жазу операциясын орындайды. Тізбекті регистр тізбекті кодпен жазуды жүзеге асырады, кодтың ығысуын кіші немесе үлкен разрядтан бастап, тактіліимпульстармен тізбектің жылжуын туғызады. Параллель- тізбекті регистрлер кодты параллель де, тізбекті түрдеде жазады. Сонымен қатар, ығыстырушы регистрлер бірбағытты және екібағытты (реверсивті) болып бөлінеді. Біржақты регистрлер кодтың солға немесе оңға ығысуын туғызады, ал екіжақты регистрлер солға да және оңға да ығысуды жүзеге асырады.
Регистрлердің негізгі құрылымы RS - асинхронды триггерлеріне, В - триггерлеріне сүйенеді.
Әмбебап немесе көпрежимді (көпфункционалды) регистрлер микрооперациялар жиынтығын орындауға қабілетті. Көпрежимділікті бір сұлбада әртүрлі операцияларды орындауға қажетті бөлшектердің композициясының болуымен аламыз.басқарушы сигналдар берілген уақытта орындалып жатқан операцияға қажетті сұлба бөлігіннің іске кірісуін қамтамасыз етеді.
1. Регистрлерге сипаттама
Регистрлер - сандық құрылғылардың ең кең тараған түйіні. Олар сөзді құрайтын көптеген байланысқан айнымалылармен жұмыс жасайды. Сөздермен мына операциялар реті орындалады: қабылдау, беру, сақтау, разрядты торда ығыстыру, разрядты логикалық операциялар.
Регистрлерді триггерлерден және, көбінесе, логикалық элементтерден тұратын разрядты сұлбалар құрайды.
Айнымалыларды беру сызығы бойынша регистрлер бірфазалы және жұпфазалы,синхронизация жүйесі бойынша біртактілі, екітактілі және көптактілі болып бөлінеді. Алайда, жіктеудегі негізгі қасиет мәліметтерді қабылдау және шығару әдісі болып табылады. Осы қасиеті бойынша параллельді (статикалық) регистрлер, тізбекті (ығыстырушы) және параллельді-тізбекті регистрлерді айырады.
Тізбекті регистрлерде сөздер разрядтан соң разряд арқылы қабылданады және шығарылады. Оларды ығыстырушы деп атайды, себебі тактілі сигналдар сөзді енгізу және шығару кезінде оларды разрядты сұлбада жылжытады.
1-сурет. Статикалық регистр сұлбасы (а)
және оның шарты белгіленуі (б)
Параллельді регистрлерде сөзді қабылдау және шығару барлық разрядта біруақытта орындалады. Оларда разрядты логикалық операцияларға ұшырауы мүмкін сөздер сақталады.
Тізбекті-параллельді регистрлерде біруақытта тізбекті және параллель типті кірісшығыстары болады. Сонымен қатар, тізбекті кірісі және параллель шығысы бар нұсқалары(SIPO,SerialInput - ParallelOutput), параллель кірісі және тізбекті шығысы (PISO) бар нұсқалары кездеседі.
Қазіргі кездегі схемотехника үшін регистрлерді динамикалық басқарылуы бар осы D-триггерлер негізінде жинау маңызды. Көбісінде үшінші жағдайдағы шығысы бар, енді біреулері буферліктердің қатарына жатады, яғни үлкен сыйымдылықты жәненемесе біреромды активті жүктемемен жұмыс істеуге арналған. Бұл олардың жұмысын магистральда қамтамасыз етеді(интерфейстің қосымша сұлбаларынсыз).
Параллель (статикалық) регистрлерде разряд сұлбалары арасында ақпарат алмасу жүрмейді. Разрядтарға ортақ болатыны ырғақтау, істен шығаруорнату, шығаруғанемесе қабылдауға рұқсат ету тізбегі болып табылады, яғни басқару тізбегі. EZ сигналымен басқарылатын үшінші жағдайдағы шығыстары және R істен шығару кірістері бар, тура динамикалық кірістерден тұратын D типті триггерлерден жиналған статикалық регистр сұлбасы 1-суретте келтірілген.
Әмбебап регистрлер.
Әмбебап немесе көпрежимді (көпфункционалды) регистрлер микрооперациялар жиынтығын орындауға қабілетті. Көпрежимділікті бір сұлбада әртүрлі операцияларды орындауға қажетті бөлшектердің композициясының болуымен аламыз.басқарушы сигналдар берілген уақытта орындалып жатқан операцияға қажетті сұлба бөлігіннің іске кірісуін қамтамасыз етеді.
Көпрежимді регистрдің КР1533 сериялы ИР13 микросұлбасы 2-суретте көрсетілген. Бұл ырғақтың жиілігі 25 МГц-ке дейін және тұтыну тогы 40мА болатын екіжақты ығыстыру мүмкіндігі бар сегізразрядты регистр. Параллельді кірісі және шығысы бар, R асинхронды істен шығу кірісі және төрт режимді (параллель жүктеу, екі ығыстыру және сақтау) белгілейтін S мен S режимдерін таңдау кірісі. 3-суретте ИР13 регистрінің шартты белгіленуі берілген. Әр типті кірістен және шығыстан тұратын регистрлер параллель кодты тізбектіге және керісінше түрлендіруді жүзеге асыратын негізгі блок ретінде қызмет етеді. 4-суретте параллель кодты тізбектіге түрлендіретін SIPISO типті сегізразрядты регистр негізіндегі түрлендіргіш сұлбасы көрсетілген. Бұл сұлбада 1 элементінің жоғарғы кірісіне логикалық ноль деңгейін беретін теріс бастапқы Stимпульсі L(Load - жүктеу) кірісіне мәліметті параллель қабылдайтын бірлік сигнал туғызады, осы арқылы RG регистрдің 1...7 разрядтарына түрленуге ұшырайтын D сөз жүктеледі, ал нөлдік разрядқа - 0 константасы. DSR тізбекті кірісіне 1 константасы берілген.
2-сурет. Көпрежимді регистр сұлбасы
3-сурет. Әмбебап регистрдің шартты белгіленуі
4-сурет. Параллель кодты тізбектіге түрлендіру сұлбасы
Осылайша регистрге жүктелгеннен кейін 0D1D2...D7 сөзі қалыптасады. С кірісіне түсетін тактілі импульстер сөздің оңға қарай ығысуын туғызады(шартты белгілеу үшін төмен қарай ығысуға сәйкес келеді). Ығыстырулар сөзді Q7 шығысы арқылы тізбекті түрде шығарады. Ақпараттық разрядтардан кейін нөл (константа 0) жүреді, одан кейін бірлер тізбегі. Регистрден нөл шығарылмайынша 2 элементінің шығысында бірлік сигнел әрекет етеді.Нөл шығарылғаннан кейін 2 элементінің барлық кірістері бірге келеді, оның шығысы нөлдік мәнге ие болады және 1 элементі арқылы келесі сөзді автоматты түрде жүктеу сигналы қалыптастырылады, осыдан кейін түрлену циклі қайталанады.
Регистрлер орындайтын микрооперациялар қатарына разрядты логикалық операциялар енгізілген. Қазіргі кездегі регистрлер мұндай операцияларды орындауға аз бейімделген, бірақ керек кезінде оларды RS-триггерлерінен жиналған регистрлерде орындауға болады. ИЛИ операциясын орындау үшін статикалық регистрдің алғашқы нөлдік жағдайдағы S-кірісіне бірлік разрядтары сәйкес триггерлерді орнататын бірінші А сөзі беріледі. Осыдан кейін регистрдің істен шығармай S-шығыстарына екінші В сөзі беріледі. Нәтижесінде Q=А\В аламыз.
И разрядты операцияны орындау барысында бірінші ырғақта регистрдің S-кірістеріне А сөзі беріледі, ол А сөзі бір мәніне ие болатын регистр разрядтарын орнатады. Осыдан кейін регистрге екінші В сөзі беріледі. Регистрге В сөзі R триггерлер кірісіне инверсті түрде беріледі.
Регистр - ақпаратты разрядты екілік код түрінде қабылдау, сақтау және тарату функцияларын орындайтын құрылғы.
Регистрді жіктеудің негізгі белгісі екілік кодты регистрге жазу әдісі болып табылады, яғни параллель, тізбекті (ығыстырушы) және параллель- тізбекті регистр деп ажыратады. Параллель регистр параллель кодпен жазу операциясын орындайды. Тізбекті регистр тізбекті кодпен жазуды жүзеге асырады, кодтың ығысуын кіші немесе үлкен разрядтан бастап, тактіліимпульстармен тізбектің жылжуын туғызады. Параллель- тізбекті регистрлер кодты параллель де, тізбекті түрдеде жазады. Сонымен қатар, ығыстырушы регистрлер бірбағытты және екібағытты (реверсивті) болып бөлінеді. Біржақты регистрлер кодтың солға немесе оңға ығысуын туғызады, ал екіжақты регистрлер солға да және оңға да ығысуды жүзеге асырады.
Регистрлердің негізгі құрылымы RS - асинхронды триггерлеріне, В - триггерлеріне сүйенеді. Ең қарапайым параллель-тізбекті разрядты регистрлердің құрылымының қағидасы 5-суретте көрсетілген.
5-сурет. Параллельді регистр
Параллель регистрде код саны сәйкес триггерлердің Р кірісіне беріледі. Жазу С кірісіне логикалық бірлік түскен кезде жүреді. Код а шығыстарынан алынады. Параллель регистрлер ақпаратты тек параллель екілік код түрінде және тура кодты кері кодқа және керісінше түрлендіруді жүзеге асыру үшін арналған.
Тізбекті регистрлер ақпаратты сақтаумен қатар тізбекті кодты параллельге және керісінше түрлендәіруді жүргізе алады. Тізбекті регистрлерді құрған кезде триггердің Q шығысы келесі триггердің D кірісіне тізбекті түрде жалғанады 6-суретте көрсетілген.
6-сурет. Тізбекті регистр
Тізбекті регистрлерде Q шығысындағы жаңа сигнал, міндетті түрде, синхросигнал біткеннен кейін пайда болуы керек. Осы шарт орындалуы үшін тізбекті регистрлерде екітабалдырықты триггерлер қолданылады.
Әр кезекті ырғақты импульс әсеріне регистрдегі код бір разриядқажылжыиды. 6-суретте ығысу оңға қарай бағытталған (кіші разриядқа қарай),i+1 шітриггердің Q шығысының сигиналы i - ші триггер D кірісіне әсер етсе, і - ші триггер i+1 шітриггер қалпына (түседі) енеді, және і-1 - ші триггер і - ші триггер қалпына енеді. Яғни кодтың оңға қарай бір разрияд жылжуын жүзеге асырады.
Параллаль екілік код триггерлердің Q шығысына алынады. Кодтың солға қарай жылжуы үшін і-1 - ші триггердің Q шығысындағы сигнал і - ші триггердің Q кірісіне беріледі.
Реверсивті регистрлерде басқарудың логикалық сұлбалары болуы керек, олкодтың оңға қарай ығысуын туғызу үшін і - ші триггердің Q шығысынан і-1 ші триггердің Р кірісіне сигналдың берілуін, ал солға қарай ығысуды жүзеге асыру үшін осы сигналдың і+1 - триггердің D кірісіне өтуін қамтамасыз етеді. Реверсивті регистрдің құрылу сұлбасы 7-суретте көрсетілген.
7-сурет. Реверсивті регистр
Кодтың ығсу бағыты талап етілетін сигналдардың сәйкес кірістерге берілуімен анықталады. Осылайша S0кірісіне логикалық бірліктің кернеуі берілгенде ығысу солға қарай бағытталады (үлкен разриядқа қарай), 8-сурет, басқарудың логикалық схемалары сигналдың і-ші триггер Q шығысынан осы триггер D кірісіне және керісінше өтуін (рұқсат етсе) қамтамасыз етсе, S1 кірісіне логикалық бірліктің кернеуі берілгенде сигналдың і - ші триггердің Q шығысынан і-1 ші триггердің D кірісіне өтуін қамтамасыз етеді , яғни кодтың оңға қарай ығысуы орындалады (кіші разрядқа қарай).
Параллель, ығыструшы және реверсивтітриггерлердің шартты графикалық белгіленуі 8-суретте келтірілген.
8-суретте көрсетілген микросұлбала шықпасы мынадай: ақпаратты параллель код түрінде жазу кезіндегі D триггердің сәйкес разриядтарының D1 - DИ кірістері; Q1 - QИ - Q триггердің тура шығыстары; С тактілі импульс кірісі; R нөлдік кіріс; S0, S1 ығысу бағытын басқару кірісі; VR оңға қарай ығыструдағы тізбекті код кірісі; VL белгісі колданылады.
Практика жүзінде қолданылып жүрген регистрлердің көп бөлігін ығыструшы регистрлер құрайды, себебі олар ақпаратты сақтаушы қатар, параллель кодты тізбектіге және керісінше, тура кодты кері кодқа және керісінше түрленуді қамтамасыз етеді, арифметикалық және логикалық операцияларды, уақытша кідіруді және жиіліктің бөлінуін орындайды.
Төртразрядты ығыстырушы реверсивті
параллельді регистр регистр
регистр
8-сурет. Регистрлердің шартты белгіленуі.
Қолданылатын микросұлбалардың негізгі серияларында кездесетін кейбір регистрлер параметрлері мен типтері 1-кестеде келтірілген.
Кесте-1. Регистрлер параметрлері мен типтері
Аспап типі
Орындайтын функциясы
Тұтынатын қуат, мВт
Кідіру уақыты
Қоректену нәтижелері
+5В
жалпы
133ИР1
134ИР1
К134ИР1А
К155ИР1
КМ155ИР1
Параллель шығысы және тізбекті және параллель енгізудегі жеке синхрониза-
циясы бар төртразрядты әмбебап ығыстырушы регистр
315
60
75
410
410
35
250
140
35
35
14
4
4
14
14
7
11
11
7
7
К134ИР2
Сегізразрядтыығыструшы регистр
36
250
4
11
134ИР8
КР134ИР8
533ИР8
КМ555ИР8
КР1533ИР8
Тізбекті жазылуы және параллель санағыш сегіз
Разрядты ығыстырушы регистр
59
59
135
135
120
250
250
32
32
20
14
14
14
14
14
7
7
7
7
7
533ИР9
К555ИР9
КМ555ИР9
КР1533ИР9
Ақпаратты параллель жазатын сегізразрядты ығыстырушы регистр
180
180
180
140
40
40
40
30
16
16
16
16
8
8
8
8
Параллель кірісі және тізбекті және параллель кірісінің жеке синхронизациясы бар төртразрядты әмбебап ығыструшы регистр.
Ақпаратты параллель жазатын сегізразрядтыығыструшы регистр. Тізбекті жазатын және параллель есептегіш сегізразрядтыығыструшы регистр.
Тізбекті-параллель жазбалы сегізразрядтыығыструшы регистр.
Тізбекті-параллель жазбалы және параллель есептегіш өртразрядтыреверсивті регистр.
Тізбекті-параллель жазбалы және параллель есептегіш төртразрядтыығыструшы регистр.
12-разрядты параллель регистр.
6-разрядты параллель регистр.
4-разрядты параллель регистр.
Екіарналы 4-разриядты параллель регистр.
(мултиплексор)
4-разрядты ығыструшы комбинациялық құрылғы (Z).
8-разрядты параллель регистр (Z).
8-разрядты параллель синхронды регистр (Z).
8-разрядты екіжақты мәлімет құрылғысы бар реверсивті регистр.
4-разрядты параллель және тізбекті кірісі бар ығыструшы регистр (Z).
4x4 регистрлік файл (Z).
8-разрядты параллель регистр.
8-разрядты екіжақты мәлімет құрылғысы бар реверсивті регистр.
8-разрядты адрестеуі бар сақтау регистрі .
8-разрядты тізбекті кірісі бар ығыструшы регистр.
4x4 ашық коллекторлы кірісі (ӨК) бар регистрлік файл
8-разрядты параллель регистр (Z).
Екі 8-разрядты параллель регистр (Z).
8-разрядты параллель регистр.
8-разрядты параллель регистр.
Екі 4-разрядты параллель регистр.
Көпсериалы өту мүмкіндігі бар жалпы тағайындалған регистр.
2. Регистрлер және регистрлік файлдар
Регистрлер - сандық құрылғылардың ең кең тараған түйіні. Олар сөзді құрайтын көптеген байланысқан айнымалылармен жұмыс жасайды. Сөздермен мына операциялар реті орындалады: қабылдау, беру, сақтау, разрядты торда ығыстыру, разрядты логикалық операциялар.
Регистрлерді триггерлерден және, көбінесе, логикалық элементтерден тұратын разрядты сұлбалар құрайды.
Айнымалыларды беру сызығы бойынша регистрлер бірфазалы және жұпфазалы,синхронизация жүйесі бойынша бірырғақты, екіырғақты және көпырғақты болып бөлінеді. Алайда, жіктеудегі негізгі қасиет мәліметтерді қабылдау және шығару әдісі болып табылады. Осы қасиеті бойынша параллельді (статикалық) регистрлер, тізбекті (ығыстырушы) және параллельді-тізбекті регистрлерді айырады.
Параллельді регистрлерде сөзді қабылдау және шығару барлық разрядта біруақытта орындалады. Оларда разрядты логикалық операцияларға ұшырауы мүмкін сөздер сақталады.
Тізбекті регистрлерде сөздер разрядтан соң разряд арқылы қабылданады және шығарылады. Оларды ығыстырушы деп атайды, себебі тактілі сигналдар сөзді енгізу және шығару кезінде оларды разрядты сұлбада жылжытады. Ығыстырушы регистр реверсивті емес (бірбағытта ығыстырушы) немесе реверсивті (екі бағытта да ығыстыру мүмкіндігі бар).
Тізбекті-параллельді регистрлерде біруақытта тізбекті және параллель типті кірісшығыстары болады. Сонымен қатар, тізбекті кірісі және параллель шығысы бар нұсқалары(SIPO,SerialInput - ParallelOutput), параллель кірісі және тізбекті шығысы (PISO) бар нұсқалары кездеседі.
Параллель (статикалық) регистрлерде разряд сұлбалары арасында ақпарат алмасу жүрмейді. Разрядтарға ортақ болатыны ырғақтау, істен шығаруорнату, шығаруғанемесе қабылдауға рұқсат ету тізбегі болып табылады, яғни басқару тізбегі. EZ сигналымен басқарылатын үшінші жағдайдағы шығыстары және R істен шығару кірістері бар, тура динамикалық кірістерден тұратын D типті триггерлерден жиналған статикалық регистр сұлбасы 9-суретте келтірілген.
9-сурет. Статикалық регистр сұлбасы (а)
және оның шарты белгіленуі (б)
Қазіргі кездегі схемотехника үшін регистрлерді динамикалық басқарылуы бар осы D-триггерлер негізінде жинау маңызды. Көбісінде үшінші жағдайдағы шығысы бар, енді біреулері буферліктердің қатарына жатады, яғни үлкен сыйымдылықты жәненемесе біреромды активті жүктемемен жұмыс істеуге арналған. Бұл олардың жұмысын магистральда қамтамасыз етеді(интерфейстің қосымша сұлбаларынсыз).
Регистрлік файлдар.
Статикалық регистрлерден регистрлік жады блоктары - регистрлік файлдарды құрады. ИР26 (КР1533, К555 және т.б сериялы) микросұлбада тәуелсіз және бір мезетте бір сөзді оқып, екіншісін жазу мүмкіндігі бар 4 төртразрядты сөзді сақтауға болады. Регистрлердің ақпараттық кірістері параллель жалғанған(10-сурет). WA және WB (ағылшынша Write - жазу) жазбаларындағы адрестер кірістері әрқайсысы D шығысында осы сәтте тұрған мәліметтерді шертуге болатын төрт комбинацияны береді.
10-суретт. Регистрлік файл сұлбасы
Файл (регистр) құрамы RA және RB ( ағылшынша Read - оқу) адрестерімен санағыш дешифратор көмегімен (MUX мультиплексор адрестік кірістерімен)блоктың Q шығыстарына шақырылады. Мұндай адрестер төртеу.
Егер WE (WriteEnable) жазуға рұқсат ету кірісінде төмен активті деңгей әрекет етсе, онда мәліметтер сәйкес регистрге келіп түседі, WE жоғарғы деңгейінде мәліметтер және адрестер үшін кірістер жабық.
Шығыс мәліметтері тура код түрінде шығарылады.
Регистр жадысының көлемін бірнеше ИС жады блоктарын құру арқылы ұлғайтуға болады.Сақталатынсөзердің санын көбейту барысында үш жағдайы бар жеке ИС шығыстары бір нүктеде түйіседі. 512 сақталынған сөзді беретін 128 шығысты байланыстыруға рұқсат етіледі. Бір нүктеде түйісетін шығыстар санына шектеу қою шығыстың ток режиміне байланысты, бұл шектеуді шығыс нүктесіне арнайы сыртқы резистрлерді жалғау арқылы жоюға болады. Сөздің рзрядтылығын ұлғайту барысында шығыстарының жиынтығы бір ақпараттық сөзді беретін бірнеше ИС-ның рұқсат ету және адрестеу кірістерін параллель жалғайды.
3. Ығыструшы регистр жұмысы
Ығыструшы регистр жұмысын (әрбір жаңа санды тергенде) сандар клавиатурасынан әрбір санды тергенде индикатордағы сандардың солға қарай ығымқанын көрсететін микроколькулятордан бақылауға болады. Мысалы, 573 санын теру үшін келесі қадамдар ... жалғасы
Академик Е.А. Бөкетов атындағы Қарағанды университеті
Физика-техникалық факультеті
Радиофизика және электроника кафедрасы
Өндірістік практикасы бойынша
ЕСЕП БЕРУ
Тақырыбы: Регистрлер
Орындаған: ТФ-408 сп-21 тобының студенті
Диханбаев Ғибрат
Тексерген: радиофизика және электроника кафедрасының
аға оқытушысы Турдыбеков К.М.
Қарағанды-2024
Мазмұны
Кіріспе
1. Регистрлерге сипаттама
2. Регистрлер және регистрлік файлдар
3. Ығыструшы регистр жұмысы
4. Әмбебап ығыструшы регистр
5. Микросұлбаларға сипаттама
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Регистрлер - сандық құрылғылардың ең кең тараған түйіні. Олар сөзді құрайтын көптеген байланысқан айнымалылармен жұмыс жасайды. Сөздермен мына операциялар реті орындалады: қабылдау, беру, сақтау, разрядты торда ығыстыру, разрядты логикалық операциялар.
Регистрлерді триггерлерден және, көбінесе, логикалық элементтерден тұратын разрядты сұлбалар құрайды.
Айнымалыларды беру сызығы бойынша регистрлер бірфазалы және жұпфазалы,синхронизация жүйесі бойынша бірырғақты, екіырғақты және көпырғақты болып бөлінеді. Алайда, жіктеудегі негізгі қасиет мәліметтерді қабылдау және шығару әдісі болып табылады. Осы қасиеті бойынша параллельді (статикалық) регистрлер, тізбекті (ығыстырушы) және параллельді-тізбекті регистрлерді айырады.
Параллельді регистрлерде сөзді қабылдау және шығару барлық разрядта біруақытта орындалады. Оларда разрядты логикалық операцияларға ұшырауы мүмкін сөздер сақталады.
Тізбекті регистрлерде сөздер разрядтан соң разряд арқылы қабылданады және шығарылады. Оларды ығыстырушы деп атайды, себебі тактілі сигналдар сөзді енгізу және шығару кезінде оларды разрядты сұлбада жылжытады. Ығыстырушы регистр реверсивті емес (бірбағытта ығыстырушы) немесе реверсивті (екі бағытта да ығыстыру мүмкіндігі бар).
Тізбекті-параллельді регистрлерде біруақытта тізбекті және параллель типті кірісшығыстары болады. Сонымен қатар, тізбекті кірісі және параллель шығысы бар нұсқалары(SIPO,SerialInput - ParallelOutput), параллель кірісі және тізбекті шығысы (PISO) бар нұсқалары кездеседі.
Параллель (статикалық) регистрлерде разряд сұлбалары арасында ақпарат алмасу жүрмейді. Разрядтарға ортақ болатыны ырғақтау, істен шығаруорнату, шығаруғанемесе қабылдауға рұқсат ету тізбегі болып табылады, яғни басқару тізбегі.
Ығыструшы регистрді бірнеше триггенрдібайланыстра отырып алуға болады. Триггер - жады элементінен тұрады. Оның дәл осы қасиеті ығыструшы регистрлерді жеке логикалық элементтерден немесе триггерлерден жинаудың орнына, бұл құрылғыларды монолиттіИС түрінде алуға болады.
Регистр жадысының көлемін бірнеше ИС жады блоктарын құру арқылы ұлғайтуға болады.Сақталатынсөзердің санын көбейту барысында үш жағдайы бар жеке ИС шығыстары бір нүктеде түйіседі. 512 сақталынған сөзді беретін 128 шығысты байланыстыруға рұқсат етіледі.Бір нүктеде түйісетін шығыстар санына шектеу қою шығыстың ток режиміне байланысты, бұл шектеуді шығыс нүктесіне арнайы сыртқы резистрлерді жалғау арқылы жоюға болады. Сөздің рзрядтылығын ұлғайту барысында шығыстарының жиынтығы бір ақпараттық сөзді беретін бірнеше ИС-ның рұқсат ету және адрестеу кірістерін параллель жалғайды.
Синхронизация талаптарына сәйкес разрядаралық байланыста логикалық элементтер қолданылмаған ығыстырушы регистрлерде деңгеймен басқарылатын біртабалдырықты триггерлерді қолдануға болмайды, себебі кейбір триггерлер синхросигналдың рұқсат етуші деңгейінің жұмысы кезінде бірнеше рет ауыстырылып-қосылуы мүмкін, ал бұған рұқсат етілмейді.
Разрядаралық байланыста логикалық элементтердің,әсіресе бірлік емес тереңдіктегі логикалық сұлбалардың, пайда болуы регистрдің жұмысқа қабілеттілік шарттарын жеңілдетеді және осы схемаға жарамды триггерлер типін кеңейтеді.
Регистр - ақпаратты разрядты екілік код түрінде қабылдау, сақтау және тарату функцияларын орындайтын құрылғы.
Регистрді жіктеудің негізгі белгісі екілік кодты регистрге жазу әдісі болып табылады, яғни параллель, тізбекті (ығыстырушы) және параллель- тізбекті регистр деп ажыратады. Параллель регистр параллель кодпен жазу операциясын орындайды. Тізбекті регистр тізбекті кодпен жазуды жүзеге асырады, кодтың ығысуын кіші немесе үлкен разрядтан бастап, тактіліимпульстармен тізбектің жылжуын туғызады. Параллель- тізбекті регистрлер кодты параллель де, тізбекті түрдеде жазады. Сонымен қатар, ығыстырушы регистрлер бірбағытты және екібағытты (реверсивті) болып бөлінеді. Біржақты регистрлер кодтың солға немесе оңға ығысуын туғызады, ал екіжақты регистрлер солға да және оңға да ығысуды жүзеге асырады.
Регистрлердің негізгі құрылымы RS - асинхронды триггерлеріне, В - триггерлеріне сүйенеді.
Әмбебап немесе көпрежимді (көпфункционалды) регистрлер микрооперациялар жиынтығын орындауға қабілетті. Көпрежимділікті бір сұлбада әртүрлі операцияларды орындауға қажетті бөлшектердің композициясының болуымен аламыз.басқарушы сигналдар берілген уақытта орындалып жатқан операцияға қажетті сұлба бөлігіннің іске кірісуін қамтамасыз етеді.
1. Регистрлерге сипаттама
Регистрлер - сандық құрылғылардың ең кең тараған түйіні. Олар сөзді құрайтын көптеген байланысқан айнымалылармен жұмыс жасайды. Сөздермен мына операциялар реті орындалады: қабылдау, беру, сақтау, разрядты торда ығыстыру, разрядты логикалық операциялар.
Регистрлерді триггерлерден және, көбінесе, логикалық элементтерден тұратын разрядты сұлбалар құрайды.
Айнымалыларды беру сызығы бойынша регистрлер бірфазалы және жұпфазалы,синхронизация жүйесі бойынша біртактілі, екітактілі және көптактілі болып бөлінеді. Алайда, жіктеудегі негізгі қасиет мәліметтерді қабылдау және шығару әдісі болып табылады. Осы қасиеті бойынша параллельді (статикалық) регистрлер, тізбекті (ығыстырушы) және параллельді-тізбекті регистрлерді айырады.
Тізбекті регистрлерде сөздер разрядтан соң разряд арқылы қабылданады және шығарылады. Оларды ығыстырушы деп атайды, себебі тактілі сигналдар сөзді енгізу және шығару кезінде оларды разрядты сұлбада жылжытады.
1-сурет. Статикалық регистр сұлбасы (а)
және оның шарты белгіленуі (б)
Параллельді регистрлерде сөзді қабылдау және шығару барлық разрядта біруақытта орындалады. Оларда разрядты логикалық операцияларға ұшырауы мүмкін сөздер сақталады.
Тізбекті-параллельді регистрлерде біруақытта тізбекті және параллель типті кірісшығыстары болады. Сонымен қатар, тізбекті кірісі және параллель шығысы бар нұсқалары(SIPO,SerialInput - ParallelOutput), параллель кірісі және тізбекті шығысы (PISO) бар нұсқалары кездеседі.
Қазіргі кездегі схемотехника үшін регистрлерді динамикалық басқарылуы бар осы D-триггерлер негізінде жинау маңызды. Көбісінде үшінші жағдайдағы шығысы бар, енді біреулері буферліктердің қатарына жатады, яғни үлкен сыйымдылықты жәненемесе біреромды активті жүктемемен жұмыс істеуге арналған. Бұл олардың жұмысын магистральда қамтамасыз етеді(интерфейстің қосымша сұлбаларынсыз).
Параллель (статикалық) регистрлерде разряд сұлбалары арасында ақпарат алмасу жүрмейді. Разрядтарға ортақ болатыны ырғақтау, істен шығаруорнату, шығаруғанемесе қабылдауға рұқсат ету тізбегі болып табылады, яғни басқару тізбегі. EZ сигналымен басқарылатын үшінші жағдайдағы шығыстары және R істен шығару кірістері бар, тура динамикалық кірістерден тұратын D типті триггерлерден жиналған статикалық регистр сұлбасы 1-суретте келтірілген.
Әмбебап регистрлер.
Әмбебап немесе көпрежимді (көпфункционалды) регистрлер микрооперациялар жиынтығын орындауға қабілетті. Көпрежимділікті бір сұлбада әртүрлі операцияларды орындауға қажетті бөлшектердің композициясының болуымен аламыз.басқарушы сигналдар берілген уақытта орындалып жатқан операцияға қажетті сұлба бөлігіннің іске кірісуін қамтамасыз етеді.
Көпрежимді регистрдің КР1533 сериялы ИР13 микросұлбасы 2-суретте көрсетілген. Бұл ырғақтың жиілігі 25 МГц-ке дейін және тұтыну тогы 40мА болатын екіжақты ығыстыру мүмкіндігі бар сегізразрядты регистр. Параллельді кірісі және шығысы бар, R асинхронды істен шығу кірісі және төрт режимді (параллель жүктеу, екі ығыстыру және сақтау) белгілейтін S мен S режимдерін таңдау кірісі. 3-суретте ИР13 регистрінің шартты белгіленуі берілген. Әр типті кірістен және шығыстан тұратын регистрлер параллель кодты тізбектіге және керісінше түрлендіруді жүзеге асыратын негізгі блок ретінде қызмет етеді. 4-суретте параллель кодты тізбектіге түрлендіретін SIPISO типті сегізразрядты регистр негізіндегі түрлендіргіш сұлбасы көрсетілген. Бұл сұлбада 1 элементінің жоғарғы кірісіне логикалық ноль деңгейін беретін теріс бастапқы Stимпульсі L(Load - жүктеу) кірісіне мәліметті параллель қабылдайтын бірлік сигнал туғызады, осы арқылы RG регистрдің 1...7 разрядтарына түрленуге ұшырайтын D сөз жүктеледі, ал нөлдік разрядқа - 0 константасы. DSR тізбекті кірісіне 1 константасы берілген.
2-сурет. Көпрежимді регистр сұлбасы
3-сурет. Әмбебап регистрдің шартты белгіленуі
4-сурет. Параллель кодты тізбектіге түрлендіру сұлбасы
Осылайша регистрге жүктелгеннен кейін 0D1D2...D7 сөзі қалыптасады. С кірісіне түсетін тактілі импульстер сөздің оңға қарай ығысуын туғызады(шартты белгілеу үшін төмен қарай ығысуға сәйкес келеді). Ығыстырулар сөзді Q7 шығысы арқылы тізбекті түрде шығарады. Ақпараттық разрядтардан кейін нөл (константа 0) жүреді, одан кейін бірлер тізбегі. Регистрден нөл шығарылмайынша 2 элементінің шығысында бірлік сигнел әрекет етеді.Нөл шығарылғаннан кейін 2 элементінің барлық кірістері бірге келеді, оның шығысы нөлдік мәнге ие болады және 1 элементі арқылы келесі сөзді автоматты түрде жүктеу сигналы қалыптастырылады, осыдан кейін түрлену циклі қайталанады.
Регистрлер орындайтын микрооперациялар қатарына разрядты логикалық операциялар енгізілген. Қазіргі кездегі регистрлер мұндай операцияларды орындауға аз бейімделген, бірақ керек кезінде оларды RS-триггерлерінен жиналған регистрлерде орындауға болады. ИЛИ операциясын орындау үшін статикалық регистрдің алғашқы нөлдік жағдайдағы S-кірісіне бірлік разрядтары сәйкес триггерлерді орнататын бірінші А сөзі беріледі. Осыдан кейін регистрдің істен шығармай S-шығыстарына екінші В сөзі беріледі. Нәтижесінде Q=А\В аламыз.
И разрядты операцияны орындау барысында бірінші ырғақта регистрдің S-кірістеріне А сөзі беріледі, ол А сөзі бір мәніне ие болатын регистр разрядтарын орнатады. Осыдан кейін регистрге екінші В сөзі беріледі. Регистрге В сөзі R триггерлер кірісіне инверсті түрде беріледі.
Регистр - ақпаратты разрядты екілік код түрінде қабылдау, сақтау және тарату функцияларын орындайтын құрылғы.
Регистрді жіктеудің негізгі белгісі екілік кодты регистрге жазу әдісі болып табылады, яғни параллель, тізбекті (ығыстырушы) және параллель- тізбекті регистр деп ажыратады. Параллель регистр параллель кодпен жазу операциясын орындайды. Тізбекті регистр тізбекті кодпен жазуды жүзеге асырады, кодтың ығысуын кіші немесе үлкен разрядтан бастап, тактіліимпульстармен тізбектің жылжуын туғызады. Параллель- тізбекті регистрлер кодты параллель де, тізбекті түрдеде жазады. Сонымен қатар, ығыстырушы регистрлер бірбағытты және екібағытты (реверсивті) болып бөлінеді. Біржақты регистрлер кодтың солға немесе оңға ығысуын туғызады, ал екіжақты регистрлер солға да және оңға да ығысуды жүзеге асырады.
Регистрлердің негізгі құрылымы RS - асинхронды триггерлеріне, В - триггерлеріне сүйенеді. Ең қарапайым параллель-тізбекті разрядты регистрлердің құрылымының қағидасы 5-суретте көрсетілген.
5-сурет. Параллельді регистр
Параллель регистрде код саны сәйкес триггерлердің Р кірісіне беріледі. Жазу С кірісіне логикалық бірлік түскен кезде жүреді. Код а шығыстарынан алынады. Параллель регистрлер ақпаратты тек параллель екілік код түрінде және тура кодты кері кодқа және керісінше түрлендіруді жүзеге асыру үшін арналған.
Тізбекті регистрлер ақпаратты сақтаумен қатар тізбекті кодты параллельге және керісінше түрлендәіруді жүргізе алады. Тізбекті регистрлерді құрған кезде триггердің Q шығысы келесі триггердің D кірісіне тізбекті түрде жалғанады 6-суретте көрсетілген.
6-сурет. Тізбекті регистр
Тізбекті регистрлерде Q шығысындағы жаңа сигнал, міндетті түрде, синхросигнал біткеннен кейін пайда болуы керек. Осы шарт орындалуы үшін тізбекті регистрлерде екітабалдырықты триггерлер қолданылады.
Әр кезекті ырғақты импульс әсеріне регистрдегі код бір разриядқажылжыиды. 6-суретте ығысу оңға қарай бағытталған (кіші разриядқа қарай),i+1 шітриггердің Q шығысының сигиналы i - ші триггер D кірісіне әсер етсе, і - ші триггер i+1 шітриггер қалпына (түседі) енеді, және і-1 - ші триггер і - ші триггер қалпына енеді. Яғни кодтың оңға қарай бір разрияд жылжуын жүзеге асырады.
Параллаль екілік код триггерлердің Q шығысына алынады. Кодтың солға қарай жылжуы үшін і-1 - ші триггердің Q шығысындағы сигнал і - ші триггердің Q кірісіне беріледі.
Реверсивті регистрлерде басқарудың логикалық сұлбалары болуы керек, олкодтың оңға қарай ығысуын туғызу үшін і - ші триггердің Q шығысынан і-1 ші триггердің Р кірісіне сигналдың берілуін, ал солға қарай ығысуды жүзеге асыру үшін осы сигналдың і+1 - триггердің D кірісіне өтуін қамтамасыз етеді. Реверсивті регистрдің құрылу сұлбасы 7-суретте көрсетілген.
7-сурет. Реверсивті регистр
Кодтың ығсу бағыты талап етілетін сигналдардың сәйкес кірістерге берілуімен анықталады. Осылайша S0кірісіне логикалық бірліктің кернеуі берілгенде ығысу солға қарай бағытталады (үлкен разриядқа қарай), 8-сурет, басқарудың логикалық схемалары сигналдың і-ші триггер Q шығысынан осы триггер D кірісіне және керісінше өтуін (рұқсат етсе) қамтамасыз етсе, S1 кірісіне логикалық бірліктің кернеуі берілгенде сигналдың і - ші триггердің Q шығысынан і-1 ші триггердің D кірісіне өтуін қамтамасыз етеді , яғни кодтың оңға қарай ығысуы орындалады (кіші разрядқа қарай).
Параллель, ығыструшы және реверсивтітриггерлердің шартты графикалық белгіленуі 8-суретте келтірілген.
8-суретте көрсетілген микросұлбала шықпасы мынадай: ақпаратты параллель код түрінде жазу кезіндегі D триггердің сәйкес разриядтарының D1 - DИ кірістері; Q1 - QИ - Q триггердің тура шығыстары; С тактілі импульс кірісі; R нөлдік кіріс; S0, S1 ығысу бағытын басқару кірісі; VR оңға қарай ығыструдағы тізбекті код кірісі; VL белгісі колданылады.
Практика жүзінде қолданылып жүрген регистрлердің көп бөлігін ығыструшы регистрлер құрайды, себебі олар ақпаратты сақтаушы қатар, параллель кодты тізбектіге және керісінше, тура кодты кері кодқа және керісінше түрленуді қамтамасыз етеді, арифметикалық және логикалық операцияларды, уақытша кідіруді және жиіліктің бөлінуін орындайды.
Төртразрядты ығыстырушы реверсивті
параллельді регистр регистр
регистр
8-сурет. Регистрлердің шартты белгіленуі.
Қолданылатын микросұлбалардың негізгі серияларында кездесетін кейбір регистрлер параметрлері мен типтері 1-кестеде келтірілген.
Кесте-1. Регистрлер параметрлері мен типтері
Аспап типі
Орындайтын функциясы
Тұтынатын қуат, мВт
Кідіру уақыты
Қоректену нәтижелері
+5В
жалпы
133ИР1
134ИР1
К134ИР1А
К155ИР1
КМ155ИР1
Параллель шығысы және тізбекті және параллель енгізудегі жеке синхрониза-
циясы бар төртразрядты әмбебап ығыстырушы регистр
315
60
75
410
410
35
250
140
35
35
14
4
4
14
14
7
11
11
7
7
К134ИР2
Сегізразрядтыығыструшы регистр
36
250
4
11
134ИР8
КР134ИР8
533ИР8
КМ555ИР8
КР1533ИР8
Тізбекті жазылуы және параллель санағыш сегіз
Разрядты ығыстырушы регистр
59
59
135
135
120
250
250
32
32
20
14
14
14
14
14
7
7
7
7
7
533ИР9
К555ИР9
КМ555ИР9
КР1533ИР9
Ақпаратты параллель жазатын сегізразрядты ығыстырушы регистр
180
180
180
140
40
40
40
30
16
16
16
16
8
8
8
8
Параллель кірісі және тізбекті және параллель кірісінің жеке синхронизациясы бар төртразрядты әмбебап ығыструшы регистр.
Ақпаратты параллель жазатын сегізразрядтыығыструшы регистр. Тізбекті жазатын және параллель есептегіш сегізразрядтыығыструшы регистр.
Тізбекті-параллель жазбалы сегізразрядтыығыструшы регистр.
Тізбекті-параллель жазбалы және параллель есептегіш өртразрядтыреверсивті регистр.
Тізбекті-параллель жазбалы және параллель есептегіш төртразрядтыығыструшы регистр.
12-разрядты параллель регистр.
6-разрядты параллель регистр.
4-разрядты параллель регистр.
Екіарналы 4-разриядты параллель регистр.
(мултиплексор)
4-разрядты ығыструшы комбинациялық құрылғы (Z).
8-разрядты параллель регистр (Z).
8-разрядты параллель синхронды регистр (Z).
8-разрядты екіжақты мәлімет құрылғысы бар реверсивті регистр.
4-разрядты параллель және тізбекті кірісі бар ығыструшы регистр (Z).
4x4 регистрлік файл (Z).
8-разрядты параллель регистр.
8-разрядты екіжақты мәлімет құрылғысы бар реверсивті регистр.
8-разрядты адрестеуі бар сақтау регистрі .
8-разрядты тізбекті кірісі бар ығыструшы регистр.
4x4 ашық коллекторлы кірісі (ӨК) бар регистрлік файл
8-разрядты параллель регистр (Z).
Екі 8-разрядты параллель регистр (Z).
8-разрядты параллель регистр.
8-разрядты параллель регистр.
Екі 4-разрядты параллель регистр.
Көпсериалы өту мүмкіндігі бар жалпы тағайындалған регистр.
2. Регистрлер және регистрлік файлдар
Регистрлер - сандық құрылғылардың ең кең тараған түйіні. Олар сөзді құрайтын көптеген байланысқан айнымалылармен жұмыс жасайды. Сөздермен мына операциялар реті орындалады: қабылдау, беру, сақтау, разрядты торда ығыстыру, разрядты логикалық операциялар.
Регистрлерді триггерлерден және, көбінесе, логикалық элементтерден тұратын разрядты сұлбалар құрайды.
Айнымалыларды беру сызығы бойынша регистрлер бірфазалы және жұпфазалы,синхронизация жүйесі бойынша бірырғақты, екіырғақты және көпырғақты болып бөлінеді. Алайда, жіктеудегі негізгі қасиет мәліметтерді қабылдау және шығару әдісі болып табылады. Осы қасиеті бойынша параллельді (статикалық) регистрлер, тізбекті (ығыстырушы) және параллельді-тізбекті регистрлерді айырады.
Параллельді регистрлерде сөзді қабылдау және шығару барлық разрядта біруақытта орындалады. Оларда разрядты логикалық операцияларға ұшырауы мүмкін сөздер сақталады.
Тізбекті регистрлерде сөздер разрядтан соң разряд арқылы қабылданады және шығарылады. Оларды ығыстырушы деп атайды, себебі тактілі сигналдар сөзді енгізу және шығару кезінде оларды разрядты сұлбада жылжытады. Ығыстырушы регистр реверсивті емес (бірбағытта ығыстырушы) немесе реверсивті (екі бағытта да ығыстыру мүмкіндігі бар).
Тізбекті-параллельді регистрлерде біруақытта тізбекті және параллель типті кірісшығыстары болады. Сонымен қатар, тізбекті кірісі және параллель шығысы бар нұсқалары(SIPO,SerialInput - ParallelOutput), параллель кірісі және тізбекті шығысы (PISO) бар нұсқалары кездеседі.
Параллель (статикалық) регистрлерде разряд сұлбалары арасында ақпарат алмасу жүрмейді. Разрядтарға ортақ болатыны ырғақтау, істен шығаруорнату, шығаруғанемесе қабылдауға рұқсат ету тізбегі болып табылады, яғни басқару тізбегі. EZ сигналымен басқарылатын үшінші жағдайдағы шығыстары және R істен шығару кірістері бар, тура динамикалық кірістерден тұратын D типті триггерлерден жиналған статикалық регистр сұлбасы 9-суретте келтірілген.
9-сурет. Статикалық регистр сұлбасы (а)
және оның шарты белгіленуі (б)
Қазіргі кездегі схемотехника үшін регистрлерді динамикалық басқарылуы бар осы D-триггерлер негізінде жинау маңызды. Көбісінде үшінші жағдайдағы шығысы бар, енді біреулері буферліктердің қатарына жатады, яғни үлкен сыйымдылықты жәненемесе біреромды активті жүктемемен жұмыс істеуге арналған. Бұл олардың жұмысын магистральда қамтамасыз етеді(интерфейстің қосымша сұлбаларынсыз).
Регистрлік файлдар.
Статикалық регистрлерден регистрлік жады блоктары - регистрлік файлдарды құрады. ИР26 (КР1533, К555 және т.б сериялы) микросұлбада тәуелсіз және бір мезетте бір сөзді оқып, екіншісін жазу мүмкіндігі бар 4 төртразрядты сөзді сақтауға болады. Регистрлердің ақпараттық кірістері параллель жалғанған(10-сурет). WA және WB (ағылшынша Write - жазу) жазбаларындағы адрестер кірістері әрқайсысы D шығысында осы сәтте тұрған мәліметтерді шертуге болатын төрт комбинацияны береді.
10-суретт. Регистрлік файл сұлбасы
Файл (регистр) құрамы RA және RB ( ағылшынша Read - оқу) адрестерімен санағыш дешифратор көмегімен (MUX мультиплексор адрестік кірістерімен)блоктың Q шығыстарына шақырылады. Мұндай адрестер төртеу.
Егер WE (WriteEnable) жазуға рұқсат ету кірісінде төмен активті деңгей әрекет етсе, онда мәліметтер сәйкес регистрге келіп түседі, WE жоғарғы деңгейінде мәліметтер және адрестер үшін кірістер жабық.
Шығыс мәліметтері тура код түрінде шығарылады.
Регистр жадысының көлемін бірнеше ИС жады блоктарын құру арқылы ұлғайтуға болады.Сақталатынсөзердің санын көбейту барысында үш жағдайы бар жеке ИС шығыстары бір нүктеде түйіседі. 512 сақталынған сөзді беретін 128 шығысты байланыстыруға рұқсат етіледі. Бір нүктеде түйісетін шығыстар санына шектеу қою шығыстың ток режиміне байланысты, бұл шектеуді шығыс нүктесіне арнайы сыртқы резистрлерді жалғау арқылы жоюға болады. Сөздің рзрядтылығын ұлғайту барысында шығыстарының жиынтығы бір ақпараттық сөзді беретін бірнеше ИС-ның рұқсат ету және адрестеу кірістерін параллель жалғайды.
3. Ығыструшы регистр жұмысы
Ығыструшы регистр жұмысын (әрбір жаңа санды тергенде) сандар клавиатурасынан әрбір санды тергенде индикатордағы сандардың солға қарай ығымқанын көрсететін микроколькулятордан бақылауға болады. Мысалы, 573 санын теру үшін келесі қадамдар ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz