Иммунологиялық кезең

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Л. Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті

“Биология және геномика кафедрасы”

Реферат

Тақырыбы : Микробиология аймақтары

Микробиологияның әртүрлі бағыттарының дамуы: зертеу нысаны бойынша - бактериология, микология, паразитология және вирусология; тіршілік ету аймағына қарай - жалпы, медициналық, топырақ және су; қолданылуына байланысты - ауылшаруашылық, өнеркәсіптік

Тексерген: Динмухамедова А. С.

Орындаған: Қойлыбай Айжан

Тобы: БГ-31

Жоспар:

Кіріспе

Микробиология аймақтары. Микробиологияның әртүрлі бағыттарының дамуы

Негізгі бөлім

Зерттеу нысаны
Тіршілік ету аймағына қарай

Жалпы
Медициналық
Топырақ
Су

Қолданылуына байланысты

Ауылшаруашылық
Өнеркәсіптік

Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Микробиология (грекше «микрос» - кішкене, «логос» - ғылым) - көзге көрінбейтін, ұсақ тірі ағзалардың құрылысын, биологиялық, биохимиялық қасиеттерін, табиғатта жүріп жатқан процестердегі рөлін, пайдасы мен зиянын жан-жақты зерттейтін ғылым. Ол микроорганизмдердің құрылысын биологиялық қасиетін табиғатта жүріп жатқан әр түрлі процесстегі рольін жоғарғы сатыдағы күрделі организмдермен қарым -қатынасын және Бұлардың зиянды әрекеттінің әсерін зерттейді. Микроорганизмдердің басым көпшілігі- антиномициттерді, ашытқыштарды, зең саңырауқұлақтарын ұсақ балдырларды, қарапайым организмдерді вирустарды зерттейді. Өйткені бұлардың сыртқы пішіні, құрылысы бір-біріне өте ұқсас. Микроорганизмдер әдемі өте бай және ір қилы. Олар топрақта суда және ауада кең тараған.

Микробиология микроәлемнің барлық өкілдерін (бактериялар, саңырауқұлақтар, қарапайымдылар, вирустар) зерттейді. Микробиология биологиялық іргелі (фундаменталды) ғылым болып табылады. Микроорганизмдерді зерттеу үшін микробиология ғылымы басқа ғылымдардың, ең алдымен, физика, биология, химия, молекулалық биология, генетика, цитология, иммунологияның әдістерін қолданады. Микробиология жеке және жалпы болып екіге бөлінеді:

Жалпы барлық деңгейдегі: молекулалық, клеткалық, популяциялық құрылымы мен тіршілік қабілетін, генетикасын және олардың қоршаған ортамен өзара қатынасын зерттейді.
Жеке микробиологияныңпәні ретінде адамдарға, тірі табиғатқа және қоршаған ортаға зардап тигізетін микроәлемнің жеке өкілдері қарастырылады. Микробиологияның жеке бөліміне жатады:медициналық, ветеринарлық, ауылшаруашылық, техникалық(биотехнология бөлімі), теңізжәнекосмостық микробиология.

Микробиологияның даму кезеңдері: эвристикалық, морфологиялық, физиологиялық, иммунологиялық, молекулалық-генетикалық болып жіктеледі.

1. Эвристикалық кезең. Эвристикалық (3-4 ғасыр қазіргі б. з. д - 16 ғасыр б. з) - көрінетін әлеммен қатар көрінбейтін де тіршілік етеді. Көзге көрінбейтін жануарлар адамға мұрын, ауыз арқылы түсіп түрлі аурулар қоздырады. Мынадай ғалымдардың атымен байланысты: Гиппократ, рим жазушысы Варрон, итальяндық дәрігер Д. Фракасторо (contagium vivum - тірі контагия туралы ой) . Аурудың көзге көрінбейтін қоздырғыштарының болуы туралы дәлелдеулер тек микроскоп ашылғаннан кейін ғана мүмкін болды. Бұл голланд ғалымы А. Левенгуктың есімімен байланысты.

2. Морфологиялық кезең . Бұған оптикалық аспаптардың шығарылуы әсер етті. Микроскоп алғаш рет 1619 жылы Голандияда жасалып шығарылды. Бұл аспапты одан әрі жетілдірген Афанасий Кирхер болды - өте қарапайым микроскопта ол шіріген етті, шарап сіркесін, сүтті қарап, олардан түрлі организмдерді көрген. Оба ауруымен ауырған адамдардың қанын қарап, одан ерекше құртты көрді. Микроорганизмдерді алғаш көріп, сипаттап жазған Антон ван Левенгук. Ол заттарды 300 есе үлкейте алатын алғашқы оптикалық микроскоп жасады. XIII ғасырда микроорганизмдерді көріп, сипаттау жағы көбірек орын алды. Сондықтан бұл кезеңді микробиология дамуының морфологиялық кезеңі деп аталады.

3. Физиологияльқ кезең. Физиологиялық кезең - Пастер және Кох кезеңі. Француз ғалымы Л. Пастердің атқарған еңбегі зор. Атап айтар болсақ, ашыту, шіріту, құтыруға қарсы вакцина, пастеризация, аттенуация процестері. Осы кезеңнің аяғында орыс биологы Д. И. Ивановский Vira патшалығыньщ өкілі - вирусты ашты. Қазіргі кезге дейін ауру туғызатьш 1000-нан астам вирустардың түрлері анықталды. Соның ішінде ЖПИТС (жүре пайда болған иммунды тапшылық синдромы) жаңа вирус болып табылады. Бұл вирусты ашқан ғалымдар Л. Монтанье және Р. Галло,

4. Иммунологиялық кезең. Имунологиялық - Л. Пастердің вакцинация жұмыстары. Генетикалық бөтендігі бар заттарға иммунды жүйенің негізі реакцияларының ашылуымен сипатталады: антиденнің түзілуі мен фагоцигоз, жоғары сезімталдықтың баяу түрі (ЖСБТ), жоғары сезімталдықтың жедел түрі (ЖСЖТ), толеранттық, иммунологиялық ес. ЖСБТ мен ЖСЖТ - аллергияның (грекше allos -басқа, ergon - әсер) негізіyде жататын реакциялар. 1915 жылы орыс дәрігері М. Райский иммунологиялық ес қүбылысын ең алғаш бақылады, қайта түскен антигенге антидененің жылдам түзілуі.

5. Молекулярлы - генетикалық кезең. . Антибиотиктердің пайда болуы. Микробиология мен иммунология XX ғасырдың 50-60-шы жылдарында қарқынды дамыды. Бұл келесі себептерге байланысты:

молекулярлы биология, генетика, биоорганикалық химия саласындағы маңызды ашылулар;
генетикалык инженерия, биотехнология, информатика сияқты жана ғылымдардың пайда болуы;
тірі табиғаттьщ кұпияларына терең енуге мүмкіндік беретін жаңа әдістер мен ғылыми аппаратураларының жасалуы.

Микробиологияның бөлімдері: бактериология, микология, вирусология, паразитология және т. б. Микроорганизмдердің қоршаған орта ерекшеліктеріне, олардың тіршілік ету жағдайларына, қоршаған ортамен қалыптасқан қарым-қатынасына және адамның практикалық қажеттіліктеріне байланысты микроорганизмдер туралы ғылым өзінің дамуында жалпы микробиология, медициналық, өндірістік (техникалық), ғарышты қзерттеу сияқты арнайы пәндерге бөлінді. Геологиялық, ауылшаруашылық және ветеринариялық микробиология салалары да бар.

Негізгі бөлім

Зерттеу нысаны бойынша:

Бактериология - бактериялар туралы, микробиологияның бактерияларды зерттейтін бөлімі. Бірнеше бөлімшелерге бөлінеді:

Жалпы бактериология бактериялардың морфологиясын, физиологиясын және биохимиясын, олардың өзгергіштігі мен тұқымқуалағыштығын, эволюциясын, табиғатта таралуын, т. б.
Медициналық және ветеринариялық бактериология патогенді бактериялардың биологиясын, оларды бөліп алу және анықтау әдістерін, оларға қарсы иммунитет құбылыстарын зерттейді және адам мен жануарлардың жұқпалы ауруларының алдын алу және емдеудің нақты құралдарын әзірлейді.
Ауылшаруашылық (ауылшаруашылық) бактериологиясы топырақ құрылымын, оның құнарлығын, өсімдіктердің қоректенуін, ауыл шаруашылығы өнімдерін өңдеудегі (сүрлем, ашыту, сулау және т. б. ) бактериялардың рөлін зерттейді.
Техникалық (өндірістік) бактериология бактериялардың спирттердің, органикалық қышқылдардың, ферменттердің, амин қышқылдарының, антибиотиктердің, өсу стимуляторларының және басқа заттардың түзілу процестерін зерттейді.

Микология (көне грек тілінен μύκης - саңырауқұлақ және көне грек тілінен λόγος - ғылым, оқу) - биологияның бір саласы, саңырауқұлақтар туралы ғылым. Саңырауқұлақтар ежелден өсімдіктер әлемінің бөлігі ретінде жіктелгендіктен, микология биологияның дербес саласы емес, ботаника ғылымдарының бір бөлігі болды. Ал қазіргі уақытта ол ботаникаға тән ғылыми дәстүрлерді сақтайды.

Микология нашар дифференциацияланған тіндермен, жасуша қабырғаларымен (тіршілік циклінің белгілі бір кезеңінде), споралармен, тыныштық құрылымдарымен және таралу үшін қызмет ететін құрылымдармен сипатталатын эукариотты, гетеротрофты организмдерді зерттейді. Мұндай сипаттамалары бар организмдер саңырауқұлақтар, яғни деп аталады. Нағыз саңырауқұлақтар мен саңырауқұлақ тәрізді организмдер қазіргі классификация бойынша Fungi seu Mycota патшалығына біріктірілген.

Вирусология - микробиологияның вирустарды, олардың морфологиясын, физиологиясын, генетикасын, сонымен қатар вирустардың эволюциясын және қоршаған орта мәселелерін зерттейтін бөлімі. Медициналық және ветеринариялық вирусология ең алдымен адам мен жануарларды жұқтыратын вирустарды зерттейді, олардың инфекциялық және онкологиялық аурулардың дамуындағы рөлін зерттейді, вирустық ауруларды диагностикалау, емдеу және алдын алу әдістерін анықтайды.

Вирусологияның дамуына байланысты кейбір вирустық инфекциялармен күресте белгілі табыстарға қол жеткізілді. Мысалы, 20 ғасырда халықты жаппай вакцинациялаудың арқасында әлемде шешек жойылды. Дегенмен, ғылыми дамудың қазіргі кезеңінде емделмейтін бірқатар вирустық аурулар бар, олардың ішіндегі ең танымалы АИТВ-инфекциясы.

Паразитология - паразитизм құбылысын, паразиттердің биологиясы мен экологиясын, сондай-ақ олар тудыратын ауруларды және паразиттермен күресу шараларын зерттейтін күрделі биологиялық ғылым. Ғылыми бағыттар:

Жалпы паразитология - әртүрлі этимологиядағы паразиттермен күресудің теориялық негіздері мен принциптерін зерттейді.
Ветеринариялық паразитология - жануарлар паразиттерін және олар тудыратын аурулар мен патологиялық жағдайларды, инфекцияның алдын алу әдістерін, ауру немесе ауру малды емдеу әдістерін зерттейтін ветеринария саласы.
Медициналық паразитология - адам паразиттерін және олар тудыратын аурулар мен патологиялық жағдайларды, инфекцияның алдын алу әдістерін, ауру немесе ауру адамды емдеу әдістерін зерттейтін медицина саласы.

Тіршілік ету аймағына қарай:

Микробиологияның өмір сүрген кезінде жалпы, техникалық, ауылшаруашылық, ветеринарлық, медициналық, санитарлық салалары қалыптасты.

Жалпы микробиология микроорганизмдердің барлық деңгейдегі: молекулалық, клеткалық, популяциялық құрылымы мен тіршілік қабілетін, генетикасын және олардың қоршаған ортамен өзара қатынасын зерттейді. Жалпы аталған микроорганизмдердің әрбір тобына тән жалпы заңдылықтарды зерттейді: құрылымы, зат алмасуы, генетикасы, экологиясы және т. б.

Ветеринария ауру жануардың ағзасындағы инфекцияның қоздырғышын жоюға бағытталған жануарлар ауруларының қоздырғыштарын, диагностикалау әдістерін, спецификалық алдын алуды және этиотропты емдеуді зерттейді.

Медициналық микробиология адам үшін патогенді (патогенді) және шартты патогенді микроорганизмдерді зерттейді, сонымен қатар олар тудыратын жұқпалы ауруларды микробиологиялық диагностикалау, спецификалық алдын алу және этиотропты емдеу әдістерін әзірлейді.

Санитарлық микробиология қоршаған орта объектілерінің, тамақ өнімдері мен сусындардың санитарлық-микробиологиялық жағдайын зерттейді және әртүрлі объектілер мен өнімдердегі патогенді микроорганизмдерді көрсетудің санитарлық микробиологиялық нормалары мен әдістерін әзірлейді.

Топырақ микробиологиясы - бұл микроорганизмдердің табиғи тіршілік ету ортасы. Олардың қолайлы дамуы үшін барлық жағдайлар бар(ылғалдың, органикалық және минералды заттардың жеткілікті мөлшері) . Табиғи субстраттардың ішінен топырақ ең тұрақты микрофлораны құрайтын микроорганизмдермен өмір сүреді. Бұл микрофлораның санитарлық-гигиеналық рөлі зор. Топырақ микроорганизмдері органикалық қалдықтардың минералдануына, топырақты өздігінен тазартуға, табиғаттағы заттардың айналымына қатысады.

Су микробиологиясы су қоймаларда тіршілік ететін микроорганизмдерді, суды тазалау әдістерін және т. б зерттейді

Қолданылуына байланысты:

Ауыл шаруашылық микробиологиясы топырақтың құнарлылығын арттыруға ықпал ететін микроорганизмдердің тіршілік етуін зерттеумен айналысады. Ауыл шаруашылығы микроағзалардың заттардың айналымындағы рөлін зерттейді, оларды тыңайтқыштарды синтездеу және зиянкестермен күресу үшін пайдаланады.

Ауыл шаруашылық микробиологиясы:

Ауыл шаруашылық дақылдарының өнімділігін арттыру

топырақ микрофлорасының құрылысын анықтайды
топырақтағы зат алмасудағы алатын орны және де топырақ құнарлылығына және құрылысына оның мәні
өсімдіктердің өнімділігіне бактериялық препараттардың әсерін
Оның негізгі міндеті болып микроағзаларды зерттеу және олармен күресу жолдары, жәндіктермен - зиянкестермен микробиологиялық әдіс арқылы күресудің әдісін жасау

Өнеркәсіптік микробиология - микробтардың тіршілігі нәтижесіндегі түзілетін өнімдердіді адам баласына ең қажеттілерін іс жүзінде өндірудің ғылыми негіздерін жасайды, оларды көптеп өндіруді қарастырады. Өнеркәсіптік микробиология- бұл маңызды микробиологиялық процестер және оларды микроорганизмдердің өмірлік маңызды өнімдерін, олардың биомассасын маңызды ақуыз өнімі ретінде өнеркәсіптік жолмен алу үшін практикалық қолдану, Ұлттық экономика мен медицинаның әртүрлі салаларында қолданылатын жеке қоректік заттарды (препараттарды) алу туралы ғылым. Бұл ғылымның негізінде микроорганизмдер физиологиясы, биохимиясы мен генетикасын іргелі зерттеу нәтижелерінің іске асуы болып табылатын микробиологиялық технология (биотехнология) жатыр.

Өнеркәсіптік маңызы :

Антибиотиктер мен витаминдер түзу
Сыра, шараптар, тағамдардың шіруі, бүлінуі, көгеруі
Шырынды азық - сүрлемді, этанол, глицерин, ацетон, органикалық қышқылдар дайындау
Топырақ құрамын жақсарту
Биологиялық тепе-теңдікті қамтамасыз ету

Қорытынды

Микробиология - жай көзге көрінбейтін, ұсақ тірі ағзаларды, олардың құрылысы мен биологиялық, биохимиялық қасиеттерін, табиғатта жүріп жатқан процестердегі ролін, адам тұрмысы саласындағы пайдасы мен зиянын жан-жақты зерттейтін ғылым. Табиғаттағы тірі организмдер мейлінше алуан түрлі болады.

Олардың ішінде өсімдіктер мен жануарлар дүниесінен басқа, жай көзге көрінбейтін тірі организмдер - микроорганизмдер елеулі орын алады. Сыртқы пішініне және тіршілік жағдайларына қарай микроорганизмдер бірнеше топқа бөлінеді. Кейбіреулері ауыл шаруашылығында, медицинада баға жетпес пайда келтірсе, басқа біреулері жануарлар мен өсімдіктерге және адамдарға орасан зор зиянын тигізеді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.