Электрондық тахеометрлер

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 18 бет
Таңдаулыға:

Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті

Сайт

Маршрут

Сохранить

Факультеті Геодизия және картография
Орындаған: Өмірзақов Нұрдәулет
Қабылдаған: Зейнеп Қадірбекқызы

СӨЖ
Тақырыбы: Электронды тахеометр, электронды арақашықтық өлшеуіш аспаптар
Кіріспе
Негізгі бөлім
* Электрондық тахеометрлер

* Түрлері және әрекет ету принципі

* Қолдану салалары және стандартты қолданбалы тапсырмалар

* Электрондық тахеометрді тексеру

* Тахеометриялық түсірілім жүргізу үшін электрондық тахеометрлерді қолдану

* Өлшеу нәтижелерін өңдеу

Қорытынды

Қолданылған әдебиет

КІРІСПЕ
Қазіргі уақытта топографиялық-геодезиялық жұмыстарды жүргізу кезінде қажетті дәлдік пен сапаны қатаң сақтай отырып, оларды орындау мерзімдеріне үлкен талаптар қойылуда. Бұл жағдай жобалау-іздестіру, жер-кадастрлық және құрылыс ұйымдарын кеңістіктік координаттарды өлшеудің жаңа құралдарын, әмбебап және ыңғайлы бағдарламалық қамтамасыз етуді, жұмыстың далалық және камералдық кезеңдерін автоматтандыруға мүмкіндік беретін және геодезиялық өлшеулер деректерінің АЖЖ және ГАЖ-ға неғұрлым қарапайым интеграциялануын қамтамасыз ететін кешенді технологияларды пайдалануға ынталандырады.Спутниктік өлшеу әдістері және жердегі лазерлік сканерлеу сияқты жаңа геодезия салаларының қарқынды дамуына қарамастан, дәстүрлі Геодезиялық аспаптар - электронды тахеометрлер Геодезиялық аспаптар арасында бірдей маңызды орын алады.Электрондық тахеометрлер әртүрлі геодезиялық есептерді шешу үшін белсенді қолданылады. Бұл жұмыста тахеометриялық түсірілім жасау үшін электрондық тахеометрлерді қолдану қарастырылады.
Негізгі бөлім
Тахеометр-қашықтықты, көлденең және тік бұрыштарды өлшеуге арналған геодезиялық құрал. Жер бедерін топографиялық түсіруде, бөлшектеу жұмыстарында жер бедерінің координаттары мен биіктіктерін есептеу, жер бедерінің биіктіктері мен координаттарын жобалау нүктелеріне көшіру үшін пайдаланылады. Барлық құрылғылар (бұрыштық, қашықтықты өлшейтін, көру түтігі, пернетақта, процессор) бір механизмге біріктірілген тахеометрлер біріктірілген тахеометрлер деп аталады. Жеке құрастырылған теодолиттен (электронды немесе оптикалық) және жарық өлшегіштен тұратын тахеометрлер модульдік тахеометрлер деп аталады. Электрондық тахеометрлерде қашықтықтар шығарылған және шағылысқан сәуленің фазалық айырмашылығымен (фазалық әдіс), ал кейде (кейбір заманауи модельдерде) лазер сәулесінің рефлекторға және кері өту уақытымен (импульстік әдіс) өлшенеді. Өлшеу дәлдігі тахеометр моделінің техникалық мүмкіндіктеріне, сондай-ақ көптеген сыртқы параметрлерге байланысты: температура, қысым, ылғалдылық және т. б. Қашықтықты өлшеу диапазоны тахеометрдің жұмыс режиміне де байланысты: шағылысатын немесе шағылыспайтын. Шағылыспайтын режимдегі өлшеу диапазоны өлшеу жүргізілетін беттің шағылысатын қасиеттеріне тікелей байланысты. Жеңіл тегіс бетке (сылақ, плитка және т.б.) өлшеу қашықтығы қараңғы бетке өлшенген ең үлкен қашықтықтан бірнеше есе асады. Шағылыстырғыш (призма) режимі үшін сызықтық өлшеулердің максималды диапазоны бес шақырымға дейін (бірнеше призмалармен - одан да алыс); шағылыспайтын режим үшін-бір шақырымға дейін. Шағылыспайтын режимі бар тахеометрлердің модельдері кез-келген бетке дейінгі қашықтықты өлшей алады, бірақ бұтақтар, жапырақтар және осыған ұқсас кедергілер арқылы жүргізілген өлшеу нәтижелеріне мұқият болу керек, өйткені сәуленің неден шағылысатыны белгісіз және сәйкесінше ол нені өлшейді. Көру түтігінің фокустық жүйесімен біріктірілген қашықтық өлшегіші бар тахеометрлердің модельдері бар. Мұндай құрылғылардың артықшылығы-қашықтықты өлшеу дәл осы сәтте құрылғының көру түтігі қойылған объектіге жасалады.Қазіргі заманғы тахеометрмен бұрыштық өлшеулердің дәлдігі жарты доғалық секундқа (0°00'00,5"), қашықтықтар -- км-ге 0.6 мм + 1 мм дейін жетеді (мысалы, Leica Geosystems фирмасының TS30 сериялы тахеометрлерінде). Шағылыспайтын режимдегі сызықтық өлшеулердің дәлдігі-км үшін 2мм + 2мм. Қазіргі заманғы тахеометрлердің көпшілігі өлшенген немесе жобаланған деректерді сақтауға, жанама бақылаулар арқылы тікелей өлшеуге болмайтын нүктелердің координаттарын есептеуге және т.б. мүмкіндік беретін есептеу және сақтау құрылғыҚолдану салалары және стандартты қолданбалы тапсырмалар ларымен жабдықталған.Жеке модульдерден жиналған тахеометрлер қосымша функционалдылықты толығымен жоя отырып, нақты қолданбалы тапсырмалар үшін компоненттерді таңдауға мүмкіндік береді.
Қолдану салалары және стандартты қолданбалы тапсырмалар
CMM (жердің сандық моделі) құру кезінде арнайы интерфейс арқылы компьютерге деректерді беру мүмкіндігі бар электронды тахеометр мүлдем таптырмас құралға айналады Электрондық тахеометр геодезиялық есептердің кең ауқымы үшін дайын шешім болып табылады: арақашықтықты анықтау, базалық сызыққа қатысты есептеулер, қол жетпейтін объектінің координаттары мен биіктігін анықтау, сондай-ақ, құрал кері серифті орындайды (қосымша нүктенің координаттарын анықтау, осы нүктеде белгілі координаттары бар үш нүктеге және одан да көп бағыттар арасындағы бұрыштарды өлшеу арқылы). Қазіргі заманғы электронды тахеометр алынған деректерді сенімді сақтау үшін үлкен жадқа ие, ал компьютермен байланыс интерфейсі деректерді кейіннен табиғатқа шығару үшін компьютерден координаттарды жүктеуге мүмкіндік береді, сонымен қатар деректерді стационарлық компьютерде немесе ноутбукта жұмыс істеу үшін компьютерге жіберуге болады.

Электрондық тахеометрді тексеру
Электрондық тахеометр, кез келген геодезиялық аспап сияқты, жұмыс жүргізілмес бұрын тексеріліп, желімделуі тиіс. Қашықтықты өлшеу және бұрыштық өлшеулердің үйлесімділігін ескере отырып, тахеометрде оптикалық-механикалық және оптикалық-электронды осьтердің өзара орналасуының геометриялық шарттары орындалуы керек. Сондықтан тексерулер мен түзетулердің толық жиынтығы қызмет көрсету орталықтарында жүзеге асырылады. Дегенмен, далада бірқатар негізгі тексерулерді орындауға болады. Сонымен қатар, кейбір тексерулерді үнемі жүргізу міндетті болып табылады, өйткені электронды тахеометрмен өлшеу аспаптың ВК бір позициясында жүргізіледі, ал коллимация үшін түзетулер, ВК нөлінің орны және тік осьтің көлбеу компенсаторының нөлдік орны өлшеу нәтижелеріне автоматты түрде енгізіледі. Осы түзетулердің ескерілмеген өзгерістері өлшеу нәтижелерінің дәлдігінің төмендеуіне әкеледі. Тексеруден бұрын оларды жүргізу әдістемесін және тахеометрдің нақты моделін пайдалану жөніндегі нұсқаулықты мұқият зерделеу қажет.

Электрондық тахеометрдің негізгі тексерулері:

1. Деңгейлерді тексеру (дөңгелек және цилиндрлік).

2. Оптикалық центрді тексеру.

3. Аспаптың тік осінің көлбеу компенсаторын тексеру.

4. Коллимациялық қатені және тік шеңбердің нөлдік орнын анықтау.

5. Электрондық тахеометрдің қашықтық өлшегішінің тұрақты түзетуін (К) анықтау.

6. Рефлектордың тұрақты түзетуін анықтау.

7. Электрондық қашықтық өлшегіштің жұмыс осі көру түтігінің көру осіне сәйкес келуі керек.

8. Жарма көрсеткішінің жұмыс осі тахеометрдің көру түтігінің көру осіне сәйкес келуі керек.

Тахеометриялық түсірілім жүргізу үшін электрондық тахеометрлерді қолдану
Объектідегі жұмыстар техникалық тапсырманы алудан, аумақтың топографиялық-геодезиялық зерделенуін талдаудан, координаттар жүйесін, жұмыстың қажетті дәлдігін анықтаудан басталады. МҚҚ пункттерін барлау және тексеру жүргізіледі, жұмыстардың жобасы жасалады. Оның негізінде нәтижелерді өңдеу жүргізілетін БҚ анықталады. Қолданыстағы ОГС пункттерінің координаттар каталогы жасалады.

Тахеометрді жұмысқа дайындау мыналарды қамтиды:

- аспапты, шағылыстырғышқа арналған оптикалық орталықты, призма үшін кезеңдегі деңгейді тексеру және туралау;

- желінің ұзындығына, қолданылатын рефлекторларға және жұмыс түріне байланысты жабдықты жинақтау;

- батареяларды зарядтау;

- жад режимінде өлшеу нәтижелерін жазу үшін бастапқы деректер файлдары мен файлдарды таңдау;

- координаттар каталогын компьютерден тахеометрдің бастапқы жад деректерінің файлына енгізу;

- жұмыс файлдарын ескі ақпараттан тазарту.

Егер өңдеу далалық өлшеулерден кейін жүргізілсе, онда бастапқы нүктелер каталогын өңдеу кезінде енгізуге болады және тахеометрге енгізілмейді. Станциядағы жұмыс құрылғыны орнатудан және жұмыс жағдайына келтіруден басталады. Ол үшін штатив нүктенің үстіне қойылады, оның аяқтары штативтің басы көлденең болатындай етіп олардың биіктігін реттей отырып басылады. Тахеометр штативке қойылады, бұрандамен бекітіледі. Орнатылған оптикалық центрдің, көтергіш бұрандалардың, деңгейдің көмегімен құрылғыны түпкілікті орталықтандыру және көлденең орналастыру жүзеге асырылады. Тахеометрдің биіктігі нүктенің ортасынан аспаптың биіктік белгісіне дейін өлшенеді. Ол миллиметрге дейін өлшенуі керек, сондықтан миллиметрлік бөлімдері бар жылжымалы кезең қолданылады. Ол стендтегі тесікке салынады (тахеометрді стендтен алып тастағаннан кейін), стендтің жоғарғы биіктігі өлшенеді және оған құрылғының стандартты биіктігі қосылады.Полигонометрия жүрістерін төсеу кезінде үш штативті жүйе қолданылады, егер бұл құрылғының жиынтығына кіретін рефлектор астындағы тіректер (трегерлер) мүмкіндік берсе. Бұл жағдайда штативтер бастапқы бағдарлау нүктесінің (ОГС нүктесі) үстіне және станциядан кейінгі жүріс нүктесінің үстіне орнатылады. Стендтер оптикалық орталықта орталықтандырылған және көлденең орналасқан. Рефлекторлар тахеометрге бағытталады, биіктігін рефлектордың ортасына дейін өлшейді.Түсіру, теодолиттік инсульт салу, серифтік құрылымдар үшін рефлектордың призмасын дөңгелек деңгейде мөлдір күйге келтірілетін кезеңге орнатуға болады. ОГС пункттеріне байланыстыру үшін рефлектор кезеңінің осі пункт маркасының ортасынан жоғары орнатылады. Егер тек OGS пунктіне бұрыштық (азимутальды) байланыстыру жүргізілсе, онда рефлекторсыз Визир маркасын кезеңге қою жеткілікті. Оны қысқа қашықтықты өлшеу үшін шағылыспайтын режимде қолдануға болады.Электрондық тахеометрлермен жұмыс істеудің негізгі әдістері көптеген модельдерге тән және олардың мүмкіндіктеріне, ішкі Бағдарламалық жасақтамаға, пернелердің функцияларына сәйкес нақтыланады. Сондықтан біз 5et030k негізінде өлшеу өндірісін қарастырамыз.Құрылғы кіреді, ол автоматты түрде өзін-өзі диагностикалайды және парольді енгізуді сұрайды. Егер құрылғының тұрақтылары мен бақылау шарттарын енгізу қажет болса, конфигурация режиміне кіретін күй режимі пайда болады. Содан кейін өлшеу экраны орнатылады. Алдымен құрылғыға станция туралы мәліметтер енгізіледі. Ол үшін өлшеу режимінің PAP пернесі іске қосылады, жұмыс файлының нөмірі мен деректер атауы көрсетілген жазу экраны пайда болады. Станция туралы мәліметтер жолын курсормен таңдап, E1 стек пернесін басыңыз, пайда болған терезеде РЕДК пернесін басыңыз. Белгіленген жолдарға енгізу үшін келесі деректер теріледі:

- нүкте атауы (Т);
- құралдың биіктігі (жоғары және);
- станция коды;
- оператор;
- күні;
- уақыт;
- ауа-райы (ашық, бұлтты, бұлтты, жаңбыр және т. б.);
- жел (жоқ, жеңіл, күшті, орташа және т. б.);
- температура;
- қысым;
- атмосфералық түзету.
Терілген мәндер тексеріледі, иә пернесін басыңыз, деректер енгізіледі. Басыңыз ЕЅС экранға оралу үшін жазу және өлшеу нәтижелерін тіркеу. Атмосфералық түзету тек жоғары дәлдіктегі өлшеулермен енгізіледі, қалған жағдайларда ол әдепкі бойынша нөлге, ал температура мен қысым стандартты болып қабылданады. Өлшемдер бастапқы бағдарлау пунктіне қараудан басталады. Құбыр мен алидаданың бағыттаушы бұрандалары жіптер торының ортасының бейнесін нүктенің үстінде процентрленген көру маркасының немесе шағылыстырғыштың ортасымен біріктіреді. Нәтижелерді өлшеу және көрсетілген жұмыс файлына жазу үшін келесі операциялар орындалады. Экранда курсормен жазу бұрыштарды таңдап, өлшеу экранына оралғанға дейін ESC пернесін басыңыз. Онда 0 пернесі жыпылықтаған кезде басылады, қайта басылады. Бастапқы бағытқа АК бойынша нөлдік санақ қойылады. ZAP пернесін басыңыз. Жазу экранында қашықтық таңдалады. Esc арқылы өлшеу экранына оралып, РАССТ пернесін басыңыз. Экранда мыналар көрсетіледі: көлбеу қашықтық S, тік бұрыш Z, ГК бойынша санау. ZAP пернесін басыңыз, содан кейін сирек. Пайда болған трафаретте теріңіз: т-аты (нүкте нөмірі): жоғары С. -- мақсаттың биіктігі; егер кодтау қолданылса, нүкте коды. Терілген деректер тексеріледі. Олар Иә түймесін басқаннан кейін енгізіледі. Алдыңғы инсульт нүктесіне көз салыңыз. Жазу экранында қашықтықтар таңдалады, өлшеулер жүргізіледі (өлшеу экранының РАССТ пернесі). ZAP пернесін басыңыз, содан кейін сирек. Көру нүктесінің атын, мақсаттың биіктігін, нүкте кодын теріңіз. Дәлдікті арттыру үшін полигонометрия кезінде бұрыштық өлшеулерді бірнеше рет қайталауға болады. Бұл режимге өлшеу экранының мәзірін басып, пайда болған экранда қайталауды белсендіру арқылы кіруге болады. Нөлді бастапқы бағытқа орнатқаннан кейін олар иә пернесін басады, басқа мақсатқа көз салады, иә, қайтадан бастапқы бағытқа - иә, басқа мақсат - иә және т.б. экранда OTM пернесін басқаннан кейін бұрыштың жалпы мәні беріледі N қайталаулар, N Саны, N қабылдаулардың орташа бұрышы. Сол станциядан объектінің пикеттерін немесе басқа нүктелерін полярлық әдіспен түсіріңіз. Кезеңдердегі рефлектордың биіктігі тұрақты болған кезде және нүктелер санын автоматты түрде бір-бірден көбейтуге болатын бірдей типтегі нүктелердің жұмыс файлына жазу үшін АВТО жазу режимі қолданылады. Оны іске қосу үшін ZAP'RASST және ZAP бұрыштар экрандарында АВТО пернесін басыңыз. Рефлекторы бар кезең Бірінші алынатын нүктеге қойылады, оған виза қойылады, РАССТ пернесін басыңыз, оның нөмірін енгізіңіз. Қалған нүктелердің нөмірлері автоматты түрде көбейтіледі. Нүктелерді өлшеуді өлшеу экранының координаты пернесін басу арқылы координат режимінде орындауға болады. Бұл режимде АВТО жазу да жұмыс істейді. Алайда, бұл режим үшін алдымен станция координаттары мен бастапқы бағдарлау нүктелері енгізілуі керек (немесе бастапқы деректер файлынан шығарылуы керек). Осы режимдегі бастапқы нүктелердің координаттарында жіберілген қателіктер барлық түсірілген пикеттердің координаттарына енетінін есте ұстаған жөн. Келесі станцияға өтіңіз. Үш штативті жүйеде құрылғының негізі стендтен шығарылады және оның орнына рефлекторы бар Визир маркасы, ал құрылғы бұрынғы алдыңғы нүктенің стендіне қойылады. Штатив артқы нүктеден алға қарай жаңа станциядан кейінгі алдыңғы нүктеге ауыстырылады. Үш штативті жиынтық болмаған жағдайда жаңа станцияның барлық нүктелерін орталықтандыру қайтадан жүргізіледі. Жаңа станциядағы өлшемдер мен файлға жазу ұқсас. Инсульт кезінде көлденең бұрыштар барлық оң немесе сол жақтарын өлшейді. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.