Бал - бала компаниясынан шыққан қазақ тілінде сөйлейтін ойыншықтар

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 14 бет
Таңдаулыға:

Нұр-Сұлтан қаласы әкімдігінің

«№25 орта мектеп» коммуналдық

мемлекеттік мекемесі

$C:\Users\Гость\Downloads\логатип25 (1).jpg$

Тақырыбы: БАЛАЛАР ҮШІН «БАЛ-БАЛА» ОЙЫНШЫҚТАРЫНЫҢ

МАҢЫЗДЫЛЫҒЫ

Секция: Тарих, өлкетану, этномәдениеттану

Дайындаған: Ниятбек Жансезім

2 «Ғ» сынып оқушысы

Жетекшісі: Умирзахова Кызмарал Нурлыбековна

№25 мектептің бастауыш сынып мұғалімі

Астана қ 2023

МАЗМҰНЫ

1 . Аннотация3

Кіріспе4

2 . Негізгі бөлім5

а) Бақылау6

ә) Сұхбат 16

б) Эксперимент 13

3 . Қорытынды17

Пайдаланылған әдебиеттер18

АННОТАЦИЯ

Жұмыстың мақсаты-интерактивті ойыншықтар арқылы балаларды мемлекеттік тілге және ұлттық мәдениетке жақындату.

Жұмыстың жаңалығы мен тәуелсіздігі: менің ойымша, “Бал-бала” ойыншықтары баланың денсаулығына зиян тигізбеуі, қауіпсіз болуы және ойыншықтары өз еліне құрметпен және сүйіспеншілікпен қарайтын адамды тәрбиелеуі маңызды. Болашақта “Бал-бала” ойыншықтары Қытайда емес, Қазақстанда шығарылғанын қалаймын.

Нәтиже: алынған нәтижелер негізінде қорытынды жасалады.

Практикада қолдану салалары: "Бал-бала" ойыншықтары Қазақстанның ірі қалаларындағы дүкен сөрелерінде ұсынылған.

КІРІСПЕ

2008 жылдың 1 қаңтарында республикада ойыншықтардың қауіпсіздігі туралы Заң күшіне енді. Осы Заңның 7-бабында: "ойыншықтар адамның өміріне немесе денсаулығына, қоршаған ортаға қауіп төндірмесе және баланың санасына, оның эмоционалды тұрақтылығына теріс әсер етпесе, адамның нервтеріне теріс әсер етпесе ғана сатылымға шығарылуы мүмкін"делінген. Елде қазақ мультфильмдері мен балалар ойыншықтары арасында ешқандай байланыс жоқ. Өзара сабақтастық та жоқ. Біздің анимациялық өнімдеріміз - "Ақсақ құлан", " Құдырық", " Қарлығаштың құйрығы неге айыр?", тек "Қырық өтірік" мультфильмдері. Мультфильмдердің бала тәрбиесіне әсерінің "тау" екпіні олардың мінез-құлқында айқын көрінеді. Біздің балаларымыздың көпшілігі қазақ мультфильмдерінің кейіпкерлерінің есімдерін білмейді. Тазша бала, Алдар Көсе, Қожа Насыр, Ер Тостик, толағай Өткеннің елесі болып қала берді. Балалар бұл аңызға айналған қазақ кейіпкерлерін танымайды. Егер оларды теледидарда танымал болған "Шрек", "Спанч Боб", "Өрмекші адам" сияқты шетелдік кейіпкерлер бұзса. Олар да ұстайтын ойыншықтар. Отандық ойыншықтардың орнына "сегіз қырлы, монохроматикалық" қытайлық және шетелдік ойыншықтар "пайда болды". "Адам ата-анасынан туылғанда, ол бейсаналық болып туылмайды. Еститін, көретін, ұстайтын, тырысатын, ескеретін, әлемдегі жақсы мен жаманды білетін және білетін адам көп нәрсені көреді . . . "Абай сөздерін назарға ала отырып.

Ұлы Абай өзінің жетінші қара сөзінде: "кішкентай бала екі түрлі мінезді анадан туады. Олардың бірі-мен ішемін, жеймін, ұйықтаймын . . . "Мен білмеймін", - деді ол. Ол не көрсе де, не істесе де, біреу күлсе де, кім жыласа да, ол: "бұл не бұл?", "бұл не?"неге ол үйде?", "неге бұл?"Мен көрген, естіген барлық нәрселер туралы сұрап, тыныштықты көрмеймін. Мұның бәрі Мен білгім келеді, көргім келеді, үйренгім келеді". Қазіргі уақытта ойыншықтар мен мультфильмдер баланың ең жағымды тілектеріне жауап бере алмайтынын мойындауға болмайды, егер Мен білсем, көрсем және үйренсем. Әнші, продюсер Қыдырәлі Болманов "Бал-Бала 7"жобасы бойынша қазақ қуыршақтарын жасаумен айналысады. Ойыншықтар өндірісіндегі алғашқы жоба, жақсы бастама. Қазақстандық қара мұз айдындарының көптен күткен ашылуы.

НЕГІЗГІ БӨЛІМ

2. 1 «Бал-бала» компаниясынан шыққан қазақ тілінде сөйлейтін ойыншықтар

"Бал-бала" компаниясы өскелең ұрпақ үшін қазақ халқының атымен аталатын ойыншықтар шығаруға кірісті. Бұл ойыншықтар қазақ тілінде сөйлейді, ән айтады, би билейді, домбырада ойнайды және қазақ халқының өнері мен дәстүрлерін насихаттайды. Ана тілінде сөйлейтін ойыншықтармен ойнайтын бала қазақ тілінде сөйлейді. Батыс мультфильмдерін көріп өскен балалар қазақ тіліндегі балабақшалар мен мектептерге барса да, қазақ тілінен гөрі орыс тілін көбірек білетін жастардың, замандастардың көптігі бізді алаңдатады. Осы кезеңде нәресте өзінің санасында кейінгі өмірге қажетті барлық білімді жинақтай бастайды. Егер біз бәсекеге қабілетті ұрпақ өсіргіміз келсе, ойыншықтарды қауіпсіз етіп қана қоймай, бұл ойыншықтар ұлттық сананы дәріптеуі керек. Менің ойымша, ойыншықтар өз еліне құрметпен қарайтын, сүйетін адамды тәрбиелеудің ең маңызды негізі болып табылады.

Біздің елде бұл бағытта көптеген жұмыстар жүргізіліп, бірдей тілді оқып үйренуге арналған стандарт жасалынып, тегін таратылуда. Сіз өзіңіз ойлап көріңіз барлық қазақстандық балалар қазақ тілінде еркін сөйлеп, балабақшада, мектепте қазақ ертегілерін жаттап, халық әндерін айтатын болады. Бұл осы «Бал бала» компаниясының алдына қойған негізгі мақсаты.

Ойыншықтар баланың ойлау қабілетін дамытуға әсер етеді және оның досы болады. «Бал-бала» компаниясы 2010 жылы құрылып, өз ойыншықтарын шығарып барлық Қазақстан жұртшылығын таңкалдырды. Бұл ойыншықтар бала денсаулығына зияны жоқ, психологтармен, логопедтермен тексерілген.

Қыдырәлі Болманов 1996 жылдан - «АБК» тобының негізін қалаушы, мүшесі және бас продюсері. 2001 жылдан - «Гүлдер» ансамблінің көркемдік жетекшісі. 2005 жылдың қаңтарынан 2007 жылдың қаңтарына дейін - Алматы қаласы Мәдениет департаментінің директоры. 2008 жылдың сәуірінен - Астана қаласы Мәдениет департаментінің директоры. «Дарын» мемлекеттік жастар сыйлығы комиссиясының мүшесі және Қазақстан жастар одағы сыйлығын тапсыру бойынша комиссияның төрағасы. Еуропалық бизнес ассамблеясы Қыдыралі Болмановты ұлттық дәстүрді жаңғыртқаны үшін және де жоғарғы деңгейде әлеуметтік жобаларды жүзеге асырғаны үшін қайырымдылық және қоғамдық қызметін жоғары бағалады. Этно рок «Ұлытау» тобының продюсері, «Демеу» орындаушылары мен продюсерлер бірлестігінің жетекшісі және «Бал Бала» компаниясының директоры Қыдыралі Болманов Виктория ханшайымның сыйлығына лайықты. Ұлттық нақыштағы ойыншықтарды шығару кішкентай Иманәли ұлы әсер етіпті. Баласы ән айтып, секіріп-селкілдеген ойыншықтармен қызыға ойнап отырғанда, ұлына қарап отырып: осындай ойыншықтарды өзіміз неге жасап шығармаймыз ба деген ойға келіпті Қыдыралі Болманов.

Сурет 1 Бал-бала жобасының авторы: Қыдыралі Болманов пен Қарақат

2. 2 «Бал-бала» ойыншықтарының түрлері мен қауіпсіздігі

Жоба авторы, "Бал Бала" компаниясының басқарма төрағасы, Ұлттық интерактивті ойыншықтар өндірісін алғаш бастаған белгілі продюсер және әнші Қыдырал Болмановтың айтуынша, сатылымда ойыншықтардың 17 түрі болған, оның ішінде 11 жұмсақ ойыншық, 4 ерекше қуыршақ және еліміз үшін беделді іс-шараға арналған ойыншықтардың 2 түрі - "Азиада-2011"ойындары.

"Бұл ойыншықтарды шығарудың негізгі мақсаты-интерактивті ойыншықтар арқылы балаларды мемлекеттік тілге және ұлттық мәдениетке жақындату, жасөспірімге патриотизм сезімін ояту. Компанияның жұмысы қазақ халқының тарихи мұрасын және халықтың мәдени дәстүрлерін жалғастыруға бағытталған", - деді ол.

Бұл ойыншықтарды жасау кезінде біз балалар психологымен кеңесіп, қандай түстер, қандай ән, қандай дауыс, қандай би баланың ойлауы мен дамуына оң әсер ететінін таңдадық. Әуендер арнайы мамандардан тапсырыс беріледі. Дизайнерлер әр ойыншықтың киіміне ерекше назар аударды. Сонымен, ойыншықтың санитарлық-гигиеналық жағдайымен қатар педагогикалық және психологиялық жағдайы да ескерілді. Ақырында біздің елде сапалы бренд дүниеге келді.

Сурет -2. Ойыншықтардың түрлері

«Бал-бала» компаниясының негізгі мақсаттарының бірі бала денсаулығыны қауіпсіз, зиян келтірмейтін болуы. Осыған сәйкес ойыншықтар еуропалық және отандық сертификаттарымен және сапа белгілерімен қамтамасыз етілген.

Описание: http://www.balbala.kz/images/cert/cert_2_1_s.jpg

Сурет- 3 «Бал-бала» компаниясының сертификаттары

Сурет- 4 «Бал-бала» ойыншықтарының ерекшеліктері

"Бал-Бала" ойыншықтары "Қысқы Азия ойындары-2011" ойыны үшін әлемдік аудиторияға ұсынылды. Осы аландардың бірі өз сөзін сөйледі “Қазақстанның кеңдігіне қош келдіңіз! Қысқы Азия ойындарына қатысушыларға ыстық сәлем!!!", ол қазақ халқының қонақжайлылығын көрсетеді, Құрманғазының "Сарыарқасын" құмбірлетін домбырада орындайды, екіншісі шаңғы тебеді және шеңбер бойымен Қазақстан Республикасының Әнұранын шырқайды.

Сурет - 4. Алан бейнесі

Алғаш рет 1959 жылы сатылымға шыққан "Аққұба қыз" 3 доллар болса, 45 жылдан кейін (2004 жылы) Лондондағы аукционда ең алғашқы Барби 17000 долларға сатылды. Бүгінгі таңда әлемнің 150 еліне таралатын Барбиге тең келетін "жігіт" жоқ. Бұл біздің қазіргі қоғамда тұрмысқа шықпаған, мансапқа қол жеткізген, сәнге қол жеткізген, ұлттық дәстүрлерімізді ұмытып кеткен қыздардың көбеюінің салдары болуы мүмкін. Қара қарақаттың ана, әнші ретіндегі бейнесі де осы жобалардың арасында өзінің үйлесімді орнын тапты. Ол: "Сәлем, балақай. Сіздің атыңыз кім? Біз сені жақсы көреміз. Бала "сен ақылдысың" сияқты ақылға қонымды сөздерді айтып, "қазір Мен саған ән айтамын" деп "Айналайин"әнін айтады. Болашақта "Асыл әже" және басқа да әндерді орындағысы келеді. Бұл бөліктердің сапасын көрсететін тағы бір дәлел-олар заманауи ойыншықтар сияқты бірнеше секунд қана сөйлемейді, бірақ толық мәтінмен бірдей әнді айтады. "Қазақтың "Қарақұйрықтары" Батыстың" Барбиін " алмастырады.

Сурет- 5. Қарақат бейнесі

Тазша бала: «Ассалаумағалейкум! Мен Тазшабаламын. Мен Бэтманнанбұрынбармын. Сен білетінСпанчбоб пен Патриктен де үлкенмін. Оларменіңжанымдакім?», -депсөйлейді. Артыншасөзін: «Қазақшасөйлеуарқылы, қазақтықазақетесің», - бала түгіліоныңата-анасына да ой саларысөзсіз.

Ал отандық ойыншықтың негізгі тәрбиелік мәнін түсіндірген Қыдырәлі: «Қазіргібалалар мультфильм . Ал бұлойыншықтардыкөрген бала анасынан: «Анашым, Тазша бала дегенкім?» депсұрайды. Сонда баласынажауап беру үшінанасы да , тура келеді», - дейді.

Сурет -6. «Тазша бала» мен «Алдар Көсе»

Өз сөзін « Мен Алдармын, Алдармын

Адамдарды алдадым

Жақсылармен дос болып,

Көңілдерін табармын

Мен Алдармын, Алдармын

Наруто мен Шректі

Кеше ғана Алдадым» деп бастайтын бұл кейіпкер, қанша жерден адамдарды алдаса да, жақсы адамдарды алдамайтынын айтып, балаларға үлгі көрсетеді. Көгілдір экранды жаулап алған мультсериалдар кейіпкері Наруто мен Шректің алданғандарын айтып мақтанады. Бұл кейіпкер туралы ертегі көп екені бәрімізге белгілі, осы ертігілерді өскелең ұрпаққа неге айтпасқа. Осы ертігелер тәрбиенің үлгісі емес пе?

Сурет -7. «Күлекеш-ең сүйкімді қуыршақ»

Күлекеш - «Бал-бала» компаниясы мен арнайы дайындалған кейіпкер. Бұл балақайдың көңілді әрі жағымды күлкісі балаларға тіпті ересектерге керемет әрі тамаша көңіл-күй сыйлайды. Күлекеш образы өте жағымды, ол балаларға күлкі, қуаныш, шаттық сезімін ұялатады.

Сурет - 8. Қоңыр төбет «Ақбұлақ»

Сурет-9. «Ақ бұлақ» иті және әдемі қуыршақ

Қоңыр төбет «Ақбұлақ» -«Ақбұлақ» әнін құлағымен сермеп, қолымен билеп отырып нақышына келтіріп орындайтын жұмсақ ойыншық.

Айгөлек қонжығы «Айгөлек» әнін айнала билеп орындайды. Дауысы құлаққа жағымды, әнді керемет, әуендетіп орындайтын жұмсақ ойыншық.

“Бал-бала” шұлықтары

Қыдырәли Болманов өз өнімдеріне. «Бал-бала» брендінің атауын берді. Шұлықтар отандық фабрикадан шығарылатын болады.

Кәсіпкердің айтуынша, 100% таза мақтадан жасалатын шұлық Шымкент фабрикасында өндіріледі. Сондай-ақ, шұлықтардың арнайы бөбектерге, мектеп оқушыларына арналған топтамасы бар екенін айта кеткен жөн. $C:\Users\8\AppData\Local\Microsoft\Windows\INetCache\Content.Word\20184976_662258163978747_2259793920349175808_n.jpg$

3. БАЛ-БАЛА ОЙЫНШЫҚТАРЫН ЗЕРТТЕУ ЖӘНЕ ЭКСПЕРИМЕНТТІК БАҚЫЛАУ ЖҮРГІЗУ ЖӘНЕ СҰХБАТТАСУ

СҰХБАТ

«Бал-бала» компаниясының директоры, продюссер Қыдырәлі Болманмен сұхбат.

Сұрақ: Бұл ойыншықтарды шығару туралы ой қалай келді?

Жауап: Мен Жезқазғанда Сәулет институтының екі курсын аяқтадым. Одан Алматыға шақыртып, білімімді сонда жалғастырдым. Қазір ол Жүргенов атындағы Өнер академиясы деп аталады. Бес жылдың ішінде музыка мен теа-тр мамандықтарын қатар меңгеріп шықтым. Ал осы бастаманы қолға алуыма кішкентай Иманәли атты ұлым әсер етті. Бірде мен оның достары сыйға әкелген ойыншықтармен ойнап отырғанын байқадым. Балам ән айтып, секіріп-селкілдеген ойыншықтармен қызыға ойнап отыр. Қарап отырып: осындай ойыншықтарды өзіміз неге жасап шығармаймыз деген ойға келдім.

Сұрақ: Бұл ойыншықтардың бала психологиясына әсері қандай?

Жауап: Шыны керек, бұл қуыршақтар бала үшін жасалған, таза махаббат, игі ниеттің жемісі екенін байқауға болады. Көрерменнің көз жауын алып, балалардың сүйіспеншілігі мен езулерiне күлкi үйірткен қуыршақтар бiрiнен-бiрi өтедi. Өйткені, мұндай сүйкімді қуыршақтар сәбилермен ана тілімізде сәлемдесіп сөйлеседі, ән айтып, би билей жөнеледі. Өте қызықты ойыншықтардың тағы бірі - алдымызда келе жатқан «Азиада» ойындарына арналған барыс қуыршағы. Соның жұмсақ түрі «Сарыарқа» күйін орындаса, екіншісі қолындағы таяғы және аяғындағы шаңғысымен сырғанап жүріп, еліміздің әнұранын айтады. Ал ертегі кейіпкері Тазша бала өзін таныстырып, «Бэтменнен» ерте туылғанын ескертіп өтеді де, «Қырық өтірігін» айта бастайды. Сонымен қатар, Алдар көсе, Күлегеш сияқты қуыршақтар да бар. Олар бүлдіршіндерімізді ертегі әлеміне шақырады.

Ескерте кетер бір жайт, Тазша бала, Алдар көсе түріндегі дауысты қуыршақтар тек Қазақстан ғана емес, әлем бойынша алғаш рет жасалып тұрғандығымен ерекшеленеді. Қарақаттың ана, әнші ретіндегі бейнесі де осы жобалардың арасынан үйлесімді орнын тапқан. Ол «Сәлем, балақай. Сенің атың кім? Біз сені жақсы көреміз. Сен ақылдысың» деген сияқты бала санасына қонымды сөздер айтып: «Мен саған қазір ән айтып беремін» деп, «Айналайын» әнін орындайды. Болашақта «Асыл әжем» және басқа әндерді орындатпақ ниет те жоқ емес екен. Бұл өнімдердің сапасын айғақтайтын тағы бір дәлел, қазіргі ойыншықтар сияқты бірнеше секунд қана сөйлемей, бір әнді толық мәтіндерімен айтып береді. Сондай-ақ, кейбір ойыншықтар дауыс толқынымен қозғалысқа түсіп, әнін қайта жалғастыра алады. 2011 жыл - Қоян жылы. Сондықтан, қоян кейпіндегі ойыншықтаркөп жасалған.

Сұрақ: Ұлттық тәрбиенің көзіндей бұл жақсы идея болашақта өрісін кеңейте түсетін шығар?

Жауап: Оған сөз жоқ. Қазiр осындай кейiпкердiң 30 шақтысы бар. Алдағы уақытта мақал-мәтел айтатын, жұмбақ жасыратын, тіпті бес уақыт намаз оқитын қуыршақтар да «дүниеге» келмек. Сонымен шектелмей, болашақта елге әнімен, өнерімен еңбек сіңіріп жүрген танымал өнерпаздардың бейнесін қуыршақ етіп жасайтын боламыз. Мысалы, Роза Рымбаева, «МузАРТ»-тың жігіттері қуыршақ кейіпкерге айналуы мүмкін, бұл жерде олардың келісімдері болуы керек. «Бал-бала» компаниясы қуыршақтарды ғана емес, сонымен қатар, балалардың басқа да ойыншық түрлерін дамытатын болады. Соның ішінде пультті мәшинелер, велосипедтер шығарылмақ. Ойыншықтардың түр-түрімен Қазақстан аумағын ғана емес, ТМД елдерін де қамтуға ниеттіміз.

СҰХБАТ

Медициналық және орталығының балалар психологы Стеблянкомен сұхбат

Сұрақ: Бала тәрбиесі мен психологиясындағы ойыншықтардың алатын орны қандай?

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.