Саяси медиацияның Қазақстанға қатысы

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 23 бет
Таңдаулыға:

Астана қаласы әкімдігінің Дарынды қыз-балаларға
арналған Білім-инновация лицей-интернаты КММ

Әбілхан Әйгерім
Қаныбек Айбике
10 сынып оқушылары

Тақырыбы:
Халықаралық аренадағы Қазақстанның медиаторлық орны
Бағыты:
Қазақстанның тарихи ескерткіштері және перспективалы туристтік маршруттар
Секция:
Тарих

Ғылыми жоба жетекшісі: Рысмамбетова Б.Т.
Тарих пәні мұғалімі, шебер-педагог

Ғылыми жоба жетекшісі: Ерниязов Д.Қ.
Л.Н.Гумилев атындағы ЕҰУ халықаралық қатынастар
кафедрасының аға оқытушысы, тарих ғылымының кандитаты

Астана қаласы, 2023-2024 ж.ж.

Дарынды қыздарға арналған Білім-Инновация лицейі КММ-сінің
10 сынып оқушылары Қаныбек Айбике мен Әбілхан Әйгерім:
Халықаралық аренадағы Қазақстанның медиаторлық орны тақырыбына жазылған ғылыми-зерттеу жұмыстарына

ПІКІРЛЕМЕ

Өзектілігі: Еуразияның күрделі геосаяси кеңістігінде әлемді мемлекетаралық қақтығыстар билеп тұрған кезде халықаралық ұйымдардың төтеп бере қазіргі әлемдегі саяси орнын анықтау өте маңызды. Осы тұрғыда Қаныбек Айбике мен Әбілхан Айкерімнің ғылыми жобасы Қазақстан Республикасының саяси қайшылықтарды шешу саласындағы делдал ретінде анықтауда мазмұны жағынан да, маңызы жағынан да өте өзекті болып табылады.
Мақсаты: 10-сынып оқушылары республикамыздың медиация тәжірибесін аймақтық және әлемдік аренада зерделеуді зерттеу мақсаты ретінде таңдауы өте орынды.
Мазмұны: Бірінші тараудың мазмұны зерттеушілер дайындығының жақсы теориялық деңгейін көрсетеді. Олар медиация, медиацияның анықтамалары, оның міндеттері, мақсаты, түрлері сияқты маңызды категорияларға анықтамалар беріп, ең бастысы қазіргі таңда саясаттануда теориялық қалыптасу сатысында тұрған саяси медиацияға анықтама берді.
Екінші тарауда Айбике мен Айкерім 2010 жылы Роза Утумбаева бастаған оппозиция мен Қырғызстан Республикасының заңды президенті Құрманбек Бакиев арасындағы азаматтық қақтығыс кезінде Қырғыз Республикасында болған оқиғаларды қарастырады. Зерттеушілер бұл теке-тірестің ұшқыны Орталық Азия аймағының барлық елдеріне әсер етуін және толық ауқымды азаматтық соғысқа әкелуі мүмкін екенін дұрыс анықтады. Ал бұл аймақтағы бейбітшілік пен тұрақтылыққа үлкен сын-тегеурін. Зерттеушілер Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті Н.Ә. Назарбаевтың осы қиын жағдайдан шығу рөлін орынды бағалаған.
Үшінші тарау толығымен Ресей мен Түркия арасында 2015 жылы туындаған қақтығысқа арналған. Бұл қақтығыс Қырғызстан Республикасындағы саяси жағдаймен салыстыруға келмейтін кеңірек әрекет майданына айналуы мүмкін еді. Бұл қақтығыстың салдары ҰҚШҰ мен НАТО-ға мүше елдерге әсер етуі мүмкін. Тіпті Барак Обама - сол кезде АҚШ-тың 44-ші президенті - Америкамен одақтас мемлекетке қатысты өзінің ұстанымы туралы қандай да бір түсініктеме беруден бас тартып, бұл жағдайда алыс позиция ұстанды. Мектеп аналитиктері ресейлік және түрік тараптарының ұстанымын көрсете отырып, осы мәселені зерттеуге сауаттылықпен қарады. Бұл дипломатиялық қызметкерлер мен Қазақстан Республикасы Президентінің зерттелген күрделі кезеңдегі рөлін көрсетуге оңай өтуге мүмкіндік береді.
Қорытындылай келе, мектеп зерттеушілері Қазақстан Республикасы тәуелсіздік алған қысқа мерзім ішінде халықаралық қауіпсіздікті қамтамасыз

ету үшін маңызы зор екі жанжалды сәтті шешіп, алдын аталмыш тәжірибе Қазақстан Республикасы үшін жеткілікті болды деген қорытындыға келді. Қазақстан сыртқы саясатта өзін халықаралық саяси делдал ретінде жариялау.
Қорытынды: Қарастырылып отырған ғылыми жобаны белгіленген талаптарға жауап беретін және студенттерге арналған ғылыми жобалар конкурсына қатысуға ұсынылған аяқталған жұмыс деп санауға болады.

Пікірлеме беруші:
Л.Н.Гумилев атындағы ЕҰУ
халықаралық қатынастар кафедрасының аға оқытушысы, тарих ғылымдардың кандидаты

Ерниязов Д.Қ.

Мазмұны
Аннотация 6
Кіріспе 9
1. Медиация түсінігі және саяси медиацияның ерекшеліктері.
1.1 Медиация дегеніміз не? 11
1.2 Медиацияның түрлері 13
1.3 Саяси медиацияның Қазақстанға қатысы 15
2. Қырғызстан Республикасындағы қақтығысты шешудегі Қазақстан Республикасының рөлі мен маңызы
2.1 Қырғызстан Республикасындағы қақтығыстың пайда болуы және себебі. 19
2.2 Қақтығысты шешудегі Н. Назарбаевтың рөлі 21
2.3 Үкіметіміздің күш-жігерінің нәтижелері 23
3. Ресей мен Түркия арасындағы дағдарысты шешудегі Қазақстан Республикасының тәжірибесі.
3.1 Ресей мен Түркия арасындағы қақтығыстың пайда болуы мен себебі 24
3.2 Қақтығысты шешудегі Қазақстанның рөлі 26
Қорытынды 29
Әдебиеттер тізімі 30

Аннотация
Зерттеудің мақсаты: Қазақстанның медиаторлық тәжірибесін зерттеу, сондай-ақ халықаралық қақтығыстарды шешуге қосқан үлесін бағалау. Бар деректерді сараптай отыра, халықаралық аренадағы еліміздің медиаторлық рөлін анықтау, ресми түрде бұл атаққа ие және лайықты екенін дәлелдеу .
Гипотеза: Қазақстанның әртүрлі мемлекеттер мен қақтығыс тараптары арасындағы саяси делдалдыққа белсенді қатысуы оның халықаралық рөлі мен ықпалын нығайтуға көмектеседі, сонымен қатар аймақтағы қақтығыстарды шешуге және шиеленісті бәсеңдетуге оң әсер етуі мүмкін.
Кезеңдер:
Жобамызға қажетті теориялық ақпаратты ғаламтордан және кітаптардан іздеу
Медиацияның түрлерін, өзектілігін анықтау
Тарихи оқиғалармен, тұлғалармен танысу
Қазақстанның медиация тәжірибесіндегі жетістіктерімен танысу
Өз шешімімізді саралау нәтижесі арқылы дәлелдеу
Эксперименттік техника: Зерттеу, сараптау, сараптамалық бағалауларды алу, Дельфи әдісі
Жобаның жаңашылдығы: Қазақстан туралы медиатор рөлінде алғаш рет жоба жазылды. Күннен күнге медиаторлықтың өзектілігі артып жатыр. Еліміз халықаралық аренада өзін жаңа қырымен көрсетуде.
Қорытынды: Ғылыми жоба шынымен де өз мақсатын ақтады. Әлем үшін Қазақстанның бейбіт және делдал мемлекет деген атқа лайық екенін және халықаралық шиеленістерді шешуде ықпалды рөл атқаратынын дәлелдеу маңызды.

Практикалық қолдану салалары: Бұл бағдарламаны 9-сынып оқушыларынан бастап университетте және жұмыс орындарында жұмыс істейтін жеке тұлғаларға дейін пайдалануға болады.

Abstract
Research aim: to study the mediation experience of Kazakhstan, as well as to assess its contribution to the resolution of international conflicts. Analyzing the available data, determining the mediating role of our country in the international arena, proving that it officially has and deserves this title.
Hypothesis: Kazakhstan's active participation in political mediation between various states and parties to the conflict will help strengthen its international role and influence, and may also have a positive effect on conflict resolution and de-escalation in the region.
Periods:
Searching for theoretical information needed for our project on the Internet and in books
Determining the types and relevance of mediation
Acquaintance with historical events and personalities
Acquaintance with Kazakhstan's achievements in mediation practice
Proving our decision through the results of differentiation
Methodology of experiments: Research, evaluation, obtaining expert evaluations, Delphi method
Research novelty: for the first time, a project was written about Kazakhstan in the role of a mediator. The importance of mediation is increasing day by day. Our country is presenting itself in a new way in the international arena.
Conclusion: The scientific project really fulfilled its purpose. It is important for the world to prove that Kazakhstan deserves the name of a peaceful and mediated state and plays an influential role in resolving international tensions.
Practical application in industries: This program can be used from 9th graders to individuals working in universities and workplaces.
Кіріспе
Зерттеу жұмысының өзектілігі: Қоғамда әр түрлі көзқарастар, пікірлер, идеялар болуы мүмкін. Кейбір кезде олар бір біріне қарама қайшы келетін жағдайларда болады. Осылайша қоғам мүшелері арасында келіспеушіліктер пайда болады. Бар әлемді бір қоғам деп алатын болсақ, ал әр елді бір тұлға ретінде алатын болсақ, әрине мемлекеттердің арасында да келіспеушіліктер туындауы әбден мүмкін. Егер жағдай ушықса көп уақытта ол соғысқа әкеледі. Сондықтанда әлемде соғыстың алдын алу үшін, ол проблемаларды ретке келтіретін, татулық және бейбітшілік орнататын рөл болу керек. Осы себепті, Қазіргі заманда медиация терминінің өзектілігі күннен күнге артуда.
Ғылыми жобаның мақсаты: Қазақстанның жаһандық және аймақтық сахнадағы саяси қақтығыстардағы делдал ретіндегі рөлін талдау және бағалау. Жоба қақтығыстарды шешуге қатысу кезінде Қазақстан қолданатын әдістер мен тетіктерді зерттеу, сондай-ақ бұл медиацияның аймақтағы және жалпы әлемдегі тұрақтылық пен бейбітшілікке әсерін бағалау міндетін қояды.
Ғылыми жоба нысаны: Қазақстанның саяси медиациядағы рөлін талдау академиялық зерттеулер тұрғысынан да, қазіргі әлемдегі бейбітшілік пен қауіпсіздікті нығайту бойынша ұсыныстар әзірлеу тұрғысынан да қызығушылық тудырады. Бұл жоба медиация процестері туралы түсінікті байытуға және қақтығыстарды шешуде ұлттық және халықаралық субъектілер қолдана алатын табыстың негізгі факторларын анықтауға бағытталған.
Жобаның жаңашылдығы: Қазақстан Орталық Азиядағы маңызды геосаяси және экономикалық күштердің бірі ретінде тәуелсіз мемлекет ретінде ғана емес, жаһандық үдерістер мен бастамалардың белсенді қатысушысы ретінде де халықаралық деңгейде танылды. Соңғы онжылдықтарда Қазақстан жаһандық және аймақтық қақтығыстарды шешу үшін өз тұғырнамасы мен тәжірибесін ұсына отырып, саяси медиацияға қызығушылық танытып, белсенді түрде қатысуда.

1.1 Медиация дегеніміз не?

Медиация - екі немесе одан да көп тараптарға өзара қолайлы шешімге қол жеткізуге көмектесетін жанжалды немесе дауды шешу процесі. тараптарға өз мүдделері мен қажеттіліктерін білдіруге мүмкіндік береді және екі тарапты қанағаттандыратын, екі тарапқа да қолайлы келісімді жасауға көмектеседі. Бұл, әдетте, сотқа қарағанда, жанжал шешілгеннен кейін тараптар арасындағы қарым-қатынасты сақтауға көмектеседі. Қысқаша айтсақ, медиация - медиатор ұзақ және қымбат сот процедураларын қажет етпей, тараптарға екеуін де қанағаттандыратын шешім табуға көмектесетін әдіс. Ал осы процедураларды жүргізетін тұлғаны медиатор деп атаймыз. Медиатор қақтығыстың екі жағына да қосылмайды, керісінше олардың қарым-қатынасына, бір-бірінің көзқарасын түсінуіне және ымыраға келуге көмектеседі. Қақтығыстарды шешудің бұл әдісі бірқатар маңызды сипаттамалар мен артықшылықтарға ие, олар туралы да жазуға болады:
1. Еріктілік: Медиацияға қатысу ерікті болып табылады және жанжалды шешу жолдарын тараптар өздері шешеді. Бұл позитивті және ынтымақтастық атмосферасын құрайды.
2. Құпиялылық: Медиация процесі көбінесе құпия болып табылады, бұл тараптарға өз ақпараттарын жария ету қаупінсіз ашуға және шешім іздеуге мүмкіндік береді.
3. Тиімді: Медиация әдетте сот ісін жүргізуге қарағанда ұтымды және аз уақыт алады. Бұл жанжалды шешудің үнемді және жылдам әдісі болуы мүмкін.
4. Қатынастарды сақтау: Медиация тараптар арасындағы қарым-қатынасты сақтауға көмектеседі, өйткені ол өзара қолайлы шешімдер мен ымыраға келуге ұмтылады.
5. Бейімделу: Медиация әртүрлі салаларда, соның ішінде отбасылық, азаматтық, коммерциялық және халықаралық қақтығыстарда қолданылуы мүмкін.
6. Шығармашылық шешім: Медиатор тараптарға әртүрлі шешімдерді қарастыруға көмектеседі, бұл ең қолайлы және инновациялық шешімді табуға көмектеседі.

7. Тараптардың қатысуы: Медиацияда тараптар шешімді іздеуге белсенді түрде қатысады, бұл нәтижесінде жасалған келісімді сақтау ықтималдығын арттыруы мүмкін.
8. Медиатордың дағдылары: Медиатордың қарым-қатынас, жанжалдарды басқару және диалогты жеңілдету салаларында арнайы дағдылары бар.
Медиация жанжалды шешудің икемді және бейімді әдісі болып табылады, оны әртүрлі жағдайларда сәтті қолдануға болады.

1.2 Медиацияның түрлері
Әртүрлі жағдайларда қолданылатын медиацияның бірнеше түрлері бар. Мұнда олардың кейбіреулері бар:
1. Отбасылық медиация: Отбасындағы жанжалдар, мысалы, ажырасу, бала тәрбиесіне қатысты даулар, мұрагерлік даулар және басқа да отбасылық мәселелерді шешу үшін қолданылады.
2. Азаматтық медиация: Көршілер арасындағы даулар, жұмыс берушілермен немесе іскер серіктестер арасындағы даулар сияқты азаматтық дауларды шешу үшін қолданылады.
3. Еңбек медиацииясы : Жұмысшылар мен жұмыс берушілер арасындағы даулар, кемсітушілік істері және басқа еңбек мәселелері сияқты жұмыс орнындағы жанжалдарды шешу үшін қолданылады.
4. Мектеп медиациясы: Мектеп ортасындағы оқушылар арасындағы достық, мектеп өмірі, т.б даулар сияқты келіспеушіліктерді шешу үшін қолданылады.
5. Криминалистикалық медиация: Сот істерінде тараптардың іс сотқа қаралғанға дейін ерікті келісімге келуге әрекет жасауына мүмкіндік беру үшін қолданылады.
6. Бітімгершілік істердегі медиация: Қылмыстық істерде жәбірленушілер мен айыпталушылар келісімге келуге немесе татуласуға көмектесу үшін қолданылады.
7. Халықаралық қақтығыстардағы медиация, яғни саяси медиация: Мемлекеттер немесе халықаралық ұйымдар арасындағы халықаралық даулар мен қақтығыстарды шешу үшін қолданылады.

Медиацияның осы түрлерінің әрқайсысы тараптарға жанжалдарды шешуде тиімді көмек көрсету үшін медиатордан нақты дағдылар мен білімді талап етеді.

1.3 Саяси медиацияның Қазақстанға қатысы
Қазіргі әлем аймақтық деңгейде де, жаһандық деңгейде де көптеген күрделі және көп өлшемді қақтығыстардың куәсі болды. Бұл қақтығыстар нақты аймақтардың ғана емес, бүкіл әлемдік жүйенің тұрақтылығы мен қауіпсіздігіне елеулі әсер етеді. Саяси медиация халықаралық қақтығыстарды шешу құралы ретінде зерттеушілердің, практиктердің және халықаралық субъектілердің назарын арттыруда.
Саяси медиация - саяси қақтығыстар мен дауларды медиатор ретінде белгілі бейтарап делдалдың көмегімен шешу процесі. Тараптардың өзара іс-қимылын жеңілдету, компромисстік шешімдерді іздеу және сайып келгенде, бейбітшілік пен тұрақтылыққа қол жеткізу мақсатында олармен диалогқа түсу арқылы жүзеге асады. Қақтығыстарды шешудің бұл әдісі көбінесе халықаралық қатынастарда және саяси жағдайларда қақтығысушы тараптарға бейбіт шешімге келуге көмектесу және одан әрі зорлық-зомбылық немесе шиеленістің өршуіне жол бермеу үшін қолданылады.
Медиация стратегиялары әртүрлі және дипломатиялық күш-жігерді, келіссөздерді, халықаралық ұйымдарды пайдалануды және зорлық-зомбылықты тоқтату үшін белсенді араласуды қамтуы мүмкін.
Саяси медиация саласындағы зерттеулердің өзектілігін анықтайтын бірнеше факторлар бар.
Біріншіден, қазіргі заманғы қақтығыстардың күрделілігін және олардың жаһандық тұрақтылыққа төнетін ықтимал қаупін елемеу мүмкін емес.
Екіншіден, саяси медиация қақтығыстардың алдын алу, шешу және жоюдың негізгі құралы болып табылады.
Үшіншіден, медиацияның әлемдік бай тәжірибесіне қарамастан, мәселені жақсырақ түсіну үшін одан әрі зерттеу қажет.

Европадағы саяси медиаторлардың бірі Швейцария. Швейцария өзінің бейтараптығы мен дипломатиялық белсенділігімен бұрыннан танымал. Бұл ел халықаралық қақтығыстарда жиі делдал, яғни медиатор ретінде әрекет етеді. Ол келіссөздер мен медиация үшін бейтарап негіз ұсынады, бұл оны дипломатиялық күш-жігер үшін тартымды орынға айналдырады. Мысалы, Швейцария Косоводағы қақтығысты шешуде, сондай-ақ Африка мен Азиядағы әртүрлі халықаралық қақтығыстарда арағайындық жасауда шешуші рөл атқарды. Швейцарияның астанасы Женева сонымен қатар көптеген халықаралық келіссөздер мен конференцияларды өткізу үшін жиі пайдаланылады. Швейцария өзінің бейтараптығын және құпиялылықты қамтамасыз ету қабілетін ерекше атап өтеді, бұл оны жанжалдың әртүрлі тараптары арасындағы медиация мен келіссөздер үшін сенімді орынға айналдырады. Бұл ел әлемдік аренадағы сәтті саяси медиация үлгілерінің бірі болып табылады.

Ал біздің Республикамызды саяси медиатор ретінде санасақ болады ма?
Қазақстан - Орталық Азиядағы ең бейбіт және тұрақты мемлекеттердің бірі ретінде танылған мемлекет. Елдің тыныштығы нақты контекстке және салыстырмалы талдауға байланысты әр түрлі болуы мүмкін екенін атап өткен жөн. Дегенмен, Қазақстанның бейбітшіл мәртебесін растайтын бірнеше факторлар бар:
Саяси тұрақтылық: Қазақстанда саяси тұрақтылықтың ұзақ тарихы бар. 1991 жылы Кеңес Одағынан тәуелсіздік алғаннан бері ел бірнеше президенттік ауыс-түйістерді бастан өткерді, бірақ саяси ауысулар бейбіт және ірі қақтығыстарсыз өтті. Бұл саяси институттардың тұрақтылығын және ел ішіндегі сенім деңгейін көрсетеді.

Сыртқы қарулы қақтығыстардың болмауы: Қазақстан көрші елдермен белсенді қарулы қақтығыстарға қатыспайды. Ол бейтараптық саясатын және көршілермен дауларды дипломатиялық жолмен шешуді қолдайды.
Этникалық және діни келісім: Қазақстан көпұлтты және көпконфессиялы мемлекет. Елімізде қазақтар, орыстар, украиндар, ұйғырлар және басқалар сияқты түрлі этностар салыстырмалы түрде тату-тәтті өмір сүріп жатыр. Мемлекет әртүрлі мәдениеттер мен діндерге төзімділік пен құрмет саясатын қолдайды.
Халықаралық бітімгершілік операцияларға қатысу: Қазақстан Біріккен Ұлттар Ұйымының (БҰҰ) бітімгершілік миссияларына белсенді түрде қатысады және әлемнің әртүрлі аймақтарына өз бітімгерлерін жібереді. Бұл еліміздің бүкіл әлемдік ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.