Кен орнында газ қабаттарын игеру режимдері

Жұмыс түрі: Іс-тәжірибеден есеп беру
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 21 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ

1.
Технологиялық бөлім

1.1
Кен орнын игеру жүйесін таңдау.

1.1.1
Игеру параметрлерінің өзгеру динамикасы және оларды талдау.

1.1.2
Газ қорларының өндіруін талдау және шоғырлардың (шоғырдың) энергетикалық жағдайын бағалау.

1.1.3
Кен орнында газ қабаттарын игеру режимдері.

1.1.4
Қабат қысымын ұстау жүйесі және кен орнындағы қабаттардың газ бергіштігін арттыру әдістері мен олардың тиімділігі

2.
Еңбекті қорғау, техника қауіпсіздігі және өндірістік санитария

2.1
Газды өндіру, жинау және дайндаудағы технологиялық процестің қауіпті және зиянды өндірістік факторлары.

2.2
Кәсіпшіліктегі қауіпсіздікті қамтамасыз ету жүйесі

3.
Экологиялық қауіпсіздік

3.1
Көмірсутектерді өндіру, жинау және дайындау кезіндегі қоршаған ортаны ластау көздері.

3.2
Көмірсутектерді өндіру, жинау және дайындау кезіндегі табиғатты қорғау шаралары.

ҚОРЫТЫНДЫ

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ДЕРЕККӨЗДЕР ТІЗІМІ

ҚОСЫМШАЛАР

КІРІСПЕ
Мен Серік Әлішер Рамильұлы, өндірістік тәжірибемді АО "ҚазТрансГаз Аймақ" Қордай ауданында өттім. Тәжірибенің өту аралығы Өндірістіктәжірибеден өту мақсатым, тәжірибеден өтетін мекемемнің құрылысымен, ол мекеменің бөлімдерімен, атқаратын қызметтерімен, қауіпсіздікережелерімен, жұмысқа қатысты заңдармен, ақпараттық жүйелеріментанысу. Сонымен қатар, қазіргі таңдағы технологиялармен, ақпараттықжүйелермен, бағдарламалармен танысу және солармен жұмыс жасап көру.Мекеменің желілік байланыстарымен танысу және мүмкіндік болып жатса,теориялық алған білімімді іс-жүзінде жасап көру. Алдағы аталғанмақсаттарға қоса осы өндірістік тәжірибе барысында ұйымның өзіне тәнпрограммаларымен танысып, солармен жұмыс істеу. Қазіргідей әлемдікғаламдану процесі кезінде ақпараттар ағымынан адам баласы өзінің ұдайыдамып отыруына керекті ақпаратты саралап, пайдалана білу-бүгінгіуақыттағы басты мәселе. Ақпараттық технологияларды игеру қазіргі замандаәрбір жеке тұлға үшін оқу және жазу қабілеті сияқты сапаларымен бірқатарға және әрбір адам үшін қажетті шартқа айналады.

1. Технологиялық бөлім
1.1 Кен орнын игеру жүйесін таңдау
Амангелді газ конденсаты кен орны - Шу-Сарысу шөгінді алабының Мойынқұм ойысындағы газ кен орны. Құрылым 1974 жылы сейсмобарлаумен іздестіру бұрғылауын жүргізуге дайындалды. 1975 жылы газ бұрқағы атқылап, кен орны ашылған.
Амангелді кен орны Қазақстан Республикасы, Жамбыл облысы Мойынқұм ауданына қарасты, Тараз қаласынан солтүстікке 170 км-де орналасқан. Ол 1975 жылы ашылған. Алғашқы болып ашылған, өндірістік газ ағыны төменгі визей горизонтынан алынған, 1 ұңғыма саналады, ол құрылымның жоғарғы бөлігінде бұрғыланған.
Амангелді кенішінде 17 ұңғы бұрғыланған, оның 11 іздеу, 6 барлау ұңғылары, өзінің геологиялық тағайындалуын орындаған 6 ұңғы (7, 10, 13, 14, 15, 17) жойылған, қалған ұңғылар тоқтатылып қойылған. Амангелді құрылымының шектерінде жоғарғы девон, карбон, перм шөгінділері ашылған, олар бұрыштық келісусіз мезокайнозойлық жыныстармен жабылған, қалыңдықтары 400 м дейін.
Амангелді кен орны Шу-Сарысу депрессиясының Мойынқұм ойпатының Миштин иілімінің шығыс бөлігінде орналасқан тас құрылымға тураланған. Амангелді құрылымы солтүстік-шығыс жазылымында жатқан сынық брахиантиклинальды көрсетеді.
Оңтүстік - шығыс құрылымды шектейтін сынық тірек горизонттардан шөгінділердің корреллциясын жоғалту зонасы ретінде сейсмобарлаумен жазылып алынған, ол бұрғылаумен дәлелденген.
Амангелді кен орнының табиғи газын тазарту және қайта өңдеу осы өңірдің тұтынушыларын арзан табиғи газбен және газды тасымалдауға дайындау жөніндегі меншікті қондырғыларды отын газымен жабдықтау мәселесін шешуге мүмкіндік береді. Табиғи газды тазарту және қайта өңдеу қондырғысын құру газ бен конденсатты қайта өңдеудің жеке инфрақұрылымын құруға әкеледі, бұл өз кезегінде осы аймақтағы жұмыс орындарының санын көбейтеді. Болашақта газ және конденсат өндіру көлемінің ұлғаюымен соңғы жылдары тазарту және қайта өңдеу қуаттарын құру көмірсутектерді тасымалдау кезінде экологиялық апаттар қауіпін жояды, өйткені Амангелді кен орнының табиғи газы мен конденсатында улы компоненттердің жоғары мөлшері бар. Мұнай-газ өндірістері үшін неғұрлым өзекті инженерлік-экологиялық проблема экологиялық факторлар бойынша барлық технологиялық процестер мен операцияларды оңтайландыру және кешенді автоматтандыру болып табылады.
Амангелді кен орнын игеру жүйесі ауданы мен разрезі бойынша ұсталмаған қабаттардың коллекторлық қасиеттері, әртүрлі физикалық-химиялық қасиеттері мен газ құрамы және гидродинамикалық сипаттамалары (қабат қысымы) бар коллекторлық жыныстардың өте күрделі құрылымымен сипатталады, бұл өнімді қабаттар мен горизонттардың геологиялық-геофизикалық сипаттамасын талдауға және оларды игерудің техникалық және технологиялық мүмкіндіктерін есепке алуға негізделген пайдалану объектілерін бөлуге белгілі бір тәсілді қажет етеді.
Игерудің есептік нұсқаларын таңдау және негіздеу "бірыңғай ережелердің..." ережелеріне және Амангелді кен орнының қабаттық жүйесінің геологиялық-гидродинамикалық сипаттамаларына сүйене отырып, осындай типтегі кен орындарын әзірлеу және жобалау тәжірибесін пайдалана отырып жүргізілді. Дизайн нұсқалары ретінде дамудың 4 нұсқасы қарастырылады.
Амангелді газ және конденсат кен орны 2003 жылдың қазан айында жаңа кен орнын өнеркәсіптік негізде пайдалану жұмысы басталды. Амангелді жобасы еліміздегі газ кеніштерінің ішіндегі бірегей жоба болып табылады. Оның геологиялық күрделі сипаттамасына байланысты мұндай тәсілмен газ өндіру тәжірибесінің Қазақстанда баламасы жоқ. Бұл кенішті игеру Қазақстандық компаниялардың және отандық мамандардың күшімен жүзеге асырылды. Амангелді кен орнының пайдалануға берілуіне байланысты еліміздің оңтүстік өңірі Өзбекстан газын импорттаудан арылып, энергетикалық тәуелсіздікке қол жеткізді. Жаңа жұмыс орындары ашылды. Жергілікті тұрғындар жұмысқа тартылып, отандық мамандардың кәсіби шеберлігі шыңдалды.[1]

1.1.1. Игеру параметрлерінің өзгеру динамикасы және оларды талдау.
Амангелді кен орнында нижневизей, Серпухов және нижнепермск шөгінділерінің газдылығы анықталды және осы жобаға сәйкес біз нижневизейдің өнімді горизонтының құрылымын және оған газ конденсаты шоғырының орналасуын қарастырамыз. Нижневизей горизонтында үш қабат (А, Б, В,) орналасқан, олардың жоғарғы және төменгі жағында төрт коллектор қабаты және ортасында - екеуі бөлінген.
Кесте 1.1 - Амангелді газоконденсат кен орнындағы қабаттарының таралуы мен бірігуі.
категорясы
ном
Таралуы
Бірігу
А
1
2
3
4
0.42
0.17
0.42
0.75
-
-
0.2
-
Б
1

0.58
0.33 0.5
В
1
2
3
4
0.75
0.92
0.83
0.75
0.33
0.3
0.67
-

Қиманы бөлудің қабылданған схемасына сәйкес әрбір бөлінген қабат бойынша көршілес қабаттардың таралу және бірігу коэффициенттері есептелген (кесте1.1).
4ші қабат анағұрлым дамыған, оның таралу коэффициенті 0,75, ал қалғандары 0,75 - 0,42 аралығында болады (кесте. 1). Ұңғымада 18 қорап а толығымен жабылған. Кестеден көрініп тұрғандай, қосылу коэффициенті 0.2 болатын 3 және 4 қабаттарды қоспағанда, қабаттар арасындағы байланыс байқалмайды. Тиімді газбен қаныққан қалыңдығы 0.8-ден өзгереді (SLE. 1) 7.8 м дейін (ЕАВ. 5), орта есеппен 3.4 м-ге тең, бұл жалпы 53% құрайды .
В қабатында екі резервуар бөлінеді-бір-бірімен біріктіріліп, бірыңғай резервуар құрайды (Ксл = 0.33). 1-қабаттың 0.58 кен орнында таралу коэффициенті бар, өйткені 5,11,16,17,18 ұңғымаларында ол сазды жыныстармен алмастырылған. 2-ші қабат ұңғымаларда аз кездеседі 4, 5, 7, 8, 15, 18 ол бұзылған. Тиімді газбен қаныққан қалыңдығы 0.8-ден өзгереді (svv. 8) 4.0 м дейін (ЕАВ. 1) және орта есеппен 2.9 м құрайды, бұл жалпы 90% - дан астам пайызға қатысты. Ең қартайғаны В қабаты болып табылады, оның шегінде 4 қабат байқалады, олардың әрқайсысының таралу коэффициенті 0.75-тен асады. Қабаттарды бір-бірімен біріктіру коэффициенті жоғары болған кезде (К сл = 0.33 және одан жоғары), в қорабын бірыңғай резервуар ретінде қарастыруға болады. Жалпы қалыңдығы қабаттарда ауытқиды 1.8 м ден 21.2 м дейін бұл ретте тиімді газбен қаныққан қалыңдығы 1.8 м ден 19.0 м дейін және орта есеппен 11.1 м құрайды. Горизонттың гетерогенділік дәрежесін сипаттайтын негізгі көрсеткіштер сәйкесінше 5.5м және 0.518м-ге тең бөліну коэффициенттері болып табылады.
Кен сыйыстырушы құрылым оңтүстік-шығыс қанаты біршама тікшіл келген брахиантиклин қатпар болып табылады. Өлшемдері (-1920 м-лік изогипса бойынша) 7x3 км, амплитудасы 240 м-ге жуық. Өнеркәсіптік газдылығы жоғарғы турне, төменгі визе, төменгі Серпухов жікқабаттарының және төменгі пермь бөлімінің шөгінділерімен байланысқан. Қабаттық күмбездік типтегі жоғарғы жерінің биіктігі 12,5 м. Газ су жапсары шартты түрде -1776,5 м-лік белгіде қабылданған. Газды горизонттың жалпы қалыңдығы 50 м, оның тиімдісі 5,6 м. Қабаттың күмбезді литологиялық қалқаланған төменгі түріне жатынының шартты түрде қабылданған газ-су жапсары -1939 м-лік абсолютті биіктігі 236 м. Газды горизонттың жалпы қалыңдығы 30 м, оның тиімдісі 19 м. Коллекторы кеуекті және жарықшақты-кеуекті типтес. 11,5 мм-лік шайбадағы газдың алғашқы шығымы 213,4 мың м3тәу болды. Қабаттың қалыңдығы 6-8 м. Серпухов әктастарындағы қабаттық-күмбездік, литологиялық тұрғыдан қалқаланған газ жатынының күмбездегі ең төменгі тереңдігі 1722 м, биіктігі 120 м. Газ-су жапсары шартты түрде - 1426 м-лік белгіде қабылданған. Екі-төрт қабаттан тұратын газ горизонтының жалпы қалыңдығы 20 м-ден 26 м-ге дейін жетеді, оның тиімдісі 10,4 м. Кеуекті және ұралы-кеуекті(полупористый) типтердегі коллекторлары бар. Төменгі пермнің сульфатты-галогендік, терригендік шөгінділеріндегі жатын қабаттық-күмбездік, литологиялық тұрғыдан қалқаланған типке жатады. Күмбездегі оның жатыс тереңдігі 850 м. Газ-су жапсары -782 м-лік белгіде қабылданған.

1.1.2 Газ қорларының өндіруін талдау және шоғырлардың (шоғырдың) энергетикалық жағдайын бағалау.
Бүгінде бұл кен орнында 30 ұң - ғы - ма жұмыс істеп тұр. Орташа есеппен тәулігіне бұл жерде 942 мың текше метр табиғи газ және 76 тонна газ конденсаты өндіріледі. 2010 жылы мұнда 344,1 млн. текше метр газ және 24,15 мың тонна конденсат алынды. Осы жылы жоба бойынша 323,6 млн. текше метр газ және 27,7 мың тонна конденсат өнді - ріледі. Амангелді кенішінің пай - далануға берілуіне байланысты Жам - - был облысының тұрғындары және жылу өндіретін компаниялары басқа өңірлермен салыстырғанда тұ - рақты түрде арзан әрі сапалы газбен қам - тамасыз етілу мүмкіндігіне ие болды. Газ және конденсат өндіру жоспары жүйелі орындалып келеді. Бұл ретте МемСТ-5542-87 талапта - рына сәйкес өндірілген өнімнің са - па - сына айрық - ша мән беріледі. Өнді - рілетін өнім сапасы осы кен орн - ын - да қоныс тепкен, аккредитациядан өткен зертханада тексеріліп отыра - ды. Амангелді кеніші газының кало - рия - лық қуаты им - портталатын өзбек газымен салыс - тырғанда 5-10 пайыз жоғары.
Ағымдағы күні Амангелді кен орнын пайдалану басталған сәттен бері өндіру көлемі 4,07 млрд. текше метр газды және 303,5 мың тонна конденсатты құрайды.[4]
Оңтүстік Қазақстан тұтынушыларын газбен қамтамасыз ету және энергетикалық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында ҚазТрансГаз АҚ Қазақстан Республикасымен Жамбыл облысының Мойынқұм мен Талас аудандарының аумағында орналасқан Амангелді, Солтүстік Үшарал,Үшарал - Кемпіртөбе, Анабай, Айрақты, Жарқұм мен Құмырлы кен орындарын қамтитын Амангелді кен орындарының тобында көмірсутегі шикізатын бірлесіп барлауға және өндіруге арналған келісімшартжасасты.
Бастапқыда 2012 жылдың тамызында келісімшарт еншілес ұйым - Амангелді Газ ЖШС-ға сатылды. Келісімшарттың шеңберінде Амангелді кен орнын өнеркәсіптік игеру және Жарқұм кен орнын тәжірибелік-өнеркәсіптік пайдалану жүзеге асырылады, сондай-ақ Амангелді кен орындары тобының келісімшарт аумағы шегінде сейсмикалық-барлау жұмыстарын, қорларды есептеуді, барлау жұмыстарын және бұрынғы пайдаланушылық ұңғымаларды салу, іздеу-бағалау ұңғымаларын салу және сынау жобаларын әзірлеуді қамтитын геологиялық-барлау жұмыстары жүргізіліп жатыр.

1.1.3 Кен орнында газ қабаттарын игеру режимдері.
Пайдалану ұңғымаларына қарай сұйықты ығыстыратын басым энергия түріне байланысты, келесі негізгі Газоконденсат кен орындарын игеру режимдерін (тәртіптерін) ажыратып қарастыруымызға болады: 1) қатты суарынды және серпімді суарынды; 2) газарынды (газды); 3) еріген газ; 4) сұйықтардың салмағы (гравитациялық). Бірнеше режимнің әсері сезілсе, аралас режим туралы айтуымызға болады. Газды нұсқаның қозғалатын және қозғалмайтын режимдері туралы түсініктердің бар екенін ұмытпағанымыз жөн. Кен орнындағы табиғи шарттардан, игергендегі жасанды шарттардан және ұңғымаларды пайдаланудан, қабаттың жұмыс істеу режимін анықтауымызға болады. Керекті немесе басқа режимді тағайындауымызға, ұстауымызға, тексеруімізге немесе басқа режимге алмастыруға болады. Кен орындарындағы игеру жүйесінде жүргізілетін әрекеттерден (қабатқа агенттерді айдау т.с.с.) және мұнай мен газ өнімдерін пайдалану, ұңғымалардан алу үрдістерінен қабаттың жұмыс істеу режимдерін анықтаймыз. Кен орнын игеру режимін тағайындау үшін, кеніштің энергетикалық ерекшеліктері мен геологиялық шарттары әсер етеді, бірақ олар игерудегі режимді анықтамайды. Қатты суарынды режим кезінде, қабатқа келетін, алынған су, мұнай немесе газ орынын толтырып отырады. Кен орынын суарынды режим кезінде игергенде - алғашқыда қабат қысымының төмендегенінен, қалыптасқан қысым айырмашылығын (градиент) байқаймыз. Бұл жағдай судың өнімді аймаққа келіп, мұнайды ығыстыра бастаған кезінде байқалады. Егер қабаттан бір қалыпты сұйықты өндірген кездегі жағдайда, игеру уақыты ұзарған сайын, қабаттағы қысым қалыптасса - қабаттан алынған мұнайды су толық алмастырғаннын білдіреді. Бұл, қабаттың толық суарынды режимде игеріліп жатқанын тағы да анықтайды. Егерде қабаттан алынатын мұнай өнімінің мөлшерін ұлғайтып отырсақ, арынды қабаттан алынған мұнай мен газ көлемін су толық алмастырып үлгермейді, сондықтан суарынды жүйенің өткізгіштік қабілеті өзгеріп, қабат қысымының төмендеуі байқалады. Бұл жағдай қатты суарынды режимнің еріген газ режиміне немесе басқа режимге ауысуының басы болғанын түсіндіреді. Кеніштер қатты суарынды режимде игерілген кездеқабат қысымы баяу төмендейді, ұңғыма өнімі біраз мезгіл бір қалыпта болады, егерде ұңғыма түбінің қысымын өзгертпесек. Газ факторы да бірқалыпты болады- ұңғыма түбіндегі қысым мұнайдың газға қанныққан қысымынан төмендегенінше. Серпімді суарынды режимінің мінездемесі бойынша, қабаттың және ұңғымалардың жұмыс істеу көрсеткіштері өзгеше болады. Серпімді суарынды режимінің негізгі көрсеткіші ретінде - бастапқы мерзімде пайдалану ұңғымаларындағы қысымның байқауымызша тез кішіреюі. Сосын қабаттан бір 24 қалыпты өнім алған мерзімде, қысымның төмендеу қарқынының баяулауы. Бұл жағдайды - қысымның төмендеу аймағының, уақыт өткен сайын, өнімді қабаттың неғұрлым үлкен аймағына тарауымен түсіндіріледі. Бір қалыптағы өнімді алу үшін, қабаттағы серпімді ұлғаюдың, алғашқы мерзімге қарағанда, қысымның төмендеуінің кішірек мәнінің жеткіліктігі. Ұңғыма түбіндегі қысымды бір қалыпта ұстаған мерзімде, ұңғыма өнімінің мөлшері төмендейді. Алғашқы уақытта, айтарлықтай тез төмендейді. Сосын өнімнің өзгеру қисығының түсу еңсесінің аздап майысуын байқаймыз. Газ факторының, қатты суарынды режимінде сияқты өзгермеуі-қабаттағы және ұңғыма түбіндегі қысым мөлшері, мұнайдың газға қанныққан қысымы төмендегенше. Қабаттың кез келген нүктесіндегі қысымның төмендеуі, қабат арасына бірден тарамауы, ол қабат арасына белгілі бір жылдамдықпен тарайды. Газ бүркемесі (төмпешігі) бар кен орындарында қысым түскен сайын газ ұлғайып, мұнайды ығыстыру үрдісінде (гравитациялық), салмақтар эффектісі қатар жүреді: мұнай өзінің салмағының әсерінен кеніштің төмен жағына ығыстырылады, ал мұнайдан босап шыққан, еркін газ жоғары жағына қозғалып, газ бүркемесін толтырады. Мұндай эффекттер, неғұрлым қабаттың құлау бұрышы, өткізгіштігі көбейген сайын және қабаттан сұйықты алу қарқыны (сүзілу жылдамдығы) аз болған жағдайда, көбірек сезіледі. Қоспадан босап шыққан еркін газ, газ бүркемесін толтырған сайын, қабат қысымының түсуі азырақ өзгереді. Газоконденсат пен газдың бір- бірінен бөлініп, газ бүркемесі бар кен орындарда, газ бүркемесін қашық орналасқан ұңғымаларда газ факторы біраз уақыт аз мөлшерде болуы мүмкін. Ал газ нұсқасына жақын орналасқан ұңғымаларда газ факторы тез өсіп, тіпті ұңғымадан тек қана газдың фонтандауы мүмкін. Кен орнын, еріген газ режимінде игерген жағдайда, газ факторы жылдам өсіп, сосын бір максималды мәнге жеткенде, тіпті қабаттағы энергия қорының таусылғанын білдіреді. Газ факторының тез ұлғаюын, қабаттың газға қанық болғандығымен және жыныстардың газға деген фазалық өткізгіштігінің, басқа сұйықтарға қарағанда, мол болғандығымен түсіндіреміз. Өндірістік тәжірибе де, кеніштерді игеру мерзімінде тек қана бір режим болмайды. Кейбір кен орындарын игерген де, әр учаскесі немесе блоктары, әр түрлі режимде игеріледі.

1.1.4 Қабат қысымын ұстау жүйесі және кен орнындағы қабаттардың газ бергіштігін арттыру әдістері мен олардың тиімділігі
Амангелді газоконденсаты кен орнында қабат қысымын ұстау сайклинг-процессі арқылы орындалады. Сайклинг-процесс - өнімді горизонтқа газды кері айдап, оның қысымын сақтау арқылы газ кондонсат кенорнын игеру әдісі. Бұл үшін кенорынның өз газы пайдаланылады. Қабаттық қысымды қалыпты жағдайда ұстау және конденсат түзуші, жоғары температура да қайнайтын көмірсутектердің бөлінуі нәтижесінде орын алтын ретоградтық конденцасияға кедергі жасайды. Айдалтын газ бен алынатын газдардың ара-қатынасына қарай толық сайклинг-процессті және ішінара сайклинг-процессті ажыратады. Бастапқыда кенорыннан шығарылған барлық газ С5+ жоғарғы көмірсутектерін бөліп алғаннан кейін ұңғымаға қайтадан кері айдалады. Нәтижесінде горизонттан конденсаты бөліп алу коэффициент %-ға жетеді. Ішінара сайклинг-процессі барысында ұңғымаға өндірілген газдың бір бөлігі қабатқа айдайалады.
Қабаттағы қысымды ұстап тұру өнімді горизонтта газ конденсатын құрайтын жоғары қайнаған көмірсутектердің қабаттағы газдан шығуына жол бермейді, оны алу өте қиын. Сайклинг-процесс белгілі бір уақыт ішінде осы кен орнының газ қорын консервациялау мүмкіндігі болған жағдайда қолданылады. Айдалатын және өндірілген газдар көлемінің ара-қатынасына байланысты толық және ішінара сайклинг процесі ажыратылады.
1. Толық сайклинг - процесс кен орнында өндірілетін барлық газды одан С5+ көмірсутектерін алғаннан кейін қабатқа айдайды.Толық сайклинг-процесті Қабаттық қоспалары конденсаттың күрт изотермопластикалық күйі бар кен орындарында қолдану ұсынылады. Бұл жағдайда Қабаттық қысымның шамалы (10-15% -ға) төмендеуі конденсаттың айтарлықтай жоғалуына (бастапқы қорлардан 50% - ға дейін) алып келеді.
2.Ішінара сайклинг-процесс кезінде өндірілген газдың бір бөлігі қабатқа айдалады (одан жоғары қайнаған көмірсутектерді алғаннан кейін). Айдалған және іріктелген газдар көлемінің (қабаттық жағдайларға келтірілген) арақатынасы 60-85% - ды құрайды. Бұл жағдайда Қабаттық қысымның төмендеуі бастапқыдан 40% - ға дейін жетуі мүмкін, алайда жоғары қайнаған көмірсутектердің басым бөлігі Қабаттық газда қалады. Ішінара сайклинг-процесс кезінде конденсатты алудың болжамды коэффициенті 60-70%.
Ішінара сайклинг - процесс Қабаттық қоспаларында конденсаттың қабаттық жұмсақ қисық изотермдары бар кен орындарында жүзеге асырылады; онда қабаттық қысым бастапқы газдан 30-40% - ға төмендеген кезде қабаттық газдан конденсаттың 20% - на дейін (оның бастапқы қорларынан) бөлінеді, ал қабаттық газда қалған конденсат газбен бірге жер бетіне шығарылады. Өнімді горизонтта бұрын құлаған конденсатты оның үстіне қабатқа айдалатын газдың жаңа порциялары өткен кезде оның булануы есебінен ішінара шығарып алуға болады. Толық және ішінара сайклинг процестері кен орны пайдалануға берілгеннен кейін, сондай-ақ ол біраз уақыт сарқылу режимінде игерілген жағдайда жүргізілуі мүмкін. Алайда, сайклинг процесі неғұрлым кеш басталса, резервуардың конденсация коэффициенті соғұрлым төмен болады. Сайклинг-процесті қолданудың орындылығы конденсатты қосымша өндіру есебінен қол жеткізілетін экономикалық тиімділікпен анықталады (салыстырғанда
Қабаттың гетерогенділігінің жоғары дәрежесі бар кен орындары үшін сайклинг процесі газдағы конденсаттың көп мөлшерімен де тиімсіз болуы мүмкін. Жасанды суландыру су шоғырына алаңдық контурлық айдау жолымен қабаттық қысымды ұстап тұру үшін жүзеге асырылады. Бұл жағдайда кен орнын пайдалану басталғаннан бастап газ бен конденсатты бірлесіп іріктеу және тұтынушыға тапсыру жүргізіледі. Сонымен қатар, олардың резервуарда сумен қысылуынан газ бен конденсаттың жоғалуы мүмкін.[6]
Газаконденсатты кен орнын игеру жүйесі кен орнының геологиялық-кәсіпшілік сипаттамасын, газ бен конденсаттың құрамы мен қасиеттерін әр түрлі нұсқалар мен игеру тәсілдерінің техникалық-экономикалық көрсеткіштерін салыстырғаннан кейін мұқият зерттеу негізінде таңдалады. Газ байланысының орналасуын анықтау Газ-су байланысы әдетте қалыңдығы бірнеше метр болатын бет болып табылады. Бұл беттің табиғаты негізінен капиллярлық күштермен анықталады. Кеуек арналарының диаметрі неғұрлым аз болса, капиллярлық судың биіктігі соғұрлым жоғары болады.
Егер ұңғымада газ-су байланысы ашылса, оның орналасуы, әдетте, геофизикалық әдістердің деректері негізінде орнатылады. Кейде геофизикалық зерттеулердің нәтижелері бойынша (мысалы, сынған коллекторлар болған кезде) алынған деректерді нақты түсіндіруге мүмкіндік жоқ. Содан кейін жер асты суларының жағдайын анықтау үшін резервуардың бөліктері төменнен жоғары қарай кезең-кезеңімен сыналады. Бұндай жағдайын тікелей бағалаудың бұл әдісі көп уақытты қажет етеді. Қабаттың су бөлігін сынау және жоғары депрессияларды жасау кезінде газ конусы сынуы мүмкін, керісінше, газ бөлігін сынау кезінде су конусы пайда болады. Газды немесе суды тарту бағанның артындағы цемент сақинасының тығыздығына байланысты болуы мүмкін. Егер сынау кезінде қаттың едәуір бөлігі ашылып, бір мезгілде газ бен су ағыны алынса, онда қазіргі уақытта қолданылатын әдістермен жағдайын жеткілікті дәлдікпен анықтау қиын.
Егер кен орнында жер қыртысының үлкен аралығын ашатын ұңғыма болса, оның ішінде газ телпегі бар, ал қарапайым геофизикалық әдістерді қолдану кезінде оң нәтижелер алынбаса, онда газдың жағдайын бағалау үшін келесі әдістерді қолдануға болады: 1. Ашылған аралық аймағында терең Шу өлшегіштің көмегімен жұмыс істеп тұрған ұңғымадағы акустикалық зерттеулер. Шудың өзгеруінің жалпы және сызықтық қарқындылығын талдау жағдайын бағалауға мүмкіндік береді. 2. Жұмыс істеп тұрған және тоқтатылған ұңғымалардағы Термокаротаж және алынған термограммаларды салыстыру. Ұңғыманың ашық аралық аймағында жұмыс істеу кезінде алынған температура қисығының теріс аномалиясы резервуардың газды бөлігін сипаттайды, ал температураның жоғарылау аймақтары резервуардың Сулы бөлігіне сәйкес келеді. 3.Дифференциалды манометрлердің көмегімен жұмыс істеп тұрған ұңғымадағы қысымды өлшеу. Ереже бойынша анықтайды нүктесінде қисықтық бар қисық өзгерістер тереңдігі бойынша қысымның, 4. Алдын ала құрғатылған ұңғымада қысыммен перфорация.
Амангелді газоконденсантты кен орындарды табиғи режимдерде игеру бірқатар қиындықтарға әкеп соқтырады, бұл қиыншылықтар негізінен ұңғыма торларынның бірден тығыздалмағанныңарқасында қабаттан конденсатты алудың жоғары темпке жету мүмкін еместігіне, кейбір мұнай ұңғымаларындағы жоғары газ факторларының болуына, газ телпектерінен газды алуды шектеуіне байланысты болады, мұндай қиындықтардың шешімі ол қабатқа әсер ету болып табылады. Газды конденсатты кен орындарының игерілуі кезінде қабатқа әсер ету арқылы келесі жүйелерді ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.