Жобаның бюджеті

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 15 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ:
І. Кіріспе
Дұрыс тамақтанып жүрміз бе? ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... .2-3
ІІ. Негізгі бөлім:
1.Жобаны жүзеге асыру кезеңдері:
А- теориялық білімдер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3-5
Б- Көкөністерді өсіру ерекшеліктері ... ... ... ... ... .. ... ... .5-6
В-Жылыжай құрылысын бастау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ..6-7
Г-Жылыжай жасауға қандай материалдар қажет ... ... ... ...7
2. Жылыжайда жүргізілетін эксперименттік жұмыстар макет құрылысы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8-12
3. Жобаны жүзеге асыру жоспары ... ... ... ... ... ... ... ... ... .13-15
4. Жобаның бюджеті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..16-17
5. Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .18
6. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ...19

КІРІСПЕ
Дұрыс тамақтанып жүрміз бе? Медицина ғылымының атасы әйгілі Гиппократ: Біз тамақтану үшін өмір сүрмейміз, өмір сүру үшін тамақтанамыз,- деген екен. Расында да осылай, өмір сүру үшін тамақтанамыз, аксиома бұл - дәлелдеуді қажет етпейді. Дегенмен, қазірде өмір сүруіміз үшін тамақтанып жүрген азығымыз жайлы толықбілемізбе?
Бүгінгі қоғамда тағамның түр - түрі дүкен сөрелерінде толып тұр, тіпті кейде не жейтініңді білмей де қаласың. Күнделікті қажетімізге жаратып жүрген тағамдардың құрамы мен сапасына көп жағдайда мән бере бермейтініміз де шындық.
Еліміздің ертеңі - балалар. Ал, балалардың өсіп жетілуі мен толыққанды дамуында тамақтанудың атқаратын рөлі орасан зор екені айтпаса да түсінікті. Кемел келешегіміздің кепілі сәбилер қазір не жеп жүр? Ендеше, балаларымызға өз қолымызбен беріп жүрген тамақтарымыздың құрамына қанықпызба?
Бүгінгі таңда, яғни дамыған біздің заманда ішіп отырған азығымыздың өзін білім мен ғылым айналып өтпеді. Сіз (ГМА) генетикалық модификацияланған ағзалар (организмдер) дегенді естідіңіз бе? Ол қандай ағзалар?
ГМА - бұл биотехнолог ғалымдардың тағамды түрлі зиянкестерге, суыққа, ыстыққа төзімді етіп жасап шығарған еңбегінің жемісі. Ол қалай жүзеге асады? Зиянкестер мен әр түрлі жағымсыз жағдайларға азық қалай төзімді бола алады? Мұндай азықтардың құрамына түрлі жануарлар мен жәндіктердің гені егілген. АҚШ-та жеміс-жидекке жанды организмнің ДНК-сін қосып сапалы өнім шығару қолға алынған. Мәселен, камбала балығының ДНК-сын қосып қызанақтың жаңа сортын ойлап тапты. Кәдімгі күріштің тұқымына адамның бауырынан алынған ДНК-ны қосып, құрт жемейтін өнім жасады. Картоп пен бәйшешекті будандастырды. Мұндай жағдайда өнімге зиянды жәндіктер жоламайды және ұзақ сақталады. Тіпті, Қазақстанда өсірілетін бидайға да мысықтың ДНК-сы қосылғанынан көпшілік бейхабар. Білгіңіз келсе, қамба толы астыққа тышқан жіберіп көріңіз, мысық-бидайдың маңын баспайды. Тіпті мұндай ұннан жасалған нанның өзін тышқан тістемейді де.
Генетик ғалымдардың нақты есебі бойынша әлемде 1000 түрлі өсімдік тектес көкөніске гендік будандастыру жүргізу мүмкіндігі бар екен. Ал қазір бұлардың 100 түрі таңдап алынып, будандастырылған. Ең кең таралған гендік модификацияланған дақылдарға -- соя, жүгері, бидай, қызылша, мақта, рапс, картоп жатады. Былайша айтқанда, халық ең көп тұтынатын заттар.
ІІ. Негізгі бөлім:
Қазіргі таңда гендік модификацияланған тағамдар нарығымызды жаулап алды. Емізулі баланы да, одан қалса, баланы емізетін ананы да сондай тағамдармен қоректендіреміз Бір қызығы биотехнология ғылымының осы тұсын ең алғаш ойлап тауып, қолданысқа енгізген АҚШ модификацияланған өнімдерге өз елінде тиым салған көрінеді.
Модификацияланған өнімдер - қарапайым тілмен айтқанда, өзінің бастапқы табиғи күйін жоғалтқан өнімдер. Мұндай өнімдерді жасап шығаруға не түрткіболды?
Біріншіден, ол өнімдер түрлі қолайсыз жағдайларға төзімді; екіншіден, нарық бағасынан сәл төмен; үшіншіден, зиянкестермен күресіп жату - көп еңбекті қажет етеді; төртіншіден, жері аз, халқы көп елдер үшін табиғи қалпында өсіруге қарағанда уақытты ұту. Бесіншіден - өнім қаншалықты көп болса, табыс та еселенбек. Ғалам болып, дамыған болып ұтқанымыз осы. Ал енді ұтылғанымызды бағамдап көрелік.
Біріншіден, ГМА қауіптілігі - гендердің орналасуымен байланысты. Гендердің өзгеріске ұшырауынан белгісіз улы заттар түзіліп, адам мен жануарларда жағымсыз әсер туғызуы мүмкін. Біздің елде өсірілмейтін тропиктік жемістерді алайық. Көп балаларда апельсин, лимон, ананас, кивиді жегенде аллерия каптап кетеді. Демек, модификацияланған өнімдердің аллергия тудыратын қасиеті бар.
Екіншіден, гендік модификацияланған аты да айтып тұрғандай ген арқылы будандастырылған өнімдердің адам геніне әсер ететінін айтпай кетуге тағы болмайды. Генетика - тұқым қуалаушылық туралы ғылым екенін есімізге түсірсек, осы өнімдерден болған аурулардың туқым қуалайтынын да есімізден шығармауымыз керек.
Ресейлік ғалымдар тәжірибе жүзінде гендік модификацияланған тағамдарды егеуқұйрықтарға берген көрінеді. Сонда әлгі азық-түлікті пайдаланған егеуқұйрықтардың үшінші, төртінші буындары ұрпақсыз қалған. Ашығын айтқанда, белсіздікке, бедеулікке ұшыраған. Ендеше, қазір көп қыз-келіншектеріміздің бала көтере алмай жүргеніне, жігіттеріміздің белсіз болып жатуына осы тағамдардың әсері болмағанына толық сенім бар ма?
Үшіншіден,бабаларымыздың Ауру - астан, дау - қарындастан деген сөзін түсірейікші есімізге. Бұрын неге ауру аз болған? Жауабы өте қарапайым - себебі, халқымыз тек табиғи өнімді пайдаланған. Трансгенді өнімдерді қолдану асқазанның сілемейлі қабатының құрылымын, зат алмасуды бұзады деген тұжырым бар.
Төртіншіден, жоғарыда айтып өткеніміздей модификацияланған өнімдердің бастапқы табиғи қалпын жоғалтқанын еске түсірсек, табиғилығын жоғалтқан өніммен тамақтанған ағзаның да өз иммунитетінен айрылатынын ескермеуге тағыболмайды.
Бесіншіден делік, Ресейдің тағамтану институты трасгендік картопқа зерттеу жүргізгенде, мынадай қызық жағдайға тап болған. Осы картопты жеген көртышқанның мүшелерінде және қан айналу жүйесінде өзгерістердің болғаны байқалған. Ендеше, мұндай өнімдермен қоректену - қанайналым жүйесінің өзгеруіне де әсер етпей қоймайды екен.
Модификацияланған өнімдерді күнделікті тұрмыста қалай анықтауға болады? Мәселен, сіз үйге балаңызға нестле шокаладын алып келдіңіз, ал оған зиянкестер жоламайды. Сіз сәбиіңіздің дене мүшелері толыққанды жетілсін деп алма алдыңыз, оның сіз түгілі, құртекеш құрт та дәмін татпайды. Тағы бірде сіз салат жасап жейін деп қияр мен қызанақ алып келдіңіз де, ұмытып кеттіңіз, ол көп уақытқа дейін, сіз салат жасаймын дегенше бұзылмайды. Ал ауылдан ешқандай будандастырылмаған, тіпті химиялық қосынды да кездеспейтұғын алма мен жүзімді, шие мен шабдалыны құрт- құмырсқа сізбен бірге таласып жеп бітеді. Шалғайдағы ағайынның беріп жіберген қияр мен қызанағы мейлі тоңазытқышқа қойыңыз, ол бұзылып, шіріп те үлгереді. Қияр неге қауындай, шие неге қызанақтай?.. деп қызылкеңірдек болып жүрген зерттеушілер сөзі де - құлағыңызға алтын сырға.
Бұлардың барлығы - ғылымды серік қылған ғалымдарымыздың зерттеуі, бірінің теріс, бірінің оң беріліп жатқан қызу пікірлері. Ал бұл пікірлер ортақасып, ымыраласамын дегенше, балаларымызға, болашағымызға, ертеңіміз болатұғын еркелерімізге қазақтың дархан жеріндегі құнарлы топырақтан маңдай термен алынған табиғи өнімдерімізді бере тұралық.

Жобаның жүзеге асыру кезеңдері
Жылыжай орны - Талдықорған қаласы №27 Орта мектеп-гимназиясының оқу-тәжірибе үлескісі.
Зерттеу гипотезасы - жылыжайда өсірілген көкөністер мен жемістер экологиялық таза болады, онда өсірілген өнімдер оқушылардың денсаулығын нығайтуға ықпал ететін болады және мектепті қаржыландыруды қамтамасыз етеді.
Жобаны жүзеге асыратын әдістері - жобалау ,тәжірибелік , зерттеушілік, сауалнамаалут.б.
Күтілетін нәтиже:
1.Барлық оқушылар үшін мектепте арзан ыстық тамақпен ұйымдастыруға мүмкіндік болады.
2. Жергілікті халық гүлдер мен көкөністердің өсірілген көшеттерімен (көк жуа, укроп, жасыл көшеттер) қамтамасыз етіледі.
3.Ерте көктемде мектеп жылыжайында сату үшін және оқу-тәжірибе үлескісі үшін көшеттер өсіріледі . Жаздың алғашқы айларында - ақ жас жаңапіскен көкөністер ала алады.Түскен пайда мектеп асханасына және материалдық - техникалық базаны жақсартуға жұмсалады.

Экомектеп жобасы негізінде №27 Орта мектеп-гимназиясында 2024-2025 оқу жылдарында Жылыжай ұйымдастыру көзделуде. Қазіргі кезде макеті мен орны анықталынған. Келесі оқу жылында қаржыландырулар арқылы қаңқасы құрылып көкеністердің түрлерін анықталады.
1. Дайындық кезең - теориялық білімдер.
Ең алдымен жылыжай салу үшін, мол мәлімет, көпбілім қажет. Мен олүшін көп іздендім интернет желісінен видеороликтер қарадым , жылыжайқұрылысы туралы кітаптар оқыдым. Біздің қалады жылыжайшаруашылығымен айналысатын кәсіпкерлер ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.