Транспорт жүйесіне әсері
Қазақстан Республикасының Оқу-ағарту министрлігі
Абай облысы
Семей қаласы
ҒЫЛЫМИ ЖОБА
Бағыты: Физика
Секциясы: Техника
Тақырыбы: Маглев пойыздары: Қазақстан транспорт жүйесіне өзгеріс енгізу
Авторы: Адилхан Алишер, 9-сынып, Семей Білім Инновация лицейі, Семей қаласы
Жетекшісі: Нәубетов Жасқайрат, физика пәні мұғалімі, Семей Білім Инновация лицейі
Семей қаласы - 2023
Аннотация
Жобаның тақырыбы оқушының қызығушылығына байланысты таңдалып алынды. Салыстырма зерттеу жұмысында оқушы маглев пойызы мен дәстүрлі пойыздар арасындағы айырмашылықтарды зерттеді, олардың жұмыс істеу принциптерін, жылдамдығын, техникалық қызмет көрсетуін, қоршаған ортаға әсерін, қауіпсіздігін және экономикалық тиімділігін қарастырды. Техникалық, экономикалық және әлеуметтік аспектілерді ескере отырып, маглев технологиясымен ауыстырудың жақсы және жаман жақтарын анықтады. Зерттеу транспорт жүйесінің болашағы үшін зерттелген әрі негізделген шешімдер қабылдауға көмектеседі деп сенеміз.
Аннотация
Тема проекта была выбрана в зависимости от интересов учащегося. В работе по сравнительному исследованию ученик исследовал различия между поездом маглев и традиционными поездами, рассмотрев принципы их работы, скорость, техническое обслуживание, воздействие на окружающую среду, безопасность и экономическую эффективность. Учитывая технические, экономические и социальные аспекты, ученик определил плюсы и минусы замены технологиями маглев. Надеемся, что исследование поможет в принятии исследованных и обоснованных решений для будущего транспортной системы.
Annotation
The theme of the project was chosen depending on the interests of the student. In a comparative research paper, the student studied the differences between the maglev train and traditional trains, considered the principles of their operation, speed, maintenance, environmental impact, safety and economic efficiency. Taking into account the technical, economic and social aspects, student identified the pros and cons of replacement with maglev technology. We hope that the study will help us make decisions that are researched and based for the future of the transport system.
Маглев пойыздары: Қазақстан транспорт жүйесіне өзгеріс енгізу
МАЗМҰНЫ
I. Кіріспе
II. Зерттеу бөлімі
Ғылым аясында жұмыс істеу принципін түсіндіру
Техникалық салыстыру
Қоршаған ортаға әсері және қауіпсіздік
Экономикалық әсері және енгізу қиындықтары
Әлеуметтік және мәдени аспектілер
Транспорт жүйесіне әсері
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер
I. Кіріспе
Тақырыптың өзектілігі. Бұл тақырыптың өзектілігі ол қазіргі заманғы көлік жүйелеріндегі маглев технологиясының трансформациялық потенциалын қарастырады. Дәстүрлі пойыздардағы айырмашылықтарды түсіну инфрақұрылымды жаңарту және тұрақты даму туралы негізделген шешімдер қабылдау үшін өте маңызды. Өсіп келе жатқан урбанизация мен экологиялық проблемалар жағдайында магниттік левитация жүйелеріне ауысудың тиімділігін бағалау кептелістердің азаюына, шығындардың азаюына және саяхат тәжірибесінің жақсаруына әкелуі мүмкін.
Зерттеу жұмысының мақсаты:
Мақсатымыз магниттік аспалы пойыздар мен дәстүрлі пойыздар арасындағы айырмашылықтарды жан-жақты зерттеп оны тиісті орындарға ұсыну арқылы транспорт жүйесінде қабылданатын шешімдерге ықпал ету. Сондай-ақ дәстүрлі пойыздарды магниттік аспалы технологиямен ауыстыру мүмкіндігін бағалау болып табылады.
Жобаның міндеттері:
Жұмыс принциптерін салыстырмалы талдау;
Жылдамдық, тиімділік және қуат тұтынуын салыстыру;
Техникалық қызмет көрсету және инфрақұрылымға әсері;
Қоршаған ортаға әсерді және қауіпсіздікті бағалау;
Шығындарды талдау және техникалық-экономикалық негіздеме;
Жобаның гипотезасы. Магниттік аспалы пойыздардың жылдамдық, энергия тиімділігі және қоршаған ортаға әсер ету тұрғысынан дәстүрлі пойыздарға қарағанда айтарлықтай артықшылықтарға ие екенін көрсету. Магниттік левитация технологиясын енгізудің бастапқы шығындары жоғары болуы мүмкін болса да, олардың ұзақ мерзімді пайдасы инвестициядан асып түсуі мүмкін екенін болжау
Зерттеу пәні және объектісі: Заманауи көлік жүйелері контекстінде магниттік аспалы пойыздар мен дәстүрлі пойыздардың сипаттамаларын, функционалдығы мен салдарын зерттеу және салыстыру болып табылады.
Жобаның жаңалығы. Заманауи маглев пойыздары туралы жоба Қазақстанда әлі зерттелмеген тақырып. Жобамыздың жаңалығы оның шешім қабылдаушыларға, саясаткерлерге және көлік секторындағы мүдделі тараптарға құнды ақпарат беру мүмкіндігінде жатыр.
Жобаның практикалық қолдану салалары. Нәтижелер қала құрылысына, инфрақұрылымды дамытуға және көлік саясатына әсер етуі мүмкін. Дәстүрлі пойыздарды маглев технологиясымен ауыстырудың орындылығын бағалау инвестициялық шешімдер қабылдауға және көлік жүйесін болашақта жаңартуға негіз бола алады. Сонымен қатар, құжаттағы қоғамдық қабылдау мен ықтимал мәдени өзгерістерді түсіну өтпелі кезеңдегі қоғамдық қабылдауды басқаруға көмектеседі.
II. Зерттеу бөлімі
1.Ғылым аясында жұмыс істеу принципін түсіндіру
Магниттік левитация принципі (Maglev):
Магниттік аспалы пойыздар пойыз бен рельстер арасындағы физикалық байланыс қажеттілігін болдырмай, пойызды жолдардың үстінен көтеру (қалықтау) үшін күшті магнит өрістерін пайдаланады.
Электромагниттік суспензия:
Пойыз пойыздың өзінде де, жолдарда да орнатылған қуатты магниттермен жабдықталған. Жолда айнымалы полярлығы бар магниттер қатары бар, олар әдетте тұрақты магниттер немесе электромагниттер. Пойыз магниттері әдетте қосуға және өшіруге болатын электромагниттер болып табылады.
Магниттік тарту және итеру күштері:
Пойыздың электромагниттері кернеуде болғанда, олар рельстердегі магниттермен әрекеттесетін магнит өрісін жасайды. Магнетизм заңдарына сәйкес, ұқсас полюстер бір-бірін итереді, ал қарама-қарсы полюстер бір-бірін тартады.
Левитация:
Пойыздың электромагниттері пойызды рельс жолының магниттерінен алыстататын итеру күшін тудырады, бұл пойыздың көтерілуіне әкеледі. Пойыз осы магниттік күштердің тепе-теңдігінің арқасында рельстерден белгілі бір биіктікте ілулі қалады.
Жылжыту:
Пойызды қозғалысқа келтіру үшін электромагниттік жүйе жол бойында қозғалатын магнит өрісін жасайды. Бұл қозғалатын магнит өрісі пойыздағы магниттермен әрекеттесіп, екі соққы әсерін тудырады. Пойыз рельстер мен пойыз магниттері арасында пайда болатын ауыспалы магниттік күштер арқылы алға жылжиды.
Бақылау және тұрақтандыру:
Күрделі басқару жүйелері тұрақтылықты сақтау, левитация биіктігін бақылау және қозғалысты реттеу үшін пойыздағы магниттердің күші мен полярлығын үздіксіз реттейді. Бұл пойыздың рельстерде тегіс және бақыланатын қозғалысын қамтамасыз етеді.
Магнетизм мен электромагниттік өзара әрекеттесудің осы принциптерін қолдана отырып, магниттік аспалы пойыздар минималды үйкеліс пен шуылмен тиімді, жоғары жылдамдықты тасымалдауды қамтамасыз етеді. Пойыз бен рельс арасындағы физикалық байланыстың болмауы тозудың төмендеуіне әкеледі, бұл жасыл және энергияны үнемдейтін көлік түріне әкеледі.
Үнемі өзгеріп отыратын транспорт ландшафтында бір технология инновация мен прогрестің символы ретінде ерекшеленеді: маглев пойыздары. "Магниттік левитация" деген сөздің қысқашасы, маглев пойыздар - бұл адамдар мен тауарларды тасымалдау тәсілін өзгертуге потенциалы жоғары футуристік көлік түрі. Дәстүрлі әріптестерінен айырмашылығы, бұл пойыздар бұрын-соңды болмаған жылдамдыққа, энергия тиімділігіне және таң қаларлықтай тегіс жүруге қол жеткізу үшін магнетизм принциптеріне сүйенеді. Біз олардың негізгі жұмыс принциптерін, технологиялық жетістіктерін, әлеуетті артықшылықтарын және олардың болашақ қалалық ландшафттарымызға тигізетін әсерін зерттей отырып, магниттік аспалы пойыздар әлеміне енеміз.
Магнетизмнің күші.
Магниттік суспензия технологиясының тұжырымдамасы 20 ғасырдан басталады және электромагниттік қозғалыс принциптеріне негізделген. Жылжу үшін дөңгелектер мен жолдарды пайдаланатын кәдімгі пойыздардан айырмашылығы, магниттік аспалы пойыздар левитацияға жету үшін де, қозғалысқа келтіру үшін де қуатты магниттерді пайдаланады. Пойызды рельстерден алыстататын магнит өрістерін жасай отырып, магниттік аспалы пойыздар рельстердің үстінде "қалықтайды", үйкелісті жояды және айтарлықтай жоғары жылдамдықты қамтамасыз етеді. Тасымалдаудың бұл инновациялық тәсілі бүкіл әлем бойынша инженерлердің, зерттеушілердің және қала жоспарлаушылардың қиялын таң қалдырды, бұл саяхат жылдамырақ қана емес, сонымен қатар экологиялық таза болатын болашаққа көз жүгіртуді ұсынады.
Магниттік левитация: негізгі механизм.
Маглев технологиясының негізінде магниттік левитация жатыр, бұл құбылыс қарама-қарсы магнит өрістері арқылы жұмыс жасайды. Пойыздың өзінде жоғары күш беретін қуатты магниттер бар, ал рельстер пойыздың рельстерден бірнеше сантиметрге көтерілуіне мүмкіндік беретін итергіш магниттермен жабдықталған. Магниттік жетекпен біріктірілген бұл левитация әсері магниттік аспалы пойыздарға бұрын-соңды болмаған жылдамдықпен сырғанауға мүмкіндік береді, бұл дәстүрлі пойыздардың жылдамдығынан едәуір жоғары жылдамдыққа жетеді. Дөңгелектердің рельстерге үйкелуін жою арқылы магниттік аспалы пойыздар жолаушылардың жайлылығын арттырып, инфрақұрылымның тозуын азайта отырып, таңқаларлық тегіс және тыныш қозғалысты қамтамасыз етеді.
Магниттік суспензия технологиясының жетістіктері:
Соңғы жылдары магниттік суспензия технологиясы керемет жетістіктерге жетуде. Инженерлер магниттік левитация жүйелерінің тиімділігін арттыру, олардың тұрақтылығын арттыру және қуат тұтынуды азайту үшін жұмыс істейді. Сонымен қатар, асқын өткізгіш магниттер мен басқару жүйелерінің дамуы магниттік аспалы пойыздарға бір кездері мүмкін деп есептелген шекараларды итермелеу арқылы одан да жоғары жылдамдықты дамытуға мүмкіндік берді. Бұл жетістіктер магниттік аспалы пойыздардың тек жоғары жылдамдықты қалааралық көліктер үшін ғана емес, сонымен қатар қалалық көлік жүйелері үшін де әлеуетін көрсетеді, бұл біздің қалалар ішінде жүру тәсілімізді өзгертуі мүмкін.
Магниттік аспалы пойыздар көлік саласындағы парадигманың өзгеруін білдіреді, магнетизм күшін адамның тапқырлығымен біріктіріп, жылдам, тиімді және экологиялық таза қозғалыс әдісін жасайды. Біз қозғалысты мобильдендірудің жаңа дәуірінің табалдырығында тұрғандықтан, маглев технологиясы қашықтықты бұрын-соңды болмаған жылдамдықпен жүріп өтетін болашаққа көз жүгіртуге мүмкіндік береді, қалалар қайта қарастырылады және көліктің қоршаған ортаға әсері айтарлықтай төмендейді. Магниттік аспалы пойыздардың ғылыми тұжырымдамадан практикалық қолданысқа саяхаты біздің айналамыздағы әлемді дамытуда адам инновациясының потенциалын көрсетеді.
1.2 Дәстүрлі пойыздарға балама ретінде магниттік левитация технологиясын зерттеу қазіргі заманғы көлік және қала құрылысы саласында үлкен маңызға ие. Бұл инновациялық технология адамдар мен тауарларды қалай жылжытатынымызға айтарлықтай әсер ететін көптеген потенциалды артықшылықтарды ұсынады. Мұнда біз осы зерттеудің маңыздылығын талқылаймыз және жылдамдықты, энергия тиімділігін және үйкелісті азайтуды қоса алғанда, негізгі артықшылықтарды атап өтеміз.
1. Тасымалдаудың революциялық жылдамдығы:
Маглев технологиясын зерттеудің ең жақсы себептерінің бірі-оның тасымалдау жылдамдығын революциялық түрде арттыру мүмкіндігі. Рельстердегі дөңгелектермен шектелген дәстүрлі пойыздардан айырмашылығы, магниттік аспалы пойыздар магниттік левитация арқылы қалықтайды және қозғалады. Бұл түбегейлі айырмашылық магниттік аспалы пойыздарға бұрын-соңды болмаған жылдамдыққа жетуге мүмкіндік береді. Тұрақты түрде сағатына 480 шақырым жылдамдықпен жүргеніңізді елестетіп көріңіз. Мұндай жоғары жылдамдықты көлік ұзақ қашықтыққа жылдам жүру мүмкіндіктерін ашып, аймақтық интеграцияға ықпал ете отырып, жол жүру уақытын едәуір қысқарта алады.
2. Энергия тиімділігі және тұрақты даму:
Маглев технологиясы энергия тиімділігін айтарлықтай арттырады. Пойыз бен рельстер арасындағы физикалық байланысты болдырмаудың арқасында магниттік аспалы жүйелерде дәстүрлі пойыздарға тән үйкеліс жоқ. Бұл энергияны тұтынудың төмендеуіне және пайдалану шығындарын азайтуға әкеледі. Сонымен қатар, энергияны тұтынуды азайту көмірқышқыл газының шығарындыларын азайтуға көмектеседі, бұл маглев технологиясын тасымалдаудың экологиялық таза нұсқасына айналдырады. Климаттың өзгеруіне қатысты алаңдаушылықпен және экологиялық таза баламалардың қажеттілігімен ерекшеленетін дәуірде магниттік аспалы пойыздардың энергия тиімділігі жаһандық тұрақтылық мақсаттарына тамаша сәйкес келеді.
3. Минималды үйкеліс және қауіпсіздікті арттыру:
Үйкеліс-бұл энергияны тұтыну мәселесі ғана емес, сонымен қатар қауіпсіздік мәселесі. Дәстүрлі пойыздар дөңгелектер мен рельстер арасындағы үйкеліске байланысты айтарлықтай тозуға ұшырайды. Мұндай тозу жиі техникалық қызмет көрсетуді қажет етеді және рельстен шығуға немесе жазатайым оқиғаларға әкелетін қауіпсіздікке қауіп төндіруі мүмкін. Керісінше, магниттік аспалы пойыздар левитациямен және физикалық байланыстың болмауымен минималды үйкеліске себеп болады. Бұл техникалық қызмет көрсету қажеттіліктерін азайтады, жүйенің сенімділігін және қауіпсіздікті арттырады.
1.3 Техникалық қызмет көрсету және инфрақұрылым - магниттік аспалы пойыз жүйелері мен дәстүрлі пойыздарды салыстырудың негізгі аспектілері болып табылады. Бұл факторлар әр көлік түрінің өнімділігіне, қауіпсіздігіне және ұзақ мерзімді өміршеңдігіне айтарлықтай әсер етуі мүмкін. Техникалық қызмет көрсету талаптарын зерттеп, рельстерге, дөңгелектерге және магниттік жүйелерге қызмет көрсетудің күрделілігі мен шығындарын магниттік аспалы пойыздар үшін де, дәстүрлі пойыздар үшін де салыстырайық.
Магниттік аспалы пойыздарға техникалық қызмет көрсету талаптары:
Жол: негізінен көтерілген рельстерден тұратын магниттік аспалы жолдар техникалық қызмет көрсетудің салыстырмалы түрде төмен шығындарын талап етеді. Магниттік аспалы пойыздар магниттік итеру нәтижесінде пайда болатын ауа кеңістігінде жүзетіндіктен, жолдардың физикалық тозуы аз болады. Техникалық қызмет көрсету, ең алдымен, құрылымның тұтастығын, электр компоненттерін және туралауды үнемі тексеруді қамтиды.
Магниттік жүйелер: магниттік суспензиядағы жүйелердің негізгі магниттік компоненттері, соның ішінде электромагниттер мен асқын өткізгіш магниттер, олардың оңтайлы жұмысын қамтамасыз ету үшін мерзімді тексерулер мен техникалық қызмет көрсетуді қажет етеді. Салқындату жүйелері, егер олар асқын өткізгіш магниттер үшін қолданылса, бақылауды қажет етеді.
Қозғалтқыш жүйелері: магниттік аспалы пойыздардағы электромагниттік қозғалтқыштардың дәстүрлі локомотивтермен салыстырғанда қозғалмалы бөліктері аз. Олар майлау және механикалық жөндеу тұрғысынан аз техникалық қызмет көрсетуді қажет етеді.
Жалпы күрделілік: дөңгелектер мен осьтер сияқты күрделі механикалық компоненттердің болмауына байланысты дәстүрлі пойыздармен салыстырғанда магниттік суспензияға техникалық қызмет көрсету әдетте онша күрделі емес.
Дәстүрлі пойыздарға техникалық қызмет көрсету талаптары:
Жол: рельстер мен шпалдардан тұратын дәстүрлі теміржол жолдары уақыт өте келе айтарлықтай тозуға ұшырайды. Техникалық қызмет көрсету тұрақты тексеруді, жолды қайта құруды және зақымдалған бөлімдерді ауыстыруды қамтиды. Теміржолға техникалық қызмет көрсету көп уақытты қажет ететін және қымбат процесс.
Дөңгелектер мен осьтер: дәстүрлі пойыздар айтарлықтай үйкеліс пен тозуға ұшырайтын дөңгелектер мен осьтерге сүйенеді. Жоспарлы техникалық қызмет көрсету дөңгелектер мен осьтерді тексеруді, дөңгелектерді түзетуді және қажет болған жағдайда осьтерді ауыстыруды қамтиды.
Тежеу жүйелері: дәстүрлі пойыздар тұрақты тексерулерді, техникалық қызмет көрсетуді және кейде тежегіш компоненттерін ауыстыруды қажет ететін күрделі тежеу жүйелерін пайдаланады.
Дизельді немесе электрлік қозғалтқыштар: дәстүрлі пойыздарда ішкі жану қозғалтқыштары немесе электр қозғалтқыштары бар, олар жиі техникалық қызмет көрсетуді қажет етеді, соның ішінде майды ауыстыру, қозғалтқыш компоненттерін тексеру және қозғалтқышты жалпы жөндеу.
Жалпы күрделілік: дәстүрлі пойыздарға дөңгелектер, осьтер, тежегіштер мен қозғалтқыштарды қоса алғанда, күрделі механикалық жүйелер кіреді. Сондықтан олар мұқият және жиі техникалық қызмет көрсетуді қажет етеді.
Техникалық қызмет көрсету шығындарын салыстыру:
Дәстүрлі теміржол жүйелерімен салыстырғанда магниттік суспензия жүйелеріне техникалық қызмет көрсетуге байланысты шығындарға бірнеше факторлар әсер етеді:
Еңбек шығындары: дәстүрлі пойыздар механикалық жүйелерінің күрделілігіне байланысты жиі техникалық қызмет көрсетуді қажет етеді. Бұл магниттік суспензия жүйелеріне техникалық қызмет көрсетудің жеңілдетілген талаптарымен салыстырғанда еңбек шығындарын арттырады.
Материалдар шығындары: дәстүрлі пойыздарға арналған рельстер, шпалдар, дөңгелектер және осьтер сияқты техникалық қызмет көрсету материалдарын жасау және ауыстыру қымбатқа түседі. Керісінше, магниттік суспензиядағы бағыттағыштар мен магниттік компоненттер жиі ауыстыруды қажет етпейді.
Тоқтап қалу және қызмет көрсетудегі үзілістер: дәстүрлі теміржол жүйелеріне техникалық қызмет көрсету көбінесе жолаушылар мен жүк тасымалына әсер ететін техникалық қызмет көрсетуді және жолдарды жабуды қажет етеді. Магниттік суспензиядағы жүйелер техникалық қызмет көрсету қажеттіліктерін азайта отырып, аз апатқа ұшырауы мүмкін.
Осылайша, магниттік суспензия жүйелері жеңілдетілген механикалық құрылымына және үйкелістің төмендеуіне байланысты дәстүрлі пойыздармен салыстырғанда техникалық қызмет көрсету талаптары төмен болады. Маглев үшін бастапқы инфрақұрылымдық шығындар жоғары болуы мүмкін болса да, ұзақ мерзімді техникалық қызмет көрсетуді үнемдеу және операциялық тиімділікті арттыру маглев жүйелерін жоғары жылдамдықты тасымалдаудың болашағы үшін тартымды нұсқаға айналдыруы мүмкін.
2.1 Магниттік аспалы пойыздар мен дәстүрлі пойыздарды пайдаланудан қалатын көміртегі ізін зерттеу олардың қоршаған ортаға әсеріндегі айтарлықтай айырмашылықтарды анықтайды.
Магниттік аспалы пойыздар:
Көмірқышқыл газының шығарындыларын азайту: магниттік аспалы пойыздардың ажырамас экологиялық артықшылығы олардың минималды үйкеліс дизайнында. Рельстердегі дөңгелектерге сүйенетін дәстүрлі пойыздардан айырмашылығы, магниттік аспалы пойыздар магниттік левитация арқылы жолдардың үстінде қалықтайды. Мұндай физикалық байланыстың болмауы энергияны тұтынудың айтарлықтай төмендеуіне әкеледі. Демек, магниттік аспалы пойыздар дәстүрлі пойыздармен, әсіресе дизельді қозғалтқыштармен салыстырғанда шақырымына парниктік газ қалдықтарын аз шығарады.
Таза энергия потенциалы: магниттік суспензия жүйелері өз жұмысы үшін таза және жаңартылатын энергия көздерін пайдалана алады. Технология дамыған сайын күн, жел немесе су электр станцияларын магниттік аспалы инфрақұрылымға біріктіру барған сайын мүмкін болады. Таза энергия көздеріне көшу олардың көміртегі ізін одан әрі азайтады және қазба отынына тәуелділікті төмендетудің жаһандық қозғалысына сәйкес келеді.
Шудың ластануын азайту: маглев технологиясының тағы бір экологиялық артықшылығы - шудың ластануын айтарлықтай азайту. Дәстүрлі пойыздар дөңгелектің рельске үйкелуіне, қозғалтқыштың жұмысына байланысты шу шығарады. Керісінше, магниттік суспензия пойыздары магниттік қозғалтқыштары мен левитация жүйелерінің арқасында үнсіз жұмыс істейді. Бұл оларды қатты дыбыс алаңдаушылық туғызатын, тұрғындардың өмір сүру сапасын жақсартуға ықпал ететін қалалық және халық тығыз орналасқан аудандарға қолайлы етеді.
Дәстүрлі пойыздар:
Көмірқышқыл газының қалдықтары: дәстүрлі пойыздар, әсіресе дизельді қозғалтқыштармен жұмыс істейтіндер, көмірқышқыл газы (CO2), азот оксиді (N2O) сияқты парниктік газдарды шығарады. Тепловоздар электр пойыздарына қарағанда көміртекті көп қажет етеді, ал дизельді теміржол жүйелеріне тәуелді аймақтар ауаның ластануына және климаттың өзгеруіне ықпал етеді. Сонымен қатар, дәстүрлі теміржол жолдарына техникалық қызмет көрсету, соның ішінде рельстер мен шпалдарды ауыстыру зиянды заттардың шығарылуына әкеледі.
Электр пойыздарының жетістіктері: кейбір заманауи дәстүрлі пойыздар электр энергиясына көшті, бұл көмірқышқыл газының шығарындыларын азайтады. Электр пойыздары энергияны үнемдей алады және дизельдік аналогтармен салыстырғанда аз ластаушы заттар шығарады. Алайда, экологиялық пайда электр энергиясының көзіне байланысты. Егер электр энергиясы қазба отынынан өндірілсе, ол әлі де көмірқышқыл газының шығарылуына ықпал етуі мүмкін.
Маглев пойыздары мен дәстүрлі пойыздардың көміртегі ізі мен қоршаған ортаға әсерін зерттеу магниттік суспензия технологиясының маңызды артықшылықтарын көрсетеді. Энергияны тұтынудың төмендеуі, таза энергияны пайдалану мүмкіндігі және шудың минималды ластануы оны экологиялық таза нұсқаға айналдырады. Дәстүрлі пойыздар, әсіресе дизельді пойыздар, қалдықтар мен қатты дыбыс мәселелеріне тап болады. Дегенмен, дәстүрлі пойыздардың экологиялық артықшылықтарын электр энергиясына көшу және электрлендірілген теміржол жүйелері үшін таза энергия көздерін пайдалану арқылы жақсартуға болады.
Сайып келгенде, магниттік аспалы пойыздар мен дәстүрлі пойыздар арасындағы таңдау көмірқышқыл газының қалдықтарын азайтуға, климаттың өзгеруіне қарсы тұруға және көлік секторындағы шудың ластануын азайтуға айтарлықтай әсер етеді. Бұл экологиялық мақсаттарға жету үшін инновациялық және тұрақты көлік шешімдерін зерттеудің маңыздылығын көрсетеді.
2.2 Магниттік аспалы пойыздар үшін де, дәстүрлі пойыздар үшін де қауіпсіздік функциялары мен хаттамаларын талдап, көлік жүйесінің әр түрі үшін апаттар, рельстен шығу және соқтығысу мәселелерін қарастырайық.
Магниттік аспалы пойыздарға арналған қауіпсіздік мәселелері:
1. Рельстен шығу қаупі төмендейді: магниттік аспалы пойыздардың дәстүрлі пойыздармен салыстырғанда рельстен шығу қаупі аз. Магниттік аспалы пойыздар рельстерде қалықтап, дөңгелектерсіз қозғалатындықтан, олар рельстің қисаюы немесе дөңгелектің дұрыс жұмыс істемеуі сияқты мәселелерден туындаған рельстен шығу болмайды.
2. Соқтығысудың алдын алу жүйелері: магниттік суспензиядағы озық жүйелер соқтығысудың алдын алу технологияларымен жабдықталған. Бұл жүйелер жолдағы кедергілерді анықтау үшін сенсорлар мен компьютерлік алгоритмдерді пайдаланады және соқтығысуды болдырмау үшін пойыздың жылдамдығын немесе бағытын реттей алады.
3. Қолайсыз ауа-райының тұрақтылығы: магниттік аспалы пойыздар қолайсыз ауа-райында да тұрақтылығымен танымал. Олар жаңбырдан немесе қардан туындаған тайғақ жолдармен байланысты жазатайым оқиғаларға аз ұшырайды.
4. Электромагниттік үйлесімділік: қауіпсіздік хаттамалары сыртқы көздерден келетін электромагниттік кедергілердің маглев жүйелеріне кері әсерін тигізбеуін қамтамасыз етеді, бұл тұрақты және қауіпсіз өнімділікті қамтамасыз етеді.
Магниттік аспалы пойыздардың кемшіліктері:
1. Жүйелік ақаулар: магниттік суспензиядағы жүйелерде дәстүрлі пойыздарға қарағанда қозғалатын бөліктері аз болса да, олар магниттік левитация жүйелері мен қозғалтқыш жүйелерінде техникалық ақауларды сезінуі мүмкін. Бұл тәуекелдерді азайту үшін тиісті резервтеу мен ақауларға төзімділікті қамтамасыз ету қажет.
2. Адамның қателігі: кез-келген көлік түріндегі сияқты, адамның қателігі де жазатайым оқиғаларға әкелуі мүмкін. Бұған қауіпсіздіктің бұзылуына әкелуі мүмкін операторлардың немесе қызмет көрсетушілердің қателіктері кіреді.
Дәстүрлі пойыздардың қауіпсіздігін ескеру:
1. Жақсы орнатылған қауіпсіздік хаттамалары: дәстүрлі теміржол жүйелерінде сигнал беру, жолдарға техникалық қызмет көрсету және төтенше жағдайларды жою үшін жақсы орнатылған қауіпсіздік хаттамалары бар. Бұл хаттамалар жазатайым оқиғалардың алдын алуға және тәуекелдерді азайтуға арналған.
2. Теміржол өткелдеріндегі қауіпсіздік: теміржол өткелдерінде (жолдар теміржол жолдарымен қиылысатын жерде) пойыздар мен көлік құралдарының соқтығысуын ... жалғасы
Абай облысы
Семей қаласы
ҒЫЛЫМИ ЖОБА
Бағыты: Физика
Секциясы: Техника
Тақырыбы: Маглев пойыздары: Қазақстан транспорт жүйесіне өзгеріс енгізу
Авторы: Адилхан Алишер, 9-сынып, Семей Білім Инновация лицейі, Семей қаласы
Жетекшісі: Нәубетов Жасқайрат, физика пәні мұғалімі, Семей Білім Инновация лицейі
Семей қаласы - 2023
Аннотация
Жобаның тақырыбы оқушының қызығушылығына байланысты таңдалып алынды. Салыстырма зерттеу жұмысында оқушы маглев пойызы мен дәстүрлі пойыздар арасындағы айырмашылықтарды зерттеді, олардың жұмыс істеу принциптерін, жылдамдығын, техникалық қызмет көрсетуін, қоршаған ортаға әсерін, қауіпсіздігін және экономикалық тиімділігін қарастырды. Техникалық, экономикалық және әлеуметтік аспектілерді ескере отырып, маглев технологиясымен ауыстырудың жақсы және жаман жақтарын анықтады. Зерттеу транспорт жүйесінің болашағы үшін зерттелген әрі негізделген шешімдер қабылдауға көмектеседі деп сенеміз.
Аннотация
Тема проекта была выбрана в зависимости от интересов учащегося. В работе по сравнительному исследованию ученик исследовал различия между поездом маглев и традиционными поездами, рассмотрев принципы их работы, скорость, техническое обслуживание, воздействие на окружающую среду, безопасность и экономическую эффективность. Учитывая технические, экономические и социальные аспекты, ученик определил плюсы и минусы замены технологиями маглев. Надеемся, что исследование поможет в принятии исследованных и обоснованных решений для будущего транспортной системы.
Annotation
The theme of the project was chosen depending on the interests of the student. In a comparative research paper, the student studied the differences between the maglev train and traditional trains, considered the principles of their operation, speed, maintenance, environmental impact, safety and economic efficiency. Taking into account the technical, economic and social aspects, student identified the pros and cons of replacement with maglev technology. We hope that the study will help us make decisions that are researched and based for the future of the transport system.
Маглев пойыздары: Қазақстан транспорт жүйесіне өзгеріс енгізу
МАЗМҰНЫ
I. Кіріспе
II. Зерттеу бөлімі
Ғылым аясында жұмыс істеу принципін түсіндіру
Техникалық салыстыру
Қоршаған ортаға әсері және қауіпсіздік
Экономикалық әсері және енгізу қиындықтары
Әлеуметтік және мәдени аспектілер
Транспорт жүйесіне әсері
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер
I. Кіріспе
Тақырыптың өзектілігі. Бұл тақырыптың өзектілігі ол қазіргі заманғы көлік жүйелеріндегі маглев технологиясының трансформациялық потенциалын қарастырады. Дәстүрлі пойыздардағы айырмашылықтарды түсіну инфрақұрылымды жаңарту және тұрақты даму туралы негізделген шешімдер қабылдау үшін өте маңызды. Өсіп келе жатқан урбанизация мен экологиялық проблемалар жағдайында магниттік левитация жүйелеріне ауысудың тиімділігін бағалау кептелістердің азаюына, шығындардың азаюына және саяхат тәжірибесінің жақсаруына әкелуі мүмкін.
Зерттеу жұмысының мақсаты:
Мақсатымыз магниттік аспалы пойыздар мен дәстүрлі пойыздар арасындағы айырмашылықтарды жан-жақты зерттеп оны тиісті орындарға ұсыну арқылы транспорт жүйесінде қабылданатын шешімдерге ықпал ету. Сондай-ақ дәстүрлі пойыздарды магниттік аспалы технологиямен ауыстыру мүмкіндігін бағалау болып табылады.
Жобаның міндеттері:
Жұмыс принциптерін салыстырмалы талдау;
Жылдамдық, тиімділік және қуат тұтынуын салыстыру;
Техникалық қызмет көрсету және инфрақұрылымға әсері;
Қоршаған ортаға әсерді және қауіпсіздікті бағалау;
Шығындарды талдау және техникалық-экономикалық негіздеме;
Жобаның гипотезасы. Магниттік аспалы пойыздардың жылдамдық, энергия тиімділігі және қоршаған ортаға әсер ету тұрғысынан дәстүрлі пойыздарға қарағанда айтарлықтай артықшылықтарға ие екенін көрсету. Магниттік левитация технологиясын енгізудің бастапқы шығындары жоғары болуы мүмкін болса да, олардың ұзақ мерзімді пайдасы инвестициядан асып түсуі мүмкін екенін болжау
Зерттеу пәні және объектісі: Заманауи көлік жүйелері контекстінде магниттік аспалы пойыздар мен дәстүрлі пойыздардың сипаттамаларын, функционалдығы мен салдарын зерттеу және салыстыру болып табылады.
Жобаның жаңалығы. Заманауи маглев пойыздары туралы жоба Қазақстанда әлі зерттелмеген тақырып. Жобамыздың жаңалығы оның шешім қабылдаушыларға, саясаткерлерге және көлік секторындағы мүдделі тараптарға құнды ақпарат беру мүмкіндігінде жатыр.
Жобаның практикалық қолдану салалары. Нәтижелер қала құрылысына, инфрақұрылымды дамытуға және көлік саясатына әсер етуі мүмкін. Дәстүрлі пойыздарды маглев технологиясымен ауыстырудың орындылығын бағалау инвестициялық шешімдер қабылдауға және көлік жүйесін болашақта жаңартуға негіз бола алады. Сонымен қатар, құжаттағы қоғамдық қабылдау мен ықтимал мәдени өзгерістерді түсіну өтпелі кезеңдегі қоғамдық қабылдауды басқаруға көмектеседі.
II. Зерттеу бөлімі
1.Ғылым аясында жұмыс істеу принципін түсіндіру
Магниттік левитация принципі (Maglev):
Магниттік аспалы пойыздар пойыз бен рельстер арасындағы физикалық байланыс қажеттілігін болдырмай, пойызды жолдардың үстінен көтеру (қалықтау) үшін күшті магнит өрістерін пайдаланады.
Электромагниттік суспензия:
Пойыз пойыздың өзінде де, жолдарда да орнатылған қуатты магниттермен жабдықталған. Жолда айнымалы полярлығы бар магниттер қатары бар, олар әдетте тұрақты магниттер немесе электромагниттер. Пойыз магниттері әдетте қосуға және өшіруге болатын электромагниттер болып табылады.
Магниттік тарту және итеру күштері:
Пойыздың электромагниттері кернеуде болғанда, олар рельстердегі магниттермен әрекеттесетін магнит өрісін жасайды. Магнетизм заңдарына сәйкес, ұқсас полюстер бір-бірін итереді, ал қарама-қарсы полюстер бір-бірін тартады.
Левитация:
Пойыздың электромагниттері пойызды рельс жолының магниттерінен алыстататын итеру күшін тудырады, бұл пойыздың көтерілуіне әкеледі. Пойыз осы магниттік күштердің тепе-теңдігінің арқасында рельстерден белгілі бір биіктікте ілулі қалады.
Жылжыту:
Пойызды қозғалысқа келтіру үшін электромагниттік жүйе жол бойында қозғалатын магнит өрісін жасайды. Бұл қозғалатын магнит өрісі пойыздағы магниттермен әрекеттесіп, екі соққы әсерін тудырады. Пойыз рельстер мен пойыз магниттері арасында пайда болатын ауыспалы магниттік күштер арқылы алға жылжиды.
Бақылау және тұрақтандыру:
Күрделі басқару жүйелері тұрақтылықты сақтау, левитация биіктігін бақылау және қозғалысты реттеу үшін пойыздағы магниттердің күші мен полярлығын үздіксіз реттейді. Бұл пойыздың рельстерде тегіс және бақыланатын қозғалысын қамтамасыз етеді.
Магнетизм мен электромагниттік өзара әрекеттесудің осы принциптерін қолдана отырып, магниттік аспалы пойыздар минималды үйкеліс пен шуылмен тиімді, жоғары жылдамдықты тасымалдауды қамтамасыз етеді. Пойыз бен рельс арасындағы физикалық байланыстың болмауы тозудың төмендеуіне әкеледі, бұл жасыл және энергияны үнемдейтін көлік түріне әкеледі.
Үнемі өзгеріп отыратын транспорт ландшафтында бір технология инновация мен прогрестің символы ретінде ерекшеленеді: маглев пойыздары. "Магниттік левитация" деген сөздің қысқашасы, маглев пойыздар - бұл адамдар мен тауарларды тасымалдау тәсілін өзгертуге потенциалы жоғары футуристік көлік түрі. Дәстүрлі әріптестерінен айырмашылығы, бұл пойыздар бұрын-соңды болмаған жылдамдыққа, энергия тиімділігіне және таң қаларлықтай тегіс жүруге қол жеткізу үшін магнетизм принциптеріне сүйенеді. Біз олардың негізгі жұмыс принциптерін, технологиялық жетістіктерін, әлеуетті артықшылықтарын және олардың болашақ қалалық ландшафттарымызға тигізетін әсерін зерттей отырып, магниттік аспалы пойыздар әлеміне енеміз.
Магнетизмнің күші.
Магниттік суспензия технологиясының тұжырымдамасы 20 ғасырдан басталады және электромагниттік қозғалыс принциптеріне негізделген. Жылжу үшін дөңгелектер мен жолдарды пайдаланатын кәдімгі пойыздардан айырмашылығы, магниттік аспалы пойыздар левитацияға жету үшін де, қозғалысқа келтіру үшін де қуатты магниттерді пайдаланады. Пойызды рельстерден алыстататын магнит өрістерін жасай отырып, магниттік аспалы пойыздар рельстердің үстінде "қалықтайды", үйкелісті жояды және айтарлықтай жоғары жылдамдықты қамтамасыз етеді. Тасымалдаудың бұл инновациялық тәсілі бүкіл әлем бойынша инженерлердің, зерттеушілердің және қала жоспарлаушылардың қиялын таң қалдырды, бұл саяхат жылдамырақ қана емес, сонымен қатар экологиялық таза болатын болашаққа көз жүгіртуді ұсынады.
Магниттік левитация: негізгі механизм.
Маглев технологиясының негізінде магниттік левитация жатыр, бұл құбылыс қарама-қарсы магнит өрістері арқылы жұмыс жасайды. Пойыздың өзінде жоғары күш беретін қуатты магниттер бар, ал рельстер пойыздың рельстерден бірнеше сантиметрге көтерілуіне мүмкіндік беретін итергіш магниттермен жабдықталған. Магниттік жетекпен біріктірілген бұл левитация әсері магниттік аспалы пойыздарға бұрын-соңды болмаған жылдамдықпен сырғанауға мүмкіндік береді, бұл дәстүрлі пойыздардың жылдамдығынан едәуір жоғары жылдамдыққа жетеді. Дөңгелектердің рельстерге үйкелуін жою арқылы магниттік аспалы пойыздар жолаушылардың жайлылығын арттырып, инфрақұрылымның тозуын азайта отырып, таңқаларлық тегіс және тыныш қозғалысты қамтамасыз етеді.
Магниттік суспензия технологиясының жетістіктері:
Соңғы жылдары магниттік суспензия технологиясы керемет жетістіктерге жетуде. Инженерлер магниттік левитация жүйелерінің тиімділігін арттыру, олардың тұрақтылығын арттыру және қуат тұтынуды азайту үшін жұмыс істейді. Сонымен қатар, асқын өткізгіш магниттер мен басқару жүйелерінің дамуы магниттік аспалы пойыздарға бір кездері мүмкін деп есептелген шекараларды итермелеу арқылы одан да жоғары жылдамдықты дамытуға мүмкіндік берді. Бұл жетістіктер магниттік аспалы пойыздардың тек жоғары жылдамдықты қалааралық көліктер үшін ғана емес, сонымен қатар қалалық көлік жүйелері үшін де әлеуетін көрсетеді, бұл біздің қалалар ішінде жүру тәсілімізді өзгертуі мүмкін.
Магниттік аспалы пойыздар көлік саласындағы парадигманың өзгеруін білдіреді, магнетизм күшін адамның тапқырлығымен біріктіріп, жылдам, тиімді және экологиялық таза қозғалыс әдісін жасайды. Біз қозғалысты мобильдендірудің жаңа дәуірінің табалдырығында тұрғандықтан, маглев технологиясы қашықтықты бұрын-соңды болмаған жылдамдықпен жүріп өтетін болашаққа көз жүгіртуге мүмкіндік береді, қалалар қайта қарастырылады және көліктің қоршаған ортаға әсері айтарлықтай төмендейді. Магниттік аспалы пойыздардың ғылыми тұжырымдамадан практикалық қолданысқа саяхаты біздің айналамыздағы әлемді дамытуда адам инновациясының потенциалын көрсетеді.
1.2 Дәстүрлі пойыздарға балама ретінде магниттік левитация технологиясын зерттеу қазіргі заманғы көлік және қала құрылысы саласында үлкен маңызға ие. Бұл инновациялық технология адамдар мен тауарларды қалай жылжытатынымызға айтарлықтай әсер ететін көптеген потенциалды артықшылықтарды ұсынады. Мұнда біз осы зерттеудің маңыздылығын талқылаймыз және жылдамдықты, энергия тиімділігін және үйкелісті азайтуды қоса алғанда, негізгі артықшылықтарды атап өтеміз.
1. Тасымалдаудың революциялық жылдамдығы:
Маглев технологиясын зерттеудің ең жақсы себептерінің бірі-оның тасымалдау жылдамдығын революциялық түрде арттыру мүмкіндігі. Рельстердегі дөңгелектермен шектелген дәстүрлі пойыздардан айырмашылығы, магниттік аспалы пойыздар магниттік левитация арқылы қалықтайды және қозғалады. Бұл түбегейлі айырмашылық магниттік аспалы пойыздарға бұрын-соңды болмаған жылдамдыққа жетуге мүмкіндік береді. Тұрақты түрде сағатына 480 шақырым жылдамдықпен жүргеніңізді елестетіп көріңіз. Мұндай жоғары жылдамдықты көлік ұзақ қашықтыққа жылдам жүру мүмкіндіктерін ашып, аймақтық интеграцияға ықпал ете отырып, жол жүру уақытын едәуір қысқарта алады.
2. Энергия тиімділігі және тұрақты даму:
Маглев технологиясы энергия тиімділігін айтарлықтай арттырады. Пойыз бен рельстер арасындағы физикалық байланысты болдырмаудың арқасында магниттік аспалы жүйелерде дәстүрлі пойыздарға тән үйкеліс жоқ. Бұл энергияны тұтынудың төмендеуіне және пайдалану шығындарын азайтуға әкеледі. Сонымен қатар, энергияны тұтынуды азайту көмірқышқыл газының шығарындыларын азайтуға көмектеседі, бұл маглев технологиясын тасымалдаудың экологиялық таза нұсқасына айналдырады. Климаттың өзгеруіне қатысты алаңдаушылықпен және экологиялық таза баламалардың қажеттілігімен ерекшеленетін дәуірде магниттік аспалы пойыздардың энергия тиімділігі жаһандық тұрақтылық мақсаттарына тамаша сәйкес келеді.
3. Минималды үйкеліс және қауіпсіздікті арттыру:
Үйкеліс-бұл энергияны тұтыну мәселесі ғана емес, сонымен қатар қауіпсіздік мәселесі. Дәстүрлі пойыздар дөңгелектер мен рельстер арасындағы үйкеліске байланысты айтарлықтай тозуға ұшырайды. Мұндай тозу жиі техникалық қызмет көрсетуді қажет етеді және рельстен шығуға немесе жазатайым оқиғаларға әкелетін қауіпсіздікке қауіп төндіруі мүмкін. Керісінше, магниттік аспалы пойыздар левитациямен және физикалық байланыстың болмауымен минималды үйкеліске себеп болады. Бұл техникалық қызмет көрсету қажеттіліктерін азайтады, жүйенің сенімділігін және қауіпсіздікті арттырады.
1.3 Техникалық қызмет көрсету және инфрақұрылым - магниттік аспалы пойыз жүйелері мен дәстүрлі пойыздарды салыстырудың негізгі аспектілері болып табылады. Бұл факторлар әр көлік түрінің өнімділігіне, қауіпсіздігіне және ұзақ мерзімді өміршеңдігіне айтарлықтай әсер етуі мүмкін. Техникалық қызмет көрсету талаптарын зерттеп, рельстерге, дөңгелектерге және магниттік жүйелерге қызмет көрсетудің күрделілігі мен шығындарын магниттік аспалы пойыздар үшін де, дәстүрлі пойыздар үшін де салыстырайық.
Магниттік аспалы пойыздарға техникалық қызмет көрсету талаптары:
Жол: негізінен көтерілген рельстерден тұратын магниттік аспалы жолдар техникалық қызмет көрсетудің салыстырмалы түрде төмен шығындарын талап етеді. Магниттік аспалы пойыздар магниттік итеру нәтижесінде пайда болатын ауа кеңістігінде жүзетіндіктен, жолдардың физикалық тозуы аз болады. Техникалық қызмет көрсету, ең алдымен, құрылымның тұтастығын, электр компоненттерін және туралауды үнемі тексеруді қамтиды.
Магниттік жүйелер: магниттік суспензиядағы жүйелердің негізгі магниттік компоненттері, соның ішінде электромагниттер мен асқын өткізгіш магниттер, олардың оңтайлы жұмысын қамтамасыз ету үшін мерзімді тексерулер мен техникалық қызмет көрсетуді қажет етеді. Салқындату жүйелері, егер олар асқын өткізгіш магниттер үшін қолданылса, бақылауды қажет етеді.
Қозғалтқыш жүйелері: магниттік аспалы пойыздардағы электромагниттік қозғалтқыштардың дәстүрлі локомотивтермен салыстырғанда қозғалмалы бөліктері аз. Олар майлау және механикалық жөндеу тұрғысынан аз техникалық қызмет көрсетуді қажет етеді.
Жалпы күрделілік: дөңгелектер мен осьтер сияқты күрделі механикалық компоненттердің болмауына байланысты дәстүрлі пойыздармен салыстырғанда магниттік суспензияға техникалық қызмет көрсету әдетте онша күрделі емес.
Дәстүрлі пойыздарға техникалық қызмет көрсету талаптары:
Жол: рельстер мен шпалдардан тұратын дәстүрлі теміржол жолдары уақыт өте келе айтарлықтай тозуға ұшырайды. Техникалық қызмет көрсету тұрақты тексеруді, жолды қайта құруды және зақымдалған бөлімдерді ауыстыруды қамтиды. Теміржолға техникалық қызмет көрсету көп уақытты қажет ететін және қымбат процесс.
Дөңгелектер мен осьтер: дәстүрлі пойыздар айтарлықтай үйкеліс пен тозуға ұшырайтын дөңгелектер мен осьтерге сүйенеді. Жоспарлы техникалық қызмет көрсету дөңгелектер мен осьтерді тексеруді, дөңгелектерді түзетуді және қажет болған жағдайда осьтерді ауыстыруды қамтиды.
Тежеу жүйелері: дәстүрлі пойыздар тұрақты тексерулерді, техникалық қызмет көрсетуді және кейде тежегіш компоненттерін ауыстыруды қажет ететін күрделі тежеу жүйелерін пайдаланады.
Дизельді немесе электрлік қозғалтқыштар: дәстүрлі пойыздарда ішкі жану қозғалтқыштары немесе электр қозғалтқыштары бар, олар жиі техникалық қызмет көрсетуді қажет етеді, соның ішінде майды ауыстыру, қозғалтқыш компоненттерін тексеру және қозғалтқышты жалпы жөндеу.
Жалпы күрделілік: дәстүрлі пойыздарға дөңгелектер, осьтер, тежегіштер мен қозғалтқыштарды қоса алғанда, күрделі механикалық жүйелер кіреді. Сондықтан олар мұқият және жиі техникалық қызмет көрсетуді қажет етеді.
Техникалық қызмет көрсету шығындарын салыстыру:
Дәстүрлі теміржол жүйелерімен салыстырғанда магниттік суспензия жүйелеріне техникалық қызмет көрсетуге байланысты шығындарға бірнеше факторлар әсер етеді:
Еңбек шығындары: дәстүрлі пойыздар механикалық жүйелерінің күрделілігіне байланысты жиі техникалық қызмет көрсетуді қажет етеді. Бұл магниттік суспензия жүйелеріне техникалық қызмет көрсетудің жеңілдетілген талаптарымен салыстырғанда еңбек шығындарын арттырады.
Материалдар шығындары: дәстүрлі пойыздарға арналған рельстер, шпалдар, дөңгелектер және осьтер сияқты техникалық қызмет көрсету материалдарын жасау және ауыстыру қымбатқа түседі. Керісінше, магниттік суспензиядағы бағыттағыштар мен магниттік компоненттер жиі ауыстыруды қажет етпейді.
Тоқтап қалу және қызмет көрсетудегі үзілістер: дәстүрлі теміржол жүйелеріне техникалық қызмет көрсету көбінесе жолаушылар мен жүк тасымалына әсер ететін техникалық қызмет көрсетуді және жолдарды жабуды қажет етеді. Магниттік суспензиядағы жүйелер техникалық қызмет көрсету қажеттіліктерін азайта отырып, аз апатқа ұшырауы мүмкін.
Осылайша, магниттік суспензия жүйелері жеңілдетілген механикалық құрылымына және үйкелістің төмендеуіне байланысты дәстүрлі пойыздармен салыстырғанда техникалық қызмет көрсету талаптары төмен болады. Маглев үшін бастапқы инфрақұрылымдық шығындар жоғары болуы мүмкін болса да, ұзақ мерзімді техникалық қызмет көрсетуді үнемдеу және операциялық тиімділікті арттыру маглев жүйелерін жоғары жылдамдықты тасымалдаудың болашағы үшін тартымды нұсқаға айналдыруы мүмкін.
2.1 Магниттік аспалы пойыздар мен дәстүрлі пойыздарды пайдаланудан қалатын көміртегі ізін зерттеу олардың қоршаған ортаға әсеріндегі айтарлықтай айырмашылықтарды анықтайды.
Магниттік аспалы пойыздар:
Көмірқышқыл газының шығарындыларын азайту: магниттік аспалы пойыздардың ажырамас экологиялық артықшылығы олардың минималды үйкеліс дизайнында. Рельстердегі дөңгелектерге сүйенетін дәстүрлі пойыздардан айырмашылығы, магниттік аспалы пойыздар магниттік левитация арқылы жолдардың үстінде қалықтайды. Мұндай физикалық байланыстың болмауы энергияны тұтынудың айтарлықтай төмендеуіне әкеледі. Демек, магниттік аспалы пойыздар дәстүрлі пойыздармен, әсіресе дизельді қозғалтқыштармен салыстырғанда шақырымына парниктік газ қалдықтарын аз шығарады.
Таза энергия потенциалы: магниттік суспензия жүйелері өз жұмысы үшін таза және жаңартылатын энергия көздерін пайдалана алады. Технология дамыған сайын күн, жел немесе су электр станцияларын магниттік аспалы инфрақұрылымға біріктіру барған сайын мүмкін болады. Таза энергия көздеріне көшу олардың көміртегі ізін одан әрі азайтады және қазба отынына тәуелділікті төмендетудің жаһандық қозғалысына сәйкес келеді.
Шудың ластануын азайту: маглев технологиясының тағы бір экологиялық артықшылығы - шудың ластануын айтарлықтай азайту. Дәстүрлі пойыздар дөңгелектің рельске үйкелуіне, қозғалтқыштың жұмысына байланысты шу шығарады. Керісінше, магниттік суспензия пойыздары магниттік қозғалтқыштары мен левитация жүйелерінің арқасында үнсіз жұмыс істейді. Бұл оларды қатты дыбыс алаңдаушылық туғызатын, тұрғындардың өмір сүру сапасын жақсартуға ықпал ететін қалалық және халық тығыз орналасқан аудандарға қолайлы етеді.
Дәстүрлі пойыздар:
Көмірқышқыл газының қалдықтары: дәстүрлі пойыздар, әсіресе дизельді қозғалтқыштармен жұмыс істейтіндер, көмірқышқыл газы (CO2), азот оксиді (N2O) сияқты парниктік газдарды шығарады. Тепловоздар электр пойыздарына қарағанда көміртекті көп қажет етеді, ал дизельді теміржол жүйелеріне тәуелді аймақтар ауаның ластануына және климаттың өзгеруіне ықпал етеді. Сонымен қатар, дәстүрлі теміржол жолдарына техникалық қызмет көрсету, соның ішінде рельстер мен шпалдарды ауыстыру зиянды заттардың шығарылуына әкеледі.
Электр пойыздарының жетістіктері: кейбір заманауи дәстүрлі пойыздар электр энергиясына көшті, бұл көмірқышқыл газының шығарындыларын азайтады. Электр пойыздары энергияны үнемдей алады және дизельдік аналогтармен салыстырғанда аз ластаушы заттар шығарады. Алайда, экологиялық пайда электр энергиясының көзіне байланысты. Егер электр энергиясы қазба отынынан өндірілсе, ол әлі де көмірқышқыл газының шығарылуына ықпал етуі мүмкін.
Маглев пойыздары мен дәстүрлі пойыздардың көміртегі ізі мен қоршаған ортаға әсерін зерттеу магниттік суспензия технологиясының маңызды артықшылықтарын көрсетеді. Энергияны тұтынудың төмендеуі, таза энергияны пайдалану мүмкіндігі және шудың минималды ластануы оны экологиялық таза нұсқаға айналдырады. Дәстүрлі пойыздар, әсіресе дизельді пойыздар, қалдықтар мен қатты дыбыс мәселелеріне тап болады. Дегенмен, дәстүрлі пойыздардың экологиялық артықшылықтарын электр энергиясына көшу және электрлендірілген теміржол жүйелері үшін таза энергия көздерін пайдалану арқылы жақсартуға болады.
Сайып келгенде, магниттік аспалы пойыздар мен дәстүрлі пойыздар арасындағы таңдау көмірқышқыл газының қалдықтарын азайтуға, климаттың өзгеруіне қарсы тұруға және көлік секторындағы шудың ластануын азайтуға айтарлықтай әсер етеді. Бұл экологиялық мақсаттарға жету үшін инновациялық және тұрақты көлік шешімдерін зерттеудің маңыздылығын көрсетеді.
2.2 Магниттік аспалы пойыздар үшін де, дәстүрлі пойыздар үшін де қауіпсіздік функциялары мен хаттамаларын талдап, көлік жүйесінің әр түрі үшін апаттар, рельстен шығу және соқтығысу мәселелерін қарастырайық.
Магниттік аспалы пойыздарға арналған қауіпсіздік мәселелері:
1. Рельстен шығу қаупі төмендейді: магниттік аспалы пойыздардың дәстүрлі пойыздармен салыстырғанда рельстен шығу қаупі аз. Магниттік аспалы пойыздар рельстерде қалықтап, дөңгелектерсіз қозғалатындықтан, олар рельстің қисаюы немесе дөңгелектің дұрыс жұмыс істемеуі сияқты мәселелерден туындаған рельстен шығу болмайды.
2. Соқтығысудың алдын алу жүйелері: магниттік суспензиядағы озық жүйелер соқтығысудың алдын алу технологияларымен жабдықталған. Бұл жүйелер жолдағы кедергілерді анықтау үшін сенсорлар мен компьютерлік алгоритмдерді пайдаланады және соқтығысуды болдырмау үшін пойыздың жылдамдығын немесе бағытын реттей алады.
3. Қолайсыз ауа-райының тұрақтылығы: магниттік аспалы пойыздар қолайсыз ауа-райында да тұрақтылығымен танымал. Олар жаңбырдан немесе қардан туындаған тайғақ жолдармен байланысты жазатайым оқиғаларға аз ұшырайды.
4. Электромагниттік үйлесімділік: қауіпсіздік хаттамалары сыртқы көздерден келетін электромагниттік кедергілердің маглев жүйелеріне кері әсерін тигізбеуін қамтамасыз етеді, бұл тұрақты және қауіпсіз өнімділікті қамтамасыз етеді.
Магниттік аспалы пойыздардың кемшіліктері:
1. Жүйелік ақаулар: магниттік суспензиядағы жүйелерде дәстүрлі пойыздарға қарағанда қозғалатын бөліктері аз болса да, олар магниттік левитация жүйелері мен қозғалтқыш жүйелерінде техникалық ақауларды сезінуі мүмкін. Бұл тәуекелдерді азайту үшін тиісті резервтеу мен ақауларға төзімділікті қамтамасыз ету қажет.
2. Адамның қателігі: кез-келген көлік түріндегі сияқты, адамның қателігі де жазатайым оқиғаларға әкелуі мүмкін. Бұған қауіпсіздіктің бұзылуына әкелуі мүмкін операторлардың немесе қызмет көрсетушілердің қателіктері кіреді.
Дәстүрлі пойыздардың қауіпсіздігін ескеру:
1. Жақсы орнатылған қауіпсіздік хаттамалары: дәстүрлі теміржол жүйелерінде сигнал беру, жолдарға техникалық қызмет көрсету және төтенше жағдайларды жою үшін жақсы орнатылған қауіпсіздік хаттамалары бар. Бұл хаттамалар жазатайым оқиғалардың алдын алуға және тәуекелдерді азайтуға арналған.
2. Теміржол өткелдеріндегі қауіпсіздік: теміржол өткелдерінде (жолдар теміржол жолдарымен қиылысатын жерде) пойыздар мен көлік құралдарының соқтығысуын ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz