Мектептің басқа пәндерінің арасында әдебиеттің орны қандай екенін анықтасақ
ЖОО
Курстық жұмыс
Тақырыбы: Қазақ әдебиеті сабағында көрнекілікті пайдаланудың тиімді жолдары
Орындаған:
Тексерген:
2023-2024 оқу жылы
Мазмұны
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
I. ӘДЕБИЕТ ЖАЙЛЫ ЖАЛПЫ ТҮСІНІК
1.1. Әдебиеттің мектептегі оқу пәні ретіндегі рөлі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 4
1.2. Әдебиеттік оқу сабағының сапасын арттыру үшін заманауи білім беру технологияларын қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 8
ІІ. ҚАЗАҚ ӘДЕБИЕТІ САБАҚТАРЫНДА ПАЙДАЛАНАТЫН КӨРНЕ-КІ ҚҰРАЛДАР
2.1. Қазақ әдебиеті сабағында көрнекілікті пайдаланудың тиімді жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
2.2. Көрнекілік - қазақ әдебиеті сабақтарына арналған дидактикалық материал ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 17
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... 18
Кіріспе
Бұл дәуір қазақ мектебінде әдебиеттің іргесін нығайтып, көлемдетуге айналып, жаңа жолға беттеп келе жатқан дәуірі, толық білім беру үшін, жаңа өріске бет алатын, кең жайылысқа қарай қадам басатын дәуірі, ана тілінің білім есебінде тереңдейтін дәуірі. Сондықтанда жаңартылған білім бойынша әдебиеттік сабақтарды оқыту жұмыстары қарқынды түрде жүріп жатыр.
Курстық жұмыс тақырыбының өзектілігі: Қазақ әдебиеті сабақ-тарында пайдаланатын көрнекі құралдар мен техникалық жабдықтар, оны пайдаланудың тиімді жолдары бойынша дамыта оқыту және оқыту бары-сындағы сәттілікке қол жеткізу, сол бойынша педагогикалық қызметті кеңейту және оқушылардың әлеуметтік жетілуі, көрнекіліктерді пайдалану тәсілдері, техникалық құралдардың қолданылу мүмкіндіктері тақырыптың өзектілігі болып табылады.
Курстық жұмысымның пайдасы барлық болашақ әріптестеріме тисе екен деймін. Кез келген ғылыми білім, соның қатарында педагогикалық та, өзіне белсенді қарым-қатынасты талап етеді. Курстық жұмысты жазу бары-сында тақырып бойынша мұқият жұмыс жасалды, әдебиеттің ұғымдары зерт-теліп, заңдылықтарын түсіндіруге арналған көрнекілік құралдары жайлы то-лық талданды.
Курстық жұмыстың мақсаты - көрнекі құралдарды қолдану тәсілдері бойынша оқушыларға қазақ әдебиеті сабағын оқыту үшін тиімді жолдарды пайдалану арқылы сабақ қызығушылығын арттырудың маңызын нақтылай ашу. Мектеп оқушыларының қазақ әдебиетіне деген қызығушылықтарын арттыру, оны арнайы пән ретінде оқыту жұмыстың басты мақсаты болып табылады. Көрнекілікті қолдану бойынша білім беруді жаңарту және оқушы жұмысын бағалау жүйесін енгізу тұрғысынан педагогтардың жауапкершілікті түсінуі, олардың кәсіби деңгейіне, педагогикалық шеберлігін жетілдіру-де және білім беру үдерісіндегі көптеген мәселелерді шешуге қосар үлесі зор болуы қажет. Көрнекілік оқушыларымызға әдебиетті заманауи әдіс-тәсіл-дермен оқытып, ой-өрісі кең, саналы, еркін ұрпақ етіп тәрбиелеу қажеттігі бүгінгі күн талабы ғана емес, менің курстық жұмысымның нақты мақсатының бірі.
Курстық жұмыстың зерттеу әдістері - аталмыш зерттеу жұмысында жалпы әдебиет жайында баяндау, қысқаша шолу жасау, әдебиетте қол-данылатын көрнекіліктерді талдау, салыстыру, сараптау, жинақтау, жүйе-леу, оны қорыту әдістері пайдаланылды.
Курстық жұмыс кіріспеден, екі бөлімнен, қорытындыдан және қолда-нылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
I. ӘДЕБИЕТ ЖАЙЛЫ ЖАЛПЫ ТҮСІНІК
1.1. Әдебиеттің мектептегі оқу пәні ретіндегі рөлі
Әдебиет мектеп ішіндегі оқушының ақыл, сезім тәрбиелеп, қалыптап жетілуден басқа сол оқушыға қазақ деген елдің өткендегісі мен бүгіндегі пішінін танытуға керек.
Әрбір тарих белгілі жолдағы істің өскенін, гүлденгенін сөз қылады. Олай болса, әдебиет тарихының міндеті: 1) Бір жұрттың тіліндегі ауызша, жазба әдебиеттің ішінен үлгілі болған белгілерін бөліп шығару. Ол белгілер сол елдің әдебиет жолындағы жаңа сөзі болу керек. 2) Әдебиет тарихы белгілі дәуірлерді, мезгілдерді бөліп шығарады. Халықтың әдебиеті алғашқы шыққаннан бастап, белгілі бір кезге жеткенге шейін тарихтың ішіне кіру керек. Әр мезгілдің үлгісі қандай, неден туды, басқа өмірмен қандайлық тарихи байланысы бар, сол айтылуы керек. 3) Әдебиет тарихы әр мезгілдегі себептерді, шарттарды тереді. Мәселен, белгілі ақынның өлеңіндегі мағына мен түрдің сыртқы өмірмен қандай байланысы барын айырады: ақынның өз өмірі, өз тіршілігімен байланысқан сыртқы қалдер, себептер болса, сол теріледі, әдебиет тарихы ауызша әдебиеттің жұрнақтарынан сыртқы түрін, ішкі мағыналарын көріп, соларды туғызған себептерді айтады, әдебиет жұрнақтары мен соның жазған кісілерін қарастырып келіп, бір жұрттың әдебиетіне солардың қандайлық бағасы барын айтады.
Ана тілінің кеңірек өріс іздеуі қазақ мектебінде соңғы жылдарда күштірек айқынданып отыр. Олай болатын себебі, соңғы жылдар қазақ елінің оқу-ағарту жұмысына, тұсауын кескендей, кеңшілік берді. Қазақтың бастауыш мектеп жасындағы балаларына арнап ашылған әлденеше жүз бірінші басқыш мектептен басқа, бұл күнде, оқытушылар дайындайтын техникум, институттар шыға бастады. Неше алуан мұғалімдік курстары ашылып жатыр. Орта буын мектептің есебінде жеке мектептері де құрылған жерлер бар. Бұлардан басқа үлкендер оқитын мектептер, судиелік, тергеушілік курстары сияқты әр алуан мамандық жолындағы курстар бар. Осының бәрінде ана тілінің сабағына келгенде, бүгінгі шеңберден гөрі кеңірек, тереңірек, ауданды тілек қылып іздеу бар. Сол себепті қай қалада болса да, бастауыш мектептен гөрі жоғарырақ болып ашылған қазақ мектебі болса, барлығында ана тілінің әдебиетін тексеріп, ұғынудың талабы байқалады. Ана тілінің жолында ендігі басқышта қазақ мектебінің іздейтін жаңалығы, кең өрісі сол әдебиет болады. Әдебиет мектеп ішіндегі оқушының ақыл, сезім тәрбиелеп, қалыптап жетілуден басқа сол оқушыға қазақ деген елдің өткендегісі мен бүгіндегі пішінін танытуға керек деп түсінемін.
Мектептегі әдебиет белгілі бір көркем шығармаларды, әдебиет туралы ғылыми мақалаларды, әдебиет теориясы мен тарихының негіздерін, мектеп оқушыларының сөйлеу және оқу мәдениетін дамыту бойынша ауызша және жазбаша жұмыстар жүйесін қамтиды. Өсіп келе жатқан адамның қажеттіліктері мен мүмкіндіктеріне сәйкес пән кезең-кезеңімен құрылады: ол баланың бастауыш сыныптарда алған оқу жаттығуларына сүйенеді, V-VII сыныптарға дейінгі кезеңді қамтиды, оның міндеті - таныстыру әлемге өнер туындысы, олардың оқуға деген сезімталдығын дамытып, сол арқылы сөздік өнер туындылары тарихи-әдеби негізде зерттелгенде және мектеп оқушылары әдебиеттің қоғамдық қозғалыстағы рөлін түсінген кезде лицейде немесе колледжде дайындық кезеңіне дайындалады және адамның жеке басының қалыптасуында, адамдардың өзіндік санасы, адамдар мен адамзаттың өзін-өзі тануында жатыр.
Мектептің басқа пәндерінің арасында әдебиеттің орны қандай екенін анықтасақ. Әдебиет музыкалық және бейнелеу өнері сияқты пәндермен қатар эстетикалық цикл субъектілеріне жатады. 5-6 сыныптарда сөз өнерін зерттеу өнердің басқа түрлерін оқумен өзара байланысты, ал жоғары сыныптарда әдебиет әлі күнге дейін мектеп оқушыларына көркемдік білім беру жүктелген. Бірақ, орта және жоғары сыныптарда да әдебиет мектептегі барлық пәндермен әр түрлі байланыста болады: біріншіден, өмірдің барлық алуан түрлілігі әдебиетте көрініс табады; көркем шығарманы түсіну үшін оқырманға оның барлық білімі, оның тәжірибесі көрсетіледі; екіншіден, кез-келген мектеп пәні адам ойының сұлулығын, озық ғылымның ізгілікке ұмтылысын, адамзат идеялары мен мұраттарының биіктігін ашуда әдебиетке сүйенеді. Бұған талас жоқ деп білемін.
Әдебиет пен орыс тілі арасындағы байланыстар тығыз. Олай дейтін себебіміз, тіл - әдебиеттің қайнар көзі, оның "құрылыс материалы" болып табылады. Сонымен қатар, ар-ұждан өнері - бұл ең жоғары сөйлеу үлгілерінің қазынасы мен шеберханасы. Орыс тілі мен әдебиеті бағдарламаларында ауызша және жазбаша сөйлеуді дамытуға арналған тікелей іргелес бөлімдер бар, студенттер жұмысының көптеген түрлері екі пәнге де бірдей байланысты деп түсінемін.
Әдебиет мектеп тарихымен және қоғамтанумен тығыз байланысты. Әдебиеттану қоғамдық даму процесі мен заңдылықтары туралы, тарихи жағдай, әлеуметтік мәселелер туралы білімді үнемі қажет етеді. Өз кезегінде әлеуметтік ғылым мен тарих әдебиетсіз жасай алмайды, бұл қоғамдық дамудың заңдылықтарын күрделі өмір ағымында, адам тағдыры мен ел тағдыры бірлігінде көруге көмектеседі (А.С. Пушкин).
Әдеби білім беру жас ұрпақтың сөз өнері саласындағы қызметке жүйелі түрде дайындалуының әлеуметтік қажеттілігінің көрінісі ретінде пайда болды. Мектепте әдебиетті оқыту әдістемесі гүл шоқтары барысында әдебиеттің өнер, әдебиет ғылымы ретінде дамуымен бірге қоғамның көркемдік санасымен бірге қалыптасты. Бірақ, тек XIX ғасырдың ортасында ұзақ және қиын идеологиялық күрес процесінде, революциялық-демократиялық сынның әсерінен мектептегі оқу пәні - көркем әдебиеттің стильдері, жазушылардың шығармашылығы, әдеби процесс жүзеге аса бастады. Бұл кезеңде әдебиеттің адам өміріндегі рөлі бұрынғыдан да нақты айқындалды. Әдебиеттегі заманауи бағдарламалар екі концентрация негізінде құрылады: V-IX және лицейлер мен колледждердегі әдебиеттерді оқыту (жоғары деңгей). Бұл бөлім психологтардың еңбектерінде оқушының даму кезеңдері туралы идеяларға негізделген. Бағдарламалар әдеби білім берудің негізгі компоненті мен орта білім беру стандарттарының мазмұнын көрсетеді екен.
Бастауыш сыныптарда оқу мәдениетінің негіздері, мәнерлеп оқу қабілеті және көркем шығарманы элементарлы талдау жасалады. Көптеген оқулықтарда көркем мәтін оқытудың негізгі құралы ретінде қызмет етеді. Шығармашылық сипаттағы тапсырмаларды қоса алғанда, әр түрлі тапсырмалар бастауыш сынып оқушыларының танымдық-эмоционалдық аясын дамытуға, көркем мәтінді толық қабылдауға, мектеп оқушыларын белсенді сөйлеу әрекетіне қосуға бағытталған. Мектеп жасына дейінгі тәжірибені дамыта отырып, мектеп оқушысы өнер туындысын ажырамас құрылым ретінде, нақты авторды шығаршашлыққа итермелеу ретінде игереді.
Орта кезеңде (5-9 сыныптар) әдебиет дербес пән болып табылады және оған төмендегідей екі сілтеме ажыратылады:
5-7 және 8-9 сыныптар. 5-7 сыныптарда әдеби шығарма жазушының шығармашылығы нәтижесінде, өмірді эстетикалық тұрғыдан түсіну нәтижесінде зерттеледі. Әдебиет идеясы сөз өнері ретінде мәтінді қабылдау мен түсінудің, автордың поэтикасының дамуын болжайды. Сөйлеу мәдениеті, ойлау және қарым-қатынас мәдениеті тәрбиеленеді, эмоционалды жауап беру, тәжірибе алу қабілеті мен эмпатия қалыптасады. 5-7 сыныптардың бағдарламалары концентрлік принцип бойынша және хронологиялық негізде құрылады: өткен фольклор мен әдебиеттен қазіргі уақытқа дейін. Шетел әдебиетінің туындылары отандық әдебиет шығармаларымен қатар зерттеледі. Бағдарламаларға өз бетінше оқуға арналған бөлімдер, әдебиет теориясы туралы ақпарат кіреді.
8-9 сыныптың бағдарламалары концентрлік және хронологиялық негізде де құрылымдалған. Олар жазушылар туралы өмірбаяндық ақпарат береді, әдебиет теориясы бойынша материалдарды күрделендіреді және тарихи-әдеби негізде салынған лицейлер мен колледждердегі курсты оқуға деген ықыласты қалыптастырады.
5-9 сыныптарда әдебиет теориясындағы ұғымдарды мақсатты пайдалануға және көркем шығарманың поэтикасын оның идеялық-эстетикалық тұтастығында қарастыруға көңіл бөлуге болады.
5-6 сыныптарда оқушылар тек мәтіннен салыстыру, метафора, эпитет тауып қана қоймай, олардың мақсатын анықтауға, белгілі бір суреттерді сөздермен салуға, жанр ұғымын игеруге, жеке сөздердің мағынасын анықтауға және өрнектер, шығарманың мағынасын, оны құрайтын компоненттерді түсіну. Әңгімелесу, түсінігін айту, іскерлік ойындар, жазбаша шығармашылық жұмыстардың нақты нәтижесі бұған дәлел бола алады.
Лицейлер мен колледждерде тарихи және әдеби негіздегі курстың негізі орыс және әлем әдебиетінің маңызды шығармаларын оқып, зерттеу болып табылады. Шығармалардың үш тізімі көрсетілген: оқу мен зерттеуге, рецензиялар мен өз бетінше оқуға арналған.
Лицейлер мен колледждердің оқушылары әдебиетті оның қозғалысы мен дамуында, тарихи-әдеби процесс пен дәуірдің мәдени өмірі аясында игереді. Тіл және әдебиет пәні мұғалімінің ерекше алаңдаушылық тудыратын тақырыбы - студенттердің оқуы мен оқушылардың қызығушылықтарын қалыптастыру шеңберін нығайту, оқудың қабылдауын жетілдіру, әдебиеттің табиғаты мен оның заңдылықтарын түсіну, оқушылардың сөйлеу мәнерін жетілдіру болмақ.
Әдебиет пәні - мектептегі негізгі эстетикалық пән. Ол оқушы бойында биік эстетикалық талғамды дамытады, өнер туындысындағы, табиғаттағы, адамдар қарым-қатынасындағы жарасымдылық пен әсемдікті тани да ұға білуге, дұрыс бағалауға, олардан жан ләззатын тауып әсерленуге, терең пайымдауға үйретеді. Оқушылардың адамгершілік-эстетикалық мұраттарын, көркем талғамы мен қажеттіліктерін осы негізде қалыптастыруды көздейді.
Сонымен бірге ол - өмір танудың ерекше құралы, көркем әдебиетке деген оқырмандардың сүйіспеншілігін, ынта-ықыласын оята отырып, оқырмандық мәдениетті қалыптастырып, оқырмандық тәжірибені дамытуы тиіс. Оқырмандық мәдениеті биік оқушыда тек көркем шығармаға ғана емес, өнердің әр түрлі құндылықтарына деген қызығушылығы, жалпы, кітаппен кездесуге деген тұрақты қажеттілігі, сұранысы пайда болады; кітапты өз бетімен оқуға дайындалады.
1.2. Әдебиеттік оқу сабағының сапасын арттыру үшін заманауи білім беру технологияларын қолдану
Соңғы уақытта көптеген балаларда оқуға деген ынтаның жоқтығы және аз оқитын тенденция байқалады. Оқу сабақтары оларды жалықтырады деп түсінеді. Әрине, оған бірнеше себептер бар: оқуға деген қызығушылықтың жалпы төмендеуі; оқудан басқа ақпарат көздерінің көптігі; оқуға кететін уақытты қысқарту. Дегенмен, балаларды оқуға үйрету қиын. Бірақ, оларға оқуды жақсы көруге үйрету одан да қиын. Алғашында балаларға оқуды меңгеру процесі ұнайды. Олар әріптерден таныс сөздердің қалай пайда болатындығын көруге мүдделі. Бірақ оқу қарқынын арттыру туралы, мұғалім сыныпта болған кезде, ал ата-анасы үйде отырып, оқудың техникасы өсуі үшін баланы оқуға, оқуға және тағыда оқуға мәжбүрлеп жатқанда, онда көптеген адамдарда кітапта отыруға деген құлшынысы жоғалады .
Жыл сайын білім беру ғылымы өскелең ұрпақты оқыту мен тәрбиелеуге жоғары талаптар қояды. Балалардың білімі мен тәрбиесіне ықпал ететін заманауи білім беру технологияларын әзірлеу және тәжірибеде қолдану негізгі педагогикалық міндеттердің бірі болып табылады.
Сондықтан мұғалімдердің басты міндеті - мемлекеттік білім беру стандартының талаптарына сәйкес оқушыларды оқытудың тиімділігін арттыру, тұлғаның қойылған мақсатына оңтайлы сәйкес келетін балалармен жұмысты ұйымдастырудың құралдары, әдістері мен формаларын таңдау, оны дамыту. Мектептегі білім берудегі заманауи педагогикалық технологиялар балалардың білім сапасын арттыруға, сондай-ақ мектептегі білім берудің мемлекеттік стандарттарын енгізуге бағытталған.
Білім беру технологияларын қолдану міндеттері:
-заманауи оқыту технологияларын меңгеру арқылы өзіңіздің білім деңгейіңізді көтеру;
-алған білімдерін практикада қолдану;
-заманауи білім беру технологияларының тиімділігін анықтау;
-оқушылардың білім сапасын арттыру болып саналады.
Бүгінгі таңда педагогикада білім беру технологияларының жалпы қабылданған классификациясы жоқ. Әр түрлі авторлар осы өзекті ғылыми және практикалық мәселені шешуге өзіндік көзқараспен қарайды. Қазіргі дамушы мектепте баланың жеке басы және оның қызметі бірінші орынға шығады.
Сондықтан, басым технологиялар қатарына: дәстүрлі технологиялар, дәстүрлі технологияларға сілтеме жасай отырып, оқу-танымдық іс-әрекетті мазмұнына, әдістеріне, формаларына көп деңгейлі көзқарас негізінде әр оқушының белсенділігін қамтамасыз ететін құралдардың кез-келген жүйесін жүзеге асыруға болатын әр түрлі оқу сабақтары түрлері, танымдық тәуелсіздік деңгейіне, мұғалім мен оқушы арасындағы қатынасты паритетке ауыстыру және тағы басқалар; проблемалық оқыту (білім беру диалогы белгілі бір технология түрі, проблемалық оқыту технологиясы ретінде); бастауыш сыныптардағы зерттеу технологиясы - бұл жоба әдісі; АКТ - технологиялар; интерактивті технологиялар (жұптық жұмыс, тұрақты және алмастырушы құрамның топтары, шеңбер бойынша фронтальды жұмыс); ойын технологиясы; сынақ технологиялары жатады.
Жаңаша білім беру мазмұны бойынша әдебиеттік оқу сабағында заманауи технологиялардың ең көп таралған түрі - дәстүрлі технология. Дәстүрлі технологиялар - бұл оқытудың түсіндірмелі және иллюстрациялық әдісіне құрылған технологиялар. Бұл технологияны қолданғанда мұғалім дайын білім мазмұнын таратуға ден қояды. Сабаққа дайындалу кезінде мұғалім жаңа материалды ұсынудың ең тиімді нұсқаларын және оқиғаға ілеспе анықтылықты табумен айналысады.
Сонымен бірге студенттерге бағдарлама шеңберінде анықталған ақпаратты ұсыну әрдайым дерлік мұғалімнің монологы түрінде болады. Студенттер ынтымақтастықты тұлға аралық қатынастарда жаңа білім, сенім мен жылулық алу үшін бірлескен іс-әрекет деп түсінеді. Сабақтағы оқушылар іс жүзінде өздігінен ештеңе жасамайды, өз бетінше ойланбайды, жай отырады, тыңдайды немесе мұғалім тағайындаған қарапайым тапсырмаларды орындайды.
Заманауи технологиялар өмірге қадам басатын жастардың өмір сүруіне жаңа талаптар қояды: олар тек білімді және шебер емес, сонымен қатар ойшыл, бастамашыл, тәуелсіз болуы керек. Бүгінде білім беруде жаңа білім беру технологиялары белсенді енгізілуде. Технологиялар деп белгілі бір білімдерді ғана емес, оны алу дағдыларын игеруді қажет ететін білім беру стратегиялары түсініледі, бұл оқу процесінің арнайы әдістемелік жүктемесін білдіреді. Заманауи білім беру технологияларының ішінен мен өзімнің ойымша, бастауыш сынып оқушыларымен әдебиеттік оқу сабағында жұмыс істеуге болатындығын анықтадым. Мысалы: дамытушылық, проблемалық оқыту технологиялары, сонымен қатар ақпараттық-коммуникациялық, жобалық, ойындық, денсаулық сақтау технологиялары болып табылады.
Кез-келген заманауи сабақта проблемалық оқыту технологиясынсыз немесе оның элементтерінсіз оқытатын адам болмайды.
Оның өзектілігі қандай? Бұл технологияның өзектілігі оқушылардың танымдық қызығушылықтарын арттыра отырып, оқу іс-әрекетіне деген жоғары мотивтің дамуымен анықталады, бұл туындаған қарама-қайшылықтарды шешу кезінде мүмкін болады, сыныпта проблемалық жағдайлар туғызады. Оқушыларға мүмкін болатын қиындықтарды жеңу кезінде үнемі жаңа білімді, іс-әрекеттің жаңа тәсілдерін, қабілеттер мен дағдыларды меңгеру қажеттілігі туындайды. Аталмыш технологияның басты ерекшелігі - жаңа білім дайын күйінде берілмейді. Балалар оларды өз бетінше зерттеу қызметі барысында ашады: оқушылар өздері ашқан және білдірген нәрсені өзінше үйренеді. Мұндай сабақтарда оқушылар көбірек ойланады, жиі сөйлейді, ойлау мен сөйлеуді белсенді түрде қалыптастырады. Олар өз позицияларын қорғауды, бастамашылықты үйреніп, нәтижесінде мінез-құлықты дамытуды үйренеді.
Сонымен қатар, проблемаларды көре білу, сұрақтар қою, гипотезалар қою, тұжырымдамаларды анықтау, бақылаулар мен эксперименттер жүргізу, қорытындылар мен тұжырымдамалар шығару, мәтінмен жұмыс жасау, өз идеяларын дәлелдеу және қорғай білу, қабілеттілік сияқты білім беру нәтижелеріне жетелейді. Дербес танымдық іс-әрекетке, тез өзгеретін әлемде сәттілікке жету қабілетіне және т.б. итермелейді. Сыныпта проблемалық ситуацияларды құру - бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық ойлауын дамытудың бір жолы болып табылады. Проблемалық оқыту әдістерін сабақта қолдануға болады, кез-келген кезеңде ... жалғасы
Курстық жұмыс
Тақырыбы: Қазақ әдебиеті сабағында көрнекілікті пайдаланудың тиімді жолдары
Орындаған:
Тексерген:
2023-2024 оқу жылы
Мазмұны
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
I. ӘДЕБИЕТ ЖАЙЛЫ ЖАЛПЫ ТҮСІНІК
1.1. Әдебиеттің мектептегі оқу пәні ретіндегі рөлі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 4
1.2. Әдебиеттік оқу сабағының сапасын арттыру үшін заманауи білім беру технологияларын қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 8
ІІ. ҚАЗАҚ ӘДЕБИЕТІ САБАҚТАРЫНДА ПАЙДАЛАНАТЫН КӨРНЕ-КІ ҚҰРАЛДАР
2.1. Қазақ әдебиеті сабағында көрнекілікті пайдаланудың тиімді жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
2.2. Көрнекілік - қазақ әдебиеті сабақтарына арналған дидактикалық материал ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 17
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... 18
Кіріспе
Бұл дәуір қазақ мектебінде әдебиеттің іргесін нығайтып, көлемдетуге айналып, жаңа жолға беттеп келе жатқан дәуірі, толық білім беру үшін, жаңа өріске бет алатын, кең жайылысқа қарай қадам басатын дәуірі, ана тілінің білім есебінде тереңдейтін дәуірі. Сондықтанда жаңартылған білім бойынша әдебиеттік сабақтарды оқыту жұмыстары қарқынды түрде жүріп жатыр.
Курстық жұмыс тақырыбының өзектілігі: Қазақ әдебиеті сабақ-тарында пайдаланатын көрнекі құралдар мен техникалық жабдықтар, оны пайдаланудың тиімді жолдары бойынша дамыта оқыту және оқыту бары-сындағы сәттілікке қол жеткізу, сол бойынша педагогикалық қызметті кеңейту және оқушылардың әлеуметтік жетілуі, көрнекіліктерді пайдалану тәсілдері, техникалық құралдардың қолданылу мүмкіндіктері тақырыптың өзектілігі болып табылады.
Курстық жұмысымның пайдасы барлық болашақ әріптестеріме тисе екен деймін. Кез келген ғылыми білім, соның қатарында педагогикалық та, өзіне белсенді қарым-қатынасты талап етеді. Курстық жұмысты жазу бары-сында тақырып бойынша мұқият жұмыс жасалды, әдебиеттің ұғымдары зерт-теліп, заңдылықтарын түсіндіруге арналған көрнекілік құралдары жайлы то-лық талданды.
Курстық жұмыстың мақсаты - көрнекі құралдарды қолдану тәсілдері бойынша оқушыларға қазақ әдебиеті сабағын оқыту үшін тиімді жолдарды пайдалану арқылы сабақ қызығушылығын арттырудың маңызын нақтылай ашу. Мектеп оқушыларының қазақ әдебиетіне деген қызығушылықтарын арттыру, оны арнайы пән ретінде оқыту жұмыстың басты мақсаты болып табылады. Көрнекілікті қолдану бойынша білім беруді жаңарту және оқушы жұмысын бағалау жүйесін енгізу тұрғысынан педагогтардың жауапкершілікті түсінуі, олардың кәсіби деңгейіне, педагогикалық шеберлігін жетілдіру-де және білім беру үдерісіндегі көптеген мәселелерді шешуге қосар үлесі зор болуы қажет. Көрнекілік оқушыларымызға әдебиетті заманауи әдіс-тәсіл-дермен оқытып, ой-өрісі кең, саналы, еркін ұрпақ етіп тәрбиелеу қажеттігі бүгінгі күн талабы ғана емес, менің курстық жұмысымның нақты мақсатының бірі.
Курстық жұмыстың зерттеу әдістері - аталмыш зерттеу жұмысында жалпы әдебиет жайында баяндау, қысқаша шолу жасау, әдебиетте қол-данылатын көрнекіліктерді талдау, салыстыру, сараптау, жинақтау, жүйе-леу, оны қорыту әдістері пайдаланылды.
Курстық жұмыс кіріспеден, екі бөлімнен, қорытындыдан және қолда-нылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
I. ӘДЕБИЕТ ЖАЙЛЫ ЖАЛПЫ ТҮСІНІК
1.1. Әдебиеттің мектептегі оқу пәні ретіндегі рөлі
Әдебиет мектеп ішіндегі оқушының ақыл, сезім тәрбиелеп, қалыптап жетілуден басқа сол оқушыға қазақ деген елдің өткендегісі мен бүгіндегі пішінін танытуға керек.
Әрбір тарих белгілі жолдағы істің өскенін, гүлденгенін сөз қылады. Олай болса, әдебиет тарихының міндеті: 1) Бір жұрттың тіліндегі ауызша, жазба әдебиеттің ішінен үлгілі болған белгілерін бөліп шығару. Ол белгілер сол елдің әдебиет жолындағы жаңа сөзі болу керек. 2) Әдебиет тарихы белгілі дәуірлерді, мезгілдерді бөліп шығарады. Халықтың әдебиеті алғашқы шыққаннан бастап, белгілі бір кезге жеткенге шейін тарихтың ішіне кіру керек. Әр мезгілдің үлгісі қандай, неден туды, басқа өмірмен қандайлық тарихи байланысы бар, сол айтылуы керек. 3) Әдебиет тарихы әр мезгілдегі себептерді, шарттарды тереді. Мәселен, белгілі ақынның өлеңіндегі мағына мен түрдің сыртқы өмірмен қандай байланысы барын айырады: ақынның өз өмірі, өз тіршілігімен байланысқан сыртқы қалдер, себептер болса, сол теріледі, әдебиет тарихы ауызша әдебиеттің жұрнақтарынан сыртқы түрін, ішкі мағыналарын көріп, соларды туғызған себептерді айтады, әдебиет жұрнақтары мен соның жазған кісілерін қарастырып келіп, бір жұрттың әдебиетіне солардың қандайлық бағасы барын айтады.
Ана тілінің кеңірек өріс іздеуі қазақ мектебінде соңғы жылдарда күштірек айқынданып отыр. Олай болатын себебі, соңғы жылдар қазақ елінің оқу-ағарту жұмысына, тұсауын кескендей, кеңшілік берді. Қазақтың бастауыш мектеп жасындағы балаларына арнап ашылған әлденеше жүз бірінші басқыш мектептен басқа, бұл күнде, оқытушылар дайындайтын техникум, институттар шыға бастады. Неше алуан мұғалімдік курстары ашылып жатыр. Орта буын мектептің есебінде жеке мектептері де құрылған жерлер бар. Бұлардан басқа үлкендер оқитын мектептер, судиелік, тергеушілік курстары сияқты әр алуан мамандық жолындағы курстар бар. Осының бәрінде ана тілінің сабағына келгенде, бүгінгі шеңберден гөрі кеңірек, тереңірек, ауданды тілек қылып іздеу бар. Сол себепті қай қалада болса да, бастауыш мектептен гөрі жоғарырақ болып ашылған қазақ мектебі болса, барлығында ана тілінің әдебиетін тексеріп, ұғынудың талабы байқалады. Ана тілінің жолында ендігі басқышта қазақ мектебінің іздейтін жаңалығы, кең өрісі сол әдебиет болады. Әдебиет мектеп ішіндегі оқушының ақыл, сезім тәрбиелеп, қалыптап жетілуден басқа сол оқушыға қазақ деген елдің өткендегісі мен бүгіндегі пішінін танытуға керек деп түсінемін.
Мектептегі әдебиет белгілі бір көркем шығармаларды, әдебиет туралы ғылыми мақалаларды, әдебиет теориясы мен тарихының негіздерін, мектеп оқушыларының сөйлеу және оқу мәдениетін дамыту бойынша ауызша және жазбаша жұмыстар жүйесін қамтиды. Өсіп келе жатқан адамның қажеттіліктері мен мүмкіндіктеріне сәйкес пән кезең-кезеңімен құрылады: ол баланың бастауыш сыныптарда алған оқу жаттығуларына сүйенеді, V-VII сыныптарға дейінгі кезеңді қамтиды, оның міндеті - таныстыру әлемге өнер туындысы, олардың оқуға деген сезімталдығын дамытып, сол арқылы сөздік өнер туындылары тарихи-әдеби негізде зерттелгенде және мектеп оқушылары әдебиеттің қоғамдық қозғалыстағы рөлін түсінген кезде лицейде немесе колледжде дайындық кезеңіне дайындалады және адамның жеке басының қалыптасуында, адамдардың өзіндік санасы, адамдар мен адамзаттың өзін-өзі тануында жатыр.
Мектептің басқа пәндерінің арасында әдебиеттің орны қандай екенін анықтасақ. Әдебиет музыкалық және бейнелеу өнері сияқты пәндермен қатар эстетикалық цикл субъектілеріне жатады. 5-6 сыныптарда сөз өнерін зерттеу өнердің басқа түрлерін оқумен өзара байланысты, ал жоғары сыныптарда әдебиет әлі күнге дейін мектеп оқушыларына көркемдік білім беру жүктелген. Бірақ, орта және жоғары сыныптарда да әдебиет мектептегі барлық пәндермен әр түрлі байланыста болады: біріншіден, өмірдің барлық алуан түрлілігі әдебиетте көрініс табады; көркем шығарманы түсіну үшін оқырманға оның барлық білімі, оның тәжірибесі көрсетіледі; екіншіден, кез-келген мектеп пәні адам ойының сұлулығын, озық ғылымның ізгілікке ұмтылысын, адамзат идеялары мен мұраттарының биіктігін ашуда әдебиетке сүйенеді. Бұған талас жоқ деп білемін.
Әдебиет пен орыс тілі арасындағы байланыстар тығыз. Олай дейтін себебіміз, тіл - әдебиеттің қайнар көзі, оның "құрылыс материалы" болып табылады. Сонымен қатар, ар-ұждан өнері - бұл ең жоғары сөйлеу үлгілерінің қазынасы мен шеберханасы. Орыс тілі мен әдебиеті бағдарламаларында ауызша және жазбаша сөйлеуді дамытуға арналған тікелей іргелес бөлімдер бар, студенттер жұмысының көптеген түрлері екі пәнге де бірдей байланысты деп түсінемін.
Әдебиет мектеп тарихымен және қоғамтанумен тығыз байланысты. Әдебиеттану қоғамдық даму процесі мен заңдылықтары туралы, тарихи жағдай, әлеуметтік мәселелер туралы білімді үнемі қажет етеді. Өз кезегінде әлеуметтік ғылым мен тарих әдебиетсіз жасай алмайды, бұл қоғамдық дамудың заңдылықтарын күрделі өмір ағымында, адам тағдыры мен ел тағдыры бірлігінде көруге көмектеседі (А.С. Пушкин).
Әдеби білім беру жас ұрпақтың сөз өнері саласындағы қызметке жүйелі түрде дайындалуының әлеуметтік қажеттілігінің көрінісі ретінде пайда болды. Мектепте әдебиетті оқыту әдістемесі гүл шоқтары барысында әдебиеттің өнер, әдебиет ғылымы ретінде дамуымен бірге қоғамның көркемдік санасымен бірге қалыптасты. Бірақ, тек XIX ғасырдың ортасында ұзақ және қиын идеологиялық күрес процесінде, революциялық-демократиялық сынның әсерінен мектептегі оқу пәні - көркем әдебиеттің стильдері, жазушылардың шығармашылығы, әдеби процесс жүзеге аса бастады. Бұл кезеңде әдебиеттің адам өміріндегі рөлі бұрынғыдан да нақты айқындалды. Әдебиеттегі заманауи бағдарламалар екі концентрация негізінде құрылады: V-IX және лицейлер мен колледждердегі әдебиеттерді оқыту (жоғары деңгей). Бұл бөлім психологтардың еңбектерінде оқушының даму кезеңдері туралы идеяларға негізделген. Бағдарламалар әдеби білім берудің негізгі компоненті мен орта білім беру стандарттарының мазмұнын көрсетеді екен.
Бастауыш сыныптарда оқу мәдениетінің негіздері, мәнерлеп оқу қабілеті және көркем шығарманы элементарлы талдау жасалады. Көптеген оқулықтарда көркем мәтін оқытудың негізгі құралы ретінде қызмет етеді. Шығармашылық сипаттағы тапсырмаларды қоса алғанда, әр түрлі тапсырмалар бастауыш сынып оқушыларының танымдық-эмоционалдық аясын дамытуға, көркем мәтінді толық қабылдауға, мектеп оқушыларын белсенді сөйлеу әрекетіне қосуға бағытталған. Мектеп жасына дейінгі тәжірибені дамыта отырып, мектеп оқушысы өнер туындысын ажырамас құрылым ретінде, нақты авторды шығаршашлыққа итермелеу ретінде игереді.
Орта кезеңде (5-9 сыныптар) әдебиет дербес пән болып табылады және оған төмендегідей екі сілтеме ажыратылады:
5-7 және 8-9 сыныптар. 5-7 сыныптарда әдеби шығарма жазушының шығармашылығы нәтижесінде, өмірді эстетикалық тұрғыдан түсіну нәтижесінде зерттеледі. Әдебиет идеясы сөз өнері ретінде мәтінді қабылдау мен түсінудің, автордың поэтикасының дамуын болжайды. Сөйлеу мәдениеті, ойлау және қарым-қатынас мәдениеті тәрбиеленеді, эмоционалды жауап беру, тәжірибе алу қабілеті мен эмпатия қалыптасады. 5-7 сыныптардың бағдарламалары концентрлік принцип бойынша және хронологиялық негізде құрылады: өткен фольклор мен әдебиеттен қазіргі уақытқа дейін. Шетел әдебиетінің туындылары отандық әдебиет шығармаларымен қатар зерттеледі. Бағдарламаларға өз бетінше оқуға арналған бөлімдер, әдебиет теориясы туралы ақпарат кіреді.
8-9 сыныптың бағдарламалары концентрлік және хронологиялық негізде де құрылымдалған. Олар жазушылар туралы өмірбаяндық ақпарат береді, әдебиет теориясы бойынша материалдарды күрделендіреді және тарихи-әдеби негізде салынған лицейлер мен колледждердегі курсты оқуға деген ықыласты қалыптастырады.
5-9 сыныптарда әдебиет теориясындағы ұғымдарды мақсатты пайдалануға және көркем шығарманың поэтикасын оның идеялық-эстетикалық тұтастығында қарастыруға көңіл бөлуге болады.
5-6 сыныптарда оқушылар тек мәтіннен салыстыру, метафора, эпитет тауып қана қоймай, олардың мақсатын анықтауға, белгілі бір суреттерді сөздермен салуға, жанр ұғымын игеруге, жеке сөздердің мағынасын анықтауға және өрнектер, шығарманың мағынасын, оны құрайтын компоненттерді түсіну. Әңгімелесу, түсінігін айту, іскерлік ойындар, жазбаша шығармашылық жұмыстардың нақты нәтижесі бұған дәлел бола алады.
Лицейлер мен колледждерде тарихи және әдеби негіздегі курстың негізі орыс және әлем әдебиетінің маңызды шығармаларын оқып, зерттеу болып табылады. Шығармалардың үш тізімі көрсетілген: оқу мен зерттеуге, рецензиялар мен өз бетінше оқуға арналған.
Лицейлер мен колледждердің оқушылары әдебиетті оның қозғалысы мен дамуында, тарихи-әдеби процесс пен дәуірдің мәдени өмірі аясында игереді. Тіл және әдебиет пәні мұғалімінің ерекше алаңдаушылық тудыратын тақырыбы - студенттердің оқуы мен оқушылардың қызығушылықтарын қалыптастыру шеңберін нығайту, оқудың қабылдауын жетілдіру, әдебиеттің табиғаты мен оның заңдылықтарын түсіну, оқушылардың сөйлеу мәнерін жетілдіру болмақ.
Әдебиет пәні - мектептегі негізгі эстетикалық пән. Ол оқушы бойында биік эстетикалық талғамды дамытады, өнер туындысындағы, табиғаттағы, адамдар қарым-қатынасындағы жарасымдылық пен әсемдікті тани да ұға білуге, дұрыс бағалауға, олардан жан ләззатын тауып әсерленуге, терең пайымдауға үйретеді. Оқушылардың адамгершілік-эстетикалық мұраттарын, көркем талғамы мен қажеттіліктерін осы негізде қалыптастыруды көздейді.
Сонымен бірге ол - өмір танудың ерекше құралы, көркем әдебиетке деген оқырмандардың сүйіспеншілігін, ынта-ықыласын оята отырып, оқырмандық мәдениетті қалыптастырып, оқырмандық тәжірибені дамытуы тиіс. Оқырмандық мәдениеті биік оқушыда тек көркем шығармаға ғана емес, өнердің әр түрлі құндылықтарына деген қызығушылығы, жалпы, кітаппен кездесуге деген тұрақты қажеттілігі, сұранысы пайда болады; кітапты өз бетімен оқуға дайындалады.
1.2. Әдебиеттік оқу сабағының сапасын арттыру үшін заманауи білім беру технологияларын қолдану
Соңғы уақытта көптеген балаларда оқуға деген ынтаның жоқтығы және аз оқитын тенденция байқалады. Оқу сабақтары оларды жалықтырады деп түсінеді. Әрине, оған бірнеше себептер бар: оқуға деген қызығушылықтың жалпы төмендеуі; оқудан басқа ақпарат көздерінің көптігі; оқуға кететін уақытты қысқарту. Дегенмен, балаларды оқуға үйрету қиын. Бірақ, оларға оқуды жақсы көруге үйрету одан да қиын. Алғашында балаларға оқуды меңгеру процесі ұнайды. Олар әріптерден таныс сөздердің қалай пайда болатындығын көруге мүдделі. Бірақ оқу қарқынын арттыру туралы, мұғалім сыныпта болған кезде, ал ата-анасы үйде отырып, оқудың техникасы өсуі үшін баланы оқуға, оқуға және тағыда оқуға мәжбүрлеп жатқанда, онда көптеген адамдарда кітапта отыруға деген құлшынысы жоғалады .
Жыл сайын білім беру ғылымы өскелең ұрпақты оқыту мен тәрбиелеуге жоғары талаптар қояды. Балалардың білімі мен тәрбиесіне ықпал ететін заманауи білім беру технологияларын әзірлеу және тәжірибеде қолдану негізгі педагогикалық міндеттердің бірі болып табылады.
Сондықтан мұғалімдердің басты міндеті - мемлекеттік білім беру стандартының талаптарына сәйкес оқушыларды оқытудың тиімділігін арттыру, тұлғаның қойылған мақсатына оңтайлы сәйкес келетін балалармен жұмысты ұйымдастырудың құралдары, әдістері мен формаларын таңдау, оны дамыту. Мектептегі білім берудегі заманауи педагогикалық технологиялар балалардың білім сапасын арттыруға, сондай-ақ мектептегі білім берудің мемлекеттік стандарттарын енгізуге бағытталған.
Білім беру технологияларын қолдану міндеттері:
-заманауи оқыту технологияларын меңгеру арқылы өзіңіздің білім деңгейіңізді көтеру;
-алған білімдерін практикада қолдану;
-заманауи білім беру технологияларының тиімділігін анықтау;
-оқушылардың білім сапасын арттыру болып саналады.
Бүгінгі таңда педагогикада білім беру технологияларының жалпы қабылданған классификациясы жоқ. Әр түрлі авторлар осы өзекті ғылыми және практикалық мәселені шешуге өзіндік көзқараспен қарайды. Қазіргі дамушы мектепте баланың жеке басы және оның қызметі бірінші орынға шығады.
Сондықтан, басым технологиялар қатарына: дәстүрлі технологиялар, дәстүрлі технологияларға сілтеме жасай отырып, оқу-танымдық іс-әрекетті мазмұнына, әдістеріне, формаларына көп деңгейлі көзқарас негізінде әр оқушының белсенділігін қамтамасыз ететін құралдардың кез-келген жүйесін жүзеге асыруға болатын әр түрлі оқу сабақтары түрлері, танымдық тәуелсіздік деңгейіне, мұғалім мен оқушы арасындағы қатынасты паритетке ауыстыру және тағы басқалар; проблемалық оқыту (білім беру диалогы белгілі бір технология түрі, проблемалық оқыту технологиясы ретінде); бастауыш сыныптардағы зерттеу технологиясы - бұл жоба әдісі; АКТ - технологиялар; интерактивті технологиялар (жұптық жұмыс, тұрақты және алмастырушы құрамның топтары, шеңбер бойынша фронтальды жұмыс); ойын технологиясы; сынақ технологиялары жатады.
Жаңаша білім беру мазмұны бойынша әдебиеттік оқу сабағында заманауи технологиялардың ең көп таралған түрі - дәстүрлі технология. Дәстүрлі технологиялар - бұл оқытудың түсіндірмелі және иллюстрациялық әдісіне құрылған технологиялар. Бұл технологияны қолданғанда мұғалім дайын білім мазмұнын таратуға ден қояды. Сабаққа дайындалу кезінде мұғалім жаңа материалды ұсынудың ең тиімді нұсқаларын және оқиғаға ілеспе анықтылықты табумен айналысады.
Сонымен бірге студенттерге бағдарлама шеңберінде анықталған ақпаратты ұсыну әрдайым дерлік мұғалімнің монологы түрінде болады. Студенттер ынтымақтастықты тұлға аралық қатынастарда жаңа білім, сенім мен жылулық алу үшін бірлескен іс-әрекет деп түсінеді. Сабақтағы оқушылар іс жүзінде өздігінен ештеңе жасамайды, өз бетінше ойланбайды, жай отырады, тыңдайды немесе мұғалім тағайындаған қарапайым тапсырмаларды орындайды.
Заманауи технологиялар өмірге қадам басатын жастардың өмір сүруіне жаңа талаптар қояды: олар тек білімді және шебер емес, сонымен қатар ойшыл, бастамашыл, тәуелсіз болуы керек. Бүгінде білім беруде жаңа білім беру технологиялары белсенді енгізілуде. Технологиялар деп белгілі бір білімдерді ғана емес, оны алу дағдыларын игеруді қажет ететін білім беру стратегиялары түсініледі, бұл оқу процесінің арнайы әдістемелік жүктемесін білдіреді. Заманауи білім беру технологияларының ішінен мен өзімнің ойымша, бастауыш сынып оқушыларымен әдебиеттік оқу сабағында жұмыс істеуге болатындығын анықтадым. Мысалы: дамытушылық, проблемалық оқыту технологиялары, сонымен қатар ақпараттық-коммуникациялық, жобалық, ойындық, денсаулық сақтау технологиялары болып табылады.
Кез-келген заманауи сабақта проблемалық оқыту технологиясынсыз немесе оның элементтерінсіз оқытатын адам болмайды.
Оның өзектілігі қандай? Бұл технологияның өзектілігі оқушылардың танымдық қызығушылықтарын арттыра отырып, оқу іс-әрекетіне деген жоғары мотивтің дамуымен анықталады, бұл туындаған қарама-қайшылықтарды шешу кезінде мүмкін болады, сыныпта проблемалық жағдайлар туғызады. Оқушыларға мүмкін болатын қиындықтарды жеңу кезінде үнемі жаңа білімді, іс-әрекеттің жаңа тәсілдерін, қабілеттер мен дағдыларды меңгеру қажеттілігі туындайды. Аталмыш технологияның басты ерекшелігі - жаңа білім дайын күйінде берілмейді. Балалар оларды өз бетінше зерттеу қызметі барысында ашады: оқушылар өздері ашқан және білдірген нәрсені өзінше үйренеді. Мұндай сабақтарда оқушылар көбірек ойланады, жиі сөйлейді, ойлау мен сөйлеуді белсенді түрде қалыптастырады. Олар өз позицияларын қорғауды, бастамашылықты үйреніп, нәтижесінде мінез-құлықты дамытуды үйренеді.
Сонымен қатар, проблемаларды көре білу, сұрақтар қою, гипотезалар қою, тұжырымдамаларды анықтау, бақылаулар мен эксперименттер жүргізу, қорытындылар мен тұжырымдамалар шығару, мәтінмен жұмыс жасау, өз идеяларын дәлелдеу және қорғай білу, қабілеттілік сияқты білім беру нәтижелеріне жетелейді. Дербес танымдық іс-әрекетке, тез өзгеретін әлемде сәттілікке жету қабілетіне және т.б. итермелейді. Сыныпта проблемалық ситуацияларды құру - бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық ойлауын дамытудың бір жолы болып табылады. Проблемалық оқыту әдістерін сабақта қолдануға болады, кез-келген кезеңде ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz