Майдалау машиналарына шолу

«АЛМАТЫ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ» АҚ

Даулетхан. Б. Ж

ДИПЛОМДЫҚ ЖОБА

Тағамдық өнімдерді ұсақтау жабдығын жетілдіру

5В072400 - «Технологиялық машиналар және жабдықтар» мамандығы

Алматы, 2021

«АЛМАТЫ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ» АҚ

«Инжиниринг және ақпараттық технологиялар»

«Өндірістік үрдістерді механикаландыру және автоматтандыру»

Қорғауға рұқсат берілген:

т. ғ. к., доцент, кафедра меңгерушісі

Шамбулов Е. Д.

«»20 ж.

ДИПЛОМДЫҚ ЖОБА

«Тағамдық өнімдерді ұсақтау жабдығын жетілдіру» тақырыбына

(5В072400)

Технологиялық машиналар және жабдықтар мамандығы/ білім беру бағдарламасы бойынша

Алматы, 2021

«Алматы технологиялық университеті» АҚ

«Инжиниринг және ақпараттық технологиялар» факультеті

«Өндірістік үрдістерді механикаландыру және автоматтандыру» кафедрасы

5В072400 Технологиялық машиналар және жабдықтар

дипломдық жобаны орындауға білімалушыға тапсырма

Даулетхан Бақберген Жанибекұлына

Дипломдық жоба тақырыбы: Тағамдық өнімдерді ұсақтау жабдығын жетілдіру

АТУ бойынша № бұйрықпен бекітілген

Кеңес беру

Дипломдық жұмыстың/дипломдық жобанның тақырыбы: Тағамдық өнімдерді ұсақтау жабдығын жетілдіру

Кеңес берушілер

(нақты мамандықтар/білім беру бағдарламалары бойынша қажетті бөлімдер ғана толтырылады)

АҢДАТПА

Қайта өңдеу өндірісі үшін негізгі технологиялық процесстердің бірі - тағам өнімдерін майдалау. Жұмыста майдалау процесін іске асыру тәсілдері мен құрылымы белгілі, дәнтектес тағам өнімдерін майдалау машиналарының жұмысына терең талдау жасалып, өнімділігі аздығы, өнім бірлігіне шаққандағы меншікті шығындарының жоғарылығы т. с. с. кемшіліктері көрсетілді. Құрылымдық орындалуы бойынша шикізатты жұмысшы зонаға әперу, жерновалардың құрылымдық орындалуымен ерекшеленетін жерновалық камера түріндегі дәнді майдалау машинасы ұсынылды. Машина құрылымында жоғары жернованың төменгі жерноваға салмақ күшімен рналасуы нәтижесінде жұмысшы зонаның енін автоматты түрде реттеу қарастырылған. Қозғалтқыш құрылғының білігіне жұмысшы камераға дәнді тиеуге арналған қиықтүтік бекітілген. Машинаны өндіріске енгізудің технико-экономикалық көрсеткіштері анықталды. Құрылымы қарапайым, өнім бірлігіне меншікті шығындары төмен, өнімділігі жоғары.

АННОТАЦИЯ

Одним из основных технологических процессов для перерабатывающего производства является измельчение пищевых продуктов. В работе известны способы и структура реализации процесса измельчения, проведен глубокий анализ работы машин для измельчения зерновых пищевых продуктов, продемонстрированы недостатки: низкая производительность, высокие удельные затраты на единицу продукции и т. д. Предложена машина для измельчения зерна в виде жерновых камер, отличающаяся конструктивным исполнением жерновых камер, по структурному исполнению направляющая сырья в рабочую зону. В конструкции машины предусмотрено автоматическое регулирование ширины рабочей зоны в результате упора верхней Жерновой в нижнюю жернову силой веса. На валу моторного устройства закреплен отсек для загрузки зерна в рабочую камеру. Определены технико-экономические показатели внедрения машины в производство. Структура простая, удельные затраты на единицу продукции низкие, производительность высокая.

НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР

Диплом жобасында келесі стандарттарға сілтемелер қолданылды:

ҚР СТ 34. 014-2002 Ақпараттық технология. Автоматтандырылған жүйелерге стандарттар кешені. Автоматтандырылған жүйелер. Терминдер мен анықтамалар.

ҚР СТ 34. 015-2002 Ақпараттық технология. Автоматтандырылған жүйелерге стандарттар кешені. Автоматтандырылған жүйе жасауға техникалық тапсырма.

ҚР CТ 1010-2002 Тамақ өнімдері. Тұтынушыға арналған ақпарат. Жалпы талаптар.

ҚР СТ 4. 4-2013 Тамақ және ауыл шаруашылығы өнеркәсібінің өнімдері.

ҚР СТ 2349-2013 Азық-түлік өнімдері, азық-түлік шикізаты, биологиялық белсенді қоспалар.

МЕМСТ 31904-2012 Тамақ өнімдері. Микробиологиялық сынақтан өткізу үшін сынамаларды іріктеу әдістері.

МЕМСТ 26669-85 Тағам және дәмдеуіш өнімдері. Микробиологиялық талдаулар үшін сынамаларды дайындау.

БСТ 1036-97. Тағам өнімдері және азық-түлік шикізаты. Қауіпсіздік көрсеткіштерін анықтау үшін сынамаларды іріктеу әдістері.

ҚР СТ 1993-2010 Азық-түлік өнімдері. Функционалды тағамдық өнімдер. Терминдер мен анықтамалар.

ҚР СТ 2. 246-2012 Үздіксіз жұмыс істейтін таразы, таразы мөлшерлеуіштері. Салыстыру әдістемесі.

ҚР СТ 1081-2002 Тағам өнімдеріне арналған технологиялық нұсқаулықтар мен рецептураны əзірлеу тəртібі. Негізгі ережелер.

МЕМСТ 12. 1, 004-91 Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Өрт.

МЕМСТ 12. 1, 005-88 Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Жұмыс аймағы ауасына жалпы санитарлы-гигиеналық талаптар.

МЕМСТ 12. 1, 003-83 Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Шу. Қауіпсіздіктің жалпы талаптары.

МЕМСТ 12. 2, 003-91 Еңбек қауіпсіздігі стандарттарының жүйесі. Өндіріс жабдықтары. Қауіпсіздіктің жалпы талаптары.

ҚР ҚНмЕ 2. 04-05-2002 Табиғи және жасанды жарық беру.

ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің 2010 жылғы 6 тамыздағы №611бұйрығымен бекітілген «Тамақ өнімдеріне қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар» санитарлық ереже.

ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің 2010 жылғы 3 тамыздағы №588 бұйрығымен бекітілген «Тамақ өнімдерін қайта өңдеу жəне өндіру жөніндегі объектілерге қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар» санитарлық ереже.

ТЕРМИНДЕР ЖӘНЕ АНЫҚТАМАЛАР

Пневмотасымал - сусымалы жүктерді құбыр ішімен тасымалдауға арналған қондырғылар

Желдеткіш - ауаны белгілі қысымен айдауға арналған құрылғы

Циклон - сусымалы өнімдерді тасымалдау кезінде оларды ортадан тепкіш күштің әсерінен түсіруге арналған құрылғы.

Жеңді сүзгі - арнайы материалдан жасалатын ауаны шаңнан тазалауға арналған пневмотасымал қондырғыларының элементі.

Аэрольтасымал - материалды тасымалдау құбыры бойынша артық қысыммен түсіру орнына ауыстыруға арналған құрылғы.

Лаваль соплосы - ол арқылы өтетін газ ағынының жылдамдығын өзгерту үшін ерекше бейіндегі газ арнасы (тарылуы бар) . Бу турбиналарының кейбір түрлерінде кеңінен қолданылады және қазіргі заманғы зымыран қозғалтқыштары мен дыбыстан жоғары реактивті авиацияның маңызды бөлігі болып табылады.

Циклон түсіргіш - ауаны тазартатын циклон немесе циклон пневматикалық тасымалдау жүйелерінде қолданылған кезде шаңның негізгі массасын алуға арналған, сонымен қатар ол аспирация жүйелерінде тазартудың бірінші кезеңі ретінде қолданылады.

Жоғарғы қысымды желдеткіш - бұл үлкен аэродинамикалық кедергісі бар каналдар арқылы үлкен көлемдегі газды жылжытуға арналған құрылғылардың жеке түрі.

Ортадан тепкіш желдеткіш - бұл құрылымдық жағынан үлкен көлемдегі газды үлкен аэродинамикалық кедергісі бар каналдар арқылы жылжытуға арналған құрылғылардың жеке түрі.

Центрифугалық желдеткіш - аздап сиретуді немесе ауа ағынының қысымын жоғарылататын қондырғылар тобына жатады. Ол қарапайым дизайнымен ерекшеленеді, өнеркәсіпте де, тұрмыстық мақсаттарда да қолданылады. Ол әртүрлі сызықтық өлшемдер мен техникалық параметрлерге ие болуы мүмкін.

АУДАРМАЛАР

Компонент - құрамдас бөліктері

Жернова - тас

Жерновой постав - тас диірмен

Производственное помещение-өндірістік жай

Рубашка - жейде

Переливные трубы - құйғыш құбыр

Кран - ағытпа

Отбор проб - сынама алу

сливки ­ кілегей

Плунжерные насос­дозаторы - плунжерлі сорғы - мөлшерлегіштер

Контрольно - измерительные приборы - бақылау -өлшеу құралдары і

Опорный ролик ­ тіректік шығыр

Ролик ­ шығыр

Червячный редуктор ­ құртша редуктор

Шестеренный насос ­ тіс­тегерінді сорғы

Стационарный ­ тұрақты, бір жерге жылжымайтын етіп бекітілген

Поворотная коленооборазная труба ­ жылжымалы иін тәрізді құбыр

Үштік - тройник

Трубопровод - құбырөткізгіш

Регулирующая заслонка - реттеу жаппасы

контактное давление - түйіспелік қысым

Долговечность - төзімділік

БЕЛГІЛЕУЛЕР МЕН ҚЫСҚАРТУЛАР

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ

Өндірістік мекемелер үшін шикізатты өңдеу, қайта өңдеу процесстерін іске асыра отырып, дайын өнім шығару өндірістік мекемелер -, дәннен жарма, ұн тарту, шикізатты майдалау процесі басты технологиялық процесстің бірінен саналады. Осыған байланысты шикізаттық, немесе термиялық өңдеу өнімдерін майдалау процесін жетілдіруде өндіріс мекемелерінің техникалық өркендеу деңгейінің мәні зор.

Ауыл шаруашылығы өндірісін табысты өркендетудің бірден-бір кепілі - технологиялық процесстерді жетілдіру және кіші ауқымды технологиялық желілерді өндіріске көптеп енгізу болып табылады.

Майда өнімдер шығаруға қатысты технологиялық процесстерді талдау барысында негізгі қозғаушы процесс майдалау процесі екендігі белгілі болды. Материалдарды майдалау үшін қолданылып келген майдалағыш машиналар мен механизмдердің ауқымдық өлшемдері үлкен болғандықтан металлдық сиымдылықтары өте жоғары, өнімділіктері төмен, энергия шығыны өте жоғары болғандықтан, өнім бірлігіне шаққандағы процесстің меншікті шығыны өте жоғары болып шығады. Осыған байланысты майдалау процесінің өзіндік құны қымбат болатындығы белгілі.

Жалпы материалдарды майдалауға арналған тиімділігі жоғары технологиялық жабдықтар жасау қарқынын арттыруды стандартқа енгізілмеген дәстүрлі технологияға негізделген жаңа құрылымды машиналар жасаумен байланыстыруға болады.

Ұлттық-дәстүрлі технология жасалатын тары дәнін бірнеше процестерден өткізу арқылы алынатын тікелей тұтынылатын «сөк» жармасын майдалап одан талқан алу негізінде майдалағыш машина жасау үшін ең әуелі тұрмысқа енгеніне мыңдаған жылдар өткен тас диірменнің құрылымдық орындалуына көңіл бөлу керек. Қолданымнан қалмаған қолмен қозғалысқа түсетін кәдімгі тас диірменнің төменгі жерновасының жұмысшы бетінің диаметрі бойымен ұзынша ойық тартылған. Ойықтың ені шамамен дәнектердің 3-5 түйірі қатар сиып кететіндей өлшеммен алынған. Жоғарғы жернова айналмалы, оны шамамен 20-25 айн/мин жиілікпен қолмен айналдырады. Ол үшін жоғарғы жернованың периферийіне жақын тұста ұяшық жасалған. Сол ұяшыққа істік таяқтың ұшын енгізіп, 200-300 мм-дей жоғарыдан қолмен ұстап айналдырады. Мұндай ұн, талқан тарту тәсілдерінің кемшілігі - еңбек жағдайы ауыр, тікелей қол еңбегін пайдаланады, процесстің өнімділігі осыған байланысты өте төмен.

Сөк жармасын майдалап талқан алу процесінің өнімділігін арттыру үшін жобада көпсекциялы жерновалық машина ұсынылады. Машинаның таңдалған құрылымының өзектілігін негіздеу үшін әдеби-нормативтік, патенттік шолу жасалып, талдау жүргізілді. Қолданымдағы және құрылымы мәлім технологиялық майдалау жабдықтарының жұмысын талдау жасалды.

Майдалағыш машинаның құрылымдық ерекшеліктері бойынша сызбалық құрастыру құжаттары жасалып, төмендегі бөлімдерде машинаның жұмыс істеу принципі мен реті, негізгі параметрлерін есептеу әдістемесі берілген. Жобада тары дәнінен жасалған «сөк» жармасын майдалау процесінің технологиялық тиімділігін арттыру мәселелері, қабылданған көпсекциялы жерновалық майдалағыштың құрылымдық және принциптік ерекшеліктері суреттелді.

Майдалағыш машинаны есептеу және технологиялық тиімділігі туралы мәліметтер келтірілді. Тіршілікті қауіпсіздендіру, еңбекті қорғау бойынша ережелер мен шаралар көрсетілді. Қоршаған ортаны қорғау, өндірістік экология мәселелері де қарастырылды. Машинаны өндіріске енгізуден түсетін түсім мен жылдық экономикалық тиімділік көрсеткіштері бойынша нақты мәліметтер есептеу жолымен алынды.

Тақырып бойынша іздену, талдау жұмыстары үшін пайдаланылған отандық жыне шетелдік нормативтер мен әдебиеттерге шолу жасалынып, патенттік ізденіс жұмыстары жүргізілді. Әдебиеттер тізімі жазбаның соңғы жағында орналасқан.

Жобаның мақсаты - майдакесек құрылымды, меншікті салмағы салыстырмалы түрде төмен тағам өнімдерін майдалау процесінің технологиялық тиімділігін арттырып, өнімділікті жоғарылатуға мүмкіндік беретін жерновалық майдалағыш машинаның құрылымын жобалау.

Алға қойылып отырған мақсатқа жету үшін жобалық жұмыста төмендегідей ретпен техникалық ұсыныстар қарастырылған:

1) майдалау процесінің технологиялық тиімділігін арттыру үшін жерновалық майдалағыштың құрылымын қайта қарап, тиімді вариантты таңдап алу керек;

2) машинаның өнімділігін арттыру үшін жұмысшы зоналардың санын секциялы етіп құрылымдау керек;

3) секциялар айналмалы және қозғалмайтын көлденең жерновалардың арасы, яғни жұмысшы зоналардың саны секция санын анықтауы керек;

4) барлық секцияларға өнімді бірдей уақытта қатар тиеу-түсіру қарастырылуы керек.

Технологиялық талаптарды алынатын өнімнің құрамдық біркелкілігін сақтау тарапынан қарағанда жерновалық табақшаларды тік біліктерге орнатқан тиімді.

Алынатын өнімнің түйірлік майдалығын технологиялық талаптарға жақындату үшін жұмысшы зонада өнімнің қайта өңделу ұзақтығын ұлғайтады. Ол үшін жерновалық табақшалардың көлденең орналасқаны техникалық дұрыс шешім болып табылады.

Майдалағыш машинаның қажетті өнімділігін қамтамасыз ету үшін секция санын реттейді, яғни секциялардың саны жерновалардың санына тәуелді.

1 Әдеби шолу

1. 1 Азық - түлік өнімдерін ұсақтау үдерісіне түсініктеме

Дәнтектес өнімдерді майдалау процесін орыс ғалымдары П. А. Козьмин, Я. Н. Куприц, С. Д. Хусид, П. П. Ястубов, Р. Демидов, Г. Д. Гальперин, А. Т. Птушкин т. б. зерттеген. ТМД елдеріндегі дәнді қайта өңдеу мекемелері үшін майдалау процесіне қатысты мол тәжірибе жинақталды. Дегенмен, ғылыми-зерттеу жұмыстарының соншалықты молдығына қарамастан майдалағыш машинаның тиімді құрылымын таңдап алу, сәйкес машинаның негізгі параметрлерін анықтауға қатысты теориялық жолмен негізделген мәліметтер жоқтың қасында қалып келеді. Бұл машиналардың қатарында жерновалық майдалағыш та бар.

А. Ребиндер, Н. Наумов т. б. (РФ) ғалымдардың жетекшілігімен жүргізілген ғылыми-зерттеу жұмыстары мынаны көрсетті: майдаланатын материалдық құрылымдық ерекшеліктері (кеуектің, өткізгіштік, меншікті салмағы, немесе тығыздығы) механикалық қасиеттеріне, деформациялану- майдалану кезіндегі күйіне қатты әсер етеді.

Құрылымдық-механикалық қасиеттер дегеніміз сыртқы күштердің әсерінен материал кесегінің серпімді және пластикалық деформациялану кезінде майдалану сипатына әсер ететін фактор. Деформациялануы - сыртқы күштердің әсерінен материал түйірлерінің сызықтық өлшемдері мен пішінінің өзгеруі. Егер сыртқы күштер белгілі бір шамадан асып кетпесе, серпімді дене өзінің бастапқы қалпына келе алады, ал пластикалық дене келе алмайды. Пластикалық деформация құрамдастарды қозғалысқа түсірсе де, материалдың қалың қабатында өзгеріс болмайды, яғни материалдың сызықтық өлшемдері мен пішіні майдалағанда өзгеріп, матерниалдық қасиеті өзгеріске түспеуі - алынатын өнімнің сапалық көрсеткіштерін анықтайды.

Материал кесектері немесе майда түйірлерге түсетін серпімді және пластикалық деформацияны сыртқы күштер жеңген соң майдалана алады.

Сонымен деформациялану кезінде серпімді және пластикалық, берікті қасиеттердің жиынтығы арқылы дәнектің жағдайы анықталады. Дәннің механикалық қасиеттері серпімді, пластикалық және беріктік қасиеттермен сынақ кезінде қысу, ығыстыру және созу арқылы тағайындалады.

Академик П. А. Ребиндердің тұжырымы бойынша үгілгіш денелерді майдалау процесі дәнекке әуелі сызаттар түсіп барып, бөлшектерге ыдырау нәтижесінде соңғы өнімге қойылатын талаптарға сәйкес дисперсиялығы әртүрлі заттар түзілуі арқылы іске асады. Дәнек құрылымындағы көзге көрінбейтін сызаттар қайтадан жойылып, дененің тұтастығын сақтап қалудың алдын алу үшін оған сұйықпен өңдеу жолымен әсер ету керек. [16]

Сыртқы күштердің әсерінен қатты дененің сыртқы беті бұзылады: терең сызаттар пайда болады. Бұл сызаттар тұрған орындар бүлінудің бастапқы зонасы болып табылады. Бұл зонада дененің беріктігі алғашқы шамасына қарағанда күрт төмендейді. Денеде пластикалық деформацияланудан пайда болған микросызаттар беттік белсенді заттардың (ылғал) қатысуымен қайта қалпына келе алмайды да, күш әсерінен бұл сызаттар ұлғайп, дене бөлшектенеді. Дененің механикалық бүлінуге қарсылық көрсету қабілетін беріктік деп атайды. Беріктік материал құрамындағы элементтердің молекулалық құрылымына, ара қашықтығы мен ішкі кеңістіктік құрылымға тәуелді. Бүлінуге ішкі ілінісу күштері мен материалдық құрылымдық қаңқасы қарсылық көрсетеді: олардың мәні көбейген сайын, материал түйірі, немесе кесегінің сыртқы күш әсері мен деформацияға қарсылығы артады, беріктігі ұлғаяды. Беріктік дәнді дақылдардың маңызды қасиеті: майдалау процесіне жұмсалатын энергия, кондициялау режимін тағайындау, майдалау режимін анықтау сияқты технологиялық талаптар тікелей беріктікке тәуелді. [1]

Құрғақ түйіркесек материалдарды майдалау сызат көріне отырып, түйірдің бөлшектерге ыдырауымен сипатталады, ал ылғал материалды майдалау - қалдық деформацияның сақталуымен ерекшеленеді. Ылғал материалдың құрылымдық қаңқасының арасына еніп, олардың арасындағы байланысты әлсіретеді. Осының нәтижесінде молекулалар арасындағы әсерлесу күші төмендеп, материал түйірінің беріктігі азаяды.

... жалғасы

Өндірістік тәжірибе қорытындысы

Салмасы бар шоколад

Ортадан тепкіш роторлы диірменнің тиімділігін арттыру

Суда еритін полимерлерді алу

Астықтың технологиялық қасиеттері

Гипс бұйымдарын өндіру технологиясына жалпы шолу

«ФФПС» - сериалы суда еритін полимерді цемент шикізат шламының сұйылтуға әсерін анықтау

Қалдықтарға арналған бункерлер

Шұжық өндіру технологиясы

Диірменнің астық тазалау бөлімшесінде астықты тартуға дайындау

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс