Бауыржан Момышұлының қазақ әдебиетіндегі балаларға арналған шығармалары
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ ЖОҒАРЫ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ
М.Х.ДУЛАТИ АТЫНДАҒЫ ТАРАЗ ӨҢІРЛІК УНИВЕРСИТЕТІ
ҰСТАЗ ИНСТИТУТЫ
МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ ЖӘНЕ БАСТАУЫШ БІЛІМ БЕРУ кафедрасы
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Бастауыш мектептегі балалар әдебиеті пәні бойынша
Тақырыбы: Б.Момышұлының балалар әдебиетіндегі алатын орны
Білімгер: Несіпбай Мерейім
Тобы: ПМНО 22-3 ________________
қолы
Жетекші: ф.ғ.к., доцент
аты-жөні қызметі
Қорғауға жіберілді ____ _____________ 2023ж. _______________
қолы
Жұмыс қорғалды ____ _____________ 2023ж. бағасы _______________
жазбаша
Комиссия мүшелері: ________________________________ _______________
аты-жөні қолы
________________________________ _______________
аты-жөні қолы
_________________________________ ________________
аты-жөні қолы
Тараз 2023
Курстық жұмыс
Ф 11.01-2022
1-баспа 25.06.2022
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ ЖОҒАРЫ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ
М.Х.ДУЛАТИ АТЫНДАҒЫ ТАРАЗ ӨҢІРЛІК УНИВЕРСИТЕТІ
МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ ЖӘНЕ БАСТАУЫШ БІЛІМ БЕРУ кафедрасы
ПМНО 22-3 тобының студенті Несіпбай Мерейім Жандосқызы курстық жұмыс
ТАПСЫРМА
Бастауыш мектептегі балалар әдебиеті пәні бойынша
Тақырыбы: Б.Момышұлының балалар әдебиетіндегі алатын орны
Тапсырманың арнайы нұсқауы - курстық жұмысты университеттің талаптарына сай рәсімдеу
3.Есепке-түсініктеме жазбаларының негізгі тараулары (жұмыстары)
Орындау кестесі
Көлемі, %
Орындау уақыты
Кіріспе
10%
22.09.2022
1.
15%
6.10
1.1
15%
20.10
1.2
10%
27.10
2.
10%
28.10
2.1
15%
3.11
2.2
10%
10.11
Қорытынды
10%
17.11
Пaйдaлaнылғaн әдебиеттер
10%
17.11
Жобаның (жұмысты) жинақтау мерзімі
100%
04.12.2022
Қорғау
Кафедра мәжілісінде бекітілген
Жетекшісі: ф.ғ.к., доцент___________ ... ... ... ...
қызметі қолы аты-жөні
Тапсырманы орындауға қабылдадым 2023ж.
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
1. Бауыржан Момышұлының балалар әдебиетіне тартқан қаламы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
1.1. Бауыржан Момышұлының шығармашылық өмірбаяны ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... 5
1.2. Жазушының әдеби мұралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2. Бауыржан Момышұлының балалар әдебиетінен алатын орны ... ... ... ... .11
2.1. "Ұшқан ұя" повесінің тәрбиелік мәні ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...11
2.2. Қаламгердің балаларға арнаған әңгімелері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ..16
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..24
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 26
Кіріспе
Курстық жұмыстың өзектілігі. Бауыржан Момышұлының атын айтқанда, екі бірдей бейне көз алдымызға келеді: бірі -- батырдың бейнесі, екіншісі жазушының бейнесі. Халқының аса ардақтысы, Бауыржан тұлғасына тамаша жауынгерлік сипат пен әдеби шығармашылық сипатының ғажап сыйысқандығына тәнті болмау мүмкін емес.
Бауыржан шығармалары майдан шебінде жүріп, көзі көрген өмір тәрбисінен алынған отты жүректің, ыстық қанмен жазылған шығармалар болып табылады. Бауыржанның тұңғыш туындысы болған, қазақ әдебиетіндегі шаттығы биік шығармаларының бірі - Ұшкан ұя.
Ұшкан ұя повесі мемуралық жанрдағы шығарма ретінде жазылғанмен, ол проза денгейіне көтерілген ұлттық сипатта жазылған нағыз көркем туынды.
Баукеңнің ұғымында өз ұлтының тәрбиесінен жұрдай адамнан, баршаға бауырмалдық шықпайды, өйткені ол ұлтты сүюдің не екенін білмейді - дей келіп, ұлттық рух пен ұлттық патриотизмді күшейту үшін, ұлттық тәрбиені қалпына келтіру керектігін атап көрсетеді.
Б. Момышұлының Ұшқан ұя еңбегін ұлттық салт - дәстүрімізді, көркем шығармаға мазмұндап берген этнографиялық еңбек деп айтуға толық негіз бар. Шығармадағы негізгі мәселе - Адам, оның кемелдену жолдары болса, шығарма сюжеті осы адамдардын өзара әңгімелесуі, кеңесуі арқылы дамиды. Туындының өн бойында тектіліктің, кемеңгерліктің діңгегі суреттелген.
Қазақ және орыс тілінің мол мүмкіндігін өзінің табиғи дарынымен, қаламгерлік танымымен қорыта пайдаланып, көрнекті қаламгерлік тұғырға көтерілген Бауыржан Момышұлы шеберлігін арнайы қарастыруда Қазақстан Республикасының Президенті, Ұлт Көшбасшысы - Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың Тарих толқынында атты кітабындағы қазақ тарихындағы дара тұлғалар хақындағы ойларының көрнекті жазушы Бауыржан Момышұлының тарихи-әдеби шығармашылығына, әскери қолбасшылық және қоғам қайраткері қасиеттері тұтасқан тұлғасына қатысты екендігін басты назарға аламыз: ... ол адамдар кейбір ымыраға бара отырып, басты нәрсені - халықтың тұтастығын, оның ғасырлар бойы қалыптасқан ішкі құндылықтарын жоғалтып алмау үшін қандай жолды таңдау қажеттігін түсінетін болады.
Өз даналығының күшімен табатын аяқ алысын аңғарып, барар бағытын бағалай білетін сондай адамдар табылуы тиіс еді. Олар жеке өз бастарының
шығармашылық тағдырымен екі мәдениеттің басын қосуға тиіс еді. Олардың шығармашылығының өзі жеке адамның санасындағы тұйықталған драма немесе шалқыған патетика емес, мәдениеттердің, өркениеттердің бір-біріне өзара ауысуының тарихи сәтті сағаты болып табылмақ және ол сәт жаңағы ауыс-түйіс өмірдің өзінен өріс тауып, кеңінен қанат жаюынан бұрын болмақ керек.
Олар өздерінің кедергі атаулыны бұзып-жарған ғаламат шығармашылық тегеурінімен жаңа, бұрынғыдан әлдеқайда жоғары бейнелер, мағыналар мен құндылықтар қалыптастырады деп көрсеткен.
Курстық жұмыстың нысаны. Бауыржан Момышұлының қазақ әдебиетіндегі балаларға арналған шығармалары.
Курстық жұмыстың мақсаты. Бауыржан Момышұлының балалар әдебиетіндегі алатын орнын ғылыми-теориялық тұрғыдан негіздеу.
Курстық жұмыстың міндеттері.
1 . Бауыржан Момышұлының шығармашылығын ғылыми зерттеу еңбектері негізінде талдау.
1. Жазушының балалар әдебиетіндегі алатын орын зерттеу.
2. Бауыржан Момышұлының балаларға арнап жазған шығармаларының тәрбиелік мәнін ашып көрсету.
3. Жазушы шығармашылығының ерекшеліктерін негіздеу.
Зерттеу болжамы. Егер жазушының балалар әдебиетіндегі алатын орнын зерттеп, бастауыш сынып оқушыларына арналған шығармаларын ғылыми тұрғыдан қарастыратын болсақ, ақын шығармалары арқылы бастауыш сынып білім алушыларына кешенді түрде тәрбие беруге болады.
Зерттеу әдістері. Тақырып бойынша ғылыми зерттеу еңбектерін талдау әдісі, баяндау, талдау, салыстыру, сараптау, жинақтау, жүйелеу, қорыту әдістері қолданылды.
Курстық жұмыс кезеңдері: Курстық жұмыс үш кезеңнен тұрады.
Бірінші кезеңде: зерттеу тақырыбы бойынша жұмыс жоспарын құру; ¨ зерттеу жүргізу әдістері анықталды.
Екінші кезеңде: зерттеу тақырыбы бойынша әдебиеттерді қарастыру және оларды талдау жүргізілді.
Үшінші кезеңде: ғылыми зерттеу жұмысы қорытындыланып, зерттеу нәтижелерін тұжырымдалды.
Курстық жұмыстың құрылымы. Курстық жұмыс кіріспеден, екі бөлімнен, қорытындыдан және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
Пайдаланылған әдебиеттер:
Бауыржан Момышұлы шығармаларының тәрбиелік мәні. Г. А. Дуйсенбиева
Ақиқат пен аңыз. Ә. Нұршайықов
"Ұшқан ұя" Б.Момышұлы
"Ағасы бардың жағасы бар" Б.Момышұлы
Әдебиеттану. Бауыржан Момышұлының портрет жасау және пейзажды суреттеу шеберлігі. О.Ж. Адилхановна https:www.kaznu.kzcontentfiles pagesfolder3157%D0%94%D0%B8%.pdf
\толықтырамын\
Бауыржан Момышұлының балалар әдебиетіне тартқан қаламы
Елдік пен ерліктің киесіндей, батырлық пен батылдықтың иесіндей, асылдық пен жасындықтың үлгісіндей аты аңызға айналған ... жалғасы
М.Х.ДУЛАТИ АТЫНДАҒЫ ТАРАЗ ӨҢІРЛІК УНИВЕРСИТЕТІ
ҰСТАЗ ИНСТИТУТЫ
МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ ЖӘНЕ БАСТАУЫШ БІЛІМ БЕРУ кафедрасы
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Бастауыш мектептегі балалар әдебиеті пәні бойынша
Тақырыбы: Б.Момышұлының балалар әдебиетіндегі алатын орны
Білімгер: Несіпбай Мерейім
Тобы: ПМНО 22-3 ________________
қолы
Жетекші: ф.ғ.к., доцент
аты-жөні қызметі
Қорғауға жіберілді ____ _____________ 2023ж. _______________
қолы
Жұмыс қорғалды ____ _____________ 2023ж. бағасы _______________
жазбаша
Комиссия мүшелері: ________________________________ _______________
аты-жөні қолы
________________________________ _______________
аты-жөні қолы
_________________________________ ________________
аты-жөні қолы
Тараз 2023
Курстық жұмыс
Ф 11.01-2022
1-баспа 25.06.2022
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ ЖОҒАРЫ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ
М.Х.ДУЛАТИ АТЫНДАҒЫ ТАРАЗ ӨҢІРЛІК УНИВЕРСИТЕТІ
МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ ЖӘНЕ БАСТАУЫШ БІЛІМ БЕРУ кафедрасы
ПМНО 22-3 тобының студенті Несіпбай Мерейім Жандосқызы курстық жұмыс
ТАПСЫРМА
Бастауыш мектептегі балалар әдебиеті пәні бойынша
Тақырыбы: Б.Момышұлының балалар әдебиетіндегі алатын орны
Тапсырманың арнайы нұсқауы - курстық жұмысты университеттің талаптарына сай рәсімдеу
3.Есепке-түсініктеме жазбаларының негізгі тараулары (жұмыстары)
Орындау кестесі
Көлемі, %
Орындау уақыты
Кіріспе
10%
22.09.2022
1.
15%
6.10
1.1
15%
20.10
1.2
10%
27.10
2.
10%
28.10
2.1
15%
3.11
2.2
10%
10.11
Қорытынды
10%
17.11
Пaйдaлaнылғaн әдебиеттер
10%
17.11
Жобаның (жұмысты) жинақтау мерзімі
100%
04.12.2022
Қорғау
Кафедра мәжілісінде бекітілген
Жетекшісі: ф.ғ.к., доцент___________ ... ... ... ...
қызметі қолы аты-жөні
Тапсырманы орындауға қабылдадым 2023ж.
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
1. Бауыржан Момышұлының балалар әдебиетіне тартқан қаламы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
1.1. Бауыржан Момышұлының шығармашылық өмірбаяны ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... 5
1.2. Жазушының әдеби мұралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2. Бауыржан Момышұлының балалар әдебиетінен алатын орны ... ... ... ... .11
2.1. "Ұшқан ұя" повесінің тәрбиелік мәні ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...11
2.2. Қаламгердің балаларға арнаған әңгімелері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ..16
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..24
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 26
Кіріспе
Курстық жұмыстың өзектілігі. Бауыржан Момышұлының атын айтқанда, екі бірдей бейне көз алдымызға келеді: бірі -- батырдың бейнесі, екіншісі жазушының бейнесі. Халқының аса ардақтысы, Бауыржан тұлғасына тамаша жауынгерлік сипат пен әдеби шығармашылық сипатының ғажап сыйысқандығына тәнті болмау мүмкін емес.
Бауыржан шығармалары майдан шебінде жүріп, көзі көрген өмір тәрбисінен алынған отты жүректің, ыстық қанмен жазылған шығармалар болып табылады. Бауыржанның тұңғыш туындысы болған, қазақ әдебиетіндегі шаттығы биік шығармаларының бірі - Ұшкан ұя.
Ұшкан ұя повесі мемуралық жанрдағы шығарма ретінде жазылғанмен, ол проза денгейіне көтерілген ұлттық сипатта жазылған нағыз көркем туынды.
Баукеңнің ұғымында өз ұлтының тәрбиесінен жұрдай адамнан, баршаға бауырмалдық шықпайды, өйткені ол ұлтты сүюдің не екенін білмейді - дей келіп, ұлттық рух пен ұлттық патриотизмді күшейту үшін, ұлттық тәрбиені қалпына келтіру керектігін атап көрсетеді.
Б. Момышұлының Ұшқан ұя еңбегін ұлттық салт - дәстүрімізді, көркем шығармаға мазмұндап берген этнографиялық еңбек деп айтуға толық негіз бар. Шығармадағы негізгі мәселе - Адам, оның кемелдену жолдары болса, шығарма сюжеті осы адамдардын өзара әңгімелесуі, кеңесуі арқылы дамиды. Туындының өн бойында тектіліктің, кемеңгерліктің діңгегі суреттелген.
Қазақ және орыс тілінің мол мүмкіндігін өзінің табиғи дарынымен, қаламгерлік танымымен қорыта пайдаланып, көрнекті қаламгерлік тұғырға көтерілген Бауыржан Момышұлы шеберлігін арнайы қарастыруда Қазақстан Республикасының Президенті, Ұлт Көшбасшысы - Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың Тарих толқынында атты кітабындағы қазақ тарихындағы дара тұлғалар хақындағы ойларының көрнекті жазушы Бауыржан Момышұлының тарихи-әдеби шығармашылығына, әскери қолбасшылық және қоғам қайраткері қасиеттері тұтасқан тұлғасына қатысты екендігін басты назарға аламыз: ... ол адамдар кейбір ымыраға бара отырып, басты нәрсені - халықтың тұтастығын, оның ғасырлар бойы қалыптасқан ішкі құндылықтарын жоғалтып алмау үшін қандай жолды таңдау қажеттігін түсінетін болады.
Өз даналығының күшімен табатын аяқ алысын аңғарып, барар бағытын бағалай білетін сондай адамдар табылуы тиіс еді. Олар жеке өз бастарының
шығармашылық тағдырымен екі мәдениеттің басын қосуға тиіс еді. Олардың шығармашылығының өзі жеке адамның санасындағы тұйықталған драма немесе шалқыған патетика емес, мәдениеттердің, өркениеттердің бір-біріне өзара ауысуының тарихи сәтті сағаты болып табылмақ және ол сәт жаңағы ауыс-түйіс өмірдің өзінен өріс тауып, кеңінен қанат жаюынан бұрын болмақ керек.
Олар өздерінің кедергі атаулыны бұзып-жарған ғаламат шығармашылық тегеурінімен жаңа, бұрынғыдан әлдеқайда жоғары бейнелер, мағыналар мен құндылықтар қалыптастырады деп көрсеткен.
Курстық жұмыстың нысаны. Бауыржан Момышұлының қазақ әдебиетіндегі балаларға арналған шығармалары.
Курстық жұмыстың мақсаты. Бауыржан Момышұлының балалар әдебиетіндегі алатын орнын ғылыми-теориялық тұрғыдан негіздеу.
Курстық жұмыстың міндеттері.
1 . Бауыржан Момышұлының шығармашылығын ғылыми зерттеу еңбектері негізінде талдау.
1. Жазушының балалар әдебиетіндегі алатын орын зерттеу.
2. Бауыржан Момышұлының балаларға арнап жазған шығармаларының тәрбиелік мәнін ашып көрсету.
3. Жазушы шығармашылығының ерекшеліктерін негіздеу.
Зерттеу болжамы. Егер жазушының балалар әдебиетіндегі алатын орнын зерттеп, бастауыш сынып оқушыларына арналған шығармаларын ғылыми тұрғыдан қарастыратын болсақ, ақын шығармалары арқылы бастауыш сынып білім алушыларына кешенді түрде тәрбие беруге болады.
Зерттеу әдістері. Тақырып бойынша ғылыми зерттеу еңбектерін талдау әдісі, баяндау, талдау, салыстыру, сараптау, жинақтау, жүйелеу, қорыту әдістері қолданылды.
Курстық жұмыс кезеңдері: Курстық жұмыс үш кезеңнен тұрады.
Бірінші кезеңде: зерттеу тақырыбы бойынша жұмыс жоспарын құру; ¨ зерттеу жүргізу әдістері анықталды.
Екінші кезеңде: зерттеу тақырыбы бойынша әдебиеттерді қарастыру және оларды талдау жүргізілді.
Үшінші кезеңде: ғылыми зерттеу жұмысы қорытындыланып, зерттеу нәтижелерін тұжырымдалды.
Курстық жұмыстың құрылымы. Курстық жұмыс кіріспеден, екі бөлімнен, қорытындыдан және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
Пайдаланылған әдебиеттер:
Бауыржан Момышұлы шығармаларының тәрбиелік мәні. Г. А. Дуйсенбиева
Ақиқат пен аңыз. Ә. Нұршайықов
"Ұшқан ұя" Б.Момышұлы
"Ағасы бардың жағасы бар" Б.Момышұлы
Әдебиеттану. Бауыржан Момышұлының портрет жасау және пейзажды суреттеу шеберлігі. О.Ж. Адилхановна https:www.kaznu.kzcontentfiles pagesfolder3157%D0%94%D0%B8%.pdf
\толықтырамын\
Бауыржан Момышұлының балалар әдебиетіне тартқан қаламы
Елдік пен ерліктің киесіндей, батырлық пен батылдықтың иесіндей, асылдық пен жасындықтың үлгісіндей аты аңызға айналған ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz