Пробиотиктер, пребиотиктер және симбиотиктер
Жоспар
1. Кіріспе
2. Пробиотиктер
3. Пробиотиктер келесі биологиялық пайдалы қасиеттерімен сипатталады
4. Пробиотиктер және пробиотиктердің әсерлері.
5. Пребиотиктер, симбиотиктер, негізгі түсініктері, алу технологиясы
6. Құрамына тамақтың пробиотиктер микрофлорасын қосу арқылы өндірістік жол.
7. Қортынды
1. Кіріспе
2. Пробиотиктер
3. Пробиотиктер келесі биологиялық пайдалы қасиеттерімен сипатталады
4. Пробиотиктер және пробиотиктердің әсерлері.
5. Пребиотиктер, симбиотиктер, негізгі түсініктері, алу технологиясы
6. Құрамына тамақтың пробиотиктер микрофлорасын қосу арқылы өндірістік жол.
7. Қортынды
Кіріспе
Филогенетикалық даму процесінде адамдар мен жануарларда күрделі микроэкологиялық жүйе қалыптасқан – динамикалық тепе-теңдік жағдайы, яғни бірінші иесінің организмінің физиологиялық және иммунологиялық ерекшеліктермен, ал екінші жағынан – микробтардың сандық және сапалық құрамымен, олардың биологиялық белсенділігінің әртүрлілігімен анықталады.
Онтогенезде микроэкологиялық жүйенің қалыптасуында маңызды рольді секреторлық, эвакуаторлық функцияларының ерекшеліктері, асқорыту жолдарының әр түрлі бөлімдеріндегі сіңіру қызметі, иммунологиялық локальді және жүйелі факторлардың жағдайы, спецификалық емес факторлардың өнімі атқарады. Жалпы биологиялық тұрғыда, дисбактериоздың дамуы – бұл ие организмінің қолайсыз экзо- немесе эндогенді факторларының әсеріне микроэкологиялық жүйенің спецификалық емес реакциялары. Ішек дисбактериозы екіншілей синдром болып табылады. Ішек дисбактериозы арқылы пайда болған патогенді ақау шеңберін үзу, негізгі сырқатқа сәтті табылған емдей қажет. Жасырын ағымды дисбактериоздік ауытқулар немесе дибактериоздық клиникалық айқын сипаттамалардың ауқымды кең таралуын көптеген авторлар организмнің жалпы иммунобиологиялық реактивтілігін төмендеуімен байланыстырады: асқорыту мүшелерінің және басқа да жүйелер мен мүшелердің сырқаттарымен, стрестік жағдаймен, экологиялық және әлеуметтік әсерлердің жоғарлауымен антибиотиктерді қабылдаумен, радио-, химио-, иммуносупрессивті терапиямен және басқа да факторлармен.
Филогенетикалық даму процесінде адамдар мен жануарларда күрделі микроэкологиялық жүйе қалыптасқан – динамикалық тепе-теңдік жағдайы, яғни бірінші иесінің организмінің физиологиялық және иммунологиялық ерекшеліктермен, ал екінші жағынан – микробтардың сандық және сапалық құрамымен, олардың биологиялық белсенділігінің әртүрлілігімен анықталады.
Онтогенезде микроэкологиялық жүйенің қалыптасуында маңызды рольді секреторлық, эвакуаторлық функцияларының ерекшеліктері, асқорыту жолдарының әр түрлі бөлімдеріндегі сіңіру қызметі, иммунологиялық локальді және жүйелі факторлардың жағдайы, спецификалық емес факторлардың өнімі атқарады. Жалпы биологиялық тұрғыда, дисбактериоздың дамуы – бұл ие организмінің қолайсыз экзо- немесе эндогенді факторларының әсеріне микроэкологиялық жүйенің спецификалық емес реакциялары. Ішек дисбактериозы екіншілей синдром болып табылады. Ішек дисбактериозы арқылы пайда болған патогенді ақау шеңберін үзу, негізгі сырқатқа сәтті табылған емдей қажет. Жасырын ағымды дисбактериоздік ауытқулар немесе дибактериоздық клиникалық айқын сипаттамалардың ауқымды кең таралуын көптеген авторлар организмнің жалпы иммунобиологиялық реактивтілігін төмендеуімен байланыстырады: асқорыту мүшелерінің және басқа да жүйелер мен мүшелердің сырқаттарымен, стрестік жағдаймен, экологиялық және әлеуметтік әсерлердің жоғарлауымен антибиотиктерді қабылдаумен, радио-, химио-, иммуносупрессивті терапиямен және басқа да факторлармен.
Пайдаланылған әдебиеттер
Микробиология және иммунология Б.Т. Толысбаев К.Б. Бияшев
Медециналық және ветеринарлық биотехнология Кедельбаев Б.Ш Мамырбекова А.К
Микробиология және иммунология Б.Т. Толысбаев К.Б. Бияшев
Медециналық және ветеринарлық биотехнология Кедельбаев Б.Ш Мамырбекова А.К
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ
ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ АГРАРЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
Биологиялық қауіпсіздік кафедрасы
Реферат
Орындаған: Айтеева А.
Тексерген: Туғанбай А.
ПРОБИОТИКТЕР, ПРЕБИОТИКТЕР ЖӘНЕ СИМБИОТИКТЕР
Кіріспе
Филогенетикалық даму процесінде адамдар мен жануарларда күрделі микроэкологиялық жүйе қалыптасқан - динамикалық тепе-теңдік жағдайы, яғни бірінші иесінің организмінің физиологиялық және иммунологиялық ерекшеліктермен, ал екінші жағынан - микробтардың сандық және сапалық құрамымен, олардың биологиялық белсенділігінің әртүрлілігімен анықталады.
Онтогенезде микроэкологиялық жүйенің қалыптасуында маңызды рольді секреторлық, эвакуаторлық функцияларының ерекшеліктері, асқорыту жолдарының әр түрлі бөлімдеріндегі сіңіру қызметі, иммунологиялық локальді және жүйелі факторлардың жағдайы, спецификалық емес факторлардың өнімі атқарады. Жалпы биологиялық тұрғыда, дисбактериоздың дамуы - бұл ие организмінің қолайсыз экзо- немесе эндогенді факторларының әсеріне микроэкологиялық жүйенің спецификалық емес реакциялары. Ішек дисбактериозы екіншілей синдром болып табылады. Ішек дисбактериозы арқылы пайда болған патогенді ақау шеңберін үзу, негізгі сырқатқа сәтті табылған емдей қажет. Жасырын ағымды дисбактериоздік ауытқулар немесе дибактериоздық клиникалық айқын сипаттамалардың ауқымды кең таралуын көптеген авторлар организмнің жалпы иммунобиологиялық реактивтілігін төмендеуімен байланыстырады: асқорыту мүшелерінің және басқа да жүйелер мен мүшелердің сырқаттарымен, стрестік жағдаймен, экологиялық және әлеуметтік әсерлердің жоғарлауымен антибиотиктерді қабылдаумен, радио-, химио-, иммуносупрессивті терапиямен және басқа да факторлармен.
Пробиотиктер
Пробиотиктер - бұл құрамында тірі микроорганизмдер - адф немесе жануарлардың симбионттары бар, организмнің бұзылган микроэкологиясын қалпына келтіру қабілеттілігін қамтитын био препараттар. Пробиотикалық препараттар ретінде қолданылатын симбиотты микроорганизмдерге организмде туа болатын, қышқылға төзімді бифидобактериялар, лактобациллалар, стрептококктар, сондай ақ басқа топтар болады. Бұл Bifidobacterium bifidum, B.longum, В.breve, В.adolescent, Lactobacillus acidophilus, Lb.lactis, Lb.plantarum, Lb. fermentimi, Lb. casei, Lb.ramnosus, Streptococcus lactis, Str.cremoris, Bacillus subtilis және басқалар. Ветеринарлық тәжірибеде пробиотиктерді жасау кезінде сондай-ақ Saccharomyces cerevisiae, Candida pintolonesi, Aspergillus uiger, Asp.oryzae қолданылады. Cay адамда ішек, жыныс биотоптарын немесе ауыз қуысын мекендейтін микрофлора (бұл биотоптарда көбіне түрлі микроорганизмдер болады және ішек, тыныс және жоғарлаушы зәр жыныс инфекцияларына "қақпасы") өз кезегінде симбионтты микроорганизмдермен беріледі - бұл эубиоз жағдайы. Әр түрлі ауруларда (жұқпалы, соматикалық және әсіресе, симбионтты микрофлора мекендейтін мүшелердің патологиясы кезінде) жоғарыда көрсетілген биотоптардың микроэкологиясы бұзылады, кездейсоқ немесе транзиторлы, соның ішінде шартты-патогенді микроорганизмдер (протей, кандида, гемолитикалық стрептококк, алтын түсті стафилококк, лактоза теріс энтеробактериялар) мекендей бастайды, ал симбионттар саны азаяды бұл дисбактериоз жағдайы. Дисбактериоз өз кезегінде асқынады, басқа аурулардың себепшісі болып табылады.
Эубиозды, бұзылған микроэкологияны қалпына келтіру үшін бірінші ретте симбионтты микрофлораның популяциялық деңгейін, онымен қоса олар мекендейтін шырышты қабаттың морфофункциональдық жағдайын қалыпқа келтіру керек. Пробиотиктер микроэкологияны түзеу мақсатымен жасалып, қолданылады.
Пробиотиктер келесі биологиялық пайдалы қасиеттерімен сипатталады:
шартты-патогенді микроорганизмдерге бактериоцитерді, ас-ivi.m тотықты қосылыстарды өндірумен, органикалық қышқылдар есебінен орта pH төмендеуі, қоректік субстратқа бәсекелесумен патогонизм көрсетуі;
биотопта симбиозды микрофлора өсуін күшейту, колония ішілік төзімділікті немесе бөтендердің, соның ішінде шартты патогенді микроорганизмдердің көбеюіне симбионтты микрофлорадан тұратын, эпителиоциттер беткейіндегі биоқабықша есебінен шырыш тұрақтылығын нығайту;
жергілікті иммунитетті ширату, секреторлық иммуноглобулиндерді өндіруді күшейту;
ішектік асқорыту үрдістеріне қатысу, уытты метаболиттерді бейтараптау, сіңіру қабілеттілігі, холестеринді ыдырату қабілетілігінің, ісікке қарсы қасиеті, протео және липолитикалық актйвтігі;
витаминдерді, аминқышқылдарын, органикалық қышқылдарды синтездеу, микроэлементтер мен минералды тұздардың көздері
Пробиотиктердің пайдалы биологиялық қасиеттері организмде бұзылған физиологиялық-биохимиялық процестердің қайта қалпына келтіруіне пайдалы.
Пробиотик ретінде қолданылатын микроорганизмдер болу керек:
патогенді емес, уытты емес, мутагенділіктің болмауы;
технологиялылық, яғни өндірістік жағдайда жеңіл дақылданып осы кезде өзінің биологиялық активтігін тұрақты сақтау, антибиотикке полирезистентті.
Пробиотикалық препараттарды бір штамм, бір түрдің бірнеше штамы, әртүрлі түрдің консорциумы, сондай-ақ микроорганизм симбионттың сорбентпен, ферментпен, иммуномодулятормен және т.б. бірігуі негізінде жасайды.
Организмнің әртүрлі биотоптарында нақты түрдің микроорганизмдері және белгілі бір мөлшерде болады. Осы микроорганизм симбионттардың бірігуі организмнің колонизациялық тұрақтылығын, эубиоз жағдайын қамтамасыз етеді. Сондықтан пробиотик терді микроорганизмдер қауымдастығы негізінде жасау толығы мен орынды.
Көбінесе пробиотиктер бифидобактериялар мен лактобацилалардың негізінде жасалады. Оларды дақылдау үшін көміртегі көн ретінде көмірсулар, бикарбонат, көміртегі диоксиді, азот көзі ретін де цистеин қажет. Сондайақ дақылдау ортасына казеин құрамындағы дайын аминқышқылдары (аланин, лизин, аргинин), ашытқы автолизатының құрамында пурин және пиримидинді негіздер, рибофлавин және биотин, минералды тұздар (Mg, Мп және басқалар), глюкоза немесе лактоза енгізіледі.
Дақылдандыру орталарын дайындау үшін қолданылатын шикі заттар адамға қауіпсіз болуы керек. Негізгі субстрат - майсыздандырылған сүт, гидролизденген сүт. Биореакторда ферментация ұзақтығы 10-15 сағатқа жуық, үрдіс микроорганизмдер дамуының логарифмдік фазасынын соңында стационарлық фазасының басында, олардың ең биологиялық активтігі кезінде тоқтатылады.
Микроорганизм-симбионттар биомассасы сепаратор да концептрацияланады, әрі қарай сақтау кезінде ортаны ұстап тұратын ионенттер (желатин, сахароза, майсыздандырылған сүт) енгізіледі, ампулалар мен флакондарға құйылады, лиофилизацияланады. Дайын препарат бөтен микрофлораның болмауына, өмір сүруге қабілетті микроорганизм-симбионттар санына, тест-штамдарға олардың антагонистік белсенділігіне тексеріледі. Тірі бифидобактериялар негізінде емдік-алдын алу препараты алғаш 1956 жылы Германияда жасалды. Қазіргі уақытта препарат ретінде тамақтық және қоректік қосымшада көптеген әртүрлі пробиотиктер қолданылады: бифидумбактериялар (моно штамм H.bifidum), бификол (B.longum E.coli Ml7), бифилиз (B.bifidum I лизоцим), бифидумбактерин-форте (В. Bifidum + сүйекті көмірлі сорбент), лактобактерин (Lb.fermentum), апилак (Lb.acidophilus), ицилакт (Lb.acidophilus 3 штамы), Наринэ (Lb.acidophilus 1 мг гамы), гастрофарм (Lb.delbrueckii), симбифлор (Lb.acidophilus, Slr.thermophilus, B.longum, B.bifidum, E.coli), биофермин (Lb.rhamnosus, Lb.casei, B.subtilis, Str.faecalis, Lb.acidophilus), (шоспорин (B.subtilis) және т.б.
ПРОБИОТИКТЕР ЖӘНЕ ПРОБИОТИКТЕРДІҢ ӘСЕРЛЕРІ.
Соңғы жылдары адамдар мен жануарлардың организмдерінің асқазан-ішек жолдарының микроэкологиялық проблемасына қатысты пробиотиктер, пребиотиктер, пробиотиктердің өнімдері деген түсініктер күнделікті өмірде ғылыми әдебиеттері мен ресми құжаттарында кең таралған. Берілген хабарларда осы сырқаттар бойынша негізгі мәліметтер мен ақпараттарды реттеп алу қабылданған, адам ауруларының емі және алдын алу үшін пробиотиктерді қолдануда жаңа терминдермен анықтамаларды сипаттау.
Пробиотиктер термині тіршілік үшін деген мағынаны (антибиотиктер терминінен өзгешелігі тіршілікке қарсы) білдіреді. Көптеген авторлардың анықтамалары бойынша пробиотиктер - бұл адамдар мен жануарлардың денсаулығына қолайлы әсер ететін жоғары дәрежеде асқазын-ішек жолдарында (АІЖ) таралатын тірі микроорганизмдер олармен ферменттелген (культивирленген) өнімдері. Рационға қышқыл сүт өнімдерін, әсіресе йогурт, қосу арқылы организмнің қартаю процесін тежеу және адамдарды сауықтыру 100 жыл бұрын орыс микробиологы И.И.Мечниковпен ұсынылған. Оның ойынша, антогонисті белсенді қышқыл сүттің микроорганизмдері көмегімен ішектен шіріген микрофлораның элиминациясы және олардың токсинді метоболизмінің қанға сіңірілуінің тоқтауы адам өмірінің ұзақтығы жоғарлайды. Осы ойлары 1920-1922 жылдары Америкада терапевтік мақсатта ацидофильді лактобацилдерді пайдалану тәжірибесін іске асыру басталған.
Зерттеушілер бұл сұрақтарды зерделеуге 50-ші жылдары кірісті.
10-15 жылдардан кейін антибиотиктерді кең қолдану нәтижесінде экологиялық жағдайдың төмендеуі адамдар мен жануарлардың микробиоценоздарының бұзылуы және антибиотиктерге төзімділік пайда болды.
Пробиотиктер термині ең алғаш R. Parker 1974 жылы өсу және стреске төзімділікті ынталандыру мақсатымен жануарларға қорек ретінде енгізілген тірі микроорганизмдерді белгілеу үшін қолданған. Кейін (1989жылы), R. Fuller бұл түсінікті жануарлар организміне ішек микрофлораларының сауықтыру жолымен қолайлы әсер ететін тірі микроорганизмдер бар қоректерге қосымша деп құрастырған. Бұл анықтама микробты экологиялық жүйенің қалыптасу есебінен иесінің тіршілік сапасын жақсартатын және АІЖ-на түсетін тірі микроорганизмдерді біріктіретін түсініктер жиынтығы түрінде кең таралған.
Көптеген мамандықтар мен зерттеушілер бактерия-пробиотиктерге негізінен эубиотиктерді (организмнің қалыпты ішек микрофлорасын және басқа қуыстарын көрсететін) және жиі бифидобактерия мен Lactobacillus туыстығына жататын сүт қышқылды микроорганизмдерді жатқызады. Бұл адамдарға көп мөлшерлі қолайлы әсер ететін ішектен бөлінетін бактериямен байланысты және осы бактериялармен АІЖ-н колонизациялап, оған қатысып, басқа микроорганизмдер транзиторлы байланысты жағдайда негізгі қорғаныш функциясын өзіне алады. Бұдан басқа пробиотиктердің көптеген түрлері кездеседі: адамның ішектерінде кездеспейтін сүтқышқыл таяқшалары мен колониялары басқа да микроорганизмдер - грамм оң (проионибактериялары, Bacillus) және грамм теріс (Esherichia coli, Citrobacter) бактериялар, дрожжилер (Saccharomices, Candida pintolepjesii) мен саңырауқұлақтар, оның ішінде жоғары (Aspergillus, Rizopus, Cordiceps).
Пробиотиктер адамдардың денсаулығына қолайлы әсері әр жоспарлы оң тиімділікпен, пробиотиктердің әсері ретінде сипатталатын механикалық буындармен білінеді. Адамдардың бұл микроэкологиялық бөлімі ғылым салаларының қарқынды дамуын көрсетеді. Пробиотиктерді қолданудың жетістіктеріне негізделетін білімге әсер ететін эффектілердің мағынасы:
1 - АІЖ-ын пробиотикалық микроорганизмдермен колонизациялау, шартты-патогенді және патогенді бактериялар, вирустар, саңырауқұлақтар мен дрожжилерге антогонизм түрінде. Ішекте, оның қабырғасына жабысып тұратын жеткілікті сандары патогенді агенттердің көбеюіне, энтероциттерге инвазиялану, қолайсыз рН орта тудыру есебінен ішек қабырғасы арқылы өтуіне, бактериоциндерді (антибиотикті заттар) өндіруге және де нутриенттердің микроорганизмдер конкуренттері мен адгезия орындарына алып келеді;
2 - Ішекте микроорганизмдердің бұзылған балансының жақсаруы және дисбиоздар мен дисбактериоздарды толығымен жою;
3 - Пайдалы және адекватты метаболиттік белсенділік - К витаминдерінің өнімдері, биотин, ниацин, паридоксин мен фолий қышқылы, өт тұздары мен холестерин гидролизі және олардың деңгейінің реттелуі, әйелдің жыныс гормондарының рециркуляциясына қатысу. Пробиотиктердің ішектік микробиоценозда жетіспеушілігі өтпен АІЖ-на экскрецияланатын эстрогендердің рециркуляциясының бұзылуына және әйелдің жыныс мүшесінде сәйкес патологиялық жағдайлардың дамуына ықпал етеді.
Қалыпты жұмыс істейтін резидентті мирофлора ішектегі токсин өнімдерін бақылап, олардың көп мөлшерде бөлініп қанға өтіп кетуін болдырмайды. Детоксикациялаушы және протеолитикалық қасиеттері бар пробиотиктер метаболизмі нәтижесінде ішекте аллергендер мен антигендер, эндотоксиндердің протеолизі қамтамасыздандырылады. Бұл ішекте жартылай қорытылған белоктар сіңірілуімен, тамақты көтере алмау және тері ауруларының пайда болуымен байланысты. Әрине, микробиоценоз бұзылған кезде бұл заттар қанға түседі. Қазіргі уақытта созылмалы экземалы зақымдалулардың тікелей байланыстары: эритемалы волчанка, псориаз ж.т.б. организмдегі пробиотиктердің функциясының белсенділігінің төмендеуі немесе жетіспеушілігі көрсетілген. Патогенді микроорганизмдердің ішегіндегі персистенция және олардың утилизацияланбаған интестинальді микрофлорасының метаболиттерін басқа мүшелер мен буындарға түсуін, Крона ауруы сияқты, ревматоидты артриттердің патологиялық жағдайларын ұстап тұруын қамтамасыз етеді. Y.Enterocolinca in vitro-ға тиреоидті гормондардың күшті өнімдерін шығаратын және аутоиммунды сырқаттарды қолдайтын заттарды өндіре алатын қабілеті туралы мәліметтер бар;
4 - Морфокинетикалық ықпал ететін заттарды өндіру жолымен ішектердің моторлық функциясының қалыптасуы, АІЖ-мен тамақтың жүру уақыты өт қышқылдары мен серотониннің инги-бицин синтезінің метаболизміне қатысу есебінде реттеледі;
5 - детоксикациялау және қорғаныш қызметі: радиацияның кері әсер етуін, тамақты химиялық залалдайтындарды, канцерогенді факторларды, токсинді эндогенді субстраттарды, үйреншікті емес немесе экзотикалық тамақтарды, иммунды жауапты стимуляциялау есебінде судың ластануын, жоғары спецификалық емес иммунотөзімділікті - интерлейкин, интерферон өнімдерін потенцирлеу, макрофагтардың фагоцитарлы қабілетінің жоғарлауын болдырмау. Пробиотиктердің бұл функциялары қазіргі уақытта белсенді зерттелуде, аса айқын иммуногенді қасиеттері бар штаммдарды іздеуде. Жақында әдебиеттерде пробиотика туралы ой айтылған - пероральді вакцинадағы сүт қышқылды бактериялары, аттенуирленген микроорганизмдерден альтернативті түрдегі препараттар. Сүт қышқылды бактериялар қорғаныш антигнедердің және иммуногендердің тірі тасымалдаушысы ретінде қарастырылады, ал иммунды препараттардың өңделуі қазіргі уақыттағы вакинологияның бағыттарының бірі болып табылады. Ие организмінің ұлпалары мен иммунокомпонентті клеткалардың қызметі және морфогенезіне белсенді қатысатын пробиотиктер ретінде лактобацилдердің ролі жеткілікті толық зерттелген. Сол уақытта иммунодефицит кезінде қолдануға бағытталған пероральді және ректальді препараттардың ішінен - коккты мкроорганизмдер Lactococcus, Enterococcus, Micrococcus, Streptococcus - жоғары концентрацияда. Макроорганизмдердің спецификалық емес төзімділігінің жоғарлауы нәтижесінде иммунды стимуляциялайтын және антинеопластикалық әсерлер басқа да таксономиялы топтар және туыстықтар түрінде (Bifidobacterium, Рropionibacterium, Eubacterium, Saccharomyces boulardii, Bacillus), оларға сүтқышқылы метаболизмнің негізгі өнімі болмайды. Осындай штаммдар негізінде клиника үшін пробиотикалық әсері айқын биопрепартаттар мен сүт қышқылды өнімдер құрылған.
Пробиотиктерді қолдану бойынша жаңа ұсыныстар, бациллалардың рекомбинантты штаммдарының берілген қасиеттерімен, интерферондардың өнімдерінің күшеюі есебінен вирусқа қарсы белсенділік қабілетімен жиі пероральді препарат Субалин Bac. Subtills 2335 көңілді аулатады. Айқын вирусқа қарсы қасиеттері бар субалин бастапқы штаммдардың жоғарғы антибактериальді белсенділік көрсетеді. Бұл қасиеттерімен пайда болған препараттар вирусты және аралас инфекцияларды емдеу үшін болашағы бар.
Просимбиотиктер туралы айта кеткен жөн, өйткені олар микрофлораның ашытқысы сүт қышқылы тағамдарын алу үшін пайдалы (қымыз, айран, йогурт ж.т.б.), мироогранизмдер антогонисттерімен таратылады. Айран ашытқыларының антинеопластикалық қасиеттерін кейінгі жарты жүзжылдық ғылыми зерттеулерінің нәтижесінде қымыз туберкулезді емдеу үшін пайдалы екені анықталды, бірақ иммундық жауаптың қалыптасуыының ролі әлі толығымен анықалмаған. Адамдарға патогенді және шартты-патогенді микроорганизмдердің арасында кездесетін туыстықтары мен тұқымдастары пробиотиктер жайлы көбі түсініксіз болып қала береді. Сүт қышқылды бактерияларының спецификалық емес сипаттағы әсерлеріне қарағанда, патогенді және шартты-патогенді микроорганизмдер иесінің организміне басқа жолмен, спецификалық механизмге ұқсас, қиылысты толерантты әсер етеді. Ішек микрофлорасының таяқшалары арнайы иммуноглобулиндердің өндірілуі мен жалпы антигендер есебінен ішекте патогенді энтеробактерияларға қабылдағыштығын жоюды қалыптастырғыш фактор ретінде роль атқарады.
Организмнің енгізілген жоғары концентрациядағы тірі энтерококктарға жауабы толық зерттелмеген, Candida тұқымдастығына жататын саңырауқұлақтар. Бірақ, берілген препараттарды кең енгізу үшін пробиотикалық мақсатпен осындай микроорганизмдерді қолданғанда жағымсыз нәтиже мен оң эффектінің сәйкестігі туарлы сұрақтарды шешіп алу керек. Антинеопластикалық қасиеттеріне негізделген пробиотиктердің детоксикациялық функциясы иммунитетті пробиотиктер арқылы стимуляциялау бағытында ғана зерттеліп жатқан жоқ. Канцерогенезге қатысатын микробты ферменттер мен ішектің лактобациллаларымен ингибициялары, олардың метаболиттерінің ісік клеткаларына токсикалық әсерлеріне көптеген жұмыстар арналған.
Жоғарыдағы мәліметтерді ескере отырып, пробиотитктер қазіргі кезде адам қорғанысының қажетті құралының бірі болып табылатынын мойындауымыз керек. Біріншіден, рационалды емес антибиотикті терапия нәтижесінде, ішек сырқаттарынан кейін, стероидты емес ісікке қарсы препараттарды ұзақ қолданғанда, цитостатикалық терапия, дұрыс тамақтанбау және әр түрлі стесстердің әсерінен пайда болатын АІЖ дисбактериозынан қорғану керек. Бұдан басқа бұзылған биоценоздарды қалпына келтіру және урогениталды жолдардың, ауыз қуысының сырқаттарын емдеу кезінде жергілікті ғана емес сонымен қатар пероралды қолданғанда да қалыпты микрофлоралары бар препараттардың эффективтілігі байқалады. L. Chaitov және басқа да авторлардың ойынша микроорганизмдердің антибиотиктерге төзімділігі өсуін ескере отырып бұл мақсатта пробиотиктерді кең қолдану антибиотиктер мен химиопрепараттарды қолданудың төмендеуіне мүмкіндік туғызу қажет.
Сонымен, ішекте пробиотикалық әрекеттер АІЖ микробиоценозындағы қозғалыстардың коррекциясына ғана бағытталмаған және де организмнің гомеостазын толығымен қамтамасыз ету мағынасында сипатталады.
ПРЕБИОТИКТЕР, СИМБИОТИКТЕР, НЕГІЗГІ ТҮСІНІКТЕРІ АЛУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ
Қазіргі уақытта кең пробиотиктер кең қолданылуда және олардың адам организміне түскен көздері әр түрлі. Біріншіден бұл медициналық биологиялық препараттардың фармацевтикалық түрлері және биологиялық белсенді қоспалар (ББҚ), тамаққа. Екіншіден - әр түрлі микроорганизмдерді пайдаланып биотехнологиялық әдіспен өндірілген сүт пен өсімдік текті табиғи тамақтық азық-түліктер және ашытқы түріндегі пробиотиктер. Пробиотикалық эффектіні қамтамасыз ететін олардың ішінде негізгі орынды қышқыл сүтті емдік тамақтар алады. Препараттар және ББҚ құрамында таза монокультура түріндегі микроорганизмдер бар (қорғаныс қоректік орта немесе оларсыз), жиі лиофильді кептірілген жағдайда капсулаларда, ұнтақтарда, пероралды қолдану үшін таблеткалрда, ректалды және вагиналдыға свечаларда, ішектің ішін сулау үшін қажет препараттарда және кәмпиттер мен сағыздарда, сирек - сұйық түрде. Препараттарда штаммдардың салыстырмалы оптималды сандары болмайды деген ортақ ой жоқ. Бір штамм негізінді препараттар мен тағамдардың көп компонентті штамдардан асатыны жорамалданады. Осыған байланысты, қолдану барысында тірі микроорганизмдер жеткіліксіз болып қалмайтындай бір көп компонентті препарат қолданғанша, екі немесе үш біркомпонентті препараттарды қолданған дұрыс. Шет елдерде кезде 6-8 пробиотиктерден тұратын препараттары танымал. Әдебиеттерде сәйкес терминдерде пайда болды - симбиотиктер (симбиоз сөзінен), мультипробиотиктер. Кейбір авторлардың айтуы бойынша: ішектегі мультипробиотиктердің әр штаммдары өзіне қлоайлы жағдай іздейді және оған тән микроэкологиялық қуысты алады - биотоп. Бұл кезде препараттарды дайындау үшін қолайсыз жағдайға төзімді селекцияланған және симбиотикалы әсерлерге сыналған штаммадар таңдалуы керек. Микроэкологтардың айтуы бойынша мультипробиотиктерді дайындап шығару мақсатылы және отандық іс. Коршунова В.М. ойынша эубиотик штамм препараттарын дайындауын қарастыруды бифидо- және лактобактериялармен шектемеу керек. Құрамына қалыпты мирофлора кіретін осындай штамдардың басқа токсономиялық топтарынан бөлінуі өздерінің эффектілігі бойынша бірін бірі толықтырып және өңдеуші әсер беретін бактерия құрамды кешенді препараттар түзуіне мүмкіндік береді. Симбиотиктермен бірге тағы да биологиялық белсенді қоспалар (ББҚ) - аралас құрамды пробиотикалық азық-түліктер - пробиотик кешендері, сонымен қатар мультиштамды , әр түрлі пребиотикалық заттармен - синбиотиктер кең қолданылады. Синбиотиктердің әрекеті иесінің АІЖ-на енгізілген микроорганизмдер пробиотиктер ғана тиімді имплантацияланбай, сонымен бірге өзінің микрофлорасының ынталануы арқылы пробиотиктік және пребиотиктік қоспаларының синергизміне негізделген.
Синбиотиктерге тамақтық талшықтар, иммуномодуляторлар, ферменттер, микроэлементтер, өсімдік қоспалары кіруі мүмкін. Бұл ... жалғасы
ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ АГРАРЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
Биологиялық қауіпсіздік кафедрасы
Реферат
Орындаған: Айтеева А.
Тексерген: Туғанбай А.
ПРОБИОТИКТЕР, ПРЕБИОТИКТЕР ЖӘНЕ СИМБИОТИКТЕР
Кіріспе
Филогенетикалық даму процесінде адамдар мен жануарларда күрделі микроэкологиялық жүйе қалыптасқан - динамикалық тепе-теңдік жағдайы, яғни бірінші иесінің организмінің физиологиялық және иммунологиялық ерекшеліктермен, ал екінші жағынан - микробтардың сандық және сапалық құрамымен, олардың биологиялық белсенділігінің әртүрлілігімен анықталады.
Онтогенезде микроэкологиялық жүйенің қалыптасуында маңызды рольді секреторлық, эвакуаторлық функцияларының ерекшеліктері, асқорыту жолдарының әр түрлі бөлімдеріндегі сіңіру қызметі, иммунологиялық локальді және жүйелі факторлардың жағдайы, спецификалық емес факторлардың өнімі атқарады. Жалпы биологиялық тұрғыда, дисбактериоздың дамуы - бұл ие организмінің қолайсыз экзо- немесе эндогенді факторларының әсеріне микроэкологиялық жүйенің спецификалық емес реакциялары. Ішек дисбактериозы екіншілей синдром болып табылады. Ішек дисбактериозы арқылы пайда болған патогенді ақау шеңберін үзу, негізгі сырқатқа сәтті табылған емдей қажет. Жасырын ағымды дисбактериоздік ауытқулар немесе дибактериоздық клиникалық айқын сипаттамалардың ауқымды кең таралуын көптеген авторлар организмнің жалпы иммунобиологиялық реактивтілігін төмендеуімен байланыстырады: асқорыту мүшелерінің және басқа да жүйелер мен мүшелердің сырқаттарымен, стрестік жағдаймен, экологиялық және әлеуметтік әсерлердің жоғарлауымен антибиотиктерді қабылдаумен, радио-, химио-, иммуносупрессивті терапиямен және басқа да факторлармен.
Пробиотиктер
Пробиотиктер - бұл құрамында тірі микроорганизмдер - адф немесе жануарлардың симбионттары бар, организмнің бұзылган микроэкологиясын қалпына келтіру қабілеттілігін қамтитын био препараттар. Пробиотикалық препараттар ретінде қолданылатын симбиотты микроорганизмдерге организмде туа болатын, қышқылға төзімді бифидобактериялар, лактобациллалар, стрептококктар, сондай ақ басқа топтар болады. Бұл Bifidobacterium bifidum, B.longum, В.breve, В.adolescent, Lactobacillus acidophilus, Lb.lactis, Lb.plantarum, Lb. fermentimi, Lb. casei, Lb.ramnosus, Streptococcus lactis, Str.cremoris, Bacillus subtilis және басқалар. Ветеринарлық тәжірибеде пробиотиктерді жасау кезінде сондай-ақ Saccharomyces cerevisiae, Candida pintolonesi, Aspergillus uiger, Asp.oryzae қолданылады. Cay адамда ішек, жыныс биотоптарын немесе ауыз қуысын мекендейтін микрофлора (бұл биотоптарда көбіне түрлі микроорганизмдер болады және ішек, тыныс және жоғарлаушы зәр жыныс инфекцияларына "қақпасы") өз кезегінде симбионтты микроорганизмдермен беріледі - бұл эубиоз жағдайы. Әр түрлі ауруларда (жұқпалы, соматикалық және әсіресе, симбионтты микрофлора мекендейтін мүшелердің патологиясы кезінде) жоғарыда көрсетілген биотоптардың микроэкологиясы бұзылады, кездейсоқ немесе транзиторлы, соның ішінде шартты-патогенді микроорганизмдер (протей, кандида, гемолитикалық стрептококк, алтын түсті стафилококк, лактоза теріс энтеробактериялар) мекендей бастайды, ал симбионттар саны азаяды бұл дисбактериоз жағдайы. Дисбактериоз өз кезегінде асқынады, басқа аурулардың себепшісі болып табылады.
Эубиозды, бұзылған микроэкологияны қалпына келтіру үшін бірінші ретте симбионтты микрофлораның популяциялық деңгейін, онымен қоса олар мекендейтін шырышты қабаттың морфофункциональдық жағдайын қалыпқа келтіру керек. Пробиотиктер микроэкологияны түзеу мақсатымен жасалып, қолданылады.
Пробиотиктер келесі биологиялық пайдалы қасиеттерімен сипатталады:
шартты-патогенді микроорганизмдерге бактериоцитерді, ас-ivi.m тотықты қосылыстарды өндірумен, органикалық қышқылдар есебінен орта pH төмендеуі, қоректік субстратқа бәсекелесумен патогонизм көрсетуі;
биотопта симбиозды микрофлора өсуін күшейту, колония ішілік төзімділікті немесе бөтендердің, соның ішінде шартты патогенді микроорганизмдердің көбеюіне симбионтты микрофлорадан тұратын, эпителиоциттер беткейіндегі биоқабықша есебінен шырыш тұрақтылығын нығайту;
жергілікті иммунитетті ширату, секреторлық иммуноглобулиндерді өндіруді күшейту;
ішектік асқорыту үрдістеріне қатысу, уытты метаболиттерді бейтараптау, сіңіру қабілеттілігі, холестеринді ыдырату қабілетілігінің, ісікке қарсы қасиеті, протео және липолитикалық актйвтігі;
витаминдерді, аминқышқылдарын, органикалық қышқылдарды синтездеу, микроэлементтер мен минералды тұздардың көздері
Пробиотиктердің пайдалы биологиялық қасиеттері организмде бұзылған физиологиялық-биохимиялық процестердің қайта қалпына келтіруіне пайдалы.
Пробиотик ретінде қолданылатын микроорганизмдер болу керек:
патогенді емес, уытты емес, мутагенділіктің болмауы;
технологиялылық, яғни өндірістік жағдайда жеңіл дақылданып осы кезде өзінің биологиялық активтігін тұрақты сақтау, антибиотикке полирезистентті.
Пробиотикалық препараттарды бір штамм, бір түрдің бірнеше штамы, әртүрлі түрдің консорциумы, сондай-ақ микроорганизм симбионттың сорбентпен, ферментпен, иммуномодулятормен және т.б. бірігуі негізінде жасайды.
Организмнің әртүрлі биотоптарында нақты түрдің микроорганизмдері және белгілі бір мөлшерде болады. Осы микроорганизм симбионттардың бірігуі организмнің колонизациялық тұрақтылығын, эубиоз жағдайын қамтамасыз етеді. Сондықтан пробиотик терді микроорганизмдер қауымдастығы негізінде жасау толығы мен орынды.
Көбінесе пробиотиктер бифидобактериялар мен лактобацилалардың негізінде жасалады. Оларды дақылдау үшін көміртегі көн ретінде көмірсулар, бикарбонат, көміртегі диоксиді, азот көзі ретін де цистеин қажет. Сондайақ дақылдау ортасына казеин құрамындағы дайын аминқышқылдары (аланин, лизин, аргинин), ашытқы автолизатының құрамында пурин және пиримидинді негіздер, рибофлавин және биотин, минералды тұздар (Mg, Мп және басқалар), глюкоза немесе лактоза енгізіледі.
Дақылдандыру орталарын дайындау үшін қолданылатын шикі заттар адамға қауіпсіз болуы керек. Негізгі субстрат - майсыздандырылған сүт, гидролизденген сүт. Биореакторда ферментация ұзақтығы 10-15 сағатқа жуық, үрдіс микроорганизмдер дамуының логарифмдік фазасынын соңында стационарлық фазасының басында, олардың ең биологиялық активтігі кезінде тоқтатылады.
Микроорганизм-симбионттар биомассасы сепаратор да концептрацияланады, әрі қарай сақтау кезінде ортаны ұстап тұратын ионенттер (желатин, сахароза, майсыздандырылған сүт) енгізіледі, ампулалар мен флакондарға құйылады, лиофилизацияланады. Дайын препарат бөтен микрофлораның болмауына, өмір сүруге қабілетті микроорганизм-симбионттар санына, тест-штамдарға олардың антагонистік белсенділігіне тексеріледі. Тірі бифидобактериялар негізінде емдік-алдын алу препараты алғаш 1956 жылы Германияда жасалды. Қазіргі уақытта препарат ретінде тамақтық және қоректік қосымшада көптеген әртүрлі пробиотиктер қолданылады: бифидумбактериялар (моно штамм H.bifidum), бификол (B.longum E.coli Ml7), бифилиз (B.bifidum I лизоцим), бифидумбактерин-форте (В. Bifidum + сүйекті көмірлі сорбент), лактобактерин (Lb.fermentum), апилак (Lb.acidophilus), ицилакт (Lb.acidophilus 3 штамы), Наринэ (Lb.acidophilus 1 мг гамы), гастрофарм (Lb.delbrueckii), симбифлор (Lb.acidophilus, Slr.thermophilus, B.longum, B.bifidum, E.coli), биофермин (Lb.rhamnosus, Lb.casei, B.subtilis, Str.faecalis, Lb.acidophilus), (шоспорин (B.subtilis) және т.б.
ПРОБИОТИКТЕР ЖӘНЕ ПРОБИОТИКТЕРДІҢ ӘСЕРЛЕРІ.
Соңғы жылдары адамдар мен жануарлардың организмдерінің асқазан-ішек жолдарының микроэкологиялық проблемасына қатысты пробиотиктер, пребиотиктер, пробиотиктердің өнімдері деген түсініктер күнделікті өмірде ғылыми әдебиеттері мен ресми құжаттарында кең таралған. Берілген хабарларда осы сырқаттар бойынша негізгі мәліметтер мен ақпараттарды реттеп алу қабылданған, адам ауруларының емі және алдын алу үшін пробиотиктерді қолдануда жаңа терминдермен анықтамаларды сипаттау.
Пробиотиктер термині тіршілік үшін деген мағынаны (антибиотиктер терминінен өзгешелігі тіршілікке қарсы) білдіреді. Көптеген авторлардың анықтамалары бойынша пробиотиктер - бұл адамдар мен жануарлардың денсаулығына қолайлы әсер ететін жоғары дәрежеде асқазын-ішек жолдарында (АІЖ) таралатын тірі микроорганизмдер олармен ферменттелген (культивирленген) өнімдері. Рационға қышқыл сүт өнімдерін, әсіресе йогурт, қосу арқылы организмнің қартаю процесін тежеу және адамдарды сауықтыру 100 жыл бұрын орыс микробиологы И.И.Мечниковпен ұсынылған. Оның ойынша, антогонисті белсенді қышқыл сүттің микроорганизмдері көмегімен ішектен шіріген микрофлораның элиминациясы және олардың токсинді метоболизмінің қанға сіңірілуінің тоқтауы адам өмірінің ұзақтығы жоғарлайды. Осы ойлары 1920-1922 жылдары Америкада терапевтік мақсатта ацидофильді лактобацилдерді пайдалану тәжірибесін іске асыру басталған.
Зерттеушілер бұл сұрақтарды зерделеуге 50-ші жылдары кірісті.
10-15 жылдардан кейін антибиотиктерді кең қолдану нәтижесінде экологиялық жағдайдың төмендеуі адамдар мен жануарлардың микробиоценоздарының бұзылуы және антибиотиктерге төзімділік пайда болды.
Пробиотиктер термині ең алғаш R. Parker 1974 жылы өсу және стреске төзімділікті ынталандыру мақсатымен жануарларға қорек ретінде енгізілген тірі микроорганизмдерді белгілеу үшін қолданған. Кейін (1989жылы), R. Fuller бұл түсінікті жануарлар организміне ішек микрофлораларының сауықтыру жолымен қолайлы әсер ететін тірі микроорганизмдер бар қоректерге қосымша деп құрастырған. Бұл анықтама микробты экологиялық жүйенің қалыптасу есебінен иесінің тіршілік сапасын жақсартатын және АІЖ-на түсетін тірі микроорганизмдерді біріктіретін түсініктер жиынтығы түрінде кең таралған.
Көптеген мамандықтар мен зерттеушілер бактерия-пробиотиктерге негізінен эубиотиктерді (организмнің қалыпты ішек микрофлорасын және басқа қуыстарын көрсететін) және жиі бифидобактерия мен Lactobacillus туыстығына жататын сүт қышқылды микроорганизмдерді жатқызады. Бұл адамдарға көп мөлшерлі қолайлы әсер ететін ішектен бөлінетін бактериямен байланысты және осы бактериялармен АІЖ-н колонизациялап, оған қатысып, басқа микроорганизмдер транзиторлы байланысты жағдайда негізгі қорғаныш функциясын өзіне алады. Бұдан басқа пробиотиктердің көптеген түрлері кездеседі: адамның ішектерінде кездеспейтін сүтқышқыл таяқшалары мен колониялары басқа да микроорганизмдер - грамм оң (проионибактериялары, Bacillus) және грамм теріс (Esherichia coli, Citrobacter) бактериялар, дрожжилер (Saccharomices, Candida pintolepjesii) мен саңырауқұлақтар, оның ішінде жоғары (Aspergillus, Rizopus, Cordiceps).
Пробиотиктер адамдардың денсаулығына қолайлы әсері әр жоспарлы оң тиімділікпен, пробиотиктердің әсері ретінде сипатталатын механикалық буындармен білінеді. Адамдардың бұл микроэкологиялық бөлімі ғылым салаларының қарқынды дамуын көрсетеді. Пробиотиктерді қолданудың жетістіктеріне негізделетін білімге әсер ететін эффектілердің мағынасы:
1 - АІЖ-ын пробиотикалық микроорганизмдермен колонизациялау, шартты-патогенді және патогенді бактериялар, вирустар, саңырауқұлақтар мен дрожжилерге антогонизм түрінде. Ішекте, оның қабырғасына жабысып тұратын жеткілікті сандары патогенді агенттердің көбеюіне, энтероциттерге инвазиялану, қолайсыз рН орта тудыру есебінен ішек қабырғасы арқылы өтуіне, бактериоциндерді (антибиотикті заттар) өндіруге және де нутриенттердің микроорганизмдер конкуренттері мен адгезия орындарына алып келеді;
2 - Ішекте микроорганизмдердің бұзылған балансының жақсаруы және дисбиоздар мен дисбактериоздарды толығымен жою;
3 - Пайдалы және адекватты метаболиттік белсенділік - К витаминдерінің өнімдері, биотин, ниацин, паридоксин мен фолий қышқылы, өт тұздары мен холестерин гидролизі және олардың деңгейінің реттелуі, әйелдің жыныс гормондарының рециркуляциясына қатысу. Пробиотиктердің ішектік микробиоценозда жетіспеушілігі өтпен АІЖ-на экскрецияланатын эстрогендердің рециркуляциясының бұзылуына және әйелдің жыныс мүшесінде сәйкес патологиялық жағдайлардың дамуына ықпал етеді.
Қалыпты жұмыс істейтін резидентті мирофлора ішектегі токсин өнімдерін бақылап, олардың көп мөлшерде бөлініп қанға өтіп кетуін болдырмайды. Детоксикациялаушы және протеолитикалық қасиеттері бар пробиотиктер метаболизмі нәтижесінде ішекте аллергендер мен антигендер, эндотоксиндердің протеолизі қамтамасыздандырылады. Бұл ішекте жартылай қорытылған белоктар сіңірілуімен, тамақты көтере алмау және тері ауруларының пайда болуымен байланысты. Әрине, микробиоценоз бұзылған кезде бұл заттар қанға түседі. Қазіргі уақытта созылмалы экземалы зақымдалулардың тікелей байланыстары: эритемалы волчанка, псориаз ж.т.б. организмдегі пробиотиктердің функциясының белсенділігінің төмендеуі немесе жетіспеушілігі көрсетілген. Патогенді микроорганизмдердің ішегіндегі персистенция және олардың утилизацияланбаған интестинальді микрофлорасының метаболиттерін басқа мүшелер мен буындарға түсуін, Крона ауруы сияқты, ревматоидты артриттердің патологиялық жағдайларын ұстап тұруын қамтамасыз етеді. Y.Enterocolinca in vitro-ға тиреоидті гормондардың күшті өнімдерін шығаратын және аутоиммунды сырқаттарды қолдайтын заттарды өндіре алатын қабілеті туралы мәліметтер бар;
4 - Морфокинетикалық ықпал ететін заттарды өндіру жолымен ішектердің моторлық функциясының қалыптасуы, АІЖ-мен тамақтың жүру уақыты өт қышқылдары мен серотониннің инги-бицин синтезінің метаболизміне қатысу есебінде реттеледі;
5 - детоксикациялау және қорғаныш қызметі: радиацияның кері әсер етуін, тамақты химиялық залалдайтындарды, канцерогенді факторларды, токсинді эндогенді субстраттарды, үйреншікті емес немесе экзотикалық тамақтарды, иммунды жауапты стимуляциялау есебінде судың ластануын, жоғары спецификалық емес иммунотөзімділікті - интерлейкин, интерферон өнімдерін потенцирлеу, макрофагтардың фагоцитарлы қабілетінің жоғарлауын болдырмау. Пробиотиктердің бұл функциялары қазіргі уақытта белсенді зерттелуде, аса айқын иммуногенді қасиеттері бар штаммдарды іздеуде. Жақында әдебиеттерде пробиотика туралы ой айтылған - пероральді вакцинадағы сүт қышқылды бактериялары, аттенуирленген микроорганизмдерден альтернативті түрдегі препараттар. Сүт қышқылды бактериялар қорғаныш антигнедердің және иммуногендердің тірі тасымалдаушысы ретінде қарастырылады, ал иммунды препараттардың өңделуі қазіргі уақыттағы вакинологияның бағыттарының бірі болып табылады. Ие организмінің ұлпалары мен иммунокомпонентті клеткалардың қызметі және морфогенезіне белсенді қатысатын пробиотиктер ретінде лактобацилдердің ролі жеткілікті толық зерттелген. Сол уақытта иммунодефицит кезінде қолдануға бағытталған пероральді және ректальді препараттардың ішінен - коккты мкроорганизмдер Lactococcus, Enterococcus, Micrococcus, Streptococcus - жоғары концентрацияда. Макроорганизмдердің спецификалық емес төзімділігінің жоғарлауы нәтижесінде иммунды стимуляциялайтын және антинеопластикалық әсерлер басқа да таксономиялы топтар және туыстықтар түрінде (Bifidobacterium, Рropionibacterium, Eubacterium, Saccharomyces boulardii, Bacillus), оларға сүтқышқылы метаболизмнің негізгі өнімі болмайды. Осындай штаммдар негізінде клиника үшін пробиотикалық әсері айқын биопрепартаттар мен сүт қышқылды өнімдер құрылған.
Пробиотиктерді қолдану бойынша жаңа ұсыныстар, бациллалардың рекомбинантты штаммдарының берілген қасиеттерімен, интерферондардың өнімдерінің күшеюі есебінен вирусқа қарсы белсенділік қабілетімен жиі пероральді препарат Субалин Bac. Subtills 2335 көңілді аулатады. Айқын вирусқа қарсы қасиеттері бар субалин бастапқы штаммдардың жоғарғы антибактериальді белсенділік көрсетеді. Бұл қасиеттерімен пайда болған препараттар вирусты және аралас инфекцияларды емдеу үшін болашағы бар.
Просимбиотиктер туралы айта кеткен жөн, өйткені олар микрофлораның ашытқысы сүт қышқылы тағамдарын алу үшін пайдалы (қымыз, айран, йогурт ж.т.б.), мироогранизмдер антогонисттерімен таратылады. Айран ашытқыларының антинеопластикалық қасиеттерін кейінгі жарты жүзжылдық ғылыми зерттеулерінің нәтижесінде қымыз туберкулезді емдеу үшін пайдалы екені анықталды, бірақ иммундық жауаптың қалыптасуыының ролі әлі толығымен анықалмаған. Адамдарға патогенді және шартты-патогенді микроорганизмдердің арасында кездесетін туыстықтары мен тұқымдастары пробиотиктер жайлы көбі түсініксіз болып қала береді. Сүт қышқылды бактерияларының спецификалық емес сипаттағы әсерлеріне қарағанда, патогенді және шартты-патогенді микроорганизмдер иесінің организміне басқа жолмен, спецификалық механизмге ұқсас, қиылысты толерантты әсер етеді. Ішек микрофлорасының таяқшалары арнайы иммуноглобулиндердің өндірілуі мен жалпы антигендер есебінен ішекте патогенді энтеробактерияларға қабылдағыштығын жоюды қалыптастырғыш фактор ретінде роль атқарады.
Организмнің енгізілген жоғары концентрациядағы тірі энтерококктарға жауабы толық зерттелмеген, Candida тұқымдастығына жататын саңырауқұлақтар. Бірақ, берілген препараттарды кең енгізу үшін пробиотикалық мақсатпен осындай микроорганизмдерді қолданғанда жағымсыз нәтиже мен оң эффектінің сәйкестігі туарлы сұрақтарды шешіп алу керек. Антинеопластикалық қасиеттеріне негізделген пробиотиктердің детоксикациялық функциясы иммунитетті пробиотиктер арқылы стимуляциялау бағытында ғана зерттеліп жатқан жоқ. Канцерогенезге қатысатын микробты ферменттер мен ішектің лактобациллаларымен ингибициялары, олардың метаболиттерінің ісік клеткаларына токсикалық әсерлеріне көптеген жұмыстар арналған.
Жоғарыдағы мәліметтерді ескере отырып, пробиотитктер қазіргі кезде адам қорғанысының қажетті құралының бірі болып табылатынын мойындауымыз керек. Біріншіден, рационалды емес антибиотикті терапия нәтижесінде, ішек сырқаттарынан кейін, стероидты емес ісікке қарсы препараттарды ұзақ қолданғанда, цитостатикалық терапия, дұрыс тамақтанбау және әр түрлі стесстердің әсерінен пайда болатын АІЖ дисбактериозынан қорғану керек. Бұдан басқа бұзылған биоценоздарды қалпына келтіру және урогениталды жолдардың, ауыз қуысының сырқаттарын емдеу кезінде жергілікті ғана емес сонымен қатар пероралды қолданғанда да қалыпты микрофлоралары бар препараттардың эффективтілігі байқалады. L. Chaitov және басқа да авторлардың ойынша микроорганизмдердің антибиотиктерге төзімділігі өсуін ескере отырып бұл мақсатта пробиотиктерді кең қолдану антибиотиктер мен химиопрепараттарды қолданудың төмендеуіне мүмкіндік туғызу қажет.
Сонымен, ішекте пробиотикалық әрекеттер АІЖ микробиоценозындағы қозғалыстардың коррекциясына ғана бағытталмаған және де организмнің гомеостазын толығымен қамтамасыз ету мағынасында сипатталады.
ПРЕБИОТИКТЕР, СИМБИОТИКТЕР, НЕГІЗГІ ТҮСІНІКТЕРІ АЛУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ
Қазіргі уақытта кең пробиотиктер кең қолданылуда және олардың адам организміне түскен көздері әр түрлі. Біріншіден бұл медициналық биологиялық препараттардың фармацевтикалық түрлері және биологиялық белсенді қоспалар (ББҚ), тамаққа. Екіншіден - әр түрлі микроорганизмдерді пайдаланып биотехнологиялық әдіспен өндірілген сүт пен өсімдік текті табиғи тамақтық азық-түліктер және ашытқы түріндегі пробиотиктер. Пробиотикалық эффектіні қамтамасыз ететін олардың ішінде негізгі орынды қышқыл сүтті емдік тамақтар алады. Препараттар және ББҚ құрамында таза монокультура түріндегі микроорганизмдер бар (қорғаныс қоректік орта немесе оларсыз), жиі лиофильді кептірілген жағдайда капсулаларда, ұнтақтарда, пероралды қолдану үшін таблеткалрда, ректалды және вагиналдыға свечаларда, ішектің ішін сулау үшін қажет препараттарда және кәмпиттер мен сағыздарда, сирек - сұйық түрде. Препараттарда штаммдардың салыстырмалы оптималды сандары болмайды деген ортақ ой жоқ. Бір штамм негізінді препараттар мен тағамдардың көп компонентті штамдардан асатыны жорамалданады. Осыған байланысты, қолдану барысында тірі микроорганизмдер жеткіліксіз болып қалмайтындай бір көп компонентті препарат қолданғанша, екі немесе үш біркомпонентті препараттарды қолданған дұрыс. Шет елдерде кезде 6-8 пробиотиктерден тұратын препараттары танымал. Әдебиеттерде сәйкес терминдерде пайда болды - симбиотиктер (симбиоз сөзінен), мультипробиотиктер. Кейбір авторлардың айтуы бойынша: ішектегі мультипробиотиктердің әр штаммдары өзіне қлоайлы жағдай іздейді және оған тән микроэкологиялық қуысты алады - биотоп. Бұл кезде препараттарды дайындау үшін қолайсыз жағдайға төзімді селекцияланған және симбиотикалы әсерлерге сыналған штаммадар таңдалуы керек. Микроэкологтардың айтуы бойынша мультипробиотиктерді дайындап шығару мақсатылы және отандық іс. Коршунова В.М. ойынша эубиотик штамм препараттарын дайындауын қарастыруды бифидо- және лактобактериялармен шектемеу керек. Құрамына қалыпты мирофлора кіретін осындай штамдардың басқа токсономиялық топтарынан бөлінуі өздерінің эффектілігі бойынша бірін бірі толықтырып және өңдеуші әсер беретін бактерия құрамды кешенді препараттар түзуіне мүмкіндік береді. Симбиотиктермен бірге тағы да биологиялық белсенді қоспалар (ББҚ) - аралас құрамды пробиотикалық азық-түліктер - пробиотик кешендері, сонымен қатар мультиштамды , әр түрлі пребиотикалық заттармен - синбиотиктер кең қолданылады. Синбиотиктердің әрекеті иесінің АІЖ-на енгізілген микроорганизмдер пробиотиктер ғана тиімді имплантацияланбай, сонымен бірге өзінің микрофлорасының ынталануы арқылы пробиотиктік және пребиотиктік қоспаларының синергизміне негізделген.
Синбиотиктерге тамақтық талшықтар, иммуномодуляторлар, ферменттер, микроэлементтер, өсімдік қоспалары кіруі мүмкін. Бұл ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz