Заң шығару бастамасының өзекті мәселелері
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ
МИНИСТІРЛІГІ
АҚМОЛА ОБЛЫСЫ Ш.УАЛИХАНОВ АТЫНДАҒЫ КӨКШЕТАУ
МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
ҒЫЛЫМИ ЖОБА
Бағыты: әлеуметтік-гуманитарлық
Секциясы: мемлекет және құқық теориясы
Тақырыбы: Заң шығару процессі
Авторы: Думанғали Жұлдыз Исатайқызы, Көкшетау қаласы, Ш.Уалиханов университеті, құқықтану факультеті
Кеңесшісі: Шаймерденова Жанна Қабиделқазезқызы, лектор-магистр, Көкшетау қаласы, Ш.Уалиханов университеті
Көкшетау қаласы- 2023
МАЗМҰНЫ
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1. Заң шығару процесінің анықтмасы, түсінігі
1.1 Заң шығару бастамасының өзекті мәселелері
1.2 Заң шығару бастамасы құқығын іске асыру ережелері
1.3 Заң шығару процесін одан әрі жетілдіру, көзқарастар, ұсыныстар
2. Қ.Р Парламентінің өкілеттіліктері
2.1 Құқық шығармашылықтың түрлері
2.2 Үкіметтің заң шығару қызметі
2.3 Сенімсіздік білдіру Сенімсіздік Вотумы
2.4 Парламенттің заң шығару қызметі
2.5 Президенттің заң шығару қызметі
2.6 Ұсыныстарым, көзқарастарым
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Пайдаланған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Кіріспе
Ғылыми жобаның жалпы сипаттамасы. Менің зерттеу нысанына алған ғылыми жұмысының тақырыбы Заң шығару процесі деп аталады. Жалпы, Заң шығарушы билік -- демократиялық-құқықтық елдерде қалыптасқан мемлекеттік билікті тармақтарға бөлу принципіне сәйкес мемлекеттегі бірін-бірі теңестіретін үш биліктің бір тармағы. Заң шығару өкілеттілігінің жиынтығы, сондай-ақ, осы өкілеттілікті жүзеге асырушы мемлекеттік органдар жүйесі. Заң неғұрлым дамыған, мазмұны жағынан өмір талаптарына сәйкес, халықтың ойы мен негізгі мүдделерін терең қамтыса, демократиялық мемлекет құру күресіне тиянақты үлесін молынан қосады, заңның беделі артады. Заң шығару процесінің, мемлекет үшін, мемлекеттің демократиялық негізінде болуы үшін маңызы зор. Мен өзімнің ғылыми жұмысымда Заң шығару процесі туралы, оның құрылымын, анықтамасын қарастыратын боламын.
Тақырыптың өзектілігі. Қоғам күннен күнге дамып жатыр. Сондықтан да қоғамды тиянақты басқарып отыру үшін, мемлекеттік органдар саналуан нормативтік актілерді өмірге әкеліп, қоғам және заман талаптарына сай, ескіргенін жаңартып, кемшіліктері болса толықтырып отырады. Бұл заң шығару процесі өте ауқымды, әрі күрделі процесс болып табылады. Мемлекет халық үшін жұмыс істеп, заңдарды қоғам үшін ыңғайлы, әрі әділ түрде шығаруы керек. Сол себептен, ауқымды заң жобасын қабылдаудан бері, мемлекеттік органдар халықтың көз қарасын білуі қажет. Халық мемлекеттік деңгейдегі мәселелерге белсенді қатысуы керек. Заң қабылдайтын орган- Парламент көпшіліктің ұсыныстарына көп көңіл бөледі, оның тұрақты комиссияларында, мұқият тексеріліп, Парламентке арналған ұсыныстар алынады. Демократияның қағидалары осылайша заң қабылдау саласында іс жүзінде негізге асады. ЖаҺандану процестері қоғамдық қатынастардың жаңа форматын қалыптастырып отыр. Сол себептен де, Президент еліміздің саяси жаңғыруын, билік тармақтары арасындағы өзара қарым-қатынастардың оңтайлы балансын, сонымен қатар мемлекет пен қоғамның тиімді диалогын қалыптастыруды көздейтін саяси реформалар бағдарламасын ұсынды. Мемлекет Басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев халыққа арнаған бейнеүндеуінде: Біз бәріміз бір ел болып Жаңа Қазақстанды, әділ Қазақстанды құрамыз. Әрбір азаматтың құқығы қорғалатын мемлекет боламыз... Біз мемлекеттік жүйені жетілдіріп, қоғам мен биліктің тиімді диалогын орнатамыз. Осылайша, Екінші Республиканы қалыптастырамыз. Конституциялық реформа мұның бәрін табысты жүзеге асыру үшін қажет, - деді. Олай болса, мемлекеттің қазынасы заң шығару процесі мен халықтың жағдайы болса, кешенді түрде зерттеу ісінде заң шығару процесінде, қоғамның көз қарасы мен дауысы, жалпы демократияның болуы аса өзекті мәселе деп санаймын.
Ғылыми жобаның мақсат міндеттері. Зерттеу жұмысымның мақсаты: Заң шығару процесінің өзекті мәселелерін айқындау, кешенді зерттеу жүргізу. Осы мақсатты орындау барысында төмендегідей міндеттерді шешу алға қойылды:
-Заң шығару процесінің өзекті мәселелерін саралау, талдау
-Заң шығару процесі қалай реттеледі
-Құқық шығармашылық түрлері
-Заң шығару процесінің субъектілерін саралау, талдау
-Заң актілерін қарастыру
-Заң шығармашылық құқықты, субъектілерді талдау, сатыларын қарастыру
Тақырыптың зерттелу деңгейі. Заң шығару процессі мемлекеттік деңгейде қарастырылады. Заң шығару процесіне Қазақстан Республикасы президентінен бастап, бүкіл халық атсалысады. Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті - Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев Заң шығару процесінің өкілетті органы- Парламент қызметіне баға бере отырып: ...бүгінде біз қос палаталы кәсіби Парламент заң шығару функцияларын жүзеге асыратын жоғары өкілді орган ретінде құрылып қана қойған жоқ, ол уақыт сынынан табыспен өтті деп сеніммен айта аламыз, - деп атап көрсетті.
Зерттеудің ғылыми жаналығы. Ғылыми жоба заң процесі негізінде, заң шығару процесін, заң актілерін, парламент, мәжіліс, сенат сатыларының мәселелері, оның проблемалары, терең ғылыми талдауды мақсат еткен зерттеу болып табылады. Осы тұрғыда төмендегідей қол жеткен нәтижелерді жұмыстың ғылыми жаналықтары ретінде қабылдауға болады:
oo Заң шығару,қабылдау процесі Парламентте бастау алып, құқықтық мемлекеттің іргетасы ретінде маңызды саласы болып табылатындығы ғылыми жобада зерттеледі;
oo Құқықық мемлекеттің үлкен бір бөлшегін құрайтын маңызды процесс- бұл құқық шығармашылық процесі. Соның негізінде, жаңа қабылданған нормалар Конституцияның талаптарына сай болуы дәлелденеді.
oo Құқық шығармашылық процесін жақсарту, дамыту ұсыныстар мен көзқарастар
Ғылыми жобада қорғауға ұсынылатын ой тұжырымдар.
Зерттеу нәтижесінде төмендегідей тұжырымдар ұсынылады:
oo Заң шығару процесі- саналуан функиялар мен қағидалардан, өзіндік көрініс ретінде үнемі ауысатын күрделі, көпқырлы құбылыс.
oo Қоғамды басқаруда мемлекет пен құқық саналуан нормативтік актілерді өмірге әкеліп, ескіргенін жанартып, кемшіліктері болса толықтырып отырады. Осы процесте заңға көп күрделі талаптар қойылады. Сондықтан да, осы процесті тиянақты зерттеп, қоғам үшін және мемлекеттік функцияларын жақсарту үшін жаңа идеялар мен жобаларын еңгізу қажет.
oo Заң шығару субъектілері,жалпы құқық шығармашылық мемлекетте, қоғамдық қатынастарды реттеу үшін маңызды сипатқа ие.
Зерттеудің әдістері. Заң шығару процесін зерттеу барысында құқықтану, әлеуметтік-гуманитарлық ғылымында бұрыннан бар шығармашылық зертхананы, заң шығару процесін зерттеу жолында басымдық берілді. Қажетті жерлерінде салыстырмалы әдіс, жүйелі талдау қағидалары назарда ұсталып, жинақтау, оқу, логикалық сараптау әдістері қолданды.
Ғылыми жобаның құрылымы. Ғылыми жұмыс кіріспеден, екі тараудан, қорытынды мен пайдаланған әдебиеттер тізімінен тұрады.
1.ЗАҢ ШЫҒАРУ ПРОЦЕСІНІҢ АНЫҚТАМАСЫ, ТҮСІНІГІ
1.1 ЗАҢ ШЫҒАРУ БАСТАМАСЫНЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ
Кез келген мемлекетте заң шығару үрдісі күрделі процес болып келеді. Қазақстан Республикамызда да осы мәселе күрделі. Қазіргі кезде қоғамдағы өмір сүріп жатқан біздің барлық заңдарымыз үлкен өңдеу мен сатылардан өтеді деп те айтуға болады.
Қазақстан Республикасы Президентінің заң шығару бастамасы құқығын іске асыруды қамтамасыз ету, Республика Президентінің актілерін Республика Конституциясына сәйкес келтіру мақсатында және "Қазақстан Республикасының Президенті туралы" 1995 жылғы 26 желтоқсандағы Конституциялық заңның 21-бабы 2-тармағының 3) тармақшасына сәйкес осындай қаулылар бекітілді:
1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасы Президентінің заң шығару бастамасы құқығын іске асыру ережелері бекітілсін.
2. Қазақстан Республикасы Президентінің мына жарлықтарына
өзгерістер мен толықтырулар енгізілді:
Қазақстан Республикасының заңдарын Қазақстан Республикасы Президентінің қол қоюына және қарауына ұсыну, оларды тіркеу, жария ету және сақтау тәртібі туралы ережені бекіту.
Заң шығару бастамасы құқығы- Республика Президентіне, Парламент депутаттарына, Үкіметке тиесілі және тек қана Мәжілісте жүзеге асырылады.
Республика Президентiнiң заңдар жобаларын ... жалғасы
МИНИСТІРЛІГІ
АҚМОЛА ОБЛЫСЫ Ш.УАЛИХАНОВ АТЫНДАҒЫ КӨКШЕТАУ
МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
ҒЫЛЫМИ ЖОБА
Бағыты: әлеуметтік-гуманитарлық
Секциясы: мемлекет және құқық теориясы
Тақырыбы: Заң шығару процессі
Авторы: Думанғали Жұлдыз Исатайқызы, Көкшетау қаласы, Ш.Уалиханов университеті, құқықтану факультеті
Кеңесшісі: Шаймерденова Жанна Қабиделқазезқызы, лектор-магистр, Көкшетау қаласы, Ш.Уалиханов университеті
Көкшетау қаласы- 2023
МАЗМҰНЫ
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1. Заң шығару процесінің анықтмасы, түсінігі
1.1 Заң шығару бастамасының өзекті мәселелері
1.2 Заң шығару бастамасы құқығын іске асыру ережелері
1.3 Заң шығару процесін одан әрі жетілдіру, көзқарастар, ұсыныстар
2. Қ.Р Парламентінің өкілеттіліктері
2.1 Құқық шығармашылықтың түрлері
2.2 Үкіметтің заң шығару қызметі
2.3 Сенімсіздік білдіру Сенімсіздік Вотумы
2.4 Парламенттің заң шығару қызметі
2.5 Президенттің заң шығару қызметі
2.6 Ұсыныстарым, көзқарастарым
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Пайдаланған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Кіріспе
Ғылыми жобаның жалпы сипаттамасы. Менің зерттеу нысанына алған ғылыми жұмысының тақырыбы Заң шығару процесі деп аталады. Жалпы, Заң шығарушы билік -- демократиялық-құқықтық елдерде қалыптасқан мемлекеттік билікті тармақтарға бөлу принципіне сәйкес мемлекеттегі бірін-бірі теңестіретін үш биліктің бір тармағы. Заң шығару өкілеттілігінің жиынтығы, сондай-ақ, осы өкілеттілікті жүзеге асырушы мемлекеттік органдар жүйесі. Заң неғұрлым дамыған, мазмұны жағынан өмір талаптарына сәйкес, халықтың ойы мен негізгі мүдделерін терең қамтыса, демократиялық мемлекет құру күресіне тиянақты үлесін молынан қосады, заңның беделі артады. Заң шығару процесінің, мемлекет үшін, мемлекеттің демократиялық негізінде болуы үшін маңызы зор. Мен өзімнің ғылыми жұмысымда Заң шығару процесі туралы, оның құрылымын, анықтамасын қарастыратын боламын.
Тақырыптың өзектілігі. Қоғам күннен күнге дамып жатыр. Сондықтан да қоғамды тиянақты басқарып отыру үшін, мемлекеттік органдар саналуан нормативтік актілерді өмірге әкеліп, қоғам және заман талаптарына сай, ескіргенін жаңартып, кемшіліктері болса толықтырып отырады. Бұл заң шығару процесі өте ауқымды, әрі күрделі процесс болып табылады. Мемлекет халық үшін жұмыс істеп, заңдарды қоғам үшін ыңғайлы, әрі әділ түрде шығаруы керек. Сол себептен, ауқымды заң жобасын қабылдаудан бері, мемлекеттік органдар халықтың көз қарасын білуі қажет. Халық мемлекеттік деңгейдегі мәселелерге белсенді қатысуы керек. Заң қабылдайтын орган- Парламент көпшіліктің ұсыныстарына көп көңіл бөледі, оның тұрақты комиссияларында, мұқият тексеріліп, Парламентке арналған ұсыныстар алынады. Демократияның қағидалары осылайша заң қабылдау саласында іс жүзінде негізге асады. ЖаҺандану процестері қоғамдық қатынастардың жаңа форматын қалыптастырып отыр. Сол себептен де, Президент еліміздің саяси жаңғыруын, билік тармақтары арасындағы өзара қарым-қатынастардың оңтайлы балансын, сонымен қатар мемлекет пен қоғамның тиімді диалогын қалыптастыруды көздейтін саяси реформалар бағдарламасын ұсынды. Мемлекет Басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев халыққа арнаған бейнеүндеуінде: Біз бәріміз бір ел болып Жаңа Қазақстанды, әділ Қазақстанды құрамыз. Әрбір азаматтың құқығы қорғалатын мемлекет боламыз... Біз мемлекеттік жүйені жетілдіріп, қоғам мен биліктің тиімді диалогын орнатамыз. Осылайша, Екінші Республиканы қалыптастырамыз. Конституциялық реформа мұның бәрін табысты жүзеге асыру үшін қажет, - деді. Олай болса, мемлекеттің қазынасы заң шығару процесі мен халықтың жағдайы болса, кешенді түрде зерттеу ісінде заң шығару процесінде, қоғамның көз қарасы мен дауысы, жалпы демократияның болуы аса өзекті мәселе деп санаймын.
Ғылыми жобаның мақсат міндеттері. Зерттеу жұмысымның мақсаты: Заң шығару процесінің өзекті мәселелерін айқындау, кешенді зерттеу жүргізу. Осы мақсатты орындау барысында төмендегідей міндеттерді шешу алға қойылды:
-Заң шығару процесінің өзекті мәселелерін саралау, талдау
-Заң шығару процесі қалай реттеледі
-Құқық шығармашылық түрлері
-Заң шығару процесінің субъектілерін саралау, талдау
-Заң актілерін қарастыру
-Заң шығармашылық құқықты, субъектілерді талдау, сатыларын қарастыру
Тақырыптың зерттелу деңгейі. Заң шығару процессі мемлекеттік деңгейде қарастырылады. Заң шығару процесіне Қазақстан Республикасы президентінен бастап, бүкіл халық атсалысады. Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті - Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев Заң шығару процесінің өкілетті органы- Парламент қызметіне баға бере отырып: ...бүгінде біз қос палаталы кәсіби Парламент заң шығару функцияларын жүзеге асыратын жоғары өкілді орган ретінде құрылып қана қойған жоқ, ол уақыт сынынан табыспен өтті деп сеніммен айта аламыз, - деп атап көрсетті.
Зерттеудің ғылыми жаналығы. Ғылыми жоба заң процесі негізінде, заң шығару процесін, заң актілерін, парламент, мәжіліс, сенат сатыларының мәселелері, оның проблемалары, терең ғылыми талдауды мақсат еткен зерттеу болып табылады. Осы тұрғыда төмендегідей қол жеткен нәтижелерді жұмыстың ғылыми жаналықтары ретінде қабылдауға болады:
oo Заң шығару,қабылдау процесі Парламентте бастау алып, құқықтық мемлекеттің іргетасы ретінде маңызды саласы болып табылатындығы ғылыми жобада зерттеледі;
oo Құқықық мемлекеттің үлкен бір бөлшегін құрайтын маңызды процесс- бұл құқық шығармашылық процесі. Соның негізінде, жаңа қабылданған нормалар Конституцияның талаптарына сай болуы дәлелденеді.
oo Құқық шығармашылық процесін жақсарту, дамыту ұсыныстар мен көзқарастар
Ғылыми жобада қорғауға ұсынылатын ой тұжырымдар.
Зерттеу нәтижесінде төмендегідей тұжырымдар ұсынылады:
oo Заң шығару процесі- саналуан функиялар мен қағидалардан, өзіндік көрініс ретінде үнемі ауысатын күрделі, көпқырлы құбылыс.
oo Қоғамды басқаруда мемлекет пен құқық саналуан нормативтік актілерді өмірге әкеліп, ескіргенін жанартып, кемшіліктері болса толықтырып отырады. Осы процесте заңға көп күрделі талаптар қойылады. Сондықтан да, осы процесті тиянақты зерттеп, қоғам үшін және мемлекеттік функцияларын жақсарту үшін жаңа идеялар мен жобаларын еңгізу қажет.
oo Заң шығару субъектілері,жалпы құқық шығармашылық мемлекетте, қоғамдық қатынастарды реттеу үшін маңызды сипатқа ие.
Зерттеудің әдістері. Заң шығару процесін зерттеу барысында құқықтану, әлеуметтік-гуманитарлық ғылымында бұрыннан бар шығармашылық зертхананы, заң шығару процесін зерттеу жолында басымдық берілді. Қажетті жерлерінде салыстырмалы әдіс, жүйелі талдау қағидалары назарда ұсталып, жинақтау, оқу, логикалық сараптау әдістері қолданды.
Ғылыми жобаның құрылымы. Ғылыми жұмыс кіріспеден, екі тараудан, қорытынды мен пайдаланған әдебиеттер тізімінен тұрады.
1.ЗАҢ ШЫҒАРУ ПРОЦЕСІНІҢ АНЫҚТАМАСЫ, ТҮСІНІГІ
1.1 ЗАҢ ШЫҒАРУ БАСТАМАСЫНЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ
Кез келген мемлекетте заң шығару үрдісі күрделі процес болып келеді. Қазақстан Республикамызда да осы мәселе күрделі. Қазіргі кезде қоғамдағы өмір сүріп жатқан біздің барлық заңдарымыз үлкен өңдеу мен сатылардан өтеді деп те айтуға болады.
Қазақстан Республикасы Президентінің заң шығару бастамасы құқығын іске асыруды қамтамасыз ету, Республика Президентінің актілерін Республика Конституциясына сәйкес келтіру мақсатында және "Қазақстан Республикасының Президенті туралы" 1995 жылғы 26 желтоқсандағы Конституциялық заңның 21-бабы 2-тармағының 3) тармақшасына сәйкес осындай қаулылар бекітілді:
1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасы Президентінің заң шығару бастамасы құқығын іске асыру ережелері бекітілсін.
2. Қазақстан Республикасы Президентінің мына жарлықтарына
өзгерістер мен толықтырулар енгізілді:
Қазақстан Республикасының заңдарын Қазақстан Республикасы Президентінің қол қоюына және қарауына ұсыну, оларды тіркеу, жария ету және сақтау тәртібі туралы ережені бекіту.
Заң шығару бастамасы құқығы- Республика Президентіне, Парламент депутаттарына, Үкіметке тиесілі және тек қана Мәжілісте жүзеге асырылады.
Республика Президентiнiң заңдар жобаларын ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz