Шаруашылық - аралық жерге орналастыру

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 28 бет
Таңдаулыға:

Ауыл шаруашылығы министрлігі
С.Сейфуллин атындағы Қазақ Агротехникалық Зерттеу университеті
ЖЕРГЕ ОРНАЛАСТЫРУ КАФЕДРАСЫ

Курстық жоба

Шаруашылық-аралық жерге орналастыру
Тақырыбы:А.Ш тобының жерді пайдалануды жақсарту жобасы

Орындаған:Сабал Дина,
21-02
Тексерген:

Курстық жоба қорғауға қабылданды

Астана 2023 жылы
КеАҚ С.Сейфуллин атындағы Қазақ Агротехникалық
университеті

ЖЕРГЕ ОРНАЛАСТЫРУ КАФЕДРАСЫ

Бекітемін
Кафедра меңгерушісі
Турсынбаев Н.А
____________________
ТАПСЫРМА
курстық жобаға пән бойынша:
ШАРУАШЫЛЫҚ-АРАЛЫҚ ЖЕРГЕ ОРНАЛАСТЫРУ
Студент:Сабал Д.Е Тобы:21-02
Жоба тақырыбы: А.Ш тобының жерді пайдалануды жақсарту жобасы
Бастапқы деректер: ЖШС Компания Нефтепродукт Комплекс Сервис және ЖШС AF Burabay-2007 GCK
№
Түсіндірме жазбаның мазмұны
Орындау мерзімдері
Шамамен көлемі
1
Кіріспе
1-2 апта
1 бет
2
1-бөлім. Дайындық жұмысы
3-4 апта
5 бет
3
2-бөлім.Шаруа қожалығын құру
5-7 апта
9 бет
4
3-бөлім.Ауыл шаруашылындағы мақсатындағы жерлерді пайдалануды жақсарту .
7-9 апта
12 бет

№
Графикалық бөлімінің мазмұны
Мерзімдері
Парақтар саны
Формат
1
Шаруашылық-аралық жерге орналастыру жобачы
3-4 апта
1
JPEG
2
Шаруа шаруашылығын ұйымдастыру
5-4 апта
1
JPEG
3
Ауыл шаруашылығы кәсіпорындары тобының жер пайдалануын жақсарту жобасы
7-9 апта
1
JPEG

Тапсырма берілген күні _____________,жобаны қорғау күні ___________

Жоба жетекшісі: Қасенова А.Ж.

Тапсырманы орындауға қабылдады: Сабал Д.Е.______________________

МАЗМҰНЫ

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
1 бөлім.Дайындық жұмыстары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
1.1Объектінің сипаттамасы.Жалпы мәліметтер ... ... ... ... ... ... . ... ...5
1.2 Табиғи жағдайлардың сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
1.3 ШАЖО объектілерінің сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
1.4 а.-ш. жер пайдалану алқаптарының ауданы мен құрамын айқындау жерге орналастыру кезіндегі кәсіпорындар ... ... ... ... ... ... ... ... ...6
2 бөлім. Шаруа қожалығын ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..8
2.1 жер учаскелерінің аудандарын анықтау және орналастыру ... .9
2.2 а. - ш. өндірісті жүргізу бағдарламасын жасау ... ... ... ... ... ... ...11
3 бөлім. А. - ш. кәсіпорындардың жер пайдалануын жетілдіру ... ... ... ... ... 16
3.1 қалыптасқан жер пайдалануды талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...16
3.2 жерді пайдаланудағы кемшіліктерді жою ... ... ... ... ... ... ... ... ..18
3.3 жобаның экономикалық негіздемесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...12
4 бөлім. Графикалық бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..26
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .29

КІРІСПЕ.

Қазіргі кезде қолданбалы N 442-II 2003 жылдың 20 маусымында қабылданған ҚР Жер кодексі бойынша Қазақстан Республикасында жер мемлекеттік меншікте болады. Жер учаскелері осы Кодексте белгіленген негіздерде, шарттар мен шектерде жеке меншікте де болуы мүмкін. Сондықтан мемлекет, еліміздің барлық территориясының меншік иесі ретінде және халықаралық құқықтың субъектісі ретінде жер қорын пайдалануда үстемдік жүргізеді: жерді иелікке немесе пайдалануға береді, халық шаруашылығының өндірістік немесе өндірістік емес салаларында жерді пайдалануды территориялық ұйымдастыруды шаруашылық аралық, ішкі шаруашылық және учаскелік жерге орналастыру арқылы қамтамасыз етіледі.
Шаруашылық аралық жерге орналастыру арқылы жер иеліктері мен жер пайдалануларды құру және өзгерту, халық шаруашылық салаларының мұқтаждықтарына сай жерді бөлу және қайта бөлу жүзеге асырылады. Шаруашылық аралық жерге орналастырудың осы ic-қимылдарына қарай жер иеленушілер мен жер пайдаланушылардың құқықтары мен міндеттері және осы арқылы жер пайдалану жөніндегі әлеуметтік-экономикалық қатынастары белгіленеді. Сонымен қатар шаруашылық жүргізу жағдайлары да өзгеріп отырады. Демек, шаруашылық аралық жерге орналастыру - техникалық және құқықтық ic-қимылдар арқылы жүзеге асырылатын әлеуметтік-экономикалық, құқықтық және техникалық шаралар жүйесі.
Жер учаскесінің территориялық ұйымдастырылуының өзгеруі, оны иеленуге құқықтың тууы - шаруашылық аралық жерге орналастырудың нәтижесі болып табылады. Бұл құқық кеңістік аспектісінде шаруашылық аралық жерге орналастыру арқылы белгіленген шекарамен шектеледі. Жалпы алғанда оның мағынасы кәсіпорындардың, ұйымдардың, мекемелердің жер иеленулерін (жер пайдалануларын) құруды, реттестіруді немесе өзгертуін, оларды экономикалық жағынан тиімді түрде орналастыруды, қолайлы құрылымдарын белгілеуді қамтиды.

Шаруашылық аралық жерге орналастыру арқылы арнайы резервтік жер қорлары құрылады, әкімшілік-территориялық бірліктердің және ерекше қорғалатын табиғи объектілердің шекаралары белгіленеді.
Шаруашылық аралық жерге орналастырудың міндет-мақсаттары сан алуан. Дегенмен, оларды екі топқа түйістіруге болады:
- жердің ысырапсыз пайдалануын және қорғалуын ұйымдастыру;
- өндірісті территориялық ұйымдастыру.
Осылармен бірге шаруашылық аралық жерге орналастыру арқылы жердің негізгі мақсаттық қызметі белгіленеді, халық шаруашылығы салалары мен жеке пайдаланушылар және иеленушілерге жер үлестері бөлінеді және соңғылардың дұрыс орналасуы анықталады.
Шаруашылық аралық жерге орналастыру объектісі деп - ҚР халық шаруашылығының, әсіресе оның аграрлық саласының; аудандардың, облыстардың, аймақтардың қоғамдық және экономикалық даму бағдарламалары бойынша салалар, жер иелері және жер пайдаланушылар арасында жер бөлу жұмыстары жүргізілетін территорияны атайды. Оған жерді тиімді пайдалану мен қорғау шаралары жүргізілетін өзара бір-бірімен кеңістіктік тығыз байланыстағы екі немесе одан да көп әртүрлі жерге меншік және шаруашылық жүргізу түрлеріндегі жеке немесе заңды тұлғалардың жер пайдаланулары мен жер иеліктері жатады.
Шаруашылық аралық жерге орналастыру дегеніміз - халық шаруашылығының салалары арасында, салалар ішінде жер бөлу, әртүрлі шаруашылық құрылымдарының жер пайдаланулары мен жер иеліктерін құру және әкімшіліктік-территориялық құрылымдардың, ерекше режимдегі территориялардың және арнайы жер қорларының шекараларын белгілеу арқылы жерді тиімді пайдалану мен қорғауды ұйымдастыруға бағытталған қоғамдық-экономикалық, құқықтық, техникалық және экологиялық шаралар жүйесі.

Шаруашылық аралық жерге орналастыруды себептейтін факторларға келесілер жатады:
1.Жаңа жер иеленулер мен жер пайдаланулардың пайда болуы;
2.Жаңа шаруашылық формалардың, оның ішінде шаруа (фермер) қожалықтарының пайда болуы;
3.Шаруашылық аралық кооперацияның дамуы;
4.Жер иеленулер мен жер пайдаланулардың кемшіліктерінің бар болуы;
5.Жер иеленулердің (жер пайдаланулардың) аудандары мен ауылшаруашылық алқаптар бойынша құрамдарының шаруашылықтың өндірістік мақсаттарына сай болмауы;
6.Өндірістің көлемінің, шоғырлануының, мамандығының өзгеруі;
7.Жерді және қоршаған ортаның басқа элементтерін қорғау қажеттілігі және т.б.

1 БӨЛІМ.
Дайындық жұмыстары
1.Объектінің сипаттамасы. Жалпы мәліметтер.
Бурабай ауданы біздің Ақмола облысымыздың солтүстік бөлігінде қоныстанған 1928 жылы құрылған әкімшілік аумақтық аймақ.
Бұл ауданда 52 елді мекен және 1 қалалық , 1 кенттік әкімдік, 9 ауылдық округке біріктірілген.
Аудан Солтүстік Қазақстан облысының Тайынша ауданымен,шығысында Біржан сал,батысында Зеренді, Сандықтау, оңтүстігінде Буланды, Енбекшилдер аудандарымен шектеседі.
Бұның алды аудан Щучье деп 2009 жылға дейін аталған және қазіргі кезде аудан аймағында 74385 тұрғын өмір сүріп жатыр.Тұрғындардың 6 пайызы орыстар қазақтарға қарағанда басым болып келеді, себебі 45,86 пайызын орыстар құраса, 40,63 пайызын ғана қазақтар қамтиды.
Ауданның аумағы: 5.9мың шаршы км.
Ең ірі елді мекендері: Щучинск қаласы,Бурабай ,Жасыл бор,Үрімқай,Златополье,Катаркөл,Кен есары,Қызылағаш ауылдары болып табылады.
Негізінен Бурабай деген ауданның атынын қазақ тіліндегі мағынасы зор.Бура дегеніміз түйенің түрі болса, бай дегеніміз әл ауқатты деген мағынаны білдіреді.Түйе мекен тұрғындарын қорғап, оларды қауып қатер туралы алдын ала ескертіп отырған.Егерде мекенге қарақшылар шабуыл жасағысы келгенде, Бура Көкшетаудың көгіне көтеріліп, қатты дауыс шығарып ақырған екен, дәл осы жағдайдан кейін осы елді мекенге дәл осындау атау берілген екен.
Елтаңбасы тек ауданның ғана емес, облыстың да басты игілігі бейнеленген дұрыс шеңбер нысанында Бурабайдың табиғаты Көкшетау тауы, Бурабай көлі арқылы осы ландшафттың шексіз далалар арасындағы бірегейлігі туралы идеяны түсіндіреді.Сол жақ жоғарғы бұрышында Қазақстанның мемлекеттік туында бар еркіндіктің бейнесі қалықтаған қыран бейнеленген.
Көлік қатынасы , аудан аумағы арқылы аудан тұрғындарын ел астанасы Астана қаласымен\оңтүстігінде және Көкшетау және Петропавл қалаларымен,солтүстігінде байланыстыратын Трансқазақстандық теміржол магистралі өтеді.Астана аумағындағы темір жол оңтүстік Сібір темір жол магистраліне, Петропавл ауданыңдағы Транссібір темір жолына кіреді.Ауданда барлығы 4 станция бар.
Автомобиль жолдарынан Республикалық маңызы бар А-1,облыстық маңызы бар Р-7 "Бурабай курорттық аймағының жолдары",Р-46 "Шучин-Бурабай курорттық аймағының ойын-сауық орталығына кіреберіс" өтеді.
Аудан аймағында басты табиғи көрікті орын саналатын Бурабай мемлекеттік ұлттық паркі орналасқан.
1898 жылы кентте осы өлкенің табиғатын сақтау үшін орманшылық құрылды. 130 км2 аумақты алып жатқан қорықтың құрамына 1935 жылдан бастап кентті қоршаған көлдер мен ормандар кірді. 1951 жылы орманшылық жойылды.49 жылдан кейін Қазақстан басшылығы бұрынғы орманшылық ауданын ұлттық саябаққа айналдыру туралы шешім қабылдады.
Қазір мұнда 14 көл бар, онда туристер балық аулаумен айналыса алады. Көлдер жағажай демалысына арналған. Өзенге жайпақ түсу балалармен демалуға өте қолайлы. Қысқы кезеңде саябақтың орталық бөлігі тау шаңғысы спортын ұнататын орынға айналады.
Бұл жерді Қазақстан Швейцариясы деп атайды. Мұнда тыныс алу органдарын қалпына келтіріп, қымызбен емдеу теориясын тексеріп, тамаша пейзаждарды тамашалауға келеді. Бурабай - таңғажайып жер: сары, жансыз далалардың арасында таумен және қалың қылқан жапырақты орманмен қоршалған нағыз оазис орналасқан. Сондай-ақ, кенттің аумағында таза суы мен балығы мол 14 су қоймасы бар. Олардың ең бастысы Бурабай көлі - құмды және тас жағалаулары және мөлдір суы бар табиғи қорық болып саналады.
Бірақ Бурабай тек су қоймаларымен ғана танымал емес, оның аумағында ғажайып таулар жайылды. Мысалы: Жұмбақтас жартасы, Бөлектау тауы, Кенесары үңгірі және т.б. Олар онша биік емес - 300-600 м шамасында. Оған көтерілуге және ашылып жатқан пейзаждар мен Щучинск шоқысының көрінісін көруге болады.

1.2 Табиғи жағдайлардың сипаттамасы.
Ауданның климаты континенттік болып келеді.Қаңтардың орташа жылдық температурасы -18° С, шілдеде -20 ° С. Мұхиттар мен теңіздерден едәуір алшақтық ауытқуының үлкен амплитудаларымен сипатталатын климаттың ерекше түріне байланысты.Атмосфералық жауын шашынның жеткіліксіздігі де байқалады, олардың жылдық сомасы ауданда 450 мм-ден ауытқиды.Жауын шашынның едәуір бөлігі мамырдан тамызға дейңн жауады.Климаттық өсу кезеңі Ақмола облысының солтүстік бөлігінде құрғақшылық емес болып табылады.
Бұл аймақта ГТК5-8 0,8-ден 1,0-ге дейін құрайды.Орманды далалық аймақтың жер үсті суларымен үлкен байлығы неғұрлым ылғалды климатпен түсіндіріледі, ол әдеттегі далалық климатпен салыстырғанда вегетациялық және суықсыз кезеңдердің ұзақтығы мен құрғақтығы аз болуымен ерекшеленеді.
Аудан бедері жекелеген шағын орман алқаптарымен жабылған ұсақ шоқылы. Шеткі солтүстік-шығыста - Батыс Сібір жазықтары басым. Аудан аумағы Көкшетау биіктігінің шығыс бөлігін қамтиды. Ақмола облысының ең биік нүктесі - Көкшетау тауы орналасқан, абсолюттік биіктігі теңіз деңгейінен 947 метр. Жалпы еңіс: оңтүстіктегі биіктік пен солтүстіктегі Көкшетау тауының арасында орналасқан аумақ - өзіндік түбірлік құрайды. Ауданның орташа биіктігі - теңіз деңгейінен 400 метр.
Топырағы қара қоңыр. Топыраққа ендік аймақтық тән. Шалғынды даладан шөлейттіге қарай топырақтың типтері мен кіші типтері біртіндеп ауысады, типтік, кәдімгі және оңтүстік қара топырақтар , қара каштан, каштан және ашық каштан топырақтары.Егістік егін шаруашылығы ауданда жақсы дамыған.
Гидрографиясына келетін болсақ, Аршалы, Жолболды, Қайрақты өзендері ауданның оңтүстік бөлігінде ағады, көлдер ауданның барлық аумағында орналасқан, олардың ірілері Кіші Чебачье, Щучье, Бурабай, Үлкен Чебачье, Қотыркөл, Балықты, Құмдыкөл, Ұрымқай және басқалары. Аудан Есіл су шаруашылығы бассейніне жатады.
Аудан аумағында ерекше қорғалатын бір табиғи аумақ - екінші болып табылатын МСОП санаты бойынша Бурабай мемлекеттік ұлттық табиғи паркі орналасқан.Ұлттық парктің қорық аймақтары шегінде кез келген шаруашылық қызметке , рекреациялық пайдалануға тыйым салынады және қорықтар режиміне сәйкес келетін режим қолданылады. Ұлттық парк Қазақстан Республикасы Президентінің Іс басқармасының қарамағында болады.
Бурабай ауданының табиғаты әдеттегі дала үшін неғұрлым ерекше элементтердің шоғырлануына байланысты өте әр түрлі. Қазіргі уақытта ормандарда бұғы, қабан, елік, ақуыз, өркен, ласка, орман сусары өмір сүреді. Жыртқыштардан қасқыр мен сүлу кездеседі.Далада және орманды далада түлкілер, корсактар, үйректер мен қояндар , шабақтар мен аққұстар жиі кездеседі, ормандарда борсық жиі кездеседі. Қанаттылардан гоголь, елек, күкірт, үйрек мекендейді.
Ауыл шаруашылығына келетін болсақ, ауыл шаруашылығы мақсаттындағы жерлер - 3 645 км ² (61,31%), елді мекендердің жерлері - 669 км ² (11,25%), өнеркәсіп, көлік, байланыс, ғарыш қызметі, қорғаныс, ұлттық қауіпсіздік және өзге де ауыл шаруашылығы мақсатына арналмаған жерлер - 70 км ² (1,18%), ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жерлері - 901 км ² (15,16%), орман қоры жерлері - 406 км ² (6,83%), су қоры жерлері - 127 км ² (2,14%), босалқы жерлер - 127 км ² (2,14%) .
Бұрабай ауданы бойынша жайылымдардың көлемі ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерде 139964 гектар, елді мекендердің жерлерінде 52595 гектар, орман қорының жерлерінде 1922 гектар, босалқы жерлерде 11219 гектар.
Нан-тоқаш өнімдерін өндірумен 7 ЖШС және 20 жеке кәсіпкер айналысады. Сүт өнімдері өндірісімен - 1 ЖШС, шұжық өнімдерімен - 1 ЖШС және ЖК. Балықты өңдеумен Руст фирмасы айналысады, Е.Н. Рудиков ЖК, жартылай фабрикаттар өндірісімен - 1 ЖШС және 2 ЖК айналысады. Тауық жұмыртқасы - 1 ЖШС, ұн - 1 филиал және 5 ЖШС. Алкогольсіз сусындарды Сусындар ЖШС шығарады.

1.3 ШАЖО объектілерінің сипаттамасы.
Шаруашылықаралық жерге орналастыру жөніндегі осы жобаның объектілері екі жауапкершілігі шектеулі серіктестік болып табылады. Атап айтқанда, ЖШС Компания Нефтепродукт Комплекс Сервис және ЖШС AF Burabay-2007 GCK
Аталған екі нысан Бурабай ауданының орталық бөлігінде орналасқан. Неғұрлым егжей тегжейлі сипаттама астыдағы кесте түрінде берілген.
№
ЖШС атауы
Кадастрлық
нөмірі
Иесі
Өндірістің
Негізгі
саласы
Кәсіпорынның
мөлшері
Нарықта тіркелген күні
1.

ЖШС Компания Нефтепродукт Комплекс Сервис

01171031080

Гелисханов
И.З
Тұқым шаруашылығын қоса алғанда, дәнді және бұршақты дақылдарды өсіру

Кіші кәсіпорын
(5-10 адам)

06.06.2002
2.

ЖШС AF Burabay-2007 GCK

01171032153

Сулейменов
С.И
Тұқым шаруашылығын қоса алғанда, дәнді және бұршақты дақылдарды өсіру

Үлкен кәсіпорын
(201-250 адам)

08.02.2022

1.4 Жер пайдалану алқаптарының алаңы мен құрамын анықтау кәсiпорындардың жерге орналастыру сәтiнде.
Кәсіпорынның нақты ауданы және алқаптарының құрамы туралы ақпарат №1 кесте түрінде ұсынылған.
№1 кесте - Контурлық ведомость.
Шаруашылық атауы

Ауылшаруашылық алаптардың түрлері егістік

Контурлардың №
Контурлардың ауданы, га

ЖШС Компания Нефтепродукт Комплекс Сервис
Жыртылған жер
3
584

4
532

5
556

Барлығы: 1672

Шабындық
6
667

Барлығы: 667
Барлығы: 2339

ЖШС AF Burabay-2007 GCK
Жыртылған жер
1
668

2
632

Барлығы: 1300

Жайылым
7
516

Барлығы: 516

Елді мекен

10,5

Барлығы: 10,5

Жол

5,2

Барлығы: 5,2

Тоқ тасымалдау

1,5

Барлығы: 1,5
Барлығы: 1833,2

2-кесте-Жер экспликациясы(жерге орналастыруға дейінгі)
Шаруашылық атауы
Жалпы ауданы,га
Соның ішінде

Ауыл- шаруашылық алаптар

олардың ішінде
Ауыл- шаруашылық емес алаптар

Жыр- тылған жер
Жайы-лым
Шабынды

ЖШС Компания Нефтепродукт Комплекс Сервис
2339
2339
1672
-
667
-
ЖШС AF Burabay-2007 GCK
1833,2
1816
1300
516
-
17,2
жер пайдалану тобы бойынша жиыны
4172,2
4155
2972
516
667
17,2

Компания Нефтепродукт Комплекс Сервис ЖШС-нің жалпы ауданы 2339 гектарды құрайды.
Ауыл шаруашылық алқаптардың алаңы - 2339 гектар, оның ішінде жыртылған жер - 1672 гектар, ал шабындық 667 гектар (2-кесте). Кәсіпорын аумағының басым бөлігі тігінен орналастырылған төртұбрышты егістік жерлер және көлденең төрт бұрышты шабындық жері орналасқан.
AF Burabay-2007 GCK ЖШС-нің жалпы ауданы 1833,2 гектарды құрайды.
жалпы алаңы - 1833,2 гектар, оның ішінде жыртылған жерлер - 1300 гектар, ал 516 гектар жайылым (2-кесте). Аумақтың басым бөлігі ауыл шаруашылық тігінен орналастырылған төртбұрыштармен егістік жерлерді иеленеді және көлденең төрт бұрышты жайылымы бар. Онымен қоса аумақта екі елі мекен орналасқан, автомагистраль жолдары және тоқ тасымалдары.

2 БӨЛІМ.
Шаруа қожалығын ұйымдастыру.
Шаруа (фермер) қожалық Қазақстан Республикасының Шаруа (фермер) қожалық туралы жеке Заңымен реттелетін аграрлы кәсіпкерліктің ерекше ұйымдастырушылық-құқықтық түрі болып табылады. Бұл өзінің құрылу, қызмет атқару және қызметін тоқтату барысында аграрлы, азаматтық, қаржылық, еңбектік және басқа да құқықтық қатынастардың ерекше субьектісі ретінде көрінеді. Шаруашылықтың табысты болуы үшін нақты заңдық ресімделуді білген дұрыс, ал оған осы тарауда келтірілген материалмен танысу арқылы қол жеткізуге болады.
Шаруа қожалықтардың аталған түрлері Қазақстан Республикасының 1998 жылы 31-наурызда шыққан Шаруа қожалық туралы жана Заңымен бекітілді. Сонымен қоса, қазіргі кезде Қазақстанда заңмен белгіленген жеке және ұжымдық кәсіпкерліктің барлық түріндегі шаруа қожалықтары құрылуда. Бүған ҚР Азаматтық Кодексінің 226-бабы негіз болды, оға сәйкес Шаруа қожалықтың мүшелері шаруашылықтың мүлкі негізінде шаруашылық серіктестік немесе өндірістік кооператив құра алады. Мұндай қайта ұйымдастырылған шаруашылықтың заңдық тұлға ретінде өзіне фермер шаруашылықтың басқа мүшелерінен жарна немесе салым түрінде берілген мүлікке құқы бар. Салым мөлшері Шаруа қожалықтың мүлігіне ортақ меншік құқығындағы олардың бөліктеріне байланысты анықталады. Сонымен қатар ҚР Әділет Министрлігінің 1996 жылғы 26-наурыздағы № 3-9169 Ұжымдық кәсіпорындардың ҚР АК-де қарастырылған ұйымдастырушылық құқықтық түрлеріне қайта құру туралы хатына сәйкес келесі түрдегі Шаруа қожалықтардың заңдық тұлға ретінде құрылуы ұсынылады: шаруашылық серіктестік, акционерлік қоғам, өндірістік кооператив және бұл заңдық тұлғалар территориялды әділет органында тіркелуге тиіс. Шаруа қожалықтың әрбір ұйымдастырушылық құқықтық түрінің құрылу кезіңдегі мемлекеттік тіркеу, мүліктің құқықтық тәртіппен, несиелеумен, еңбекті реттеу және алынған кірісті бөлі ережелерімен байланысты өз ерекшеліктері бар.

Қазақстан Республикасының Шаруа қожалық туралы Заңына сәйкес Шаруа қожалық құруға ниеттенген азаматтарға жергілікті атқарушы органдар жер иелену құқығы негізінде жер учаскелерін береді.
Заң бойынша Шаруа қожалықтарға екі жағдайда жер учаскесі беріледі:
Ауылшаруашылық ұйымдар құрамынан шығушы және жер бөлігіне құқылы азаматтар шаруа қожалық жүргізу үші осы ұйымдар жерлерінен жер учаскелері беріледі, және жер учаскелерінің кадастрлық бағасы шаруашылық бойынша орта деңгейлі болуы керек. Жергілікті атқару органы мен ауылшаруашылық ұйымына шаруа қожалық жүргізу мақсатында жер учаскесін бөлу туралы өтініш бергеннен бастап он күн ішінде хаттамамен ресімделген жер бөлігі иелерінің жиналысы өту керек, мұнда жер учаскесінің орналасуы туралы шешім шығарылады.Жер бөлігінің иегерлерінің 50 %-дан астамы қол қойылғанн хаттама жергілікті атқару органына тапсырылады және жер бөлігі есебінен жерді пайдалану құқығын беру туралы шешім қабылдауға негіз болады.
Жер бөлігіне құқығы жоқ азаматтарға шаруа қожалық жүргізу үшін жер учаскелері арнайы жер қорынан беріледі.
Шаруа қожалықтың жер пайдалану құқығы Қазақстан Республикасының заңнамаларында бекітілген тәртіпте тіркелген кезден бастап пайда болады.
Шаруа қожалықтар жер пайдаланушы ретінде төмендегі құқықтарға ие болады:
Жерді ауылшаруашылық өнімдер өндіруге пайдалану арқылы жеке шаруашылық жүргізуге құқылы;
Жерді пайдалану нәтижесінде алынған ауылшаруашылық өнімдерді себу мен отырғызуға , шығрылған ауылшаруашылық өнімдеріне меншіктік құқыққа және оны сатудан түскен кіріске құқылы;
Жер учаскесін мемлекеттік қажеттілікке алуда шығындардың толық көлемде өтелуіне құқылы;
Жеке меншіктік құқық негізінде Жер учаскесінің мақсатына қайшы келмейтін құрылыстар салу;

Суарту, құрғату және басқа да мелиорациялық жұмыстар жүргізуге, бекітілген арнайы құрылыс, экологиялық, санитарно гигиеналық талаптарға сәйкес тоғандар мен суқоймалар тұрғызуға құқылы.
Шаруа немесе фермер қожалығының мүшелері ерлі зайыптылар жақын туыстары, ата аналары, балалары, асырап алушылары, асырап алынғандары, ата анасы бөлек аға інілер мен апа сіңілілер , аталар, әжелер, немерелер және басқа да адамдар ортақ шаруашылықты бірлесіп жүргізе алады.
Шаруа қожалығының басшысы болып 18 жасқа толған кез келген Қазақстан Республикасының әрекетке қабілетті азаматы бола алады.
Шаруа қожалықтарын құру мынадай жерге орналастыру сатыларын қамтиды:
Жерге орналастыру әрекетін жүргізуді қозғау;
Дайындық жұмыстары жинау, талдау, қорыту, жобалау іздестіру, жер кадастрлық материалдар,
Жерге орналастыру жобасын әзірлеу;
Жерге орналастыру жүйесінін құжаттарын қарау, келісу және бекіту;
Жобаны орындау;

2.1 Алаңдарды анықтау және жер телімдерін орналастыру.
Шаруалардың жаңа жер пайдалануын құру үшін нұсқалардың бірі оның үлестік негізде жұмыс істеп тұрған ауыл шаруашылық кәсіпорынның құрамынан бөлінуі шаруашылық аралық болып табылады.
№ 3 кестедегі есептеулерге түсініктеме: Бирлес шаруа қожалығын құру үшін AF Burabay-2007 GCK ЖШС-нен жер бөлініп алынады.Жерге орналастыру сәті кезінде AF Burabay-2007 GCK ЖШС-нің жалпы ауданы 1838,2 га болған, оның ішінде жыртылған жер 1300 га , ал жайылым 516 га болған.Шаруа қожалығы үшін 81 га жер ЖШС ден бөлініп алынған болатын, оның ішінде егістік жерлері 33 га, ал жайылым жерлері 48 га.Осылайша AF Burabay-2007 GCK ЖШС де шқ үшін жер алынғаннан кейін жалпы аумағы 1753,7 га, оның ішінде егістіктен 1267 га , ал жайылым 468 га жер қамтиды. Бирлес шаруа қожалығының жалпы ауданы га болды, оның ішінде 33 га егістік және 48 га жайылым жерді құрайды.
3.- кесте Жер пайдаланушылығын қалыптастыру
Рет
тік
Шаруашылық атауы
Жер пайдаланушылықтағы өзгерістер
А.ш алаптардың жалпы ауданы,га
Ж.
жер
Жайылым

Елді мекен
Жол
Тоқ тасымалдары
1

ЖШС AF Burabay-2007 GCK
Ж.о. ға дейін
1838,2
1300
516
10,5
5,2
1,5

ШҚ Бірлес үшін алынады
-33
-48

-33
-48
-
-
-

Жоба бойынша
1753,7
1267
468
10,5
-
-
2
ШҚ Бірлес
Ж.о.ға дейін
-
-
-
-
-
-

ЖШС AF Burabay-2007 GCK-ден беріледі
+33

+48

+33
+48
-
-
-

Жоба бойынша
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.