Автоматтандыру және басқару мамандығы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Қожа Ахмет Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті

Электр инженериясы кафедрасы

Автоматтандыру және басқару мамандығы

ЖОБА

Тақырыбы: Ladder / IL тілінде пәтердің жарығын автоматтандырылған басқару жүйесін құру

Орындаған:Мырзабай Ерден

Қабылдаған:Умаров Амантұр

Кентау 2023

Мазмұны

Кіріспе

1 тарау . . . моделін құру

1. 1 Есептің қойылуы

1. 2 Есепті шешу алгоритмі

1. 3 Нәтиже

2 тарау . . . моделін WPLSoft ортасында іске асыру

1. 1 WPLSoft ортасы

1. 2

1. 3

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі (10-15)

Кіріспе

Ladder/IL тілі- Релелік логиканың түрі болып табылады. Бұл тілдің негізінде осындай да атаулары бар:

1. Релелік-контактілік логика тілі

2. Релелік диаграмма

3. Релелік-контактілік схема(РКС)

4. МЭК 61131-3 стандарты бойынша релелік-баспалдақты бағдарламалау тілі.

Негізінен алғанда бұл Ladder/IL тілі бағдарламаланатын логикалық контроллерлерді яғни PLC-ны бағдарламалауға арналған. Бұл тілдің құрылымдық синтаксисі релелік технология арқылы жасалған логикалық схемаларды ауыстыруға ыңғайлы болып келеді. Тағы да бұл қолданбамен өнеркәсіптік зауыттарда жұмыс істейтін автоматтандыру инженерлеріне арналады. Бұл тіл контроллердің жұмыс логикасының визуалды интерфейсін қамтамасыз етеді, ол тек бағдарламалау және іске қосу тапсымаларын ғана емес, сонымен қатар контроллерге қосылған жабдықтың ақауларын жылдам жоюды жеңілдетеді.

Бағдарламаның графикалық интерфейсі бар ол тек релелік-логикалық тіл болып табылады. Бұл тіл электр инженерлеріне өте көп көмегін тигізеді. Электр инженерлері осы бағдарлама арқылы көрнекі және индуктивті, логикалық операцияларды және жабық сосын ашық контактілері бар электр тізбектерін көре алады.

Ашық және жабық контакт элементтері көбінесе электр тізбектерінде кездеседі. Олар:

- Негізгі аталауы ашық контакт. Айнымалы жалған болғанда ашық болады немесе ақиқат болғанда жабық болады.

- / - Негізгі атауы жабық контакт. Айнымалы жалған болса жабылады немесе айнымалы ақиқат болса ашылады.

-( ) - Негізгі аталуы катушка деп аталады. Логикалық тізбек нәтежиесі мақсатты айнымалыға айналдырады.

IL тілі - Тілдік жағынан Assembler тіліне қатты жақын болып келеді, бірақ айырмашылық бар. Ол айырмашылық-процессор архитектурасы бұл тілге еш қатысы болмайды керісінше төменгі деңгейлі мәтінге негізделіп бағдарламаланады. IL тілін негізінде Нұсқаулар тілі деп те атаса болады. Өйткені бұл бағдарламада нұсқауларға негізделе отырып жұмыс істелінеді.

Түсінікті болуы үшін негізінен Ladder Diagram - бұл электрлік схемаларға ұқсайтын және де жоғары деңгейлі графикалық тұрғыдан алғанда бағдарлама жазатын тіл болып табылады. Бұл тіл керемет тіл болғандықтан, Ladder Diagram кодын түсініп алу және дұрыстау және қолдану өте жеңіл болып келеді.

WPLSoft- Delta Electronic жасап шығарған бағдарламаланатын логикалық контроллерге яғни ПЛК-ға арналған бағдарламалауға арналған бағдарлама жазатын құрал болып табылады. Delta ПЛК кәдімгі өнеркәсіптік автоматтандыру саласында және басқару жүйелерінде қолданылады. Delta WPLSoft ПЛК құрылғыларына бағдарлама жазуға және конфигурация істеу үшін ыңғайлы интерфейсті қамтамасыз етеді. WPLSoft-тің негізгі мүмкіндіктері мыналарды қамтиды:

1. Бағдарламала жасау ортасы: WPLSoft графикалық бағдарлама жасау ортасын қамтамасыз етеді, және мұнда қолданушылар Delta ПЛК үшін баспалдақ негізді логикалық бағдарламаларды жасай алады. Ол баспалдақ диаграммасы (Ladder Diagram), функционалды блок диаграммасы (Funcional Block Diagram), сосын құрылымдық мәтінді (Structure text) қоса алғанда, әртүрлі бағдарлама жасау тілдерін қолдайды.

2. Модельдеу: Бағдарлама жинақтау жасақтамасы жиі модельдеу мүмкіндіктерін қамтиды, яғни бұл пайдаланушыларға өз жасаған бағдарламаларын нақты ПЛК-ге жүктеп алмас бұрын текчеріп алуына мүмкіндік береді. Бұл дегеніміз физикалық жүйеге әсер етпей жәй қателерді анықтауға және жөндеуге көмегін тигізеді.

3. Бақылау және дұрыстау: WPLSoft негізінен алғанда ПЛК бағдарламаларын бақылауға және түзетуге мүмкіндік береді. Бұл сосын айнымалыларды, күй мен бағдарламаның орындалуын нақты уақытта бақылауды, және де логикадағы мәселелерді анықтау мен қатар шешу құралдарынан тұрады.

4. Байланыс конфигурациясы: қолданушылар бағдарламалауға арналған бағдарлама құралы мен Delta ПЛК арасында мықты байланыс қалыптастыру үшін байланыс параметрлеріне конфигурация жасай алады. Бұл дегеніміз сол жердегі порттарды, протоколдарды сосын басқа параметрлерді көрсетеді.

5. Онлайн және оффлайн бағдарлама жасау: WPLSoft онлайн және оффлайн бағдарлама жасауды пайдаланады және ұсынады. Оффлайн бағдарламалау қолданушыларға ПЛК-ге тікелей қосылмай-ақ бағдарламаларды жасауға содан кейін модельдеуге мүмкіндігін береді. Онлайн бағдарламалау бағдарлама жасауда және бақылау үшін тірі ПЛК-ге қосылғанды жөн көреді.

6. Құжаттау мен диагностикалар: Бағдарлама жасау құралында көбінесе түсініктеме мен аннотациялар қосуға негізделген бағдарлама түрлерін құжаттауға арналған мүмкіндікті береді. Сонымен қатар, диагностикалық құралдар қолданушыларға қателіктер мен ақауларды жоюға және ПЛК өнімділігін талдауға көмектесе алады.

Баспалдақ диаграммасы яғни Ladder Diagram (LD тілі) - өнеркәсіптік автоматтандыру мен басқару жүйелерінде бағдарламаланатын логикалық контроллерді яғни ПЛК-ні бағдарламалау үшін қолданылады және графикалық бағдарламаға арналған тіл. Бұл дегеніміз қарапайымдылығы жағынан сосын түсініктілігіне байланысты ПЛК бағдарлама істеуде ең көп пайдаланылатын бағдарлама тілдерінің бір түрі. ”Баспалдақ диаграммасы” атауы екі тік болған рельстері мен көлденең баспалдақтары бар баспалдақ негізді бағдарламаның бастауынан кейін пайда болған. Баспалдақ диаграммасындағы құрамдас бөліктер мыналар:

1. Контактілер (қалыпты ашық және қалыпты жабық) - Контактілер енгізуге арналған шарттарды білдіреді және негізінен ашық (NO) немесе қалыпты жабық (NC) болуы мүмкін. Олар ажыратқыштар яғни орысша переключательдер, датчиктер не болмаса басқа кірістер секілді физикалық немесе логикалық жағдайларды көрсетуге арналған.

2. Катушкалар немесе шығыстар - Катушкалар ПЛК шығыстарын білдіреді. Негізінен алғанда белгілі бір шарттар негізі орындалғанда, басқаруға арналған жүйеде әрекетті тудыратын байланысатын катушка сол арқылы қуаттанады. Катушкалар жетектерді, релелерді не болмаса басқа шығару құрылғыларын көрсетуге мүмкіндігі бар.

3. Басқыштар - Баспалдақтар: баспалдақ диаграммасының көлденең сызықтары. Әрбір деңгей негізінде бір негізді логикаға сүйенген операцияны не болмаса нұсқауды білдіреді. Қадамдар жоғары жақтан төменге қарай негізді түрде сканерленеді сосын шығыс күйі әрбір сатыдағы шарттар негізінде жаңаланады.

4. Қуат рельстері - Баспалдақ диаграммасының бүйірлеріндегі екі тік сызық болған қуат көзіне негізделген. Олар негізінен диаграммадағы компоненттерді электр қуатымен қамтамасыз етеді және оң не болмаса теріс қуат рельстері ретінде белгіленеді.

5. Бұтақтар не болмаса параллель тізбектер - Баспалдақ диаграммалары күрделі негізді логиканы іске асыруға мүмкіндікті беретін тармақтарды не болмаса параллель тізбектерді қамтып жатады. WPLSoft бағдарламасында жұмыс істеу өнеркәсіптегі автоматтандыру мен басқару жүйелеріндегі Delta ПЛК (бағдарламаланатын логикалық контроллер немесе БЛК) бағдарламалауды және сонымен қатар конфигурация жасауды қамтиды. WPLSoft баспалдақ логикасындағы бағдарламаны жасауға ыңғайлы ортаны қалыптастырады және содан кейін ПЛК бағдарламаларын модельдеу және сонымен қатар бақылау мен жөндеуге арналған құралдарды ұсынады. Бұл жерде WPLSoft бағдарламасымен жұмыс істеу бойынша жалпы нұсқаулық берілген:

Орнату бөлімі:

1. WPLSoft бағдарламасын Delta Electronics ресми веб-сайтынан не болмаса басқа рұқсат етілген ақпарат көздерінен жүктеп алыңыз және орнатыңыз.

2. Берілген орнату нұсқауларын бақылай отырып орындаңыз.

Жаңа жоба құру ол негізінен былай:

1. WPLSoft-ты ашыңыз.

2. Жаңа жобаны жасап сосын ПЛК моделі, байланыс параметрлері мен бағдарлама жасау тілі бойынша (баспалдақ диаграммасы яғни LD, функция блок диаграммасы яғни FBD және т. б. ) сияқты жоба параметрлерін көрсетіп беріңіз.

Баспалдақ негіздегі логикалық бағдарламалау:

1. Контактілер (кіріс шарттары) және катушкалар (шығыстар) сияқты баспалдақ логикалық элементтерін қолданып ПЛК бағдарламасын жазыңыз.

2. Қажетті басқару логикасын жүзеге асыру үшін негізінен алсақ біз яғни WPLSoft бағдарламасындағы қолжетімді бағдарлама жасау құралдары мен нұсқауларын пайдаланыңыз.

Модельдеу бөлімі:

1. Бағдарламаны нақты ПЛК-ге жүктемес бұрын оны тексеру үшін модельдеу мүмкіндігін пайдаланыңыз.

2. Логика негізі сіз күткендей жұмыс істейтініне көз жеткізу үшін әртүрлі сценарийлер модельімен жұмыс істеңіз.

Бақылау мен жөндеу:

1. Бағдарламаны негізінен алғанда нақты уақытта бақылауыңыз үшін WPLSoft қолданбасын ПЛК жүйесіне қосыңыз.

2. Бағдарлама жүйесіндегі кез-келген қателерді анықтау және жөндеу үшін жөндеу құралдарын пайдаланыңыз.

Байланыс конфигурациясы бөлімі:

1. WPLSoft пен Delta ПЛК арасында байланысты орнату үшін байланыс параметрлерін сіз бірінші конфигурациялаңыз. Бұл арқылы істелген жұмыс негізі байланыс порттарын, протоколдарды және басқа параметрлерді көрсетуді қамтиды.

Онлайн бағдарламалау бөлімі:

1. Бағдарлама сосын тексерілгеннен кейін сосын қатесіз болса, оны негізі онлайн бағдарламалау мүмкіндігін пайдаланып нақты ПЛК-ге жүктеп алуға болады.

2. Қосылымды орнату үшін жүктемес бұрын ПЛК арқылы желіге(сеть) өткеніңізге көз жеткізіңіз.

Құжаттама бөлімі:

1. WPLSoft ішінде сіз бірінші бағдарламаңызды құжаттаңыз. Кодты содан кейін түсінікті содан кейін қолдауға болатын ету үшін түсініктемелер мен аннотацияларды қосыңыз.

Сақтау және сақтық көшірме жасау бөлімі:

1. Деректерді негізінен жоғалтпау үшін өзіңіздің жобаңызды үнемі сақтаңыз.

2. Нұсқаларды басқару мен қалпына келтіру мақсаттары үшін сіз негізі жобаларыңыздың сақтық көшірмелерін дәлдәкпен жасаңыз.

Қосымша мүмкіндіктерді зерттеңіз және зерделеңіз:

1. Деректерді бақылау, сосын тренд талдауы мен диагностика бөлімі сияқты WPLSoft ұсынатын қосымша мүмкіндіктермен жаақсылап танысыңыз.

Заманға сай үйлер мен кеңселерде жарықтандыру жүйесін қолмен басқару әдісі қарапайым кездерде смарт яғни ақылды үйлер секілді автоматтандырылған жүйелер түрлерімен біріктіріледі, бұл жерде сіз жарықтандыруға арналған кестелерді содан кейін бағдарлама жасай аласыз, шамдардың жарықтығы мен сосын оның түс температурасын өзгертетіні арқылы әртүрлі көңіл-күйлер түрлерін жасай аласыз содан кейін сіз тағы да смартфондар немесе басқа құрылғылар түрлері арқылы жарықтандыруды алыстан басқаруға болады.

1 тарау . . . моделін құру

1. 1 Есептің қойылуы

X1: 0

X2: 0

X3: 0

X1: 0

X2: 0

X3: 1

X1: 0

X2: 1

X3: 0

Х5

Х5: 0

Y1: 0

Y2: 0

Y3: 0

Y4: 0

Х5: 1

Y1: 1

Y2: 1

Y3: 1

Y4: 1

TMR1

M1: 0

TMR1: 0

M1: 1

TMR1: 1…100

TMR2

M2: 0

TMR2: 0

M2: 1

TMR2: 1…100

TMR3

M3: 0

TMR3: 0

M3: 1

TMR3: 1…100

Бұл жерде көріп тұрғанымыз бойынша мына кестелер есептің қойылуының кестелері. Біз есепті қойғанымызда осылай міне алдымен кесте құрып аламыз. Мына кесте бойынша негізгі жарықтандыруға қатысты құралдар компонеттері келтірілген. Олар: датчик движениелер, сумеречное реле, қолмен жарық қосу, жарықтандырулар бар.

Олардың мына кесте бойынша әрқайсысының өз атқаратын жұмыстары бар. Бұл кесте бойынша екі түрлі режим бар: Бар ол дегеніміз 1 және жоқ ол дегеніміз 0. Бұл кесте дәл осыған негізделген. Және де бұл кестеде М1, М2, М3 терді басқанда таймердегі уақыт арқылы контурлардың санағанын көруімізге болады. Содан кейін бұл кесте арқылы біздің жарықтандыруымыз автоматты түрде емес қолмен басқарылатын жарықтандыру екенін аңғаруымызға болады. Осы жерде біз фотореле туралы айтып кетсек болады.

Фотореле - жарық көзінің негізінде белгілі бір өзгерістер болған кезде негізінде жарықтандыруды автоматты түрде өшіруге және қосуға арналған фотосезімтал негіздегі машина секілді құрылғылар.

Ол негізі көшелерді жарықтандыруды басқару үшін қолданылады ( кеш батқанда фотореле көше шамдарын автоматты түрде қосады содан кейін таң атқанда оларды сөндіреді ), дүкендер мен аулаларды содан кейін т. б. Фотореленң пайдасы оның электр қуатының шығындарын азайтуында.

Кесте бойынша біздің жарықты басқаруымыз қолмен басқарылатын болғаннан кейін сол туралы қысқаша айтар болсақ:

Жарықты қолмен басқару - негізінен алғанда барлық жарықтандыруды қамтитын жарықтандыру жүйесі. Тікелей орындардағы жарыққа қарайтын оператор шамдарды содан кейін шамдардың топтарын қосып не өшіреді. Бұл негізі жұмыстың ауқымдылығына байланысты негізінен қазіргі кезде қолданылмайтын басқарудың ең ескі әдісі және түрі. Жөндеуде не болмаса төтенше жағдайда қолданылады.

Таймер - белгілі бір құрылғылар арқылы кідірістер мен уақытты санау құрылғысы болып табылады. Бұл кестеде таймер контурмен бірге қолданылады.

Контур - таймермен бірге қолданылатын олда бір санауға арналған құрылғылардың бір түрі. Ол осы кестеде басты компоненттің бірі болып табылады.

Жарықтандыруды қолмен басқару негізінде бөлме ішіндегі жарықтандыру жүйесін және сосын жарықтандыруды автоматтандырылған жүйелерді не болмаса датчиктерді қолданбай-ақ қолмен басқару мүмкіндігін адамға береді. Бұл дегеніміз жарықты пайдаланушыларға шамдардың жарықтық негізін реттеулеріне не болмаса жарық қылу құрылғыларын қосу не өшіруге мүмкіндікті негізді түрде беретін қосқыштар содан кейін диммерлерді сосын басқа да құрылғы түрлерін қамтып өтеді.

Енді біз есепті қойып болғаннан кейін яғни кестемізді құрып алғаннан кейін келесі бөлімге кірісеміз. Бұл бөлім “Есепті шешу алгоритмі” деп аталады.

Қане сол бөлімге көшіп ары қарай осы кесте бойынша алгоритмдерді жазып өтейік.

1. 2 Есепті шешу алгоритмі

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.