Электр доғалық пісіру

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 74 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ ЖОҒАРЫ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ

Қ. ЖҰБАНОВ АТЫНДАҒЫ АҚТӨБЕ ӨҢІРЛІК УНИВЕРСИТЕТІ

ТЕХНИКАЛЫҚ ФАКУЛЬТЕТІ

МҰНАЙ-ГАЗ ІСІ КАФЕДРАСЫ

«Курстық жобаны

қорғауға жіберілді»

Кафедра меңгерушісі

Балғанова А. М.

« » 2023 ж.

ДИПЛОМДЫҚ ЖОБА

Тақырыбы: «Электр доғалы және электрохимиялық қондырғыларды басқару»

6В07106 - «Электроэнергетика» білім беру бағдарламасы бойынша

Орындадады: Бекдурдыев Санат

Кабдрахим Олжас Нұртас Нұрболат

Ғылыми жетекші:

к. ф. -м. н доцент Жубаев А. К.

Ақтөбе 2023

Мазмұны

Қысқартылған сөздер мен белгіленулері4

Кіріспе5

I ТАРАУ Электр доғалы және электрохимиялық қондырғылар7

1. 1 Электр доғалық қыздыру7

1. 1. 1 Электр доғалық разряды және оның құрылымы7

1. 1. 2 Доғаның вольтамперлік сипаттамалары және оны реттеу8

1. 1. 3 Айнымалы ток доғасы10

1. 1. 4 Электр доғалық қыздырудың қолданылуы11

1. 2 Доғалық болат балқыту пештері11

1. 2. 1 Доғалық болат балқыту пешінің құрылымы және технологиясы11

1. 2. 2 Болат балқыту пешінің электр жабдықтары және электрмен жабдықтау сұлбасы13

1. 2. 3 Доғалық пештің электрлік және жұмыстық сипаттамалары15

1. 3 Доғалық вакуумдық пештер16

1. 4 Электр доғалық пісіру17

1. 4. 1 Электр доғалық пісірудің қолданылуы және жіктелуі17

1. 4. 2 Электр доғалық пісіру қуат көздері20

1. 5 Электротермиялық қондырғылар21

1. 5. 1 Электротермиялық қондырғылардың қолданылуы және жіктелуі21

1. 6 Электротермиялық қондырғылардағы жылу берілу22

1. 7 Электротермиялық қондырғыларда қолданылатын материалдар25

1. 7. 1 Отқа төзімді материалдар25

1. 7. 2 Жылу оқшаулағыш материалдары26

1. 7. 3 Қызуға төзімді материалдар26

1. 7. 4 Қыздырғыш элементтер27

1. 8 Қыздырғыш электр кедергі пештері28

1. 9 Сұйық ортада кедергімен қыздыру33

1. 9. 1 Металдарды қыздыруға арналған сұйықтық электр кедергі пештері34

II ТАРАУ. Электр қондырғылары туралы түсінік35

2. 1 Электр қондырғылары35

2. 2 Электрохимиялық қондырғылар39

2. 3 Доғалы пештер мақсаты41

2. 4 Электр доғалық пеш жабдықтарын басқару кешені44

III ТАРАУ Пісіру өндірісінің технологиясы және электролиз54

3. 1 Пісіру тәсілдерінің физикалық мәні мен топтастырылуы54

3. 2 Электр доғалық пісіруді қолдану55

3. 2. 1 Доғалық пісірудің негізгі түрлері55

3. 2. 2. Пісіру доғасы және оның қасиеттері57

3. 2. 3 Қолмен доғалық пісіру58

3. 2. 4 Автоматты және жартылай автоматты доғалық пісіру61

3. 2. 5 Пісіру автоматтары63

3. 3 Электролиз процессі63

3. 3. 1 Электролиз процессінің қысқаша анықтама және ашылу тарихы. 63

3. 3. 2 Электролиз теориясы. 65

3. 3. 3 Электролиз негізінде жататын Фарадей заңдары. 70

3. 3. 4 Электролиз процессіне әсер ететін факторлар. 70

3. 3. 5 Өндірісте электролиздің қолданылуы. 73

Қортынды75

Пайдаланылған әдебиеттер:76

Қысқартылған сөздер мен белгіленулері

В-Вольт

КВ-кило Вольт

Гц-Герц

МГц-мега Герц

А-Ампер

МкА-микро Ампер

ЭКП-Электр кедергі пештері

АДП-Автомат доғалы пісіру

ТК-ток кернеуі

ЭҚК-Электр қозғаушы күш

ЭС-электрлік жүйе

Кіріспе

Бұл дипломдық жұмыс газ тәрізді ортадағы электр разрядын зерттейді. Ерекше қызығушылық разрядтардың әртүрлі түрлері, мысалы, электронды, иондық, плазмалық және т. б. Әрбір разряд түрінің өзіндік ерекшеліктері мен қолданбалары бар. Разрядтардың ең көп тараған түрлерінің бірі - электронды разряд. Ол электр өрісінің әсерінен газдағы электрондардың қозғалысына байланысты пайда болады. Электрондық разряд пайда болуы үшін электрондардың көзі ретінде әрекет ететін ионизатор болуы керек. Сондай-ақ ток күші, кернеу, энергия тығыздығы және т. б. сияқты разряд параметрлерін зерттеу қызығушылық тудырады. Бұл параметрлер электродтардың пішіні, газ ортасының физикалық қасиеттері және қолданылатын кернеудің шамасы сияқты әртүрлі факторлармен анықталады.

Бұл дипломдық жұмыста электр разрядын зерттеуге катод пен анодтағы потенциал амплитудасы әсер етеді. Катодтық потенциал 5-тен 15 В-қа дейін анықталады, ал анодтық потенциал 10-нан 20 В-қа дейін. Потенциалдың айырмашылығы электр разрядының негізгі қозғаушы күші болып табылатын потенциалдық градиентті жасайды. Осылайша, бұл дипломдық жұмыста газ тәріздес ортадағы электр разрядын эксперименттік зерттеу жүргізіледі. Ток, кернеу, энергия тығыздығы және т. б. сияқты разрядтың әртүрлі параметрлері зерттеледі. Шешім қабылдау, процесті оңтайландыру және болжамды қызмет көрсету үшін операциялық деректерді жинау, талдау және түсіндіру үшін деректерді талдау құралдарын пайдалану.

Үздіксіз жетілдіру және инновациялар үшін деректерді пайдалану стратегияларын енгізу.

Бюджеттеу және шығындарды басқару:

Техникалық қызмет көрсетуге, жабдықты жаңартуға, персоналды оқытуға және ережелерді сақтауға арналған бюджеттерді тиімді басқару.

Энергия тиімділігін арттыру және қалдықтарды азайту стратегиялары арқылы шығындарды үнемдеу мүмкіндіктерін анықтау.

Электр доғасы мен электрохимиялық зауытты басқару салалық стандарттар мен реттеуші талаптарды қанағаттандыра отырып, біркелкі және тұрақты жұмыстарды қамтамасыз ету үшін техникалық сараптаманы, қатаң қауіпсіздік тәжірибесін, қоршаған ортаны бақылауды және үздіксіз жақсарту стратегияларын біріктіретін кешенді тәсілді талап етеді.

Электр доғалық және электрохимиялық қондырғыларды басқару, әсіресе доғалық пештер, электролиз элементтері және басқа электрохимиялық реакторлар сияқты процестерде электр энергиясын өндіру немесе пайдалануды қамтитын өнеркәсіптік операциялардың маңызды аспектілері болып табылады. Міне, осы тақырыптарға кіріспе: лектр доғасы - үздіксіз электр разряды немесе газ арқылы өтетін ток, ол үздіксіз плазмалық разрядты тудырады. Ол әдетте екі электрод арасындағы жарық разряды ретінде көрінеді, бұл олардың арасындағы газдың иондалуы нәтижесінде пайда болады. оғалар доғалық дәнекерлеу, плазмалық кесу және металды балқыту және тазарту үшін доғалық пештер сияқты әртүрлі өнеркәсіптік қолданбаларда қолданылады. Электрохимиялық қондырғылар химиялық реакцияларды тудыру үшін электр энергиясын пайдаланатын процестерді қамтиды. Бұған электролиз кіреді, мұнда өздігінен пайда болмайтын химиялық реакцияны жүргізу үшін электролит арқылы электр тогы өтеді. лектрохимиялық зауыттар металл алу, тазарту, гальванизация, энергияны сақтау (аккумуляторлар), ағынды суларды тазарту және т. б. үшін әртүрлі салаларда қолданылады. лектр доғалық және электрохимиялық қондырғыларды басқару операцияларды, техникалық қызмет көрсетуді, қауіпсіздік хаттамаларын қадағалауды және тиімділікті оңтайландыруды қамтиды. абдыққа техникалық қызмет көрсету: электродтарды, қуат көздерін, салқындату жүйелерін және басқару элементтерін қоса алғанда, машиналардың дұрыс жұмыс істеуін және техникалық қызмет көрсетуін қамтамасыз ету. лектр доғасы мен электрохимиялық зауытты басқару жоғары энергия тұтыну, қоршаған ортаға әсер, жабдық тозуы және қауіпсіздік тәуекелдері сияқты қиындықтарға тап болады. бұл алалардың болашағы ақылды технологиялардағы жетістіктерді, автоматтандыруды, жаңартылатын энергия көздерін пайдалануды, неғұрлым тұрақты материалдарды қабылдауды және тиімділікті арттыру және қоршаған ортаға әсерді азайту үшін электрохимиялық процестердегі инновацияларды қамтуы мүмкін.

I ТАРАУ Электр доғалы және электрохимиялық қондырғылар 1. 1 Электр доғалық қыздыру 1. 1. 1 Электр доғалық разряды және оның құрылымы

Сыртқы пішіні және сипаттамалары бойынша газдардағы электр разрядтары бірнеше түрге бөлінеді: электрондық, қараңғы (немесе бәсең), әлсіз жанған (бықсық) және доғалық. Егер разрядтық аралықта зарядталған бөлшектерді туғызу үшін сыртқы факторлар әсері - ионизаторлар (ультракүлгін, рентген сәулелері, осциллятор) қажет болса электр разряды тәуелді деп аталады. Тәуелсіз разряд кезінде зарядталған бөлшектер пайда болуын энергия көзі қамтамасыз етеді. Электр доғасы газдардағы электр разрядының жоғары ток тығыздығы және аз катодтық потенциал құлауымен сипатталатын түрі.

Теріс электродқа іргелес аймақты катодтық кернеу құлау аймағы деп атайды, онда кернеу құлау шамасы =5-15 В. Одан кейін доға бағанасы орналасады. Оң электродқа іргелес аймақты анодтық кернеу құлау аймағы деп атайды, кернеу құлау шамасы =10-20 В. Катодтық және анодтық кернеу құлау аймақтары өте аз (1 мкм) шаманы құрайды. Сондықтан бұл маңдағы потенциал градиенті өте жоғары 105-106 В/см.

Электродтар аралығындағы толық кернеу құлауы

(1. 1)

Мұнда , - анодтық және катодтық потенциал құлауы;

-электр өрісінің кернеулігі;

- доға ұзындығы.

Электродтар аралығында келесі үрдістер жүреді: ионизация, деионизация, диффузия, шекаралық беттердегі ионизация. Ионизация нәтижесінде газда үш түрлі зарядталған бөлшектер туады: электрондар, оң және теріс зарядты иондар. Доға бағанасындағы негізгі ионизация механизмі термиялық ионизация болып табылады.

Электродтар бетіне электрондар мен иондар соғылу кезінде олардың кинетикалық энергиясы өте жоғары болған жағдайда разрядтық аралыққа зарядталған бөлшектер «ұрылып» шығуы мүмкін. Бірақ негізінен разрядтық аралыққа зарядталған бөлшектер эмиссиялық механизм жолымен жүреді.

Зарядталған бөлшектердің атқылауы нәтижесінде жоғары температураға дейін қызған катодтан электрондар термоэлектрондық эмиссия жолымен шығады. Термоэлектрондық эмиссия тогының тығыздығы катодтың температурасына және материалына байланысты

(1. 2)

мұнда - термоэлектрондық ток тығыздығы, А/см2;

- электрод материалымен анықталатын тұрақтылар;

- катод бетінің температурасы, К

Электрод маңындағы кернеулік шамасы жоғары болған жағдайда (105-106 В/см) автоэлектрондық эмиссия орын алуы мүмкін.

(1. 3)

мұнда - термоэлектрондық ток тығыздығы, А/см2;

- электрод материалымен анықталатын тұрақтылар;

- электрод беті маңындағы кернеулік, В/см.

Деионизация үрдісі зарядтардың рекомбинациясы және олардың қоршаған ортаға диффузиясы нәтижесінде жүреді.

Стационарлық жағдайда бұл үрдістер арасында тепе-теңдік орын алады. Ионизация дәрежесінің температурадан, қысымнан және газ түрінен тәуелділігі Саха теңдеуімен сипатталады:

(1. 4)

мұнда -газдың ионизация дәрежесі -көлем бірлігіндегі иондар немесе электрондар санының ионизацияға дейінгі толық нейтралдық молекулулар санына қатынасы;

-қысым, Па;

- температура, К;

- ионизация жұмысы, Дж;

-Больцман тұрақтысы.

1. 1. 2 Доғаның вольтамперлік сипаттамалары және оны реттеу

Доғаның маңызды тәуелділіктерінің бірі доға кернеуі мен тогының арасындағы тәуелділік болып табылады. Қалыптасқан режимдегі доға жағдайында (стационарлық тұрақты ток доғасы) бұл сипаттама статикалық деп аталады.

Токтың аз мәндерінде доғаның вольтамперлік сипаттамасы құламалы болып келеді, Айртон теңдеуімен бейнеленеді

(1. 5)

мұнда - электрод материалына, газ құрамына және доғаның суытылу жағдайына байланысты анықталатын тұрақтылар;

- доға ұзындығы;

- доға тоғы.

Үлкен ток мәндерінде сипаттама келесі түрге келеді

(1. 6)

(1. 6) формуладағы катодтық және анодтық кернеу құлауларының қосындысын береді. - доға бағанасындағы градиент.

Доға электр тізбегі келесі теңдеумен сиптатталады

(1. 7)

мұнда - нәрлендіру көзінің кернеуі;

- доғадағы кернеу;

-доға тогы;

-доға тізбегінің активтік кедергісі;

-доға тізбегінің индуктивтігі.

Доға нәрлендіру көзінің сыртқы сипаттамасы болып табылатын ( ) түзуі мен доғаның вольтамперлік сипаттамасының А және Б қиылысу нүктелерінде жанады. Бірақ А нүктесінде ток кездейсоқ азаятын болса, доға аралығына түсетін кернеу доға кернеуінен аз болуы себептен, доғаның жануы орнықсыз болады да, ток доға сөнгенше төмендейді. Ток өсетін болса, доға аралықтағы кернеудің доға кернеуінен жоғары болуы себептен ток Б нүктесіндегі мәніне дейін өседі. Бұл нүктеде доға орнықты жанады. Доғаның орнықты жану шарты

(1. 8)

Доғаның вольтамперлік сипаттамасын бірнеше жолмен реттеуге болады:

- нәрлендіру көзінің кернеуін реттеу арқылы ;

- доға тізбегінің кедергісін реттеу арқылы ;

- доғаға әртүрлі факторлармен әсер ету жолымен: доға ұзындығын өзгерту, қоршаған ортаны және оның қысымын өзгерту, газ ағыны, магнит өрісі әсері [1] .

1. 1. 3 Айнымалы ток доғасы

Айнымалы ток доғасында ток пен кернеу периодына екі рет бағыты мен полярлығын ауыстырып, нольден өтеді. Осы кезде доға разряды өшіп, қайта жанады.

Доға өшкен кезде электродтық аралықта температура төмендеп деионизация үрдісі жүреді, оның диэлектрлік беріктігі ұлғаяды, электродтардың потенциалы өседі. Кернеу электродтық аралықтың диэлектрлік беріктігін тесуге жеткілікті болғанда доға қайта жанады. Доға тогы өсуімен қатар аралықтың температурасы жоғарылауына байланысты электрөткізгіштіктің өсуінен доға кернеуі төмендейді. Содан кейін кернеу ток максимумынан өтіп белгілі бір шамаға дейін азайғанша тұрақтанады, доға өшуі алдында біраз өседі. Доға периодына екі рет өшіп-жануына байланысты кернеу графигінде әр периодында екі жану және өшу шыңдары болады. Активтік кедергілі тізбекте доға жануында үзіліс болады. Үзіліс ұзақтығы электродтар аралығының диэлектрлік беріктігі мен кернеу өсу жылдамдығы қатынасымен, электродтар температурасымен анықталады.

Доғасыз аралықтарды электр тізбегіне индуктивтік кедергі қосқанда ток пен кернеу арасында пайда болатын ығысу арқылы реттеуге болады. Нәрлендіру көзінің кернеуі төмендегенде доғадағы кернеу индуктивтік кедергінің электромагниттік энергиясы есебінен сақталады. Доғаның үзіліссіз жануы 0, 85 жағдайында қамтамасыз етіледі.

Айнымалы ток доғасының вольтамперлік сипаттамасы - кернеу өзгеруінің бір периодтағы ток өзгеруінен тәуелділігі, динамикалық болып келеді. Ток және кернеу графиктерінің қалпына байланысты әр түрлі болуы мүмкін [2] .

1. 1. 4 Электр доғалық қыздырудың қолданылуы

Электр доғалық қыздыру металлургия, химия, машина құру және басқа өндіріс салаларында кеңінен қолданылады. Электр доғалық қыздырумен қара және түрлі-түсті метал, қорытпалар, рудалық материалдар балқытылады:

1. Болат сынықтарын электрлік балқыту.

2. Мыс балқыту.

3. Металдарды рудалардан тотықсыздандыру.

4. Ферроқорытпаларды рафинациялау.

5. Вакуумдық-доғалық қайта балқыту.

6. Доғалық пісіру т. б.

Соңғы жылдары болатты электр доғалық балқыту жолымен алу үлесі конверторлық, әсіресе мартендік әдісті ығыстыру есебінен елеулі ұлғайды.

Доғалық пештерде болат балқытып шығару үлкен қарқынмен өсуде: 1995 ж. - 752 млн. т (32, 6%), 1999 ж. - 788 млн. т, 2003 ж. - 895 млн. т.

Қуатына қарай доғалық болат балқыту пештері аса қуатты (меншікті қуаты 700 кВА/т), қуатты (400-700 кВА/т), орта қуатты (200-400 кВА/т) болып бөлінеді.

Электр доғалық пештері доғаның әсер етуіне қарай тікелей және жанама қыздыратын болып бөлінеді. Тікелей қыздыратын пештерде доға электрод пен балқыған материал арасында жанады. Жанама қыздыратын пештерде - екі (үш, төрт, алты) электрод арасында. Кеңінен тараған электр доғалық тікелей қыздыру пештері, қара және баяу балқитын металдарды және рудалық материалдарды балқыту үшін қолданылады. Жанама қыздыратын пештерде түрлі-түсті металдар, кейде шойын және никель балқытылады.

1. 2 Доғалық болат балқыту пештері 1. 2. 1 Доғалық болат балқыту пешінің құрылымы және технологиясы

Доғалық пеш төбесі күмбезбен (6) жабылған, іші отқа төзімді және жылу оқшаулағыш материалмен (5) қаланған (футеровка) металдық қаптама (4) болып табылады. Күмбезден арнайы тесіктер арқылы пеш ішіне (жұмыс кеңістігіне) электродтар (9) түсіріледі. Шихтаны (3) балқыту және металды термоөңдеу электродтар мен шихта арсында жанған электр доғасының жылуы есебінен жүреді. Шихтаны пешке салу және үрдіс барысында шығатын қожды ысыру, ваннаның ішін қарау үшін жұмыстық терезе (10), дайын балқытпаны төгу үшін төгетін тұмсық (2) қарастырылады. Шихта пештің үстінен күмбезді ашып салынуы да мүмкін. Пеш металды төгу үшін еңкейту (11), күмбезді ашу үшін көтеру немесе бұру, электродтарды қозғалту механизмдерімен жабдықталады. Бұл мақсатта гидравликалық немесе электромеханикалық жетектер пайдаланады. Электродтар қозғалту механизмімен жалғасқан арнайы электрод ұстағыштарда (8) бекітіледі.

Болат балқытудың дәстүрлі технологиялық үрдісі келесі сатылардан тұрады:

1. Футеровканың ішкі бетінің бұзылған жерлерін толықтыру.

2. Шихтаны -метал сынықтары, қож туғызатындарды салу.

3. Балқыту. Балқытпа бетінде қож пайда болуы, фосфорды аластату.

4. Тотықтандыру периоды. Фосфорды аластатуды аяқтау. Ваннаның СО көпіршіктері қалқып шығуына байланысты қайнауы.

5. Тотықсыздандыру периоды. Метал ваннасынан оттегін ферросилиций қоспаларымен шығару. Күкіртті аластату.

6. Металды төгу.

Шихта балқу барысында электродтар оның ішіне төмен түсіп, құдықтар пайда болады. Балқу сатысында технологиялық қысқа тұйықталуы, шихтаның құдыққа құлауы себебінен электр доғалары жиі үзіліп, тұрақсыз жанады. Шихтаны балқыту периодында барлық электр энергиясының (60-80) % -ы жұмсалады. Метал балқығаннан кейінгі сатыларда доға тұрақтанады. Балқыған ваннада темір, кремний, марганец, фосфор тотығып, оксид түрінде ванна бетіне қож болып қалқып шығады. Қожда кремний оксиды темір, марганец шала оксидтерімен қосылып силикаттар құрайды. Бұл үрдістерді үдету үшін ваннаға темір рудасын қосады немесе оттегін үрлейді. Метал көміртегі рудадағы металды тотықсыздандырады да, көпіршік түрінде көміртегі тотығы пайда болып, ванна бетіне қалқып шығу нәтижесінде ванна қайнайды. Көміртегі жеткіліксіз болған жағдайда ваннаға шойын, кокс, электрод сынықтарын тастайды. Жиналған қожды пештен жұмыс терезесінен ағызып, қалғанын сыртқа ысырып тастайды. Бұл кезде пеш өшіріліп, электродтар жоғары көтеріледі.

Тотықсыздандыру периодында металдан күкіртті аластатады. Ол үшін ваннаға ферросилиций мен ферромарганец қосып, ванна бетіне тағы қож жинайды. Пешке флюс қосылған әктас және ұсақталған кокс, ферросилиций салады. Күкірт әктаспен байланады. Балқыту соңында керекті құрамды метал алу үшін ваннаға арнайы қоспалар қосады.

Қазіргі кезде жетілдірілген болат балқыту технологиясы қолдануда:

1. Шихтаны дайындау.

2. Болатты доғалық пеште қысқартылған тотықтандыру периодымен балқыту.

3. Металды ожауға төгу.

4. Металды қажетті құрамды және қалыпты жағдайға дейін пештен тыс қондырғысында жеткізу.

5. Металды дайындамаларды үздіксіз құю қондырғысында құйып тарату.

Болатты балқыту кезінде жүретін әр түрлі технологиялық үрдістердің талабы бойынша пештің электрлік режимі өзгеріп отыруы қажет. Балқыту барысында қуат пен кернеу (40-100) % аралығында өзгереді. Сондықтан пеш трансформаторы икемді қуат реттеуді қамтамасыз етуі қажет. Бұл трансформатордың кернеу сатыларын ауыстырып қосу және доға ұзындығын өзгерту арқылы жүзеге асырылады.

Доғалық болат балқыту пештері электр жүйесі үшін қуатты және жағымсыз электр тұтынушысы болып табылады. Оның қуат коэффициенті =0, 7-0, 8, желіден тұтынатын қуаты балқыту барысында өзгеріп отырады, режимі доғаның үзілуі және технологиялық қысқа тұйықталуына байланысты токтың жиі кенет өзгеруімен сипатталады. Доға басқа тұтынушыларға жағымсыз және электр желісінде қосымша жоғалыстар туғызатын, жоғары жиілікті гармоникалар шығарады. Қуат коэффициентін жоғарылату үшін нәрлендіру подстанциясының шиналарына конденсаторлық топтар қосады. Жоғары жиілікті гармоникалармен фильтрлерді пайдалану арқылы күреседі. Пештер подстанциясын басқа тұтынушылармен 110, 220 кВ кернеумен байланысқан жеке нәрлендіруге бөлу кеңінен қолданылады [3] .

1. 2. 2 Болат балқыту пешінің электр жабдықтары және электрмен жабдықтау сұлбасы

Болат балқыту пешінің электр жабдықтарының және электр жабдықтау сұлбасының бірқатар ерекшеліктері бар. Электрдоғалық пештің ток тізбегіне кіретін негізгі электр жабдықтарына келесілер жатады.

1) Электр доғалық пеш, электродтары және ваннамен бірге;

2) Пешті трансформатормен қосатын шина және кабельдер жүйесі, қысқа желі. Қысқа желі деп трансформатордың екінші сыртқа шығарушы өткізгіші мен электродтарды қосатын ток өткізгішті атайды.

3) Пештік трансформатор;

4) Реактор, қысқа тұйықталу тогын шектейді және доғаның балқыту сатысында тұрақты жануына ықпал жасайды;

5) Коммутациялық аппаратура: бас жоғары вольтты ажыратқыш, айырғыш, реакторды тұйықтайтын ажыратқыш;

6) Өлшегіш және қорғағыш аппаратура (кернеу, ток трансформаторлары, аспаптар т. б. ) .

Қысқа желі ұзындығының аздығына қарамастан оның активтік, әсіресе индуктивтік кедергісі пештің жалпы кедергісінде елеулі орын алады. Олар пештің энергетикалық көрсеткіштеріне (қуаты, энергетикалық пайдалы әсер коэффициенті, қуат коэффициенті т. б. ) едәуір ықпал етеді. Сондықтан қысқа желіні құрағанда оның активтік және индуктивтік кедергілерін азайтуға және фазалар бойынша тегістеуге, фазалардың өзара индукциясын төмендетуге тырысады. Қысқа желі фазаларының өзара индукциясының айырмашылығы болуы қуаттың бір фазадан басқаларға ауысуына әкеліп соғады. Бұдан кернеу симметриялы, ток және активтік кедергі тең болғанымен, фазалардың активтік қуаты әртүрлі болып шығады. Нәтижесінде бір фазаның қуаты жоғары (жабайы фаза), екіншісінікі төмен (өлі фаза) болады. Толық қуат сақталғанмен, қуат ауысуы пештің технико-экономикалық көрсеткіштеріне теріс ықпалын тигізеді. Себебі пеш ваннасы көлемінде бірқалыпты жылу бөлінуі бұзылады. Жабайы фаза маңында футеровка тозуы ұлғаяды, электрод шығыны өседі.

Аталған кемшіліктерді жою мақсатында әртүрлі қысқа желінің қосылу сұлбалары пайдаланылады:

1) Трансформатор шығарыс шиналарындағы үшбұрыш;

2) Симметриялық емес үшбұрыш;

3) Электродтардағы үшбұрыш;

Ең үлкен симметриялы сұлба (1), ең аз симметриялы сұлба (3), ең көп қолданылатын сұлба (2) . Ең келешегі бар болып триангуляцияланған үшбұрышты қысқа желі саналады. Бұл қысқа желі қосылысы 1-ші сұлбадан айырмасы электродтар мен трансформатордың шығару шиналарын қосатын токөткізгіштер бір жазықтықта емес тең қабырғалы үшбұрыштың төбелерінде орналасады. Фазалардың өзара индукциясы теңелуіне байланысты симметриялық емес коэффициенті ең төмені болады. Бұл сұлба қуатты пештерде қолданылады.

1. 2. 3 Доғалық пештің электрлік және жұмыстық сипаттамалары ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.