Қазақстанда педагогика және әлеуметтік педагогика тарихына үлес қосқан тұлғалар

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 24 бет
Таңдаулыға:

АБАЙ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
ПЕДАГОГИКА ЖӘНЕ ПСИХОЛОГИЯ ИНСТИТУТЫ
МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ БІЛІМ БЕРУ ЖӘНЕ ӘЛЕУМЕТТІК ПЕДАГОГИКА КАФЕДРАСЫ

Жұмабай Аяжан

ЖОБА
Тақырыбы: Педагогика, әлеуметтік педагогика тарихы

6В01801 - Әлеуметтік педагогика мамандығының
1 курс студентті

Ғылыми жетекші:
философия докторы (PhD),
қауымдастырылған профессор
А.А.Алимбекова

Алматы 2023
МАЗМҰНЫ

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..6

1 тарау. Педагогика және әлеуметтік педагогиканың қалыптасуы мен дамуы ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
1.1 Педагогика тарихы пәні, мақсат, міндеттері және әдіснамасы ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..11
1.2 Ян Амос Коменскийдің педагогикалық идеялары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...13
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2 тарау. Қазақстанда педагогика, әлеуметтік педагогиканың тарихының қалыптасуы мен дамуы ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... .1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.1 Қазақстанда педагогика және әлеуметтік педагогика тарихына үлес қосқан тұлғалар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...16
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.2 Мағжан Жұмабаевтың әлеуметтік педагогика тарихының қалыптасуымен дамуына қосқан үлесі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ..19
----------------------------------- ----------------------------------- ----------

----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...23
----------------------------------- ----------------------------------- ----------

----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Пайдаланған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .24
----------------------------------- ----------------------------------- ----------

----------------------------------- ----------------------------------- ----------
НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
----------------------------------- ----------------------------------- ----------

----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жобада келесі нормативтік құжаттарға сілтемелер қолданылған:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.Қазақстан Республикасының Білім туралы Заңы. 27.07.2007 ж., №319-III Қазақстан Республикасының Заңы (2015.21.07. берілген өзгерістер мен толықтыруларымен). - Астана. Ақорда.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы. ҚР. Оқу-ағарту министрінің 2022.03.08. № 348 бұйрығы.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------

----------------------------------- ----------------------------------- ----------
АНЫҚТАМАЛАР
----------------------------------- ----------------------------------- ----------

Жобада келесі ұғымдарға (терминдерге) сәйкес анықтамалар қолданылған:
Педагогика - (грек тілінен аударғанда бала және жетектеуші) - адамды (тұлғаны) тәрбиелеп, қалыптастыру мен дамыту үшін белгілі мақсатқа бағытталған жүйелі тәрбие мен білім беру туралы ғылым; тәрбиені, білім беруді және оқытуды, дамытуды зерттейтін теориялық және практикалық ғылымдардың жиыны.
Педагогика тарихы - тәрбие, оқыту және білім беру тәжірибесінің пайда болып дамуы және әр тарихи дәуірдегі тәлімдік ой-пікірлер мен теорияларды жүйелеп талдау үрдісінде қалыптасқан қоғамдық ғылымдар арасында өз орны бар ғылым.
Пән-педагогикалық түрде икемделген білім, дағды және машық жүйесі, түрлі ғылымның негізгі маңыздылығын білдіретін және осы білім мен дағдыны қолдануда қызмет атқаратын.
Әлеуметтік педагогика -тәлім-тәрбие мекемелерінде, сондай-ақ негізгі міндеті тәрбиелек емес басқа да әр түрлі ұйымдарда барлық жастағы және әлеуметтік санаттардағы адамдардың әлеуметтік тәрбиеленуін зерттейтін педагогика саласы.
Педагогика пәнінің мақсаты - адам дамуы мен қалыптасуының мән-мағынасын зерттей отырып, арнайы ұйымдастырылған үрдіс сипатындағы тәрбиенің теориясы мен әдістерін айқындайды. Адам жөніндегі ғылымдардың, теория идеяларын біріктіріп, оларды өз теориясын дамытуда негізге алады.
Мақсат - белгілі бір межеге қол жеткізуге бағытталған әрекеттің ой-санадағы көрінісі.
Педагогика пәнінің мақсаты -мектеп жасына дейінгі балаларды оқыту, тәрбиелеу жұмысының ерекшеліктерін молынан танып, біліп алуларына мүмкіншілік жасау.
Міндет -бір адамға жүктелген орындалуы тиіс ереже.
Әдіснама - әдістер туралы ілім, әдістер теориясы, зерттеліп отырған объекті жөніндегі мәліметтерді және жаңалықтарды бірізге келтіру тәсілдерінің жүйесі.
Әдістеме - педагогика ғылымының жеке пәндерден берілетін білім көлемі мен мазмұнын негіздеп, оны оқытудың тиімді әдістерін зерттейтін бір саласы.
Әлеуметтік - этностық қарым-қатынастық - ұлтаралық әлеуметтік қарым-қатынастардың көрнісі, оны ұлттық сана сезімнің, ұлттық мақтаныштың көрнісі деуге болады.
Әлеуметтік тәрбие - баланың жемісті әлеуметтендірілуіне қажет тұлғалық қасиеттерін қалыптастырудың мақсатты бағыталған жүйесі.
Бейімделу-адам ағзасының сыртқы ортаның әр түрлі жағдайына бейімделу қабілеттілігі.Бейімделу-физиологиял ық, психологиялық, әлеуметтік-психологиялық әлеуметтік бейімделуі болып бөлінеді.
Жеке тұлғалық-тұлғаның ықпалдастық қасиеті, оның қайталанбайтын жеке психикалық ерекшеліктерінің жиынтығы.
Қоршаған орта - адамның тіршілік етуін, қалыптасуын, іс-әрекетін анықтайтын барлық табиғи, қоғамдық, материялдық және рухани жағдайлар. Адамның әлеуметтік ортасы- отбасы, достары, өндірістік,оқу және т.б. ұжымдар мен топтар қамтылады.
Қоғамдық (әлеуметтік) тәрбие-бұл адам-адам қатынастары желісінде жүргізілетін тәрбие,яғни тікелей адамаралық байланыстар мен осы мақсатқа арнайы ұйымдастырылған қоғамдық мекемелер (қайрымдылық қорлары, ұйымдар, қоғамдар бірлестігі т.б.) тарапынан болатын істер.
Мінез-жеке адамның ортамен өзара әрекет етуіне іске асырылатын іс-әрекеттер жиынтығы.
Тұлғаның әлеуметтенуі - тұлғаның индивидуалдық әлеуметтік ортаға кіру процесі, оның тәжірибелік және теориялық әрекеттегі дағдыларды меңгеруі, шынайы қарым-қатынастардың тұлғаның қасиетіне айналуы.
Тұлға- жеке ерекшеліктері бар қошаған ортаға деген өзінің қатынасын сезінген, қызыметтің белгілі бір түрімен айналсатын әлеуметтікқауымдастықттың белгілі өкілі нақты адам.

КІРІСПЕ
Зерттеу жұмысының өзектілігі.
Балаға педагогикалық білімнің маңызы зор екені бәрімізге белгілі. Оны ғалымдар бірнеше түрге бөліп қарастырады. Және мен қазіргі кездегі педагогикалық білім сұранысқа ие, яғни өзекті тақырыптардың бірін ашып қарастырамын. Ең алдымен педагогика және әлеуметтік педагогика пәндеріне тоқталып өтемін.
Әлеуметтік педагог - жоғары кәсіби білімі бар, барлық балаларға қамқорлық мейірім мен сүйіспеншілік сыйлай алатын, әрбір өскелең жас адамға ақылшы, ұйымдастырушы, психолог, тәрбиелеуші, заңдық құқығын қорғаушы. Әлеуметтік педагог - сырттан бақылаушы емес, ол балалар мен ересектердің бірлескен қызметінің тікелей қатысушысы, ұйымдастырушы.
Әлеуметтік педагог кәсіби психологиялық жағынан дербес жасампаз адамдарға, жоғары оқу орнында алған білімі мен машығы негізінде оқушы жастар мен олардың отбасыларының құқықтарын әлеуметтік жағынан қорғай алатын, жеке адамның әлеуметтік ортада, оқу барысында, еңбек қызметінде және бос уақытында жан-жақты жарасымды дамуының мәселелерін пайымдап, іске асыра алатын әлеуметтік педагогтарға ғана тиесілі..
Әлеуметтік педагог жұмысындағы жасөспірімдермен жұмысының өзіндік ерекшелігі бар, олардың іс-әрекет мәселелерін нақтылауда оқушының оқу -тәрбие мәселесі, жасөспірімдердің өмірсүйгіштік, оптимистік, отансүйгіштік бағытта бола білу, әртүрлі сәтсіздіктердің алдын ала білу қасиеттерін қалыптастыруға ата-аналармен бірлесе отырып жұмыс жүргізеді.
Әлеуметтік педагог әртүрлі әлеуметтік-мәдени ортада балалармен тәрбие жұмысын ұйымдастырушы маман. Әлеуметтік педагог жеке тұлғаның психологиялық-педагогикалық ерекшеліктері мен оның қызығушылықтары мен қажеттіліктерін, мінез-құлығындағы ауытқуды анықтай отырып, қоршаған ортаны зерттейді және балаға уақытында әлеуметтік көмек қолдау көрсетеді.
Жас ұрпақты тәрбиелеу барысында ең алдымен отбасы жауапты болса, содан соң мектептегі ұстаздарымен балаға әлеуметтік өмірдің қыр-сырын үйрететін қоғамдық ортаға бейімдейтін әлеуметтік педагог. Сондықтан Әлеуметтік педагог ұғымымен тәрбиелеуші ұғымы егіз деп айтуға болады.
Қазіргі уақытта әлеуметтік педагог лауазымы көптеген мектептерде енгізілді. Әлеуметтік педагог-бұл тарихи және мәдени дәстүрлерді ескере отырып, гуманизм қағидалары негізінде педагогтар мен ата-аналардың қызметін ұйымдастыра отырып, оқушылардың әлеуметтік және кәсіби өзін-өзі дамуына жағдай жасайтын мектеп қызметкері.
Әлеуметтік педагог мамандығының иесі гуманист, биік рухани және жоғарғы деңгейдегі мәдениетті педагог, психолог, баланың білім алуына, тәрбиесіне, дамуына байланысты, оны корғауға өзін белсенді рөл атқаратынын түсіне алуы, тұрақты адамгершілік қағидасы, құзыреттілігі болуы тиіс. Белгілі бір нәтижеге жету үшін әлеуметтік педагогикалық жұмысты жоспарлауды, білім мен іскерлікті орынды пайдалану, педагогиканың жаңа белсенді әдістерін меңгеру, оқыту мен тәрбиелеудің формаларын білуі қажет. Әлеуметтік педагог ата-аналармен тығыз байланыста жұмыс жүргізіп, оларға жеке кеңес беріп, отбасылык мәселелерді бірлесе шешуге көмектеседі.Әлеуметтік педагог- диагностикалық қызмет; өз қызметінде көмекті қажет ететін балаларды анықтау; кәмелетке толмағандардың, ата-аналардың құқықтық тәрбиесін ұйымдастыру, қиын оқушылармен жұмыс, сынып жетекшілері, медициналық қызметкерлер, ата-аналар комитетімен, пән мұғалімдерімен қарым- қатынасты үйлестіру.
Әлеуметтік педагогтің білуі тиіс нормативтік құжаттарына:
:: Қазақстан Республикасының Конституциясы
:: Білім туралы Заң
:: Бала құқығы туралы Конвенция
:: Бала құқығын қорғау Заңы
:: Неке және отбасы туралы Заң [1]

1 - ТАРАУ. Педагогика және педагогика тарихының дамуы мен қалыптасуы.
Педагогика - гректің pedagogo, яғни баланы жетелеу деген сөзі. Ертедегі құл иелену дәуірінде баланы бағып-қағып, серуенге алып шығып, оқуға жетелеп апаратын адамды педагог деген. Мектеп (IX-Xғғ) пайда болған кезден бастап ондағы ондағы мұғалімді педагог деп атаған. Ол кейін келе өз алдына ғылым саласы ретінде атала бастады. Бұл сөз - жас буынды оқыту, тәрбиелеудің теориясы мен практикасын зерделеп, оның даму тенденциялары барысындағы жаңалықтарды қарастыра отырып, осы істі ұйымдастыру жолдарын, қоғамдық ғылымдармен байланыстыра келе, ғылым саласы ретінде зерделеп, ұсыныстар мен нұсқалар беретін ғылымның атауы болып қабылданған.
Әлеуметтік педагогика деген түсінік педагогика ғылымының бір саласы ретінде кейінгі кезде қолданысқа енген. Бұл ұғымның бірі - философиядан, екіншісі - педагогикадан алынып, олардың бірігуі ғылымдағы дифференция мен интеграция үрдістерінің негізінде туындаған. Ғылым дамыған сайын жаңа ғылыми ойлар туындап, қоғамның талабы өзгереді, мәселелерді шешу мақсатында оның тармақтары топтастырылып, не болмаса жіктеліп көбейіп, бір ғана мәселені бірнеше ғылым жан жақтан зерттей бастайды.Мысалы, педагогика мен философияның негізінде Білім философиясы, психология мен педагогиканың негізінде Педагогикалық психология пайда болды. Ал, әлеуметтану мен педагогикадан Әлеуметтік педагогика деген жаңа ғылым саласы дүниеге келді.
Әлеумет сөзі қазақ тілі сөздігінде адамдар қауымы деп түсіндірілсе, социология латынша қоғамдық,жалпы деген мағынаны береді. Ол - бірге өмір сүрген адамдардың тұрмысын, олардың қарым-қатынас байланыс формаларын, оның салдарын зерттейтін ғылым. Белгілі бір қоғамдағы балалар оқу-тәрбие үрдісінде бірге білім алып, қоғамдық іс-шараларға қатысып, әлеуметтік тәжірибе жинақтап, "әлеуметтену" үрдісіне қатысады. Әлеуметтік педагогиканың пәні адамның әлеуметтік қоғамда орын алып, қалыптасуы және дамуының педагогикалық -философиялық аспектілері болып, оның жетістіктерін қуаттап, жойылған не ауытқуға ұшыраған тұстарын қалыбына келтіру. Әлеуметтік педагогиканың теориясы мен практикасының нысаны қоғамның мүшесі ретінде адамның тұлғалық және қоғамдық сипаттары.
Әлеуметтік педагогика жалпы педагогикалық мәселелерді ғана емес, қоғамның белгілі бір ауытқуларға ұшыраған бөлігіне арналғандықтан бірнеше ғылым салаларын біріктіреді. Және солармен тығыз байланыста адамның басына түскен күйзелісті шешу жолдарын қарастырады.
Демек, әлеуметтік педагогика баланы, жастар мен қарттарды, ересек адамдарды әлеуметтендірудің заңдылықтарын зерттейтін ілім ретінде оны жан-жақты қарастырады. Әлеуметтік педагогика зерттеу нысанына байланысты өз ішінде де салаларға бөлінеді. Бірақ олар көбінесе қарастыратын нысанның жас ерекшеліктері мен күйзелісті ахуалының өзгешелігіне байланысты. Мысалы, қарттармен әлеуметтік-педагогикалық жұмыс, жастар арасындағы әлеуметтік педагогикалық жұмыс, мүгедек балалар арасындағы әлеуметтік педагогикалық жұмыс секілді көптеген бөлімдер мен тарауларға бөлінеді.

Әлеуметтік педагог жұмысының мақсаты:
- жеке тұлғаны әлеуметтендірудің маңызды шарты ретінде осы ортаның өзгеруін зерттеу және жәрдемдесу;
- баланың жеке басын дамыту үшін (физикалық, әлеуметтік, рухани-адамгершілік, зияткерлік) жағымды жағдайлар жасау;
- баланың әлемді қабылдау және оған бейімделу процесінде өзін-өзі дамытуына және өзін-өзі жүзеге асыруына кешенді көмек көрсету;
- баланы оның өмірлік кеңістігінде қорғау.
Әлеуметтік педагогика, біріншіден, адам өміріндегі белгілі бір жағдайға қандай да бір жас ерекшелігінде болатын немесе болуы мүмкін жағдайды болжауға мүмкіндік беретін білім саласы. Екіншіден, адам дамуындағы дұрыс жағдайларды қалай жасауға және оның әлеуметтенуі барысында туындайтын кедергілерді жоюға болатындығы туралы; үшіншіден, келеңсіз жағдайлардың адамға ықпалын тежеу, адамда әлеуметтену процесінде туындайтын қиыншылықтардың үлесін шегеруге мүмкіндік береді.Дегенмен, қоғамның дамуы әрбір тұлғаның бойындағы ізгі қасиеттерінің сапасына, әлеуметтенуі мен оның жалпы адамзаттық құндылықтарды игеру және қоғам игілігі үшін пайдалану қабілетіне байланысты болады. Сондықтан, жас ұрпақты қоғамға әлеуметтендіру барысында олардың бойына ізгі қасиеттерді сіңіре отырып, олардың ар-намысына тимеуге, абыройларын, ар-ождандарын құрметтеуге рухани-адамгершілік пен әдептілікке баулу, адамды сүйе, сыйлай, құрметтей білуге үйрету, қоғамның шынайы иесі болуға талаптандыру қажет.
Әлеуметтік педагог мамандық қана емес, жан дүниенің күйі. Кейбір мамандар осы жұмысқа адалдық пен қатыстылық сезімін беретін борыш ретінде қарайды. Себебі, өмірінде көп нәрсені жоғалтқан, көптеген мәселелерге кездескен, кедергілерден шығудың шешім жолдарын таба алмаған адамдармен қарым-қатынасқа түсу өте қиын. Ол - бағалаушы, клиентті анықтаушы, мәліметтер менеджері, брокер, делдал, қорғаушы адвокат, мұғалім, кеңесші, мінез-құлықтың корректоры, үлестіруші, ұйымдастырушы, түзетуші, көмекші, ақылшы.
Әлеуметтік педагог шешетін мәселелер:
- баланың қоғам өмірінің өзгерген жағдайларына бейімсіздігі;
- бала мен қоғам қарым - қатынасының үйлесімсіздігі;
- ата - аналардың белгілі бір бөлігінің тәрбиелік дәрменсіздігі ; этникааралық шиеленіс, ұлтаралық негіздегі қақтығыстар; мәдениеттің, білімділіктің, адам тәрбиесінің төмен деңгейі;
- қоғамдық өмірдің ызғындауы;
- өндірістің, әлеуметтік саланың түрлі салаларындағы сабақтастықты жоғалту;
- отбасылық қарым-қатынастың бұзылуы..
Жалпы білім беретін ұйымдардағы әлеуметтік педагог қызметінің ерекшелігі тәрбие мен білім берудің өмірмен қажеттіліктерімен тығыз байланысты сияқты ережелермен сипатталады; тұлғаның әлеуметтік маңызы бар қасиеттерін тәрбиелеуге, қазіргі қоғам талап еткен білімнің адамгершілік негізіне, білім беру мекемелерінің белсенді тәрбие қызметін ашық социумға ауыстыруға, тұлғаны әлеуметтендіру процесін қарқындатуға ықпал етеді. Әлеуметтік педагог қызметінің ерекшелігі - балаға мәселені тұжырымдауға көмектесу және оның неге байланысты түсіндірілуі яғни, туындаған жағдайдың мән-жайын анықтау және диагноз қою. Әлеуметтік педагог қызметінің негізін халық мәдениетінің құндылықтары, адам өмірінің өзін-өзі ұйымдастыруының тарихи тәжірибесі құрайды.
Әлеуметтік педагогика нені зерттейді? Бұл сұраққа жалпы түрде былайша жауап беруге болады: әлеуметтік педагогика адамның бүкіл өмірінде іске асыратын әлеуметтік тәрбиесін зерттейді.
Әлеуметтік педагогиканың негізгі қағидаларымен және әдістерін білу және игеру адам жандарының мәселесімен айналысуда және мемлекеттің саясатын анықтауда керек. Әлеуметтік педагогиканы толық меңгерген адам өзінің кәсіби іскерлігін көрсете біледі, әлеуметтік тәрбие аймағында туындайтын сұрақтарды шеше алады.

1.1Педагогика тарихы пәні, мақсат, міндеттері және әдіснамасы

Педагогика тарихы - тәрбие, білім беру және оқыту практикасының пайда болып, дамуы және әр тарихи дәуірдегі педагогикалық ой-пікірлер мен теорияларды жүйелеп зерделеу үрдісінде қалыптасқан қоғамдық ғылымдар арасында өз орнын тапқан ғылым. Педагогика тарихы ғылым ретінде тарих және педагогика ғылымдары бірлігінде, кейін келе философия салалары - әлеуметтану, мәдениеттану және этнография пәндерімен кіріктіре байланысу негізінде ауқымын кеңейтіп дамуда. Ал, Қазақстан педагогика тарихы болса дүние жүзілік тарихи-педагогикалық үрдіспен өзара органикалық байланыста және оның құрамдас бір бөлігі болып, өзінің даму жолында ерте кезден осы күнге дейінгі аралықта әр тарихи кезеңіндегі мектеп пен педагогикалық ойларды талдап, тәрбие мен білім беру мәселесінің дамуын зерделейтін педагогика ғылымдарының бір саласы болып саналады. Педакогикатарихы пәні - әр тарихи дәуірдегі, әлеуметтік- экономикалық жағдайлар, тарихи-педагогикалық идеялар мен ойларды, жас ұрпақты тәрбиелеу мен білім берудегі мектеп тарихының генезисін, өзара ықпалын, кемшіліктері мен жетістіктерін, оқушыларды дамыту үрдісіндегі мақсатты ұйымдастырылған қисынды шаралар мен шарттар, белгілері мен заңдылықтарын талдау негізінде жүйелеп, болашақ мұғалімдердің педагогикалық дүниетанымдары мен шығармашылық ойлау қабілеттерін қалыптастырады.
Әдіснамалық белгілеріне қарай педагогика тарихы әдіснамалық деңгейі бойынша жеке ғылымилық тұрғысынан педагогика ғылымы дейміз; пәндік мазмұны жағынан педагогика тарихы білімдерін жинақтаса, педагогикалық пәндер жүйесінде педагогика тарихы (пәні, оның міндеттері, ерек пеліктері) сипатына қарай танымдық құралдар мен практикалық әдіс-тәсілдерін, қазақ педагогика тарихының ұғымдық құрылымын анықтаумен қатар басқа ғылымдардың (этнология, этнопсихология, фольклор, мәдениет теориялары, т.б.) жетістіктерін, амалдарын зерттеу жұмыстарында пайдаланады. Педагогика тарихығың әдіснамалық негізі философиялық диалектика, ол ғылыми әдіснама ретінде жеке тұлға және таным теорияларының қалыптасып дамуына негіз болып, шындықты бейнелеудің басты жолдарын анықтайды. Яғни, жеке тұлғаның жан-жақты қалыптасуында, оған сан-салалы әлеуметтік байланыстар жиынтығының ықпалды әсер етуінен, бір жағынан, әрбір адам қоғамдық қарым- қатынастардың жемісі болса, екінші жағынан, қоғамдық дамытуда өзіндік үлес қосатын жеке тұлға болып қалыптасады.
Осы тұста педагогиканың "Эстетикалық" әдісі бар.
Эстетикалық тәрбие болмыстағы және өнердегі сұлулық пен өсемдікті дұрыс қабылдасауды және эстетикалық сезім мен талғамды тәрбиелейді. Өнер және өмірдегі сұлулықты жасау, оған қатысу қабілетін, қажетсінуін қалыптастырады.
Адамдардық эстетикалық сезімдері олардың өмірінде зор рөл атқарады. Әсемдікті көріп, түсініп, жасай білу адамның рухани өмірін байытады, қызғылықты етеді, оған ең жоғары рухани ләззаттануға мүмкіндік береді.
Ең бастысы - адамгершілік сезімді, жеке бастың рухани деңгейін көтеру, мінез-құлқын толықтыру, түзету. Егер оқушы өзін жаман әдеттен алшақ ұстап, іс-әрекетінің әдемілігін, қажеттілігін түсініп, еңбек нәтижесінен көркемдікті сезіне білсе, бұл оның эстетикалық талғамының, адамгершілік қасиеттерінің жоғары жетіле бастағанын көрсетеді.
Эстетикалық тәрбиенің міндеттері:
:: Бейнелеу өнері арқылы көркем шығармашылық сезімін, талғамын дамыту.
:: Эстетикалық құралдарды: өнер, әдебиеттерді, қолдана білу дағдысын қалыптастыру.
:: Эстетикалық сезімді және эстетикалық қабылдасауды тәрбиелеу.
:: Оқушыларды әсемдікті көре біліп, сезінуге тәрбиелеу.
Тәрбиелік жүйе - ол біртұтас әлеуметтік ағза, оның қызмет істеу шарты: негізгі компоненттері бір-бірімен тығыз байланыста (мақсат, мазмұн, іс-әрекет тәсілі) болады. Мектеп ұжымының басты міндеті - тәрбие жұмысының жүйесін қалыптастыру. Тәрбиелілік жүйе және сынып жетекшісінін міндеттері.
Педагогика ғылымы негізіндегі зерттеулер мен озат тәжірибелерді қорытындылай келгенде, оқушылар ұжымындағы тәрбие жүйесінің құрылыуы тәрбие процесінің тиімділігін неғұрлым жоғарлататындығын айқындайды.Адамзат тарихында әлемдік өркениеттің әрбір кезеңдерінде қаланған әртүрлі білім беру жүйесі белгілі болды. Олардың әрқайсысы, қоғамға тән сипаттағы, қазіргі білім жүйесі атқаруға тиісті талаптарды, әлеуметтік, саяси, экономикалық қатынастарды бейнеледі. Олардың ішіндегі әлдеқайда белгілері болып табылатындары:
- спартандық тәрбие жүйесі;
- афиндық тәрбие жүйесі;
- діни тәрбие жүйесі;
- джентельменді қалыптастыру жүйесі (батыс-европалық жүйе);-
- адамды ұжымда және ұжым арқылы тәрбиелеу жүйесі (А.С.Макаренконың жүйесі);
1.2 Ян Амос Коменскийдің педагогикалық идеядары

Педагогиканың философиядан бөлініп, өз алдына ғылыми жүйеге келуі ұлы чех педагогы Ян Амос Коменскийдің (1592-1670) есімімен байланысты. XVII ғасырда педагогика статус алып, өзінше ғылым болып бөлініп шыққаннан кейін Чехияның ұлы педагогі Я. А. Коменскийдің (1592-1670) беделі және еңбектерімен әрі қарай бекіп, дами түсті. Осы кезден бастап Коменский-дің теориялық ой-пікірлері педагогиканы дамытып, ол күні бүгінге дейін ғылыми маңызын жоғалтқан жоқ. Содан бастап, ол дүниежүзілік аренаға шығып педагогикаға әлем жұртшылығының назарын аударды, қолдау тапты. Коменский дәуірі Еуропада буржуазиялық формацияның үстемдік етіп тұрған кезі болатын, ол соған соқтығысып өзінің философ-гуманист, қоғам-қайраткері, аса көрнекті педагог екенін таныта білді.Коменскийдің педагогика туралы алғашқы еңбегі 1630 жылы отбасында тәрбиелейтін аналар мен бала күтетін адамдарға арналды. 1631 жылы Тілдер мен барлық ғылымдардың ашық есігі атты еңбегі жарық көрді. Бұл латын тіліндегі оқуға революциялық дәстүрде соққы берген еңбек болды. Кітапта екі колоннаға бөлінген -- Чех тілі мен латын тілін салыстыра оқытудың мән-жайы түсіндірілді. Еңбекте латынша оқытудың кемшіліктерін баса көрсетті. Бұл кітаптың құндылығы сонда, ол 16 елдің тіліне аударылды. Орыс ойшылдары, философтары жəне жазушыларының арасында педагогикалық шығармаларымен белгілі болған есімдер: В.Г.Белинский(1811-1848), А.И.Герцен (1812-1870), Н.Г.Чернышевский (1828-1889),Н.А.Добролюбов (1836-1561). Бүкіл əлемде Л.Н.Толстойдың (1828-1910),Н.И.Пироговтың педагогикалық идеялары əйгілі. Олар таптық мектепті қатаң сынға алып, халықтық тəрбие саласын түбегейлі өзгерту қажеттігін ұрандады. Ынтымақтастық педагогиканың негізгі идеялары.Тәрбие мақсатын жүзеге асырудың орта және жоғары мектеп зор роль атқарады. Өйткені, оларда барлық жастар оқып, еңбек етуге үйреніп, дағдыланады, өмірге жолдама алады. Орта және жоғары оқу орындарының мақсаты - жастарды әр жақты жарасымды етіп дамыту, олардың жоғары құлықтық, азаматтық көзқарасын қалыптастыру. Мұндай мақсат кешенділік міндеттерді шешуді ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.