Инсульттан кейінгі науқастарды оңалту әдістері

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 60 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ МИНИСТІРЛІГІ

ШЖК КМК « АТЫРАУ ЖОҒАРЫ МЕДИЦИНАЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ »

Мамандығы 0302000 «Мейіргер ісі»

Біліктілігі0302054 «Мейіргер ісінің колданбалы бакалавры»

Дипломдық жұмыс

Тақырыбы: «Инсульттен кейінгі науқастарға оңалту кезіндегі мейіргердің рөлі»

Орындаған: Ергазиева Нурия Нұрланқызы

/Т. А. Ж/ /қолы/

Ғылыми жетекшісі Куанышева Ләззәт Бүркітовна

/Т. А. Ж/ /қолы/

Атырау қ. 2023 жыл

Мазмұны.

Қысқартулар мен белгілер

Кіріспе

1 Тарау

Инсульт туралы жалпы түсінік.
Аурудың пайда болу себептері.
Инсультті алдын алудың негізгі бағыттары.

1. 4 Диагностикалық тексерулер кешені.

1. 5 Инсульттен кейінгі науқастардың тамақтану ерекшелігі.

1. 6 Инсульттен кейінгі науқастарды оңалту әдістері.

1. 7 Инсульттен кейінгі науқастарды оңалту кезіндегі мейіргердің рөлі.

1. 8 Науқастарға күтім жасауды туыстарына үйрету.

1. 9 Инсульт алған адамдардың әлеуметтік-психологиялық портреті.

1. 10 Ұзақ төсек қалпымен байланысты асқынулар және оларды алдын алу.

2-ТАРАУ, ЗЕРТТЕУЛЕР МАТЕРИАЛДАРЫ ЖӘНЕ ӘДІСТЕРІ.

2. 1 Зерттеулер материалдары мен әдістері.

2. 2 Зерттеулер нәтижелері.

ҚОРЫТЫНДЫ

ҚОРЫТЫНДЫ: ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . .

ҚОРЫТЫНДЫ: ҚОСЫМША . . .

Қысқартулар мен белгілер

АҚҚ - артериялық қан қысымы.

ЖФ - жүрек фибриляциясы.

АВМ - артериялдық веналық мальформациясы.

КТ- компьютерлік томография.

CVA- жедел цереброваскулярлық ауру.

ЖИА-жүрек ишемиялық ауруы.

МРТ- магниттік-резонанстық томография.

КТА - компьютерлік томографиялық ангиография.

ЭКГ- электрокардиография.

ПТ - протромбин.

ПТУ - протромбиндік уақыт.

ЭТЖ- эритроциттердің тұну жылдамдығы.

Кіріспе

Түйінді сөздер: Инсульт ауруы туралы түсінік, инсульттан кейінгі науқасты оңалту шаралары, мейіргерлік рөлі.

Зерттеу мақсаты: Ми қан айналымы бұзылысының негізгі белгілерін анықтау. Инсульттан кейінгі науқастарды оңалтудағы мейіргер қызметінің негізгі бағыттарын қарастыру.

Зерттеу міндеттері:

1. «Инсульт: түсінігі, белгілері, қауіп факторлары», «реабилитация» сұрақтары бойынша теориялық және практикалық негіздерін зерделеу және талдау.

2. Инсульттан кейінгі оңалту кезіндегі мейіргерлік рөлін зерттеу.

3. Инсульттан кейінгі оңалтудың ерекшеліктерін анықтау.

4. Инсульт алған науқастардың әлеуметтік-психологиялық портретінің қасиеттерін сипаттау.

5. Инсультпен түскен науқастардың статистикасын анықтау және сауалнама жүргізу.

Зерттеу базасы: Атырау қалалық №2 емханасы.

Зерттеу мәні: Инсульттан кейінгі науқастарды оңалту кезіндегі мейіргерлер қызметінің рөлі.

Дипломдық жұмыстың көлемі мен құрылымы: Дипломдық жұмыс бетшелерден құралған, кіріспе, зерттеу жұмыстары, сауалнама.

Тақырыптың өзектілігі.

Инсульт алған науқастарды оңалту маңызды медициналық-әлеуметтік мәселе болып табылады. Жыл сайын жедел цереброваскулярлық аурулардан (СVA) 6, 5 миллионға дейін адам қайтыс болады. Инсульт жүрек ауруы, қатерлі ісік, тыныс алу жолдарының созылмалы аурулары және абайсызда болған жарақаттар мен апаттардан кейінгі өлім-жітімнің бесінші себебі болып табылады. Инсульт көбінесе қозғалыс, сөйлеу және басқа да бұзылыстар түріндегі үлкен зардаптарды көрсетеді. Бұл адамды мүгедектікке әкеліп, науқастардың және олардың туған-туыстарының өмір сүру сапасын төмендетеді. Қазақстан Республикасында инсультпен күрес проблемасы әлеуметтік саясаттың басты бағыттарының бірі болып табылады.

Қазақстанда ресми статистика бойынша соңғы 20 жылда қан айналымы жүйесі патологияларымен сырқаттанушылықтың үш есе өскені байқалды. Елімізде медициналық көмектің қарқынды дамып келе жатқанына қарамастан, мидың қан тамырлары ауруларының алдын алу, диагностикалау және емдеу жақсарып келеді, соған қарамастан жыл сайын 40 мыңнан астам инсульт жағдайы тіркеліп жатыр. Және олардың 25%-дан астамы қайтыс болып жатыр. CVA бар науқастардың саны жыл сайын 3%-ға дейін артады . Мәселен, 2023 жылдың 5 айының қорытындысы бойынша 2022 жылмен салыстырғанда ишемиялық инсульт саны 1302 жағдайға артқан.

Біздің қиын кездерімізде белгілі бір өмірлік жағдайға байланысты жарақаттардан, аурулардан кейін қоршаған ортаға, жалпы қоғамға дер кезінде бейімделе алмайтын адамдардың саны өте көп. Адамдардың бұл санатына зейнеткерлер, мүгедектер, жұмыссыздар, ауыр дертке шалдыққандарды жатқызамыз. Бұл адамдардың барлығын физикалық және рухани азаптар, денсаулық проблемалары және қоғамдағы проблемалар біріктіреді. Адамдардың бұл санатына инсульт алған адамдарда кіреді. Мұндай науқастар негізгі емнен кейін көптеген проблемаларды бастан кешіреді, бұл денсаулық мәселесі, қарым-қатынас мәселесі, өзін-өзі күту мәселесі, қоршаған шындыққа бейімделу мәселесі, адамның психологиялық мәселелері және т. б. Мұндай адамдар аурудың психологиялық және физикалық зардаптарын жеңуге көмектесетін әлеуметтік қорғауды қажет етеді. Науқастардың қозғалысы шектелгендіктен, басқа жанның көмегіне толығымен тәуелді болып келеді. Сондықтан мұндай науқастарды басқаруда, олармен қарым қатынасты қамтамасыз етуде, дұрыс күтім жасауда, емдеуде, асқынулардың алдын алуда және пациенттердің туыстарына күтім көрсетуді үйрету барлық медициналық қызметкерлердің маңызды рөлі болып табылады.

Оңалтудағы негізгі рөл мейіргерге жүктеледі, өйткені ол тәулік бойы қадағалауды қамтамасыз етеді, дәрігердің тағайындауларын орындайды. Оңалтудың сәттілігі мейіргер жұмысының сапасына байланысты болып келеді.

Ми қан айналымының жіті бұзылуынан өткен пациенттерді оңалту маңызды медициналық-әлеуметтік проблема болып табылады. Емдеу және оңалту процесінде бүгінгі таңда мейіргердің рөлі зор. Мейіргердің жоғары кәсіби деңгейдегі жұмысы пациенттің сауығуына деген сенімін арттырып, тиімді емделуге ықпал ететіні белгілі. Мейіргер науқастың емдеу процесіне белсенді қатысады, жұмысына ұқыпты қарайды. Мейіргер науқастармен үнемі байланыста болады, сондықтан оның науқаспен қарым-қатынас орнату қабілеті өте маңызды, бұл оны аурудың оң нәтижесіне бағыттайды.

Инсульт бұл науқастың ғана емес, оның туыстарының да өмір сүру сапасын күрт өзгертетін оқиға.

Инсульттен кейінгі науқастарды оңалту мейіргерлердің рөлін кеңейте отырып, науқастың денсаулығына байланысты өмір сүру сапасын жақсартуға көмектесетін қызметтің негізгі бағыттарын анықтайды. Оңалту шаралары неғұрлым ерте басталса, соғұрлым тиімдірек болады. Оңалтудың негізгі мақсаты тұрақты патологиялық жүйелердің (контрактуралар, ойылу және т. б) алдын алу болып табылады. Ерте оңалту әлеуметтік және психикалық бейімделудің, депрессиялық және невротикалық жағдайлардың дамуына жол бермейді.

1. 1 Инсульт туралы жалпы түсінік.

Жедел цереброваскулярлық апат (CVA) немесе инсульт-бұл мидың қан айналымының бұзылысы салдарынан пайда болатын ауру. Яғни, ми қан тамырларының үзілуі, түйілуі немесе тығындалуы салдарынан пайда болады. «Инсульт» термині (латын тілінен Insultus - ұстама) неврологиялық белгілердің кенеттен дамитынын көрсетеді. Оттегі ағыны тоқтаған кезде жүйке жасушалары бес минут ішінде өледі.

Соңғы уақытта инсульт проблемасы медициналық және әлеуметтік маңыздылыққа ие болды.

Инсульттің ауырлығы қан айналымының бұзылуынан туындаған зақымданудың мөлшеріне байланысты.

Инсульттің екі негізгі түрі бар. Олар:

а) Ишемиялық инсульт- мидың қан тамырларының бітелуінен туындайды.

б) Геморрагиялық инсульт- мидың қан тамырларының жарылуы нәтижесінде пайда болады.

Инсульттің екі түріде мидың бір бөлігін қан мен оттегіден айырады, бұл ми жасушаларының өлуіне әкеледі.

Ишемиялық инсульт.

Ишемиялық инсульт - мидың бір аймағына қанмен қамтамасыз етудің тоқтауынан немесе айтарлықтай төмендеуінен туындаған ми қан айналымының жедел бұзылуы. Бұрын айтылғандай, бұл көбінесе мидың үлкен және кіші тамырларындағы атеросклеротикалық өзгерістердің дамуымен байланысты, соның салдарынан мидың аймақтарын қанмен қамтамасыз ету азаяды. Тамыр қабырғаларының біркелкі емес беті және оның тарылуы қан ұйығыштарының пайда болуына ықпал етеді. Мұндай тамырдағы қан ағымының толық тоқтауы мидың жеткізілген бөлігінің өліміне әкеледі, өйткені жүйке жасушалары гипоксияға өте сезімтал. Көбінесе мидың ишемиялық инсультінің себебі жүрек патологиясы бар науқастарда жүрек қуысында пайда болған қан ұйығы болуы мүмкін. Шамамен 28-30% жағдайда инсульттің себебі біріншілік артериялық гипертензия болып табылады. Әдетте, ишемиялық түрдегі инсульт 50-69 жаста дамиды, әйелдерге қарағанда жиі ерлерде көп кездеседі. Оның тән ерекшелігі - жалпы церебральды қарағанда ошақты белгілердің басым болуы: бет және гипоглоссальды нервтердің орталық парезімен үйлесетін қарама-қарсы аяқ-қолдардың парезі және салдануы, сезімталдық пен көру өрісінің ақаулары (гемианопсия), афазия және дисфагия.

Зақымдану аймағына, клиникалық және патогенетикалық аспектілеріне, науқастың жағдайының ауырлығына, неврологиялық симптомдардың пайда болу уақытына және ұзақтығына байланысты ишемиялық инсульттің әртүрлі жіктелуі бар. Олардың ішінен біреуін қарастырайық.

Прогрессивті ишемиялық инсульт, жалпы церебральды және ошақты симптомдар бірнеше сағат немесе күн ішінде біртіндеп дамиды, содан кейін функциялардың толық қалпына келмеуі, минималды неврологиялық симптомдар сақталады. Аяқталған (жалпы) ишемиялық инсульт тапшылығы тұрақты болып қалады немесе толық емес дәрежеде регрессияланады.

Симптомдары:

Көбіне түнгі уақытта және таңертен ұйқыдан кейін бірден дамиды.
Ауру бірте-бірте дамиды, сана сезімі сақталады.
Бас ауруы, бас айналуы, жалпы әлсіздік, терінің бозаруы байқалады.
Қолдың немесе аяқтың уақытша ұюы.
Көру және жұтынудың бұзылуы.
Мазасыздық бірнеше минут, бірнеше сағат, кейде бірнеше күнге созылады.
Қол мен аяқта үнемі күшейіп келе жатқан ауырлық сезіледі, ол кейіннен күрт әлсіреп, қозғалысын толығымен тоқтатады.
Ишемиялық процесс түнде дамитын болса, онда таңертең науқас тұра алмай, қолы мен аяғының қозғалмайтынын сезеді.
Егер науқаста оң аяқ-қолдарда бұзылулар дамитын болса, онда науқастың сөйлеуі бұзылады.

Қауіп факторларына мыналар жатады:

1. Артериялық қан қысымының артуы (50%) ;

2. Қант диабеті (8%) ;

3. Жүрек кеселдері (33%) ;

4. Темекі тарту (15%) ;

5. Алкогольді шектен тыс тұтыну(30%) ;

6. Гипокинезия (36%) ;

7. Семіздік (23%) :

8. Психоэмоционалдық зорығу (76%) ;

Геморрагиялық инсульт.

Геморрагиялық инсульт -қан тамырларының қабырғаларының жарылуы нәтижесінде және жиі қан қысымының жоғарылауы салдарынан пайда болады. Құйылған қан ми тіндерін қысып, әртүрлі ошақты белгілердің дамуына әкеледі. Инсульттің дамуы эмоцинальды күйзеліспен немесе физикалық стресспен бірге жүруі мүмкін.

Геморрагиялық инсульт жоғары артериалдық қысымның, аневризманың, артериялық-веналық мальформациялардың (АВМ) салдарынан пайда болуы мүмкін.

Геморрагиялық инсульт барлық жедел цереброваскулярлық бұзылулардың шамамен 15-20% құрайды. Мұндай инсульт мидың тініне немесе ми қарыншаларына және хореоидқа қан кетумен сипатталады. Көбінесе қанның тұтқырлығының жоғарылауынан немесе жүрек қызметінің бұзылуынан туындайды, жүйелі қан айналымының бұзылуына әкеледі (пароксизмальды аритмиялар, коллапс және т. б. ) . Жарқын мысал - бастапқы артериялық гипертензия кезінде ми затына қан құйылу. Бұл негізінен церебральды қан тамырларының жеткіліксіздігі (аневризмасы) немесе артериялық гипертензиямен ауыратын адамдарға әсер етеді. Көбінесе геморрагиялық инсульт 50-69 жаста, сирек 39-49 жаста байқалады. 60 жасқа дейінгі ерлер мен әйелдердің жиілігі бірдей, бірақ 60 жастан кейін геморрагиялық инсульт әйелдерде жиі дамиды.

Геморрагиялық инсульт, әдетте, күшті эмоционалды немесе физикалық стресспен, алкогольдік интоксикациямен, жоғары температурамен, жөтелмен, түшкірумен, кернеумен немесе қызып кетумен бірге жүретін инфекцияның болуымен кенеттен пайда болады. Клиникалық көрініс өте әртүрлі және қан кетудің сипатына, орналасуына және дәрежесіне байланысты. Ишемиялық инсульттан айырмашылығы, геморрагиялық инсульт жалпы церебральды симптомдармен көбірек сипатталады: қатты бас ауруы, бет терісінің және шырышты қабатының қызаруы, құсу, қан қысымының жоғарылауы, безгегі, ессіздік пен кома, психомоторлы қозу, тахикардия немесе брадикардия, ауыр менингеальды симптомдар. және ошақты ми зақымдану белгілері, көбінесе гемипарез немесе гемиплегия және моторлы афазия. Жедел геморрагиялық инсульт кезінде ең қауіпті кезең - бұл церебральды ісіну құбылыстары мен артериялардың спазмы күшейетін бірінші аптасы.

Клиникалық белгілері:

Кенеттен естің толық жоғалуы;
Беттің гиперемиясы (қызаруы) ;
Маңдайдағы тердің пайда болуы;
Мойындағы қан тамырларының пульсациясы күшейеді;
Қатты бас ауруы;
Жоғары артериялық қан қысымы;
Тахикардия (жүректің тез соғуы) ;
Дене температурасының 37-39*С дейін көтерілуі.
Тыныс алу бұзылысы;
Бір жақты аяқ-қолдарының салдануы;
Сөйлеудің бұзылуы;
Зәр шығару бұзылысы;
Құрысулар болуы мүмкін (зақымдалған қолдың немесе аяқтың еріксіз қозғалысы) .

Инсульттің алғашқы белгілері: Инсультті анықтау үшін FAST тестті (Face Arm Speech Test, аудармасы «Бет-қол-сөз-тест») қолдануға да болады.

Инсультпен ауырып тұрған адамның күйін мынадай 4 қарапайым белгісі арқылы анықтауға болады.

Науқасқа күлуін өтініңіз (ол талпынуы мүмкін, бірақ күле алмайды)
Әңгімеге тартыңыз (мысалы ауа райы керемет, солай ма?десеңіз, сөйлеуге қиналады немесе сөйлей алмайды)
Екі қолын қатар көтеруін өтініңіз (ол бұны істей алмайды)
Тілін шығаруын өтініңіз (тілі жыбырлап не қайырылып тұрады)

1. 2 Аурудың пайда болу себептері.

Жасы.

Ишемиялық және геморрагиялық инсульттің жиілігі жас ұлғайған сайын артады. Инсульт жаңа туған нәрестелерде де, жастарда да кездесетініне қарамастан, науқастардың көпшілігі егде жастағы топқа жатады. 55 жастан кейінгі әрбір келесі онжылдықта инсульттің жиілігі екі есе артады. 60 жастан асқан адамдарда инсульт жастарға қарағанда 17 есе жиі кездеседі.

Жынысы.

Жалпыланған мәліметтерге сәйкес, ер адамдарда инсульттің жиілігі әйелдердегі инсультпен жиірек кездеседі.

Науқастың отбасылық тарихы.

Бірқатар зерттеушілердің пікірінше, жақын туыстардағы цереброваскулярлық бұзылулардың отбасылық тарихы инсульт қаупін арттырады. Кейбір деректерге қарағанда, инсультке тұқым қуалайтын бейімділік аналық жолмен жиі беріледі.

Туа біткен ақаулардың немесе қан тамырларының ауытқуларының болуы.

Артериялық аневризмалардың, артериовенозды ақаулардың, кавернозды ангиомалардың болуы геморрагиялық инсульттің ауыр қауіп факторы болып табылады.

Анамнезінде инсульт немесе өтпелі ишемиялық ұстама.

Инсульт тарихы бар адамдарда қайталанатын жедел цереброваскулярлық апаттың ықтималдығы өте жоғары.

Жыл мезгілі және климат.

Жалпы, цереброваскулярлық апаттар температураның кенеттен өзгеруі кезеңдерінде жиі кездеседі. Барлық түрдегі инсульттің жиілігі көктем мен күзде шыңына жетеді: қазан - қараша және ақпан - наурыз айларында. Субарахноидальды қан кетулер көбінесе ерлерде күздің соңында, ал әйелдерде ерте көктемде болады. Суық жүйке жүйесінің айтарлықтай тітіркендіргіші болып табылады, ол қан қысымын жоғарылатуы мүмкін. Сонымен қатар, гипотермия қан ағынын бәсеңдетеді, тамыр ауруларымен өзгертілген қабырғалардың жарылуын тудыруы мүмкін. Жазда ыстық ауа-райы да инсультті тудыруы мүмкін.

Модификацияланатын қауіп факторлары.

Модификацияланатын қауіп факторлары өмір салтын өзгерту немесе дәрілік және кейде хирургиялық емдеу әдістерін қолдану арқылы оларды жоюға немесе олардың патогенетикалық әсерін төмендетуге болатындығымен анықталады, олар төменде талқыланады. Мұнда жоғары дәлелдемелік базасы бар барлық өзгертілетін тәуекел факторларын тізімдеймін:

Артериялық гипертензия.

Жоғары артериалдық қысым. Жоғары артериалдық қысым - инсульттің дамуының негізгі қауіп факторы. Артериалдық қысым жоғары саналады, егер ұзақ уақыт бойы 140/90 мм. сын. бағ. деңгейінде немесе одан асатын болса.

2. Қант диабеті.

Қант диабеті инсульт қаупін 3 есе арттырады (кейбір деректер бойынша 6 есе) . Инсульттің даму механизмі микро және макроангиопатиялармен байланысты, олар қатар жүретін артериялық гипертензиямен одан да тез дамиды .

3. Кардиогенді эмболияның қауіп факторлары.

Жүрекшелердің фибрилляциясы инсульт қаупін 3, 6 есе арттырады (кейбір деректер бойынша 5 есе) . Жүрекшелердің фибрилляциясымен байланысты инсульт әдетте үлкен ишемиялық ошақпен және жоғары өліммен сипатталады.
Жасанды жүрек қақпағы;
Ревматикалық жүрек қақпағының зақымдануы;
Миокард инфарктісінің 1-ші айында;
Жүрек ішілік тромб;
Жүрек ішілік массаның түзілуі (миксома) .

6. Артық дене салмағы.

Кейбір мәліметтер бойынша семіздік инсульт қаупін 1, 5-2 есе арттырады. Дене салмағының артық болуы артериялық гипертензия, қант диабеті, дислипидемия дамуы арқылы инсульттің дамуына ықпал етеді.

7. Төмен физикалық белсенділік.

Төмен физикалық белсенділік артериялық гипертензияның дамуымен және одан да ауыр ағымымен байланысты, бұл оның инсульт дамуындағы жағымсыз рөлін анықтайды. Тәулігіне кем дегенде 30 минут орташа қарқынды күнделікті жаттығулар (жаяу, велосипед немесе басқа аэробты жаттығулар) ұсынылады. Бұл инсульт қаупін азайтады.

8. Темекі шегу.

Темекі шегу инсульт қаупін 1, 5-2 есе арттырады. Темекі шегу брахицефальды артериялардың атеросклерозының үдеуін тездетеді, қанның тұтқырлығын және фибриноген деңгейін жоғарылатады, тромбоциттер агрегациясын арттырады, эндотелий дисфункциясы мен қан тамырларының тарылуын тудырады. Мұның бәрі цереброваскулярлық бұзылулардың дамуындағы темекі шегудің үлкен теріс рөлін анықтайды. Бірқатар авторлар инсульт қаупі ерлерге қарағанда темекі шегетін әйелдерде жоғарылайтынын атап өтті.

9. Ауыр алкогольді сусындарды шамадан тыс тұтыну.

Алкогольді теріс пайдалану инсульт қаупін 1, 7 есе арттырады. Алкогольдің теріс әсері артериялық гипертензияның күшеюімен байланысты. Дегенмен, орташа мөлшерде алкоголь, кейбір авторлардың пікірінше, зиян келтірмейді, тіпті жүрек-тамыр ауруларының даму қаупін азайтады. Мұндай жағдайларда олар физиологиялық доза туралы айтады - күніне 30 граммнан аспайтын таза алкоголь. Кейбір деректерге сәйкес, алкогольдің шағын дозаларының қорғаныс әсері тек қызыл шарапқа тән, бірақ сыра мен спирттік ішімдіктер үшін емес.

10. Психоэмоционалды күйзеліс.

Айта кету керек, барлық зерттеушілер инсульттің осы қауіп факторын анықтай бермейді, дегенмен психоэмоционалдық стресстің, алаңдаушылық пен депрессияның жүрек-қан тамырлары ауруларының дамуына жалпы теріс әсері туралы көптеген жарияланымдар бар. Осылайша, 6553 жапон тұрғындарын зерттеген Цуцуми А. және т. б. деректері бойынша психоэмоционалды шаршауды және созылмалы кәсіптік стрессті бастан өткерген ерлерде (65 жасқа дейін) инсульт қаупі 2 есеге артқаны анықталды.

Ишемиялық инсульт үшін:

1. Жасы (80 жас және одан да көп) ;

2. Ер жынысы;

3. Артериялық гипертензия;

4. Ас тұзын көп тұтыну;

5. Жиі гипотермия;

6. Семіздік, нашар физикалық белсенділік;

7. ЖИА (жүректің ишемиялық ауруы) ;

8. Гиперхолестеринемия;

9. Жүрек ырғағының бұзылуы;

10. Жүрек жеткіліксіздігі;

11. Миды қанмен қамтамасыз ететін тамырлардың атеросклерозы;

12. Темекі шегу;

13. Алкогольді тұтыну;

14. Отбасылық бейімділік (туыстарындағы инсульт) ;

Геморрагиялық инсульт үшін:

1. Миды қанмен қамтамасыз ететін тамырлы құрылымдар өзгеруі;

2. Артериялық гипертензия;

3. Антиагреганттарды, тромболитиктерді, антикоагулянттарды ұзақ уақыт қолдану, өйткені олар жүйедегі коагуляциялық өзгерістерге ықпал етеді;

4. Алкогольді асыра пайдалану;

5. Есірткі қабылдау;

6. Ми ісіктері;

7. Ми тамырларының қабыну аутоиммунды аурулары.

1. 3 Инсультті алдын алудың негізгі бағыттары.

Жедел цереброваскулярлық бұзылулардың дамуының негізгі этиологиялық себептері ми тамырларының атеросклерозы және ишемиялық инсульт кезіндегі гипертензия және церебральды қан тамырлары патологиясы фонындағы қатерлі гипертензия (аневризмалар, артериовенозды ақаулар, диабеттік ангиопатиялар және басқа да вазопатиялар) болып табылады.

Осыған байланысты инсульттің бастапқы және қайталама профилактикасының негізгі бағыттары:

• біріншілік артериялық гипертензиясы немесе эссенциалды гипертензиясы бар науқастарды белсенді анықтау және адекватты емдеу;

• жүрек және қан тамырлары патологиясы (ритмнің бұзылуы, жүрек ақаулары, миокард инфарктісі және эндокардит) бар науқастарда ишемиялық инсульттің (церебральды инфаркт) алдын алу және осы ауруларды уақытылы емдеу;

• өтпелі ишемиялық ұстамалары немесе «кішігірім» инсульттары бар науқастарда, хирургиялық емдеу әдістерін қоса алғанда, ми қан айналымының қайталанатын жедел бұзылыстарының алдын алу;

• ми тамырларының, ұйқы артерияларының атеросклеротикалық зақымдалуы бар адамдарда және коронарлық артерия ауруы бар науқастарда липидтер алмасуының бұзылыстарына арналған дәрілік терапия.

Инсульттің алдын алу шаралары:

Артериялық қан қысымыңызды бақылауда ұстау;
Дене салмағыңызды бақылау;
Қан құрамындағы қант мөлшерін бақылап тұру;
Қан құрамындағы холестерин деңгейін бақылау;
Өмір салтын өзгертіп, темекіден бас тарту;
Күніне кем дегенде 30 минут дене жаттығуларымен айналысу;
Күнделікті жеміс пен көкөністі тұтыну, ас үлесінде тұз, май мен қанттың болуын шектеу.

Ишемиялық инсульттің алдын алу үшін дәрілік ем.

Инсульттің алдын алу дәрі-дәрмектермен уақтылы емдеуді қамтиды:

• липидтерді төмендететін терапия (статиндерді қолдану) ;

• гипертензияға қарсы терапия;

• соматикалық ауруларды және инсульттің дамуына ықпал ететін инфекциялық-қабыну процестерін тиімді емдеу (коллагеноз, хламидиоз, АҚТҚ коагулопатиялары, қант диабеті) ;

• липидтер алмасуын қалыпқа келтіру және қан қысымын төмендету (дәрілік терапиямен бірге) үшін шөптік препараттар мен халықтық емдеу әдістерін қолдану.

Липидтерді төмендететін препараттарды қолдану.

Атеросклероз липидтер алмасуының бұзылуы және дамуы нәтижесінде пайда болады. Холестерин қан тамырларының ішкі қабығына жиналып, тамырлар арқылы қанның ағуына кедергі келтіретін атеросклеротикалық бляшкаларды құрайды - жүрек, ми және басқа органдар. Олардың бляшкалардың бір бөлігінің бөлінуімен жаралануы церебральды артерияның облитерациясына әкеледі - жүйке жасушаларының тамақтануы мен тыныс алуының бұзылуы, церебральды инфаркттың пайда болуымен нейрондардың некрозына әкеледі.

Қандағы холестерин деңгейінің ұзақ уақыт бойы 10% -ға артуы церебральды инфаркт қаупінің 25-30% -ға дейін артуына әкеледі.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.