Өндірістік практикадан
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ АУЫЛШАРУАШЫЛЫҚ МИНИСТРЛІГІ
С.СЕЙФУЛЛИН АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ АГРОТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ ҚеАҚ
Кафедра Геодезии және Картография
ЕСЕП
Өндірістік практикадан
Рысбек Арсен 20-14
Практика орны: SKY ELEVATOR KZ
М.П.
Кафедрадан практика жетекшісі:_________________________ __
Кәсіпорыннан тәжірибе жетекшісі:_________________________ ______
Қорғау___________ ____________
Күні Баға
Практикадан өту кезеңі
03.04.2023 дан 09.06.2023ж. дейін
Комиссия мүшелері: ___________________
____________________
______________________
______________________
Астана 2023
Мінездеме
Студент Рысбек Арсен Тимурұлы 03.04.23-09.06.23 жж. аралығында өндірістік тәжірибені SKY ELEVATOR KZ орталығында өтті. Тәжірибені өту кезінде Рысбек А.Т. орындалған жұмысқа жауапкершілікпен қарады. Ол өзіне жүктелген барлық тапсырмаларды адал және уақытында орындады. Жұмыс құрылымы мен тәртібін өз бетінше зерттеп, қызметкерлердің пікіріне қызығушылық танытты. Рысбек А.Т. өзін жақсы жағынан көрсетті, мұқият және жауапты студент. Әрдайым жұмысқа қызығушылық танытты. Жұмыста теориялық білімді де, практикалық дағдыларды да көрсетті. Маман ретіде дайындықтың жоғары деңгейін көрсетті. Өткізген өндірістік тәжірибені жақсы деп бағалаймын.
Кәсіпорындағы өндіріс жетекшісі:
Тәжірибе орны:
М.О
МАЗМҰНЫ
Кіріспе3
1. Кәсіпорын ТОО SKY ELEVATOR KZ4
2. Далалық жұмыстар кезіндегі еңбек қауіпсіздігі5
3. Топографиялық карталарды жаңарту және Mapinfo6
4. Аэрофотосуретті өңдеу және дешифрлеу9
5. GPS қабылдағыш және оның түрлері11
5.1. GPS Trimble r812
5.2. GPS Trimble R9s13
5.3. GPS Trimble R1014
6. ArcGIS бағдарламасы15
7. Дронмен жұмыс17
8. Қорытынды21
КІРІСПЕ
2023 жылдың 1 сәуірінен 2 маусымына дейін SKY ELEVATOR KZ ЖШС-де өндірістік тәжірибеден өттім.
Практиканың негізгі мақсаты теориялық оқуда алған білімдерін бекіту және тереңдету, жүргізілген практикалық зерттеулердің нәтижелерін игеру.
Ең бастысы, өндірістік практикадан өту кезеңінде студент заманауи геодезиялық құралдарды, карталарды цифрландыруды және учаскедегі жұмысты меңгеруі.
Тәжірибе барысында алған теориялық білімімді өндірісте тапсырмаларды орындау үшін сәтті қолдануды үйреніп қана қоймай, топта жұмыс істей білуге, шешім қабылдауға, ұжымдық орындалатын жұмысқа жауапты болуға; өз қызметін ұйымдастыру, кәсіби тапсырмаларды орындаудың стандартты әдістері мен әдістерін таңдау, олардың тиімділігі мен сапасын бағалау.
Өндірістік практиканың міндеттері:
тәжірибе кезіндегі қауіпсіздік техникасымен таныстыру;
құрылғымен және жұмыс принципімен, қолданылатын геодезиялық және
фотограмметриялық аспаптармен таныстыру;
орындалған жұмыстардың сапасын бақылауды жүзеге асыру;
дала жұмыстарын орындауда геодезиялық және фотограмметриялық
құрылғылар мен құралдарды пайдалану;
жұмыс барысында анықталған кемшіліктерді талдау.
өндірістік тәжірибе бағдарламасында көзделген тапсырмаларды толық
орындауға;
ұйымдарда қолданыстағы ішкі еңбек тәртібін сақтауға;
еңбекті қорғау нормалары мен өрт қауіпсіздігі ережелерін оқып-үйренуге
және қатаң сақтауға;
кәсіби сенімділікті,дағдыларды дамыту арттыру;
ТОО SKY ELEVATOR KZ
Мекен-жайы:
Қызмет түрі:
Экономика секторы:
Ұйымдастырушылық құқықтық
нысаны:
Меншік түрі:
Ашылған жылы:
Целиноградский район,
Акмолинская область, аул
Косшы,ул.Республики 7
Сәулет, инженерлік ізденістер,
техникалық сынартар мен
талдаулар саласындағы қызмет
Мемлекеттік емес қаржылық
емес ұйымдар
Жауапкершілігі шектеулі
серіктестіктер
Жеке меншік
2015
2. Далалық жұмыстар кезіндегі еңбек қауіпсіздігі
1.Студенттер қауіпсіздік техникасы бойынша нұсқама өткізгеннен кейін геодезиялық практикада жұмыстарды орындауға жіберіледі. Нұсқаулықтан өту бақылау парақтарында тіркеледі. Қауіпсіздік техникасы бойынша нұсқаулықтан өтпеген студенттер практикаға жіберілмейді.
Геодезиялық практикаға жіберілген адамдар ішкі еңбек тәртібінің ережелерін, оқу сабақтарының кестесін, белгіленген еңбек және демалыс режимдерін сақтауға тиіс. Жұмыс басталғанға дейін практика жетекшісі кіріспе брифинг өткізеді, онда ол кіші топтағы барлық студенттермен қауіпсіз жұмыс ережелерін, өртке қарсы іс-шараларды, қоршаған ортаны қорғау талаптарын, ішкі тәртіпті, тәртіптік талаптарды және геодезиялық аспаптармен жұмыс істеу ережелерін түсіндіреді.
1.2.Геодезиялық аспаптармен жұмыс істеу ережесі:
аспаптарды футлярға салу кезінде күш салуға болмайды, ал орнатқаннан кейін қысқыштарды (бұрандаларды)қатайту керек;
құрылғыны штативке орнатқан кезде оны қолынан шығармай, оны бұрандамен бекіту керек;
құрылғының қысқыш бұрандаларын қатты қатайтуға болмайды;
құрылғыларды, әсіресе штативтерде, қараусыз қалдыруға болмайды;
құрылғыларды желден, жаңбырдан және күн сәулесінен қорғалуы керек;
аспаптарды тік немесе сәл қисайған күйде қысқыш бұрандалармен және қойлармен бекітілген штативтің бүктелген аяқтарымен тасымалдау керек;
объективтің сақталуына ерекше назар аудару керек, оны механикалық зақымданудан және ылғалдан қорғау, линзаны сүртуге тек фланельді шүберекпен немесе жұмсақ щеткамен рұқсат етіледі;
өлшеуіш таспаны қолданған кезде оны қолыңызбен созуға болмайды, оның бұралуына жол бермеңіз, ол үшін сақинадан біркелкі алып тастаңыз. Жолдың жүру бөлігінде таспа төсемін қалдыруға болмайды.
күн сайын жұмыс аяқталғаннан кейін аспаптардың бетін шүберекпен сүртіледі, ал оптика щеткамен тазаланады.
аспаптарды тапсырар алдында, аспаптардың толық тексеру керек, оларды шаңнан, кірден және ылғалдан мұқият тазалау қажет.
3. Топографиялық карталарды жаңарту және MapInfo
Картадағы геодезиялық құрылымдар аэрофототүсірілімге негізделген. Бұл қысқа уақыт ішінде үлкен аумақ туралы ақпарат алуға мүмкіндік береді. Бірақ бұл жұмыста ғана емес, сонымен қатар ультра жоғары ажыратымдылықтағы ғарыштық түсірілім деректері мен Жерді қашықтықтан зондтау деректері де қолданылады. Бұл топографиялық картаны жасау жұмысын тезірек орындауға мүмкіндік береді. Кескін оған көлденеңінен қолданылатындығын ескере отырып, көлденең түсірілім жүргізіледі, бұл рельефтің барлық ерекшеліктерін оның күшті және әлсіз жақтарымен жеткізуге мүмкіндік береді. Нысандарды белгілеу үшін шартты белгілер жүйесі қолданылады. Түсірілім жұмыстарын бастамас бұрын да тірек геодезиялық желіні құруға назар аудару керек. Бұл топокарталарды құру процесінде маңызды компонент. Топографиялық карталар уақыт өте келе табиғи факторлардың әсерінен және негізінен адам қызметінің әсерінен болатын өзгерістерге байланысты аймаққа сәйкес келуді біртіндеп тоқтатады. Топографиялық карталарды жаңарту міндеті олардың мазмұнын жергілікті жердің қазіргі жағдайына сәйкестендіру болып табылады. Жаңарту кезінде, әдетте, қабылданған координаттар жүйесінде және қолданыстағы шартты белгілерде карталар қайта шығарылады. Рельефтің өзгеруі негізінен жағдайда болады; кейбір нысандар өз орнын өзгертеді немесе жоғалады, бірқатар нысандар қайтадан пайда болады. Рельеф сирек және кішігірім жерлерде өзгереді. Маңызды аумақтарда жер бедері ұзақ уақыт бойы өзгеріссіз қалады. Сондықтан картаның көптеген парақтарында тек контурлық жүктеме жаңартылады. Рельефтің бейнесі ол өзгерген жерлерде түзетіледі; картада қабылданған рельефтің қимасы әдетте сақталады. Егер картада жер бедерін бағдарлауды қиындатпайтын елеусіз өзгерістер орын алса, карталарды жаңартуға болмайды. Топографиялық карталарды жаңарту жөніндегі жұмыстарды жүргізуге белгіленген тәртіппен қаралатын және бекітілетін техникалық жобалар жасалады. Жаңартылған карталарды шығару олар жаңартылғаннан кейін бір жылдан кешіктірілмей жүргізіледі. Егер өзгертулер соншалықты маңызды болса, ескі белгілерді қолдануға болмайтын болса, картаны қайта құру керек.
Карталар келесі жағдайларда жаңартылуға жатады:
Мемлекеттік шекара өзгерген кезде;
Жаңа елді мекендер пайда болған кезде;
Жол желісіндегі өзгерістер кезінде;
Гидрографиядағы өзгерістер кезінде;
Жер бедерін бағдарлауды қиындататын өсімдік жамылғысы өзгерген кезде;
Географиялық атаулар өзгерген кезде;
Жаңа координаттар жүйесіне көшу кезінде;
Жаңа шартты белгілерді енгізу кезінде.
1.2.Mapinfo бағдарламалық жасақтамасындағы топографиялық карталарды жаңарту.
Ең көп қолданылатын ГАЖ бағдарламаларының бірі - MapInfo. MapInfo-графикалық примитивтерді дерекқормен байланыстыра алатын векторлық екі өлшемді редактор. Бұл бағдарлама құруға және талдауға мүмкіндік беретін геоақпараттық жүйе елдердің, аудандардың, қалалардың және басқалардың карталары карта немесе жоспар ретінде қарастырылады. Жасалған электрондық картаны әртүрлі жолдармен, соның ішінде жоғары сапалы картографиялық өнімдер ретінде көрсетуге болады. Сондай-ақ, MapInfo сұраныстарды іске асыру және әртүрлі тақырыптық карталарды құру негізінде географиялық талдаудың күрделі мәселелерін шеше алады және жеке мәліметтер базасымен байланыс орнату, географиялық объектілерді басқа бағдарламалық өнімдерге экспорттау және тағы басқа функциялары бар.
MapInfo-да мәтіндік және графикалық ақпарат кестелерде сақталады. Әр кесте-бұл картаның немесе деректер файлының көрінісін орнататын файлдар тобы. MapInfo-да жұмыс істеу кезінде көптеген кестелер мен терезелер қолданылады. Барлық қолданылатын кестелер мен терезелер жұмыс жиынтығына біріктіріледі. Жұмыс жиынтығы-бұл WOR кеңейтімі бар файлда сақталған барлық кестелер мен терезелердің тізімі.
4 .Аэрофотосуретті өңдеу және дешифрлеу
Қазіргі әлемде аэрофототүсірілім өте маңызды. Аэрофототүсірілімде алынған суреттер әсіресе картографияда, жер учаскелерінің шекараларын анықтауда, түрлерді барлауда, археологияда, қоршаған ортаны зерттеуде, кинофильмдер мен жарнамалық роликтер өндірісінде және т.б. қолданылады. Сонымен қатар, бұл тәсіл аумақты жан-жақты зерттеу кезінде нақты емес, өйткені өсімдік жамылғысын, топырақты, геологиялық құрылымды және адамның Экономикалық қызмет объектілерін бір уақытта зерттеу үшін көптеген мамандықтардың мамандарын далалық жұмыстарға жіберу қажет. Сондай-ақ, далалық зерттеулер жүргізу кезінде аумақтың барлық бөліктерінде синхрондауға, бір мезгілде бақылауға қол жеткізу өте қиын, ал үлкен аумақтар үшін мүмкін емес екенін ескеріңіз. Содан кейін әртүрлі бөліктердегі бақылаулар өсімдіктердің дамуының әртүрлі фенологиялық кезеңдеріне, ауа-райының әртүрлі жағдайларына, ауылшаруашылық жұмыстарының әртүрлі кезеңдеріне сілтеме жасай алады. Қысқаша айтқанда, ақпарат жинаудың жалғыз әдісі-далада, аймаққа тікелей барған кезде, оның объектілерімен тікелей байланыста болу мүмкін емес. Ол бірден маңызды аумақтарды қамтуға мүмкіндік беретін ақпарат жинаудың басқа, байланыссыз әдістерімен толықтырылуы керек. Аэрофототүсірілім бұл мәселені шешуге мүмкіндік береді. Алғашқы аэрофототүсірілім 19 ғасырдың ортасында фотосуреттің дамуының алғашқы күндерінде әуе шарларынан жүргізілді, ал біздің ғасырдың 20-30 жылдарында ұшақтардан жерді суретке түсіру орман, топографиялық, геологиялық карталарды жасау үшін, іздестіру жұмыстары үшін кеңінен қолданыла бастады.
Аэрофототүсірілімнің маңызды артықшылығы-карта жасалынатын фотосуреттердің объективтілігі мен ақпараттылығы, сондай-ақ жұмыстың негізгі көлемі камералдық жағдайда болады. Ол суретке түсіруді, суреттерді жоспарлы және биіктікте дайындауды, суреттердің шифрын ашуды және суреттерді өңдеу жұмыстарын - фотограмметриялық жұмыстарды қамтиды. Камера орамдарының әртүрлі түрлері әртүрлі суреттерді алуға мүмкіндік береді. Ақ-қара АФС нысандарды сұр түстің өзгеруімен көрсетеді; түрлі-түсті суреттерде жер бедері табиғиға жақын түстермен бейнеленген; спектроз суреттерінде кейбір нысандар, мысалы, өсімдіктер қауымдастығы, қарама-қарсы түстермен бейнеленген, бұл олардың шифрын шешуді жеңілдетеді.
АЭРОФОТОСУРЕТТЕРДІ ТОПОГРАФИЯЛЫҚ ДЕШИФРЛЕУ
Дешифрлеу - бұл жер бетіндегі фотосуреттерден әртүрлі ақпараттық деректерді алу процесі. Бұл ретте объектілерді анықтау, тану, олардың географиялық мәнін анықтау, олардың сапалық және сандық сипаттамаларын белгілеу және зерттеу нәтижелерін суретте немесе картада шартты белгілермен бекіту жүргізіледі. Дешифрлеу аэрофототүсірілімнің өзінен кем емес, өйткені бұл топографиялық карталарды құру мен жаңартудың негізгі кезеңі. Оның сапасы АФС-ның оптикалық және геометриялық қасиеттеріне, қолданылатын құрылғыларға, сондай-ақ дешифрлеушінің білім деңгейі мен тәжірибесіне байланысты. АФС топографиялық дешифрлеу топографиялық картада бейнеленуге тиіс объектілердің сипаттамаларын анықтау және алу мақсатында жүргізіледі. Оны далалық, камералық және аралас әдіспен жасауға болады. Далалық дешифрлеу кезінде объектілер АФС-ны табиғатпен салыстыру арқылы тікелей жергілікті жерде танылады; камералдық жағдайда зертханалық жағдайларда суреттерді зерттейді; біріктірілген жағдайда-далада да, тән ландшафттардың учаскелерін дешифрлеудің жасалған стандарттары бойынша да танылады.
Қашықтықтан зондтау алдында компьютерлік технологиялардың дамуымен, түсірілім деректерін өңдеу мен пайдаланудың барлық негізгі операцияларын компьютерлерге, әсіресе геоақпараттық технологиялардың, ГАЖ-ның пайда болуы мен кең таралуына байланысты ғана кең перспективалар ашылды. Бүгінгі таңда қашықтықтан зондтау-бұл электромагниттік спектрдің толқын ұзындығының барлық диапазонында ультракүлгін сәуледен алыс инфрақызылға және радио диапазонға дейінгі кескіндерді алудың көптеген әдістері, суреттердің ең әртүрлі көрінісі-бүкіл жарты шарды қамтитын метеорологиялық геостационарлық спутниктерден алынған суреттерден бастап, бірнеше жүз шаршы метр аумақты егжей-тегжейлі аэротүсірілімге дейін. Кеңістіктік ажыратымдылық сәйкесінше бірнеше шақырымнан сантиметрге дейін өзгеруі мүмкін.
5. GPS қабылдағыш және оның түрлері
GPS жүйесінде (немесе ГЛОНАС жүйесінде) жұмыс істейтін қабылдағыштар кадастрлық және геодезиялық жұмыстарды орындау кезінде нақты деректерді алу үшін пайдаланылатын жоғары дәлдіктегі жабдық. GPS геодезиясы уақыт пен еңбек шығындарын азайтуға мүмкіндік береді және инженерлік-геодезиялық зерттеулерді жеңілдетеді. GPS (жаһандық позициялау жүйесі) - бұл бір-бірімен үйлестірілген және навигациялық ақпаратты жерге жіберетін 24 жерсерік. Деректерді қабылдауды қарапайым, навигаторларға тартылған, сондай-ақ техникалық жағынан күрделі, дәлдігі жоғары, ... жалғасы
С.СЕЙФУЛЛИН АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ АГРОТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ ҚеАҚ
Кафедра Геодезии және Картография
ЕСЕП
Өндірістік практикадан
Рысбек Арсен 20-14
Практика орны: SKY ELEVATOR KZ
М.П.
Кафедрадан практика жетекшісі:_________________________ __
Кәсіпорыннан тәжірибе жетекшісі:_________________________ ______
Қорғау___________ ____________
Күні Баға
Практикадан өту кезеңі
03.04.2023 дан 09.06.2023ж. дейін
Комиссия мүшелері: ___________________
____________________
______________________
______________________
Астана 2023
Мінездеме
Студент Рысбек Арсен Тимурұлы 03.04.23-09.06.23 жж. аралығында өндірістік тәжірибені SKY ELEVATOR KZ орталығында өтті. Тәжірибені өту кезінде Рысбек А.Т. орындалған жұмысқа жауапкершілікпен қарады. Ол өзіне жүктелген барлық тапсырмаларды адал және уақытында орындады. Жұмыс құрылымы мен тәртібін өз бетінше зерттеп, қызметкерлердің пікіріне қызығушылық танытты. Рысбек А.Т. өзін жақсы жағынан көрсетті, мұқият және жауапты студент. Әрдайым жұмысқа қызығушылық танытты. Жұмыста теориялық білімді де, практикалық дағдыларды да көрсетті. Маман ретіде дайындықтың жоғары деңгейін көрсетті. Өткізген өндірістік тәжірибені жақсы деп бағалаймын.
Кәсіпорындағы өндіріс жетекшісі:
Тәжірибе орны:
М.О
МАЗМҰНЫ
Кіріспе3
1. Кәсіпорын ТОО SKY ELEVATOR KZ4
2. Далалық жұмыстар кезіндегі еңбек қауіпсіздігі5
3. Топографиялық карталарды жаңарту және Mapinfo6
4. Аэрофотосуретті өңдеу және дешифрлеу9
5. GPS қабылдағыш және оның түрлері11
5.1. GPS Trimble r812
5.2. GPS Trimble R9s13
5.3. GPS Trimble R1014
6. ArcGIS бағдарламасы15
7. Дронмен жұмыс17
8. Қорытынды21
КІРІСПЕ
2023 жылдың 1 сәуірінен 2 маусымына дейін SKY ELEVATOR KZ ЖШС-де өндірістік тәжірибеден өттім.
Практиканың негізгі мақсаты теориялық оқуда алған білімдерін бекіту және тереңдету, жүргізілген практикалық зерттеулердің нәтижелерін игеру.
Ең бастысы, өндірістік практикадан өту кезеңінде студент заманауи геодезиялық құралдарды, карталарды цифрландыруды және учаскедегі жұмысты меңгеруі.
Тәжірибе барысында алған теориялық білімімді өндірісте тапсырмаларды орындау үшін сәтті қолдануды үйреніп қана қоймай, топта жұмыс істей білуге, шешім қабылдауға, ұжымдық орындалатын жұмысқа жауапты болуға; өз қызметін ұйымдастыру, кәсіби тапсырмаларды орындаудың стандартты әдістері мен әдістерін таңдау, олардың тиімділігі мен сапасын бағалау.
Өндірістік практиканың міндеттері:
тәжірибе кезіндегі қауіпсіздік техникасымен таныстыру;
құрылғымен және жұмыс принципімен, қолданылатын геодезиялық және
фотограмметриялық аспаптармен таныстыру;
орындалған жұмыстардың сапасын бақылауды жүзеге асыру;
дала жұмыстарын орындауда геодезиялық және фотограмметриялық
құрылғылар мен құралдарды пайдалану;
жұмыс барысында анықталған кемшіліктерді талдау.
өндірістік тәжірибе бағдарламасында көзделген тапсырмаларды толық
орындауға;
ұйымдарда қолданыстағы ішкі еңбек тәртібін сақтауға;
еңбекті қорғау нормалары мен өрт қауіпсіздігі ережелерін оқып-үйренуге
және қатаң сақтауға;
кәсіби сенімділікті,дағдыларды дамыту арттыру;
ТОО SKY ELEVATOR KZ
Мекен-жайы:
Қызмет түрі:
Экономика секторы:
Ұйымдастырушылық құқықтық
нысаны:
Меншік түрі:
Ашылған жылы:
Целиноградский район,
Акмолинская область, аул
Косшы,ул.Республики 7
Сәулет, инженерлік ізденістер,
техникалық сынартар мен
талдаулар саласындағы қызмет
Мемлекеттік емес қаржылық
емес ұйымдар
Жауапкершілігі шектеулі
серіктестіктер
Жеке меншік
2015
2. Далалық жұмыстар кезіндегі еңбек қауіпсіздігі
1.Студенттер қауіпсіздік техникасы бойынша нұсқама өткізгеннен кейін геодезиялық практикада жұмыстарды орындауға жіберіледі. Нұсқаулықтан өту бақылау парақтарында тіркеледі. Қауіпсіздік техникасы бойынша нұсқаулықтан өтпеген студенттер практикаға жіберілмейді.
Геодезиялық практикаға жіберілген адамдар ішкі еңбек тәртібінің ережелерін, оқу сабақтарының кестесін, белгіленген еңбек және демалыс режимдерін сақтауға тиіс. Жұмыс басталғанға дейін практика жетекшісі кіріспе брифинг өткізеді, онда ол кіші топтағы барлық студенттермен қауіпсіз жұмыс ережелерін, өртке қарсы іс-шараларды, қоршаған ортаны қорғау талаптарын, ішкі тәртіпті, тәртіптік талаптарды және геодезиялық аспаптармен жұмыс істеу ережелерін түсіндіреді.
1.2.Геодезиялық аспаптармен жұмыс істеу ережесі:
аспаптарды футлярға салу кезінде күш салуға болмайды, ал орнатқаннан кейін қысқыштарды (бұрандаларды)қатайту керек;
құрылғыны штативке орнатқан кезде оны қолынан шығармай, оны бұрандамен бекіту керек;
құрылғының қысқыш бұрандаларын қатты қатайтуға болмайды;
құрылғыларды, әсіресе штативтерде, қараусыз қалдыруға болмайды;
құрылғыларды желден, жаңбырдан және күн сәулесінен қорғалуы керек;
аспаптарды тік немесе сәл қисайған күйде қысқыш бұрандалармен және қойлармен бекітілген штативтің бүктелген аяқтарымен тасымалдау керек;
объективтің сақталуына ерекше назар аудару керек, оны механикалық зақымданудан және ылғалдан қорғау, линзаны сүртуге тек фланельді шүберекпен немесе жұмсақ щеткамен рұқсат етіледі;
өлшеуіш таспаны қолданған кезде оны қолыңызбен созуға болмайды, оның бұралуына жол бермеңіз, ол үшін сақинадан біркелкі алып тастаңыз. Жолдың жүру бөлігінде таспа төсемін қалдыруға болмайды.
күн сайын жұмыс аяқталғаннан кейін аспаптардың бетін шүберекпен сүртіледі, ал оптика щеткамен тазаланады.
аспаптарды тапсырар алдында, аспаптардың толық тексеру керек, оларды шаңнан, кірден және ылғалдан мұқият тазалау қажет.
3. Топографиялық карталарды жаңарту және MapInfo
Картадағы геодезиялық құрылымдар аэрофототүсірілімге негізделген. Бұл қысқа уақыт ішінде үлкен аумақ туралы ақпарат алуға мүмкіндік береді. Бірақ бұл жұмыста ғана емес, сонымен қатар ультра жоғары ажыратымдылықтағы ғарыштық түсірілім деректері мен Жерді қашықтықтан зондтау деректері де қолданылады. Бұл топографиялық картаны жасау жұмысын тезірек орындауға мүмкіндік береді. Кескін оған көлденеңінен қолданылатындығын ескере отырып, көлденең түсірілім жүргізіледі, бұл рельефтің барлық ерекшеліктерін оның күшті және әлсіз жақтарымен жеткізуге мүмкіндік береді. Нысандарды белгілеу үшін шартты белгілер жүйесі қолданылады. Түсірілім жұмыстарын бастамас бұрын да тірек геодезиялық желіні құруға назар аудару керек. Бұл топокарталарды құру процесінде маңызды компонент. Топографиялық карталар уақыт өте келе табиғи факторлардың әсерінен және негізінен адам қызметінің әсерінен болатын өзгерістерге байланысты аймаққа сәйкес келуді біртіндеп тоқтатады. Топографиялық карталарды жаңарту міндеті олардың мазмұнын жергілікті жердің қазіргі жағдайына сәйкестендіру болып табылады. Жаңарту кезінде, әдетте, қабылданған координаттар жүйесінде және қолданыстағы шартты белгілерде карталар қайта шығарылады. Рельефтің өзгеруі негізінен жағдайда болады; кейбір нысандар өз орнын өзгертеді немесе жоғалады, бірқатар нысандар қайтадан пайда болады. Рельеф сирек және кішігірім жерлерде өзгереді. Маңызды аумақтарда жер бедері ұзақ уақыт бойы өзгеріссіз қалады. Сондықтан картаның көптеген парақтарында тек контурлық жүктеме жаңартылады. Рельефтің бейнесі ол өзгерген жерлерде түзетіледі; картада қабылданған рельефтің қимасы әдетте сақталады. Егер картада жер бедерін бағдарлауды қиындатпайтын елеусіз өзгерістер орын алса, карталарды жаңартуға болмайды. Топографиялық карталарды жаңарту жөніндегі жұмыстарды жүргізуге белгіленген тәртіппен қаралатын және бекітілетін техникалық жобалар жасалады. Жаңартылған карталарды шығару олар жаңартылғаннан кейін бір жылдан кешіктірілмей жүргізіледі. Егер өзгертулер соншалықты маңызды болса, ескі белгілерді қолдануға болмайтын болса, картаны қайта құру керек.
Карталар келесі жағдайларда жаңартылуға жатады:
Мемлекеттік шекара өзгерген кезде;
Жаңа елді мекендер пайда болған кезде;
Жол желісіндегі өзгерістер кезінде;
Гидрографиядағы өзгерістер кезінде;
Жер бедерін бағдарлауды қиындататын өсімдік жамылғысы өзгерген кезде;
Географиялық атаулар өзгерген кезде;
Жаңа координаттар жүйесіне көшу кезінде;
Жаңа шартты белгілерді енгізу кезінде.
1.2.Mapinfo бағдарламалық жасақтамасындағы топографиялық карталарды жаңарту.
Ең көп қолданылатын ГАЖ бағдарламаларының бірі - MapInfo. MapInfo-графикалық примитивтерді дерекқормен байланыстыра алатын векторлық екі өлшемді редактор. Бұл бағдарлама құруға және талдауға мүмкіндік беретін геоақпараттық жүйе елдердің, аудандардың, қалалардың және басқалардың карталары карта немесе жоспар ретінде қарастырылады. Жасалған электрондық картаны әртүрлі жолдармен, соның ішінде жоғары сапалы картографиялық өнімдер ретінде көрсетуге болады. Сондай-ақ, MapInfo сұраныстарды іске асыру және әртүрлі тақырыптық карталарды құру негізінде географиялық талдаудың күрделі мәселелерін шеше алады және жеке мәліметтер базасымен байланыс орнату, географиялық объектілерді басқа бағдарламалық өнімдерге экспорттау және тағы басқа функциялары бар.
MapInfo-да мәтіндік және графикалық ақпарат кестелерде сақталады. Әр кесте-бұл картаның немесе деректер файлының көрінісін орнататын файлдар тобы. MapInfo-да жұмыс істеу кезінде көптеген кестелер мен терезелер қолданылады. Барлық қолданылатын кестелер мен терезелер жұмыс жиынтығына біріктіріледі. Жұмыс жиынтығы-бұл WOR кеңейтімі бар файлда сақталған барлық кестелер мен терезелердің тізімі.
4 .Аэрофотосуретті өңдеу және дешифрлеу
Қазіргі әлемде аэрофототүсірілім өте маңызды. Аэрофототүсірілімде алынған суреттер әсіресе картографияда, жер учаскелерінің шекараларын анықтауда, түрлерді барлауда, археологияда, қоршаған ортаны зерттеуде, кинофильмдер мен жарнамалық роликтер өндірісінде және т.б. қолданылады. Сонымен қатар, бұл тәсіл аумақты жан-жақты зерттеу кезінде нақты емес, өйткені өсімдік жамылғысын, топырақты, геологиялық құрылымды және адамның Экономикалық қызмет объектілерін бір уақытта зерттеу үшін көптеген мамандықтардың мамандарын далалық жұмыстарға жіберу қажет. Сондай-ақ, далалық зерттеулер жүргізу кезінде аумақтың барлық бөліктерінде синхрондауға, бір мезгілде бақылауға қол жеткізу өте қиын, ал үлкен аумақтар үшін мүмкін емес екенін ескеріңіз. Содан кейін әртүрлі бөліктердегі бақылаулар өсімдіктердің дамуының әртүрлі фенологиялық кезеңдеріне, ауа-райының әртүрлі жағдайларына, ауылшаруашылық жұмыстарының әртүрлі кезеңдеріне сілтеме жасай алады. Қысқаша айтқанда, ақпарат жинаудың жалғыз әдісі-далада, аймаққа тікелей барған кезде, оның объектілерімен тікелей байланыста болу мүмкін емес. Ол бірден маңызды аумақтарды қамтуға мүмкіндік беретін ақпарат жинаудың басқа, байланыссыз әдістерімен толықтырылуы керек. Аэрофототүсірілім бұл мәселені шешуге мүмкіндік береді. Алғашқы аэрофототүсірілім 19 ғасырдың ортасында фотосуреттің дамуының алғашқы күндерінде әуе шарларынан жүргізілді, ал біздің ғасырдың 20-30 жылдарында ұшақтардан жерді суретке түсіру орман, топографиялық, геологиялық карталарды жасау үшін, іздестіру жұмыстары үшін кеңінен қолданыла бастады.
Аэрофототүсірілімнің маңызды артықшылығы-карта жасалынатын фотосуреттердің объективтілігі мен ақпараттылығы, сондай-ақ жұмыстың негізгі көлемі камералдық жағдайда болады. Ол суретке түсіруді, суреттерді жоспарлы және биіктікте дайындауды, суреттердің шифрын ашуды және суреттерді өңдеу жұмыстарын - фотограмметриялық жұмыстарды қамтиды. Камера орамдарының әртүрлі түрлері әртүрлі суреттерді алуға мүмкіндік береді. Ақ-қара АФС нысандарды сұр түстің өзгеруімен көрсетеді; түрлі-түсті суреттерде жер бедері табиғиға жақын түстермен бейнеленген; спектроз суреттерінде кейбір нысандар, мысалы, өсімдіктер қауымдастығы, қарама-қарсы түстермен бейнеленген, бұл олардың шифрын шешуді жеңілдетеді.
АЭРОФОТОСУРЕТТЕРДІ ТОПОГРАФИЯЛЫҚ ДЕШИФРЛЕУ
Дешифрлеу - бұл жер бетіндегі фотосуреттерден әртүрлі ақпараттық деректерді алу процесі. Бұл ретте объектілерді анықтау, тану, олардың географиялық мәнін анықтау, олардың сапалық және сандық сипаттамаларын белгілеу және зерттеу нәтижелерін суретте немесе картада шартты белгілермен бекіту жүргізіледі. Дешифрлеу аэрофототүсірілімнің өзінен кем емес, өйткені бұл топографиялық карталарды құру мен жаңартудың негізгі кезеңі. Оның сапасы АФС-ның оптикалық және геометриялық қасиеттеріне, қолданылатын құрылғыларға, сондай-ақ дешифрлеушінің білім деңгейі мен тәжірибесіне байланысты. АФС топографиялық дешифрлеу топографиялық картада бейнеленуге тиіс объектілердің сипаттамаларын анықтау және алу мақсатында жүргізіледі. Оны далалық, камералық және аралас әдіспен жасауға болады. Далалық дешифрлеу кезінде объектілер АФС-ны табиғатпен салыстыру арқылы тікелей жергілікті жерде танылады; камералдық жағдайда зертханалық жағдайларда суреттерді зерттейді; біріктірілген жағдайда-далада да, тән ландшафттардың учаскелерін дешифрлеудің жасалған стандарттары бойынша да танылады.
Қашықтықтан зондтау алдында компьютерлік технологиялардың дамуымен, түсірілім деректерін өңдеу мен пайдаланудың барлық негізгі операцияларын компьютерлерге, әсіресе геоақпараттық технологиялардың, ГАЖ-ның пайда болуы мен кең таралуына байланысты ғана кең перспективалар ашылды. Бүгінгі таңда қашықтықтан зондтау-бұл электромагниттік спектрдің толқын ұзындығының барлық диапазонында ультракүлгін сәуледен алыс инфрақызылға және радио диапазонға дейінгі кескіндерді алудың көптеген әдістері, суреттердің ең әртүрлі көрінісі-бүкіл жарты шарды қамтитын метеорологиялық геостационарлық спутниктерден алынған суреттерден бастап, бірнеше жүз шаршы метр аумақты егжей-тегжейлі аэротүсірілімге дейін. Кеңістіктік ажыратымдылық сәйкесінше бірнеше шақырымнан сантиметрге дейін өзгеруі мүмкін.
5. GPS қабылдағыш және оның түрлері
GPS жүйесінде (немесе ГЛОНАС жүйесінде) жұмыс істейтін қабылдағыштар кадастрлық және геодезиялық жұмыстарды орындау кезінде нақты деректерді алу үшін пайдаланылатын жоғары дәлдіктегі жабдық. GPS геодезиясы уақыт пен еңбек шығындарын азайтуға мүмкіндік береді және инженерлік-геодезиялық зерттеулерді жеңілдетеді. GPS (жаһандық позициялау жүйесі) - бұл бір-бірімен үйлестірілген және навигациялық ақпаратты жерге жіберетін 24 жерсерік. Деректерді қабылдауды қарапайым, навигаторларға тартылған, сондай-ақ техникалық жағынан күрделі, дәлдігі жоғары, ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz