Мультимодальды тасымалдау схемасы


Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігі
«Логистика және көлік академиясы» АҚ
Тастанов Дәулет Азаматұлы
Қазақстан Республикасында мультимодальды тасымалдауды дамыту ЖШС «Заммлер Қазақстан»
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
6В11330 - «Көліктік логистика» білім беру бағдарламасы
Алматы, 2024
Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министірлігі
«Логистика және көлік академиясы» АҚ
«Көліктегі логистика және менеджмент» кафедрасы
« Қорғауға жіберілді »
Кафедра меңгерушісі
Кенжебаева Г. Ж.
«»20___ж
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Қазақстан Республикасында мультимодальды тасымалдауды дамыту ЖШС «Заммлер Қазақстан»
6В11330 - Көліктік логистикасы білім беру бағдарламасы бойынша
Орындаған Тастанов Д. А.
Ғылыми жетекшісі,
профессор, т. ғ. д Жанбиров Ж. Г.
Алматы, 2024
«Логистика және көлік академиясы» АҚ
Бекітемін
Көліктегі логистика және менеджмент
Кафедра меңгерушісі
Кенжебаева Г. Ж.
«___» 20__ж.
Студенттің дипломдық жұмысы бойынша тапсырмасы
(студенттің аты-жөні)
Дипломдық жұмысты орындаудың күнтізбелік кестесі
МАЗМҰНЫ
2. 2
2. 3
«Заммлер Қазақстан» ЖШС логистикалық процестерінің ағымдағы жағдайын талдау . . .
Қазақстандағы мультимодальды тасымалдардың ағымдағы жай-күйін талдау . . .
29
32
КІРІСПЕ
Дипломдық жұмыс тақырыбының өзектілігі . Қазіргі әлемде тасымалдаудың тиімді жүйелері жаһандық экономикада шешуші рөл атқарады. Халықаралық сауда көлемінің ұлғаюымен және өндіріс технологияларының дамуымен компаниялар тауарларды өндіріс орнынан тұтынушыға дейін жылдам, сенімді және үнемді жеткізу қажеттілігіне тап болады. Бұл тұрғыда бірыңғай логистикалық тізбекте бірнеше көлік түрлерін біріктіретін мультимодальды тасымалдар сұранысқа ие бола бастады.
Еуропа мен Азия арасындағы көлік маршруттарының қиылысындағы негізгі көлік хабы болып табылатын Қазақстан Республикасында мультимодальды тасымалдарды дамыту ерекше маңызға ие болады. Елдің геосаяси жағдайы оның транзиттік тасымалдар үшін, сондай-ақ логистикалық инфрақұрылымды дамыту үшін стратегиялық маңыздылығын айқындайды. Ел Жібек жолы мен "Батыс-Шығыс" көлік дәлізінің маршруттарындағы негізгі транзиттік торап болып табылады, бұл оны мультимодальды тасымалдауды дамыту үшін стратегиялық маңызды етеді. Сондай-ақ, жеткізілім жылдамдығына, сенімділігіне және экологиялық тұрақтылығына қойылатын талаптардың артуы жағдайында компаниялар мен тұтынушылар мультимодальды шешімдерге көбірек жүгінуде.
"Заммлер Қазақстан" ЖШС еліміздің логистикалық нарығына қатысушылардың бірі бола отырып, мультимодальды тасымалдарды дамытуда маңызды рөл атқарады. ҚР-да мультимодальды тасымалдарды дамыту контекстіндегі осы компанияның қызметін талдау, осы саладағы ағымдағы үрдістер мен сын-қатерлерді түсінуге мүмкіндік беретін маңызды зерттеу болып табылады. Мультимодальды тасымалдауды дамытудың негізгі қозғаушысы компаниялардың логистикалық процестерді оңтайландыруға, шығындарды азайтуға және клиенттерге қызмет көрсетуді жақсартуға ұмтылуы болып табылады.
Осылайша, Қазақстан Республикасында мультимодальды тасымалдарды зерттеу және дамыту бизнес тарапынан да, мемлекеттік органдар тарапынан да логистикалық инфрақұрылым мен көлік дәліздерін дамыту үшін, қолайлы жағдайлар жасау үшін, назар аударуды талап ететін өзекті тақырып болып табылады.
Шешілетін ғылыми мәселенің қазіргі жағдайын бағалау. Қазақстан Республикасында мультимодальды тасымалдарды дамытуға байланысты шешілетін ғылыми мәселенің қазіргі жағдайын серпінді және қарқынды дамып келе жатқан деп бағалауға болады. Соңғы жылдары логистикалық процестерді оңтайландырудың және компаниялардың нарықтағы бәсекеге қабілеттілігін арттырудың тиімді құралы ретінде мультимодальды тасымалдауға қызығушылықтың артуы байқалады.
Алайда, мультимодальды тасымалдаудың айтарлықтай артықшылықтары мен әлеуетіне қарамастан, компаниялар мен мемлекеттік органдар оларды енгізу мен дамытуда кездесетін бірқатар қиындықтар мен проблемалар бар.
Бірінші қиындық - бірыңғай логистикалық тізбекте әртүрлі көлік түрлерін үйлестіру қажеттілігі. Бұл ақпаратты тиімді басқаруды, процестерді стандарттауды және әртүрлі көлік операторлары арасындағы өзара әрекеттесуді қажет етеді.
Тағы бір проблема - мультимодальды тасымалдаудың толыққанды жұмыс істеуі үшін қажетті инфрақұрылым мен технологиялық шешімдердің жеткіліксіз дамуы. Техникалық базаның дамымауы көліктің бір түрінен екіншісіне ауысуды қиындатып, логистикалық процестерді оңтайландыру мүмкіндіктерін шектеуі мүмкін.
Сонымен қатар, логистикалық тізбектердің барлық қатысушыларының құқықтары мен міндеттерін реттеуді, сондай-ақ рәсімдерді жеңілдетуді және әкімшілік кедергілерді азайтуды қоса алғанда, мультимодальды тасымалдауды дамыту үшін қолайлы құқықтық және реттеуші орта құру қажеттілігі туындайды.
Осы қиындықтарға қарамастан, шешілетін ғылыми мәселенің қазіргі жағдайы қарқынды дамумен және тиімді шешімдерді белсенді іздеумен сипатталады. Әлемнің әртүрлі елдерінде және Қазақстанда, мультимодальды тасымалдарды табысты іске асырудың зерттеулері мен практикалық мысалдары, үздік тәжірибелерді анықтауға және логистикалық жүйелерді оңтайландырудың жаңа тәсілдерін әзірлеуге мүмкіндік береді. Осы тұрғыда аталған сын-қатерлер мен проблемаларды шешу, мультимодальды тасымалдауды одан әрі дамытудың негізгі бағытына айналады
Практикалық маңыздылығы. Бұл тақырыпты зерттеу компания ішіндегі логистикалық процестердің күшті және әлсіз жақтарын анықтауға, сондай-ақ оларды оңтайландырудың мүмкін жолдарын анықтауға көмектеседі.
Жұмыстың практикалық маңыздылығы, оның нәтижелерін "Заммлер Қазақстан" компаниясының логистикалық қызметін жақсарту үшін, сондай-ақ логистикалық нарықтың басқа қатысушылары ағымдағы жағдайды талдау және логистикалық процестерді жақсарту бойынша шешімдер қабылдау үшін пайдалана алатындығында. Зерттеу Қазақстандағы мультимодальды тасымалдау саласындағы инфрақұрылым мен технологияларды дамытуға ықпал етуі мүмкін, бұл өз кезегінде елдің барлық логистикалық секторына оң әсер етеді.
Осылайша, бұл жұмыстың нақты компания үшін де, Қазақстанның бүкіл логистикалық қоғамдастығы үшін де практикалық маңызы бар, өйткені ол логистикалық процестерді жақсартуға және тұтастай алғанда көлік жүйесінің тиімділігін арттыруға ықпал ететін нақты ұсыныстар мен шешімдерді ұсынады.
Бұл дипломдық жұмыстың мақсаты - "Заммлер Қазақстан"ЖШС қызметінің мысалында Қазақстан Республикасында мультимодальды тасымалдардың дамуын зерттеу және талдау болып табылады. Жұмыс осы компаниядағы мультимодальды тасымалдаудың тиімділігі мен бәсекеге қабілеттілігіне әсер ететін негізгі факторларды анықтауға, сондай-ақ оларды жақсарту мен дамытудың мүмкін жолдары мен стратегияларын анықтауға бағытталған.
Осы мақсатқа жету үшін келесі міндеттер қойылды:
- мультимодальды тасымалдаудың теориялық негіздерін зерттеу;
- мультимодальды тасымалдармен байланысты "Заммлер Қазақстан" ЖШС компаниясындағы қолданыстағы логистикалық процестерге талдау жүргізу;
- логистикалық процестерді оңтайландыру және компанияның мультимодальды тасымалдау саласындағы қызметтерінің сапасын жақсарту бойынша стратегиялар мен ұсыныстарды әзірлеу;
- еңбекті қорғау және экологиялық қауіпсіздікті қарастыру.
Зерттеу объектісі Қазақстан Республикасында "Заммлер Қазақстан" ЖШС жүзеге асыратын мультимодальды тасымалдар болып табылады.
Зерттеу нысаны "Заммлер Қазақстан" ЖШС компаниясы мультимодальды тасымалдауды ұйымдастыру үшін қолданатын процестер, әдістер мен стратегиялар болып табылады.
Дипломдық жұмысты жазудың теориялық және әдіснамалық негіздері. Зерттеудің теориялық және әдіснамалық негіздері логистика мен көліктің негізгі тұжырымдамаларын талдауды, мультимодальды тасымалдаудың мәнін және олардың қазіргі логистикалық жүйедегі рөлін зерттеуді және осы саладағы басқарудың стратегиялық аспектілерін қарастыруды қамтиды. Жұмыста зерттеу тақырыбы бойынша әдебиеттерді талдау және байланыстыру, талдаудың құрылымдық әдістері, логистикалық әдістер, деректерді графикалық және кестелік ұсыну қолданылады
Зерттеудің ақпараттық базасы "Заммлер Қазақстан" ЖШС логистикалық компаниясынан алынған мәліметтер болды.
Дипломдық жұмыс мазмұнының құрылымы . Дипломдық жұмыс кіріспеден, 4 бөлімнен, 65 беттен, 8 кестеден, 13 суреттен, қорытынды, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
- МӘСЕЛЕНІ ЗЕРТТЕУДІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ӘДІСНАМАЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
Институт “Логистика және басқару”
Кафедра “Көліктегі логистика және менеджмент”
- Мультимодальдық тасымалдаудың негізгі ұғымдары мен терминдерінің анықтамасы.
Мультимодальды деп - әр түрлі көлік түрлерін қолдана отырып жүкті тасымалдау аталады. Тиісінше, мультимодальды көлік деп жүкті оның бүкіл жүру жолында тасымалдауға тартылған көлік түрлерінің кешенін түсінетін боламыз. Кейбір шетелдік дереккөздерде мультимодаль термині интермодаль терминіне сәйкес келеді.
Халықаралық мультимодальды тасымалдау бірыңғай көлік құжаты бойынша және бірыңғай өтпелі мөлшерлеме бойынша бір тасымалдаушының жауапкершілігімен орындалатын көліктің бірнеше түрін пайдалана отырып тасымалдау ретінде айқындалады. Бүгінгі таңда экономикалық және құқықтық әдебиеттерде мұндай тасымалдау көбінесе "аралас", "интермодальды"деп аталады.
Бұл терминологиялық шатасу тасымалдау тараптары мен құқық қорғау органының қызметкеріне бірқатар қиындықтар туғызады. Сонымен қатар, мультимодальды тасымалдаудың өзін анықтауға бірыңғай тәсл жоқ, бұл көбінесе осы институттың көптеген мемлекеттердің заңнамасында императивті бекітілмеуін және халықаралық деңгейде жалпы қабылданған жариялаудың болмауын түсіндіреді.
Аралас тасымалдау-жүктерді кезекпен жұмыс істейтін екі немесе одан да көп көлік түрімен тасымалдау. Аралас тасымалдарда қосымша жүк операциялары және олармен байланысты қосымша жүк кідірістері мен шығындары пайда болады.
Интермодальдық тасымалдау - жүкті бір жүк бірлігінде немесе көлікте жүк бірлігінің құрамын шамадан тыс тиемей, бірнеше көлік түрлерімен кезекпен тасымалдау. Бұл жүк иесінің қатысуынсыз жүкті бір көлік түрінен екіншісіне қайта тиеу пункттерінде қайта тиеу арқылы жүкті бірнеше көлік түрлерімен жеткізу жүйесі. Интермодальдық тасымалдау кезінде жүк иесі бір делдалмен (оператормен) бүкіл маршрут бойынша жүкті тасымалдау шартын жасайды. Көбінесе оператор - экспедиторлық компания, ол жүк иесінің атынан әрекет етеді және жүк бағыты бойынша барлық көлік операцияларын ұйымдастырады, тасымалдаудың орындалуын бақылайды.
Интермодальды тасымалдау кезінде әрбір тасымалдаушы өзінің тасымалдау учаскесінде өзінің көлік құжатын ресімдейді және оператордың алдында оның тапсырмасы бойынша орындалатын өзінің учаскесі үшін ғана жауапты болады.
Мультимодальды (трансмодальды) тасымалдау-бұл бірыңғай тасымалдау құжатын ресімдеу кезінде қатысатын көлік түрлерінің санына қарамастан, оны ұйымдастырушы тұлға барлық жол бойында жауапты болатын тасымалдау (сурет 1. 1) . Мысалы, бастапқы жолда трактор, жүк көлігі, тіркеме немесе жартылай тіркеме (трактормен немесе онсыз), алынбалы шанақ немесе контейнер (20 фут немесе одан үлкен) автомобиль көлігімен, ал соңғы жолда теміржол, ішкі су жолдары немесе теңіз арқылы тасымалданады (басқа нұсқа: теміржол-ішкі су / теңіз көлігі) .
Сурет 1. 1 - Мультимодальды тасымалдау схемасы
Осылайша, мультимодальды көлікте жүк бірлігі маршрут бойынша кем дегенде екі түрлі көлік түрімен тасымалданады. Бұл жүк еркін нысанда (жүк орнында емес) тиелетін және көліктің бір түрінен екіншісіне түсірілетін жағдайдан ерекшеленеді. Атап айтқанда, үйінді жүктерді жүк көлігінен теміржол вагонына ауыстыру жағдайы мультимодальды тасымалдаудың мысалы ретінде қарастырылмайды (кесте 1. 1) .
Кесте 1. 1 - Аралас және мультимодальды тасымалдау әдістерінің салыстырмалы сипаттамасы
Тасымалдаудың мультимодальды тасымалдау тұжырымдамасына енуі үшін бірнеше шарттар орындалуы керек:
− мультимодальдық тасымалдау аралас тасымалдау шартымен ресімделуі тиіс;
− мультимодальды тасымалдау бірнеше көлік түрлерімен жүзеге асырылуы тиіс;
− мультимодальдық тасымалдау жүкті бір елден екінші елге жеткізу мақсатында мультимодальды оператордың басқаруына берумен қатар жүруі тиіс.
Сонымен қатар, Конвенциядан, егер жүк аралас тасымалдау шартын ресімдемей, жекелеген келісімшарттар бойынша әртүрлі көлік түрлерімен жеткізілсе, мұндай тасымалдау мультимодальды болып саналмайды. Қандай жағдай болмасын, тасымалдаудың тиісті түрін таңдау жөнелтушіде қалады.
Мультимодальдық тасымалдау тұжырымдамасы жаңа емес, бірақ ол көлік әлемі мен халықаралық сауданы төңкерген контейнерлік революцияға байланысты абсолютті мойындалды. Контейнерлеу арқылы жалпы жүктерді мультимодальды тасымалдау стандартты сауда тәжірибесіне айналады.
Бүгінгі таңда мультимодальды тасымалдау бағытына қарай теңіз, өзен, темір жол, автомобиль, әуе құрамдастарын қамтиды, олар кез келген комбинацияда біріктіріледі. Жеткізудің бұл әдісінің басты ерекшелігі әртүрлі тасымалдау құралдарының артықшылықтарын барынша пайдалану, сондай-ақ оператордың тасымалдау формальдылығын ресімдеуге байланысты қосымша қызметтерді көрсетуі болып табылады, мысалы: жүк шот-фактураларын тіркеу, ішкі- портты экспедициялау, қабылдау, өңдеу, қайта тиеу, жүктерді сақтау және бүкіл тасымалдау кезінде сақтау.
Әдетте, жүктің бүкіл мультимодальды жолының ең үлкен көлік компоненті теңіз компоненті болып табылады. Теңіз көлігі, әдетте, өте төмен және бәсекеге қабілетті тасымалдау құнын ұсынады. Кейбір жағдайларда негізгі көліктік жүкті темір жол көлігі алады, егер жол тізбегіндегі теміржол жолының ұзындығы жеткілікті үлкен болса. Мультимодальдық тасымалдау сонымен қатар тапсырыс берушіге немесе жөнелтушіге жүкті тасымалдауға қатысты әрбір жеке тасымалдаушымен тікелей емес, мультимодальды оператормен тікелей байланысуға мүмкіндік береді, бұл, әрине, оңтайлы ыңғайлы және үнемді.
Мультимодальды тасымалдау мультимодальды оператордан тасымалдау тізбегінің әрбір компонентін абсолютті бақылауды талап етеді. Бұл жеке тасымалдаушылардың (network) көлігін және өзге де мүмкіндіктерін тиімді пайдалануды ғана емес, сонымен қатар тасымалдаудың бүкіл процесін жоспарлау және басқару кезінде операторға еркіндік бере алатын, сондай-ақ осы процеске тартылған тасымалдаушылардың өзара іс-қимылын жүзеге асыра алатын тасымалдауды басқарудың реттелетін жүйесін (framework) құруды білдіреді. Осылайша, мультимодальды тасымалдаудың негізгі критерийлері жүктерді тасымалдау бойынша көрсетілетін қызметтердің сапасы, олардың табыстылығы және мультимодальды оператордың бақылауы болып табылады. Мұндай тасымалдаудың негізгі міндеттері мыналар болып табылады: бүкіл тасымалдау процесінде үзілістерді болдырмау, тасымалдау құнын төмендету және жүктерді белгіленген жерге уақтылы жеткізу.
Көлік тізбегінің элементтері әртүрлі көлік түрлерінің өкілдері болғандықтан, сапалы жұмыс үшін олардың кооперациясы қажет. Мультимодальды тасымалдауды жүзеге асыратын жүйенің үздіксіз және жылдам жұмысын ұйымдастыру үшін жақсы дамыған көлік инфрақұрылымы қажет, оның негізгі элементі терминалдар жүйесі болып табылады. Қазіргі уақытта мемлекеттік және жеке терминалдардың саны артып келеді.
Мысалы, батыс Еуропада интерактивті контейнерлік желіні қамтитын және бірнеше елдің әртүрлі көлік түрлерін біріктіретін еуропалық терминал жүйесі бар. 1979 жылы БҰҰ ЕЭК шеңберінде сарапшылардың жұмыс тобы құрылды, олардың қызметі мультимодальды тасымалдауды жүзеге асыру процесінде туындайтын экономикалық, техникалық, әкімшілік және құқықтық мәселелерді шешумен байланысты.
Кез-келген нарық сияқты, мультимодальды тасымалдау нарығының екі жағы бар: сұраныс пен ұсыныс. Мультимодальды тасымалдау нарығын ұйымдастыру 1. 2 суретте көрсетілген. Қазіргі уақытта мұндай қызметтің бірнеше бағыты бар:
− аралас тасымалдау саласындағы ұлттық көлік саясатын зерттеу;
− халықаралық құқықтық құжаттарды әзірлеу;
− жүк жөнелтушілердің аралас тасымалдарға сұранысының тенденцияларын зерттеу;
− жүк бірліктерінің габариті мен салмағының өзгеруі және аралас тасымалдарды ұйымдастырудың салдары туралы мәселелерді шешу.
Сурет 1. 2 - Мультимодальды тасымалдардағы оператор мен клиенттің ұйымдастырушылық байланыстары
Мультимодальды тасымалдаудың артықшылықтары:
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz