Балаларды мектепке шығарып салу мерекесі
Қосымша 3
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ОҚУ-АҒАРТУ МИНИСТРЛІГІ
МИРАС КОЛЛЕДЖІ МЕКЕМЕСІ
Қорғауға жіберілсін
ПЦК төрайымы
_________Битанатова Н.А
___ _______ 2024 ж.
Мамандығы: 0101000 Мектепке дейінгі тәрбие және оқыту
Оқу пәні: Психология
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: _________________________________ ___________________
Орындаған:__________________
Тобы:_________________
Білім алушының қолы ________
Жұмысты тапсыру күні __ __2024ж.
Жетекшісі: ______ Елғондиева Қ.Н
Бағасы: _______________
___ _________ 2023ж.
Шымкент 2023
Қосымша 1
МИРАС КОЛЛЕДЖІ МЕКЕМЕСІ
БЕКІТЕМІН
ПЦК төрайымы
________Битанатова Н.А
____ _________2024ж.
Курстық жобаға тапсырма
Оқу пәні: ___________________________________ __________________________________
Білім алушы:_____________________________ ___________________________________ __
Мамандығы: ___________________________________ ______________________________
Тобы: ___________________________________ _____________________________________
Тақырыбы:___________________________________ _________________________________
Кіріспе___________________________________ ___________________________________ __________________________________ ___________________________________ __________________________________ ___________________________________ ____________________
Теориялық бөлім ___________________________________ ____________________________
___________________________________ ___________________________________ __________________________________ ___________________________________ _________________
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тәжірибелік бөлім______________________________ ________________________________
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
___________________________________ ___________________________________________
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қорытынды___________________________________ ________________________________
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
___________________________________ ___________________________________________
Қосымшылалар _________ бетте
Қолданылған әдебиеттер тізімі ___________________________________ ________________
___________________________________ ___________________________________ __________________________________ ___________________________________ _________________
Курстық жобаның жетекшісі: ________________ Елғондиева Қ.Н
(қолы)
Тапсырманың берілген күні: ____ __________________2023ж.
Курстық жобаны тапсыру күні: ____ _______________ 2024ж.
Қосымша 2
МИРАС КОЛЛЕДЖІ МЕКЕМЕСІ
курстық жұмысқа
СЫН - ПІКІР
Білім алушы: ___________________________________ ______________________
(аты - жөні)
Курс: ______________
Тобы: ______________
Курстық жоба тақырыбы___________________________ _____________________
Теориялық бөлімі _________ бет.
Тәжірибелік бөлім _________ бет.
Пікір ___________________________________ ______________________________
___________________________________ ___________________________________
___________________________________ ___________________________________
___________________________________ ___________________________________
___________________________________ ___________________________________
___________________________________ ___________________________________
___________________________________ ___________________________________
Жетекшісі: _________ Елғондиева Қазына Нұрболатқызы
(қолы)
_____ _________ 2024ж.
Мазмұны
Кіріспе бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
БАЛАБАҚШАДАҒЫ МЕРЕКЕЛЕР МЕН САУЫҚТАР
І ТЕОРИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Мерекелер мен сауықтардың маңызы. Оларды ұйымдастыруға және
өткізуге қойылатын талаптар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
1.2 Мерекеге әзірлену және өткізу ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...6
1.3 Ертеңгілікті өткізу уақыты және оған қатысушы топтар ... ... ... ... ... ... ... 8
1.4 Мерекеге дайындық бойынша педагогикалық ұжымның жұмысы, мерекені ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10
ІІ.ТӘЖРІБИЕЛІК БӨЛІМ
2.1 Сәбилер тобы: Ертегілер еліне саяхат ойын-сауық жоспары ... ...14
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 18
Қысқартылған сөздер және белгілер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .20
Әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 21
КІРІСПЕ
Тақырыптың өзектілігі: Мерекелер мен ойын-сауық - бұл мектеп жасына дейінгі балалардың өміріндегі жарқын және қуанышты оқиғалар. Өнердің әр түрін біріктіре отырып, балалардың сезімі мен санасына үлкен әсер етеді. Балалардың ән айтуға, ойынға, дөңгелек биге, биге қатысуы баланың денесін шыңдап, дамытады, қимыл-қозғалыстарды үйлестіруді жақсартады. Мерекелер мен ойын-сауыққа дайындық жоспарлы және жүйелі түрде жүргізіледі.
Әрбір мерекенің негізінде ойын-сауық әрбір балаға жеткізілуі керек белгілі бір идея болып табылады. Мереке идеясы балалардың жасы мен жеке ерекшеліктерін ескере отырып, балаларға қолжетімді көркем материалда ашылған жағдайда әрбір балаға жеткізіледі.
Балалар мерекесі - бала өмірінің маңызды бөлігі, бұл балаларға демалуға, кейде жай ғана күнделікті өмірден үзіліс жасауға мүмкіндік беретін қуанышты оқиға. Мерекелер баланы рухани байытады, оның айналасындағы әлем туралы білімін кеңейтеді, ескі және жақсы дәстүрлерді қалпына келтіруге көмектеседі, біріктіреді және шығармашылыққа ынталандырады. Оны дайындаумен айналыса отырып, ең алдымен әрбір нақты баланың және осы мереке дайындалып жатқан балалар тобының мүдделеріне назар аудару қажет. Мұнда материалды таңдаудың негізгі критерийі - ойын-сауық, жарықтық және көңілділік. Ойын барысында балалардың қарым-қатынасы мен мінез-құлқын тәрбиелеу міндетін бөліп көрсете отырып, мұғалім олардың белсенділігі мен ойын дағдыларын ескереді. Мысалы: "мектеп ойындары кезінде балалардың кезек-кезек мұғалім рөлін атқаруын қамтамасыз ету. Таняға осы рөлді орындауға кеңес беруге көмектесу"; " бореямен бірге ойынға қатысу. Оның тек басты рөлді алуға деген ұмтылысына қарсы тұру. Екінші рольдерді орындауға қызығушылық таныту".
Жоспарда шығармашылық ойындарды басқарудың негізгі әдістері де, ойыншыларға әсер етудің жанама әдістері де қарастырылған: олардың білімін, идеяларын кеңейту, жаңа ойын материалын жасау және т.б. мұғалім белгілі бір тақырыптағы ойынға қатысуды жоспарлай алады және егер ойын пайда болса, оны жүзеге асыра алады. Мысалы: "кеме жолаушысы ретінде "теңізшілер" ойынына қатысу-жаңа рөлдердің пайда болуына көмектесу (кеме дәрігері, аспазшы). Қыздарға осы рөлдерде ұлдардың ойынына қосылуға көмектесу".
Балалардың ойын қызығушылықтарын байыта отырып, мұғалім әр түрлі әдістерді қолдана отырып, мезгіл-мезгіл ойындарға арналған жаңа тақырыптарды жоспарлайды (ойын ортасын немесе оның элементтерін құру, жеке ойыншықтар енгізу, көрген ойын туралы әңгіме, ойыншылардың суреттері бар иллюстрацияларды қарау және т.б.). Жаңа тақырыпты қосудың негізгі шарты: балаларда ойын тақырыбына байланысты құбылыстар туралы жеткілікті білімнің болуы.
Драмалық ойынға жетекшілік етуді жоспарлау шығармашылық рөлдік және құрылыс-конструктивті ойындарға қарағанда біршама өзгеше жүзеге асырылады. Жоспарға балалардың көркем шығарманы (ертегілер, әңгімелер) игеруі бойынша алдын-ала жұмыс кіреді: онымен танысу, қайта оқу, кейіпкерлердің атынан әңгіме және т.б. балалармен бірге қарапайым ойын атрибуттарын (костюмдер элементтері, декорациялар) жасауды, содан кейін ойынның өзін өткізуді жоспарлау қажет. Драматизация ойыны бірнеше рет қайталанады, ол ойын-сауық кешінің мазмұнына айналуы мүмкін, басқа топтардың балаларына көрсетілуі мүмкін, сол немесе басқа мерекенің сценарийіне енгізілген. Мұның бәрі жоспарда қарастырылған.
Күні бойы мұғалім балаларды әртүрлі ашық және дидактикалық ойындарға бірнеше рет ұйымдастырады, олардың басшылығын жоспарлау керек. Ол дидактикалық ойындардың мазмұнын, ережелер мен ақыл-ой міндеттерінің сипатын ескере отырып, олардың дәйектілігін қамтамасыз етеді.
Сондықтан-баспа ойындары мен дидактикалық ойыншықтар балалардың еркін пайдалануында, бірақ жаңа ойын немесе ойыншық енгізу алдын-ала жоспарлануы керек. Қоғамдық-саяси мерекелер ерекше салтанатпен өткізіледі. Мұндай мерекелер балалардың жалаулармен, шарлармен, гүлдермен, залға мейрамдап шығуымен басталады, содан соң олар жүздерін қонақтарға қаратып тұрады. Тұрмыстық және маусымдық мерекелер өзінің тақырыбымен, балалардың тұрмысы мен өміріне байланыстылығымен, көркемдік безендірілуімен және құрылымымен өзгешеленеді. Оларда өзіндік көбірек салтанатылық болады. Мерекеге әзірлену және оны өткізу жөніндегі жауапкершілік мектепке дейінгі мекеменің бүкіл ұжымына жүктеледі. Мерекелік бағдарламаны музыкалық жетекші тәрбиешімен бірлесіп, Балалар бақшасындағы тәрбие бағдарламасын ескере отырып жасайды. Жұмыстың әрбір қатысушысына. Залды көркемдеуге, костюмдер әзірлеуге, атрибуттар жасауға т.б. жуапты адамдар белгіленеді. Мерекені жүргізуші адам сайланады. Сауық кештер 10 күн сайын күнің екінші жартысында ұйымдастырылады. Ол 3 топтастырылады: 1. Ересектердің балаларға әзірлеген сауық кеші, 2. Балалардың өз күшімен әзірленген кештер, 3. Ересектер де, балаларда қатысатын аралас сауық кеші.
Курстық жұмыстың мақсаты:Балалар балабақшасындағы мерекелер мен сауықтарды зерттеу және оларға анықтама беру
Осы мақсатқа сай келесі міндет тер қойылды:
-Балаларға араналған мерекелерге анықтама беру;
-Балабақшадағы ойындар мен сауықтардың түрлеріне тоқталу және оларға анықтама беру:
-Балабақшада өтілетіен мерекелер түріне тоқталу;
Кілт сөздер: шығармашылық жұмыс, ақыл-ой,зейін,бала-бақша, мерекелер,ойын-сауықтар.
Зерттеу нысаны:Балабақша және балабақшадағы ойын сауық түрлері
БАЛАБАҚШАДАҒЫ МЕРЕКЕЛЕР МЕН САУЫҚТАР
І ТЕОРИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Мерекелер мен сауықтардың маңызы. Оларды ұйымдастыруға және
өткізуге қойылатын талаптар
Мерекелер мен сауықтар - мектеп жасына дейінгі балалардың өміріндегі жарқын да қуанышты оқиғалар. Өнердің алуан түрін ұштастыра отырып, олар балалардың сезімі мен санасына үлкен әсер етеді. Н.К.Крупская атап көрсеткендей: Өнер арқылы баланың өз ойы мен сезімін тереңірек ұғынуына, айқынырақ ойлап, айқынырақ сезінуіне көмектесу керек. Мерекелерді әзірлеу мен өткізу балаларға адамгершілік тәрбие беруге қызмет етеді: олар ортақ әсерімен бірігіп, ұжымдыққа тәрбиелейді, Отан туралы, тұған елдің табиғаты, еңбек туралы әндер мен өлеңдер патриотық сезімдерді қалыптастырады, мерекелер мен сауықтар қатысу бала бойында тәртіптілік, мінез-құлық мәдениетін қалыптастырады. Әрбір мерекенің негізінде белгілі идея жатыр, сол идея әр балаға жеткізілуі тиіс. Мысалы: 16 желтоқсан - тәуелсіздік күні, 1 мамыр - бүкіл халықаралық ынтымақ күні т.б. Осы идея мерекенің бүкіл мазмұнына арқау болуға тиіс, оны ашып көрсетуге өлең, музыка, би, хоровод, көркем безендірулер қызмет етеді. Мерекелер програмасында өнердің әр түрлі ұжымдық және жеке орындаулар жарасымды ұштасқаны жөн. Бір тақырыпты шешуде бірін-бірі толықтыра отырып, олар балаларға жасалатын эмоциялық ықпал күшін арттырады, сонымен бірге әрқайсысы балаға ерекше әсер етеді.
Мерекелер түрлері: 1) қоғамдық-саяси мерекелер: Тәуелсіздік күні, 1 мамыр, Жеңіс күні , Тұнғыш президент күні т.б 2) Тұрмыстық м: Жаңа жыл, балаларды мектепке шығарып салу, наурыз. 3) Маусымдық м: Қысты шығарып салу, Алтын күз [2,3].
Қоғамдық-саяси мерекелер ерекше салтанатпен өткізіледі. Мұндай мерекелер балалардың жалаулармен, шарлармен, гүлдермен, залға мейрамдап шығуымен басталады, содан соң олар жүздерін қонақтарға қаратып тұрады. Тұрмыстық және маусымдық мерекелер өзінің тақырыбымен, балалардың тұрмысы мен өміріне байланыстылығымен, көркемдік безендірілуімен және құрылымымен өзгешеленеді. Оларда өзіндік көбірек салтанатылық болады. Мерекеге әзірлену және оны өткізу жөніндегі жауапкершілік мектепке дейінгі мекеменің бүкіл ұжымына жүктеледі. Мерекелік бағдарламаны музыкалық жетекші тәрбиешімен бірлесіп, Балалар бақшасындағы тәрбие бағдарламасын ескере отырып жасайды. Жұмыстың әрбір қатысушысына. Залды көркемдеуге, костюмдер әзірлеуге, атрибуттар жасауға т.б. жуапты адамдар белгіленеді. Мерекені жүргізуші адам сайланады. Сауық кештер 10 күн сайын күнің екінші жартысында ұйымдастырылады. Ол 3 топтастырылады: 1. Ересектердің балаларға әзірлеген сауық кеші, 2. Балалардың өз күшімен әзірленген кештер, 3. Ересектер де, балаларда қатысатын аралас сауық кеші.
Ойын-сауық кештерде балаларға таныс ертегілерден инсценировка жасалады, әңгімелер, өлеңдер оқылады, ән шырқалады. Ересек топтар үлкендердің көмегімен қуыршақ спектакілін дайындауы мүмкін.
1.2 Мерекеге әзірлену және өткізу
Әрбір сценарийді алдын - ала ұқыпты, жан - жақты әзірлейді. Сценарийде ертеңгіліктің мазмұнына қарай үлкен кісілер мен балалардың айтатын сөздері және орындау реті жоспарланады. Әрине, ертеңгілікті үлкендерге арнаған балалар концертіне айналдыруға болмайды. Балалардың көрсеткен ойындары олардың өздерін де қуанышқа бөлейді, бірақ олардың естерінде ұзақ уақыт сақталатындай ерекше құбылыс бола алмайды. Сондықтан, балалар өнерін үлкен кісілердің (балабақша қызметкерлерінің) орындауындағы концерттік нөмерлерімен кезектестіріп, өткізсе, эмоциялық әсерге толы, есте қаларлық мереке болуы сөзсіз.
Ертеңгіліктің терең мазмұнды ойын ретінде ұйымдастырылғаны дұрыс. Балалар өнер көрсетіп жатқанда ойыншықтар тиелген машиналар шыған келсе немесе қолында сиқырлы таяғы бар бөгде бір кісі кіріп келсе, не болмаса екі адам қатар тұрып, пілдің бейнесін жасап, балпаң басып кіріп келсе, әлде сыпыртқыға отырып, құйындатып шауып кірген Жалмауыз кемпір, не болмаса ертедегі Қаңбақ шал не Алдар көсе кіріп келіп, ертеңгілікті әрі қарай жалғастырып, ойынды қыздырып әкетсе, әрине балалар өздерін бір ертегідей сезінеді, ішек - сілелері қатқанша күледі.
Мұндай көріністерден кейін қызықты атрибуттарды пайдаланып, билер биленсе, әртүрлі ойындар ойналса орынды болады.
Тақпақтар айту, ән орындау, би билеу сияқты көңілді ойындарды алмастыра отырып, балалар белсенділігін арттыру ертеңгіліктер кезінде іске асуы тиіс. Күтпеген жерден сыйлықтар таратылып, оның өзі домалап келген қарбыздың ішінен немесе қонаққа келген адамның кәрзеңкесінен, бөлке нан немесе бауырсақ түріндегі қораптардан тосын түрде шығарылып жатса, балалар дүрліге мәз болып қуанып қалады.
Ертеңгілік кезінде ойынның бала өмірінде алатын орны зор, ойнау балалардың табиғи қажеттілігі, оның өсіп - жетілуінің негізгі шарты десе де болады. Сондықтан, ертеңгілік кезінде ойындарды ұйымдастыруға қажетті атрибуттар алдын - ала ескерілуі қажет. Ойналатын ойындардың бірсарынды болмауы, ойынға қатысатын, оны тамашалайтын балаларды жалықтырып алмауын қатты қадағалаған жөн. Ертеңгілікте музыкалық ойындармен қатар көп дайындықты қажет етпейтін және өте жеңіл ойналатын, күтпеген жерден басталын кететін тосын ойындарды да ойластырудың артықтығы жоқ.
Ертеңгілікті өткізу кезіндегі орналастыру (построение) ретін әр кезде әр қилы ойластырмаса болмайды. Өйткені, орналастырудың ұқсастығы балаларды жалықтырып жіберуі мүмкін. Ертеңгілік кезінде балалардың қысылмай еркін отырып - тұруы олардың көңілділігі мен қуанышты күйі табиғи да шынайы болуына барлық мүмкіндік жасалғаны дұрыс.
Мерекелерді салтанатты түрде мектепке дейінгі ұйымда атап өтудің маңызы зор.
Мерекелер өзінің ойластырылған бағыты мен құрылымына қарай үш түрге бөлінеді:
:: Қоғамдық - саяси мерекелер
:: Тұрмыстық мерекелер
:: Маусымдық мерекелер
Қоғамдық саяси мерекелер салтанатты түрде өтеді. Бұл мерекелер музыка залына балалардың көгілдір жалаушалар, шарлар, гүлдер ұстап, салтанатты шеру жасап кіруінен басталады. Оған қоса ұрандар айтылып, Отанымыздың ұлылығына арналған құттықтаулары шатты түрде естіліп жатса, мереке салтанатының әсері арта түспек. Салтанатта көңілді сауықтар, ойындар, билер, топпен айтылатын әндер мерекені жандандырып отырады. Балалар ептілік, тапқырлық жөнінде сайысқа түседі. Мерекенің соңына қарай ересектердің құттықтаулары болады [5,6,7].
Қоғамдық саяси мерекелер:
- 6 шілде - Астана күні;
- 30 тамыз - Конституция күні;
- 16 - 17 желтоқсан - Тәуелсіздік күні;
- 8 наурыз - Халықаралық Әйелдер күні;
- 1 мамыр - халықаралық ынтымақтастық күні;
- 7 мамыр - Қарулы күштер күні;
- 9 мамыр - Жеңіс күні
Тұрмыстық мерекелер балалардың тұрмысы мен өмірі, көркемдік безендірілуі мен құрылымы жағынан өзгеше. Балалар үшін асыға күтетін сүйікті мереке - Жаңа жыл. Жаңа жыл мерекесі ертегідегі сияқты сиқырлы ғажайыптарға толы, ол балаларға толып жатқан қызықтар әкеледі. Оттарымен, ойыншықтарымен жарқыраған шырша - жаңа жыл мерекесінің орталығы. Шырша өзінің әдемілігімен балаларды тартады. Әрбір мерекелерде бала өзі ұнатқан кейіпкерді алып, ойын ойнауы керек. Мектепке шығарып салуға арналған ертеңгілік даярлық топтары үшін ұйымдастырады. Қонаққа келген сәбилер тобы өз өнерлерін көрсетіп аяқтағаннан кейін ересек жолдастарын құттықтайды, бір - біріне естелік сыйлықтар береді.
Тұрмыстық мерекелер:
- Жаңа жыл мерекесі;
- 22 наурыз - ұлыстың ұлы күні;
- Балаларды мектепке шығарып салу мерекесі
Маусыдық мерекелер жыл мезгілдеріне байланысты өткізіледі. Олардың тақырыбы балаларға күнделікті өмір мен іс - әрекеттен алынатынын, мыс: жазғы мереке кезінде балабақша ауласында концерт түрінде өткізіп, жаңа әндер айтып, би билеуі қаншалықты әсер ететінін байқауға болады. Күз мерекесінде өсімдіктердің көк сабағынан, гүлдерден өрілген әшекейлі тізбектер, жемістер макеті балалардың күз мезгілі туралы түсініктерін одан әрі кеңейте түседі. Қыс мезгілінде боранның уілдеген даусын салып, қар лақтыру ойынын ойнаса, көктем мезгілінде гүлдермен билеу, жапырақтардың бүршік жаруы туралы түсінік алуы балаларға маусым құбылыстары туралы мағлұмат береді.
Маусымдық мерекелер:
- Көктем келді шуақты"
- Жаз келді жасыл...!
- Сары алтындай сары күз!
- Қыс мезгілі тамаша!
1.3 Ертеңгілікті өткізу уақыты және оған қатысушы топтар
Ертеңгілікті сәбилер тобын басқа топтармен біріктіріп өткізуге болмайды, өйткені балалардың өз мерекесіне қатысуын олардың белсенділігін арттыруға пайдаланғаны дұрыс. Мұндай жастағы балаларға сырттан қонақтар шақырылса, балалар көңілін басқа жаққа аударып, мереке оларға қызықты болмай қалуы мүмкін. Ондай сәттерде кейбір балалар жылап та жібереді.
Басқа топтың балаларын қажеттілігіне қарай біріктіруге болады. Бұл жағдайда сценарий бойынша орындалатын бағдарламаға әр түрлі екі топтың балалары қатысуын қамтамасыз етуі қажет.
Кез келген ертеңгіліккке балалардың толық қатысуын қамтамасыз ету керек. Ертеңгіліктерде орын алатын басты рольді балалардың бірінен екіншісіне ауыстырылып отырғаны жөн. Әрине, әр баланың мүмкіндігі мен мінез - құлқын да ескерген жөн. Баланың барлық кезде тек орындаушы, не тек көрермен боп қалуы дұрыс болмайды. Көпшілік ойынға нашар қатысатын бала мейрамға да аса қатты қызықпайды, ондай бала өз күшіне өзі сенбей күннен - күнге тұйықталып, жеке - дара қалуы мүмкін. Сондықтан, педагогтың міндеті әр балаға көпшіліктен орын тауып беру.
Адам өзін - өзі жетілдіруге де, сонымен қатар, өзін - өзі жоюға да қабілетті болады. Адамның өз болмысын тануға ұмтылып, тереңде жатқан талап - тілегін, қабілеттерін дамыту, сол арқылы оған толыққанды өмір сүру үшін жаңа рухани күш беру білімнің ең маңызды мақсаты болып табылады. [22,23,24]. Егеменді елдің жас ұрпақтарын тәрбиелеу, талапқа сай білім беру, бүгінгі күннің уақыт күттірмес мәселелерінің бірі болып табылады. Сондықтан да, мектепке дейінгі мекемелердің алдында балаға жүйеленіп, дайындалып берген белгілі бір білімді беріп қана қоймай, оны жалпы дамыту, яғни, сөйлеу, оқу, қоршаған орта жөнінде дұрыс көзқарас қалыптастыру, ойын дұрыс жеткізе білуге, дәлелдеуге, сөйлеу мәдениетіне, шығармашылық бағытта жұмыс істейтін, біртума ойлау қабілетімен ерекшеленетін жеке тұлға қалыптастыру міндеті болып тұр.
Балалар өміріндегі мерекелердің маңызы - адамгершілік, эстетикалық тәрбие беру құралы, әдеби шығармалар, әндер мен өлеңдер патриоттық сезімдер қалыптастырады, балалар бойында тәртіптілік, мінез - құлық, ұжымшылдық негіздерін, мәдениетін тәрбиелейді.
Мейрам күндері - балалар үшін жан тебірентер ән мен күйдің, әсем бидің, көз қуантар көріністердің қызғылықты бір әлемі. Сондықтан да, мейрам күндерін балабақшаның әрбір тәрбиеленушісі асыға күтеді, өз өнерлерін жолдастарына, тәрбиешілеріне және ата - аналарына көрсетуге асығады.
Осы жағынан алғанда, жас жеткіншектерді тәрбиелеп, оларды жан - жақты дамытып, жетілдіруге мерекелік күннің үлесі зор. Жас жеткіншектердің өзін қоршаған ортаға дұрыс қалыптастыруға өз Отанына сүйіспеншілігін арттыруға, еңбекке ынтасын күшейтуге, интернационалдық сезімін оятуға үлкен әсер етеді.
Мерекелік ертеңгіліктердің барлық түрлері (ән салу, музыка ырғағымен қимылдар жасау, би билеу, музыка аспаптарында ойнау) балаларды музыканы сүйе білуге баулудың ерекше бір түрі. Қатар отырып қуанып, толғану жас жеткіншектерді тату ұжымға топтастырады және ұжымды жауапкершілікке баулиды.
Әрбір мерекеге арналған ертеңгілік сол мерекенің қоғамдық зор мәнін, идеялық мақсаттарын жас жеткіншектердің өз сезіміне лайықтап жеткізіп, сол арқылы бүкіл халықты салтанатқа үлес қосуына мүмкіндік береді.
Балалар ертеңгілігін дайындап, өткізуде ересек кісілердің де алатын орны ерекше. Мерекелерге балаларымен қатар отырып қуану үшін ата - аналар да қатысуға тырысады. Өйткені, балалардың көрсеткен өнері, орындаушылық ерекшеліктері көңілді де, мәнді ойын түрлері ата - аналардың да ара - тұра өз өнерлерін ортаға салуы сыйлықтар, әртүрлі естелік кітапшалар беру балалар өміріндегі аса бір қуанышты сәттер болып табылады, мұқият жоспарланады.
Осыған орай, күнтізбелік жоспар жасағанда балалардың өздері тұрған жердегі еңбек адамдарының мерекеге дайындығымен таныстыруға арналған оқу іс - әрекеттері ерекше ойластырылған жөн. Өтетін оқу іс - әрекет жоспары оқылатын әңгімелердің, жатталатын өлеңдердің, көрсетілетін суреттердің жинақталған жүйелерін бұзбай енгізу керек. Ескеретін басты мәселе - олардың балаларға түсінікті болуы. Барлық дайындық жұмыстарын өтетін мереке тақырыбына топтастыру - ең негізгі мақсат десек, бұдан ата - аналарды да шет қалдыруға болмайды. Болғалы жатқан ертеңгілік туралы ата - аналарды хабардар етіп, қажет болса, олардың көмектесуін өтінген жөн. Сол сияқты, тәрбиешілер ата - аналарға мереке күндерін үйде қалай атап өту керектігі жөнінде де кеңес бергені өте орынды болады [8,9,10].
1.4 Мерекеге дайындық бойынша педагогикалық ұжымның жұмысы, мерекені ұйымдастыру
Тұтастай алғанда және әр жас тобындағы мектепке дейінгі мекеменің жұмысын жоспарлаудың тікелей негізі "балабақшадағы тәрбие бағдарламасы"болып табылады. Оның мазмұны белгілі бір уақыт кезеңіне арналған оқу-тәрбие жұмысының жоспарларында одан әрі нақтыланады.
Балабақшада оқытуды ұйымдастырудың негізгі формасы-сабақтар. Белгілі бір әдістемемен ұсынылған сабақтар жүйесі (балаларды қоршаған ортамен таныстыру, қарапайым математикалық түсініктерді қалыптастыру және т.б.) оның нақты жағдайларын, балалардың даму дәрежесі мен қарқынын ескере отырып, жұмыс жоспарында көрінеді. Сонымен, табиғаттың маусымдық өзгерістерімен танысу сабақтарының жүйесі қала маңында немесе ауылдық жерде орналасқан балабақшада және үлкен қаланың орталығында орналасқан балабақшада әр түрлі болады. Дене тәрбиесінің теориясы мен әдістемесінде негізгі қозғалыстардың бір түрін орындаудың дұрыс тәсілдерін игеруге 2-3 сабақ бөлінеді (бұл қозғалыс сабақтың негізгі мазмұны ретінде жоспарланған); жоспарда балалардың осы дағдыларды игеру қарқынына байланысты сабақтар санын өзгертуге болады.
Сабақтарды жоспарлау кезінде игерудің негізгі кезеңдері ескеріледі (білім мен дағдыларды алғашқы қабылдау, кеңейту және жалпылау, оларды өмірде қолдану -- жаңа жағдайларға көшу), материалды қайталау және оның күрделенуінің біртіндеп сипаты қарастырылады. Оқыту бөлімдерінің әрқайсысы бойынша сабақтар басқа бөлімдер бойынша сабақтарға сәйкес келеді. Мысалы, балаларды қоршаған ортамен, табиғатпен таныстыру кезінде сөйлеуді дамытудың кейбір міндеттері де шешіледі. Бағдарламаның бөлімдері арасындағы байланыстар бір немесе басқа құбылысты әр түрлі жағынан көрсетуге, ол туралы идеяларды тереңдетуге және бекітуге, білім мен дағдыларды әртүрлі жағдайларда қолдануға үйретуге мүмкіндік береді.
Оқыту сабақтан тыс уақытта, күнделікті өмірде, ойындарда, ... жалғасы
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ОҚУ-АҒАРТУ МИНИСТРЛІГІ
МИРАС КОЛЛЕДЖІ МЕКЕМЕСІ
Қорғауға жіберілсін
ПЦК төрайымы
_________Битанатова Н.А
___ _______ 2024 ж.
Мамандығы: 0101000 Мектепке дейінгі тәрбие және оқыту
Оқу пәні: Психология
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: _________________________________ ___________________
Орындаған:__________________
Тобы:_________________
Білім алушының қолы ________
Жұмысты тапсыру күні __ __2024ж.
Жетекшісі: ______ Елғондиева Қ.Н
Бағасы: _______________
___ _________ 2023ж.
Шымкент 2023
Қосымша 1
МИРАС КОЛЛЕДЖІ МЕКЕМЕСІ
БЕКІТЕМІН
ПЦК төрайымы
________Битанатова Н.А
____ _________2024ж.
Курстық жобаға тапсырма
Оқу пәні: ___________________________________ __________________________________
Білім алушы:_____________________________ ___________________________________ __
Мамандығы: ___________________________________ ______________________________
Тобы: ___________________________________ _____________________________________
Тақырыбы:___________________________________ _________________________________
Кіріспе___________________________________ ___________________________________ __________________________________ ___________________________________ __________________________________ ___________________________________ ____________________
Теориялық бөлім ___________________________________ ____________________________
___________________________________ ___________________________________ __________________________________ ___________________________________ _________________
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тәжірибелік бөлім______________________________ ________________________________
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
___________________________________ ___________________________________________
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қорытынды___________________________________ ________________________________
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
___________________________________ ___________________________________________
Қосымшылалар _________ бетте
Қолданылған әдебиеттер тізімі ___________________________________ ________________
___________________________________ ___________________________________ __________________________________ ___________________________________ _________________
Курстық жобаның жетекшісі: ________________ Елғондиева Қ.Н
(қолы)
Тапсырманың берілген күні: ____ __________________2023ж.
Курстық жобаны тапсыру күні: ____ _______________ 2024ж.
Қосымша 2
МИРАС КОЛЛЕДЖІ МЕКЕМЕСІ
курстық жұмысқа
СЫН - ПІКІР
Білім алушы: ___________________________________ ______________________
(аты - жөні)
Курс: ______________
Тобы: ______________
Курстық жоба тақырыбы___________________________ _____________________
Теориялық бөлімі _________ бет.
Тәжірибелік бөлім _________ бет.
Пікір ___________________________________ ______________________________
___________________________________ ___________________________________
___________________________________ ___________________________________
___________________________________ ___________________________________
___________________________________ ___________________________________
___________________________________ ___________________________________
___________________________________ ___________________________________
Жетекшісі: _________ Елғондиева Қазына Нұрболатқызы
(қолы)
_____ _________ 2024ж.
Мазмұны
Кіріспе бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
БАЛАБАҚШАДАҒЫ МЕРЕКЕЛЕР МЕН САУЫҚТАР
І ТЕОРИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Мерекелер мен сауықтардың маңызы. Оларды ұйымдастыруға және
өткізуге қойылатын талаптар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
1.2 Мерекеге әзірлену және өткізу ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...6
1.3 Ертеңгілікті өткізу уақыты және оған қатысушы топтар ... ... ... ... ... ... ... 8
1.4 Мерекеге дайындық бойынша педагогикалық ұжымның жұмысы, мерекені ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10
ІІ.ТӘЖРІБИЕЛІК БӨЛІМ
2.1 Сәбилер тобы: Ертегілер еліне саяхат ойын-сауық жоспары ... ...14
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 18
Қысқартылған сөздер және белгілер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .20
Әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 21
КІРІСПЕ
Тақырыптың өзектілігі: Мерекелер мен ойын-сауық - бұл мектеп жасына дейінгі балалардың өміріндегі жарқын және қуанышты оқиғалар. Өнердің әр түрін біріктіре отырып, балалардың сезімі мен санасына үлкен әсер етеді. Балалардың ән айтуға, ойынға, дөңгелек биге, биге қатысуы баланың денесін шыңдап, дамытады, қимыл-қозғалыстарды үйлестіруді жақсартады. Мерекелер мен ойын-сауыққа дайындық жоспарлы және жүйелі түрде жүргізіледі.
Әрбір мерекенің негізінде ойын-сауық әрбір балаға жеткізілуі керек белгілі бір идея болып табылады. Мереке идеясы балалардың жасы мен жеке ерекшеліктерін ескере отырып, балаларға қолжетімді көркем материалда ашылған жағдайда әрбір балаға жеткізіледі.
Балалар мерекесі - бала өмірінің маңызды бөлігі, бұл балаларға демалуға, кейде жай ғана күнделікті өмірден үзіліс жасауға мүмкіндік беретін қуанышты оқиға. Мерекелер баланы рухани байытады, оның айналасындағы әлем туралы білімін кеңейтеді, ескі және жақсы дәстүрлерді қалпына келтіруге көмектеседі, біріктіреді және шығармашылыққа ынталандырады. Оны дайындаумен айналыса отырып, ең алдымен әрбір нақты баланың және осы мереке дайындалып жатқан балалар тобының мүдделеріне назар аудару қажет. Мұнда материалды таңдаудың негізгі критерийі - ойын-сауық, жарықтық және көңілділік. Ойын барысында балалардың қарым-қатынасы мен мінез-құлқын тәрбиелеу міндетін бөліп көрсете отырып, мұғалім олардың белсенділігі мен ойын дағдыларын ескереді. Мысалы: "мектеп ойындары кезінде балалардың кезек-кезек мұғалім рөлін атқаруын қамтамасыз ету. Таняға осы рөлді орындауға кеңес беруге көмектесу"; " бореямен бірге ойынға қатысу. Оның тек басты рөлді алуға деген ұмтылысына қарсы тұру. Екінші рольдерді орындауға қызығушылық таныту".
Жоспарда шығармашылық ойындарды басқарудың негізгі әдістері де, ойыншыларға әсер етудің жанама әдістері де қарастырылған: олардың білімін, идеяларын кеңейту, жаңа ойын материалын жасау және т.б. мұғалім белгілі бір тақырыптағы ойынға қатысуды жоспарлай алады және егер ойын пайда болса, оны жүзеге асыра алады. Мысалы: "кеме жолаушысы ретінде "теңізшілер" ойынына қатысу-жаңа рөлдердің пайда болуына көмектесу (кеме дәрігері, аспазшы). Қыздарға осы рөлдерде ұлдардың ойынына қосылуға көмектесу".
Балалардың ойын қызығушылықтарын байыта отырып, мұғалім әр түрлі әдістерді қолдана отырып, мезгіл-мезгіл ойындарға арналған жаңа тақырыптарды жоспарлайды (ойын ортасын немесе оның элементтерін құру, жеке ойыншықтар енгізу, көрген ойын туралы әңгіме, ойыншылардың суреттері бар иллюстрацияларды қарау және т.б.). Жаңа тақырыпты қосудың негізгі шарты: балаларда ойын тақырыбына байланысты құбылыстар туралы жеткілікті білімнің болуы.
Драмалық ойынға жетекшілік етуді жоспарлау шығармашылық рөлдік және құрылыс-конструктивті ойындарға қарағанда біршама өзгеше жүзеге асырылады. Жоспарға балалардың көркем шығарманы (ертегілер, әңгімелер) игеруі бойынша алдын-ала жұмыс кіреді: онымен танысу, қайта оқу, кейіпкерлердің атынан әңгіме және т.б. балалармен бірге қарапайым ойын атрибуттарын (костюмдер элементтері, декорациялар) жасауды, содан кейін ойынның өзін өткізуді жоспарлау қажет. Драматизация ойыны бірнеше рет қайталанады, ол ойын-сауық кешінің мазмұнына айналуы мүмкін, басқа топтардың балаларына көрсетілуі мүмкін, сол немесе басқа мерекенің сценарийіне енгізілген. Мұның бәрі жоспарда қарастырылған.
Күні бойы мұғалім балаларды әртүрлі ашық және дидактикалық ойындарға бірнеше рет ұйымдастырады, олардың басшылығын жоспарлау керек. Ол дидактикалық ойындардың мазмұнын, ережелер мен ақыл-ой міндеттерінің сипатын ескере отырып, олардың дәйектілігін қамтамасыз етеді.
Сондықтан-баспа ойындары мен дидактикалық ойыншықтар балалардың еркін пайдалануында, бірақ жаңа ойын немесе ойыншық енгізу алдын-ала жоспарлануы керек. Қоғамдық-саяси мерекелер ерекше салтанатпен өткізіледі. Мұндай мерекелер балалардың жалаулармен, шарлармен, гүлдермен, залға мейрамдап шығуымен басталады, содан соң олар жүздерін қонақтарға қаратып тұрады. Тұрмыстық және маусымдық мерекелер өзінің тақырыбымен, балалардың тұрмысы мен өміріне байланыстылығымен, көркемдік безендірілуімен және құрылымымен өзгешеленеді. Оларда өзіндік көбірек салтанатылық болады. Мерекеге әзірлену және оны өткізу жөніндегі жауапкершілік мектепке дейінгі мекеменің бүкіл ұжымына жүктеледі. Мерекелік бағдарламаны музыкалық жетекші тәрбиешімен бірлесіп, Балалар бақшасындағы тәрбие бағдарламасын ескере отырып жасайды. Жұмыстың әрбір қатысушысына. Залды көркемдеуге, костюмдер әзірлеуге, атрибуттар жасауға т.б. жуапты адамдар белгіленеді. Мерекені жүргізуші адам сайланады. Сауық кештер 10 күн сайын күнің екінші жартысында ұйымдастырылады. Ол 3 топтастырылады: 1. Ересектердің балаларға әзірлеген сауық кеші, 2. Балалардың өз күшімен әзірленген кештер, 3. Ересектер де, балаларда қатысатын аралас сауық кеші.
Курстық жұмыстың мақсаты:Балалар балабақшасындағы мерекелер мен сауықтарды зерттеу және оларға анықтама беру
Осы мақсатқа сай келесі міндет тер қойылды:
-Балаларға араналған мерекелерге анықтама беру;
-Балабақшадағы ойындар мен сауықтардың түрлеріне тоқталу және оларға анықтама беру:
-Балабақшада өтілетіен мерекелер түріне тоқталу;
Кілт сөздер: шығармашылық жұмыс, ақыл-ой,зейін,бала-бақша, мерекелер,ойын-сауықтар.
Зерттеу нысаны:Балабақша және балабақшадағы ойын сауық түрлері
БАЛАБАҚШАДАҒЫ МЕРЕКЕЛЕР МЕН САУЫҚТАР
І ТЕОРИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Мерекелер мен сауықтардың маңызы. Оларды ұйымдастыруға және
өткізуге қойылатын талаптар
Мерекелер мен сауықтар - мектеп жасына дейінгі балалардың өміріндегі жарқын да қуанышты оқиғалар. Өнердің алуан түрін ұштастыра отырып, олар балалардың сезімі мен санасына үлкен әсер етеді. Н.К.Крупская атап көрсеткендей: Өнер арқылы баланың өз ойы мен сезімін тереңірек ұғынуына, айқынырақ ойлап, айқынырақ сезінуіне көмектесу керек. Мерекелерді әзірлеу мен өткізу балаларға адамгершілік тәрбие беруге қызмет етеді: олар ортақ әсерімен бірігіп, ұжымдыққа тәрбиелейді, Отан туралы, тұған елдің табиғаты, еңбек туралы әндер мен өлеңдер патриотық сезімдерді қалыптастырады, мерекелер мен сауықтар қатысу бала бойында тәртіптілік, мінез-құлық мәдениетін қалыптастырады. Әрбір мерекенің негізінде белгілі идея жатыр, сол идея әр балаға жеткізілуі тиіс. Мысалы: 16 желтоқсан - тәуелсіздік күні, 1 мамыр - бүкіл халықаралық ынтымақ күні т.б. Осы идея мерекенің бүкіл мазмұнына арқау болуға тиіс, оны ашып көрсетуге өлең, музыка, би, хоровод, көркем безендірулер қызмет етеді. Мерекелер програмасында өнердің әр түрлі ұжымдық және жеке орындаулар жарасымды ұштасқаны жөн. Бір тақырыпты шешуде бірін-бірі толықтыра отырып, олар балаларға жасалатын эмоциялық ықпал күшін арттырады, сонымен бірге әрқайсысы балаға ерекше әсер етеді.
Мерекелер түрлері: 1) қоғамдық-саяси мерекелер: Тәуелсіздік күні, 1 мамыр, Жеңіс күні , Тұнғыш президент күні т.б 2) Тұрмыстық м: Жаңа жыл, балаларды мектепке шығарып салу, наурыз. 3) Маусымдық м: Қысты шығарып салу, Алтын күз [2,3].
Қоғамдық-саяси мерекелер ерекше салтанатпен өткізіледі. Мұндай мерекелер балалардың жалаулармен, шарлармен, гүлдермен, залға мейрамдап шығуымен басталады, содан соң олар жүздерін қонақтарға қаратып тұрады. Тұрмыстық және маусымдық мерекелер өзінің тақырыбымен, балалардың тұрмысы мен өміріне байланыстылығымен, көркемдік безендірілуімен және құрылымымен өзгешеленеді. Оларда өзіндік көбірек салтанатылық болады. Мерекеге әзірлену және оны өткізу жөніндегі жауапкершілік мектепке дейінгі мекеменің бүкіл ұжымына жүктеледі. Мерекелік бағдарламаны музыкалық жетекші тәрбиешімен бірлесіп, Балалар бақшасындағы тәрбие бағдарламасын ескере отырып жасайды. Жұмыстың әрбір қатысушысына. Залды көркемдеуге, костюмдер әзірлеуге, атрибуттар жасауға т.б. жуапты адамдар белгіленеді. Мерекені жүргізуші адам сайланады. Сауық кештер 10 күн сайын күнің екінші жартысында ұйымдастырылады. Ол 3 топтастырылады: 1. Ересектердің балаларға әзірлеген сауық кеші, 2. Балалардың өз күшімен әзірленген кештер, 3. Ересектер де, балаларда қатысатын аралас сауық кеші.
Ойын-сауық кештерде балаларға таныс ертегілерден инсценировка жасалады, әңгімелер, өлеңдер оқылады, ән шырқалады. Ересек топтар үлкендердің көмегімен қуыршақ спектакілін дайындауы мүмкін.
1.2 Мерекеге әзірлену және өткізу
Әрбір сценарийді алдын - ала ұқыпты, жан - жақты әзірлейді. Сценарийде ертеңгіліктің мазмұнына қарай үлкен кісілер мен балалардың айтатын сөздері және орындау реті жоспарланады. Әрине, ертеңгілікті үлкендерге арнаған балалар концертіне айналдыруға болмайды. Балалардың көрсеткен ойындары олардың өздерін де қуанышқа бөлейді, бірақ олардың естерінде ұзақ уақыт сақталатындай ерекше құбылыс бола алмайды. Сондықтан, балалар өнерін үлкен кісілердің (балабақша қызметкерлерінің) орындауындағы концерттік нөмерлерімен кезектестіріп, өткізсе, эмоциялық әсерге толы, есте қаларлық мереке болуы сөзсіз.
Ертеңгіліктің терең мазмұнды ойын ретінде ұйымдастырылғаны дұрыс. Балалар өнер көрсетіп жатқанда ойыншықтар тиелген машиналар шыған келсе немесе қолында сиқырлы таяғы бар бөгде бір кісі кіріп келсе, не болмаса екі адам қатар тұрып, пілдің бейнесін жасап, балпаң басып кіріп келсе, әлде сыпыртқыға отырып, құйындатып шауып кірген Жалмауыз кемпір, не болмаса ертедегі Қаңбақ шал не Алдар көсе кіріп келіп, ертеңгілікті әрі қарай жалғастырып, ойынды қыздырып әкетсе, әрине балалар өздерін бір ертегідей сезінеді, ішек - сілелері қатқанша күледі.
Мұндай көріністерден кейін қызықты атрибуттарды пайдаланып, билер биленсе, әртүрлі ойындар ойналса орынды болады.
Тақпақтар айту, ән орындау, би билеу сияқты көңілді ойындарды алмастыра отырып, балалар белсенділігін арттыру ертеңгіліктер кезінде іске асуы тиіс. Күтпеген жерден сыйлықтар таратылып, оның өзі домалап келген қарбыздың ішінен немесе қонаққа келген адамның кәрзеңкесінен, бөлке нан немесе бауырсақ түріндегі қораптардан тосын түрде шығарылып жатса, балалар дүрліге мәз болып қуанып қалады.
Ертеңгілік кезінде ойынның бала өмірінде алатын орны зор, ойнау балалардың табиғи қажеттілігі, оның өсіп - жетілуінің негізгі шарты десе де болады. Сондықтан, ертеңгілік кезінде ойындарды ұйымдастыруға қажетті атрибуттар алдын - ала ескерілуі қажет. Ойналатын ойындардың бірсарынды болмауы, ойынға қатысатын, оны тамашалайтын балаларды жалықтырып алмауын қатты қадағалаған жөн. Ертеңгілікте музыкалық ойындармен қатар көп дайындықты қажет етпейтін және өте жеңіл ойналатын, күтпеген жерден басталын кететін тосын ойындарды да ойластырудың артықтығы жоқ.
Ертеңгілікті өткізу кезіндегі орналастыру (построение) ретін әр кезде әр қилы ойластырмаса болмайды. Өйткені, орналастырудың ұқсастығы балаларды жалықтырып жіберуі мүмкін. Ертеңгілік кезінде балалардың қысылмай еркін отырып - тұруы олардың көңілділігі мен қуанышты күйі табиғи да шынайы болуына барлық мүмкіндік жасалғаны дұрыс.
Мерекелерді салтанатты түрде мектепке дейінгі ұйымда атап өтудің маңызы зор.
Мерекелер өзінің ойластырылған бағыты мен құрылымына қарай үш түрге бөлінеді:
:: Қоғамдық - саяси мерекелер
:: Тұрмыстық мерекелер
:: Маусымдық мерекелер
Қоғамдық саяси мерекелер салтанатты түрде өтеді. Бұл мерекелер музыка залына балалардың көгілдір жалаушалар, шарлар, гүлдер ұстап, салтанатты шеру жасап кіруінен басталады. Оған қоса ұрандар айтылып, Отанымыздың ұлылығына арналған құттықтаулары шатты түрде естіліп жатса, мереке салтанатының әсері арта түспек. Салтанатта көңілді сауықтар, ойындар, билер, топпен айтылатын әндер мерекені жандандырып отырады. Балалар ептілік, тапқырлық жөнінде сайысқа түседі. Мерекенің соңына қарай ересектердің құттықтаулары болады [5,6,7].
Қоғамдық саяси мерекелер:
- 6 шілде - Астана күні;
- 30 тамыз - Конституция күні;
- 16 - 17 желтоқсан - Тәуелсіздік күні;
- 8 наурыз - Халықаралық Әйелдер күні;
- 1 мамыр - халықаралық ынтымақтастық күні;
- 7 мамыр - Қарулы күштер күні;
- 9 мамыр - Жеңіс күні
Тұрмыстық мерекелер балалардың тұрмысы мен өмірі, көркемдік безендірілуі мен құрылымы жағынан өзгеше. Балалар үшін асыға күтетін сүйікті мереке - Жаңа жыл. Жаңа жыл мерекесі ертегідегі сияқты сиқырлы ғажайыптарға толы, ол балаларға толып жатқан қызықтар әкеледі. Оттарымен, ойыншықтарымен жарқыраған шырша - жаңа жыл мерекесінің орталығы. Шырша өзінің әдемілігімен балаларды тартады. Әрбір мерекелерде бала өзі ұнатқан кейіпкерді алып, ойын ойнауы керек. Мектепке шығарып салуға арналған ертеңгілік даярлық топтары үшін ұйымдастырады. Қонаққа келген сәбилер тобы өз өнерлерін көрсетіп аяқтағаннан кейін ересек жолдастарын құттықтайды, бір - біріне естелік сыйлықтар береді.
Тұрмыстық мерекелер:
- Жаңа жыл мерекесі;
- 22 наурыз - ұлыстың ұлы күні;
- Балаларды мектепке шығарып салу мерекесі
Маусыдық мерекелер жыл мезгілдеріне байланысты өткізіледі. Олардың тақырыбы балаларға күнделікті өмір мен іс - әрекеттен алынатынын, мыс: жазғы мереке кезінде балабақша ауласында концерт түрінде өткізіп, жаңа әндер айтып, би билеуі қаншалықты әсер ететінін байқауға болады. Күз мерекесінде өсімдіктердің көк сабағынан, гүлдерден өрілген әшекейлі тізбектер, жемістер макеті балалардың күз мезгілі туралы түсініктерін одан әрі кеңейте түседі. Қыс мезгілінде боранның уілдеген даусын салып, қар лақтыру ойынын ойнаса, көктем мезгілінде гүлдермен билеу, жапырақтардың бүршік жаруы туралы түсінік алуы балаларға маусым құбылыстары туралы мағлұмат береді.
Маусымдық мерекелер:
- Көктем келді шуақты"
- Жаз келді жасыл...!
- Сары алтындай сары күз!
- Қыс мезгілі тамаша!
1.3 Ертеңгілікті өткізу уақыты және оған қатысушы топтар
Ертеңгілікті сәбилер тобын басқа топтармен біріктіріп өткізуге болмайды, өйткені балалардың өз мерекесіне қатысуын олардың белсенділігін арттыруға пайдаланғаны дұрыс. Мұндай жастағы балаларға сырттан қонақтар шақырылса, балалар көңілін басқа жаққа аударып, мереке оларға қызықты болмай қалуы мүмкін. Ондай сәттерде кейбір балалар жылап та жібереді.
Басқа топтың балаларын қажеттілігіне қарай біріктіруге болады. Бұл жағдайда сценарий бойынша орындалатын бағдарламаға әр түрлі екі топтың балалары қатысуын қамтамасыз етуі қажет.
Кез келген ертеңгіліккке балалардың толық қатысуын қамтамасыз ету керек. Ертеңгіліктерде орын алатын басты рольді балалардың бірінен екіншісіне ауыстырылып отырғаны жөн. Әрине, әр баланың мүмкіндігі мен мінез - құлқын да ескерген жөн. Баланың барлық кезде тек орындаушы, не тек көрермен боп қалуы дұрыс болмайды. Көпшілік ойынға нашар қатысатын бала мейрамға да аса қатты қызықпайды, ондай бала өз күшіне өзі сенбей күннен - күнге тұйықталып, жеке - дара қалуы мүмкін. Сондықтан, педагогтың міндеті әр балаға көпшіліктен орын тауып беру.
Адам өзін - өзі жетілдіруге де, сонымен қатар, өзін - өзі жоюға да қабілетті болады. Адамның өз болмысын тануға ұмтылып, тереңде жатқан талап - тілегін, қабілеттерін дамыту, сол арқылы оған толыққанды өмір сүру үшін жаңа рухани күш беру білімнің ең маңызды мақсаты болып табылады. [22,23,24]. Егеменді елдің жас ұрпақтарын тәрбиелеу, талапқа сай білім беру, бүгінгі күннің уақыт күттірмес мәселелерінің бірі болып табылады. Сондықтан да, мектепке дейінгі мекемелердің алдында балаға жүйеленіп, дайындалып берген белгілі бір білімді беріп қана қоймай, оны жалпы дамыту, яғни, сөйлеу, оқу, қоршаған орта жөнінде дұрыс көзқарас қалыптастыру, ойын дұрыс жеткізе білуге, дәлелдеуге, сөйлеу мәдениетіне, шығармашылық бағытта жұмыс істейтін, біртума ойлау қабілетімен ерекшеленетін жеке тұлға қалыптастыру міндеті болып тұр.
Балалар өміріндегі мерекелердің маңызы - адамгершілік, эстетикалық тәрбие беру құралы, әдеби шығармалар, әндер мен өлеңдер патриоттық сезімдер қалыптастырады, балалар бойында тәртіптілік, мінез - құлық, ұжымшылдық негіздерін, мәдениетін тәрбиелейді.
Мейрам күндері - балалар үшін жан тебірентер ән мен күйдің, әсем бидің, көз қуантар көріністердің қызғылықты бір әлемі. Сондықтан да, мейрам күндерін балабақшаның әрбір тәрбиеленушісі асыға күтеді, өз өнерлерін жолдастарына, тәрбиешілеріне және ата - аналарына көрсетуге асығады.
Осы жағынан алғанда, жас жеткіншектерді тәрбиелеп, оларды жан - жақты дамытып, жетілдіруге мерекелік күннің үлесі зор. Жас жеткіншектердің өзін қоршаған ортаға дұрыс қалыптастыруға өз Отанына сүйіспеншілігін арттыруға, еңбекке ынтасын күшейтуге, интернационалдық сезімін оятуға үлкен әсер етеді.
Мерекелік ертеңгіліктердің барлық түрлері (ән салу, музыка ырғағымен қимылдар жасау, би билеу, музыка аспаптарында ойнау) балаларды музыканы сүйе білуге баулудың ерекше бір түрі. Қатар отырып қуанып, толғану жас жеткіншектерді тату ұжымға топтастырады және ұжымды жауапкершілікке баулиды.
Әрбір мерекеге арналған ертеңгілік сол мерекенің қоғамдық зор мәнін, идеялық мақсаттарын жас жеткіншектердің өз сезіміне лайықтап жеткізіп, сол арқылы бүкіл халықты салтанатқа үлес қосуына мүмкіндік береді.
Балалар ертеңгілігін дайындап, өткізуде ересек кісілердің де алатын орны ерекше. Мерекелерге балаларымен қатар отырып қуану үшін ата - аналар да қатысуға тырысады. Өйткені, балалардың көрсеткен өнері, орындаушылық ерекшеліктері көңілді де, мәнді ойын түрлері ата - аналардың да ара - тұра өз өнерлерін ортаға салуы сыйлықтар, әртүрлі естелік кітапшалар беру балалар өміріндегі аса бір қуанышты сәттер болып табылады, мұқият жоспарланады.
Осыған орай, күнтізбелік жоспар жасағанда балалардың өздері тұрған жердегі еңбек адамдарының мерекеге дайындығымен таныстыруға арналған оқу іс - әрекеттері ерекше ойластырылған жөн. Өтетін оқу іс - әрекет жоспары оқылатын әңгімелердің, жатталатын өлеңдердің, көрсетілетін суреттердің жинақталған жүйелерін бұзбай енгізу керек. Ескеретін басты мәселе - олардың балаларға түсінікті болуы. Барлық дайындық жұмыстарын өтетін мереке тақырыбына топтастыру - ең негізгі мақсат десек, бұдан ата - аналарды да шет қалдыруға болмайды. Болғалы жатқан ертеңгілік туралы ата - аналарды хабардар етіп, қажет болса, олардың көмектесуін өтінген жөн. Сол сияқты, тәрбиешілер ата - аналарға мереке күндерін үйде қалай атап өту керектігі жөнінде де кеңес бергені өте орынды болады [8,9,10].
1.4 Мерекеге дайындық бойынша педагогикалық ұжымның жұмысы, мерекені ұйымдастыру
Тұтастай алғанда және әр жас тобындағы мектепке дейінгі мекеменің жұмысын жоспарлаудың тікелей негізі "балабақшадағы тәрбие бағдарламасы"болып табылады. Оның мазмұны белгілі бір уақыт кезеңіне арналған оқу-тәрбие жұмысының жоспарларында одан әрі нақтыланады.
Балабақшада оқытуды ұйымдастырудың негізгі формасы-сабақтар. Белгілі бір әдістемемен ұсынылған сабақтар жүйесі (балаларды қоршаған ортамен таныстыру, қарапайым математикалық түсініктерді қалыптастыру және т.б.) оның нақты жағдайларын, балалардың даму дәрежесі мен қарқынын ескере отырып, жұмыс жоспарында көрінеді. Сонымен, табиғаттың маусымдық өзгерістерімен танысу сабақтарының жүйесі қала маңында немесе ауылдық жерде орналасқан балабақшада және үлкен қаланың орталығында орналасқан балабақшада әр түрлі болады. Дене тәрбиесінің теориясы мен әдістемесінде негізгі қозғалыстардың бір түрін орындаудың дұрыс тәсілдерін игеруге 2-3 сабақ бөлінеді (бұл қозғалыс сабақтың негізгі мазмұны ретінде жоспарланған); жоспарда балалардың осы дағдыларды игеру қарқынына байланысты сабақтар санын өзгертуге болады.
Сабақтарды жоспарлау кезінде игерудің негізгі кезеңдері ескеріледі (білім мен дағдыларды алғашқы қабылдау, кеңейту және жалпылау, оларды өмірде қолдану -- жаңа жағдайларға көшу), материалды қайталау және оның күрделенуінің біртіндеп сипаты қарастырылады. Оқыту бөлімдерінің әрқайсысы бойынша сабақтар басқа бөлімдер бойынша сабақтарға сәйкес келеді. Мысалы, балаларды қоршаған ортамен, табиғатпен таныстыру кезінде сөйлеуді дамытудың кейбір міндеттері де шешіледі. Бағдарламаның бөлімдері арасындағы байланыстар бір немесе басқа құбылысты әр түрлі жағынан көрсетуге, ол туралы идеяларды тереңдетуге және бекітуге, білім мен дағдыларды әртүрлі жағдайларда қолдануға үйретуге мүмкіндік береді.
Оқыту сабақтан тыс уақытта, күнделікті өмірде, ойындарда, ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz