ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ СЫРТҚЫ САЯСАТЫНЫҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ
Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігі
М.Өтемісұлы атындағы Батыс Қазақстан университеті
Тарих,экономика және құқық факультеті
Әлеуметтік ғылымдар бағдарламасы
РЕФЕРАТ
Тақырыбы: Қазақстан Республикасы сыртқы саясатының
негізгі қағидаттары
Дайындаған: МО-31 студенті Нұрланқызы Ф
Тексерген: аға оқытушы, магистр Мырзабаева Б.М.
Орал, 2024ж.
ЖОСПАРЫ:
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
І. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ СЫРТҚЫ САЯСАТЫНЫҢНЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... 4
І.1. Қазақстан дипломатиясының кезеңдері (сыртқы саясатының қалыптасу кезеңдері) ... ... ... ... ... ... . ... ... ... . 4
І.2. Қазақстан - 2030 Қазақстан Республикасының стратегиялық даму бағдарламасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
ІІ. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ТМД ЖӘНЕ ЕУРОПА ОДАҒЫ ЕЛДЕРІМЕН ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСЫ ... ... ... ... ... . ... ..14
ІІ.1. Қазақстан Республикасының ТМД елдерімен ынтымақтастығы (Ресей Федерациясы, Өзбекстан Республикасы, Қырғызстан Республикасы) ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..19
КІРІСПЕ
Қазіргі танда Қазақстан мемлекеттігі қалыптасуының ең сын сағаттары артта қалды деп айта аламыз. Біздің еліміздің халықаралық қатынастар жүйесінде алатын орны ерекше. Оның әлем өмірінде жаңа сипатта, жаңа қырдан көрінуіне бар болғаны 17 жыл ғана болып отыр. Біз мұны неге сүйеніп айтып отырмыз? Қазақстанның сыртқы саясаты бейбітшілік пен ынтымақтастық бағытында дамуда.
Бүгінде біздің дипломатиямыздың түбегейлі жетістіктері ешқандай дау туғызбайды. Қазақстан тәуелсіз мемлекет ретінде дүние жүзінің барлық елдеріне танылу үстінде.
Қазақстан Республикасының ішкі саясаты қандай болса, сыртқы саясаты да сондай денгейде.
Өз қауіпсіздігіміз бен аумақтық тұтастығымызды қамтамасыз ету бізді күшті мемлекет болуға және көршілерімізбен берік және достық қарым-қатынаста болуға тиісті етеді. Сондықтан да әлем құрлығындағы мемлекеттермен арадағы сенім мен тең құқылы қарым-қатынасты дамытып, нығайта береміз.
Біздің Азиялық Шығыс мемлекеттерімен, Орталық Азия, Оңтүстік Шығыс Азия, АҚШ, Еуроодақ елдерімен қарым-қатынасымыз тиісті денгейде нығая түсуде.
Сонымен қатар, Қазақстан дипломатиясының мемлекеттік ұлттық мүдделерін білдіретін өзіндік бітім-сипаты бар екендігін айта кеткен жөн. Ол Біріккен Ұлттар Ұйымының, сондай-ақ, ЮНЕСКО-ның мүшесі ретіндегі белсенді мемлекеттердің біріне айналуда. Бұл күндері біздің еліміздің Еуропа Қауіпсіздігі мен Ынтымақтастығы жөніндегі Кеңес, Солтүстік Атлантикалық ынтымақтастық Кеңесі секілді форумдардағы үні анық естілуде.
XX ғасырдың 90-шы жылдары әлем мемлекеттерінің халықаралық істердегі бұрынғы қатынастардың түбірімен қопарыла құлау кезеңі болды.
Бүгінде әлемдік саясат сахнасында жаңа дербес тәуелсіз мемлекеттер шықты. Солардың бірі Қазақстан Республикасы еді. Халықаралық істердегі, мемлекетаралық істерді шешуде Қазақ дипломатиясының шоқтығы биіктей түсуде.
Сыртқы саясатымыздың қалыптасу кезеңі мынадай өрелі міндеттерді жүзеге асырудан басталады:
Біріншіден: біздің мемлекеттің тың сипатын танытуы;
Екіншіден: Қазақстанды халықаралық дәрежеде мойындатып, оның қауіпсіздігімен аумақтық тұтастығын қамтамасыз етуі;
Үшіншіден: әлемде болып жатқан экономикалық байланыстарға белсене араласуы.
Міне, осындай қалыптасу кезеңін Қазақ елі басынан өткерді, яғни оны қалай жүзеге асырды, қандай жаңа бағыттар мен жолдардан өтті, қазіргі кезеңде оның даму барысы қалай? Жалпы Қазақстанның сыртқы саяси қырлары зерттеуді қажет етеді. Ал бұл тақырып өз кемеліне жетіп, толық зерттелмеген, яғни Қазақстан Республикасының сыртқы саясатының негізгі бағыттары және экономикалық байланыстары атты тақырып алдағы уақыттарда өз маңыздылығымен зерттеуді қажет етеді.
І.ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ СЫРТҚЫ САЯСАТЫНЫҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ.
І.1.Қазақстан дипломатиясының кезеңдері
Тоқсаныншы жылдар-қазақ халқының халықаралық істердегі бұрынғы қатынастардың түп - тамырымен қопарыла құлау кезеңі деп айтуға болатындай еді. Жалпы территорияның ішіндегі соғыс, кең ауқымды терроризмнің етек алуына, жаңа сепаратистік тажалдардың шектен шығуындағы асқынған тұсы еді. Кеңес Одағының күйреуі және қос кіндікті дүниенің құлауына байланысты халықаралық қатынастардың жаңа жүйесі пайда болуда.
Қазақстан Республикасы тәуелсіздік алған алғашқы жылдары - ақ өзінің сыртқы саясатын тездетіп қалыптастыру қажет болды, әйтпесе, орасан нұқсан келуі мүмкін еді.
Қазақстанның сыртқы саясатының тұжырымдамасын Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев өзінің 1992 жылы мамыр айында шыққан Қазақстаннның егемендік мемлекет ретінде қалыптасуы мен дамуының стратегиясы атты еңбегінде атап көрсетті.
Біздің еліміз өзінің геосаяси жағдайын, этнодемографиялық және басқа факторларды ескере отырып, өзінің көп бағытты демографиясын одан әрі жүзеге асыруда. Мұның негізгі мәні - әлемдік деңгейдегі істерде елеулі орын алатын және еліміздің нақты мүдделері тоқайласатын мемлекеттердің бәрімен достық және өзара сенімділік сипатындағы қарым - қатынасын дамытуда.
Сыртқы саясатымыздың қалыптасу кезеңі мынадай өзекті міндеттерді жүзеге асырудан басталды. Біздің мемлекетіміздің тың сипатын танытуымыз және Қазақстанды халықаралық дәрежеде мойындатып, оның қауіпсіздігі мен аумақтық тұтастығын қамтамасыз етуі қажет болды. Осы аталған міндеттерді жүзеге асыруда Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың еңбегі аса зор бағалануда.
1988 жылдан бастап жалпы мемлекеттік көзқарас түбірімен өзгеріп кетті. Ең алдымен Одақтас республикалардың ролі мен құқығын көтеру, оларға орталық өкілдіктерінің біраз бөлігін беру жөнінде мәселе көтерілді. Республика сыртқы істер министрлігі нығайтылып, Қазақстан сыртқы экономикалық қызметке белсендірек қатыстырылды.
Қазақстан Республикасы тәуелсіздік жариялағаннан кейін Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев еліміз халықаралық қатынастардың дербес тұлғасы ретінде саяси - дипломатиялық тұрғыдан танылуына тікелей көмек көрсетуде. Қазақстан сыртқы саясатының доктриналық негіздері әзірленіп, ұлттық мемлекеттік мүдделерді сыртқы саяси ведомство икемділікпен мақсатты түрде жүзеге асыруда. Қазақстанның шетелдегі дипломатиялық және консулдық өкілдіктерінің қарекет қимылы жедел ұлғаю үстінде. Қазіргі таңда Елбасымыздың таңдап, тауып тағайындаған адамдары ойдағыдай басқару үстінде.
Тәуелсіздік алғаннан кейінгі екі айдың ішінде әлемнің 92 мемлекеті елімізді таныды. Қазақстанның сыртқы дүниемен өзара қарым - қатынасының шарттық - құқықтық базасы жасалып және даму үстінде. Ядролық державалар - АҚШ, Ресей, Ұлыбритания, Қытай, Франция тарапынан қауіпсіздік кепілдігі қамтамасыз етілуде.
Біздің дәуірімізде бәсекелестік әскери саладан саяси және экономикалық салаға ауыса бастауына байланысты шет мемлекеттермен тату көршіліктің қалыптасуына бар күш жігерін жұмсау үстінде болды. Осыған орай сыртқы саяси қызметке басымдық берілуде. Сол кездегі әлеуметтік - саяси жағдайға байланысты, сыртқы саяси қызметке басымдық беріліп, дамыту үстінде болды. Егемендік алған жылдары Сыртқы істер министрлігін құру оңай іс болмағаны бәрімізге белгілі. Біздің сыртқы саяси қызметтегі дәстүріміз жұтаң еді, өйткені, ол Кеңес Одағы кезінде дипломатиядан алыс қызметпен шұғылдануда төменгі деңгейде болды. Еліміздегі сыртқы саяси қызметтің тиімділігі көбіне дипломатиялық кадрларға байланысты шешілуде. Сондықтан алғашқы кезде КСРО Сыртқы істер министрлігінің Орталық аппаратында және шетелдерде жұмыс істеп жүрген қазақстандықтар еліміздің сыртқы саяси ведомствосына қызметке шақырылғанын айтуымызға болады.
Республикаға он екі жоғары маманданған демократтар келген, солардың бірі - Қасымжомарт Тоқаев - 1994 жылы қазан айынан бастап еліміздің Сыртқы Істер министрі болды.
1992 жылы 2 шілдеде Республикамыздың Президенті жарлығымен Қазақстан Республикасы Сыртқы Істер министрлігі туралы Ереже қабылданды.
1997 жылы қарашаның 12 - сінде Дипломатиялық қызмет туралы Қазақстан Республикасының заңы қабылданды. Онда дипломатиялық қызмет органдарына мынадай міндеттер жүктелді:
- Қазақстан Республикасының сыртқы саясатының тұжырымдамасы мен негізгі бағыттарын әзірлеу және Қазақстан Республикасының Президенті мен Үкіметіне тиісті ұсыныстар жасау;
-дипломатиялық құралдар мен әдістер арқылы Қазақстан Республикасының егемендігін, қауіпсіздігін, аумақтық тұтастығы мен шекараларының мызғымастығын қозғауды;
-басқа мемлекеттермен өзара қатынастарда және халықаралық аренада оның саяси сауда, экономикалық және өзге де мүдделерін қамтамасыз ету, тағы басқалар айтылды.
Қазақстанның стратегиялық шабуыл қару - жарағын шектеу мен қысқарту туралы шартқа, орта және таяу қашықтағы ракеталарды жою туралы шартқа қатысуы, сондай - ақ 1993 жылы желтоқсанда ядролық қаруды таратпау туралы шартқа қосылуы - еліміздің әлемдік қауымдастыққа тұтасуының жаңа мүмкіндіктерін ашуда.
Қазақстанның сыртқы саясат тұжырымдамасында көрші мемлекеттермен арадағы өзара қарым - қатынасына айқын басымдылық берілуде.
Ресей Федерациясымен 25 мамыр 1992 жылы Достық, ынтымақтастық және өзара көмек туралы шартқа, 28 наурыз 1994 жылы Интеграция және экономикалық ынтымақтастықты одан әрі тереңдету туралы шартқа, 20 қазан 1995 жылы Қазақстан мен Ресей ынтымақтастығын кеңейту және тереңдету туралы бірлескен декларацияға қол қойылып, оларда мемлекеттік егемендікті және аумақтық тұтастықты өзара сыйлау, күш қолданбау, мәселелерді бейбіт түрде шешу, теңдік және бір - бірінің ішкі істеріне қол сұқпаушылық, адам құқын жүзеге асыру принциптерін басшылыққа алатындықтарын жариялады.
1994 жылдың қыркүйек айында Алматыда Евразия кеңістігі: органдастық мүмкіндіктері және олардың жүзеге асуы деген тақырыпта ғылыми - практикалық конференция өтті. Оған Достастық
елдерінің барлығынан мемлекет, қоғам саяси қайраткерлер, ғалымдар, бұқаралық ақпарат өкілдері қатысты. Конференцияға қатысушылар өздері қабылдаған қорытынды құжатта: Мемлекеттердің Еуразия Одағы идеясын және басқа органдастық жобаларын пайдалана отырып, ТМД органдастық мүмкіндіктерін бекіте түсу жолында қадамдар жасауды ұсынды. Онда тәуелсіз мемлекеттердегі алпыстан астам ұжымдық қатысушылар атынан Қазақ басшысы Н.Назарбаевтың бастамасын қолдау қажеттілігі айтылды: Бүкіл ТМД бұл қалпында өмір сүре алмайтыны анықталып отыр. Ынтымақтастықтардың жаңа түрлері, экономикалық, қорғаныстық, дипломатиялық, экологиялық жаңа шарттар жасауы қажет.
Қазақстан Республикасы мен Ресей ұлттық белгісі бойынша кемсітушілікке жол бермеу, жеке бастың құқығы мен бостандығын қатаң түрде сақтау, екі ел арасындағы ғылыми, мәдени байланыстарды дамыту атап көрсетілуде. Алдағы уақытта да ұлттық экстремизмнің, сепаратизмнің кез - келген көріністеріне табанды түрде қарсы шығу қажеттілігі аталынуда.
Еліміздің сыртқы саяси ведомствосы алдындағы басты міндеттің бірі - Каспий теңізінің құрлықтық мәртебесі (статусы) туралы конвенцияны жасау болып табылады. Мұны Каспий жағалауына қатысты мемлекеттер, яғни Әзірбайжан, Ресей, Қазақстан, Түркіменстан, Иран белгілеуге тиісті болды. Құқықтық мәртебеге: кеме қатынасы, биологиялық және минералдық ресурстарды пайдалану, экология, теңіз деңгейінің көтерілуін қоса алғанда, жағалау бойындағы мемлекеттер юристикциясының шектеуін де белгілеу мәселелерін зерттеу кірді. Каспийді тек бейбіт мақсаттарда ғана пайдалану: осы теңізді бейбітшілік, тату көршілік, достық пен ынтымақтастық аймағы ретінде сақтау; Каспийге байланысты мәселелердің барлығын бейбіт құралдармен шешу; қоршаған ортаны қорғау және Каспий теңізінің ластануын болдырмау, ресурстарын сақтау, ұдайы өндіріп және оларды тиімді пайдалану; Каспий жағалауы мемлекеттерінің қоршаған ортаға және бір - біріне теңізді пайдалану және оның ресурстарын игеру жөніндегі қызметінің нәтижесінде келтірген зияны үшін жауапкершілігі; Каспий жағалауы мемлекеттерінің сауда кеме қатынастарының еркіндігі мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету енеді.
Бағдарлама бойынша геофизикалық және геологиялық барлық жұмыстарын, көмірсутегі шикізатының кен орнын игеруді қоса алғанда, өзара тиімді ынтымақтастықты дамыту туралы нақты ұсыныстарымен алмасуда.
Сонымен қатар, Қытай Халық Республикасымен қарым - қатынасқа ерекше маңыз берілуде. Екі ел арасында 1992 жылы 3 қаңтарда дипломатиялық қатынастар орнату туралы бірлескен мазмұндамаға, 1992 жылы 26 ақпанда бірлескен мазмұндамаға, 1993 жылы 18 қазанда бірлескен декларацияға, 1995 жылы 11 қыркүйекте бірлескен декларацияға қол қойылды. Соңғы екеуіне Елбасы Назарбаев пен Қытай Халық Республикасы төрағасы Ц.Цзамин қол қойды.
Екі жақ өздерінің арасындағы тату көршіліктің ұзақ мерзімді және тұрақты қатынастарын, достық пен өзара тиімді ынтымақтастықты қолдау және дамыту екі елдің және халықтардың түпкілікті мүдделеріне жауап беруде, Азиядағы және бүкіл дүние жүзіндегі бейбітшілікті, тұрақтылық пен дамуды сақтау мен нығайтуға қолайлы жағдай жасайды; екі жақты қатынастардың саяси, экономикалық ізгілік және басқа салаларда одан әрі дамуы үшін кең болашақтың мәні зор әлеумет бар деп саналуда.
Екі ел өзара түсіністік пен сенімді нығайтуды, әр түрлі деңгейлерде жан - жақты диалогты қолдауды одан әрі жалғастыратын, жалпы қабылданған халықаралық құқық нормаларының негізінде зиянсыздық, тілектестік, өзара мүдделерді ескеру рухында туындаған проблемаларды шешуді одан әрі жалғастыратынын атап көрсетуде.
Қазақстан - Қытай мемлекеттік шекарасы туралы 1994 жылы 26 сәуірде қол қойылған келісім ерекше аталып көрсетілді. Екі ел кеңесе отырып, өзара төзімділік пен өзара түсіністік рухында, екі жақ үшін қолайлы болатын әділетті де ұстамды шешімді табу үшін тез арада шекараны белгілеу аталынды. Сонымен қатар, Қазақстан мен Қытай үкіметтері арасында Қытайдың Ляньюьган теңіз портын Оңтүстік - Шығыс Азия, Солтүстік және Оңтүстік Америка елдеріне және кері бағытта жөнелтілетін Қазақстан жүктерін өңдеу және тасымалдауға пайдалану туралы келісімге қол қойылды.
1995 жылы 15 ақпандағы сыртқы саясат мәселелеріне арналған алғашқы мәжілісте еліміздің сыртқы саясатының тактикалық және стратегиялық міндеттері белгіленді. Өткен он алты жылда сыртқы саяси қызметте едәуір алға жылжу болды: инфрақұрылым және шарттық - құқықтық база жасалынуда. Дипломатияны экономикаландыру яғни шетелдік инвестицияны еліміздің экономикасына тарту міндеті бірінші қатарға қойылуда.
Нұрсұлтан Әбішұлы өз сөзінде сыртқы саясатымыздың негізгі бағыттарын атады, олар - Қазақстанның мемлекеттілігі мен тәуелсіздігін нығайту, дамуымыздың бірден - бір кепілі болып табылатын қоғамдық - саяси тұрақтылықты, азаматтық келісім мен ұлтаралық қауымдастық пен ықпалдастықты күшейтуде.
1996 жылы 11 қыркүйектегі екінші рет өткен Сыртқы істер Министрлігі кеңейтілген мәжілісінде Елбасы Назарбаев дипломатиялық қызмет алдындағы міндеттерге тоқталды. Атап айтқанда, сыртқы саясат ведомствосы тек қана сыртқы саясаттың елімізге тиімді жүргізілуіне ғана жауап беріп қоймайды, сонымен қатар, ол - барлық халықаралық акциялардың үйлестіруші рөлін атқаруға тиіс, дүние жүзіндегі саяси және экономикалық жағдайларды, шет мемлекеттердің сыртқы және ішкі саясатын, халықаралық ұйымдардың қызметі зерттелуінде.
1999 жылы қаңтардың 21 күні Елбасы Назарбаев Қазақстан халықтары Ассамблеясының бесінші сессиясында жасаған баяндамасында былай деді: Өткен сайлаудың екі бірдей ұлттық қатері болды. Біріншісі - ұлттар арасында жік жүруі, екіншісі - ұлттың өз ішінен бөлшектенуі. ХХ ғасыр көптеген жас тәуелсіз мемлекеттер егемендік алғаннан кейін кенет өзара соғыс басталғанын... біз тарихтан жақсы білеміз. Тарихтан тағылым алмаған жұрт мұның өтемін өз қолымен төлейді. Біз тәуелсіз де қуатты мемлекетті сақтап қалу тек ұлттық тыныштықты сақтау арқылы ғана мүмкін екенін мойындауға тиіспіз... Егер Қазақстанда ұлтаралық қақтығыс шығып, қан төгілетін болса, оны Біріккен Ұлттар Ұйымы да, Еуропалық қауіпсіздік және ынтымақтастық жөніндегі ұйым да, басқалар да ұзақ уақытқа дейін тоқтата алмайды.
1998 жылы қыркүйектің 14 - і күні Сыртқы істер министрлігі алқасының үшінші рет өткен кеңейтілген мәжілісіне Елбасы Назарбаев қатысты. Осы аталған мәжілісте Сыртқы Саясат ведомствосының басшысы Қасымжомарт Тоқаев баяндама жасады. Өткен жылдарда Қазақстан мен әлемнің бір - бір елінің арасында қарсыласу болмағандығы аталып көрсетілді. Елбасы Қазақстан Республикасының Дипломатиясының бұдан былайғы міндеті - экономиканың ойысуына, еліміздің шетел инвестицияларына кең өріс алуға қарай бағдарлауға тиіс екендігі, бұл ретте біздің экономикалық жоспарларды әлемге танытып, көрсете білудің маңызы зор екендігіне көңіл бөлуде.
Елбасы Қазақстаннның сыртқы саясатты қалыптастыру кезеңінен ойдағыдай өтіп, жаңа тарихи жағдайдағы мемлекеттік саясатымыздың ажырамас бөлігі ретінде бекіп, кемеліне келіп отырғанын атап өтті.
Орталық Азиядағы көршілес мемлекеттермен, ең алдымен Қырғызстанмен және Өзбекстанмен Одақтастық қарым - қатынастың бекем іргетасы қалануда. Сонымен бірге, Украинамен, Белоруспен, Кавказ мемлекеттерімен арадағы өзара қарым - қатынастар ерекше қарқын үстінде.
Еуропадағы Қауіпсіздік Ынтымақтастық Ұйымы да Қазақстанды жақсы тани бастауда. Алматыда осы ұйымның аймақтық кеңесін ашу жөнінде шешім қабылдануда. НАТО мен Қазақстан қатынастарында да дұрыс шешім табылуда.
Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйініне келер болсақ, сыртқы саясатты жүргізудің Қазақстан мен оның азаматтары үшін пайдасы ұшан - теңіз екенін тағы да атап өтуге тура келеді. Шындығына келгенде, мұның өзі мемлекеттің тәуелсіздігін мәмлегерлік құралдармен қозғап, нығайтуда. Ал бұл халықаралық қатынастың саласындағы отандық мамандардың кәсіби жасағына сеніп тапсырылды. Сайып келгенде, бұл ашық аспан, халықтар мен үкіметтердің бір - бірін терең түсінуі, мемлекет пен Қазақстан бизнесінің экономикалық мүдделерін сақтап қалуы.
Сонымен, Қазақстан дипломатиясы өзінің қалыптасу кезеңін ойдағыдай аяқтап, қазіргі кезде кемеліне келуіне байланысты еліміздің халықаралық қатынастар жүйесіндегі орны мен рөлін айқындауына қызмет етуде.
І.2. Қазақстан -2030 Қазақстан Республикасының стратегиялық даму бағдарламасы.
Тәуелсіз Қазақстанның 2030 жылға дейінгі стратегиялық дамуының жария етілгеніне биыл 11 жыл толуда.
Адамзат тарихына шаққанда қас - қағым сәт болып есептелінетін осы мерзім ішінде еліміз маңыздылығы жағынан ғасырларға тез келетіндей кезеңдерді басынан өткеріп үлгеруде. Стратегиялық даму бағдарламасы қабылданған сан жылдар көпшілігіміздің есімізде саралануда. Нарықтық экономикаға бет бұрған сәтте ұлттық өндірісіміз дағдарысқа ұшырап, сөйтіп мыңдаған адамдар жұмыстан шеттетіліп, олар шарасыздықтың күйін кешуге мәжбүр болды.
Халқыңыз молшылықта болса - Сіз неден таршылық көресіз? деп Қытайдың ұлы ойшылы Конфуций айтқандай, неғұрлым кең мағынасында алғанда, үкіметтің кез келген әрекетінің әлеуметтік, яғни қоғамдық маңызы бар екендігінде.
Бүгінгі күні Қазақстанның стратегиялық дамуын айқындап берген басты құжаттың негізгі бағыттары біртіндеп және өз ретімен жүзеге асырылуда. Осы аталған Қазақстан 2030 стратегиясында Қазақстанның миссиясы ашылып көрсетілді. Ұлттық қауіпсіздік, ішкі саяси тұрақтылық және қоғамның бірігуі, жоғарғы деңгейдегі шет елдік инвестициялары бар дамыған нарықтық экономикаға негізделген экономикалық өрлеу, Қазақстан азаматтарының денсаулығы, білімі және игілігі, энергетикалық ресурстар, инфрақұрылым, транспорт және байланыс;Олар елдің толық көлемді, кешенді және жүйелі дамуын жүзеге асыруға мүмкіндік беруде. Олардың ерекшелігі ... жалғасы
М.Өтемісұлы атындағы Батыс Қазақстан университеті
Тарих,экономика және құқық факультеті
Әлеуметтік ғылымдар бағдарламасы
РЕФЕРАТ
Тақырыбы: Қазақстан Республикасы сыртқы саясатының
негізгі қағидаттары
Дайындаған: МО-31 студенті Нұрланқызы Ф
Тексерген: аға оқытушы, магистр Мырзабаева Б.М.
Орал, 2024ж.
ЖОСПАРЫ:
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
І. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ СЫРТҚЫ САЯСАТЫНЫҢНЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... 4
І.1. Қазақстан дипломатиясының кезеңдері (сыртқы саясатының қалыптасу кезеңдері) ... ... ... ... ... ... . ... ... ... . 4
І.2. Қазақстан - 2030 Қазақстан Республикасының стратегиялық даму бағдарламасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
ІІ. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ТМД ЖӘНЕ ЕУРОПА ОДАҒЫ ЕЛДЕРІМЕН ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСЫ ... ... ... ... ... . ... ..14
ІІ.1. Қазақстан Республикасының ТМД елдерімен ынтымақтастығы (Ресей Федерациясы, Өзбекстан Республикасы, Қырғызстан Республикасы) ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..19
КІРІСПЕ
Қазіргі танда Қазақстан мемлекеттігі қалыптасуының ең сын сағаттары артта қалды деп айта аламыз. Біздің еліміздің халықаралық қатынастар жүйесінде алатын орны ерекше. Оның әлем өмірінде жаңа сипатта, жаңа қырдан көрінуіне бар болғаны 17 жыл ғана болып отыр. Біз мұны неге сүйеніп айтып отырмыз? Қазақстанның сыртқы саясаты бейбітшілік пен ынтымақтастық бағытында дамуда.
Бүгінде біздің дипломатиямыздың түбегейлі жетістіктері ешқандай дау туғызбайды. Қазақстан тәуелсіз мемлекет ретінде дүние жүзінің барлық елдеріне танылу үстінде.
Қазақстан Республикасының ішкі саясаты қандай болса, сыртқы саясаты да сондай денгейде.
Өз қауіпсіздігіміз бен аумақтық тұтастығымызды қамтамасыз ету бізді күшті мемлекет болуға және көршілерімізбен берік және достық қарым-қатынаста болуға тиісті етеді. Сондықтан да әлем құрлығындағы мемлекеттермен арадағы сенім мен тең құқылы қарым-қатынасты дамытып, нығайта береміз.
Біздің Азиялық Шығыс мемлекеттерімен, Орталық Азия, Оңтүстік Шығыс Азия, АҚШ, Еуроодақ елдерімен қарым-қатынасымыз тиісті денгейде нығая түсуде.
Сонымен қатар, Қазақстан дипломатиясының мемлекеттік ұлттық мүдделерін білдіретін өзіндік бітім-сипаты бар екендігін айта кеткен жөн. Ол Біріккен Ұлттар Ұйымының, сондай-ақ, ЮНЕСКО-ның мүшесі ретіндегі белсенді мемлекеттердің біріне айналуда. Бұл күндері біздің еліміздің Еуропа Қауіпсіздігі мен Ынтымақтастығы жөніндегі Кеңес, Солтүстік Атлантикалық ынтымақтастық Кеңесі секілді форумдардағы үні анық естілуде.
XX ғасырдың 90-шы жылдары әлем мемлекеттерінің халықаралық істердегі бұрынғы қатынастардың түбірімен қопарыла құлау кезеңі болды.
Бүгінде әлемдік саясат сахнасында жаңа дербес тәуелсіз мемлекеттер шықты. Солардың бірі Қазақстан Республикасы еді. Халықаралық істердегі, мемлекетаралық істерді шешуде Қазақ дипломатиясының шоқтығы биіктей түсуде.
Сыртқы саясатымыздың қалыптасу кезеңі мынадай өрелі міндеттерді жүзеге асырудан басталады:
Біріншіден: біздің мемлекеттің тың сипатын танытуы;
Екіншіден: Қазақстанды халықаралық дәрежеде мойындатып, оның қауіпсіздігімен аумақтық тұтастығын қамтамасыз етуі;
Үшіншіден: әлемде болып жатқан экономикалық байланыстарға белсене араласуы.
Міне, осындай қалыптасу кезеңін Қазақ елі басынан өткерді, яғни оны қалай жүзеге асырды, қандай жаңа бағыттар мен жолдардан өтті, қазіргі кезеңде оның даму барысы қалай? Жалпы Қазақстанның сыртқы саяси қырлары зерттеуді қажет етеді. Ал бұл тақырып өз кемеліне жетіп, толық зерттелмеген, яғни Қазақстан Республикасының сыртқы саясатының негізгі бағыттары және экономикалық байланыстары атты тақырып алдағы уақыттарда өз маңыздылығымен зерттеуді қажет етеді.
І.ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ СЫРТҚЫ САЯСАТЫНЫҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ.
І.1.Қазақстан дипломатиясының кезеңдері
Тоқсаныншы жылдар-қазақ халқының халықаралық істердегі бұрынғы қатынастардың түп - тамырымен қопарыла құлау кезеңі деп айтуға болатындай еді. Жалпы территорияның ішіндегі соғыс, кең ауқымды терроризмнің етек алуына, жаңа сепаратистік тажалдардың шектен шығуындағы асқынған тұсы еді. Кеңес Одағының күйреуі және қос кіндікті дүниенің құлауына байланысты халықаралық қатынастардың жаңа жүйесі пайда болуда.
Қазақстан Республикасы тәуелсіздік алған алғашқы жылдары - ақ өзінің сыртқы саясатын тездетіп қалыптастыру қажет болды, әйтпесе, орасан нұқсан келуі мүмкін еді.
Қазақстанның сыртқы саясатының тұжырымдамасын Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев өзінің 1992 жылы мамыр айында шыққан Қазақстаннның егемендік мемлекет ретінде қалыптасуы мен дамуының стратегиясы атты еңбегінде атап көрсетті.
Біздің еліміз өзінің геосаяси жағдайын, этнодемографиялық және басқа факторларды ескере отырып, өзінің көп бағытты демографиясын одан әрі жүзеге асыруда. Мұның негізгі мәні - әлемдік деңгейдегі істерде елеулі орын алатын және еліміздің нақты мүдделері тоқайласатын мемлекеттердің бәрімен достық және өзара сенімділік сипатындағы қарым - қатынасын дамытуда.
Сыртқы саясатымыздың қалыптасу кезеңі мынадай өзекті міндеттерді жүзеге асырудан басталды. Біздің мемлекетіміздің тың сипатын танытуымыз және Қазақстанды халықаралық дәрежеде мойындатып, оның қауіпсіздігі мен аумақтық тұтастығын қамтамасыз етуі қажет болды. Осы аталған міндеттерді жүзеге асыруда Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың еңбегі аса зор бағалануда.
1988 жылдан бастап жалпы мемлекеттік көзқарас түбірімен өзгеріп кетті. Ең алдымен Одақтас республикалардың ролі мен құқығын көтеру, оларға орталық өкілдіктерінің біраз бөлігін беру жөнінде мәселе көтерілді. Республика сыртқы істер министрлігі нығайтылып, Қазақстан сыртқы экономикалық қызметке белсендірек қатыстырылды.
Қазақстан Республикасы тәуелсіздік жариялағаннан кейін Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев еліміз халықаралық қатынастардың дербес тұлғасы ретінде саяси - дипломатиялық тұрғыдан танылуына тікелей көмек көрсетуде. Қазақстан сыртқы саясатының доктриналық негіздері әзірленіп, ұлттық мемлекеттік мүдделерді сыртқы саяси ведомство икемділікпен мақсатты түрде жүзеге асыруда. Қазақстанның шетелдегі дипломатиялық және консулдық өкілдіктерінің қарекет қимылы жедел ұлғаю үстінде. Қазіргі таңда Елбасымыздың таңдап, тауып тағайындаған адамдары ойдағыдай басқару үстінде.
Тәуелсіздік алғаннан кейінгі екі айдың ішінде әлемнің 92 мемлекеті елімізді таныды. Қазақстанның сыртқы дүниемен өзара қарым - қатынасының шарттық - құқықтық базасы жасалып және даму үстінде. Ядролық державалар - АҚШ, Ресей, Ұлыбритания, Қытай, Франция тарапынан қауіпсіздік кепілдігі қамтамасыз етілуде.
Біздің дәуірімізде бәсекелестік әскери саладан саяси және экономикалық салаға ауыса бастауына байланысты шет мемлекеттермен тату көршіліктің қалыптасуына бар күш жігерін жұмсау үстінде болды. Осыған орай сыртқы саяси қызметке басымдық берілуде. Сол кездегі әлеуметтік - саяси жағдайға байланысты, сыртқы саяси қызметке басымдық беріліп, дамыту үстінде болды. Егемендік алған жылдары Сыртқы істер министрлігін құру оңай іс болмағаны бәрімізге белгілі. Біздің сыртқы саяси қызметтегі дәстүріміз жұтаң еді, өйткені, ол Кеңес Одағы кезінде дипломатиядан алыс қызметпен шұғылдануда төменгі деңгейде болды. Еліміздегі сыртқы саяси қызметтің тиімділігі көбіне дипломатиялық кадрларға байланысты шешілуде. Сондықтан алғашқы кезде КСРО Сыртқы істер министрлігінің Орталық аппаратында және шетелдерде жұмыс істеп жүрген қазақстандықтар еліміздің сыртқы саяси ведомствосына қызметке шақырылғанын айтуымызға болады.
Республикаға он екі жоғары маманданған демократтар келген, солардың бірі - Қасымжомарт Тоқаев - 1994 жылы қазан айынан бастап еліміздің Сыртқы Істер министрі болды.
1992 жылы 2 шілдеде Республикамыздың Президенті жарлығымен Қазақстан Республикасы Сыртқы Істер министрлігі туралы Ереже қабылданды.
1997 жылы қарашаның 12 - сінде Дипломатиялық қызмет туралы Қазақстан Республикасының заңы қабылданды. Онда дипломатиялық қызмет органдарына мынадай міндеттер жүктелді:
- Қазақстан Республикасының сыртқы саясатының тұжырымдамасы мен негізгі бағыттарын әзірлеу және Қазақстан Республикасының Президенті мен Үкіметіне тиісті ұсыныстар жасау;
-дипломатиялық құралдар мен әдістер арқылы Қазақстан Республикасының егемендігін, қауіпсіздігін, аумақтық тұтастығы мен шекараларының мызғымастығын қозғауды;
-басқа мемлекеттермен өзара қатынастарда және халықаралық аренада оның саяси сауда, экономикалық және өзге де мүдделерін қамтамасыз ету, тағы басқалар айтылды.
Қазақстанның стратегиялық шабуыл қару - жарағын шектеу мен қысқарту туралы шартқа, орта және таяу қашықтағы ракеталарды жою туралы шартқа қатысуы, сондай - ақ 1993 жылы желтоқсанда ядролық қаруды таратпау туралы шартқа қосылуы - еліміздің әлемдік қауымдастыққа тұтасуының жаңа мүмкіндіктерін ашуда.
Қазақстанның сыртқы саясат тұжырымдамасында көрші мемлекеттермен арадағы өзара қарым - қатынасына айқын басымдылық берілуде.
Ресей Федерациясымен 25 мамыр 1992 жылы Достық, ынтымақтастық және өзара көмек туралы шартқа, 28 наурыз 1994 жылы Интеграция және экономикалық ынтымақтастықты одан әрі тереңдету туралы шартқа, 20 қазан 1995 жылы Қазақстан мен Ресей ынтымақтастығын кеңейту және тереңдету туралы бірлескен декларацияға қол қойылып, оларда мемлекеттік егемендікті және аумақтық тұтастықты өзара сыйлау, күш қолданбау, мәселелерді бейбіт түрде шешу, теңдік және бір - бірінің ішкі істеріне қол сұқпаушылық, адам құқын жүзеге асыру принциптерін басшылыққа алатындықтарын жариялады.
1994 жылдың қыркүйек айында Алматыда Евразия кеңістігі: органдастық мүмкіндіктері және олардың жүзеге асуы деген тақырыпта ғылыми - практикалық конференция өтті. Оған Достастық
елдерінің барлығынан мемлекет, қоғам саяси қайраткерлер, ғалымдар, бұқаралық ақпарат өкілдері қатысты. Конференцияға қатысушылар өздері қабылдаған қорытынды құжатта: Мемлекеттердің Еуразия Одағы идеясын және басқа органдастық жобаларын пайдалана отырып, ТМД органдастық мүмкіндіктерін бекіте түсу жолында қадамдар жасауды ұсынды. Онда тәуелсіз мемлекеттердегі алпыстан астам ұжымдық қатысушылар атынан Қазақ басшысы Н.Назарбаевтың бастамасын қолдау қажеттілігі айтылды: Бүкіл ТМД бұл қалпында өмір сүре алмайтыны анықталып отыр. Ынтымақтастықтардың жаңа түрлері, экономикалық, қорғаныстық, дипломатиялық, экологиялық жаңа шарттар жасауы қажет.
Қазақстан Республикасы мен Ресей ұлттық белгісі бойынша кемсітушілікке жол бермеу, жеке бастың құқығы мен бостандығын қатаң түрде сақтау, екі ел арасындағы ғылыми, мәдени байланыстарды дамыту атап көрсетілуде. Алдағы уақытта да ұлттық экстремизмнің, сепаратизмнің кез - келген көріністеріне табанды түрде қарсы шығу қажеттілігі аталынуда.
Еліміздің сыртқы саяси ведомствосы алдындағы басты міндеттің бірі - Каспий теңізінің құрлықтық мәртебесі (статусы) туралы конвенцияны жасау болып табылады. Мұны Каспий жағалауына қатысты мемлекеттер, яғни Әзірбайжан, Ресей, Қазақстан, Түркіменстан, Иран белгілеуге тиісті болды. Құқықтық мәртебеге: кеме қатынасы, биологиялық және минералдық ресурстарды пайдалану, экология, теңіз деңгейінің көтерілуін қоса алғанда, жағалау бойындағы мемлекеттер юристикциясының шектеуін де белгілеу мәселелерін зерттеу кірді. Каспийді тек бейбіт мақсаттарда ғана пайдалану: осы теңізді бейбітшілік, тату көршілік, достық пен ынтымақтастық аймағы ретінде сақтау; Каспийге байланысты мәселелердің барлығын бейбіт құралдармен шешу; қоршаған ортаны қорғау және Каспий теңізінің ластануын болдырмау, ресурстарын сақтау, ұдайы өндіріп және оларды тиімді пайдалану; Каспий жағалауы мемлекеттерінің қоршаған ортаға және бір - біріне теңізді пайдалану және оның ресурстарын игеру жөніндегі қызметінің нәтижесінде келтірген зияны үшін жауапкершілігі; Каспий жағалауы мемлекеттерінің сауда кеме қатынастарының еркіндігі мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету енеді.
Бағдарлама бойынша геофизикалық және геологиялық барлық жұмыстарын, көмірсутегі шикізатының кен орнын игеруді қоса алғанда, өзара тиімді ынтымақтастықты дамыту туралы нақты ұсыныстарымен алмасуда.
Сонымен қатар, Қытай Халық Республикасымен қарым - қатынасқа ерекше маңыз берілуде. Екі ел арасында 1992 жылы 3 қаңтарда дипломатиялық қатынастар орнату туралы бірлескен мазмұндамаға, 1992 жылы 26 ақпанда бірлескен мазмұндамаға, 1993 жылы 18 қазанда бірлескен декларацияға, 1995 жылы 11 қыркүйекте бірлескен декларацияға қол қойылды. Соңғы екеуіне Елбасы Назарбаев пен Қытай Халық Республикасы төрағасы Ц.Цзамин қол қойды.
Екі жақ өздерінің арасындағы тату көршіліктің ұзақ мерзімді және тұрақты қатынастарын, достық пен өзара тиімді ынтымақтастықты қолдау және дамыту екі елдің және халықтардың түпкілікті мүдделеріне жауап беруде, Азиядағы және бүкіл дүние жүзіндегі бейбітшілікті, тұрақтылық пен дамуды сақтау мен нығайтуға қолайлы жағдай жасайды; екі жақты қатынастардың саяси, экономикалық ізгілік және басқа салаларда одан әрі дамуы үшін кең болашақтың мәні зор әлеумет бар деп саналуда.
Екі ел өзара түсіністік пен сенімді нығайтуды, әр түрлі деңгейлерде жан - жақты диалогты қолдауды одан әрі жалғастыратын, жалпы қабылданған халықаралық құқық нормаларының негізінде зиянсыздық, тілектестік, өзара мүдделерді ескеру рухында туындаған проблемаларды шешуді одан әрі жалғастыратынын атап көрсетуде.
Қазақстан - Қытай мемлекеттік шекарасы туралы 1994 жылы 26 сәуірде қол қойылған келісім ерекше аталып көрсетілді. Екі ел кеңесе отырып, өзара төзімділік пен өзара түсіністік рухында, екі жақ үшін қолайлы болатын әділетті де ұстамды шешімді табу үшін тез арада шекараны белгілеу аталынды. Сонымен қатар, Қазақстан мен Қытай үкіметтері арасында Қытайдың Ляньюьган теңіз портын Оңтүстік - Шығыс Азия, Солтүстік және Оңтүстік Америка елдеріне және кері бағытта жөнелтілетін Қазақстан жүктерін өңдеу және тасымалдауға пайдалану туралы келісімге қол қойылды.
1995 жылы 15 ақпандағы сыртқы саясат мәселелеріне арналған алғашқы мәжілісте еліміздің сыртқы саясатының тактикалық және стратегиялық міндеттері белгіленді. Өткен он алты жылда сыртқы саяси қызметте едәуір алға жылжу болды: инфрақұрылым және шарттық - құқықтық база жасалынуда. Дипломатияны экономикаландыру яғни шетелдік инвестицияны еліміздің экономикасына тарту міндеті бірінші қатарға қойылуда.
Нұрсұлтан Әбішұлы өз сөзінде сыртқы саясатымыздың негізгі бағыттарын атады, олар - Қазақстанның мемлекеттілігі мен тәуелсіздігін нығайту, дамуымыздың бірден - бір кепілі болып табылатын қоғамдық - саяси тұрақтылықты, азаматтық келісім мен ұлтаралық қауымдастық пен ықпалдастықты күшейтуде.
1996 жылы 11 қыркүйектегі екінші рет өткен Сыртқы істер Министрлігі кеңейтілген мәжілісінде Елбасы Назарбаев дипломатиялық қызмет алдындағы міндеттерге тоқталды. Атап айтқанда, сыртқы саясат ведомствосы тек қана сыртқы саясаттың елімізге тиімді жүргізілуіне ғана жауап беріп қоймайды, сонымен қатар, ол - барлық халықаралық акциялардың үйлестіруші рөлін атқаруға тиіс, дүние жүзіндегі саяси және экономикалық жағдайларды, шет мемлекеттердің сыртқы және ішкі саясатын, халықаралық ұйымдардың қызметі зерттелуінде.
1999 жылы қаңтардың 21 күні Елбасы Назарбаев Қазақстан халықтары Ассамблеясының бесінші сессиясында жасаған баяндамасында былай деді: Өткен сайлаудың екі бірдей ұлттық қатері болды. Біріншісі - ұлттар арасында жік жүруі, екіншісі - ұлттың өз ішінен бөлшектенуі. ХХ ғасыр көптеген жас тәуелсіз мемлекеттер егемендік алғаннан кейін кенет өзара соғыс басталғанын... біз тарихтан жақсы білеміз. Тарихтан тағылым алмаған жұрт мұның өтемін өз қолымен төлейді. Біз тәуелсіз де қуатты мемлекетті сақтап қалу тек ұлттық тыныштықты сақтау арқылы ғана мүмкін екенін мойындауға тиіспіз... Егер Қазақстанда ұлтаралық қақтығыс шығып, қан төгілетін болса, оны Біріккен Ұлттар Ұйымы да, Еуропалық қауіпсіздік және ынтымақтастық жөніндегі ұйым да, басқалар да ұзақ уақытқа дейін тоқтата алмайды.
1998 жылы қыркүйектің 14 - і күні Сыртқы істер министрлігі алқасының үшінші рет өткен кеңейтілген мәжілісіне Елбасы Назарбаев қатысты. Осы аталған мәжілісте Сыртқы Саясат ведомствосының басшысы Қасымжомарт Тоқаев баяндама жасады. Өткен жылдарда Қазақстан мен әлемнің бір - бір елінің арасында қарсыласу болмағандығы аталып көрсетілді. Елбасы Қазақстан Республикасының Дипломатиясының бұдан былайғы міндеті - экономиканың ойысуына, еліміздің шетел инвестицияларына кең өріс алуға қарай бағдарлауға тиіс екендігі, бұл ретте біздің экономикалық жоспарларды әлемге танытып, көрсете білудің маңызы зор екендігіне көңіл бөлуде.
Елбасы Қазақстаннның сыртқы саясатты қалыптастыру кезеңінен ойдағыдай өтіп, жаңа тарихи жағдайдағы мемлекеттік саясатымыздың ажырамас бөлігі ретінде бекіп, кемеліне келіп отырғанын атап өтті.
Орталық Азиядағы көршілес мемлекеттермен, ең алдымен Қырғызстанмен және Өзбекстанмен Одақтастық қарым - қатынастың бекем іргетасы қалануда. Сонымен бірге, Украинамен, Белоруспен, Кавказ мемлекеттерімен арадағы өзара қарым - қатынастар ерекше қарқын үстінде.
Еуропадағы Қауіпсіздік Ынтымақтастық Ұйымы да Қазақстанды жақсы тани бастауда. Алматыда осы ұйымның аймақтық кеңесін ашу жөнінде шешім қабылдануда. НАТО мен Қазақстан қатынастарында да дұрыс шешім табылуда.
Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйініне келер болсақ, сыртқы саясатты жүргізудің Қазақстан мен оның азаматтары үшін пайдасы ұшан - теңіз екенін тағы да атап өтуге тура келеді. Шындығына келгенде, мұның өзі мемлекеттің тәуелсіздігін мәмлегерлік құралдармен қозғап, нығайтуда. Ал бұл халықаралық қатынастың саласындағы отандық мамандардың кәсіби жасағына сеніп тапсырылды. Сайып келгенде, бұл ашық аспан, халықтар мен үкіметтердің бір - бірін терең түсінуі, мемлекет пен Қазақстан бизнесінің экономикалық мүдделерін сақтап қалуы.
Сонымен, Қазақстан дипломатиясы өзінің қалыптасу кезеңін ойдағыдай аяқтап, қазіргі кезде кемеліне келуіне байланысты еліміздің халықаралық қатынастар жүйесіндегі орны мен рөлін айқындауына қызмет етуде.
І.2. Қазақстан -2030 Қазақстан Республикасының стратегиялық даму бағдарламасы.
Тәуелсіз Қазақстанның 2030 жылға дейінгі стратегиялық дамуының жария етілгеніне биыл 11 жыл толуда.
Адамзат тарихына шаққанда қас - қағым сәт болып есептелінетін осы мерзім ішінде еліміз маңыздылығы жағынан ғасырларға тез келетіндей кезеңдерді басынан өткеріп үлгеруде. Стратегиялық даму бағдарламасы қабылданған сан жылдар көпшілігіміздің есімізде саралануда. Нарықтық экономикаға бет бұрған сәтте ұлттық өндірісіміз дағдарысқа ұшырап, сөйтіп мыңдаған адамдар жұмыстан шеттетіліп, олар шарасыздықтың күйін кешуге мәжбүр болды.
Халқыңыз молшылықта болса - Сіз неден таршылық көресіз? деп Қытайдың ұлы ойшылы Конфуций айтқандай, неғұрлым кең мағынасында алғанда, үкіметтің кез келген әрекетінің әлеуметтік, яғни қоғамдық маңызы бар екендігінде.
Бүгінгі күні Қазақстанның стратегиялық дамуын айқындап берген басты құжаттың негізгі бағыттары біртіндеп және өз ретімен жүзеге асырылуда. Осы аталған Қазақстан 2030 стратегиясында Қазақстанның миссиясы ашылып көрсетілді. Ұлттық қауіпсіздік, ішкі саяси тұрақтылық және қоғамның бірігуі, жоғарғы деңгейдегі шет елдік инвестициялары бар дамыған нарықтық экономикаға негізделген экономикалық өрлеу, Қазақстан азаматтарының денсаулығы, білімі және игілігі, энергетикалық ресурстар, инфрақұрылым, транспорт және байланыс;Олар елдің толық көлемді, кешенді және жүйелі дамуын жүзеге асыруға мүмкіндік беруде. Олардың ерекшелігі ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz