Гобелен тоқу әдістері

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 28 бет
Таңдаулыға:

Жаһанша Досмұхамедов атындағы жоғарғы педагогикалық колледжі

Көркем еңбек кафедрасы

Курстық жұмыс
Тақырыбы:
Тафтинг әдісі арқылы гобелен жасау

Орындаған:А.Х.Кенжебек

Орал, 2024

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ ... ..

1.1. Қолөнердің дамуы.

IІ. Негізгі бөлім.

2.1. Қолөнер бұйымдарының түрлері, жасалу әдістері
2.2. Қолөнер бұйымын жасауда қолданылатын материалдар.
2.3. Гобелен өнері.
2.4. Гобеленші қолөнершілер.
2.5. Гобелен тоқу әдістері.

III. Практикалық бөлім.

3.1. Курстық жұмыс. Тафтинг әдісі арқылы гобелен жасау, олардың жасалу жолдары.
3.2. Мектепте гобилен тоқу әдістері.

ҚОРЫТЫНДЫ

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

ҚОСЫМШАЛАР

КІРІСПЕ
Зерттеудің көкейкестілігі. Оқушыларды қоғамдағы жаңа өзгерістер мен өз халқының тарихы, дәстүрі мен тіршілік ету, ойлау жүйесі туралы рухани негізін дамыта отырып, білім меңгеруге, еңбек етуге үйретуге қажет. Осы орайда қазақ халқының қолөнерін дәріптеу, оған мектеп оқушыларын баулу, шеберлігін дамытудың маңызы ерекше. Қазақ халық қолөнері деп халық тұрмысында жиі қолданатын өру, тігу, току, мүсіндеу, құрастыру, бейнелеу сияқты шығармашылық жиынтығын айтады. Шын мәнінде қолөнер түрлерінің әрқайсысының талай ғасырлық тарихы бар. Қазақ халқы өзінің күнкөріс тіршілігіне қажетті үй-жәй салуды, киім-кешек тігуді, азық түлік өндіруді өзінің тұрмыстық кәсібі етіп, оларды күнбе-күн тіршілік барысында орынды пайланса, әсем бұйымдар жасап өмір де, сән салтанатта құра біледі. Бұдан біз халық шығармашылығының қандай түрі болса да, халық өмірімен, сол халықтың қоғамдық өмірімен, қоғамдық тарихымен, күнкөрісімен, кәсібімен тығыз байланысты екендігін көреміз. Алайда қолөнер бұйымдарын жасап үйрену, сол арқылы оқушылардың шеберлігін дамыту мәселесі іле де терең зерттеуді қажет ететіндігін айқындадық. Сонымен қолөнер бұйымдарын жасату технологиясын қазіргі замануи талаптар негізінде оқушылардың шеберлігін дамыту жүзеге асыру мен педагогика ғылымында бұл мәселенің қажетті деңгейде зерттелмеуі арасындағы; сонымен қатар орта білім беретін білім мекемелерінде бұл проблеманы ендіруге байланысты педагогика ғылымының теориялық негізі мен олардың шешімін табуға мүмкүндік туғызатын оқу-әдістемелік нұсқаулардың жоқтығы арасындағы шешілуге тиіс мәселелерді топтау арасында қарама-қайшылықтары бар екендігін байқатты.
Жұмыстың мақсаты: Көркем еңбек сабақтарында оқушыларға гобелен току технологиясын үйрету әдістерін теориялық тұрғыдан негіздеу және тәжірибе жүзінде тексерістен өткізу.
Қойылған мақсатқа байланысты келесі міндеттер шешілді:
- Гобелен тоқу технологиясын үйрету әдістері әзірлеу барысында оқушылардың көркемдік талғамын қалыптастыру мүмкіндіктері жүйесін жетілдірудің жиынтығын негізделді;
- Гобелен тоқу бұйым жасау технологиясын үйрету әдістері әзірлеу барысында оқушылардың көркемдік талғамын қалыптастыру мүмкіндіктерін дамытудың әдістемесін тәжірибелік тұрғыда дәлелденді.
Зерттеу болжамы: Көркем еңбек сабақтарында оқушыларға гобелен тоқу технологиясын үйрету әдістерін қарастыру.
Жетекші идея: Көркем еңбек сабақтарында оқушыларға гобелен тоқу технологиясын үйрету әдістерінің мүмкіндіктерін дамыту.
Зерттеу әдістері: Көркем еңбек сабақтарында оқушыларға гобелен тоқу технологиясын үйрету, гобелен тоқу элементтері зерттелініп, топтастырылды.
Зерттеу пәні: Кілем тоқу және гобелен тоқу негіздері Зерттеу жаңалығы гобелен тоқу технологиясын үйрету әдістері барысында оқушылардың көркемдік талғамын қалыптастыру мүмкіндіктері арқылы зерттеу жүйелендірілді.
Зерттеудің теориялық және әдістемелік маңызы
Дерек көздеріне нақтылы және салыстырмалық талдау жасау, этнопедагогикалық, этнопедагогикалық материалдарды жинақтау және өңдеу, әдістемелік құралдарын пайдаланудың озық педагогикалық тәжірибелерін оқып-үйрену; оқушылардың шығармашылық қабілетін дамытудың инновациялық әдістерін талдау мен оны ғылыми негізінде зерделеу, бағалау; тәжірибелік жұмыс негізінде зерттеу мен оның нәтижелерін анықтау.
Жұмыстың құрылымы және көлемі: Курстық жұмысы кіріспеден, екі тараудан, қорытындыдан, әдебиеттер тізімінен тұрады.

1.1 Қолөнердің дамуы
Қазақ халқының ерте кезден өшпес өнегесі , ұрпақтан - ұрпаққа сабақтасып, өзіндік сәндік жолымен көшпенді елімізді барша әлемге өзіндік ерекшелігін паш ете білген - қолөнеріміз. Ұлттық қолөнеріміз ата - тарихымызбен едене ұштасып жатқан бай қазына. Ата- бабаларымыз қандай да бір өнер түрі болмасын оны көзінің қарашығындай сақтап, қадіріне жете білген. Адамның жан дүниесінің ақыл - ойының, шеберлігімен тапқырлығының арқасында бұл өнер түрі ілгері дамып отырады. Бүгінгі күні бабалар тарихы мен дәстүрін ұмытпай, өзінің ата - кәсібі ретінде көптеген қолөнер шеберлері оларды қайта жаңғырту үстінде.
Қазақтың халық өнерінің бастауы сонау көне дәуірден басталады. Бұған Қазақстан жерінен табылған қола дәуірінің ескерткіштері: сүйектен жасалған, мыс, қола, алтынмен әшекейленген керамикалық бұйымдар дәлел. Дала малшылары арасында зергерлік өнер жоғары даму деңгейіне көтерілді, дөңгелек мүсіндердегі құстар мен жануарлардың мүсіндері қоладан құйылды.
Ою-өрнекті ыдыстар мен тостағандар, алмұрт және жұмыртқа тәрізді құмыралар, тар мойын ыдыстардың көркемдік мәні зор.
Күлімдер, сырғалар, түрлі белдіктер, әйелдер киіміне арналған әшекейлер жасалды. Қазақстанда бірнеше ғасырлар бойы қалыптасқан қазақ ата-бабаларының өнері қазақ халқының көркем мәдениетінің қайнар көздерінің бірі болып табылады. 20 ғасырда Қазақстанда қолөнердің мынадай түрлері дамыды: ұсталық, зергерлік, слесарлық, киім пішу, тері өңдеу, тігіншілік, етікшілік, қоймалық және т.б.
Қолөнер мен сәндік-қолданбалы өнердің дамуының негізгі факторлары мал шаруашылығы, егіншілік және т.б. Мал шаруашылығы шикізатпен қамтамасыз етті: жүн, мамық, тері, мүйіз. Құлындар мен қозылардың терісі ерекше бағаланды. Олардың терісінен халат, кафтан және шалбар үшін күдері қолданылған. Қазақ өнері малшылардың көркем мәдениетінің көптеген дәстүрлерін бойына сіңіріп, бүгінгі күнге дейін сақтап, шығармашылықпен қайта өңдеп, жаңа сарындармен байытып келеді. Көне замандардан бастап Ұлы даланы мекендеген көшпенділер мал бағып, егіншілікпен айналыса отырып, өзіндік ерекше мәдениет қалыптастыра алды. Ер адамдар тұрмыстық құрал-саймандар мен қару-жарақтарды: сіріңке мылтық, жартылай қылыш, балта, ер-тұрман, барлық ат әбзелдерін, зергерлік бұйымдарды, ойылған ағаштан, сүйектен және тастан жасалған бұйымдарды, иленген былғары және одан бедерлі әшекей бұйымдарды және т.б. Әйелдер жүн өңдеп, киіз басып, кілем төсеп, тоқыма, тігін, кесте тігумен айналысқан.
Қазақ сәндік қолданбалы өнерінің ерекшелігі - шығармашылық процестің ұжымдылығы, яғни жақсы үйлестірілген ынтымақтастықты, біріккен әрекетті көруге болады. Киіз бен тоқыма бұйымдарын жасау процесіне бүкіл ұжым қатысады. Дегенмен, ағаш пен металл шеберлері өз тәжірибесін, шеберлігі мен қолөнер құпияларын, сондай-ақ құралдарды бере отырып, көбінесе жалғыз жұмыс жасады.
Қолөнер мен халық өнерінің аса бағалы бұйымдары хандардың, сұлтандар мен бектердің бұйрығымен олардың штабтары мен шеберханаларында өндірілетін. Мұнда ең дарынды зергерлер, оюшылар, кестешілер жұмыс істеді. Ата - бабамыз өзінің күнделікті тұрмыс тіршілігіне керек үй салуды, киім - кешек тігуді, әрі арыз өндіруді өзінің негізгі кәсібі еткен. Ата - бабамыздың сәндік қолданбалы өнер туындылары бүгінгі күні атадан балаға мұра болып, біздің заманымызға жетіп отыр.
Ұлттық қолөнеріміздің тарихы өткен замандағы көшпелі өмір салтымызбен едене жақын. Ел ішіндегі ұсталар, зергерлер, ағаш шеберлерінің тынымсыз еңбектерінің арқасында қайталанбас керемет туындылар пайда болды. Ұлттық қолөнердің өзінің тарихы, өсі, даму жолы бар. Бұл өнердің тарихы ерте заманнан бастау алып, әлі күнге дейін жалғасын табады. Қазақ елі аталарымыздан қалған жеріндегі көнеден дамып келе жатқан мәдениеттің мұрагері бола қоймай, сол дәстүрді қалыптастырушы, байытушы. Бұл үдеріске әр кезеңдерде қазақтардың аумағына әр жерден келген көшпелілер мен халықтардың әсері тиді. XIX ғасырдың екінші жартысы мен XX ғасырдың басында хаплқымыздың дәстүрлі қолөнері едәуір сатыға көтерілді. Оған себеп қазақтардың әлуметтіу - экономикалық жағдайы көшпелі кезеңнен қалған әдептерден оңып, өмір салты біртіндеп отырықшыға көшу, көрші елдермен сауда - саттық орнату, мәдени байланыстар және тағы да басқа осы сияқты ішкі факторлардың әсері тиді. Ол уақытта ауылдардың басым көпшілігі қалалармен тығыз байланыста болмағандықтан, өздеріне қажетті заттарды сатып аларлықтай жағдай болмай, халық ауылдың шеберлерінің қолдан жасаған бұйымдарымен қолданған болатын.

НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.1.Қолөнер бұйымдарының түрлері, жасалу әдістері.
Қолөнер шартты түрде ерлер мен әйелдердікі болып екіге бөлінді. Қазақ әйелдерінің қолөнеріне жүн мен кілем тоқу, ши тоқу, әртүрлі стиль мен техникада кесте тігу, тігіншілік жатады. Киіз үйді жабу үшін киізден жасалған панноларды, келінге берілетін кілемдердің алуан түрін: киім-кешек, төсек-орын, тұрмыстық бұйымдарды жасағанда олар әдетте топ-топ болып жұмыс істесе, ересек әйелдер қыздарға осы қолөнердің бәрін үйреткен. Ағаш, тері, сүйек, тас өңдеуге, сондай-ақ ұсталық пен зергерлік бұйымдарды өңдеуге елеулі физикалық шығындар қажет болған жағдайда ер адамдар жұмыс істеді.
Киізді көркем өңдеу. Киіз - көшпелi өмір салтында киіздің қызметi тaптыpмaйтын зaт бoлып тaбылaды. Oл cалқыннан, желден және шaңнaн қopғaйтын негiзгi қызметтеpдiң бipiн opындaды. Оған қоса, үйдiң жылулығын ұcтaп тұpaтын текемет киiз үйдiң қaбыpғacынaн еденге дейiн жетіп, көркемделген. Oл өзiне өpнектi бейнелiлiктi игеpе oтыpып, көшпелiлеpдiң мәдениетi мен дүниетaнымын көpcеттi.
Жасалу жолы: Қарапайым жүннің кішкене бөліктерін жұлып алып, үстелге 2-3 қабат етіп қояды. Дайындаманың өлшемі болашақ дайын өнімнің өлшемінен сәл үлкенірек болуы керек. Үстіңгі қабатта біз түсті жүн мен жіптерді пайдаланып кескін салынады. Киіз басудың басында жүн дайындамасын жұқа жібек матамен жауып, оны ыстық сумен және сабынмен сулайды. Өнімді сабын көбікімен тегістеп, кескінді түзетеді, талшықтар бір-біріне жабысатын етіп басады. Киіз басудың келесі кезеңінде, сурет негізге бекітілген кезде, жұқа матаны алып тастап, жүннен жасалған шүберекті шарға бүктейді. Кейін бұл кесекті 10-15 минут бойы талшықтарды тығыздау үшін қатты үстел бетіне басады. Дайын өнімді сабыннан таза суда мұқият шайып, кептіріп, шеттерін қажетті өлшемге дейін қайшымен мұқият кесу керек.
Дәстүрлі қазақ кестесі - сәндік қолданбалы өнердің барлық түрлерінің ішінде көркемдік мәнерлеудің ең қолжетімді тәсілі болды. Шығармашылық процестің даралығы және орындау техникасының салыстырмалы қарапайымдылығы қиялға кең мүмкіндік берді. Таңдалған техникаға байланысты әртүрлі қалыңдықтағы жіптер жасалды. Қолөнершілер жүннен, мақтадан, жібектен, күмістен, алтыннан жасалған жіптермен кестеленген. Одан бөлек, інжу-маржан, моншақтар, бисер кесте тігуде қолданылған. Қазақ әйелдері үйдегі кенептерге, сондай-ақ былғарыға, күдеріге, киізге және әкелінген маталарға: мата, жібек, мақта мата, барқытқа кесте тігеді.
Жасалу жолы: Ең алдымен кестелеу үшін матаны кергішке керіп алып, суретін салу керек. Кестелейтін жіптердің түстерін таңдап алған соң сурет бойынша мата астына жіпті бекітіп алып, инемен жіпті матаға тігу арқылы кестелейміз. Дайын болған бұйымды жуып, үтіктеп, жобалаймыз.
Қамшы - әр қазақтың шаңырағына әр беретін бұйым. жауынгерлеріміз жауға шапқанда жылқыларды жүйрік ету үшін оларды айдады. Оның түрлеріне келер болсақ, сүндет, неке, баптау, бәйге, соп, аңшы, көкпар, үйір, барымта, дойыр, ноғай, бәсіре қамшы. Ал қамшы жасайтын адамдарды өрімші деп атайды.Қамшы саптан, өрімнен және бүлдіргеннен тұрады. Соңы, өрімнің басы сияқты, түйінге байланады немесе тігіледі. Алынған өрім таяқшаға бекітіледі (байланады). Саптың ұстайтын жері былғарымен қапталса, өрмегі иесіне байланысты қайыстан өрнектеліп өрілген. Яғни өрімдердің өрнектері таспаның саны мен түріне байланысты (домалақ, төртқырлы, жұмыр). Таспа санына келсек 3 таспадан басталып, 40 таспаға дейін жетеді.
Жасалу жолы: қайысты пішіндеп керек таспа санына қарай кесіп алып, айналдырып өрнектеп тесіп алады. Ең басты кезеңі ол өрімін өру. Таспаларды санына байланысты түрлеп өру арқылы көркем өрнектейді. Кейін қалауынша әсемдеп түрлі бояулармен суреттейді.
Ағашты көркем өңдеу - көшпелі халықтар арасында қалыптасқан мәдениет бойынша бір дастарханнан, ыдыстан тамақтанған адамдар бірін - бірі қорғап, жамандық тілемейді деген ойда болған. Сол ас құйылған ыдыстың өзінің құт- берекесі бар деп сенген. Салтымызда қолдананылған бұл ыдыстар мәні бойынша тек қолдану бола қоймай, сонымен қатар дәстүрлі дүниетанымында да алар орны ерекше. Қазақтар өздеріне керек бұйымдарды ағаштан ойып, жоңып жасаған болатын. Сондай бұйымдардың бірі осы ыдыс - аяқтар. Ағаш шеберлері ыдыстардың сыртына ою ойып, түрлі бояулармен өрнектеген болатын. Қолданысқа оңай, қоныс аударуға жеңіл бұл ыдыстар осы себептермен жазда жайлауда, қыста қыстауда қоныстанған ата - тектеріміз сол үшін барлық тұрмыстық ыдыс - аяқтарын ағаштан немес е мал терісінен жасағанды таңдаған болатын.
Жасалу жолы - алдымен, ағаштан қажет емес бөлікті кесіп, дайындаманы жасайды, бірақ қор қалдырады, өйткені ағаш әлі де өңделуі керек. Егер бұл тақтайша болса, онда қажетті диаметрдегі ағаш кесіндісін алған дұрыс.
Болашақ элементтің таңбалары маркермен бос орынға қойылады.
Осыдан кейін дайындама ілмекпен бекітіледі және артық бөлшектер, соның ішінде ойықтар мен арнайы рельеф кесіледі, қашау немесе бұйра кескіштерді қолданып, неғұрлым нәзік процесті бастайды. Дайын ыдыстын сыртына оюларды ояды.
Зергерлік бұйымдар - ең көнебола қоймай, сонымен қатар қазіргі кезге дейін дамып келген этникалық мәдениеттің бірі. Қазақ халқының зергерлік өнері қазақтың дәстүрлері мен әдет-ғұрыптармен байланысқан үлкен мұрағат деуге болады. Металдармен жұмыстанып, халық зергерлері ұзақ уақыт бойы үлкен әртүрлі жартылай асыл тастарды: гауһар, лағыл, алмаз, рубин, хрусталь, інжу-маржан, пайдаланды. Халық арасында тасты көз деп атаған, оны бәрін көретін, қорғайтын көз деп түсінген. Жалпы зергерлік бұйымдардың жіктелуі денеде орналасуына қарай: бас, құлақ; мойын, кеуде, иық; бүйірлік, белдік, қол әшекейлері. Бас әшекейлерінің кешеніне сәукеле, самай әшекейлері шекелік - салпыншақтар, шаш әшекейлеріне - шашбау мен шолпы кіреді.Шынында да, зергерлік әшекейлерден тұратын қазақ қалыңдығының той көйлегі сән-салтанатпен ерекшеленді.
Жасалу жолы - зергерлер әйшекей бұйымдарды металлды өңдеу мен асыл тастарды қондыру арқылы жасайды. Толығырақ айтатын болсақ - ақталған күмісті керек формаға дайындап алып, ортасына таңдалған, жоғарыда айтылып кеткен асыл тастардың бірін қондырылады. Әсемдеу және дыбысын шығару мақсаты бойынша шынжырлап тұмарша, қоңырау, күміс тиындар тағады.
Тас өңдеу - кәдімгі тасты ерекше өнер туындысына айналдыру процесі. Тас оның сипаттамаларына және қажетті әсерге байланысты әртүрлі тәсілдермен өңделуі мүмкін. Танымал тас өнерінің әдістеріне мыналар жатады:
1. Тас оюы: Бұл қашау немесе бұрғылау арқылы тасқа өрнектер мен фигураларды жасау процесі. Тас оюы классикалықтан қазіргі заманға дейін әртүрлі стильде жасалуы мүмкін. Мұнда түрлі құралдар, соның ішінде балға мен қашау қолданылады.
2. Беткейлеу: Тастың жиектерін қашау - тасқа жиектер мен симметриялы беттерді жасау процесі. Бұл тасқа жылтырлық тегістік беру үшін абразивті құралдар мен үйкелеу арқылы жасалады. Бұл әдіс көбінесе асыл тастарды өңдеу үшін қолданылады.
3. Гравюра: тас бетіне өрнектерді немесе бейнелерді жасау үшін құралдарды пайдалануды қамтиды. Гравюра әдістері қолмен жұмыс жасаудан бастап лазерлік гравюрлер сияқты заманауи жабдықты пайдалануға дейін болуы мүмкін.
Тастарды көркем өңдеу техникалық шеберлік пен мұқият жұмысты қажет етеді. Әрбір тасты өңдеу процесі тастың түріне және бірегей өнер туындысын жасау үшін күтілетін нәтижеге бейімделеді.
Сүйекті өңдеу өнері - мыңдаған жылдар бойы дамып келе жатқан қолөнердің ең көне және ерекше түрлерінің бірі. Ежелгі өркениеттер дәуірінен қазіргі заманға дейін сүйек өңдеу әртүрлі халықтардың мәдениеті мен өнерінің маңызды бөлігі болды. Сүйек өңдеудің терең тарихи-мәдени тамыры бар. Көптеген ежелгі өркениеттер діни немесе символдық мағынаға ие заттарды жасау үшін сүйектерді пайдаланды. Сонымен қатар, сүйек өңдеу өнері суретшінің шығармашылық көрінісі мен даралығын білдіруі мүмкін. Әр суретшінің сүйекпен жұмыс жасаудың өзіндік стилі мен тәсілі бар. Олар өздерінің ішкі әлемі мен қоршаған әлемге көзқарасын көрсететін өнер туындыларын жасау үшін әртүрлі техникалар мен материалдарды пайдалана алады. Мүйіздерден қанжар, қамшы, пышақ саптары жасалды. Қошқардың мүйізінен темекі сақтайтын құты - шақша, ал ірі-қара малдың мүйізінен қымыз құятын ыдыс - ожау жасалған.
Сүйектерді көркем өңдеудің бірнеше әдістері бар:
1. Ою. Сүйектен жасалған бұйымдарды пышақпен немесе бөренемен оюға болады. Ол сүйек бетінде бөлшектер мен үлгілерді жасауға мүмкіндік береді.
2. Гравюра. Сүйектерді жұқа ұшты немесе жүзді құралдарды пайдаланып оюға немесе жыруға арқылы үстіне көркем өректерді немесе бейнелерді көрсетуге болады.
3. Құймалы. Сүйектерді құю қалыптарын жасау үшін пайдалануға болады, мұнда балқытылған металл немесе басқа материал алдын ала жасалған сүйек қалыпқа құйылады.
4. Кескіндеме. Сүйектерді бояулар немесе пигменттердің көмегімен бояу арқылы сәндік бейне салу немесе сүйектерді өнер туындыларына айналдыру үшін жасалуы мүмкін.
5. Мозаика өнері. Сүйектерді мозаика жасау үшін материал ретінде пайдалануға болады, онда олар кішкене бөліктерге бөлініп, кескіндерге немесе үлгілерге жиналады.
Қыш - құмыра(керамика) - Қазақ халқының арасында керамикалық ыдыс-аяқ өндірісі бұл халықтың ерекше салт-дәстүрі мен мәдениетін көрсететін ұзақ және бай тарихы бар қолөнер түрі. Қазақ керамикасы дәстүрлі әдістер мен құралдарды қолданып қолмен жасалған. Қазақ халқының керамикалық ыдыс жасау процесі келесі негізгі кезеңдерді қамтиды:
1. Балшық дайындау: Керамикалық ыдыстарды жасау үшін арнайы шөгінділерден жиналған балшық пайдаланылады. Балшық қажетті консистенцияны беру үшін қоспаларды кетіру және сумен жібіту процесінен өтеді.
2. Қалыптау: Балшық қолмен немесе қол құралдарының көмегімен тостағандар, ыдыстар, құмыралар және т.б. сияқты әртүрлі ыдыстарды жасау үшін қолданылатын қалыптарға оралады. Қалыптарды бастапқыда саздан жасауға немесе ағаш қалыптарды қолдануға болады.
3. Өңдеу және безендіру: Пішімдеуден кейін керамикалық бұйымдар ақауларды жою және қажетті пішінге жету үшін өңделеді. Содан кейін оны бояу, жұқа жолақтарды немесе үлгілерді қолдану, текстураны немесе рельефті қолдану сияқты әртүрлі әдістерді қолдана отырып безендіруге болады.
4. Кептіру: Қалыптау және безендіруден кейін керамикалық ыдыс кептіруге қалдырылады. Кептіру уақыты бұйымның өлшемі мен қалыңдығына байланысты бірнеше күн немесе апта кебуі мүмкін.
5. Күйдіру: күйдіру алдында кептіру керамикадағы қалдық ылғалды кетіру үшін өте маңызды. Күйдіру сазды балқыту және қатайту үшін керамика лық бұйымдар жоғары температураға дейін қызыйтын арнайы пеште жүзеге асырылады. Пештер ағаш немесе көмірмен жылытылады, бұл ыдыс-аяққа ерекше түпнұсқалық көрініс береді.
6. Салқындату және әрлеу: күйдіргеннен кейін дайын қыш салқындатылады.
Қазақ халқының қыш ыдыстар өндірісі қазақтардың мәдени мұрасының маңызды бөлігі болып табылады. Дәстүрлі керамикалық бұйымдарды күнделікті өмірде қолдануға болады немесе қазақтың қолөнері мен өнерінің бірегейлігін сақтай отырып, сәндік зат ретінде қызмет етеді.
Қазақтар арасында құрақ деп аталатын мата сынықтары - бұл халықтың мәдениеті мен салт-дәстүрінде маңызы зор бірегей материал, одан шеберлік пен өнердің көрінісі ғана емес, сонымен қатар тереңдігі бар түрлі бұйымдар жасалады. символдық мағынасы.

Құрақ - матаның қиындыларынан бірігіп тігілген бұйымдарды айтамыз. Құрақ құрау - ұлтымыздың үй-тұрмысы бұйымдарында ұрпақтан-ұрпаққа ұласқан ұлттық тәсілдегі өнері. Құрақ құрау үшін, қалған қиынды маталар қолданған. Құрақ құрау-мата қиындыларын іске ұқсату, кәдеге жарату және үлкен сәнділікпен матадан әр түрлі пішіндерді қиюластыра отырып келтіру.Оның негізгі мақсаты мата қиындыларын іске асыру, кәдеге жарату болып табылады.Бүгінгі таңда құрақ тек тарихи маңызға ие ғана емес, сонымен қатар қазіргі қазақ дизайны мен сәнінің маңызды элементі болып табылады. Елімізде де, шетелде де танымал құрақтан әдемі де сапалы бұйымдар жасалады. Бұл көрпе, көпшік тыстар, сөмкелер,киімдер, әмияндар . Құрақтың бірегейлігі оның кез келген бейнені толықтырып, оған ерекшелік беруінде. Құрақтан жасалған әрбір бұйым қазақ қолөнершілерінің көп жылғы тәжірибесі мен шеберлігінің жемісі. Олар халықтың рухы мен мәдениетімен сусындаған әдемі нысандарды жасау үшін талант пен шығармашылықты көрсетеді.
Жасалу жолы -Құрайтын өрнектің сызбасын қағаз бетіне түсіреді. Матаның түр түсінің үйлесімділігін анықтау. Геометриялық пішінде үлгі қағаз даярлап аламыз да, сол қағазды үлгі етіп, пайдалану арқылы, матамызды қиып аламыз. Қиылған матаны өрнек бойынша рет-ретімен орналастырып, кезек бойынша тігіп аламыз. Нәтижесінде түрлі-түсті әсем құрақтар пайда болады.

2.2. Қолөнер бұйымын жасауда қолданылатын материалдар.

Жүн - адамдар алғашқылардың бірі болып өңдеп, пайдаланған табиғи материал. Миллиондаған түктерден тұратын ол көптеген жануарлардың жүнінде өседі және ерте заманнан киім мен басқа да тоқыма бұйымдарына материал ретінде пайдаланылды. Қазақ әйелдерінің дәстүрлі қолөнерінде ең көп қолданылатын материалдың бірі. Материал ретінде киіз ежелгі Қазақстанның көшпелі тайпаларына біздің дәуірімізге дейінгі 1 мыңжылдықта белгілі болған. Киізден жасалған бұйымдардың негізгі бөлігі киіз үйдің сыртқы және ішкі безендірілуіне, сондай-ақ аяқ киім мен киім тігуге пайдаланылды. Бүгінгі күні оны әртүрлі формалар мен композицияларда, синтетикалық жіптердің қоспаларымен немесе оның табиғи түрінде табуға болады.
Ағаш - көшпелі қазақ халқы мен олардың өмір салтына байланысты өте қолайлы, көп күтімді қажет етпейтін жеңіл бұйымдарды дайындауға арналған табиғи материал болып табылады. Одан жасалған бұйымдардың қолданылуына қарай , оны жасайтын ағашты да керек қасиеттеріне сай етіп сұрыптап таңдалған болатын. Қолөнерде қолданылған ағаштар: емен, қайың, самырсын, үйеңкі, қызыл қарағай, жаңғақ ағаштар. Бұл ағаштардың түріне қарай қасиеттері:қаттылығы, иілгіштігі, жоңуға жеңіл, суды сіңірмейтіні де бар.
Метал - қолөнер үшін өте танымал материал. Оның беріктігі және әртүрлі пішіндер мен үлгілерге оңай айналу мүмкіндігі бар. Металды алқа, білезік, сырға және басқа да зергерлік бұйымдар жасау үшін пайдалануға болады. Бірегей пішіндер мен үлгілерді жасау үшін металл сымды формаға келтіріп бұрау тәсілдері арқылы әсемдеуге немесе біріктіруге болады. Әрине, металмен жұмыс істеу белгілі бір құралдар мен дағдыларды қажет етеді. Бірақ технологияның прогрессімен металмен жұмыс істеуді жаңадан бастаған шеберлер үшін қол жетімді және қызықты ететін көптеген жаңа құралдар мен материалдар пайда болды.
Сүйек - өнерде қолданудың көптеген себептері мен қызметтері бар. Біріншіден, сүйектер берік және берік материал болып табылады, бұл оларды әртүрлі заттар мен әшекейлер жасауға өте ыңғайлы етеді. Оларды оюға, оюға, бояуға және бірегей және әдемі өнер туындыларын жасау үшін пайдалануға болады. Сүйек өңдеу өнерінің экологиялық және тұрақты жағы да бар. Етті жегеннен кейін сүйектерді лақтырып тастаудың орнына, оларды өнер жасауға пайдалануға болады. Бұл қалдықтарды азайтуға және ресурстарды тиімдірек пайдалануға көмектеседі.
Тас - қолөнер бұйымдарында қолдануға болатын әмбебап материалдардың бірі. Оның беріктігі, бірегей текстурасы және түрлі түстері оны әртүрлі зергерлік бұйымдарды, естелік заттарды және өңдеуге кең қолданылады.
Тас сонымен қатар берік материал болып табылады, бұл оны қолөнер үшін өте қолайлы етеді. Тастан жасалған зергерлік бұйымдар мен заттар ұзақ уақытқа өз қалпында қалып, әдемілігін сақтай алады. Сондай-ақ, тастарды оңай тазалауға болады және оларды ұстау үшін аз күш қажет.
Былғары. Жануарлардан алынған былғарының бірегей қасиеттері бар, бұл оны әртүрлі бұйымдарды жасау үшін тамаша материал етеді.
Былғары мата немесе металл сияқты басқа материалдармен бірге қолданылуы мүмкін.
Былғары - берік және берік материал, сондықтан оны қолөнер үшін тамаша таңдау жасайды. Көркем өңдеудің арқасында былғары жаңа өмірге еніп, функционалды ғана емес, әдемі нысанға да айналады.
Мата қолданысы ерте заманнан бері қарқынды дамыды. Қазіргі уақытта тоқылған материалдардың алуан түрі халық арасында кең қолданысқа ие, олар келесіге бөлінеді:
Табиғи. Оларға зығыр, жүн және мақта жатады. Бұл маталарды жасауға арналған материалдар ретінде табиғи өсімдік талшықтары мен жануарлардың жүнін қолданады.
Жасанды мата түрі органикалық және бейорганикалық құрамдас бөліктерден жасалған ,полимерден, полиэфир талшықтарынан жасалған синтетикалық маталар жатады. Шикізат ретінде - полиэфир және полиамидтен жасалады.
Аралас. Бұл табиғи және жасанды жіптерден тұратын талшықтардың әртүрлі түрлерін біріктіретін маталар.
2.3 гобелен өнері.
Гобелен - тоқу өнерінің ерекше түрі болып табылатын сәндік-қолданбалы өнер түрлерінің бірі. Ол әртүрлі тақырыптарды бейнелейтін кесте немесе мата әдістерін қолдану арқылы жасалған үлкен тоқыма кенептері. Гобелен жасау идеясы адамдар тарихты, оқиғаларды және аңыздарды бір ұрпаққа созылатын материалға түсіре алатынын түсінген ескі күндерде пайда болды. Бүгінгі таңда гобелендер интерьер дизайнының танымал элементі болып қала береді. Олар үйде жайлы және талғампаз атмосфераны құру үшін, сонымен қатар коллекциялық заттар мен инвестициялар ретінде қолданылады. Ғасырлар, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.