БАСТАУЫШ СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫНЫҢ ИНФОРМАТИКА ДАҒДЫЛАРЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУДА ОҚЫТУ РЕСУРСТАРЫН ПАЙДАЛАНУДЫҢ МҮМКІНДІКТЕРІ

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 37 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ОҚУ-АҒАРТУ МИНИСТРЛІГІ
Алматы қаласы Білім басқармасы
№1 Алматы қазақ мемлекеттік гуманитарлық-педагогтік колледжі

Курстық жұмыс

Тақырыбы: Бастауыш сыныбындағы информатиканы оқыту әдістемесі
Пәні: Информатика әдістемесі

Студент: Тоқтар Сымбат Курс: 4
Мамандық: 0111000- Негізгі орта білім беру
Біліктілік: 0111093-Информатика мұғалімі
Топ: 41 И
Парақтардың саны: ______

Студенттің мәлімдемесі
Мен, ұсынылған жұмысты өзімнің жазғанымды, ал қолданылған дереккөздерінің нақтылығын растаймын.

Студенттің қолы________
__ ________20____жыл

Қорғау

Баға______ (__________)
Қорғау уақыты___ ___________ 20____жыл
Ғылыми жетекші____________ Мусаханова Қ.Т.

Алматы 2023-2024ж
МАЗМҰНЫ

Кіріспе____________________________ ________________________________3
І. БАСТАУЫШ СЫНЫП ИНФОРМАТИКА ОҚЫТУ РЕСУРСТАРЫН ПАЙДАЛАНУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ__________________________ 6
"Информатика" ұғымы және оның сипаттамалары _________________6
Бастауыш сыныпта оқыту ресурстарын қолданудың теориялық негізі ___15
ІІ. БАСТАУЫШ СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫНЫҢ ИНФОРМАТИКА ДАҒДЫЛАРЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУДА ОҚЫТУ РЕСУРСТАРЫН ПАЙДАЛАНУДЫҢ
МҮМКІНДІКТЕРІ______________________ ____________________________19
2.1. Бастауыш сынып оқушыларының Информатика сабағын қалыптастыруда оқыту ресурстарын пайдаланудың тиімділігі ____________________________19
2.2. Информатика сабағында оқушылардың есептеу дағдыларын қалыптастыруда оқыту ресурстарын пайдалануға негізделген іс-тәжірибеден _______________26
Қорытынды__________________________ _____________________________31
Пайдаланған әдебиеттер тізімі_____________________________ __________33
Қосымша____________________________ _____________________________36

КІРІСПЕ
Зерттеу жұмысының өзектілігі:
Бүгінгі уақыт талабына сай Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2022 - 2026 жылдарға арналған тұжырымдамасына байланысты болып жатқан жаңа өзгерістер қоғам мен мемлекетіміздің алдына жаңадан туындап жатқан құндылықтарды ескере отырып, білім беру жүйесін түбегейлі өзгерту мәселесін қояды.
Қазақстан Республикасының Білім туралы заңының 11-бабында ... Жеке адамды қалыптастыруға, дамытуға бағытталған сапалы білім алу үшін қажетті жағдайлар жасау міндеті білім беру жүйесінде тағайындалған. Сәйкесінше, 2015 - 2016 оқу жылынан бастап жаңартылған білім беру бағдарламасының басты бағыты :
әрбір оқушыға нәтижеге бағытталған білім беру,
дәстүрлі мәдениеттің негіздерін үйрету,
оқушыға қолайлы жағдай жасау.
Аталған негізгі үш бағытты бір-бірінен ажыратып қарастыру мүмкін емес. Сондай-ақ, негізгі базасы ретінде оқушыға қолайлы жағдай жасауды қарастырар едім. Себебі, нәтижеге бағытталған білім беру үшін де, дәстүрлі мәдениеттердің негізін үйрету үшін де біз алдымен оқушыға қолайлы жағдай туғызуымыз қажет. Ол психологиялық немесе педагогикалық тұрғыдан болсын, коммуникативті дағдысын қалыптастыру кезінде болсын немесе жас ерекшелігін ескере отырып тиімді әдіс-тәсілдер қолдану барысында болсын. Педагог үшін оқушыға қолайлы жағдай жасайтын басты құралдарының бірі - сабаққа деген жоспарлы дайындығы мен сабақ барысында қолданатын оқыту ресурстары.
Өзім Болашақ Информатика пәнінің мұғалімі болғандықтан, қазіргі таңдағы өзекті мәселелердің бірі ретінде білім беру жүйесінде оқыту ресурстарын тиімді қолдануды қарастырамын. Өйткені, үздіксіз білім беру процесінде қолданылатын оқыту ресурстарының кеңістігі уақыт өткен сайын кеңейіп, қолжетімді болу үстінде. Заман дамып, адам қажеттіліктері де артқан сайын жаңа технологиялар тек даму үстінде. Бұл білім беру жүйесінің де тек ілгері дамуына әсер ететіндігі заңнамаларда да мәселе ретінде қарастырылуда. Сол себепті, атап кеткен білім беруді дамытудың тұжырымдамасына сәйкес педагог кез келген жаңартулар мен өзгерістерге бейім болуы қажет.
Мәселен, Цифрлы Қазақстан мемлекеттік бағдарламасы аясында тұжырымдамалық түрде білім беру жүйесі негізгі үш бағыт бойынша жүргізілуде:
білім беру үдерісін цифрландыру:
цифрлық білім беру контенті:
білім беруді басқаруды цифрландыру.
Білім беруді цифрландыру - қазіргі қоғамдағы тенденциялардың бірі. Бүгінгі таңда білім беру үдерісіне ақпараттық технологияларды енгізу білім берудің жаңа инновациялық тәсілдерін анықтайтын әлемдік құбылысқа айналуда. Қазақстанда білім беруді цифрландыру оны реформалау үрдісіндегі басты тенденциялардың бірі болып табылатындықтан қазіргі таңда оқыту ресурстарын цифрландыру өзекті мәселелердің бірі деп тұжырымдалады. Себебі, цифрлық технология арқылы оқыту білім алушылардың ой белсенділігіне, шығармашылық, зерттеу тәсілдерінің көрінуіне және әртүрлі міндеттерді шешу үшін жаңа идеяларды іздеуге ынталандырады.
Зерттеу жұмысында қарастырылатын тағы бір өзекті мәселелердің бірі - бастауыш сынып оқушысының бойына қомпьютерлік сауаттылыққа үйрету арқылы ақпараттық қоғамға бейімдеу. Бұл мәселенің өзектілігін ҚР Білім туралы заңының 16-бабымен негіздеймін. Бастауыш білім берудің жалпы білім беретін оқу бағдарламалары баланың жеке басын қалыптастыруға, оның жеке қабілеттерін, оқу ісіндегі оң талпынысы мен алғырлығын: негізгі мектептің білім беру бағдарламаларын кейіннен меңгеру үшін оқудың, жазудың, есептеудің, тілдік қатынастың, шығармашылық тұрғыдан өзін-өзі көрсетудің, мінез-құлық мәдениетінің берік дағдыларын дамытуға бағытталған. Яғни, бастауыш білім берудің оқу бағдарламалары Ақпараттық мәдениетті қалыптастыра отырып, әлемдік ақпараттық білім кеңістігіне даярлау. Барлық білім беру ұйымдары оқу бағдарламаларына сәйкес жүргізілетіндіктен, бастауыш сынып оқушыларының есептеу дағдысын қалыптастыру жалпыға ортақ міндет. Сондай-ақ, информатика - бұл күнделікті қолданыста қолданылатын білім мен дағдылар қоры бар есептеу мәдениеті болып табылатындықтан, бұл дағдыны берік қалыптастыру оқушының алдағы білімдерді дұрыс және жетік меңгеруі үшін өте маңызды.
Бастауыш мектепте информатиканы оқытудың мақсаттары мен міндеттерін өзара үйлестіре отырып, информатиканы окытудың екі аспектісін бөліп айтуға болады, олар: технологиялық және жалпы білім беру аспектілері. Технологиялық жағдайда информатика білім беру әлеуетін қалыптастыру туралы ретінде қаралады. Оның міндеті - оқушылардың заманауи ақпараттық технологияларды қолдану ептіліктері мен дағдыларын қалыптастыру. Осы міндетті жүзеге асыру үшін мектептерді компьютерлермен және КККбағдарламалармен қамтамасыз ету қажет.
Алайда, компьютерлендіруге байланысты есептеу дағдыларының маңыздылығы сөзсіз төмендеді. Дербес компьютер (ДК) есептеу процесін едәуір жеңілдетеді. Бірақ есептеу дағдыларынсыз тіпті техниканы қолдану мүмкін емес. Сондықтан есептеу дағдыларын арттыруда бастауыш сынып математикасында оқыту ресурстарын тиімді қолдану өзекті мәселеге айналғандығын көрсетеді.
Зерттеу жұмысының мақсаты: Бастауыш сыныбында Информатиканы оқыту дағдысын қалыптастыруда оқыту ресурстарын пайдаланудың тиімділігін анықтау.
Зерттеу жұмысының міндеттері:
"Информатика" ұғымы және оның сипаттамалары көрсетілді;
Бастауыш сыныпта оқыту ресурстарын қолданудың негіздері қарастырылды;
Бастауыш сынып оқушыларының компьютерлік сауаттылық бастамаларын қалыптастыруда оқыту ресурстарын пайдаланудың тиімділігі анықталды;
Информатика сабағында оқушылардың логикалық ойлау дағдыларын қалыптастыруда оқыту ресурстарын пайдалануға негізделген іс-тәжірибе жүргізілді.
Зерттеу нысаны: Бастауыш сыныптарда Информатика пәнінде оқыту ресурстарын қолдану арқылы оқушылардың ЭЕТ құрал ретінде қолданудың мүмкіндігін және шектеулерін қалыптастыру процесі.
Зерттеу пәні: Бастауыш сыныпта Информатиканы оқыту үдерісі.

І. БАСТАУЫШ СЫНЫП ИНФОРМАТИКА ОҚЫТУ РЕСУРСТАРЫН ПАЙДАЛАНУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ "АҚПАРАТТЫҚ ҚОҒАМ" ҰҒЫМЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ СИПАТТАМАЛАРЫ
Информатика сабақтарын бастауыш сыныптардан оқыту керек пе деген сұрақ әртүрлі көзқарастарды тудырады және жауап нақты жағдайларға, білім беру бағдарламасына және оқу мақсаттарына байланысты болуы мүмкін. Алайда бастауыш мектептен бастап информатика сабақтарын енгізу туралы бірқатар дәлелдерім бар:
Сандық сауаттылық: Қазіргі әлем цифрлы бола түсуде, ал балалар технологияны жас кезінен бастап кездестіреді. Информатика сабақтары оларға цифрлық сауаттылық пен технологияны күнделікті өмірде тиімді пайдалану қабілетін дамытуға көмектеседі.
Логикалық ойлауды дамыту: Информатика сабақтары логикалық ойлау мен аналитикалық дағдыларды дамытуға ықпал етеді. Олар балаларға мәліметтер тізбегін, алгоритмдерін және құрылымдарын түсінуге көмектеседі.
Болашақ білімге дайындық: Информатика негіздерін білу жоғары сыныптарда және одан әрі білім беруде ақпараттық технологияларға қатысты тақырыптарды тереңірек зерттеу үшін пайдалы болуы мүмкін.
Технологиялық дағдылар: Информатика сабақтары балаларға компьютермен, Интернетпен, кеңсе қосымшаларымен және басқа сандық құралдармен жұмыс істеу сияқты негізгі технологиялық дағдыларды үйренуге көмектеседі.
Қызығушылықты ынталандыру: Информатика сабақтары балалар үшін қызықты және қызықты болуы мүмкін, бұл оқуға және технологияға оң көзқарасты қалыптастыруға ықпал етуі мүмкін.
Жобаларды құру: Информатиканы жобалық тәсіл арқылы ұсынуға болады, онда балалар қарапайым бағдарламалар құра алады, тапсырмаларды шеше алады және өз жобаларын дамыта алады, бұл шығармашылық пен тәуелсіздікке ықпал етеді. Сонымен қатар, оқудың оқушылардың жасына бейімделуі, олардың назары мен мотивациясын сақтау үшін қызықты және ойын болуы керек екенін ескеру қажет.
Бастауыш мектепте информатиканы оқытудың мақсаттары мен міндеттерін өзара үйлестіре отырып, информатиканы окытудың екі аспектісін бөліп айтуға болады, олар: технологиялық және жалпы білім беру аспектілері. Технологиялық жағдайда информатика білім беру әлеуетін қалыптастыру туралы ретінде қаралады. Оның міндеті - оқушылардың заманауи ақпараттық технологияларды қолдану ептіліктері мен дағдыларын қалыптастыру. Оқушылар информатика пәнін жеңіл жене тез меңгеруде, олардың, қазіргі өмір ағымына деген көзқарастарының жан-жақты жоғары дәрежеде дамуына байланысты, енді информатика пәнін тіпті 1-сыныптан бастап енгізуге болады деген пікірлер ұсынылуда. Информатикалық коғамда балаларды жұмыс істеуге дайындау үшін алдымен логикалық ойлауға, талдау жасай білуге, өзара қарымқ-қатынасқа үйрету керек. Информатиканы бастауыш мектепте оқыту әдісі отандық дидактиканың жаңа бағыты болып табылады.
Бастауыш сынып оқушыларын бағдарламалауға оқытуды академик А.П. Ершов белсенді түрде жүзеге асырды. 1979 жылы ол информатиканы балалар 2-сыныптан бастап оқу керектігін: ...бұл дағдыларды негізгі математикалық түсініктермен және ұтымдармен бір уақытта, яғни жалпы білім беру мектептерінің төменгі сыныптарында қалыптастыру қажет. Осы жағдайда ғана бағдарламалық ойлау стилі мектепте қалыптасатын ғылыми білім, дағды және ептілік жүйесіне үйлесімді ене алады. Бұдан кеш жас шамасында мұндай стильді қалыптастыруға кездейсоқ қалыптасқан әдеттер мен уғымдар қиындық тудырып, бұл үрдісті тежеуі ықтимал - деп айткан болатын. Тіпті өткен ғасырдың 60-жылдарының аясында С.Пейперт ЛОГО бағдарламасының тілін әзірлеген болатын, бұл тіл жасы кіші балаларды оқытуға арнайы жасалған бағдарламалаудың алғашқы тілі болып қалды. Осы бағдарламалық құралмен компьютерде жұмыс жасау барысында балалар орындаушы: ----- Тасбақаның көмегімен экранда алуан түрлі суреттер салды. Сурет салу аркылы олар алгоритмдеу негіздерін үйреніп, Тасбақа көрнекі кұралы тіпті. Logo (1968) тілін құрған, жасанды интеллект теориясының негізін қалаушылардың бірі мектепке дейінгі балаларды да үйретуге мүмкіндік берді. Бұл эксперимент жасы кіші балалардың компьютермен табысты жұмыс жасай алу қағидалы мүмкіндіктерін көрсетті, сол кезде бұл эксперимент үлкен төнкеріспен тең болды. 1990 жылдардың басында бастауыш сынып оқушыларына информатика пәнін оқыту кезінен таралған құбылыс бола бастады. Сол уақытта Роботландия бағдарламалар топтамасы ете табысты әзірленген болатын. Ол MS DOS негізінде әзірленгенмен, оның жетістіктері кейін 1990 жылдары Windows нұсқасының әзірленуіне жол ашты. Бағдарламалар топтамаларының көп бөлігі ақпараттық технологиялардың негізгі түсініктерін қалыптастыру, компьютер пернетақтасын игеру, оқушылардың логикалык жене алгоритмдік ойлау мәселелерін тиімді шешуге мүмкіндік береді.

1990 жылдардан бастап бастауыш мектепте информатиканы оқыту өзекті мәселеге айналды. Оны түрлі жолмен оқыту ұсынылды - біреулер информатиканы басқа пәндерге кіргізу арқылы оқыту қажет десе, екіншілері жеке пән ретінде оқытуды жөн деп санады. Бастауыш мектепте информатиканы оқытпау керек деген пікірлер де болды. Қазіргі уақытта академик А.П.Ершовтың оқушысы және әріптесі Ю.A. Первин басшылық ететін ғалымдар мен әдіскерлер тобы бастауыш сынып оқушыларына информатика пәнін оқыту мәселелерін шешуді белсенді түрде қолға алды. А.П. Ершов пен және Ю.А. Первин ойынша, қазіргі қоғамды ақпараттандыру мектептің әлеуметтік тапсырысы ретінде өскелең ұрпактың шұғыл ойлай білу стилін қалыптастыруды ұсынады. Ойлауды қалыптастырумен қатар, информатиканың мектеп курсында танымдық және технологиялық аспектілерге үлкен мән беріледі. Сол себепті бастауыш сыныптарда шұғыл ойлау стиліне қажетті ұғымдар мен білімдерді қалыпастыруды бастау керек, сондай-ақ адамзат кызметінің әртүрлі саласында ақпараттық технологияларды пайдалану дағдыларын дамытқан жөн. Мектептегі информатиканы оқытудың негізгі міндеттерінің бірі -оқушылардың саналы және берік графика дағдыларын қалыптастыру, олар адамның есептеу мәдениетінің негізгі элементі болып табылады. Сондықтан бұл мәселе қазіргі уақытта әрқашан өзекті болып қала береді.
Бастауыш сыныптарда информатиканы енгізудің мақсаты бүкіл орта мектептерде оқытуды үздіксіз етіп, жастардың жалпы компьютерлік сауаттылығын қамтамасыз етуге бағытталған. Психологтардың айтуынша, логикалық ойлау құрылымдарының дамуы 11 жасқа дейін тимді іске асады, оны қалыптастыруға кешіксе, баланың ойлау кабілеті сонына дейін жеткізілмей, бұдан кейінгі оқуда қиындық туындауы ықтимал. Информатиканы математика да ана тілі пәндерімен қатар оқыта бастау нәтижесінде баланың ойлау қабілеті дами түседі. Балалардың ойлау қабілетін қалыптастыруда информатиканың маңызы зор, бұны мұғалім сабақты жоспарлау және өткізу кезінде ұмытпаған жөн. Сондықтан информатиканы оқыту барысында ойлау қабілетін, сондай-ак компьютермен жұмыс жасауды меңгеруді басты назарға алу керек.
Менің осы сферада практикадан өтіп жатқаннан кейін, бұл сабақ бастауыш сыныптарда оқытуда негіз болатын факторлар мыналар деп есептеймін:
- бастауыш мектеп оқушысын ақпараттық қоғама бейімдеу;
- ерте жастан балалардың ақпараттық ойлау қабілетін дамыту;
Өздеріңіз білетіндей, кез-келген дағдыларды қалыптастыру іс-әрекет процесінде жүреді, ал бұл жағдайда графикалау дағдыларын қалыптастыру оқу іс-әрекеті процесінде жүреді. Мен Бастауыш сыныбындағы информатиканың оқыту әдістемесін алғаннан кейін, өз тәжірбиемде дағдының орны жоғары. Бастауыш оқушылары әр сабақта өткенде қайталап отырмаса білген, үйренгенін лезде ұмытып қалып жатады. Сол үшін оқушыларымды қызықтырып естерінде сақтау үшін көптеген (Сиқырлы қобдиша, білімді шар, ақыл шыңы, сейкестендір және т.б.) әдіс-тәсілдермен бірінші міндетті түрде қайталау сабағын жүргіземін.
Дағдылар - жаттығулардың нәтижесінде пайда болатын ішінара автоматтандырылған әрекеттер. Дағдылар адамның кез-келген жұмысы мен іс-әрекетінде қажет. Білім берудің тимділігін қамтамасыз ететін бірден-бір фактор оқытудағы үздіксіздік пен бірізділік болып табылады. Мұндағы үздіксіздікті жалпы білім беру барысындағы бірінен-біріне жалғасып отыратын, әрбір уақыт үзігінде оқушылардың тұрақты, объективті жене субъективті алға басуын қамтамасыз ететін мақсаттар жүйесі деп түсінген жөн.
Информатика пәні барлық пәндермен тығыз байланысты екенін білеміз. Информатика пәнінде тек графика, мәтін, комьютердің құрылғы, желілерден бөлек есептеу қабілетіде кірістірілген. Информатика және математика сабағы бір-бірімен тығыз байланысты, өйткені екі пән де логика мен дерексіз ойлауда терең тамырларға ие. Міне, олардың өзара байланысты болуының бірнеше жолы:
1. Логика және алгоритмдер:
- Математика және информатика екеуі де оқушылардан логикалық ойлауды дамытуды талап етеді. Математикада оқушылар есептерді логикалық қадамдар мен ойлау әдістерін қолдана отырып шешеді. Информатикада белгілі бір мәселені шешу үшін логикалық қадамдар тізбегі болып табылатын алгоритмдерді құруға үйретеді. 2. 2. Деректер құрылымы: - Информатика жиындар, графиктер және кестелер сияқты дерексіз деректер құрылымдарын жиі пайдаланады. Информатика сонымен қатар массивтер, тізімдер, ағаштар және хэш кестелер сияқты әртүрлі деректер құрылымдарын пайдаланады. 3. Информатика және бағдарламалау: - Информатика негіздерін бағдарламалаудағы алгоритмдерді талдау және оңтайландыру үшін пайдалануға болады. Оқушылар бағдарламалардағы формулалармен және айнымалылармен жұмыс істегенде алгебралық өрнектермен бетпе-бет келуі мүмкін.
4. Сандар теориясы және шифрлау: - Жай сандар және модульдік арифметика сияқты сандар теориясы деректерді қорғау үшін криптографияда қолданылады. Бұл ұғымдарды математикада да, информатикада да зерттеуге болады. 5. 5. Геометрия және компьютерлік графика: - Геометриялық ұғымдарды компьютерлік графиканы құруда қолдануға болады. Геометрияны білу координаттармен, объектілерді түрлендірумен және кескіндерді көрсетумен жұмыс істегенде пайдалы. 6. 6.Алгоритмдер және есептеу күрделілігі: - Есептеу күрделілігі сияқты математикалық ұғымдарды зерттеу информатикадағы алгоритмдердің тиімділігін түсінуге көмектеседі. Бұл есептерді шешудің ең жақсы әдістерін таңдауда маңызды.ттттттттттттттттттттттттттт ттттттттттттттттттттттттттттттт Осылайша, информатика және математика сабақтары оқушыларға екі салада да пайдалы дағдылар мен түсініктердің кең ауқымын қамтамасыз ету арқылы бірін-бірі толықтырады. Әр графиканың біз М.А. Бантованың есептеу қабілеті мен шеберлігіне сипаттама береміз. ггггггггггггггггггггггггггггггггггг Есептеу қабілеті - бұл әр операция саналы және бақыланатын әрекеттің толық орындалуы.
Есептеу шеберлігі - бұл есептеу техникасын меңгерудің жоғары деңгейі.
Есептеу дағдыларын игеру дегеніміз - әр жағдайда арифметикалық әрекеттің нәтижесін табу үшін қандай амалдарды және қандай ретпен орындау керектігін білу және осы амалдарды тез орындау.
...Бұл есептеу жаттығулары - бұл есептеу дағдылары мен дағдыларын қалыптастырудың негізгі құралы, онсыз ғылым негіздерін, сондай-ақ практикалық және кәсіби қызметтің кез-келген түрін игеру мүмкін емес, - деп Д. В. Клименченко атап кеткеніндей бұл адам бойындағы негізгі, маңызды базалық білім. Кез келген ақпаратты өсе келе, зерттей отырып меңгеріп алуға болады. Алайда адам бойында базалық оқу және есептеу дағдылары болмаса әлемді тану қиындық тудырады. Сол себептен, бұл екі дағды адам бойында болса, барлық дағдыны меңгерген деп есептей аламын.
М. А. Бантова өз еңбегінде есептеу дағдысы дұрыстығымен, хабардарлығымен, ұтымдылығымен, жалпылауымен, автоматизмімен, беріктігімен сипатталуы керек деп тұжырымдады:
Дұрыстық - оқушы операцияларды дұрыс таңдайды және орындайды, бұл арифметикалық әрекеттің дұрыс шешілуіне әкеледі.
Зейін - студент операцияларды саналы түрде таңдайды және оларды орындау тәртібін белгілейді, сондықтан ол қалай шешкенін және неге бұлай шешуге болатынын түсіндіре алады.
Ұтымдылық - оқушы шешім қабылдау үшін жеңіл және жылдамырақ болатын операциялар нәтижесін таңдайды.
Жалпылау - оқушы есептеу техникасын жаңаға ауыстыра алады.
Автоматизм - оқушы операцияларды тез орындайды, бірақ әрқашан операциялар жүйесін таңдауды түсіндіруге орала алады. Автоматтандырудың жоғары дәрежесіне қосу және азайту, көбейту және бөлудің кестелік жағдайларына қатысты қол жеткізу керек.
Беріктік - оқушы қалыптасқан есептеу дағдыларын ұзақ уақыт есте сақтайды". Осы атап көрсетілген сипаттамалар есептеу дағдыларын қалыптастыруда міндетті түрде ескерілуі тиіс. Егер оқушы 6 сипаттаманың бәрін есептеу барысында ескермесе, онда оның бойында есептеу дағдысын дұрыс қалыптаспаған. Сондықтан, есептеу дағдыларын сәтті қалыптастыру үшін оқу процесінде белгілі бір жағдайлар жасау керек. Есептеу дағдыларын игеру процесі өте күрделі: алдымен оқушылар белгілі бір есептеу техникасын үйренеді, содан кейін жаттығу нәтижесінде есептеулерді тез орындауға үйренеді, ал кестелік жағдайларға қатысты нәтижелерді жатқа есте сақтайды.
Есептеу дағдыларын игеру үшін әр жағдайда арифметикалық әрекеттің нәтижесін табу үшін қандай амалдарды және қандай ретпен тез орындау керектігін білу керек.
Әр операцияны орындау үшін түсіндірмені дауыстап сүйемелдеу маңызды. Алдымен бұл түсініктемелер мұғалімнің басшылығымен орындалады, содан кейін оқушылар оларды өздері орындайды. Түсіндірмеде қандай операциялар орындалатыны, олардың әрқайсысының нәтижесі қандай ретпен және қалай аталатыны көрсетіледі, бұл ретте қарастырылып отырған техникаға операциялар ретінде кіретін бұрын зерттелген мысалдар түсіндірілмейді. Операцияларды таңдау мен орындауды түсіндіру әр операцияның мәнін және тұтастай алғанда бүкіл қабылдауды түсінуге әкеледі, бұл болашақта оқушылардың саналы есептеу дағдыларын игеруіне негіз болады.
Қабылдау туралы білімді бекіту және есептеу дағдыларын дамыту осы кезеңде оқушылар қабылдауды құрайтын операциялар жүйесін мықтап меңгеріп, осы операцияларды өте жылдам орындауы керек, яғни есептеу дағдыларын меңгеру.
Жұмыс барысында М. А. Бантова оқушылардың есептеу дағдыларын қалыптастырудағы бірқатар кезеңдерді анықтайды.
Бірінші кезеңде қабылдау туралы білім бекітіледі: оқушылар қабылдауды құрайтын барлық операцияларды дербес орындайды, олардың әрқайсысының дауыстап орындалуына түсініктеме береді және егер алдыңғы кезеңде қарастырылған болса, кеңейтілген жазбаны шығарады. Осылайша, мұнда оқушылар алдыңғы кезеңде мұғалімнің басшылығымен орындаған нәрсені өз бетінше орындайды. Егжей-тегжейлі түсініктеме және кеңейтілген жазба оларға есептеу техникасын саналы түрде игеруге мүмкіндік береді. Бұл кезең, әдетте, мұғалім балаларды жаңа техникамен таныстыратын сабақтан басталады. Оқушыларды осы кезеңде ұзақ уақытқа кешіктірмеу керек екенін ескеріңіз, әйтпесе олар мұндай жазбаға және егжей-тегжейлі түсіндіруге үйреніп, оларды әрдайым қолданады және бұл операциялардың аяқталуын тежейді.
Екінші кезеңде операциялардың ішінара коагуляциясы орын алады: оқушылар өздеріне операцияларды бөліп алып, оларды таңдау мен орындау тәртібін негіздейді, ал дауыстап олар негізгі операциялардың орындалуын айтады. Балаларды әр есептеу техникасында негізгі операцияларды бөліп көрсетуге арнайы үйрету керек.
Үшінші кезеңде операциялардың толық коагуляциясы орын алады: оқушылар барлық операцияларды бөліп алып, орындайды, яғни мұнда коагуляция және негізгі операциялар жүреді. Бұған қол жеткізу үшін сіз осы кезеңде балалардың іс-әрекетін басқаруыңыз керек: мұғалім балаларға аралық есептеулерді (негізгі операцияларды) орындауды және тек соңғы нәтижені атауды немесе жазуды ұсынады.
Төртінші кезеңде операцияларды орындаудың шекті коагуляциясы пайда болады: оқушылар барлық операцияларды шекті және жылдам орындайды, яғни олар есептеу дағдыларын меңгереді. Бұған жеткілікті жаттығу жаттығуларын орындау нәтижесінде қол жеткізіледі.
Есептеу дағдыларын қалыптастырудың барлық кезеңдерінде есептеу әдістерін қолдануға арналған жаттығулар шешуші рөл атқарады, ал жаттығулардың мазмұны тиісті кезеңдерде қойылған мақсаттарға бағынуы керек. Жаттығулардың жеткілікті саны болуы маңызды, сондықтан олар сандық мәліметтер бойынша да, формасы бойынша да әр түрлі болады, осылайша әдістерде ұқсастықтар қарастырылады және соған сәйкес сол немесе басқа жағынан ұқсас әдістерді салыстыруға арналған жаттығулар ұсынылады.
Аталған кезеңдердің нақты шекаралары жоқ: біреуі біртіндеп екіншісіне ауысады. Операциялардың орындалуын қысқарту барлық оқушыларда бір уақытта бола бермейтінін есте ұстаған жөн, сондықтан мезгіл-мезгіл толық түсіндіруге және қабылдаудың кеңейтілген жазбасына оралу маңызды. Әр кезеңнің ұзақтығы қабылдаудың күрделілігімен, оқушылардың дайындығымен және әр кезеңге қойылған мақсаттармен анықталады. Кезеңдерді дұрыс бөлу мұғалімге оқушылардың есептеу техникасын игеру, операцияларды біртіндеп қысқарту, есептеу дағдыларын қалыптастыру процесін басқаруға мүмкіндік береді.
Есептеулер жүргізу дегеніміз - оқып үйренген нысандар мен ауызша немесе жазбаша амалдар орындау. Ауызша есептеулерде қосу (азайту) мен көбейту (бөлу) кестелері, амалдардың ерекше және кестеден тыс жағдайлары жайындағы білімдер, ал жазбаша орындалғанда амал алгоритмдері қолданылады. Психологияда оқыту мотиві екі жолда дамитындыны дәлелденген:
- оқушылардың оқудың қоғамдық мәнін меңгеру арқылы; оооооооооооооо - оқушының оқу іс-әрекеті арқылы. оооооооооооооооооооооооооооооооо Жұмыстың топтық формасын қолданып жатқан пәнге қызығушылықты арттыратыны психологиялық әдебиеттерде көрсетілген. Бастауыш сынып оқушыларында жұмысты кіші топтарда ұйымдастыру лайықты, демек, топтың қалыптасуы дәлелдік үрдісте құрылу керек: егер пәнге бейтарап қарайтын балаларды пәнді жақсы көретін балалармен біріктірсе, біріккен жұмыс нәтижесінде бірінеше пәнге деген қызығушылықтарн арттырады. Бастауыш сынып оқушыларын оқытудың негізгі әдістері болып табылатын дидактикалық ойындарды қысқаша карастырайык.
Дидактикалық ойын - бұл оқытылатын объектіні, құбылысты және үрдісті моделдеуші оқу әрекетінің түрі. Дидактикалық ойындардың мақсаты - оқушылардың танымдық қызығушылығы мен белсенділігін ынталандыру болып табылады. Әдетте ойынның объектісі адамның, іс-әрекеті болып табылады. Дидактикалық ойындарға деген қызығушылық 1980 жылы кезекті мектеп реформасы басталып, педагогикалық ынтымақтастық пайда болып, мектептерге дербес компьютерлер әкелінген кезде арта түсті.

БАСТАУЫШ СЫНЫПТА ОҚЫТУ РЕСУРСТАРЫН ҚОЛДАНУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

Информатикаға қызығушылықты оқушыларға қызықты және практикалық тапсырмалар беру, оқытудың әртүрлі әдістерін қолдану және ойын элементтерін енгізу арқылы дамытуға болады. Мұнда менің тәжірбиемнен көмектесетін бірнеше тәсілдер бар:
Практикалық тапсырмаларды қолдану: Оқушыларға нақты өмірде қолдануға болатын мәселелерді шешуге мүмкіндік беріңіз. Мысалы, қарапайым бағдарламаларды құру, логикалық басқатырғыштарды шешу немесе оқушыны қызықтыратын тақырыпта жоба жасау.
Ойын тәсілі: Сабақтарға ойын элементтерін енгізу оқу процесін қызықты ете алады. Ойын тапсырмалары, жарыстар және оқу ойындары тақырыпқа деген қызығушылықты арттыра алады.
Нақты мысалдар мен жағдайлар: Информатиканы әртүрлі салаларда қолданудың нақты мысалдарын келтіріңіз. Информатика біздің өмірімізге, ғылыми зерттеулерге, бизнеске және т.б. қалай әсер ететінін көрсетіңіз.
Интерактивті сабақтар: Компьютердегі демонстрациялар, виртуалды зертханалар, онлайн курстар және қызықты презентациялар сияқты интерактивті оқыту әдістерін пайдаланыңыз. Бұл сабақтарды қызықты ете алады.
Жобалық жұмыс: Оқушыларға жобалармен жұмыс істеуге мүмкіндік беріңіз. Бұл веб-сайтты әзірлеу, ойын құру, робототехника жобасы немесе басқа шығармашылық тапсырмалар болуы мүмкін. Жобалық жұмыс алған білімдерін тәжірибеде қолдануға мүмкіндік береді.
Жеке көзқарас: Әр оқушының қызығушылығын ескеріп, материалдарды олардың қажеттіліктеріне бейімдеуге тырысыңыз. Оқу процесі жеке мүдделерге сәйкес келсе, қызықтырақ болады.
Ынтымақтастық және тәжірибе алмасу: Оқушылар арасындағы ынтымақтастықты ынталандырыңыз. Тәжірибе алмасу, тапсырмалар мен жобаларды талқылау оқуды қызықты әрі ынталандыруы мүмкін. Бастауыш мектепте информатика сабақтарында оқу ресурстарын пайдалану осы жастағы балалардың даму ерекшеліктеріне және ақпараттық сауаттылықты қалыптастыру мақсаттарына бағытталған бірнеше теориялық негіздерге негізделген. Міне, кейбір теориялық аспектілер:
"Ерте тарту" тұжырымдамасы: Негізгі принциптердің бірі - "ерте тарту"ұғымы. Ол оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттыру, негізгі дағдыларды қалыптастыру және одан әрі оқуға негіз құру үшін информатика бойынша оқыту оқытудың бастапқы кезеңдерінен басталуы керек дегенді білдіреді.
Жақын даму аймағының теориясы:
Оқу ресурстарын пайдалану В. В. Выготскийдің жақын даму аймағының теориясын ескеруі керек. Бұл оқушының дамуын ынталандыру үшін қазіргі білім деңгейінен сәл жоғары қиындық деңгейінде болатын тапсырмалар мен материалдарды ұсынуды қамтиды.
Ойын әдісі және белсенді оқыту:
Белсенді оқыту теориясына сәйкес, балалар оқу процесіне белсенді қатысқан кезде ақпаратты жақсы меңгереді. Информатикадағы ойын әдісі мен интерактивті сабақтар оқушыларға жаңа ұғымдарды оңай үйренуге көмектеседі.
Бірнеше интеллект теориясы:
Г.Гарднердің бірнеше интеллект теориясын ескере отырып, оқу ресурстарын әртараптандыру керек. Балалардың әртүрлі интеллект түрлері бар (логикалық, лингвистикалық, визуалды және т.б.) және әртүрлі ресурстарды пайдалану осы айырмашылықтарды ескеруге мүмкіндік береді.
Адаптивті оқыту принципі:
Оқу ресурстарын пайдалану адаптивті оқыту принципін қолдауы керек. Бұл әр оқушының қажеттіліктерін, оқу қарқынын және ақпаратты қабылдау стилін ескере отырып, оған жеке көзқарас мүмкіндігін ұсынады.
Сандық сауаттылық:
Цифрлық сауаттылықтың негізгі принциптері, соның ішінде цифрлық технологияларды тиімді пайдалану мүмкіндігі, желідегі қауіпсіздік, ақпаратты талдау және сыни тұрғыдан ойлау оқу ресурстарына енгізілуі керек.
Оң мотивацияны қалыптастыру:
Оқу ресурстарын пайдалану информатиканы оқуға оң мотивация тудыруы керек. Бұған қызықты тапсырмалар, ойындар, ғылыми жобалар және белсенді қатысудың басқа түрлері арқылы қол жеткізуге болады.
Басқа пәндермен Интеграция:
Информатикадағы оқу ресурстарын оқытудың кешенді тәсілін қамтамасыз ету және информатиканың нақты әлеммен қалай байланысты екенін көрсету үшін басқа пәндермен біріктіруге болады.
Информатикада бастауыш сыныптарда оқу ресурстарын пайдалану оқушылардың ақпараттық сауаттылығын тиімді қалыптастыруға ықпал ете отырып, балалардың дамуының теориялық негіздерімен және білім беру принциптерімен келісуді талап етеді

Қазақ газетасында 1914 жылы Ұлт ұстазы А.Байтұрсынұлы Жұртқа тəртіпті мектеп керек. Мектепке сайлы мұғалімдер керек. Мұғалімнен соңғы сайлы болуға тиісті нəрсе оқу құралдары деп оқу құралдарының, қазіргі оқыту ресурстарының ұстаз кәсібі үшін қаншалықты керек, маңызды екендігін атап көрсеткен. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.