Сырымбет ауылдық округінің жерге орналастыру тәжірибесін зерттеу

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 37 бет
Таңдаулыға:

Мазмұнын
Кіріспе 5
Мәселенің қойылуы және зерттеудің өзектілігі 6
Жұмыстың мақсаттары мен міндеттері 7
Зерттеудің объектісі мен пәні. 8
Зерттеу әдіснамасы. 9
1. Жерге орналастыру және кадастр негіздері 11
1.1 Жерге орналастыру түсінігі 11
1.2 Жер кадастрының маңызы 12
1.3 Жерге орналастыру жұмыстарын нормативтік-құқықтық реттеу 13
1.4 Жерге орналастыруды зерттеудің әдістері мен технологиялары 15
2. Жер учаскелерінің шекараларын белгілеу процесі 18
2.1 Жер учаскелерінің шекараларын белгілеу кезеңдері. 19
2.3 Шекараларды белгілеудегі геодезиялық және картографиялық жұмыстардың рөлі. 22
2.4 Геодезиялық және картографиялық жұмыстардың шекараларды белгілеудегі рөлі 23
3. Сырымбет ауылдық округінің жерге орналастыру тәжірибесін зерттеу 25
3.2 Шекараларды белгілеу процесінде мүдделі тараптармен өзара іс-қимыл жасау 30
3.3 Сырымбет округіндегі шекараларды белгілеу жағдайларын талдау 32
3.4 Жерге орналастырудағы мәселелер мен шешімдер: Сырымбет ауданының тәжірибесі 33
Қорытынды 38
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 39

Аңдатпа
Зерттеуде Қазақстандағы жерге орналастыру мен кадастрдың теориялық негіздері қарастырылады, геодезиялық және картографиялық жұмыстарды қоса алғанда, жер учаскелерінің шекараларын белгілеудің қолданыстағы тәсілдері мен әдістері талданады. Қазақстандағы жерге орналастыру қызметін реттейтін нормативтік-құқықтық базаны талдау, сондай-ақ мемлекеттік органдардың, жер иелерінің және жергілікті қауымдастықтардың өзара іс-қимыл мәселелерін зерделеу маңызды орын алады.
Жұмыстың практикалық маңыздылығы нақты жағдайды зерттеуде жатыр Сырымбет ауданының ауылдық округ, бұл жер учаскелерінің шекараларын белгілеуге байланысты типтік және бірегей проблемаларды анықтауға және оларды шешу бойынша нақты ұсыныстар беруге мүмкіндік береді. Дипломдық жұмыстың нәтижелері жерге орналастыру процестерін жетілдіру және Қазақстандағы жер ресурстарын басқарудың тиімділігін арттыру үшін пайдаланылуы мүмкін.
Жұмыстың қорытынды бөлімі алынған нәтижелердің жалпылауын қамтиды, негізгі қорытындыларды тұжырымдайды және Қазақстанның аймақтық ерекшеліктерін дамыту контекстінде жерге орналастыру және кадастр саласындағы одан әрі зерттеулердің бағыттарын ұсынады.

Annotation
The study examines the theoretical foundations of land management and cadastre in Kazakhstan, analyzes existing approaches and methods for establishing land boundaries, including geodetic and cartographic work. An important place is occupied by the analysis of the regulatory framework governing land management activities in Kazakhstan, as well as the study of issues of interaction between government agencies, landowners and local communities.
The practical significance of the work lies in the study of a specific case of the Syrymbet rural district, which allows us to identify typical and unique problems associated with the establishment of land boundaries and offer specific recommendations for their solution. The results of the thesis can be used to improve land management processes and improve the efficiency of land management in Kazakhstan.
The final part of the work contains a generalization of the results obtained, formulates the main conclusions and suggests directions for further research in the field of land management and cadastre in the context of the development of regional characteristics of Kazakhstan.

Аңдатпа
Зерттеу Қазақстандағы жерге орналастыру мен кадастрдың теориялық негіздерін қарастырады, геодезиялық және картографиялық жұмыстарды қоса алғанда, жер учаскелерінің шекараларын белгілеудің қолданыстағы тәсілдері мен әдістерін талдайды. Қазақстандағы жерге орналастыру қызметін реттейтін нормативтік-құқықтық базалардары талдау, сондай-ақ мемлекеттік органдар, жер иелері мен жергілікті қоғамдастықтар арасындағы өзара іс-қимыл мәселелерін зерттеу маңызды орын алады.
Жұмыстың практикалық маңыздылығы Сырымбет ауылдық округінің нақты жағдайын зерттеу болып табылады, бұл жер учаскелерінің шекараларын белгілеуге байланысты типтік және бірегей проблемаларды анықтауға және оларды шешу бойынша нақты ұсыныстар беруге мүмкіндік береді. Дипломдық жұмыстың нәтижелері жерге орналастыру процестерін жетілдіру және Қазақстандағы жер ресурстарын басқару тиімділігін арттыру үшін пайдаланылуы мүмкін.
Жұмыстың қорытынды бөлігі алынған нәтижелерді жалпылауды қамтиды, негізгі тұжырымдарды тұжырымдайды және Қазақстанның өңірлік ерекшеліктерін дамыту контекстінде жерге орналастыру және кадастр саласындағы одан әрі зерттеулер үшін бағыттарды ұсынады.

Кіріспе
Жер ресурстарын басқарудың қазіргі жағдайында жер учаскелерінің шекараларын белгілеуге бағытталған жерге орналастыру жұмыстары ерекше өзекті болып отыр. Бұл жерді тиімді пайдалану мен аумақтарды тұрақты дамытудың негізгі аспектісі болып табылатын жер учаскелерін иеленудің, пайдаланудың және иеліктен шығарудың құқықтық сенімділігін қамтамасыз ету қажеттілігінен туындайды.
Сырымбет Қазақстан Республикасы Солтүстік Қазақстан облысы Айыртау ауданында орналасқан ауылдық округ бірегей жер және әлеуметтік-экономикалық жағдайларымен ерекшеленеді, бұл оны жерге орналастыру процестерін зерттеу үшін репрезентативті үлгіге айналдырады. Осы аймақтың ерекшеліктерін ескере отырып, жер учаскелерінің шекараларын белгілеуге байланысты негізгі проблемалар мен міндеттерді анықтауға және жүйелеуге, сондай-ақ оларды шешу бойынша практикалық ұсыныстар жасауға мүмкіндік береді.
Бұл дипломдық жұмыстың мақсаты ерекшеліктерді ескере отырып, жергілікті жердегі жер учаскелерінің шекарасын белгілеу бойынша жерге орналастыру жұмыстарының процестерін кешенді зерттеу болып табылады. Осы мақсатқа жету үшін келесі міндеттерді шешу қажет:
Қазақстандағы жерге орналастыру жұмыстарының теориялық негіздері мен нормативтік-құқықтық базасын зерделеу.
Жер учаскелерінің шекараларын белгілеуде қолданылатын әдістер мен технологияларға талдау жасау.
Жерге орналастыру тәжірибесіне шолуды жүзеге асыру Сырымбет ауданында ауылдық округте.
Белгілі бір аймақтағы жер учаскелерінің шекараларын белгілеу процесінде туындайтын негізгі проблемалар мен қиындықтарды анықтау.
Жерге орналастыру жұмыстарын оңтайландыру бойынша ұсыныстар әзірлеу Сырымбет ауданында ауылдық округте.
Зерттеу объектісі - жер учаскелерінің шекараларын белгілеу бойынша жерге орналастыру жұмыстары, ал пәні - осы жұмыстардың шарттардағы ерекшеліктері Сырымбет ауданының ауылдық округтің әкімі. Зерттеу нормативтік-құқықтық құжаттарды, статистикалық деректерді, жергілікті зерттеу материалдарын талдауды, сондай-ақ салыстырмалы және жүйелі талдау әдістерін қолдануды қамтитын кешенді тәсілді қолдануға негізделген.
Дипломдық жұмыс тақырыбының өзектілігі жерге орналастыру жұмыстарының жер ресурстарын пайдалану мен басқарудың тиімділігін арттырудағы маңыздылығымен, сондай-ақ Қазақстанның аймақтық даму ерекшеліктері тұрғысынан осы процестерді оңтайландыру бойынша практикалық ұсыныстарды әзірлеу қажеттілігімен анықталады.
Мәселенің қойылуы және зерттеудің өзектілігі
Қазіргі әлемде жер ресурстарын тиімді басқару мәселелері өзекті болып отыр. Жер ауыл шаруашылығын, құрылысты, өнеркәсіпті және экономиканың басқа салаларын дамытудың негізгі ресурсы болып табылады. Алайда, жер учаскелерін тиімді пайдалану үшін олардың шекараларын нақты анықтау қажет, бұл жерге орналастыру жұмыстарының нысаны болып табылады. Жер учаскелерінің шекараларын белгілеу жер дауларын болдырмауға ықпал етеді, меншікті құқықтық қорғауды қамтамасыз етеді және жерді ұтымды пайдалану мен қорғауға ықпал етеді.
Қазақстанда, басқа да көптеген елдердегідей, жер учаскелерінің шекарасын белгілеу мәселесі әдістемелік және технологиялық тәсілдердің жеткіліксіз әзірленуіне, сондай-ақ қолданыстағы халықаралық тәжірибелерді жергілікті жағдайларға бейімдеудің қиындығына байланысты шиеленісе түсуде. Жылы Сырымбет ауданында Солтүстік Қазақстан облысының ауылдық округінде бұл мәселе жер ресурстарын басқаруға жеке көзқарасты талап ететін аймақтың бірегей табиғи, әлеуметтік-экономикалық және мәдени ерекшеліктеріне байланысты ерекше өзекті болып табылады.
Зерттеудің өзектілігі бірқатар факторларға байланысты:
Қазақстандағы жерге орналастыру жұмыстарының құқықтық және әдістемелік базасын жетілдіру қажеттілігі.
Шектеулі жер ресурстары жағдайында жер учаскелерінің шекараларын белгілеудің дәлдігі мен негізділігіне қойылатын талаптардың артуы және жер пайдаланушылардың мүдделерінің қайшылықтарының артуы.
Жерді ұтымды пайдалану мен қорғаудың маңыздылығы, бұл олардың шекараларын нақты анықтамай мүмкін емес.
Ерекшелігімен Сырымбет ауданының жер учаскелерінің шекараларын белгілеу әдістемелерін әзірлеу және енгізу кезінде жергілікті жағдайларды ескеруді талап ететін ауылдық округ.
Бұл зерттеудің мақсаты жер учаскелерінің шекараларын белгілеу процесін оңтайландыру бойынша ұсыныстарды әзірлеу болып табылады. Сырымбет ауданында ауылдық округ, бұл жер ресурстарын басқарудың тиімділігін арттыруға, жер дауларының деңгейін төмендетуге және аймақтың әлеуметтік-экономикалық дамуын арттыруға ықпал етеді.
Зерттеу жерге орналастыру және кадастр мәселелерімен айналысатын ғылыми қауымдастық үшін де, осы саладағы тәжірибешілер үшін де, мемлекеттік және жергілікті басқару органдары, жер пайдаланушылар және Қазақстандағы жер ресурстарын басқару проблемаларына тап болған барлық мүдделі тараптар үшін де өзекті.
Жұмыстың мақсаттары мен міндеттері
Жұмыстың мақсаты: Жағдайларда жер учаскелерінің шекараларын белгілеу процесін оңтайландыру бойынша ұсыныстарды зерттеу және әзірлеу Сырымбет ауданының ауылдық округтің жер ресурстарын басқару тиімділігін арттыру және жер пайдаланушылардың құқықтық қорғалуын жақсарту мақсатында.
Қойылған мақсатқа жету үшін келесі міндеттер айқындалды:
Жерге орналастыру мен кадастрдың теориялық негіздерін оқып үйрену. Бұл міндет концептуалды аппаратты, жерге орналастырудың негізгі принциптері мен мақсаттарын талдауды, сондай-ақ жер ресурстарын басқару жүйесіндегі жер кадастрының рөлін зерттеуді қамтиды.
Қазақстан Республикасындағы жер учаскелерінің шекараларын белгілеу бойынша жерге орналастыру жұмыстарын реттейтін нормативтік-құқықтық базаны талдау. Тапсырма жерге орналастыру жұмыстарына және шекараларды белгілеуге қолданылатын қолданыстағы заңнаманы, нормативтік құқықтық актілерді және әдістемелік ұсыныстарды талдауды қамтиды.
Жер учаскелерінің шекараларын белгілеудің қолданыстағы әдістері мен технологияларына шолу жасау. Осы міндеттің шеңберінде жерге орналастыру зерттеулерінде пайдаланылатын қазіргі заманғы технологиялар мен әдістемелерді олардың Қазақстан жағдайында қолданылуына баса назар аудара отырып талдау көзделеді.
Жерге орналастыру жұмыстарының ерекшеліктерін зерделеу Сырымбет ауданында ауылдық округте. Тапсырмаға жер учаскелерінің шекараларын белгілеу процесіне әсер етуі мүмкін елді мекен, ауданның әлеуметтік-экономикалық және табиғи жағдайлары туралы ақпаратты жинау және талдау кіреді.
Жер учаскелерінің шекараларын белгілеу кезінде туындайтын проблемалар мен қиындықтарды анықтау Сырымбет ауданында ауылдық округте. Осы міндеттің шеңберінде шекараларды белгілеу кезінде жер пайдаланушылар мен жерге орналастыру органдары кездесетін нақты жағдайлар мен проблемалық жағдайларды талдау көзделеді.
Жер учаскелерінің шекараларын белгілеу процесін оңтайландыру бойынша ұсыныстар әзірлеу Сырымбет ауданында ауылдық округте. Міндет шекараларды белгілеу үдерісін жақсартуға, жер дауларының санын азайтуға және жер пайдаланушылардың құқықтық қорғалуын арттыруға ықпал ететін практикалық ұсыныстар жасауға бағытталған.
Зерттеудің объектісі мен пәні.
Зерттеу нысаны: жер учаскелерінің шекараларын белгілеу бойынша жерге орналастыру жұмыстары Сырымбет ауданында Солтүстік Қазақстан облысы Айыртау ауданының ауылдық округінде.
Зерттеу нысаны кадастрдағы жер учаскелерінің шекараларын белгілеуге және бекітуге бағытталған жерге орналастыру жұмыстарының кешенін, сондай-ақ осы жұмыстар барысында жер пайдаланушылар, жергілікті билік органдары мен жерге орналастыру органдарының өзара іс-қимылын қамтиды. Ерекшеліктер мен шарттарды ескере отырып, шекараларды белгілеу кезінде қолданылатын қолданыстағы процедураларды, әдістер мен технологияларды талдауға ерекше назар аударылады Сырымбет ауданының ауылдық округтің әкімі.
Зерттеу пәні: жер учаскелерінің шекараларын белгілеудің мәселелері мен ерекшеліктері Сырымбет ауданында ауылдық округте.
Зерттеу пәні белгілі бір аймақтағы жер учаскелерінің шекараларын белгілеу процесіне қатысушылардың алдында тұрған проблемалық аспектілер мен қиындықтарды анықтауға және талдауға шоғырланған. Зерттеу пәні шеңберінде құқықтық реттеу, геодезиялық және картографиялық деректерді пайдалану, жер пайдаланушылармен және жергілікті өзін-өзі басқару органдарымен өзара іс-қимыл, сондай-ақ оның тиімділігін арттыру және жер қақтығыстарының деңгейін төмендету үшін шекараларды белгілеу процесін жетілдіру бойынша ұсыныстар әзірлеу мәселелері қарастырылады. .
Зерттеу әдіснамасы.
Дипломдық жұмыстың әдіснамалық негізі теориялық негіздерді, нормативтік-құқықтық базаны, сондай-ақ жерге орналастыру жұмыстарын жүзеге асырумен байланысты практикалық аспектілер мен проблемаларды талдауды қамтитын жер учаскелерінің шекараларын белгілеу процестерін зерттеудің кешенді тәсілімен анықталады. Сырымбет ауданында ауылдық округінде зерттеудің мақсаттары мен міндеттеріне қол жеткізу үшін келесі әдістер қолданылады:
Нормативтік-құқықтық құжаттарды талдау - Қазақстан Республикасының заңнамасын, жерге орналастыру қызметін реттейтін нормативтік құқықтық актілерді зерделеу, жер учаскелерінің шекараларын белгілеу және бекіту.
Салыстырмалы талдау - жер учаскелерінің шекараларын белгілеуде қолданылатын әдістер мен технологияларды салыстыру Сырымбет ауданында ауылдық округ, Қазақстанның басқа аймақтарында және шетелде тәжірибелері бар, ең тиімді тәсілдерді анықтау үшін.
Сараптамалық бағалау әдісі - жерге орналастыру, геодезия, құқық саласындағы мамандар, сондай-ақ жер пайдаланушылар арасында бар проблемалар мен оларды шешу жолдары туралы білікті пікір алу үшін сұхбаттар мен сауалнамалар жүргізу.
Статистикалық деректерді талдау - Сырымбет ауданында ауылдық округінде шекараларды белгілеуге байланысты жер дауларының саны мен сипаты туралы статистикалық ақпаратты, сондай-ақ жерді пайдалану туралы мәліметтерді зерделеу Сырымбет ауданында ауылдық округте.
Кейс-стади (кейс - стади әдісі) - зерттелетін аймақтағы жер учаскелерінің шекараларын белгілеудің нақты жағдайларын егжей-тегжейлі талдау, типтік қателіктер мен қиындықтарды, сондай-ақ табысты тәжірибелерді анықтауға мүмкіндік береді.
Геодезиялық және картографиялық зерттеу әдістері - карталарды, жоспарларды, ұшқышсыз ұшу аппараттарының суреттерін және басқа геодезиялық және картографиялық материалдарды жергілікті жердің ерекшеліктерін және шекараларды белгілеу ерекшеліктерін талдау үшін жұмыста пайдалану. Сырымбет ауданында ауылдық округінде.
Осы әдістерді қолдану зерттеудің кешенді тәсілін қамтамасыз етуге, жер учаскелерінің шекараларын белгілеуге байланысты негізгі проблемаларды анықтауға және жүйелеуге мүмкіндік береді, сонымен қатар оларды шешу бойынша негізделген және іс жүзінде қолданылатын ұсыныстарды әзірлеу. Жұмыста алынған нәтижелердің объективтілігі мен сенімділігін арттыруға ықпал ететін сапалық және сандық талдау әдістерін қолдану болжанады.

1. Жерге орналастыру және кадастр негіздері
Бұл тарауда жерге орналастыру процестерін түсіну және жер учаскелерінің шекараларын белгілеу үшін негізгі болып табылатын жерге орналастыру мен кадастрдың теориялық негіздері қарастырылады. Жерге орналастыру және кадастр жерді ұтымды пайдалану мен қорғауға бағытталған жерді басқару жүйесінің маңызды элементтері болып табылады.
1.1 Жерге орналастыру түсінігі
Жерге орналастыру - бұл табиғи, экономикалық және әлеуметтік ерекшеліктерін ескере отырып, жер учаскелерін неғұрлым тиімді және ұтымды пайдалануға бағытталған іс-шаралар кешені. Жерге орналастыру аумақтарды пайдалануды жоспарлауды, жер учаскелерінің шекараларын белгілеуді, ауыл шаруашылығы өндірісінің, урбанизацияның және қоршаған ортаны қорғаудың тұрақты дамуын қамтамасыз ету үшін аумақты ұйымдастыруды қамтиды.
Дипломдық жұмысымның бір бөлігі ретінде жерге орналастыру тұжырымдамасын зерттеуге ерекше назар аударылды, өйткені ол жер ресурстарын басқаруда және жер учаскелерінің шекарасын белгілеу шараларын жүзеге асыруда орталық орын алады. Жерге орналастыру - бұл жерді оңтайлы және ұтымды пайдалануға, олардың табиғи, экономикалық және әлеуметтік ерекшеліктерін ескеруге, сондай-ақ аумақтардың орнықты дамуын қамтамасыз етуге бағытталған іс-шаралар кешені.
Қолданыстағы ғылыми еңбектер мен нормативтік құжаттарды талдай келе, мен жерге орналастыру жерді пайдалануды жоспарлау, жобалау, жер учаскелерінің шекарасын белгілеу, жерді бағалау, ауылшаруашылық кәсіпорындары, елді мекендер үшін жерге орналастыру жобаларын әзірлеуді қоса алғанда, қызметтің кең ауқымын қамтиды деген қорытындыға келдім. Жерге орналастырудың негізгі мақсаты қоршаған ортаны қорғауды ескере отырып, қоғамның жер ресурстарына деген қажеттіліктері мен оларды орнықты пайдалану мүмкіндіктері арасындағы үйлесімділікке қол жеткізу болып табылады.
Жұмыс барысында тиімді жерге орналастыру құқықтық, экономикалық, экологиялық, техникалық және әлеуметтік аспектілерді біріктіретін кешенді тәсілді қажет ететіні анықталды. Бұл әртүрлі мүдделі тараптардың тығыз өзара әрекеттесуін білдіреді, оның ішінде мемлекеттік органдар, жергілікті өзін-өзі басқару органдары, жер пайдаланушылар және жұртшылық.
Мысал ретінде Қазақстандағы жерге орналастырудың қазіргі жағдайын талдау Сырымбет ауданының ауылдық округтің нормативтік-құқықтық базаны дамытудағы және заманауи технологияларды енгізудегі елеулі прогреске қарамастан, белгілі бір проблемалар мен сын-қатерлер бар екенін көрсетті. Оларға геодезиялық және картографиялық деректердің сапасы мен қолжетімділігін арттыру, жерге орналастыру саласындағы мамандардың біліктілігін арттыру, жер заңнамасының сақталуын бақылауды күшейту қажеттілігі жатады.
Осы тарауды қорытындылай келе, жерге орналастыру аймақтардың және жалпы елдің тұрақты дамуында шешуші рөл атқаратынын атап өткім келеді. Оның маңыздылығын ескере отырып, заңнаманы жетілдіру, жерге орналастыру қызметіндегі әдістер мен тәсілдерді дамыту, сондай-ақ барлық мүдделі тараптардың жерге орналастыру процесіне хабардарлығы мен қатысуын арттыру бойынша жұмысты жалғастыру қажет.
1.2 Жер кадастрының маңызы
Жер кадастры - жер учаскелерінің орналасқан жері, ауданы, сапасы, құқықтық жағдайы және экономикалық бағасы туралы мәліметтерді қамтитын жер ресурстары туралы мәліметтердің жүйеленген жинағы. Жер кадастры жер ресурстарын басқаруда шешуші рөл атқарады, өйткені ол жерді пайдалану, жерге орналастыру, салық салу және меншік құқығын қорғау салаларында негізделген шешімдер қабылдау үшін қажетті өзекті және шынайы ақпаратқа қол жеткізуді қамтамасыз етеді.
Менің дипломдық жұмысымның контекстінде жер кадастрының жер ресурстарын басқару жүйесінің іргелі элементі ретіндегі маңызын зерттеуге ерекше назар аударылды. Жер кадастры - жер учаскелері туралы олардың орналасқан жері, көлемі, жер санаттары, нысаналы мақсаты, пайдаланудағы шектеулер және оларға құқықтар туралы мәліметтерді қамтитын жүйеленген дерекқор. Бұл ақпарат жерді тиімді жоспарлау, пайдалану және қорғау, сондай-ақ жерге меншік құқығын және басқа да мүліктік құқықтарды қамтамасыз ету үшін өте маңызды.

Тиісті зерттеулер мен нормативтік құқықтық актілерді талдағаннан кейін мен жер кадастрының бірнеше негізгі функцияларды орындайтынын білдім. Біріншіден, ол құқықтық айқындылықты қамтамасыз етуге және жер учаскелерінің меншік иелері мен пайдаланушыларының құқықтарын қорғауға негіз болады. Екіншіден, кадастрлық деректер жерге салық салу үшін пайдаланылады, бұл салық міндеттемелерін әділ және ашық бөлуге ықпал етеді. Үшіншіден, жер кадастры аумақтарды дамытуды жоспарлауда маңызды рөл атқарады, бұл мемлекеттік органдар мен муниципалитеттерге аймақтарға бөлу, құрылыс және қоршаған ортаны қорғау мәселелері бойынша негізделген шешімдер қабылдауға мүмкіндік береді.
Мысал бойынша Сырымбет ауданының ауылдық округ бойынша жер кадастры жерді пайдаланудың жергілікті мәселелерін шешуге, жер учаскелеріне қатысты дауларды шешуге және жерді оңтайлы бөлу мен пайдалану арқылы ауыл шаруашылығы өндірісінің тиімділігін арттыруға қалай ықпал ете алатыны көрсетілді.
Сондай-ақ, менің жұмысымда кадастрлық деректерді өзектендіру мен сапасын арттыру мемлекеттік органдардың үнемі назары мен күш-жігерін қажет ететіндігі атап өтілді. ГАЖ технологиялары және жерді қашықтықтан зондтау сияқты заманауи ақпараттық технологияларды енгізу кадастрлық ақпараттың дәлдігі мен қол жетімділігін жақсартудың жаңа мүмкіндіктерін ұсынады, бұл өз кезегінде барлық мүдделі тараптар үшін деректердің ашықтығы мен қол жетімділігін арттыруға ықпал етеді.
Бөлімді қорытындылай келе, мен жер кадастры жерді тиімді басқару мен меншік құқығын қорғаудың негізін қамтамасыз етіп қана қоймай, сонымен қатар аумақтардың тұрақты дамуына, экономикалық өсуіне және әлеуметтік тұрақтылығына ықпал етеді деген қорытындыға келдім. Осылайша, кадастрлық жүйені дамыту және жетілдіру барлық деңгейдегі жер ресурстарын басқарудың негізгі аспектісі болып табылады.
1.3 Жерге орналастыру жұмыстарын нормативтік-құқықтық реттеу
Жерге орналастыру жұмыстарын реттеу Жер кодексін, жерді пайдалану мен қорғауға, жер учаскелерінің шекараларын белгілеуге қатысты заңдар мен заңға тәуелді актілерді қамтитын Қазақстан Республикасының заңнамасы негізінде жүзеге асырылады, жерге орналастыру және кадастрлық қызмет. Нормативтік-құқықтық база жерге орналастыру жұмыстарын жүргізу ережелерін, жер пайдаланушылардың құқықтары мен міндеттерін анықтайды, жер дауларын шешу тәртібі және осы саладағы мемлекеттік бақылау тетіктері.
Дипломдық жұмысымды дайындау барысында жерге орналастыру жұмыстарын нормативтік-құқықтық реттеуге жан-жақты талдау жүргізілді, бұл жер ресурстарын тиімді және тұрақты басқаруды қамтамасыз етудің іргелі аспектісі болып табылады. Қазақстан Республикасының жерге орналастыру және кадастр саласындағы заңнамасы жерді ұтымды пайдалануға жағдай жасауға, меншік иелері мен басқа да жер пайдаланушылардың құқықтарын қорғауға, сондай-ақ экологиялық тепе-теңдікті сақтауға және жерді пайдалануға байланысты қақтығыстардың алдын алуға бағытталған.
Жерге орналастыру жұмыстарын реттеудің негізі Қазақстан Республикасының Жер кодексі болып табылады, ол жер учаскелерін иеленудің, пайдаланудың және оларға билік етудің құқықтық негіздерін айқындайды, сондай-ақ жерге орналастыру іс-шараларын жүргізу тәртібін, оның ішінде жер учаскелерінің шекараларын белгілеу мен өзгертуді, олардың мониторингі мен бағалау. Жер кодексіне қосымша, бірқатар басқа заңнамалық және заңға тәуелді актілер жерге орналастыру қызметінің нақты аспектілеріне қатысты рәсімдер мен талаптарды нақтылайды, соның ішінде жерге бағалауды, кадастрлық есеп және мемлекеттік жер бақылауы.
Зерттеу барысында жерге орналастыру жұмыстарының тиімділігі көп жағдайда нормативтік-құқықтық базаның анықтығы мен толықтығына, сондай-ақ мемлекеттік басқарудың әртүрлі деңгейлері мен мүдделі тараптардың өзара іс-қимылының үйлесімділігіне байланысты екені анықталды. Жерге орналастыру саласындағы заңнаманы дамытудағы елеулі жетістіктерге қарамастан, оны Қазақстанда қолдану тәжірибесі бірқатар проблемалар мен қиындықтардың бар екендігін көрсетеді. Оларға нормативтік құқықтық актілерді түсіндірудегі қиындықтар, жерге орналастыру шараларын жүргізудегі бюрократиялық кедергілер, сондай-ақ осы салада жұмыс істейтін мамандардың біліктілігін арттыру қажеттілігі жатады.
Мысал бойынша Сырымбет ауданының ауылдық округте жерге орналастыру саласындағы нормативтік құқықтық актілерді қолдану тәжірибесіне талдау жасалды, бұл нақты қиындықтарды анықтауға және оларды шешу жолдарын ұсынуға мүмкіндік берді. Нормативтік-құқықтық базаны жетілдірудің негізгі бағыттарының бірі нақтырақ және егжей-тегжейлі әдістемелік ұсыныстарды әзірлеу және енгізу болып табылады жерге орналастыру жұмыстарын жүргізу, сондай-ақ олардың орындалуын мемлекеттік бақылау мен қадағалау тетіктерін жетілдіру.
Осы бөлімді қорытындылай келе, жерге орналастыру жұмыстарын нормативтік-құқықтық реттеу аумақтардың орнықты дамуын қамтамасыз етуде, жер пайдаланушылардың құқықтары мен мүдделерін қорғауда, сондай-ақ экологиялық салауаттылықты қамтамасыз етуде шешуші рөл атқаратынын атап өткен жөн. Осы саладағы заңнаманы жетілдіру тек заманауи тенденциялар мен озық халықаралық тәжірибелерді ескеруді ғана емес, сонымен бірге мемлекет, ғылыми қоғамдастық және қоғам арасындағы белсенді диалогты қажет етеді.
1.4 Жерге орналастыруды зерттеудің әдістері мен технологиялары
Жерге орналастыру жұмыстарының маңызды құрамдас бөлігі геодезиялық, картографиялық, экологиялық және басқа да зерттеу түрлерін қамтитын жерге орналастыру зерттеулері болып табылады. ГАЖ технологиялары, Жерді қашықтықтан зондтау, GPS навигациясы сияқты заманауи әдістер мен технологиялар жерді басқару үшін деректердің өзектілігі мен сенімділігін қамтамасыз ете отырып, зерттеу жүргізудің тиімділігі мен дәлдігін айтарлықтай арттырады
Дипломдық жұмысымды орындау барысында жерге орналастыруды зерттеудің заманауи әдістері мен технологияларын талдауға ерекше назар аударылды. Бұл әдістер мен технологиялар жер учаскелерінің шекараларын белгілеу және нақтылау, сондай-ақ жерді пайдалануды бағалау және жоспарлау бойынша жұмыстарды тиімді жүргізудің негізгі құралдары болып табылады. Заманауи жерге орналастыру зерттеулері дәстүрлі геодезиялық жұмыстардан бастап озық ГАЖ технологияларын қолдануға және Жерді қашықтықтан зондтауға дейінгі кең ауқымды іс-шараларды қамтиды.
Геодезиялық жұмыстар
Геодезиялық жұмыстар кез келген жерге орналастыру жобаларының негізі болып табылады. Олар шекараларды дәл белгілеу және жоспарлар мен карталарды жасау үшін қажетті жер учаскелерінің өлшемдерін өлшеуді және орналасуын анықтауды қамтиды. Спутниктік ғаламдық позициялау жүйелері (GPS) сияқты заманауи геодезиялық құралдар өлшеуді жоғары дәлдікпен және тиімділікпен жүргізуге мүмкіндік береді.
Картографиялық жұмыстар және ГАЖ-технологиялар
Картографиялық жұмыстар жер учаскелерін визуализациялау мен талдауда маңызды рөл атқарады. Геоақпараттық жүйелерді қолдану (ГАЖ) деректердің үлкен көлемін басқаруға, оларды талдауға және жерді пайдалануды модельдеуге арналған құралдармен қамтамасыз ету арқылы картографияның мүмкіндіктерін едәуір арттырды. ГАЖ технологиялары әртүрлі деректер түрлерін, соның ішінде карталарды, статистикалық ақпаратты және бақылау нәтижелерін біріктіруге мүмкіндік береді, бұл жерге орналастыру шешімдерін жақсырақ қабылдауға ықпал етеді.
Жерді қашықтықтан зондтау
Жерді қашықтықтан зондтау - спутниктік немесе ауа датчиктерінің көмегімен Жер беті туралы ақпаратты алу әдісі. Бұл әдіс жерге орналастыру зерттеулерінде кеңінен қолданылады, бұл жердің жай-күйін бағалауға, жерді пайдалану мен қоршаған ортаның өзгеруіне мониторинг жүргізуге, сондай-ақ жер заңнамасының бұзылуын анықтауға мүмкіндік береді. Қашықтықтан зондтаудың артықшылықтарына деректерді алудың жоғары жылдамдығы және оларды үлкен аумақтарда талдау мүмкіндігі жатады.
ҰҰА қолдану
Ұшқышсыз ұшу аппараттары (ҰҰА) жерге орналастыру зерттеулері саласында барған сайын танымал болып келеді. Олар аэрофотосуреттер мен жоғары ажыратымдылықтағы бейнематериалдарды жинауға мүмкіндік береді, олар аумақты егжей-тегжейлі зерттеуге, жерге орналастыру жұмыстарының орындалуын бақылауға және картографиялық деректерді жаңартуға пайдаланылуы мүмкін. Ұшқышсыз ұшу аппараттары әсіресе жету қиын учаскелерде жұмыс істеу үшін тиімді және зерттеу жүргізуге кететін уақыт пен шығындарды айтарлықтай қысқартуы мүмкін.
Зерттеу барысында жерге орналастыруды зерттеудің заманауи әдістері мен технологияларын тиімді пайдалану тек тиісті құрал-жабдықтар мен бағдарламалық қамтамасыз етудің болуын ғана емес, сонымен қатар мамандардың жоғары біліктілігін талап ететіні анықталды. Жерге орналастыру саласындағы мамандарды даярлау және біліктілігін арттыру жерге орналастыру жұмыстарының тәжірибесінде осы технологияларды сапалы және тиімді пайдалануды қамтамасыз етудің басымдығы болуы керек.
Осы бөлімнің қорытындысы жер ресурстарын басқарудың дәлдігін, тиімділігін және ашықтығын арттыру үшін жерге орналастыруды зерттеу процесіне заманауи әдістер мен технологияларды біріктірудің маңыздылығын көрсетеді.
Қорытынды
Жерге орналастыру және кадастр негіздерін зерделеу жер ресурстарын басқару тетіктерін, сондай-ақ жер учаскелерінің шекараларын белгілеу процестерінің маңыздылығы мен күрделілігін тереңірек түсінуге мүмкіндік береді. Нормативтік-құқықтық реттеу, жерге орналастыруды зерттеудің заманауи әдістері мен технологиялары жерді ұтымды пайдалану мен қорғауды қамтамасыз етудің негізгі элементтері болып табылады, бұл аумақтардың тұрақты дамуына және жерге меншік құқығын қорғауға ықпал етеді.

2. Жер учаскелерінің шекараларын белгілеу процесі
Дипломдық жұмысымды орындау барысында жерге орналастыру қызметінің негізгі элементі болып табылатын және меншік құқығын құқықтық қорғауды және жер ресурстарын тиімді басқаруды қамтамасыз ету үшін маңызды болып табылатын жер учаскелерінің шекараларын белгілеу процесіне терең талдау жүргізілді. Бұл үдеріс дайындық жұмыстарынан бастап мемлекеттік тізілімдерде шекараларды ресми тіркеуге дейінгі бірнеше негізгі кезеңдерді қамтиды.
Дайындық кезеңі
Бастапқы кезеңде құқық белгілейтін құжаттарды, кадастрлық және геодезиялық материалдарды қоса алғанда, жер учаскесіне арналған құжаттаманы жинау және талдау жүргізіледі. Маңызды қадам - шекараларды көршілес жер пайдаланушылармен алдын ала келісу, осылайша болашақта ықтимал дауларды болдырмау.
Геодезиялық ізденістер
Бұл кезеңде жер учаскесінің шекараларының координаттарын дәл анықтау үшін геодезиялық жұмыстар жүргізілуде. GPS-өлшеулер сияқты заманауи технологиялар шекаралардың орналасуын анықтауда жоғары дәлдікті қамтамасыз етеді, бұл кейінгі кадастрлық жазбалардың дұрыстығының кепілі болып табылады.
Жергілікті жердегі шекараларды таңбалау
Шекаралардың координаттары анықталғаннан кейін олар жергілікті жерлерде шекаралық белгілерді қолдана отырып белгіленеді. Бұл кезең жер учаскесінің шекарасын көрнекі түрде анықтауға мүмкіндік береді, бұл жер пайдаланушылар үшін де, жерді бақылау үшін де маңызды.
Шекараларды келісу және бекіту
Келесі қадам көршілес жер пайдаланушылармен және жергілікті өзін-өзі басқару органдарымен белгіленген шекараларды келісуді қамтиды. Даулар туындаған жағдайда келесілерді жүргізу қажет болуы мүмкін медиациялық рәсімдерді немесе сот талқылауын жүргізу.
Шекараларды мемлекеттік тізілімдерде тіркеу
Қорытынды кезең - мемлекеттік жер кадастрында және жылжымайтын мүлікке құқықтар тізілімінде жер учаскесінің шекараларын ресми тіркеу. Бұл кезең жердің шекарасын бекітеді құқықтық саладағы учаске меншік құқығын қорғаудың негізі болып табылады.
Зерттеу барысында жер учаскелерінің шекараларын белгілеудің тиімділігі көп жағдайда бастапқы құжаттаманың сапасына, геодезиялық зерттеулердің дәлдігіне және осы жұмыстарды жүргізетін мамандардың біліктілігіне байланысты екендігі анықталды. Сонымен қатар, процеске қатысушылардың барлығының - жер пайдаланушылардан бастап мемлекеттік органдарға дейінгі өзара іс-қимылы маңызды рөл атқарады.
Осы бөлімнің қорытындысы қақтығыстар мен даулардың алдын алу үшін де, жер ресурстарын тұрақты басқаруды қамтамасыз ету үшін де жер учаскелерінің шекараларын белгілеудің нақты және ашық процесінің маңыздылығын көрсетеді. Нормативтік-құқықтық базаны жетілдіру және осы саладағы заманауи технологияларды қолдану жерге орналастыру жұмыстарының тиімділігін арттырудың негізгі факторлары болып табылады.
2.1 Жер учаскелерінің шекараларын белгілеу кезеңдері.
Дипломдық жұмысымды дайындау барысында жер учаскелерінің шекараларын белгілеу кезеңдерін егжей-тегжейлі талдауға ерекше назар аударылды. Нормативтік құжаттарды зерделеу, сондай-ақ қолданылатын процедураларды практикалық талдау негізінде Сырымбет ауданында ауылдық округте жер учаскесінің шекарасын дұрыс анықтау және бекіту үшін қажетті қадамдардың реттілігі белгіленді.
Бастапқы деректерді дайындау
Бұл бастапқы кезеңде барлық қажетті құжаттар жиналады, оған жерге құқық белгілейтін құжаттар, тарихи деректер, картографиялық материалдар және бұрынғы жерге орналастыру зерттеулерінің нәтижелері кіруі мүмкін. Маңызды мәселе - жиналған деректердің толықтығы мен өзектілігін қамтамасыз ету.
Алдын ала келісу
Тікелей геодезиялық жұмыстар басталғанға дейін көршілермен және жергілікті өзін-өзі басқару органдарымен болжамды шекараларды алдын-ала келісіп алған жөн. Бұл кейінгі кезеңдерде ықтимал даулар мен қақтығыстарды болдырмайды.
Геодезиялық ізденістер
Бұл кезеңде учаскенің шекараларының координаттарын анықтау үшін дәл өлшеулер жүргізіледі. Нәтижелердің жоғары дәлдігін қамтамасыз ететін GPS өлшемдері сияқты заманауи геодезиялық құралдар мен технологиялар қолданылады.
Жергілікті жердегі шекараларды таңбалау
Шекаралардың нақты координаттарын анықтағаннан кейін оларды жер бедерінде визуалды түрде бейнелеу керек. Ол үшін жер учаскесінің шекарасының негізгі нүктелерінде орнатылған шекаралық белгілер қолданылады.
Межелік жоспарды ресімдеу
Алынған мәліметтер негізінде жер учаскесінің орналасу сызбасын, оның координаттары мен шекараларының сипаттамасын қамтитын жер учаскесінің жоспары жасалады. Межелік жоспар тиісті мемлекеттік органдарда бекітілуге тиіс.
Шекараларды мемлекеттік тіркеу
Соңғы қадам - мемлекеттік жер кадастрында және жылжымайтын мүлік тізілімінде белгіленген шекараларды ресми тіркеу. Бұл әрекет учаскенің шекараларын құқықтық салада бекітеді және шекараларды белгілеу рәсімінің соңғы кезеңі болып табылады.
Зерттеу барысында барлық кезеңдерден сәтті өту тек белгіленген рәсімдер мен ережелерді қатаң сақтауды ғана емес, сонымен қатар жер пайдаланушылар, маркшейдерлер, заңгерлер және мемлекеттік органдар арасындағы белсенді өзара әрекеттестікті талап ететіні анықталды. Жерге орналастыру жұмыстарын жүргізетін мамандардың біліктілігі және заманауи технологияларды қолдану ерекше маңызға ие, бұл бірге жер учаскелерінің шекараларын белгілеу процесінің дәлдігін, ашықтығы мен тиімділігін арттыруға ықпал етеді.
2.2 Жерге орналастыруды зерттеудің әдістері мен технологиялары.
Дипломдық жұмысты орындау барысында жер учаскелерінің шекараларын белгілеуде шешуші рөл атқаратын жерге орналастыруды зерттеудің заманауи әдістері мен технологиялары бойынша зерттеулер жүргізілді. Заманауи технологиялар мен әдістер барлық қажетті өлшеулер мен деректерді талдауды дәлірек және тиімдірек жүргізуге мүмкіндіктер береді, бұл өз кезегінде жерге орналастыру жұмыстарының нәтижелерінің сапасы мен сенімділігін арттыруға ықпал етеді.
Геодезиялық өлшеулер
Жер учаскелерінің нақты шекараларын анықтауға геодезиялық өлшеулер негіз болып табылады. Заманауи геодезиялық әдістерге жерсеріктік ғаламдық позициялау жүйелерін (GPS және ГЛОНАСС) қолдану кіреді, бұл жердегі нүктелердің координаттарын жоғары дәлдікпен анықтауға мүмкіндік береді. Бұл технологиялар бірнеше сантиметрге дейінгі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.