Ересек топ балалардың танымдық қабілеттері

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ АБАЙ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

Өмірзақ Ұлжан

Дамытушы ойындар арқылы ересек топ балаларының танымдық қабілеттерін дамыту” тақырыбына

ДИПЛОМДЫҚ ЖОБА

Дамытушы ойындар арқылы ересек топ балаларының танымдық қабілеттерін дамыту

КІРІСПЕ

1-ТАРАУ. Танымдық қабілеттер және олардың оқу іс-әрекетіндегі дамуы

Ересек топ балалардың танымдық қабілеттері

1. 2. Дамытушы ойындардың танымдық қабілеттерге әсер етуші факторы ретінде

1. 3. Ересек топ балалардың ойын әрекетінің даму ерекшеліктері

2-ТАРАУ. Ересек топтардың танымдық қабілетін дамыту ерекшеліктеріне эксперименттік зерттеуді ұйымдастыру және әдістемесі

2. 1. Паззл, құрылыс, лего ойындарының эксперименттік сипаттамасы

2. 2 Ойындардың зерттеу кезеңдері және талдаудың нәтижелері

2. 3 Ересек топ балаларының танымдық қабілетін дамытуға арналған ұсыныстар

ҚОРЫТЫНДЫ

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

Кіріспе

Нормативтик

Даму - бұл өмір бойы болатын өзгерістер. Бұл өзгерістер жүйелі түрде жүреді (яғни даму кезеңдерді қамтиды және алдыңғы кезеңнен өткенге дейін келесі кезең басталмайды) және бейімделгіш (яғни дамудың әр кезеңіндегі барлық процестер мен әрекеттер осы кезеңге сәйкес келеді) . Бұл физикалық (тікелей көруге және өлшеуге болатын даму; мысалы, бой мен салмақтың өсуі), танымдық (мидың дамуы; ойлау процестері арқылы өлшенетін даму) немесе әлеуметтік (адамдардың қоршаған ортамен және айналасындағы адамдармен өзара әрекеттесуінің дамуы, топтарда жұмыс істеу қабілеті) табиғатта. Даму реттелген және болжамды схема бойынша жүреді. Әр түрлі балалар әртүрлі жылдамдықпен дамиды. Дамуға табиғат (генетика, инстинкттер, туа біткен ерекшеліктер) және білім (қоршаған орта, үйренген факторлар) үнемі әсер етеді. Зерттеулер көрсеткендей, ерте балалық шақ мидың дамуы үшін өмірдің маңызды кезеңі болуы мүмкін. Ғалымдар нәрестелердің миы ынталандыруға жауап ретінде дамитынын анықтады. Ынталандыратын балалар тез дамып, өздеріне сенімді имиджге ие.

Ересек топтағы балалардың танымдық белсенділігін қалыптастыру мен дамытуға тиімді әсер ететін жағдай жасау проблемасы міне, бір де бір онжылдықта психологиялық-педагогикалық зерттеулердегі маңызды орындардың бірін алып отыр. Қазіргі уақытта мектепке балалардың оқуға дайындығына қойылатын талаптардың күшеюіне байланысты ол өзекті болып отыр. Бірқатар авторлардың зерттеулері мектептегі оқу табалдырығында тұрған балалардың танымдық белсенділігінің төмендегенін куәландырады. Олардың қоршаған шындықты тануға, әлемге деген тұрақты танымдық қарым-қатынасқа деген қажеттілігінің қалыптасуының төмен деңгейі байқалады. Бұл факт, біздің ойымызша, бірқатар себептерді түсіндіруге болады. Біріншіден, мектепке дейінгі балалық шақтың соңына қарай балалардың субъективті танымдық белсенділігінің қалыпта- суының деңгейінің жеткіліксіз екенін мойындау керек, бұл өз кезегінде мектепке дейінгі мекемелердегі тәрбие-білім беру процесінің балалардың қызығушылығын, ынтасын, шығарм шылық белсенділігін мақсатты түрде қалыптастыру арнасында қанағаттанғысыз ұйымдастырылуымен байланысты 2000:34) .

Ересек топ балаларының танымдық іс-әрекетін дамыту жүйелі оқу процесі болып табылады және жеке сипатқа ие.

Бақылаулар балаларды оқыту әдістері танымның даму ережелеріне сәйкес бір-бірінен ерекшеленетінін көрсетеді. Оларды келесідей жіктеуге болады: математикалық интеллектісі бар бала - себеп-салдар байланысын құру, Виртуалды интеллект дамыған бала - суреттер мен бейнелер арқылы жасалады (Пеллегрини, 2009:75) .

Жүйелілік, үйлесімділік, өмір сүру жағдайларына сәйкестік интерактивті түрде ересек топ балаларының танымдық іс-әрекетін жүзеге асырудың қажетті шарты ретінде бағаланады. Бала 4 жасында яғни ересек топ балалары дамыту танымдық қызметін меңгеріп алады, қарапайым, ауызекі сөйлесу тілі және байланыстырып сөйлеу, айналасындағылармен қарым-қатынас жасауды үйренеді. Балаларды оқытудың әртүрлілігі (себеп-салдарлық байланыстарды құрумен; суреттермен және бейнефильмдермен; сынама- лармен; оқумен; сөйлесумен, қарым-қатынаспен) олардың қызметінің жеке ерекшеліктерімен байланысты.

Қазіргі мектепке дейінгі білім берудің басым бағыттарының бірі мектеп жасына дейінгі балаларда әлемнің тұтас ғылыми бейнесін, заманауи дүниетанымды, дербес таным қабілеттері мен дағдыларын қалыптастыру болып табылады.

Мұғалімдер мен психологтардың алдында мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық іс-әрекетін ұйымдастырудың мәнін, міндеттерін, принциптері мен формаларын шығармашылық тұрғыдан қайта қарау, олардың танымдық белсенділігінің дамуына барынша ықпал ететін психологиялық-педагогикалық жағдайлар жасау мәселесі тұр.

Үлкен мектепке дейінгі жас әрі қарай оқудың сәттілігінің кепілі болып табылатын танымдық қабілеттерін дамыту үшін сезімтал болып табылады. Балабақша жағдайында үлкен мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық қабілеттерін тиімді қалыптастыру дидактикалық ойын процесінде жүреді.

Алайда, осы уақытқа дейін дидактикалық ойын процесінде балабақша жағдайында үлкен мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық қабілеттерін дамыту мәселесі теорияда аз зерттелген және балаларды дамыту мен тәрбиелеу тәжірибесінде жеткіліксіз ұсынылған.

Зерттелетін мәселе бойынша психологиялық-педагогикалық әдебиеттерді талдау. Үлкен мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық қабілеттерін қалыптастыру ерекшеліктерін диагностикалау. Дидактикалық ойынды мектеп жасына дейінгі балаларда танымдық қабілеттерді қалыптастыру құралы ретінде қолдану. Дидактикалық ойын барысында үлкен мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық қабілеттерін қалыптастыруға тәжірибелік-эксперименттік тексеру жүргізу. Ересек топ балалардың танымдық қабілеттерін қалыптастыру процесін жетілдіру бойынша ұсыныстар әзірлеу мүмкіндігі бар. Ең бастысы, дидактикалық ойын балабақша жағдайында үлкен мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық қабілеттерін дамытудың тиімді құралы екенін түсіну.

Психологиялық-педагогикалық әдебиеттерді зерттеу (д. Б. Богояванская, Л. А. Венгер, л. с. Выготский, С. Л. Рубинштейн, Н. Н. Подъякова, д. Б. Эльконина және т. б. ) біз қабілеттер қандай да бір қызметті сәтті жүзеге асырудың шарты болып табылатын жеке тұлғаның жеке психологиялық сипаттамаларын түсінетінін білеміз.

Қабілеттер жалпы және арнайы болып бөлінеді.

Тұлғаның жалпы қабілеттерінің құрылымында танымдық қабілеттер ерекшеленеді.

Танымдық қабілеттер-бұл кез-келген іс-әрекетті сәтті игеру тәуелді болатын жеке қасиеттер мен қасиеттер. Танымдық қабілеттер оқыту мен интеллектуалды дамудың маңызды факторы болып табылады және сонымен бірге жеке тұлғаны қалыптастырудың қажетті факторы болып табылады.

Ересек топ балалардың танымдық қабілеттерін қалыптастырудың негізгі шарты-бұл қабілеттердің дамуына ықпал ететін жағдайлар жасау және балаларды әртүрлі іс-шараларға қосу: оқу-танымдық, ойын, мотор, өнімді. Танымдық қабілеттердің қалыптасу деңгейін жоғарылатудың бір аспектісі-балабақшаның оқу-тәрбие процесінде әр түрлі іс-әрекеттерді біріктіру.

Танымдық қабілеттерді дамытудың тиімді конструктивті ойындар.

Конструктивті ойынды қолдану балалардың сабаққа деген қызығушылығын арттырады, зейінін дамытады, бағдарламалық материалды жақсы меңгеруді қамтамасыз етеді, танымдық қабілеттерін қалыптастырады

Негізгі бөлім

Осы орайда ҚР БҒМ қарасты «Мектепке дейінгі балалық шақ» Республикалық орталығы ұсынған «Мектепке дейінгі ересек жаста құрастыру дағдыларын қалыптастыру» бойынша әдістемелік ұсынымында «Балаларға құрастыруды үйрету - белсенді сөздік қорын заманауи терминдермен байытуға, танымдық процестерін дамытуға, ойынды зерттеу және эксперименттік әрекетпен біріктіруге, сондай-ақ одан әрі балаларды әлеуметтендіруге (ұжымда жұмыс істей білу) ықпал етеді», - деп балалардың құрастыру қабілеттерін дамыту туралы маңызды тұжырымдардың орын алуы - мектеп жасына дейінгі балалардың техникалық құралдарға және оларды құрастыруға деген танымдық қызығушылығының дамуына ұйытқы болатынына сеніміміз мол [3] . Балалардың құрастыру қабілеттері МДҰ-да құрастыру оқу қызметі мен конструктивті ойындарды қолдану арқылы жүзеге асады. МДҰ-да балаларды тәрбиелеу мен оқытуда жүргізілетін педагогикалық үрдістердің барлығы ойын әрекеті арқылы жүргізіледі. Себебі, ойын - мектеп жасына дейінгі балалардың негізгі іс-әрекеті. Балалар ойнай отырып қоршаған әлемді таниды, танымдық қабілеттері дамиды, қарым-қатынасқа түседі, еңбек дағдысын үйрене бастайды.

Ойынның шығу тарихын, оның бала өміріндегі орнын, тәрбиелік міндеттерді шешу үшін ойындарды қолданудың тиімділігін ұлы ойшылдар, философтар, ағартушы ғалымдар, педагогтер, психологтар зерттеп, өз еңбектерінде көрсеткен. Қазақтың ұлттық ойындары салт-дәстүр, этномәдениет, фольклор және этнопедагогикалық тәрбие құралы ретінде қолданылған.

Балалық кездегі ойынды тәрбие мәселесінен бөлуге болмайды. Екеуі бірлікте қаралады. Тәрбие туралы айтылған даналық ойларға зейін қойсақ, алдымен бүкіл әлемнің ұстазы атанған Әбунасыр әл- Фарабидің әділдік, инабаттылық, мейірім, жомарттық-адамгершілік көрсеткіші екендігі әр саладан баяндалған. Қазақтың белгілі ағартушысы А. Құнанбаев «Ойын ойнап, ән салмай, өсер бала бола ма?» деп халық ойындарының балаларға білім берудегі тәрбиелік мәнін жоғары бағалап, халықтың дәстүрі мен салтын құрметтеп, адамдардың ойы мен іс-әрекетін танып түсінуінде жастардың эстетикалық, адамгершілік ой талабының өсуінде атқаратын қызметін жоғарғы деңгейде бағалады. Ш. Уәлиханов әр түрлі қимыл-әрекетті ойындар мен асық ойындары тайпалық одақтарда ересектер арасында дамып, кейін келе жас өспірімдердің үлесіне қалғандығын талдаса, М. Жұмабаев «Ойын - бала үшін өмірлік тәжірибе» деген. Мектеп жасына дейінгі балалардың оқу-тәрбие үдерісі мен дамуына арнап зерттеу жұмыстарын жүргізген отандық ғалымдар Н. Құлжанова, Б. Баймұратова, М. Сәтімбекова, А. Манкеш, Ғ. Таубаеваның еңбектерінде бала тәрбиесінде ойынның алатын орнының ерекше екендігі ғылыми тұжырымдармен дәлелді көрсетілген [4] .

Ойшыл, ағартушы, зерттеуші ғалымдардың еңбектерін талдай келе, қазақ халқының ұлттық ойындарының ерте заманнан бастау алып, қазіргі уақытқа дейін өз құндылығын жоғалтпағанына көз жеткізуімізге болады.

Ойын теориясына елеулі үлес қосқан А. С. Макаренко: «Бала өмірінде ойынның маңызы зор, ересек адам үшін еңбектің, жұмыстың, қызметтің қандай маңызы болса, бала үшін де ойынның маңызы нақ сондай. Бала ойында қандай болса, есейгенде жұмыста да көп жағынан сондай болады», - деп көрсетті.

Н. К. Крупская. Балалар ойынының әлеуметтік сипатын, онда өмір құбылыстарының бейнеленетінін атап көрсете келіп, ойын ең алдымен

Отандық ғалымдар Т. Иманбеков «Қазақ балабақшаларындағы оқу-тәрбие жұмыстарында

ұлттық ойындарды пайдалану (5-7 жас) » атты зерттеуінде балабақшаларда ұлттық ойындарды қолданудың теориялық негіздерін айқындап, қазақтың ұлттық ойындарының ерекшеліктерін жіктеп, балабақшаларға енгізудің әдістемесін ұсынса [4], Ұ. Т. Төленова «Балабақшадағы аралас топ балаларын ұлттық ойындар арқылы адамгершілікке тәрбиелеу» тақырыбындағы зерттеуінде қазақтың ұлттық ойындарын балалардың жас ерекшелігіне қарай топтастырып, аралас топ балаларын адамгершілікке тәрбиелеудің педагогикалық мүмкіндіктерін анықтаған [5] . Б. М. Меңдалиев «Ұлттық халық ойындарын мектеп жасына дейінгі балалардың дене шынықтыру сабағында қолдану» атты зерттеуінде ұлттық ойындарды дене шынықтыру сабағында қолданудың педагогикалық шарттарын көрсеткен [6] .

В. А. Сухомлинский: «Ойынсыз ақыл ойдың қалыпты дамуы мүмкін емес», - дейді.

Өйткені кез келген адам бала кезінен өмір әлеміне ойын арқылы кіріп, дүниені ойын әрекетімен тани бастайды. Қоршаған дүние туралы түсінік ойын арқылы қалыптасады. Л. Выготский: «Ойнай жүріп балалар қоршаған орта жайында білімдерін толықтырады, дербес шешім қабылауға дағдыланады, ойлау барысында ұтқырлық пен тапқырлық танытады», - дейді.

қоршаған болмыс жөніндегі әсер мен ұғымды кеңейтудің құралы деп білді. «Мектеп жасына дейінгі балалар үшін ойын ол - оқу, ойын ол - еңбек, ойын ол - тәрбие», - деп жазды.

Балалар ойындарының тәрбиелік маңызын жоғары бағалай келіп,

Шетелдік психология мен педагогикада ойынның ерекшеліктерін Э. Берн, Д. Дьюи, Ж. Пиаже өз еңбектеріне арқау еткен. Олардың еңбектерінде іс-әрекет ретінде ойынның мәнін, тұлға онтогенезіндегі оның рөлін, әлеуметтендіру процесінде - адамның қоғамдық тәжірибені меңгеру және пайдалану орнын түсінудің түрлі тұжырымдамалары баяндалған

А. Н. Леонтьев, Д. Б. Эльконин сияқты белгілі психолог ғалымдар: «Ойын баланың өзіндік өмірі» Л. С. Выготский, деген ортақ тұжырым жасайды.

бағытта қолданылуына орай ойынның түрлері де жіктеле бастаған.

Мектеп жасына дейінгі балалардың өмірінде ойынның алатын орны ерекше маңызды екенін көптеген ғалымдар өз еңбектерінде басшылыққа алып, ойынды жан-жақты қарастырған және ойынның әртүрлі

МДҰ ұйымдастырылған оқу қызметтерінің бағытына қарай ойындар түрлі мақсатта

қолданылады. Балалардың ойындары алуан түрлі. Олар мақсатына, ережесі мен сипатына, ұйымдастырылуы мен балаларға әсері жағынан әртүрлі. Балалар ойындарының көптүрлілігі оларды . Ойындарды классификациялауға көптеген көзқарастар мен негіздер бар.

Мәселен, Ф. Фребель ойындарды классификациялауда ақыл-ойды дамытатын

ойлау ойындары;

сезімнің сыртқы органдарын дамытатын

моторлы

ойындар деп бөлген. Ж. Пиаже ойынды ақыл-ойды дамытудың факторы ретінде түсіндіріп,

сенсорлық

қозғалу ойындары; символикалық (ойдан шығарылған) ойындар, ережелері бар

ойындар деп бөліп қарастырды. Н. Крупская былай көрсетеді: шығармашылық ойындар (балалардың

өздері ойлап тапқан ойындары), ережесі бар ойындар (үлкендердің ойлап тапқан ойындары

Дамытушы ойын арқылы және ойында баланың санасы біртіндеп өмір сүру жағдайының өзгеруіне, құрдастарымен және ересектермен қарым-қатынасқа дайындалады, болашақ оқушыға қажетті жеке тұлғаның қасиеттері қалыптасады. Дамытушы ойында дербестік, бастамашылық, ұйымшылдық сияқты қасиеттер қалыптасады, танымдық қабілеттер дамиды, ұжыммен жұмыс істей алады. Осының бәрі болашақ бірінші сынып оқушысына қажет.

Мектепке дейінгі балалық шағында болған формадағы ойын өзінің даму мәнін жоғалтады және біртіндеп оқу және еңбек қызметімен ауыстырылады, оның мәні бұл іс-әрекет түрлері ойынға қарағанда, жай ғана белгілі бір негіз әкелетін, белгілі бір мақсатқа ие. Ересек топ балалары үшін оқу үрдісінде ойындар үлкен қызығушылық тудырады. Бұл ойын баланың өз қабілеттерін тексеруге және дамытуға мүмкіндік беретін, оны басқа балалармен жарыстарға қосатын ойлауға итермелейтін ойындар.

Ересек топ балалармен осындай ойындарға қатысуы олардың өзін-өзі растауына ықпал етеді, табандылықты, табысқа ұмтылуды және түрлі уәждемелік қасиеттерді дамытады. Мұндай ойындарда жоспарлау, болжау, табысқа жету мүмкіндігін өлшеу, баламалар-ды таңдау бойынша әрекеттерді қоса алғанда, ойлауын жетілдіріледі.

Ойын стихиялық емес, тәрбие процесінде қалыптасады. Баланың дамуына қуатты ынталан-дыру бола отырып, ол ересектердің әсерінен қалыптасады. Баланың пәндік әлеммен өзара іс-қимылы барысында ересектердің қатысуымен міндетті түрде, өзара іс-қимылды дамытудың белгілі бір кезеңінде балалар ойыны пайда болады [1] .

Танымдық қабілеттің дамуының қозғаушы күші, оның ішкі құрылымы мен мазмұны туралы мәселе заңды түрде туындайды. Психикалық даму көздерін анықтау және зерттеу кезінде біз адамның мәні жеке адамға тән абстракт емес. Өз шындығында ол барлық қоғамдық қатынас- тардың жиынтығы бар. А. С. Арсеньев «бұл тұрғыдан тарих қарым-қатынас формаларының даму үрдісі ретінде де ұсынылуы мүмкін». Бұл дегеніміз, психикалық даму тарихы, және онто-генездегі тұлғаның қалыптасуының барлық процесі қарым-қатынас формаларының өзгеруі ретінде ұсынылуы мүмкін. Психологияда белгіленген онтогенездегі жетекші іс- әрекеттердің ауысуы баланың қоршаған адамдармен қарым-қатынас формаларының ауысуы ретінде түсіндіру мен жария етеді.

Балалар үшін ерекше рөлді мойындаған аса көрнекті австриялық психолог, психиатр және невролог З. Фрейд, одан кейін оның қызы - А. Фрейд ойында баланың жеке тұлғасының қорға-ныш механизмін көрді. Бала өз ойын, - деп ойлаған ғалым - бала өзінің жеке уайымдарын қайталайды, ол әуел бастан өзіне тән көңіл-күй мен өмірде байқалатын қиын жағдайларға деген қажеттілікті шектейді [2] . Г. В. Плеханов ойын қызметінің шығу тегі және еңбек үшін материалистік түсінік негіздерін жүйелі түрде әзірледі. Г. В. Плеханов өзінің

«мекен-жайсыз хаттарында» тезисті дәйекті түрде қорғады, оған сәйкес тек пән қызметінің нәтижелері бойынша ойындар пайда болады және тек рөлдік мінез-құлық балаларға осы қызметтің қандай да бір тәжірибесін толық көлемде коммуникативті меңгеруге мүмкіндік береді. Г. В. Плеханов бойынша, ойын - бұл бір мезгілде ақыл-ой, қиял, сұлулық және әлеуметтік пайдалылық тән қызмет. Осылайша, ол алғашқылардың бірі болып балалар ойынының әлеуметтік табиғаты туралы сұрақ қойды. ХХ ғасырдың екінші жартысында американдық психолог және психиатр Э. Л. Берн идеясының таралуына ие болды, ол транзакциялық және сценарийлік талдаудың әзірлеушісі бола отырып, ойын феномені « . . . қайталанатын, кейде сыртқы шындыққа ұқсайтын, бірақ жасырын уәждемеге ие бір тектес трансакциялардың жиынтығы . . . » ретінде қарады. Балалар ойынының мәселелерін әзірлеуге белгілі психолог, балалар мен педагогикалық психо-логиядағы ерекше бағыттың авторы Д. Б. Эльконин үлкен үлес қосты. Ол онтогенездегі ойынның пайда болу мәселелерін, ең алдымен, оның мектепке дейінгі жастағы дамуын зерттеумен айналысты. Ол ұсынған балалардың психикалық дамуының жас кезеңділігінің контекстінде (Л. С. Выготский және А. Н. Леонтьева еңбектерінің негізінде) мектепке дейінгі бала үшін жетекші рөлдік ретінде-соңғысының дамуының табиғи және мақсатқа сай детерминанты ретінде, оның психикалық функциялары мен қоршаған ортаны тану тәсілдерін ерекше атап көрсете отырып, қызметтің ойын түрін ерекше атап өтті. Д. Б. Эльконин рөлдік ойынының басым мәні бала осы ойын барысында оның қоршаған әлеуметтік шынайылығын моделдейді: « . . . ересек адамның рөлін өзіне алады және оның өмірін, қызметін және басқа адамдарға қарым-қатынасын ойната отырып, онымен бірге ортақ өмір сүреді . . . », басқаша айтқанда, әлеуметтен-діріледі. Кеңес ғылымында оның оқушысы - В. В. Давыдовтың көзқарасы да кеңінен таралды. Мектеп жасына дейінгі баланың өміріндегі ойын түрінің басым мәні туралы өзінің тәлімгерімен келісе отырып, ол соңғысын тікелей оқыту қажеттілігін атап өтті. Бұл ретте қойылған міндет- терді шешу В. В. Давыдов ойын мен оқу-жаттығу элементтерін сауатты үйлесімде көрді: «мектепке дейінгі балаларды тәрбиелеуде оңтайлы табыстарға қол жеткізуге болады, оларды танымға алып келеді. Алайда, мұны ойнату керек. Барлық танымдық мәліметтер мен іскерліктер мектеп жасына дейінгі балалардың ойында басым болуы тиіс», - деп ол дамыта оқыту концеп-циясы арқылы ойын технологияларын қолдануды өзектендіруге жақындады. Алғашқылардың бірі отандық ойын теориясын және басқа да көрнекті кеңестік философ және психолог - С. Л. Рубинштейн, жеке психологиялық мектептің негізін қалаушы. Ол «ойында баланың әлемге әсер ету қажеттілігі қалыптасады және көрінеді» деп ойлады, - ойын қызметін баланың қоршаған ортамен байланысына үнемі ойластырылған рефлексия ретінде қарады, сол арқылы соңғысы. Яғни, зерттеуші көзқарасындағы екпін баланың белсенділігі аймағына айтарлықтай ығыстырыл-ды. Сонымен, балаға арналған ойын-бұл өте маңызды, және осындай басшылықты жүзеге асыру ересектерге арналған проблеманы құрайды деп отандық психолог А. С. Спиваков-ская атап өтті. Сондай-ақ, Д. Б. Эльконина көзқарасын бөлісе отырып мектепке дейінгі баланың ойын әрекетінің жетекші түрі туралы, ол оның соңғы психикалық дамуына көп қырлы әсерін атап өтті. «Ойыннан тыс баланың толыққанды адамгершілік және ерік дамуына қол жеткізе алмайды, ойыннан тыс жеке тұлғаны тәрбиелеу жоқ». «Ойын психологиялық мәселе ретінде ғылыми ой үшін әлі де көп фактілер береді, осы салада ғалымдарды ашу керек» .

Атақты психолог ғалымдары Л. С. Выготский, А. И. Леонтьев, А. С. Запорожец, Л. Д. Венгер, Д. Б. Эльконин, А. Р. Лурия, В. П. Беспалько, В. В. Давыдов, т. б. зерттеушілердің еңбектерінде мектеп жасына дейінгі балалардың жеке басының қалыптасуына әсер ететін әртүрлі іс-әрекет-тердің ішіндегі ең маңыздысы шығармашылық белсенділіктің сапалығына назар аударады [3] .

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.