Қазақстанда CLIL екі тілде оқыту технологиясын қолдану ауқымдылығы
Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті
Қорғауға жіберілді
(Кафедра атауы)
(Кафедра меңгерушісінің аты-жөні)
ДИПЛОМДЫҚ ЖОБА
Тақырыбы: CLIL технологиясын қолдана отырып "Тұқымқуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары" бөлімін ағылшын тілінде оқытудың әдісі
6В01513 - Биология
Орындағандар: Шығыланова Ұ. С
Шындалы Г. Т
Якыпбаева Ұ. М
Ғылыми жетекші: а.о. Калыбаева А.М.
Алматы, 2024 жыл
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
I. CLIL ТЕХНОЛОГИЯСЫНЫҢ ШЫҒУ ТАРИХЫ ЖӘНЕ ҚОЛДАНЫСЫ.
1.1 CLIL технологиясының негіздері мен мақсаты.
1.2 Еуропалық білім беру мекемелерінде CLIL педагогикалық технологиясының қолданысы мен дамуының алғышарттары.
1.3 Қазақстанда CLIL екі тілде оқыту технологиясын қолдану ауқымдылығы.
II. ТҰҚЫМҚУАЛАУШЫЛЫҚ ПЕН ӨЗГЕРГІШТІК ЗАҢДЫЛЫҚТАРЫ БӨЛІМІНІҢ ҰЙЫМДАСТЫРУ ӘДІСТЕМЕСІ
2.1 Тұқымқуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары бөлімін CLIL әдісі арқылы ағылшын тілінде оқыту
2.2 CLIL екі тілде оқыту технологиясын оқу процесінде қолдану
(8,9,10 сынып)
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
ҚОСЫМШАЛАР
КІРІСПЕ
Жобаның өзектілігін негіздеу және оның жаңалығы: Ағылшын тілі ХХI ғасырдың тілі. Ағылшын тілін жаратылыстану бағытындағы пәндермен кіріктіріп оқыту арқылы оқушыларды білім алуға қызығушылықтарын арттыруға, оларды ғылыми тіл дағдыларын дамытуға, жаратылыстану бағыты пәндерінің терминдерін ана тілінде ғана емес, ағылшын тіліндегі баламасын қолдануға және олардың ағылшын тілінде сауатты түрде Үштілділік ұлттық жоба аясында білімін дамытуға бағытталған.
Жобаның мақсаты: мектеп қабырғасында оқушыларды биология пәнін шет тілінде оқыта отырып, жаратылыстану-биология пәндеріне танымдық қызығушылықты дамыту.
Жобаның міндеттері:
1. Білім алушылардың пән мен тілді қатар меңгеруін қамтамасыз ету;
2. Пәндік-тілдік кіріктірілген әдістеменің қазақстандық білім беруде практикалық қолданылуын талдау;
3. Оқушылардың екінші тілде сөйлеу сенімділігін арттыру;
4. Пәнге байланысты оқушыларға жаңа ұғымдар мен идеяларды таныстыру;
Жобадан күтілетін нәтижелер:
1.Оқушылардың пәнді кіріктіріп оқыту көмегімен ағылшын тілінде сөйлеу сенімділігі артады;
2. Тұқымқуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары бөлімі бойынша жаңа теориялық білімді кіріктірілген тілде танысады;
3.Мектеп оқушыларының жаратылыстану-биология пәндеріне деген танымдық қызығушылығы дамиды;
Жобаның мазмұны: Дипломдық жоба кіріспеден, I-тарау әдебиеттік шолудан, II-тарау тәжірибелік бөлім және зерттеу нәтижелерінен, қорытынды, пайдаланылған әдебиеттерден тұрады.
Жобаның нақты бөлімдері үшін әр топ мүшесінің жауапкершілік аймағын көрсете отырып, жоба командасының сипаттамасы:
I.CLIL ТЕХНОЛОГИЯСЫНЫҢ ШЫҒУ ТАРИХЫ ЖӘНЕ ҚОЛДАНЫСЫ.
Қазіргі уақытта еуропалық білім беру мекемелерінде интеграцияланған пәндік-тілдік тәсіл (Content and Language Integrating немесе CLIL) кеңінен қолданылады, оның пайда болуы жаһандану процестерімен және әлемдегі шет тіліндегі білім берудің қарқынды даму жағдайларымен байланысты. Қазірдің өзінде Еуропалық ғылыми-әдістемелік әдебиеттерде CLIL-дің 40-тан астам анықтамасы қолданылады. Бұл білім беру тәсілі- интеграцияланған пәндік-тілдік оқыту технологиясының негізін құрады.
CLIL (Content and Language Integrating немесе CLIL)терминін ғылымға ең алғаш 1994 жылы Финляндия мемлекетінің Ювяскюля университетінің көптілді білім беру аймағының зерттеушісі Дэвид Марш енгізген.
Д.Марш CLIL технологиясы екі мақсатқа жетуге бағытталғанын атап көрсетеді: оның бірі пәннің пәндік мазмұнын тіл арқылы ашу болса, енді бірі технология арқылы тікелей шет тілін үйрену.
CLIL термині 1994 жылы қолданысқа енгізілгенімен, жаһанданған ақпараттық заманға таңсық дүние емес еді.Тарихына сүйенер болсақ, бұдан шамамен 5000 жыл бұрын ирактықтар шумерлерді жаулап алады. Ирактықтар шумерліктердің жергілікті тілін үйрену мақсатында бірнеше әдістерді байқап көрді. Соның ең өтімдісі: шумер тілін мазмұнды үйрену үшін оны оқыту тілі ретінде пайдалану болды. [1]
Кейінірек, шамамен 1890 жылдары бірнеше тілді оқу мүмкіндігіне бай отбасылардың балалары ие болды.Ауқатты отбасылар балаларын оқыту үшін арнайы тәрбиешілерді (ер мұғалімдер) немесе губернаторларды (қыздарға арналған әйел мұғалімдер) жалдады не балаларын шетелге тіл үйренуге жіберді.
Қазіргі CLIL-дің алғашқы мысалы ретінде сипаттауға болатын кейінірек жазылған факт 1965 жылы Канадада болды. Квебектің француз кварталдарында тұратын ағылшын тілінде сөйлейтін ата-аналар балаларының француз тілінде сөйлейтіндермен қарым-қатынасы нашар екендігін көргендіктен алаңдады. Сондықтан олар Үкіметтен пәндерді ағылшын тілімен қоса француз тілінде меңгеру үшін мектептерге бағдарламаларды енгізуді сұрады. Нәтижесінде, Квебек мектептерінде шет тілін үйрену бағдарламалары пайда болды. Ағылшын тілді мектеп оқушылары өз қалауы бойынша француз тілінде сөйлейтін балалармен бірге француз тілінде (математика, география) пәндерді оқыды. 1970-1980 жылдары Тілдік ортаға ену термині қос тілді білім берудің синонимі ретінде қолданыла бастады.
Нәтижесінде, 1970 жылдары әртүрлі ортадан шыққан адамдарға арналған иммерсиялық бағдарламалар пайда болды және тіл мен мазмұн қатар жүруі керек деген тұжырым жасалды.
Кейіннен академиялық пәндерді және ана тілі емес тілдерді оқытуға арналған арнайы бағдарламалар Канадада, Америкада және басқа елдерде тарады. 1960 жылдан 1998 жылға дейін 300 мыңға жуық канадалық балалар осы типтегі бағдарламаларға қатысты. 2007 жылға қарай АҚШ мемлекеттік мектептерінде 10 тілде оқытуды қамтамасыз ететін 317 бағдарламас жүзеге асырылды. [2].
Жоғарыда аталған кіріктірілген білім беру бағдарламаларының жетістігі тіл саясатын дамытуға мүдделі еуропалықтардың назарын аударды. 1978 жылы Еуропалық комиссия мектептерді бірнеше тілде оқыту керек деген ұсыныс жасады. 1983 жылы Еуропалық парламент шет тілін оқытудың сапасын арттыру үшін жаңа бағдарламаны алға жылжытуға бұйрық берді. Бағдарлама тез тарала бастады, кейбір бюджеттік мектептерде пәндерді шет тілінде оқыту басталды. Еуропалық Одақ елдері де осы үлгі бойынша пәндерді шет тілі арқылы кіріктіріп оқыту бағдарламаларын енгізді. [3].
CLIL ағылшын тілінде Content and Language Integrated Learning немесе әртүрлі пәндер мен тілді кіріктіріп оқыту әдістемесі, яғни пәндерді екінші немесе үшінші қазақ, орыс немесе ағылшын тілдерінде оқытудың негізгі әдістемесі ретінде қарастырылады. Соңғы зерттеулер бойынша CLIL технологиясының бірнеше анықтамасы бар. Соның бірі: "CLIL-оқушылардың шет тілінде тілдік және коммуникативтік дағдыларын қалыптастыруға мүмкіндік беретін бірден бір дидактикалық әдіс. CLIL негізінен екі жаһандық мақсатты көздейді": пәнді шет тілі арқылы оқу және оқытылатын пән арқылы шет тілін үйрену. Бұл тәсіл оқушылардың химия, математика, география, биология, жаратылыстану, классикалық әдебиет, информатика, экономика, өнертану, философия сынды пәндерді өз ана тілінде және басқа да шет тілдерінде түсіндіруді бір процеске біріктіреді.
CLIL мазмұнды өзге тілде оқытуды қамтамасыз ететін кіріктірілген технология және тіл мен пәнді қатар меңгеруде айрықша орын алатын негізгі тәсіл. Д.Койл мен Д.Марштың еңбектерінде бұл тәсілге мынадай анықтамалар беріледі: СLIL педагогикалық парадигма, ол пән (мысалы, химия) мазмұнымен қатар тілді бірдей үйрену дегенді білдіреді және екінші тілді меңгеруді жақсарту және екінші тілдің көмегімен тілдік емес салада, яғни тілдік емес пән бойынша, білім мен дағдыны дамытуды мақсат етіп,оқушыларға тілді дамытуға табиғи жағдай жасай алады және бұл оқушыларды тіл үйренуге ынталандырады [4].
CLIL сонымен қатар пән бойынша оқушылардың білімдерін бекітуге, әртүрлі мәселелерді шешуге және сыни тұрғыда ойлауды дамытуға бағытталған.Бұл әдіс білім алушыға дұрыс қарым-қатынас құра білуге (мысалы, тұлғааралық және мәдениаралық), когнитивті дағыларды жетілдіруге, тілдік нормалар туралы білімді дамытуға жағдай жасайды.
1.1CLIL ТЕХНОЛОГИЯСЫНЫҢ НЕГІЗДЕРІ МЕН МАҚСАТЫ.
CLIL (Content and Language Integrated Learning) - бұл мазмұнды зерттеу мен тіл үйренуді біріктіретін оқыту әдістемесі. Еуропалық мектептер үшін CLIL оқушылардың тілдік дағдыларын дамытудың тиімді әдісін ұсынады, оларға оқу материалын шет тілінде (көбінесе ағылшын тілінде) оқуға бірқатар мүмкіндік береді.
Қазіргі таңда CLIL технологиясын қолданудың бірнеше әдісі бар. Олар:
Бейне сабақтар: негізгі ұғымдарды түсіндіру немесе жаңа материалды таныстыру үшін шет тіліндегі бейне ресурстарды пайдалану. Бұл YouTube бейнелері, TED Talks, оқу бейне курстары және т. б. болуы мүмкін.
Интерактивті қосымшалар мен бағдарламалар: интерактивті сабақтар мен шет тіліндегі презентациялар жасау үшін интерактивті тақталар мен арнайы бағдарламалық жасақтаманы пайдалану. Оқушыларға оқу материалын шет тілінде ұғынуға немесе мәселелерді шешуге мүмкіндік беретін білім беру қосымшалары мен бағдарламаларын қолдану. Мысалы, Duolingo, Quizlet, Kahoot және т. б.
Веб-ресурстар және онлайн платформалар: шет тіліндегі қосымша материалға қол жеткізу үшін онлайн платформалар мен веб-ресурстарды пайдалану. Бұл электронды оқулықтар, мақалалар және т.б
Жобалау қызметі: оқушылар белгілі бір тақырыпты шет тілінде зерттеуге және осы тілде презентациялар, бейнероликтер, веб-сайттар немесе басқа мультимедиялық материалдар жасайтын жобаларды жүргізуге бейімделеді.
Виртуалды экскурсиялар және білім беру ойындары: виртуалды экскурсияларды ұйымдастыру, оның барысында оқушылар материалды шет тілінде оқи алады, сонымен қатар нақты жағдайларда ойындар мен модельдеу көмегімен тілдік дағдыларды үйрене алады.
Онлайн-ынтымақтастық және алмасу: ақпарат алмасуды ұйымдастыру және оқытылатын тілде сөйлейтін басқа елдердің оқушыларымен ынтымақтастықты ұйымдастыру үшін технологияларды бейнеконференциялар, форумдардағы байланыс, бірлескен жобалар және т. б. арқылы пайдалану.
Бағалау және кері байланыс: технология сонымен қатар оқушылардың шет тіліндегі білімі мен дағдыларын тиімдірек бағалауға, сондай-ақ олардың жетістіктерін жақсартуға мүмкіндік береді.
CLIL (Content and Language Integrated Learning) әдістемесіндегі технологиялардың мақсаты заманауи ақпараттық технологияларды пайдалана отырып, мазмұн мен тілді тиімді интеграцияланған зерттеуді қамтамасыз ету болып табылады. Олар оқушылардың тілдік және пәндік дағдыларын дамытуды қолдайтын қолайлы білім беру ортасын құруға бағытталған.
CLIL-дегі технологияның негізгі міндеттері мыналарды қамтиды:
1.Шет тіліндегі ақпараттардың қолжетімділігін арттыру: CLIL технологиясы онлайн ресурстарға, интерактивті оқу материалдарына, бейне сабақтарға және т. б. қолжетімділікті қамтамасыз ете отырып, шет тіліндегі мазмұнды оқушылар үшін қолжетімді және әртүрлі етуге көмектеседі.
2.Тілдік дағдыларды дамыту: CLIL технологиясы әртүрлі интерактивті тапсырмалар, ойындар, оқу қолданбалары және онлайн платформалар арқылы шет тілінде оқу, тыңдау, жазу және ауызша сөйлеу тәжірибесін қамтамасыз ету арқылы оқушылардың тілдік дағдыларын дамытуға ықпал етеді.
3.Тіл мен пәнді интеграциялау: CLIL технологиясы мұғалімдерге бір сабақта немесе жобада мазмұн мен тілді үйренуді біріктіретін оқу материалдарын жасау құралдарын ұсыну арқылы тілдік оқытуды пәндік оқытумен біріктіруге көмектеседі.
4.Оқытуды саралауды қолдау: CLIL технологиясы оқу материалын және тапсырмаларды оқушылардың тілдік және пәндік дайындығының әртүрлі деңгейлеріне бейімдеуге мүмкіндік береді, оқытуға жекелендірілген тәсілді қамтамасыз етеді және оқу қажеттіліктерінің әртүрлілігін қолдайды.
5.Шынайы оқу ортасын құру: CLIL технологиясы оқушыларға нақты деректер мен ресурстармен қарым-қатынас және өзара әрекеттесу жағдайларында тілді пайдалануға мүмкіндік беретін шынайы оқу ортасын құруға ықпал етеді.
Осылайша, CLIL технологиясының мақсаты мен міндеті кіріктірілген тілдік және пәндік оқытуды оқушылардың тілдік дағдыларын дамыту және қолдаушы білім беру ортасын құру болып табылады.
CLIL технологиясының негізгі міндеттері:
* Шет тілінде білім беру ресурстарына қол жеткізуді қамтамасыз ету;
* Оқушылардың тілдік және пәндік қажеттіліктерін ескере отырып оқу материалдарын жасау және бейімдеу;
* Сынып ішінде әр түрлі елдердің оқушыларының қатысуымен байланыс орнату;
* Оқыту мен қарым-қатынас жасау үшін шет тілін белсенді қолданудың сапасын арттыру;
* CLIL негізіндегі оқыту процесін қолдау үшін инфрақұрылымды үздіксіз дамыту және жаңарту.
Принциптері:
* CLIL біріншіден көптілділікті емес, жалпы білім беруді қамтиды. Сондықтан ол қосымша оқыту жүйесі болып табылады.
* Оқушылардың түрлі ойлау қабілеттерін арттыратын тапсырмаларды қажет етеді.
* Тақырыпты түсіндіру барысында мұғалім мимика, жест, әр түрлі суреттер, дауыс, т.б. қолдануға болады.
CLIL әдісінің принциптері:
1. Мазмұн мен тілді біріктіру: CLIL-дің негізгі идеясы білім алушыларға ағылшын тілі сияқты мақсатты тілде пәндік білімді үйрету, сонымен бірге олардың тілдік дағдыларын оқу материалын игерумен қатар дамыту. Мысалы, биология, тарих немесе химия тек оқушылардың ана тілінде емес, ағылшын тілінде оқытылуы мүмкін.
2. Оқушылардың белсенді қатысуы: CLIL әдісі оқушылардың оқу процесіне белсенді қатысуына ықпал етеді. Сабақтар оқушылар меңгеруі керек тілде өткізіледі, сондықтан олар бұл тілді қарым-қатынас жасау және материалды меңгеру үшін қолдануға мәжбүр.
3. Тілдік дағдыларды дамыту: CLIL-тің негізгі мақсаты-пәндік білімді игеру ғана емес, сонымен қатар оқушылардың тілдік дағдыларын дамыту. Ана тілінен басқа тілде оқу арқылы білімалушылар өздерінің лексикасын, грамматикасын, сондай-ақ мақсатты тілде сөйлесу және өз ойларын білдіру қабілетін жақсартады.
Оқу процесінде CLIL әдісін қолданудың артықшылықтары:
1. Екі тілділікті дамыту: CLIL әдісін қолдану білім алушыларға тілдік дағдыларын екі тілде дамытуға мүмкіндік береді. Бұл көптілді әлемде құнды актив болып табылатын екі тілді құзыреттілікті қалыптастыруға ықпал етеді.
2. Материалды терең түсіну: мақсатты тілде оқытылатын оқу материалын оқушылар тереңірек түсініп, есте сақтай алады. Бұл білімалушылардың материалды бірнеше деңгейде - мағыналы да, тілдік жағынан да кездестіруіне байланысты.
3. Халықаралық ортаға дайындық: халықаралық қоғамдастықта кеңінен қолданылатын тілде оқыту студенттерге мәдениетаралық ортаға бейімделуге және жаһандық қоғамда сәтті жұмыс істеуге көмектеседі.
4. Мотивацияны арттыру: мақсатты тілдегі пәндерді үйрену оқушылар үшін қосымша мотивация көзі бола алады. Бұл оқу процесін қызықты әрі тартымды етеді.
CLIL технологиясы шартты түрде 2-ге бөлінеді: hard CLIL және soft CLIL. Soft CLIL көбінесе кіші жастағы оқушыларға (бастауыш мектеп) арналған сабақтарда қолданылады және негізінен лексика мен шетел сөздерін үйрету үшін қолданылады, яғни оқушыларды екінші тілмен таныстыру, ал ол негізінен ана тілінде оқытуға бағытталған. Soft CLIL жаңадан бастаушылар және жаңадан бастағандар сияқты төменгі деңгейдегі біліктіліктерге жарамды. Hard CLIL бүкіл курс шет тілінде оқытылатынын және студенттердің тілді орта немесе жоғары деңгейде меңгеруі және екінші тілді меңгеруі қажет екенін білдіреді. Жалпы шет тілі курсында білім алушылар екінші тілді меңгеруге сенімді болуы керек. Және оны үйренуде мол тәжірибеге қол жеткізе алуы шарт.
Профессор До Койл 1999 жылы CLIL-тің төрт негізгі қағидасын белгіледі.
4 негізгі қағида
Мазмұн
Қарым-қатынас
Таным
Мәдениет
табысты мазмұн немесе тақырыпқа негізделген оқыту оқу үдерісінің негізін қамтитын дағды
тіл-қарым-қатынас және оқу құралының негізгі дағдысы
CLIL тиімді болуы үшін ол оқушыларды ойлауға, рефлексияға және жоғары деңгейлі таным дағдыларын қолдануға ынталандыратын дағды
пәнаралық тақырыптар мен мәдениетаралық іс-шараларды қамтитын дағды.
Қазіргі уақытта жаңа оқыту әдістері арасында төрт тілдік дағдыларды дамытуға аса назар аударылуда. Себебі төрт тілдік дағды (тыңдалым, оқылым айтылым,жазылым) оқушының сөйлеу әрекетін қалыптастырады. Мұғалім өз сабағын жоспарлауда барлық төрт дағдыны ескеруі керек. Бұндай жаңа оқыту әдістері арқылы біз білім деңгейі, ой-өрісі дамыған, тіл арқылы өз ойын еркін жеткізе алатын, туындаған кез келген мәселелерді шеше білетін, шынайы өмірге бейім жаңашыл ұрпақ тәрбиелейміз. Оқушылар оқылым, жазылым, тыңдалым, айтылым дағдыларын қалыптастыра отырып, еркін қарым-қатынас жасауға, сын тұрғысынан көзқарасын білдіруге, өз ойын жеткізіп, шешім қабылдауға дағдыланады.
Осының ішінде CLIL технологиясы үшін маңыздырағы-тыңдау дағдысы.Әрбір сабақта тыңдау тапсырмасы болуы керек, өйткені ол шет тілін үйренудегі ең маңызды сөйлеу дағдыларының бірі болып табылады. Тыңдау әрекеттерінің міндеттері мыналар болуы мүмкін:
:: тыңдау және оқиғалардың дұрыс ретін анықтау;
:: тыңдап, кестені толтыру;
:: тыңдау және сөйлеушілерді анықтау;
:: белгілі бір ақпаратты тыңдау
:: тыңдап, мәтіндегі бос орындарды толтырыңыз.
Оқылым - сөйлеу әрекетінің екінші түрі. Мәтіндер шынайы және мағыналы болуы керек. Мәтіндер сабақтың тақырыбымен байланысты болуы керек, содан кейін мазмұнды және тілдік кіріктірілген оқытуды дамытуға болады.
Келесі айтылым дағдысы. Мұнда оқушылар сөйлеу дағдыларына түсініктеме берудің қарапайымдылығына, еркіндігіне және анықтығына назар аударуы керек.
Және соңғы шет тілін оқыту мен үйренуде өте маңызды және лексикалық, грамматикалық дағдыларды дамытуға көмектесетін-жазылым дағдысы. Шетел тілін меңгеруде төрт тілдік дағдының барлығы ең маңызды болып саналады. Сондықтан мұғалім әрбір сабақты жоспарлауда төрт дағдыны да пайдалануы керек.
1.2CLIL ЕУРОПАЛЫҚ БІЛІМ БЕРУ МЕКЕМЕЛЕРІНДЕ CLIL ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯСЫНЫҢ ПАЙДА БОЛУЫ МЕН ДАМУЫНЫҢ ТАРИХИ АЛҒЫШАРТТАРЫ.
Көптілділік еуропалық бірегейліктің негізі болып табылады, өйткені
тіл-барлық еуропалықтардың мәдени болмысының негізгі элементі. Белгілі бір оқу жоспары бойынша пәндерді шет тілінде оқытатын мектептер Еуропада бірнеше ондаған жылдардан бері бар.
Еуропалық білім беру жүйесі туралы айтқанда, біз автоматты түрде Болон үдерісін, яғни Еуропа елдерінің көпшілігінде университеттік білім беруге тән бірқатар жалпы стандарттарды айтамыз. Бұл келісім 1999 жылы кейбір министрлер шетелде білім алуды мобильді және түлектерді еңбек нарығында сұранысқа ие ету үшін ортақ ережелер мен постулаттар ұстануға келіскен кезде пайда болды.
Еуропадағы білім беру жүйесі әр елде әр түрлі. Алайда, көптеген Еуропа елдерінде білім беру жүйесін сипаттайтын жалпы белгілер бар. Мысалы:
Міндетті білім: Еуропаның барлық дерлік елдерінде мектеп жасы 5 пен 7 жас аралығында басталып, 15-16 жасқа дейін жалғасатын міндетті білім бар. Бұған әдетте бастауыш білім (Бастауыш білім) және негізгі білім (төменгі екінші білім) кіреді.
Білім беру жүйесінің құрылымы: Еуропаның көптеген елдеріндегі білім беру жүйелері бірнеше деңгейлерді қамтиды: бастауыш білім, негізгі білім, орта білім (кәсіптік білім беруді қоса алғанда), және жоғары білім. Алайда, әр деңгейдің нақты құрылымы мен ұзақтығы әр түрлі болуы мүмкін.
Жоғары білім: Еуропа жоғары оқу орындарының алуан түрлілігімен танымал, соның ішінде университеттер, колледждер, институттар және т.б. көптеген елдерде екі немесе үш деңгейлі жоғары білім беру жүйесі бар: бакалавриат, магистратура және докторантура.
Көптілділік: Еуропа елдерінің көпшілігі мектепте ана тілін, сондай-ақ ағылшын және Еуропалық Одақтың басқа тілдерін меңгеруге баса назар аудара отырып, бірнеше тілді үйретеді.
Бірыңғай стандарттар мен реформалар: көптеген Еуропа елдері әртүрлі елдердегі білім сапасын салыстыруға және білім беру реформасы саясатын қалыптастыруға көмектесетін PISA (халықаралық студенттік Ассессментке арналған бағдарлама) сияқты халықаралық бағдарламалық зерттеулер мен стандарттауға қатысады.
Қаржыландыру: Еуропадағы білім беру жүйелері мемлекеттік қаражатпен де, жеке инвестициялармен де қаржыландырылады. Әдетте белгілі бір деңгейге дейінгі білім (мысалы, негізгі білім) ақысыз, ал жоғары білім ақылы немесе ішінара ақылы болуы мүмкін.
Қосу және әртүрлілік: Еуропалық білім беру жүйелері барлық студенттерді, соның ішінде ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларды, сондай-ақ мәдениеттердің, тілдердің және сәйкестіктердің әртүрлілігін қолдауды мақсат етеді.Бұл ерекшеліктер Еуропаның білім беру жүйесіндегі жалпы тенденцияларды көрсетеді, бірақ әр елдің білім берудегі өзіндік ерекшеліктері мен дәстүрлері бар.
CLIL (Content and Language Integrated Learning) әдістемесі Еуропаның көптеген елдеріндегі білім беру жүйелерінде сәтті қолданылады. CLIL-бұл оқушылар пәндік білімді шет тілінде, әдетте ағылшын тілінде үйренетін оқыту тәсілі, ал олар өздерінің тілдік дағдыларын сол тілде дамытады.
Еуропаның әртүрлі елдерінде CLIL әдісін қолдану нақты білім беру жүйесіне, оқыту саясатына және оқу орындарына қолжетімді ресурстарға байланысты өзгеріп отырады. Алайда, төменде CLIL Еуропадағы білім беру жүйелерінде қалай қолданылатыны туралы кейбір жалпы белгілер келтірілген:
Мазмұн мен тілді біріктіру: CLIL тарих, математика, ғылым немесе өнер сияқты пәндерді шет тілінде оқуды жүзеге асырады. Мысалы, география сабақтары ағылшын тілінде жүргізілуі мүмкін, осылайша студенттер географиялық ұғымдарды үйреніп қана қоймай, тілдік дағдыларды дамытады.
Шынайы материалдарды пайдалану: CLIL оқытушылары оқу процесін қолдау үшін ғылыми мақалалар, бейне дәрістер, деректі фильмдер және шет тіліндегі интернет-ресурстар сияқты шынайы ресурстарды жиі пайдаланады.
Жобалық қызмет және ынтымақтастық: CLIL шет тіліндегі пәндік тақырыптарды зерттеу және талқылау үшін студенттердің жобалық жұмысы мен ынтымақтастығын ынталандырады. Бұл топтық жобаларды, презентацияларды және білім алмасуды қамтуы мүмкін.
Оқытуды ... жалғасы
Қорғауға жіберілді
(Кафедра атауы)
(Кафедра меңгерушісінің аты-жөні)
ДИПЛОМДЫҚ ЖОБА
Тақырыбы: CLIL технологиясын қолдана отырып "Тұқымқуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары" бөлімін ағылшын тілінде оқытудың әдісі
6В01513 - Биология
Орындағандар: Шығыланова Ұ. С
Шындалы Г. Т
Якыпбаева Ұ. М
Ғылыми жетекші: а.о. Калыбаева А.М.
Алматы, 2024 жыл
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
I. CLIL ТЕХНОЛОГИЯСЫНЫҢ ШЫҒУ ТАРИХЫ ЖӘНЕ ҚОЛДАНЫСЫ.
1.1 CLIL технологиясының негіздері мен мақсаты.
1.2 Еуропалық білім беру мекемелерінде CLIL педагогикалық технологиясының қолданысы мен дамуының алғышарттары.
1.3 Қазақстанда CLIL екі тілде оқыту технологиясын қолдану ауқымдылығы.
II. ТҰҚЫМҚУАЛАУШЫЛЫҚ ПЕН ӨЗГЕРГІШТІК ЗАҢДЫЛЫҚТАРЫ БӨЛІМІНІҢ ҰЙЫМДАСТЫРУ ӘДІСТЕМЕСІ
2.1 Тұқымқуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары бөлімін CLIL әдісі арқылы ағылшын тілінде оқыту
2.2 CLIL екі тілде оқыту технологиясын оқу процесінде қолдану
(8,9,10 сынып)
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
ҚОСЫМШАЛАР
КІРІСПЕ
Жобаның өзектілігін негіздеу және оның жаңалығы: Ағылшын тілі ХХI ғасырдың тілі. Ағылшын тілін жаратылыстану бағытындағы пәндермен кіріктіріп оқыту арқылы оқушыларды білім алуға қызығушылықтарын арттыруға, оларды ғылыми тіл дағдыларын дамытуға, жаратылыстану бағыты пәндерінің терминдерін ана тілінде ғана емес, ағылшын тіліндегі баламасын қолдануға және олардың ағылшын тілінде сауатты түрде Үштілділік ұлттық жоба аясында білімін дамытуға бағытталған.
Жобаның мақсаты: мектеп қабырғасында оқушыларды биология пәнін шет тілінде оқыта отырып, жаратылыстану-биология пәндеріне танымдық қызығушылықты дамыту.
Жобаның міндеттері:
1. Білім алушылардың пән мен тілді қатар меңгеруін қамтамасыз ету;
2. Пәндік-тілдік кіріктірілген әдістеменің қазақстандық білім беруде практикалық қолданылуын талдау;
3. Оқушылардың екінші тілде сөйлеу сенімділігін арттыру;
4. Пәнге байланысты оқушыларға жаңа ұғымдар мен идеяларды таныстыру;
Жобадан күтілетін нәтижелер:
1.Оқушылардың пәнді кіріктіріп оқыту көмегімен ағылшын тілінде сөйлеу сенімділігі артады;
2. Тұқымқуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары бөлімі бойынша жаңа теориялық білімді кіріктірілген тілде танысады;
3.Мектеп оқушыларының жаратылыстану-биология пәндеріне деген танымдық қызығушылығы дамиды;
Жобаның мазмұны: Дипломдық жоба кіріспеден, I-тарау әдебиеттік шолудан, II-тарау тәжірибелік бөлім және зерттеу нәтижелерінен, қорытынды, пайдаланылған әдебиеттерден тұрады.
Жобаның нақты бөлімдері үшін әр топ мүшесінің жауапкершілік аймағын көрсете отырып, жоба командасының сипаттамасы:
I.CLIL ТЕХНОЛОГИЯСЫНЫҢ ШЫҒУ ТАРИХЫ ЖӘНЕ ҚОЛДАНЫСЫ.
Қазіргі уақытта еуропалық білім беру мекемелерінде интеграцияланған пәндік-тілдік тәсіл (Content and Language Integrating немесе CLIL) кеңінен қолданылады, оның пайда болуы жаһандану процестерімен және әлемдегі шет тіліндегі білім берудің қарқынды даму жағдайларымен байланысты. Қазірдің өзінде Еуропалық ғылыми-әдістемелік әдебиеттерде CLIL-дің 40-тан астам анықтамасы қолданылады. Бұл білім беру тәсілі- интеграцияланған пәндік-тілдік оқыту технологиясының негізін құрады.
CLIL (Content and Language Integrating немесе CLIL)терминін ғылымға ең алғаш 1994 жылы Финляндия мемлекетінің Ювяскюля университетінің көптілді білім беру аймағының зерттеушісі Дэвид Марш енгізген.
Д.Марш CLIL технологиясы екі мақсатқа жетуге бағытталғанын атап көрсетеді: оның бірі пәннің пәндік мазмұнын тіл арқылы ашу болса, енді бірі технология арқылы тікелей шет тілін үйрену.
CLIL термині 1994 жылы қолданысқа енгізілгенімен, жаһанданған ақпараттық заманға таңсық дүние емес еді.Тарихына сүйенер болсақ, бұдан шамамен 5000 жыл бұрын ирактықтар шумерлерді жаулап алады. Ирактықтар шумерліктердің жергілікті тілін үйрену мақсатында бірнеше әдістерді байқап көрді. Соның ең өтімдісі: шумер тілін мазмұнды үйрену үшін оны оқыту тілі ретінде пайдалану болды. [1]
Кейінірек, шамамен 1890 жылдары бірнеше тілді оқу мүмкіндігіне бай отбасылардың балалары ие болды.Ауқатты отбасылар балаларын оқыту үшін арнайы тәрбиешілерді (ер мұғалімдер) немесе губернаторларды (қыздарға арналған әйел мұғалімдер) жалдады не балаларын шетелге тіл үйренуге жіберді.
Қазіргі CLIL-дің алғашқы мысалы ретінде сипаттауға болатын кейінірек жазылған факт 1965 жылы Канадада болды. Квебектің француз кварталдарында тұратын ағылшын тілінде сөйлейтін ата-аналар балаларының француз тілінде сөйлейтіндермен қарым-қатынасы нашар екендігін көргендіктен алаңдады. Сондықтан олар Үкіметтен пәндерді ағылшын тілімен қоса француз тілінде меңгеру үшін мектептерге бағдарламаларды енгізуді сұрады. Нәтижесінде, Квебек мектептерінде шет тілін үйрену бағдарламалары пайда болды. Ағылшын тілді мектеп оқушылары өз қалауы бойынша француз тілінде сөйлейтін балалармен бірге француз тілінде (математика, география) пәндерді оқыды. 1970-1980 жылдары Тілдік ортаға ену термині қос тілді білім берудің синонимі ретінде қолданыла бастады.
Нәтижесінде, 1970 жылдары әртүрлі ортадан шыққан адамдарға арналған иммерсиялық бағдарламалар пайда болды және тіл мен мазмұн қатар жүруі керек деген тұжырым жасалды.
Кейіннен академиялық пәндерді және ана тілі емес тілдерді оқытуға арналған арнайы бағдарламалар Канадада, Америкада және басқа елдерде тарады. 1960 жылдан 1998 жылға дейін 300 мыңға жуық канадалық балалар осы типтегі бағдарламаларға қатысты. 2007 жылға қарай АҚШ мемлекеттік мектептерінде 10 тілде оқытуды қамтамасыз ететін 317 бағдарламас жүзеге асырылды. [2].
Жоғарыда аталған кіріктірілген білім беру бағдарламаларының жетістігі тіл саясатын дамытуға мүдделі еуропалықтардың назарын аударды. 1978 жылы Еуропалық комиссия мектептерді бірнеше тілде оқыту керек деген ұсыныс жасады. 1983 жылы Еуропалық парламент шет тілін оқытудың сапасын арттыру үшін жаңа бағдарламаны алға жылжытуға бұйрық берді. Бағдарлама тез тарала бастады, кейбір бюджеттік мектептерде пәндерді шет тілінде оқыту басталды. Еуропалық Одақ елдері де осы үлгі бойынша пәндерді шет тілі арқылы кіріктіріп оқыту бағдарламаларын енгізді. [3].
CLIL ағылшын тілінде Content and Language Integrated Learning немесе әртүрлі пәндер мен тілді кіріктіріп оқыту әдістемесі, яғни пәндерді екінші немесе үшінші қазақ, орыс немесе ағылшын тілдерінде оқытудың негізгі әдістемесі ретінде қарастырылады. Соңғы зерттеулер бойынша CLIL технологиясының бірнеше анықтамасы бар. Соның бірі: "CLIL-оқушылардың шет тілінде тілдік және коммуникативтік дағдыларын қалыптастыруға мүмкіндік беретін бірден бір дидактикалық әдіс. CLIL негізінен екі жаһандық мақсатты көздейді": пәнді шет тілі арқылы оқу және оқытылатын пән арқылы шет тілін үйрену. Бұл тәсіл оқушылардың химия, математика, география, биология, жаратылыстану, классикалық әдебиет, информатика, экономика, өнертану, философия сынды пәндерді өз ана тілінде және басқа да шет тілдерінде түсіндіруді бір процеске біріктіреді.
CLIL мазмұнды өзге тілде оқытуды қамтамасыз ететін кіріктірілген технология және тіл мен пәнді қатар меңгеруде айрықша орын алатын негізгі тәсіл. Д.Койл мен Д.Марштың еңбектерінде бұл тәсілге мынадай анықтамалар беріледі: СLIL педагогикалық парадигма, ол пән (мысалы, химия) мазмұнымен қатар тілді бірдей үйрену дегенді білдіреді және екінші тілді меңгеруді жақсарту және екінші тілдің көмегімен тілдік емес салада, яғни тілдік емес пән бойынша, білім мен дағдыны дамытуды мақсат етіп,оқушыларға тілді дамытуға табиғи жағдай жасай алады және бұл оқушыларды тіл үйренуге ынталандырады [4].
CLIL сонымен қатар пән бойынша оқушылардың білімдерін бекітуге, әртүрлі мәселелерді шешуге және сыни тұрғыда ойлауды дамытуға бағытталған.Бұл әдіс білім алушыға дұрыс қарым-қатынас құра білуге (мысалы, тұлғааралық және мәдениаралық), когнитивті дағыларды жетілдіруге, тілдік нормалар туралы білімді дамытуға жағдай жасайды.
1.1CLIL ТЕХНОЛОГИЯСЫНЫҢ НЕГІЗДЕРІ МЕН МАҚСАТЫ.
CLIL (Content and Language Integrated Learning) - бұл мазмұнды зерттеу мен тіл үйренуді біріктіретін оқыту әдістемесі. Еуропалық мектептер үшін CLIL оқушылардың тілдік дағдыларын дамытудың тиімді әдісін ұсынады, оларға оқу материалын шет тілінде (көбінесе ағылшын тілінде) оқуға бірқатар мүмкіндік береді.
Қазіргі таңда CLIL технологиясын қолданудың бірнеше әдісі бар. Олар:
Бейне сабақтар: негізгі ұғымдарды түсіндіру немесе жаңа материалды таныстыру үшін шет тіліндегі бейне ресурстарды пайдалану. Бұл YouTube бейнелері, TED Talks, оқу бейне курстары және т. б. болуы мүмкін.
Интерактивті қосымшалар мен бағдарламалар: интерактивті сабақтар мен шет тіліндегі презентациялар жасау үшін интерактивті тақталар мен арнайы бағдарламалық жасақтаманы пайдалану. Оқушыларға оқу материалын шет тілінде ұғынуға немесе мәселелерді шешуге мүмкіндік беретін білім беру қосымшалары мен бағдарламаларын қолдану. Мысалы, Duolingo, Quizlet, Kahoot және т. б.
Веб-ресурстар және онлайн платформалар: шет тіліндегі қосымша материалға қол жеткізу үшін онлайн платформалар мен веб-ресурстарды пайдалану. Бұл электронды оқулықтар, мақалалар және т.б
Жобалау қызметі: оқушылар белгілі бір тақырыпты шет тілінде зерттеуге және осы тілде презентациялар, бейнероликтер, веб-сайттар немесе басқа мультимедиялық материалдар жасайтын жобаларды жүргізуге бейімделеді.
Виртуалды экскурсиялар және білім беру ойындары: виртуалды экскурсияларды ұйымдастыру, оның барысында оқушылар материалды шет тілінде оқи алады, сонымен қатар нақты жағдайларда ойындар мен модельдеу көмегімен тілдік дағдыларды үйрене алады.
Онлайн-ынтымақтастық және алмасу: ақпарат алмасуды ұйымдастыру және оқытылатын тілде сөйлейтін басқа елдердің оқушыларымен ынтымақтастықты ұйымдастыру үшін технологияларды бейнеконференциялар, форумдардағы байланыс, бірлескен жобалар және т. б. арқылы пайдалану.
Бағалау және кері байланыс: технология сонымен қатар оқушылардың шет тіліндегі білімі мен дағдыларын тиімдірек бағалауға, сондай-ақ олардың жетістіктерін жақсартуға мүмкіндік береді.
CLIL (Content and Language Integrated Learning) әдістемесіндегі технологиялардың мақсаты заманауи ақпараттық технологияларды пайдалана отырып, мазмұн мен тілді тиімді интеграцияланған зерттеуді қамтамасыз ету болып табылады. Олар оқушылардың тілдік және пәндік дағдыларын дамытуды қолдайтын қолайлы білім беру ортасын құруға бағытталған.
CLIL-дегі технологияның негізгі міндеттері мыналарды қамтиды:
1.Шет тіліндегі ақпараттардың қолжетімділігін арттыру: CLIL технологиясы онлайн ресурстарға, интерактивті оқу материалдарына, бейне сабақтарға және т. б. қолжетімділікті қамтамасыз ете отырып, шет тіліндегі мазмұнды оқушылар үшін қолжетімді және әртүрлі етуге көмектеседі.
2.Тілдік дағдыларды дамыту: CLIL технологиясы әртүрлі интерактивті тапсырмалар, ойындар, оқу қолданбалары және онлайн платформалар арқылы шет тілінде оқу, тыңдау, жазу және ауызша сөйлеу тәжірибесін қамтамасыз ету арқылы оқушылардың тілдік дағдыларын дамытуға ықпал етеді.
3.Тіл мен пәнді интеграциялау: CLIL технологиясы мұғалімдерге бір сабақта немесе жобада мазмұн мен тілді үйренуді біріктіретін оқу материалдарын жасау құралдарын ұсыну арқылы тілдік оқытуды пәндік оқытумен біріктіруге көмектеседі.
4.Оқытуды саралауды қолдау: CLIL технологиясы оқу материалын және тапсырмаларды оқушылардың тілдік және пәндік дайындығының әртүрлі деңгейлеріне бейімдеуге мүмкіндік береді, оқытуға жекелендірілген тәсілді қамтамасыз етеді және оқу қажеттіліктерінің әртүрлілігін қолдайды.
5.Шынайы оқу ортасын құру: CLIL технологиясы оқушыларға нақты деректер мен ресурстармен қарым-қатынас және өзара әрекеттесу жағдайларында тілді пайдалануға мүмкіндік беретін шынайы оқу ортасын құруға ықпал етеді.
Осылайша, CLIL технологиясының мақсаты мен міндеті кіріктірілген тілдік және пәндік оқытуды оқушылардың тілдік дағдыларын дамыту және қолдаушы білім беру ортасын құру болып табылады.
CLIL технологиясының негізгі міндеттері:
* Шет тілінде білім беру ресурстарына қол жеткізуді қамтамасыз ету;
* Оқушылардың тілдік және пәндік қажеттіліктерін ескере отырып оқу материалдарын жасау және бейімдеу;
* Сынып ішінде әр түрлі елдердің оқушыларының қатысуымен байланыс орнату;
* Оқыту мен қарым-қатынас жасау үшін шет тілін белсенді қолданудың сапасын арттыру;
* CLIL негізіндегі оқыту процесін қолдау үшін инфрақұрылымды үздіксіз дамыту және жаңарту.
Принциптері:
* CLIL біріншіден көптілділікті емес, жалпы білім беруді қамтиды. Сондықтан ол қосымша оқыту жүйесі болып табылады.
* Оқушылардың түрлі ойлау қабілеттерін арттыратын тапсырмаларды қажет етеді.
* Тақырыпты түсіндіру барысында мұғалім мимика, жест, әр түрлі суреттер, дауыс, т.б. қолдануға болады.
CLIL әдісінің принциптері:
1. Мазмұн мен тілді біріктіру: CLIL-дің негізгі идеясы білім алушыларға ағылшын тілі сияқты мақсатты тілде пәндік білімді үйрету, сонымен бірге олардың тілдік дағдыларын оқу материалын игерумен қатар дамыту. Мысалы, биология, тарих немесе химия тек оқушылардың ана тілінде емес, ағылшын тілінде оқытылуы мүмкін.
2. Оқушылардың белсенді қатысуы: CLIL әдісі оқушылардың оқу процесіне белсенді қатысуына ықпал етеді. Сабақтар оқушылар меңгеруі керек тілде өткізіледі, сондықтан олар бұл тілді қарым-қатынас жасау және материалды меңгеру үшін қолдануға мәжбүр.
3. Тілдік дағдыларды дамыту: CLIL-тің негізгі мақсаты-пәндік білімді игеру ғана емес, сонымен қатар оқушылардың тілдік дағдыларын дамыту. Ана тілінен басқа тілде оқу арқылы білімалушылар өздерінің лексикасын, грамматикасын, сондай-ақ мақсатты тілде сөйлесу және өз ойларын білдіру қабілетін жақсартады.
Оқу процесінде CLIL әдісін қолданудың артықшылықтары:
1. Екі тілділікті дамыту: CLIL әдісін қолдану білім алушыларға тілдік дағдыларын екі тілде дамытуға мүмкіндік береді. Бұл көптілді әлемде құнды актив болып табылатын екі тілді құзыреттілікті қалыптастыруға ықпал етеді.
2. Материалды терең түсіну: мақсатты тілде оқытылатын оқу материалын оқушылар тереңірек түсініп, есте сақтай алады. Бұл білімалушылардың материалды бірнеше деңгейде - мағыналы да, тілдік жағынан да кездестіруіне байланысты.
3. Халықаралық ортаға дайындық: халықаралық қоғамдастықта кеңінен қолданылатын тілде оқыту студенттерге мәдениетаралық ортаға бейімделуге және жаһандық қоғамда сәтті жұмыс істеуге көмектеседі.
4. Мотивацияны арттыру: мақсатты тілдегі пәндерді үйрену оқушылар үшін қосымша мотивация көзі бола алады. Бұл оқу процесін қызықты әрі тартымды етеді.
CLIL технологиясы шартты түрде 2-ге бөлінеді: hard CLIL және soft CLIL. Soft CLIL көбінесе кіші жастағы оқушыларға (бастауыш мектеп) арналған сабақтарда қолданылады және негізінен лексика мен шетел сөздерін үйрету үшін қолданылады, яғни оқушыларды екінші тілмен таныстыру, ал ол негізінен ана тілінде оқытуға бағытталған. Soft CLIL жаңадан бастаушылар және жаңадан бастағандар сияқты төменгі деңгейдегі біліктіліктерге жарамды. Hard CLIL бүкіл курс шет тілінде оқытылатынын және студенттердің тілді орта немесе жоғары деңгейде меңгеруі және екінші тілді меңгеруі қажет екенін білдіреді. Жалпы шет тілі курсында білім алушылар екінші тілді меңгеруге сенімді болуы керек. Және оны үйренуде мол тәжірибеге қол жеткізе алуы шарт.
Профессор До Койл 1999 жылы CLIL-тің төрт негізгі қағидасын белгіледі.
4 негізгі қағида
Мазмұн
Қарым-қатынас
Таным
Мәдениет
табысты мазмұн немесе тақырыпқа негізделген оқыту оқу үдерісінің негізін қамтитын дағды
тіл-қарым-қатынас және оқу құралының негізгі дағдысы
CLIL тиімді болуы үшін ол оқушыларды ойлауға, рефлексияға және жоғары деңгейлі таным дағдыларын қолдануға ынталандыратын дағды
пәнаралық тақырыптар мен мәдениетаралық іс-шараларды қамтитын дағды.
Қазіргі уақытта жаңа оқыту әдістері арасында төрт тілдік дағдыларды дамытуға аса назар аударылуда. Себебі төрт тілдік дағды (тыңдалым, оқылым айтылым,жазылым) оқушының сөйлеу әрекетін қалыптастырады. Мұғалім өз сабағын жоспарлауда барлық төрт дағдыны ескеруі керек. Бұндай жаңа оқыту әдістері арқылы біз білім деңгейі, ой-өрісі дамыған, тіл арқылы өз ойын еркін жеткізе алатын, туындаған кез келген мәселелерді шеше білетін, шынайы өмірге бейім жаңашыл ұрпақ тәрбиелейміз. Оқушылар оқылым, жазылым, тыңдалым, айтылым дағдыларын қалыптастыра отырып, еркін қарым-қатынас жасауға, сын тұрғысынан көзқарасын білдіруге, өз ойын жеткізіп, шешім қабылдауға дағдыланады.
Осының ішінде CLIL технологиясы үшін маңыздырағы-тыңдау дағдысы.Әрбір сабақта тыңдау тапсырмасы болуы керек, өйткені ол шет тілін үйренудегі ең маңызды сөйлеу дағдыларының бірі болып табылады. Тыңдау әрекеттерінің міндеттері мыналар болуы мүмкін:
:: тыңдау және оқиғалардың дұрыс ретін анықтау;
:: тыңдап, кестені толтыру;
:: тыңдау және сөйлеушілерді анықтау;
:: белгілі бір ақпаратты тыңдау
:: тыңдап, мәтіндегі бос орындарды толтырыңыз.
Оқылым - сөйлеу әрекетінің екінші түрі. Мәтіндер шынайы және мағыналы болуы керек. Мәтіндер сабақтың тақырыбымен байланысты болуы керек, содан кейін мазмұнды және тілдік кіріктірілген оқытуды дамытуға болады.
Келесі айтылым дағдысы. Мұнда оқушылар сөйлеу дағдыларына түсініктеме берудің қарапайымдылығына, еркіндігіне және анықтығына назар аударуы керек.
Және соңғы шет тілін оқыту мен үйренуде өте маңызды және лексикалық, грамматикалық дағдыларды дамытуға көмектесетін-жазылым дағдысы. Шетел тілін меңгеруде төрт тілдік дағдының барлығы ең маңызды болып саналады. Сондықтан мұғалім әрбір сабақты жоспарлауда төрт дағдыны да пайдалануы керек.
1.2CLIL ЕУРОПАЛЫҚ БІЛІМ БЕРУ МЕКЕМЕЛЕРІНДЕ CLIL ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯСЫНЫҢ ПАЙДА БОЛУЫ МЕН ДАМУЫНЫҢ ТАРИХИ АЛҒЫШАРТТАРЫ.
Көптілділік еуропалық бірегейліктің негізі болып табылады, өйткені
тіл-барлық еуропалықтардың мәдени болмысының негізгі элементі. Белгілі бір оқу жоспары бойынша пәндерді шет тілінде оқытатын мектептер Еуропада бірнеше ондаған жылдардан бері бар.
Еуропалық білім беру жүйесі туралы айтқанда, біз автоматты түрде Болон үдерісін, яғни Еуропа елдерінің көпшілігінде университеттік білім беруге тән бірқатар жалпы стандарттарды айтамыз. Бұл келісім 1999 жылы кейбір министрлер шетелде білім алуды мобильді және түлектерді еңбек нарығында сұранысқа ие ету үшін ортақ ережелер мен постулаттар ұстануға келіскен кезде пайда болды.
Еуропадағы білім беру жүйесі әр елде әр түрлі. Алайда, көптеген Еуропа елдерінде білім беру жүйесін сипаттайтын жалпы белгілер бар. Мысалы:
Міндетті білім: Еуропаның барлық дерлік елдерінде мектеп жасы 5 пен 7 жас аралығында басталып, 15-16 жасқа дейін жалғасатын міндетті білім бар. Бұған әдетте бастауыш білім (Бастауыш білім) және негізгі білім (төменгі екінші білім) кіреді.
Білім беру жүйесінің құрылымы: Еуропаның көптеген елдеріндегі білім беру жүйелері бірнеше деңгейлерді қамтиды: бастауыш білім, негізгі білім, орта білім (кәсіптік білім беруді қоса алғанда), және жоғары білім. Алайда, әр деңгейдің нақты құрылымы мен ұзақтығы әр түрлі болуы мүмкін.
Жоғары білім: Еуропа жоғары оқу орындарының алуан түрлілігімен танымал, соның ішінде университеттер, колледждер, институттар және т.б. көптеген елдерде екі немесе үш деңгейлі жоғары білім беру жүйесі бар: бакалавриат, магистратура және докторантура.
Көптілділік: Еуропа елдерінің көпшілігі мектепте ана тілін, сондай-ақ ағылшын және Еуропалық Одақтың басқа тілдерін меңгеруге баса назар аудара отырып, бірнеше тілді үйретеді.
Бірыңғай стандарттар мен реформалар: көптеген Еуропа елдері әртүрлі елдердегі білім сапасын салыстыруға және білім беру реформасы саясатын қалыптастыруға көмектесетін PISA (халықаралық студенттік Ассессментке арналған бағдарлама) сияқты халықаралық бағдарламалық зерттеулер мен стандарттауға қатысады.
Қаржыландыру: Еуропадағы білім беру жүйелері мемлекеттік қаражатпен де, жеке инвестициялармен де қаржыландырылады. Әдетте белгілі бір деңгейге дейінгі білім (мысалы, негізгі білім) ақысыз, ал жоғары білім ақылы немесе ішінара ақылы болуы мүмкін.
Қосу және әртүрлілік: Еуропалық білім беру жүйелері барлық студенттерді, соның ішінде ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларды, сондай-ақ мәдениеттердің, тілдердің және сәйкестіктердің әртүрлілігін қолдауды мақсат етеді.Бұл ерекшеліктер Еуропаның білім беру жүйесіндегі жалпы тенденцияларды көрсетеді, бірақ әр елдің білім берудегі өзіндік ерекшеліктері мен дәстүрлері бар.
CLIL (Content and Language Integrated Learning) әдістемесі Еуропаның көптеген елдеріндегі білім беру жүйелерінде сәтті қолданылады. CLIL-бұл оқушылар пәндік білімді шет тілінде, әдетте ағылшын тілінде үйренетін оқыту тәсілі, ал олар өздерінің тілдік дағдыларын сол тілде дамытады.
Еуропаның әртүрлі елдерінде CLIL әдісін қолдану нақты білім беру жүйесіне, оқыту саясатына және оқу орындарына қолжетімді ресурстарға байланысты өзгеріп отырады. Алайда, төменде CLIL Еуропадағы білім беру жүйелерінде қалай қолданылатыны туралы кейбір жалпы белгілер келтірілген:
Мазмұн мен тілді біріктіру: CLIL тарих, математика, ғылым немесе өнер сияқты пәндерді шет тілінде оқуды жүзеге асырады. Мысалы, география сабақтары ағылшын тілінде жүргізілуі мүмкін, осылайша студенттер географиялық ұғымдарды үйреніп қана қоймай, тілдік дағдыларды дамытады.
Шынайы материалдарды пайдалану: CLIL оқытушылары оқу процесін қолдау үшін ғылыми мақалалар, бейне дәрістер, деректі фильмдер және шет тіліндегі интернет-ресурстар сияқты шынайы ресурстарды жиі пайдаланады.
Жобалық қызмет және ынтымақтастық: CLIL шет тіліндегі пәндік тақырыптарды зерттеу және талқылау үшін студенттердің жобалық жұмысы мен ынтымақтастығын ынталандырады. Бұл топтық жобаларды, презентацияларды және білім алмасуды қамтуы мүмкін.
Оқытуды ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz