Дене тәрбиесі және төзімділік

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 17 бет
Таңдаулыға:

Ақмола облысы білім басқармасының жанындағы
Щучинск қаласы, жоғары педагогикалық колледжі ШЖҚ МКҚ

Ф- 42 топ

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы:Дене тәрбиесінің құралдарын пайдалану жолдары

Жоба авторы:
Ғылыми жетекші: Махметова Айнагуль Айтмухановна
Тіркелген күні:
Баға:_______________
Дипломдық жұмыстың көлемі (неше сөз): ______
Дипломдық жұмыстың көлемі (неше бет): ______

МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Негізгі бөлім
1-бөлім.Дене тәрбиесінің құралдарын пайдалану жолдары ... ... ... ... .
1.1.Дене тәрбиесі құралдарының жалпы сипаттамасы ... ... ... ... ..
1.2 Дене тәрбиесінің міндеттері мен дене жаттығулары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2-бөлім.Дене тәрбиесі және төзімділік ... ... ... ..
2.1 Мектеп жасындағы балаларға дене тәрбиесінің әсері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.2 Мектеп жасындағы балалардың бойында төзімділікті тәрбиелеу тәсілдері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ..
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ҚАЙНАР КӨЗДЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... .
ҚОСЫМША ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1Дене шынықтыру және спорт тарихы
2 педагогика Құрманалина 153 бет
Дене тәрбиесінің негізгі құралдарына дене жаттығуларына,гимнастика ойын,туризм,спорт,табиғи факторлар жатады. Дене жаттығулары-бұл саналы түрде орындалған қимылдар және қозғалтқыш әрекеттер.Дене жаттығулары бұлшық ет жүйесін, қан айналымын және тыныс алу мүшелерін дамытады.Гимнастика. Түрлері негізгі жане гигиеналық гимнастика, спорттық гимнастика, акробатика, көркемдік гимнастика, өндірістік гимнастика және емдік гимнастика. Ойын оқушыларды жылдамдыққа, төзімділікке тәрбиелейді. Туризм оқушыларды тезімділікке, ұжымдыққа, еңбексүйгіштікке жане ко лайсыз сыртқы жағдайларда кездесе тін қиындықтарды жеңуге тәрбиелей- ді.Спорт оқушылардың денсаулығын нығайтатын, дене күшін, қозғалыс дағдыларын және моральдық-еріктік қасиеттерін дамытатын дене тәрбиесінің құралы. Дене тәрбиесіндегі маңызды құралдарының бірі - табиги факторлар: күн көзі, ауа, суға шомылу,душ қабылдау. Табиғат факторларын балалардың денесін сауықтыру жұмысы кезінде пайдалану өте тиімді. Дене тәрбиесі- нің маңызды мақсаттарының бірі - балалар мен ересек адамдарды дене шынықтыру ісіне жұмылдыру. Дене тәрбиесінің міндеттері: - денсаулықты нығайту және шынықтыру, дененің дұрыс өсіп-жетілуіне және ағзаның жұмыс қабілетін арттыруына әсер ету; - қимыл дағдылары мен іскерліктерін қалыптастыру және жетілдіру;

қимылдың жаңа түрлеріне баулу және оны теориялық білімдерімен байланыстыру;

негізгі қимыл-қасиеттерін күшті, төзімділікті, шапшандықты және епті- лікті дамыту:

- еріктілікке, батылдыққа, табанды- лыққа, тәртіптілікке, ұйымшылдыққа, достық пен жолдастық сезімге, мәдениет мінез- құлық дағдысына еңбек пен қоғамдық меншікке саналы көзқарасын тәрбиелеу;
-әдеттерді қалыптастыру және де- не жаттығуларымен үнемі шұғылдануға ынтаны тәрбиелеу;

- гигиеналық дағдыларды сіңіру, дене жаттығулары мен шынықтыру гигиенасы жөніндегі білімді хабарлау.
Кіріспе
Зерттеу жұмысының өзектілігі: Дене тәрбиесінің әлеуметтік жүйе және қоғамдық құбылыс есебінде дене тәрбиесі жүйесін, оның қалыптасуы мен дамуының негізгі заңдылықтарын, оның қызметі мен құрылымын танып, білудің қажеттілігі білім мен тәрбие талаптарына сәйкес өсіп келе жатқан ұрпақтың дене тәрбиесін қамтамасыз ету үшін керек. Дене тәрбиесі тек мектепте балалардың дене шынықтыру сабағы ғана емес, ол сабақтан тыс денсаулыққа байланысты шаралар жүйесі екенін ескерсек, қазіргі кезендегі білім беру орындарындағы дене тәрбиесінің жүйесі балалардың денсаулықтарын нығайтумен қоса, жан-жақты жетілуіне, өмірге деген құлшыныстарын арттырады. Дене тәрбиесі міндеттерін жүзеге асыруға белсенді, салауаттылық пен Дене мәдениетін меңгерген маман даярлаудың маңыздылығы артуда. Мектепке балалардың дене тәрбиесін және жеке тұлғаның дене мәдениетін қалыптастыру мәселелері бірқатар ғылыми зерттеулерге арқау болған М. Таникеев, Т.А. Ботағариев, А.Б. Нұрлыбекова, Б.А. Тойлыбаев, Ж.К.Оңалбек, А. Қарақов, Қ.Т. Жанабаев, Б.М. Сапарбаев, Е.Мұхитдинов және т.б.
Зерттеу жұмысының мақсаты:
Зерттеу жұмысының міндеттері:1)Дене тәрбиесінің құралдарының ерекшеліктерін анықтау;2)Дене тәрбиесінің құралдарының критерийлері көрсеткіштерін және деңгейлерін анықтау ;
Зерттеу болжамы:;
Зерттеу нысаны: моя школа где пройду практику
Зерттеу пәні: Тәрбие теориясы мен әдістемесі, педагогика пәні.
Дипломдық жұмыстың құрылымы: Кіріспеден, негізгі бөлімнен, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттерден және қосымшадан тұрады

Дене тәрбиесі құралдарының шығу тарихы
Дене мәдениетінің адам мәдениетінің бір бөлігі ретінде пайда болуы алғашқы қоғамның материалдық өміріне байланысты және бұл процесс объективті факторды құрайтын алғашқы өндірістің (аңшылық, балық аулау) табиғаты мен деңгейінің өзара әрекеттесуімен жүр және субъективті фактор болып табылатын адамның санасы.
Қазіргі ғылым ірі жануарларды аулауды адам қоғамының қалыптасуының ең ерте кезеңіне жатқыз керектігін анықтады. Ұжымдық аңшылық әлеуметтік шартты құбылыс: ұрып-согушылар өз әрекеттерін аңға басқа қатысушылардың әрекеттерімен үйлестіру керек болды. Сонымен бірге үг дене күшін, ептілікті, төзімділікті, табандылық пен зейінді көрсету қажет болды. Ұжымдық аңшыль процесінде адам әрекеті күшейді, тіршілік үшін күресте өте қажет дағдылар жинақталды.

Көптеген мыңжылдықтар бойы адам жануарлардың көптеген түрлерімен күш, жылдамдық, ептілік және төзімділік бойынша бәсекеде болды. Аң аулау, жинау, балық аулау физикалық төзімділікті дамытты, жарақатқа сезімталдықты төмендетті, бақылау дағдыларын дамытты, практикалық білімдерін толықтырды. Аңшылық құрал-саймандарды жасау және пайдалану да адамның дұрыс физикалық дамуын, белгілі бір қозғалыс дағдыларын талап етті. Қарапайым техника бірте-бірте өзгерді лақтыру қаруын қолдануға байланысты қозғалыстардың жылдамдығы артты. Палеолит дәуірінде әлсіз техникалық құралдар адамды ұжымдық әрекетке мәжбүрлегенін археология куәландырады.

1.1.Дене тәрбиесі құралдарының жалпы сипаттамасы.
Дене тәрбиесінің негізгі құралдарына дене жаттығулары, гимнастика, ойын, туризм, спорт, табиғи факторлар жатады. Дене жаттығулары - бұл саналы түрде орындалатын қимылдар және қозғалтқыш әрекеттер. Дене жаттығулары бұлшық ет жүйесін, қан айналымын және тыныс алу мүшелерін дамытады, буын сүйектерін қозғалмалы етеді, жалпы жұмыс қабілетін жақсартады. Дене жаттығулары бүкіл организмнің дамуына, жетілуіне қолайлы ықпалжасайды.
Гимнастикалық жаттығулардың дене тәрбиесі мәдениетінің негізгі көзіне айнала бастаған ХVІІІ-ХІХ ғасырдан-ақ басталған.
Гимнастикалық жаттығу орыңдайтын негізгі жабдықтар турник, брусья, кольцо (шығыршық) екендігін өз ісімен дәлелдеген неміс бапкері Ф.Ян деген көреген болыпты. Ол өзі ұсынған гимнастиканы турнсунст - деп атапты. Бұл қиындықтан шығу өнері деген мағына береді.
Гимнастикалық жаттығуларды дене шынықтыру құралы - деп алғашқы түсінген швециялық дерігер П. Линга деген адам. Ол ұлы гигиеналық гимнастика жаттығуларына арналған, қазіргі бізге таныс шведтік қабырға - деген құралды ойлап тауып, оны кейінгі ұрпаққа мұра етіп қалдырған.
Гимнастика - тек қана спортшылар үлесі емес, ол адам өмірінің жалғасы бола да білген жаттығу түрі. Гимнастика менің өмірімді сақтады деген кітабында Шлиссельбург қорғанының тұтқыны Н.А.Морозов Мен өз өмірімде гимнастикаға борыштармын, себебі, ол маған қимыл-қозғалысты сыйлады, жаттығуы арқылы өмірді сүюді үйретті - дейді.
Гимнастика өнері республикамызда да көркейіп келеді. Мұның дәлелі - 1995 жылы халықаралық жарыстар мен Азия, Европа, әлем чемпионаттарында Қазақстан құрамасының намысын қорғайтын құрама команданың құрамын осы кезеңнен анықтау болды. Біздің жасөспірімдер Ирина Евдокимова мен Сергей Федорченко - Азия ойындарының екі дүркін чемпиондары.
Гимнастика. Мұның бірнеше түрлері бар: негізгі және гигиеналық гимнастика, спорттық гимнастика, акробатика, көркемдік гимнастика, өндірістік және емдік гимнастика.
Оқушылардың дене тәрбиесінде негізгі гимнастика үлкен роль атқарады. Осы гимнастика бойынша дене жаттығулары дене шынықтыру бағдарламасының басты бөлімдерін құрайды. Негізгі гимнастика құрастыратын жаттығулар: саптағы қозғалыс, жалпы дамыту жаттығулары (әр түрлі бұлшық е топтары мен буындар қимылы), музыка арқылы орындалатын ерікті жаттығулар, қимылды билеу формалары,қимылдың тұтас табиғи формалары (жүру, жүгіру, қарғу, өрмелеу т.б). Негізгі гимнастика көбінесе дене шынықтыру сабақтарында пайдаланылады.Ойын балалар өмірінде үлкен орын алады. Дене тәрбиесінде қозғалыс ойындары пайдаланылады. Қозғалыс ойындары оқушылардың ептілігін, тапқырлығын, өзін - өзі билеушілігін дамытады, қозғалтқыш дағдыларын жетілдіреді.Мұндай ойындар оқушыларды жылдамдыққа, төзімділікке тәрбиелейді. Дене тәрбиесінде оқу бағдарламасына сәйкес спорттың ойындар: футбол, баскетбол, волейбол, қол добы, теннис пайдаланылады. Оқушылар әрбір ойынның тәсілдерін зерттеп үйренеді.Туризм дене тәрбиесінде серуен, саяхан, туристік жорық түрінде пайдаланылады. Туризмге оқушылардың барлығын қатыстыруға болады. Туризм оқушыларды төзімділікке, ұжымшылдыққа, еңбек сүйгіштікке және қолайсыз сыртқы жағдайларда кездесетін қиыншылықтарды жеңуге тәрбиелейді.Спорт біздің елімізде біріңғай бағдарлама және ережелер бойынша өткізіледі. Спорттың көптеген түрлерін атауға болады. Олар - жеңіл атлетика, гимнастика, шаңғы спорты, жүзу туризмнің спорттық түрлері т.б.Дене тәрбиесіндегі маңызды құралдардың бірі - табиғат факторлары. Күн көз, ауа, суға шомылу, душ қабылдау суықтыру ретінде пайдаланылады. Табиғат факторларын балалардың сауықтыру жұмысы кезеңінде пайдалану өте тиімді боладыБалалардың сауықтыру жұмыстарын қоғамдық пайдалы еңбекпен үйлестіріп жүргізудің үлкен тәрбиелік мәні бар. Мысалы, туған өлкенің табиғи байлығымен танысу, орман шаоруашылығын, қорықтарды, бассейндерді қорғау, кейбір жеңіл - желпі ауылшаруашылық жұмыстарын шефке алу т.б.Мектеп жасына дейінгі балалар дене тәрбиесінің міндеттерін шешу үшін, гигиеналық факторлар табиғаттың жаратылыс күштері, дене жаттығулары және т.б. қолданылады. Барлық құралдарды кешендік түрде пайдаланғанда ғана дене тәрбиесін толық менде жүргізуге болады. өйткені олардың әрқайсысына ағзаға өзінше әсер етеді:1)Гигиеналық факторлар (сабақ, демалыс, тамақтану және ұйықтау тәртібі, киім, денетәрбиесі жабдықтары мен құралдары, гигиенасы, т.б.). Дене тәрбиесінің өзіндік мәні бар құралы болып табылады. Олар дене жаттығуларының ағзаға тигізетін тиімділігін арттырады. Мысалы, дене жаттығуларымен айналысу, тамақтану мезгілінде және толық мәнінде болған жағдайда сүйек және бұлшық ет дамуына оңды әсерін тигізеді. Қалыпты ұйқы демалысты және жүйке жүйесінің жұмыс қабілеттілігін көтеруді қамтамасыз етеді. Бөлменің, дене тәрбиесі жабдықтарының, құралдарының, ойыншықтардың, балалар киім-кешегінің тазалығы түрлі ауруларды алдын алуға мүмкіндік береді. Жеке жастың және қоғамдық гигиена талаптарын сақтау, балаларғa онды әсер етіп, олардың дене жаттығуларын меңгеруіне қолайлы жағдай туғызады. Гигиеналық факторлардың дербес мәні де бар. Олар барлық ағзалар мен жүйелердің қалыпты жұмысына әсерін тигізеді. Мысалы, жүйелі және сапалы тамақтану ас қорыту қызметтерінің жақсы жұмыс істеуіне әсерін тигізеді және басқа ағзаларға қажетті қоректену заттарын мезгілінде жеткізуді қамтамасыз етеді. Бұл баланың қалыпты өсіп, дамуына қажетті басты шарттардың бірі. Жарықтың дұрыс берілуі көз ауруынан сақтандырады (алысқа көз жетпеушілік т.б.). Балалардың кеңістікте дұрыс болжай алуына қолайлы жағдай туғызады. Қатаң күн тәртібін сақтау балаларды төртіппен жинақылыққа және т.б. жағымды қасиеттерге үйретеді;2)Табигаттың жаратылыс күштері (күн, ауа және су) дене жаттығуларының ағзаға тигізетін әсерін күшейтеді және адамның жұмыс қабілетін арттырады. Ауада немесе суда дене жаттығуларымен айналысу процесінде жекелеген органдары мен ағза жүйесінің қызмет мүмкіндіктері күшейеді. (оттегін жұту көбейеді, зат алмасу жақсарады және т.б.). Күн сәулесі ауа және су ағзаны шынықтыру үшін қолданылады. Соның нәтижесінде адам ағзасы ауа райы құбылысының факторларына мезгілінде әсерленіп, қажетті төзімділік танытады. Табиғаттың жаратылыс күштерін дене жаттығулары мен үйлестіре пайдалану шынығудың тиімділігін арттыра түседі. Табиғаттың жаратылыс күштері дербес құрап ретінде де пайдалануы мүмкін. Су - теріні кірден тазартуға, қан тамырларын кеңейтуге және таратуға, адам денесіне механикалық әсерін тигізуге пайдаланылады. Орман, бақша, парк ауасының курамында ерекше заттар (фитонциттар) болады. Олар микроптардың жойылуына ықпал етеді. Қанды оттегімен қамтамасыз етіп адам ағзасы не онды әсер етеді. Күн сәулесі - тері астына Р витаминінің жиналуына ықпал етеді. Түрлі микроптарды өлтіріп адам ағзасын түрлі аурулардан (рахид жене т.б.) қорғайды. Табигаттың жаратылыс күштерін пайдалану балалардың мінез-құлқына онды есер етеді. Агзага жан-жақты өсер ету үшін, табиғаттың жаратылыс күштерін барынша мақсаткерлікпен үйлестіріп пайдалануы керек;

3) Дене жаттығулары - дене тәрбиесінің негізгі арнаулы құралы, дене жаттығулары адамға алуан түрлі әсерін тигізеді: дене жағдайын өзгертеді; адамгершілігін ақыл-ой; эстетикалық және еңбек тәрбиесінің міндеттерін жүзеге асыруға ықпал етеді. Сондай-ақ мінез-құлық қасиеттерін қалыптастыруға әсер етеді. Дене жаттығуларымен бірге би, массаж пайдаланады. Музыкамен қосарланып жүргізілетін би жаттығулары ағзаның бүкіл жүйесіне әсерін тигізеді. Дененің сапалық қасиеттерін (ептілікті, жылдамдықты т.б.) дамытады. Сондай-ақ қозғалыстың әсем, байсалды, табиғи болуын қалыптастырады;
Дене жаттығулары -- белгілі бір мақсаттарға жетуге (қозғалыс міндеттерін шешуге) бағытталған үздіксіз бір-бірімен байланысқан қозғалыс қимылдарының жиынтығы. Жарыстық спорттық жаттығуда қозғалыс әрекеттерінің тұтастығы барынша жоғары спорттық нәтижелерге жетуге бағытталған.
Дене жаттығуының ең көбірек жалпы физиологиялық жіктелуі сол жаттығуды орындауға қатысатын еттер белсенділігінің үш негізгі сипаттамасының бөлінумен:
1. белсенді еттер салмағының көлемімен;
2. еттердің жиырылу түрімен (статикалық немесе динамикалық);
3. жиырылудың күшімен және қуаттылығымен байланысты.
Белсенді еттер салмағының көлеміне байланысты дене жаттығуын шектеген (жаттығуларды орындауға бүкіл ет көлемінің үштен бірінен азырақ қатысқандар); аймақтық (жаттығуларды орындағы бүкіл ет көлемінің жартысынан астамы қатысқанды) деп бөлінеді. Спорттық жаттығулардың басым көпшілігі оның ауқымына байланысты. Сол жаттығуды орындауға қатысатын негізгі ет топтарының жиырылу түріне сәйкес, олар
1. статикалық және
2. динамикалық болып бөлінеді.
Статикалық жаттығуға ұстап тұратын қалыпты қамтамасыз ететіндерді (мысалы, гимнасшы мен мәнерлеп сырғанаушыда) жатқызады.
Дегенмен де дене жаттығуының көпшілігі динамикалық (жүру, жүгіру, жүзу) болады.
Күштің, қуаттылықтың және олармен байланысты жұмыс жасаудың ең жоғары ұзақтығы көрініс беру дене жаттығулары күшті, шапшаңдық - күштілікті және шыдамдылықты арттыратындар болып үш топқа бөлінеді. Қимылдың аз ғана шапшаңдығымен (сыртқы үлкен қарсылықпен) статикалық немесе динамикалық режимде көрініс беретін негізгі еттердің барынша жоғары немесе барынша жоғары шамасындағыларды күш жаттығулары деп атайды. Күшті барынша кеп көрсетумен басты жаттығулардың ең жоғары ұзақтығы бірнеше секунд ғана құрайды. Үлкен қуат жұмсау, яғни салыстырмалы түрдегі үлкен күш пен жиырылу шапшаңдығы бір мезгілде көрінетін динамикалық жаттығулары шапшаңдық - күштілік жаттығулары болып табылады. Еттердің барынша жоғары қуаттылығын, жалпы қуаттылықтың 30-50 пайызын құрайтын (статикалық күш) сыртқы қарсылықтар кезінде дамытады. Күшпен жиырылатын еттер қатысатын жаттығуының ең көп ұзақтығы 3-5 сек. 2 минут аралығында болады. Шыдамдылық жаттығуына қимылды іске асыратын еттердің негізгі тобы жұмсалатын күш пен жиырылу шапшаңдығы онша кеп болмай, дамытатын жаттығуды, бірақ оларды қалпына ұстауға және бірнеше минуттен бірнеше сағаттарға дейін қайталауға болатындарды жатқызады.
4) Массаж (сипау, уқалау, шапалақтау, жұмсарту және т.б.) теріге бұлшық еттерге, сүйек жүйесіне әсер етеді. Демалысты күшейтеді, қан айналымын зат алмасуды жақсартады және т.б.;

Осыдан 4000 жыл бұрын Египетте емдеу әрекеті басталған, оның ішіне массаж да кірген. Оған айғақ 1841 жылы Египет қолбасшысының табытының ішінде папирус жапырағына жазылған массаждың тәсілдері табылған. Массаждың ең көне түрі Берлинде үлкен музейде сақталған. Көз тартарлық дүниенің ішінде, екі адамның бірін - бірі сипалап отырған көрінісі ерекше көзге түседі. Бұл сол кездегі Ассирия патшасы Санхерибаның (біздің дәуірімізге дейінгі 705-681 жж.) дүниесі еді. Ежелгі гректер массаж арқылы денеге әр түрлі майларды уқалап жағуды египеттіктерден үйренген екен... Ежелгі Грекия халқының спортшылары сайыстың алдында және соңынан денелерін майлатып, артынан Ніл өзенінің жағасынан әкелінген ұсақ құммен ысқылатқан екен. Ең алғашқы массажды қолдануға ұсыныс берген гректің атақты дәрігері Геродикос. Оның оқушысы Гиппократ ауруларға массаждың илеу - жұмсарту - мыжу тәсілдерін кеңінен қолданады. Массаж ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.