Мұнай және газ кен орындары

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 17 бет
Таңдаулыға:

Кафедра Тау-Кен

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Пән: " Ұңғымаларды каротаждың теориялық негіздерімен таныстыру"

Тақырыбы: Ұңғыма қимасын литологиялық бөлшектеу мәселесін шешуде электрлік әдістерінің мүмкіндіктерін талдау

Қабылдаған:

Токушеева Ж.Т.
(оценка)

Комиссия мүшелері:

Орындаған:
Аубакиров А.О.

Карағанды 2024

Әбілқас Сағынов атындағы ҚАРАҒАНДЫ ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЕМЕС АКЦИОНЕРЛІҚ КОҒАМЫ

Факультет: Геология Бекітемін
Кафедра: Тау-Кен Кафедра мең.

20 г.

Курстық жұмысқа тапсырма
"Ұңғымаларды каротаждың теориялық негіздерімен таныстыру " пәні бойынша

Студент: Аубакиров Аянали тобы: ГПР-22-2
Тақырыбы: Ұңғыма қимасын литологиялық бөлшектеу мәселесін шешуде электрлік әдістерінің мүмкіндіктерін талдау

Тапсырма берілді: 2023г.
Жетекші: қолы
Студент: қолы

Мазмұны
Мазмұны

Кіріспе

Мұнай және газ кен орындары

Көрінерлік кедергі әдістің физикалық негіздері

Колданылатын зондтар

Мұнай-газ ұнғымасының қимасын литологиялқ бөлшектеу мәселесін шешу үшін көрінерлік кедерги әдісінің мүмкіндіктерін талдау

Қорытынды

КІРІСПЕ

Мұнай-газ өнеркәсібінде ұңғымаларды бұрғылайды көмірсутек кен орындарын іздеу және барлау үшін ғана емес, сонымен қатар олардың дамуы үшін. Ұңғымалардың геологиялық қимасын зерттеу мақсатында олардың техникалық жай-күйі және кен орнын игеру режимін бақылау, ұңғымалардың геофизикалық зерттеулері (ҰГЗ), оны дала геофизикасы деп те атайды.
Ұңғымаларды геофизикалық зерттеудің міндеттері олардың геологиялық-геофизикалық жұмыстар кешеніндегі рөлін анықтау, тау жыныстарының негізгі физикалық қасиеттерімен және ұңғымаларды бақылау әдістерінің физикалық негіздерімен, геологиялық өңдеу алгоритмдерімен және ұңғымаларды каротаж деректерін интерпретациялаумен танысу болып табылады. Жабдықтың негізгі элементтері және процестегі ұңғыма учаскелерін геологиялық зерттеуге арналған жабдықтар мұнай және газ кен орындарын игеру.
Ұңғыманың геологиялық қимасын зерттеу тау жыныстары қабаттарының реті мен тереңдігін анықтаудан, олардың литологиялық және петрографиялық қасиеттері, жер қойнауындағы пайдалы қазбалардың болуы және сандық құрамы. Бөлімді оқу негізгі таңдау және талдау арқылы мүмкін болады. Дегенмен, өзегін қалағаннан алу әрдайым мүмкін емес ұңғыма учаскесінің аралығы (кернді толық емес шығару), ал оны таңдау кезінде және жер бетіне шығарылған кезде тау жынысының және оны қанықтыратын сұйықтықтың қасиеттері айтарлықтай өзгереді, сондықтан өзек пен кесінділерді талдау нәтижелері бермейді, геологиялық қиманың толық бейнесі. Дегенмен, кейбір тау жыныстарының физикалық және химиялық қасиеттері (электр өткізгіштігі, электрохимиялық белсенділігі, радиоактивтілігі, жылу диффузиялық қасиеті, серпімділігі және т.б.) онда тиісті геофизикалық зерттеулер жүргізу арқылы олардың табиғи пайда болу жағдайында тікелей ұңғымада зерттеуге болады. Ішінара немесе толық негізгі іріктеуді алмастыратын мұндай зерттеулер каротаж деп аталады. Олардың нәтижелері ретінде бейнеленген ұңғыма бойындағы жыныстардың физикалық қасиеттерінің өзгеру диаграммалары - каротаж диаграммалары. Зерттелетін тау жыныстарының қасиеттеріне қарай каротаждың келесі түрлері белгілі: электрлік, радиоактивті, жылулық, акустикалық және т.б.
Каротаж нәтижелері учаскенің геологиялық сипаттамасын беруге мүмкіндік береді ұңғымалар. (ҰГЗ) деректері бүкіл кен орнының және жалпы аймақтың геологиялық құрылымын зерттеуге, сондай-ақ есептеуге арналған дереккөз болып табылады. Қорлары және мұнай мен газды игерудің ұтымды жүйесін жобалау депозиттер. Қазіргі уақытта геофизикалық деректер негізгі және тау жыныстарының коллекторлық қасиеттерін және олардың қанығу дәрежесін бағалауға қызмет етеді мұнай, газ немесе су. Мұндай ұңғымаларда керн сынамаларын алу оңтайлы минимумға дейін жеткізіледі, ал кен орны учаскесі жақсы зерттелген жағдайларда бұрғылау керн сынамасынсыз жүргізіледі. Алайда, оны толығымен тастау, әсіресе барлау ұңғымаларында, ақылға қонымсыз, өйткені кеуектілік, өткізгіштік, саздылық, мұнай мен газдың қанықтылығы және ядро талдауында алынған басқа қасиеттер туралы мәліметтер жиі кездеседі петрофизикалық тәуелділіктерді құру және (ҰГЗ) материалдарын өңдеу нәтижелерін түзету үшін бастапқы.
Мұнай және газ кен орындарының игерілуін бақылау зерттеу үшін пайдаланылатын кен орны шегінде орналасқан жұмыс істеп тұрған ұңғымалардағы геофизикалық зерттеулер кешенін қамтиды мұнай қабатындағыненияысу процесі және су-мұнай, газ-мұнай және газ-су байланыстарының қозғалу заңдылықтары.
Ұңғымалардың техникалық жай-күйін зерттеу оларды бұрғылау процесінде, пайдалануға берер алдында, пайдалану кезеңінде жүргізіледі. Инклинометрмен бұрғылау кезінде ұңғыма оқпанының қисаюы, каверномер - оның диаметрі, резистивиметр және электр термометрі - сұйықтықтың қабаттан ұңғымаға түсу және жуу сұйықтығын сіңіру орындары анықталады. Ұңғыманы пайдалануға берер алдында бағанның герметикалығы мен цементтеу сапасына арналған техникалық жай-күйі зерделенеді. Пайдалану ұңғымаларында олардың техникалық жай-күйін бақылау цемент сақинасының герметикалығының бұзылу орындарын, цементтің бағанамен және жыныспен адгезиясының бұзылуын анықтауды көздейді, сұйықтықтың құбырлы айналымын тудырады.
Сондай-ақ, (ҰГЗ)-ға ату-жару жұмыстары, қабаттарды кабельдегі аспаптармен сынау, өзекті бүйірлік праймерлермен іріктеу, құбырлармен қапталған қабаттарды ашу кезінде бағаналардың тесілуі жатады, торпедирование. Бұл жұмыстардың геофизикалық зерттеулермен байланысы оларды орындау үшін (ҰГЗ) - мен бірдей жабдықтың қолданылуымен түсіндіріледі. Бұл жұмыстардың геофизикалық зерттеулермен байланысы оларды орындау үшін (ҰГЗ) - мен бірдей жабдықтың қолданылуымен түсіндіріледі. Ашық кенжары бар пайдалану және айдау ұңғымаларында ұнтақ қысым генераторлары мен торпедирование көмегімен қабаттың жарылуы жүргізіледі, осылайша оның қайтарымы немесе қабылдағыштығы артады. Сондықтан (ҰГЗ) қазіргі уақытта мұнай-газ кен орындарын барлау және игеру кезінде жүргізілетін геологиялық, бұрғылау және пайдалану жұмыстарының ажырамас бөлігі болып табылады.

Мұнай және газ кен орындары

Мұнай мен газдың мол қоры Атырау, Маңғыстау, Қызылорда, Ақтөбе және Батыс Қазақстан аймақтарында шоғырланған. Мұнай елімізде бірінші рет 1899 жылы Қарашүңгілдегі Ембі кен орнындағы мұнай ұңғысынан (скважина) атқылады. Ал 1911 ж. Доссор, 1915 ж. Мақат кен орны пайдалануға берілді. Бұл кен орындарына алпысыншы жылдары Маңқыстау түбегіндегі Өзен мен Жетібай қосылды. Кейінірек олардан да куатты Қаражамбас пен Қаламқас, Теңіз (Атырау облысы), Кеңкияқ және Жаңажол (Ақтөбе облысы), Қарашығанақ (Батыс Қазақстан облысы) пен Құмкөл (Қызылорда облысы) кен орындары ашылды. Қазір Қазақстанда мұнай мен газ шоғырланған 14 алап және 207 кен орны бар. 1999 жылы Қазақстан қойнауынан алғашқы отандық мұнай алынғанына жүз жыл толғаны тойланды.

1-сурет-Мұнай және газ кен орындарының 1913-2015 ж

Республиканың жылына (2016ж.) шамамен 50,2 млн мұнайы шет елге шығарылады. 2000 жылы Атыраудың солтүстік шығысында 45 км жерде Каспий қайраңында Қашаған мұнай кен орны ашылды. Ол соңғы 30 жылдағы дүние жүзіндегі ең ірі кен орны. Геологиялық қоры 4,8 млрд тоннаға бағаланды. Жалпы Қазақстандағы мұнай қорының болжамы 20-25 млрд тонна. Қазақстандағы жалпы газ коры 6 трлн м3. Дүние жүзінде он екінші орын алады. Соның 70%-ы Қарашығанақтың үлесінде.
Бүгінде мұнайдың расталған қоры бойынша Қазақстан әлемдік мұнай қорының 3% -. иеленіп, әлемнің 15 жетекші елінің қатарына кіреді. Мұнай-газ аудандары ел аумағының 62% алып жатыр және 172 мұнай кен орны бар, оның 80-нен астамы игерілуде. Мұнай қорының 90% - дан астамы 15 ірі кен орындарына шоғырланған-Теңіз, Қашаған, Қарашығанақ, Өзен, Жетібай, Жаңажол, Қаламқас, Кеңқияқ, Қаражанбас, Құмкөл, Солтүстік Бозашы, Әлібекмола, орталық және Шығыс Прорва, Кенбай, Король. Кен орындары Қазақстанның он төрт облысының алтауының аумағында орналасқан. Бұл Ақтөбе, Атырау, Батыс Қазақстан, Қарағанды, Қызылорда және Маңғыстау облыстары. Бұл ретте көмірсутектер қорының шамамен 70% - ы Қазақстанның батысында шоғырланған.
Атырау облысы ең көп барланған мұнай қорына ие, оның аумағында 930 млн тонна өнеркәсіптік санаттағы қорлары бар 75-тен астам кен орны ашылған. Облыстың ең ірі кен орны - Теңіз (бастапқы алынатын қорлар-781,1 млн тонна). Облыстың қалған кен орындарының үлесіне шамамен 150 млн тонна тиесілі. Бұл қорлардың жартысынан көбі екі кен орнына шоғырланған - Король (55,1 млн тонна) және Кенбай (30,9 млн тонна).
Маңғыстау облысының аумағында өндірілетін мұнай қоры 725 млн тонна, конденсаты - 5,6 млн тонна болатын 70-тен астам кен орны ашылды. Кен орындарының жартысынан азы пайдалануда. Олардың көпшілігі дамудың соңғы кезеңдерінде. Қалдық қорлардың басым көпшілігі алу қиын санатқа жатады. Ірі кен орындары - Өзен, Жетібай, Қаламқас, Қаражанбас.
Батыс Қазақстан облысындағы ең ірі кен орны-320 млн тоннаға жуық сұйық көмірсутек шикізатының және 450 млрд текше метрден астам газдың алынатын қорлары бар Қарашығанақ кен орны. 2005 жылдың қыркүйегінде Қарашығанаққа іргелес Федоровский блогында көмірсутек шикізатының табылғаны туралы жарияланды; Мұнай және газ конденсатының қорлары 200 млн тоннаға бағаланады. Ақтөбе облысы Мұнай-газ әлеуеті тұрғысынан тағы бір перспективалы өңір болып табылады. Мұнда 25-ке жуық кен орны ашылды. Бұл өңірдегі ең маңызды геологиялық жаңалық-Мұнай мен конденсаттың алынатын қоры шамамен 170 млн тонна болатын кен орындарының Жаңажол тобы. 2005 жылы Каспий маңы ойпатының шығыс бөлігінің орталық блогында жаңа үміт кен орнының ашылғаны жарияланды.
Қызылорда және Қарағанды облыстарының мұнай өндіру саласының негізі Құмкөл кен орындары тобы - Қазақстанның бесінші маңызды мұнай-газ провинциясы болып табылады. 2005 жылдың жазында осы өңірде жұмыс істейтін "ПетроҚазақстан" компаниясы Қызылқия кен орнының солтүстік шекарасына іргелес жатқан Көлжан лицензияланған аумағында мұнайдың коммерциялық қорлары табылғанын жариялады.
ҚазМұнайГаз ұлттық компаниясы (ҚМГ) - Қазақстанның мұнай-газ саласында мемлекет мүдделерін білдіретін, көмірсутегілерді барлау, өндіру, өңдеу және тасымалдау жөніндегі қазақстандық оператор.

1.1-сурет-2009-2015 жылдар аралығындағы мұнай және газ өнеркәсібі

ҚазМұнайГаз ұлттық компаниясы (ҚМГ) - Қазақстанның мұнай-газ саласында мемлекет мүдделерін білдіретін, көмірсутегілерді барлау, өндіру, өңдеу және тасымалдау жөніндегі қазақстандық оператор.
ҚазМұнайГаз ұлттық компаниясы акционерлік қоғамы Қазақстан Республикасы Президентінің 2002 жылғы 20 ақпандағы Жарлығы негізінде Қазақойл ұлттық мұнай-газ компаниясын және Мұнай және газ тасымалдау ұлттық компаниясын біріктіру жолымен құрылған. ҚМГ акцияларының 90 пайызы Самұрық-Қазына ұлттық әл-ауқат қоры АҚ-қа тиесілі. ҚМГ акцияларының 10 пайызы Қазақстан Республикасы Ұлттық банкіне тиесілі.
ҚазМұнайГаз ұлттық компаниясы көмірсутегілерді барлау мен өндіру, оларды тасымалдау мен өндеуден бастап мамандандырылған сервистік қызметтерді көрсетуге дейін толық өндірістік циклді жүзеге асыратын вертикальді интеграцияланған мұнай-газ компаниясы болып табылады.
ҚМГ өз алдына ұлттық мұнай-газ саласын дамытуға қатысуынан Қазақстан Республикасы үшін барынша көп пайда алу мақсатын қояды.

1.2-сурет-2018 жылға дейінгі "ҚазМұнайГаз" компаниясының мұнай және газ өнеркәсібіне мониторингі

1.3-сурет-1991-2018 жылдар аралығындағы кезең ішінде Қазақстан
Республикасында мұнай өнімдерін өндіру, мың тонна
Көрінерлік кедергі әдістің физикалық негіздері

Әдістің физикалық негіздері. Көрінерлік кедергі әдісі геофизикалык электр барлау әдісіндегі элек-тропрофильдеу әдісіне ұқсас. Ұңғымада өлшеу төртэлектродты АМNB кондырғысымен жүргізледі. Бір электрод (В немесе N) ұнғыма ернеуінде, жер бетінде орнатылады. Калган үш электрод, өзара ара кашыктыктарын өзгертпей ұнғыма бойымен жалжиды. Мұндай қондырғыны зондты кондырғы неме-се КК зонды деп атайды. Ұңғыма ернеушде орналаскан электродты мамандар өзара жалпы сөзбен каротажник немесе рыба деп атайды.

Сурет-2-Ұңғымада өлшеу жүргізу барысында меншікті электр кедергісіне əсер ететін факторлар

Ұңғыма ернеуінде В электроды орналақан деп алайық А тоқты біртекті ортада орналасқан нүктелі тоқ көзі деп қабылдайық тоқ көзінен тоқты сызықтар жан жаққа тарамдалып эквипотенциалдық беткейдің формасы сфера болады. Физика заңдылығы бойынша нүктелік тоқ көзі өрісінің потенциалы І тоқ көзі r қащықтықта, кедергісі Р тең біртекті изотопты ортада

UM= ▯I4▯rM

Олай болса:

UMA=Ip4PIxIAM; UNA=IP4PIxIAN

∆UMN=UMA-UNA=pI4PIIAM-IAN=pI4PIxANx AMAMxAN=pI4PIxMNAMxAN (2.1)

Сонымен А электродының І электроды және М және N электродтары арасындаңы потенциалдар айырмасы ΔUMN өлшеп ортаның кедергісін есептеп табуға болады

p=4PIAMxANMNx∆UI=K∆UI(2.2)

Формуладығы ΔUІ алдында тұрған көбейткіш , тұрған көбейткіш қолданған зонд үшін тұрақты шама болады (КК зонд коэффиценті)

K=4PIAMxANMN(2.3)

Егер, ұңғыма ернеуінде В электроды емес N электроды болса онда

K=4PIAMxANMN(2.4)

Егер электродтар арақашықтығы тұрақты болып олардың тек арттыру міндеті ғана өзгерсе онда К коэфицент мөлшері өзгермейді. Бұл деген, ұңғымада өлшенетін кедергі әдісіне өзаралық принцп тән, ал бұл принцп бойынша зондтың қабылдаушы және қоректендіруші электродтарының міндетін өзге-ртуден ортаның ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.