Кітапхана қызметтерін ақпараттандыру жүйелері


АҢДАТПА
Бұл жұмыста қазіргі заманғы ақпараттық технологияларды пайдалана отырып, электронды кітапханалардың дамуы, олардың қызметтері мен функционалдылығы қарастырылады. Талдау негізінен IT-жүйелер мен веб-сайт құру принциптеріне, сондай-ақ кітапханалық қызметтерді ұсынатын қосымшаларға арналған. Электронды кітапханалардың әртүрлі форматтары мен ақпараттық ресурстары, оның ішінде электрондық каталогтар, библиографиялық және дерексіз дерекқорлар, сондай-ақ толық мәтінді базалар талқыланады. Жұмыс ақпаратты сақтау, іздеу және талдау процестерін жетілдірудің тиімді жолдарын ұсынады және кітапхана қызметтерін жаңғырту жолдарын қарастырады. Осылайша, кітапханалардың қызмет сапасын арттыру және пайдаланушыларға қолжетімділікті кеңейту мақсатында ақпараттық технологиялардың мүмкіндіктері пайдаланылады.
АННОТАЦИЯ
В данной работе рассматривается развитие электронных библиотек с использованием современных информационных технологий, их функции и функциональность. Анализ сосредоточен на принципах создания IT-систем и веб-сайтов, а также на приложениях для предоставления библиотечных услуг. Обсуждаются различные форматы и информационные ресурсы электронных библиотек, включая электронные каталоги, библиографические и неиндексируемые базы данных, а также полнотекстовые базы. Работа предлагает эффективные методы улучшения процессов хранения, поиска и анализа информации, а также рассматривает способы модернизации библиотечных услуг. Таким образом, возможности информационных технологий используются для повышения качества библиотечных услуг и расширения доступности для пользователей.
ANNOTATION
This work explores the development of electronic libraries using modern information technologies, their functions, and functionalities. The analysis focuses on the principles of creating IT systems and websites, as well as applications for providing library services. Various formats and informational resources of electronic libraries are discussed, including electronic catalogs, bibliographic and non-indexed databases, as well as full-text databases. The work proposes effective methods for improving information storage, search, and analysis processes and examines ways to modernize library services. Thus, the capabilities of information technologies are utilized to enhance the quality of library services and to expand accessibility for users.
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ11
1 Аналитикалық бөлім12
1. 1 Электронды кітапханалардың даму тарихы12
1. 2 Онлайн кітапхана қызметтері мен кітаханадағы IT-жүйелерді зеּрттеу14
1. 3 Кітапхана қызметтерін ұсынатын қосымшаларды талдау19
1. 4 Веб-сайт құру негіздері мен принциптері21
2 Жобалау бөлімі25
2. 1 Вeּб − caйт фyнкциялapы25
ּ2. 2 Веб-сайттың құрылымы29
2. 3 Веб-сайтты құрастырудағы Фреймворк30
2ּ. 4 Бағдарламалық тілдер және асּпаптық құралдар сипаттамасы31
2. 5 Аtom программалау ортасы36
2. 6 Жобаны жоּбалау38
ּ3 Эксперименталдық бөлім43
3ּ. 1 Кітаптарды онлайн жалға беруді ұйымдастыру үшін Web-сайтты реализациялау43
3. ּ2 Қолданушыға нұсқаулық43
4 ЭКОНОМИКAЛЫҚ БӨЛІМ. ШЫҒЫН ЕСЕПТЕУЛЕРІ48
4. 1 Есепті шешу алгоритмін сипаттау48
4. 2 Жүйені құруға және енгізуге кеткен шығын есептеулері48
4. 3 Алгоритмді құруға кеткен шығындар есебі49
4. 4 Бағдарлама енгізуге кеткен шығындарды талдау50
4. 5 Экономикалық саласының есептеулері51
5 ТІРШІЛІК ҚAУІПСІЗДІГІ. ҚАУІПСІЗДІК ЕРЕЖЕЛЕРІ52
5. 1 Кеңседегі өрт қауіпсіздігі: қолданылатын шаралар мен ережелер53
5. 2 Дербес компьютермен (ДК) жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік техникасы55
5. 3 Электр қауіпсіздігі ережелері57
5. 4 Жacaнды жapықтaндыpуды eceптeу61
5. 5 Кoндициoнepлepдi қoлдaну әдicтepi62
ҚОРЫТЫНДЫ65
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ66
ҚОСЫМША67
КІРІСПЕҚоғамның қазіргі даму кезеңінде ақпарат беру жүйелері түрленіп, оның таралуы қағаз басылымдары мен электронды форматтар арқылы жүзеге асырылады. Ежелден бері білім мен ақпаратты таратуда маңызды рөл атқаратын кітаптар мен басқа да баспа өнімдері алдағы уақытта да өз орнын сақтай береді деп күтілуде. Қазіргі заманғы ақпараттық технологиялар ақпаратты электронды форматқа кеңінен ауыстыруға және жаңа түрдегі электронды ақпарат ресурстарын тез құруға мүмкіндік береді. Бұл жаңашыл әдістер ақпаратты дайындау, сақтау және тарату процестерін тиімділік пен жеделдік арттыра отырып жетілдіруге көмектеседі.
Сонымен қатар, адамдардың ақпаратқа электронды түрде жалпы қолжетімділігін қамтамасыз ету - ақпараттық қызметтердің негізгі бағыттарының бірі болып табылады. Бұл, өз кезегінде, жергілікті орналасқан жер мен уақытқа байланысты емес, глобалды деректер желілері арқылы дереу ақпаратқа қол жеткізуге мүмкіндік береді.
Бұл жағдайларда кітапхананың, ақпараттың негізгі қоймасы және таратушысы ретіндегі әлеуметтік институттың рөлі мен функциялары елеулі түрде өзгеріске ұшырап отыр. Қазіргі заманғы кітапханалық және ақпараттық қызметтердің тиімділігі, әсіресе ғылым, мәдениет және білім салаларында, электронды кітапханаларды құру арқылы арттырылуда.
Электронды кітапханалар, интернеттің кең мүмкіндіктерін пайдалана отырып, ақпараттың әртүрлі форматтарына жеңіл қол жеткізуді қамтамасыз ететін маңызды құралға айналды. Олар тек құжаттар мен құжаттарға сілтемелер жасау арқылы ғана емес, сонымен қатар әртүрлі іздеу жүйелерін пайдалана отырып, қажетті ақпаратты алуға мүмкіндік береді. Бұл жүйелер, пайдаланушыларға тек қана мәтіндік емес, сонымен қатар басқа да түрлі ақпарат көздерінен ақпаратты іздеу және талдауға қол жеткізуге мүмкіндік береді.
Алдағы уақытта кітапханалар өз қызметтерін жетілдіру және кеңейту жолындағы ынтымақтастықты арттыра түсетін болады, бұл болашақтағы бәсекелестіктің одан да қатаң болуына алып келеді.
1 Аналитикалық бөлім 1. 1 Электронды кітапханалардың даму тарихыЭлектронды кітапханалар, ақпараттың талдау, сақтау, іздеу және өңдеу сияқты процестерін жүзеге асыруда компьютерлік және желілік технологиялардың кеңінен қолданылуының жемісі ретінде дамыды. 1945 жылдың шілдесінде, АҚШ-тың ғылыми зерттеулер және даму басқармасының директоры У. Буш, "Біз ойлағандай" атты мақаласын жариялап, ақпаратты басқару үшін келешекте қолданылуы мүмкін инновациялық технологияларды сипаттады. Ол ақпаратты фотосуреттер арқылы сақтауды ұсынды, ал кейіннен микрофильм және микрофиша сияқты әдістер ақпаратты сақтаудың өте тиімді және арзан тәсілдері болып табылады. Буштың идеялары, негізінен, екінші дүниежүзілік соғыстан бұрын Германияда жасалған жұмыстарға сүйенген, бірақ оның жұмысы ақпараттық жүйелердің дамуы мен жаңа технологиялардың мүмкіндіктерін ашуға үлес қосты.
1960 жылдары, Массачусетс технологиялық институтының қызметкері Ликлидер, кітапханалардың болашағын компьютерлендіру арқылы жақсарту жайын зерттеді. Оның 1965 жылы жарық көрген "Болашақтың кітапханалары" атты еңбегінде, компьютерлік технологиялардың болашақтағы даму бағыттары болжамдалды және пайдаланушыларға ыңғайлы электронды кітапханалар құру үшін қажетті зерттеулер мен әзірлемелер тізімделді. 1994 жылы жасалған болжамдардың көпшілігі, қуатты компьютерлер мен жылдам процессорлардың мүмкіндіктерін пайдалану арқылы жасанды интеллект пен табиғи тілдегі мәтіндерді өңдеу саласындағы прогреске қарамастан, автордың асыра бағалауына қарамастан орындалғаны атап өтілген.
1960 жылдардың соңында компьютерлерде ақпаратты кең көлемде сақтау әрекеттері басталды. Осы кезде компьютерлік жадтың 1 байтының құны шамамен бір АҚШ доллары болатын, және пайдаланушы интерфейстерінің қолайсыздығы сияқты техникалық мәселелер, сондай-ақ компьютерлік желілердің жоқтығы секілді проблемалар болды. Дегенмен, тіпті аз мөлшерде сақталатын деректердің жылдам қайтарылуына бағытталған алғашқы жобалар жүзеге асырылды. Ақпаратты электронды түрде сақтаудың алғашқы табысты үлгілерінің бірі - Конгресс кітапханасының мамандары машинамен оқылатын каталогтарды жасау және әкімшілік жүргізу үшін MARC (Machine Readable Cataloging) форматын әзірледі. Бұл форматты Интернеттегі компьютерлік кітапхана орталығы (OCLC) пайдалануы көптеген кітапханаларға каталог жазбаларына бір мезгілде қол жеткізуге мүмкіндік беріп, каталогтау құнын төмендетті. Біртұтас орталықта библиографиялық жазбаларды құру үшін заң бойынша электрондық ақпараттық жүйе, Medline Ұлттық медицина онлайн-сервисі сияқты алғашқы электрондық ақпараттық қызметтердің технологиясы пайдаланылды. Осындай жүйелер пайдаланушылардың қашықта орналасқан ақпарат көздеріне қол жеткізуі үшін олардан байланыс желісі арқылы және баяу қосылым арқылы бірнеше ерекше қадамдарды жасауды талап етті. Бұл жүйелер қарапайым, форматталмаған мәтін және жоғары сапалы емес графика көрсетілетін терминал экрандарында жұмыс істеуге бағытталған болатын.
Кезінде, компьютерлік экрандардың төмен контрасттылығы мен ажыратымдылығын ескерсек, көптеген адамдардың компьютер экрандарынан мәтіндік ақпаратты оқуға күмәнмен қарауы таңқаларлық емес болар еді. Алайда, бүгінгі күні компьютерлік технологиялардың арқасында мәтінді беттерді аударып және оқуға мүмкіндік беретін "электронды кітаптар" секілді құрылғылар кең таралым алды.
1980 жылдардың ортасына қарай, кітапханалардағы үлкен жинақтарға толық мәтінді іздеу жүйесі қолданысқа енгізілді. Бұл жүйелер әдетте, MARC форматындағы кітапханалық каталогтармен және жүйелі рефераттармен толықтырылған. Толық мәтінді іздеу мүмкіндігі пайдаланушыға кез келген сөзді кез келген жерінен іздеуге мүмкіндік береді, бұл кезде пайдаланушыға жазбалардың құрылымын немесе оларды құрастыру ережелерін білудің қажеті жоқ.
Жетілдіру жұмыстарына 30 жылдан астам уақыт жұмсалды, алайда негізгі әдіс өзгеріссіз қалды. Пайдаланушы іздеу сұранысын жасайды, бұл "өсімдік" деген жеке сөз болуы мүмкін, немесе "сандық кітапханалар" сияқты фраза немесе одан да күрделі сұрақ болуы мүмкін. Ақпаратты өңдеудің басты мақсаты - деректер жиынтығында тиісті нәрсені табу. Әр сұрау элементі үшін жинақтағы барлық жазбаларды талдау үшін компьютерде кез келген уақытта болмайтындықтан, компьютер ақпаратты дәл және тез табуға көмектесетін белгілі бір индекстермен жабдықталуы тиіс.
Компьютерлік қуаттылықтың артуы және деректерді сақтау шығындарының төмендеуі нәтижесінде ақпаратты өңдеу әдістері кезінде қатаң шектелген қысқа жазбаларды іздеуден (мысалы, каталог жазбалары немесе рефераттардағы индекстер) жинақтағы кез келген сөзді қамтитын толық мәтінді іздеуге дейін дамыды. Бұрынғы замандарда деректерді сақтаудың жоғары құны және іздеу процестерінің күрделілігі, ықшам сақтау тәсілдері мен тиімді іздеу алгоритмдерін жасауға ынталандырушы фактор болды.
Кітапхана каталогтары, негізінен монографиялар туралы ақпараттың басты көзі болып табылады, алайда мерзімді басылымдарға қатысты аз пайдалы. Каталогтар журналға шығарылған қысқа жазбаларды ұсынады, бұл жекелеген мақалаларды іздеген оқырмандар үшін шектеулі мүмкіндіктер тудырады. Осыған байланысты, индекстеу және сілтеме беру қызметтері пайда болды. Мысалы, биомедициналық, химиялық және физикалық ғылымдар сияқты нақты салаларда, мамандар журналдардың кең тізімінен барлық мақалаларды оқиды және оларға индекстер белгілейді немесе рефераттар жазады. Кейбір қызметтер, мысалы, Ұлттық медицина кітапханасы жасаған Medline-дағы MeSH тезаурасы сияқты, мұқият жобаланған индекстік жүйелерді пайдаланады, ал басқалары, мысалы Inspec, жарияланған тезистерді пайдаланады.
Көптеген индекстеу қызметтері баспаға арналған кітапхана көлемдерінен бастау алып, қазіргі уақытта барлық іздеу процесстері компьютерлерде орындалады, бұл процесстер пакеттік өңдеу технологияларына және магниттік таспаларға негізделген. Кейбір индекстеу жүйелері пайдаланушыларға тегін компьютерлік қызметтер ұсынса, басқалары өз қызметтерін әртүрлі онлайн платформаларға лицензиялайтын үшінші тараптармен серіктестік орнатады. Үлкен кітапханалар деректер базаларын сатып алып, оларды өздерінің серверлерінде сақтайды, бұл үлкен мәлімет жиынтықтарына жергілікті кіруді жеңілдетеді.
Каталогтарды интернетте жасағаннан кейін, кітапханалар өздерінің желілік платформаларына рефераттар, индекстер және аналитикалық шолулар сияқты қосымша деректерді қоса бастады. Бұл ақпарат көздерін орталық серверлерде сақтауға болады және оларды қашықтағы терминалдар немесе жекелеген компьютерлер арқылы қарауға болады. Рефераттық жинақтар сияқты қысқартылған жазбалар, ақпаратты тез және тиімді тарату үшін қолайлы, өйткені пайдаланушылар жазбалар арасында жылдам ауыса алады және қарапайым графикасыз дисплейлерге көңіл бөледі.
Желіде үлкен көлемдегі ақпаратты сақтау мен орналастыру әлі де қымбат болып табылады, тіпті компьютерлік жабдықтардың бағасы төмендесе де. Шығындар негізінен ақпарат көздерін лицензиялауға және күрделі деректерді басқару мен өңдеу жұмыстарын жүзеге асыратын персоналдың жалақысына байланысты. Шығындарды төмендету мақсатында кітапханалар консорциумдар құрып, бір онлайн ресурс бірнеше кітапхананың пайдаланушыларына қызмет көрсету мүмкіндігін ұсынады.
1. 2 Онлайн кітапхана қызметтері мен кітаханадағы IT-жүйелерді зеּрттеуБүгінде ақпараттандыру мәселесі жаһандық деңгейде қарастырылуда. Соңғы жылдары кітапханаларды пайдаланушылардың саны күрт өскен, бұл ақпарат пен білімге кедергісіз қол жетімділіктің негізінен кітапханалар арқылы мүмкін екендігін көрсетеді. Бұл контекстте кітапхана қызметтерін жетілдіру білім беру кеңістігін біртұтас ету үшін өте маңызды.
Кітапханалық сектордағы инновацияларды енгізу қызмет көрсету сапасын арттырудың негізгі факторы болып табылады. Әлемнің тез өзгеруіне байланысты, көптеген адамдар кітапханалардың қызметінен қанағаттанбайды және кейде орын тапшылығы болады. Ақпараттық технологиялар осы мәселелерді шешуге көмектеседі, және соңғы жылдары бұл технологияларды кітапхана ісінде қолдану арқылы бәсекеге қабілетті артықшылықтар мен маңызды жетістіктерге қол жеткізген елдер бар.
Негізгі мақсаттары ақпараттық ресурстарды топтастыру және оларды жеңіл шолуға мүмкіндік беретін тиімді навигациялық жүйені қамтамасыз ету болып табылатын электрондық кітапханалар, әр түрлі түрдегі электрондық құжаттар мен анықтамалық кітаптарды бірегей, функционалды орта арқылы біріктіру арқылы қолданушыларға ақпаратты тиімді айқындауға көмектеседі. Бұл ресурстарды біріктіру виртуалды формада жүзеге асырылуы мүмкін, бірақ қолданушылар бұларды біртұтас ақпараттық кеңістік ретінде түсінеді.
Қазіргі заманғы электрондық кітапханалардың ақпараттық ресурстарын қарастырғанда, онда электрондық каталогтар, библиографиялық және дерексіз дерекқорлар, сондай-ақ толық мәтінді базаларды (электронды журналдар, мақалалар базасы, репозиторийлер) көруге болады. Бұлар ақпараттық компоненттердің қосымша ақпараттарымен (рубрикаторлар, тезаури, авторлық және басқа метамәліметтер) толықтырылады, бұл ресурстарды бір-біріне байланыстырып, қолданушыларға біртұтас және тиімді ақпараттық ортаны қамтамасыз етеді. Бұл жинақтардағы деректер жазбаларды сілтемелер, сақтау көрсеткіштері немесе іздеу шарттары арқылы байланыстыру мүмкіндігіне ие. Тіпті егер мұндай сілтемелер тікелей анық болмаса да, осы компоненттер арасындағы байланыс әрдайым болады және кем дегенде теориялық деңгейде қамтамасыз етіледі. Мысалы, электрондық каталогтың жазбаларында кітаптардың орналасуы туралы мәліметтер бар, ал анықтамалық және стандарттау файлдары әдетте библиографиялық және дерексіз деректер базасына кіру нүктелері ретінде қолданылады. Толық мәтінді базалар, анықтамалық-іздеу жүйелері және деректер жиынтығы пайда болған кезде, ақпарат технологиялық біртұтастыққа айналады және бұл байланыстыруды ұйымдастыру міндеті басымдық алады. Осылайша, электрондық кітапханадағы сілтемелерді басу процесі қолданушы үшін жеңіл және бір қадамдық рәсім болып табылады. Электронды кітапхананың ақпараттық құрамы үш басты деңгейден тұрады:
Мета ақпарат деңгейі: Бұл деңгей жиынтықты толық "тануға" мүмкіндік береді, яғни оның мазмұны мен көрінісін реттейді. Мұнда коллекциялар туралы стандартты ақпарат (рубрикаторлар, тезаури, авторлар және басқа да индекстер) сияқты нысандар, сондай-ақ қол жетімді ресурстардың кұрылымы мен мазмұнын сипаттайтын каталогтар мен анықтамалар кіреді.
Анықтамалық және іздеу компоненттері: Бұл деңгейде мәліметтер элементтері мен мазмұнын біріктіру арқылы объекттердің семантикалық сәйкестігін қамтамасыз ететін құжаттардың "танылуы" жүзеге асады. Бұл әдетте библиографиялық жазбалар мен құжаттардың іздеу кескіндері сияқты қосымша ақпараттарды қамтиды.
Бастапқы ақпарат объектілерінің деңгейі: Бұл деңгей нақты ақпараттық құжаттарды қамтиды, мысалы, мәтіндер, графикалық бейнелер, аудио, видео және т. б. Бұл ақпараттар электрондық кітапхананың негізгі мазмұнын құрайды және пайдаланушыларға тиімді қолжетімділік ұсынады.
Электрондық кітапхананың артықшылықтары:
- пайдаланушы ақпарат пен уақытқа, орналасқан жеріне қарамастан өзіне немесе кітапханаға ие болады;
- пайдаланушыларды қажетті әдебиеттермен, құжаттармен және мәліметтермен қамтамасыз ету тиімділігін айтарлықтай арттырады;
- пайдаланушы әртүрлі электрондық ресурстарға қол жеткізе алады;
- пайдаланушылар үшін кітапханалық және ақпараттық қызметтердің жаңа нысандарын енгізу жеңілдетіледі;
- кітапханаларда қолжетімді құжаттар шектеулі мөлшерде қолданушылардың көпшілігіне қолжетімді болады;
- сандық электрондық құжаттармен жұмыс тек мәтінді оқып немесе суретті көрумен ғана шектелмейді. Қолданушы өз жұмысында бастапқы деректердің үзінділерін материалдарды біріктіру, қосу және өңдеу арқылы пайдалана алады;
- құжаттың белгілі бір бөліктерін жылдам және сапалы іздеу, оны семантикалық талдау және бағдарламалық өңдеудің басқа түрлері мүмкін;
- кәдімгі кітапханамен салыстырғанда аумақ пен кеңістікті үнемдейді;
Электронды кітапханаларды жіктеп, оларды үш санатқа бөлейік:
- жеке сандық кітапхана - қарапайым автоматтандырылған классикалық кітапхана;
- біріктірілген сандық кітапхана - жалпы тақырыптық және байланыс желісі бойынша біріккен бірнеше тәуелсіз кітапханалар;
- біріктірілген цифрлы кітапхана - ресурстарға және желіге таралған тақырыптық материалдарға біркелкі қолжетімділікті қамтамасыз ететін виртуалды кітапхана;
Бір жерде орналасқан материалдарды сандық түрде жинақтау арқылы жасалған жеке электрондық кітапханалар өздерінің шектеулі ауқымына ие. Бұл кітапханалар классикалық кітапхананың компьютерленген нұсқалары болып табылады.
Ал тақырып бойынша бірнеше тәуелсіз электрондық кітапханалардан құралған желі, интеграцияланған электрондық кітапхана ретінде белгілі. Бұл кітапханалар әр түрлі метамәліметтердің форматтарын және стандарттарын қабылдауы мүмкін, бұл олардың арасындағы өзара іс-қимылдың негізгі мәселесі болып табылады. Мұндай жүйелердің мысалы ретінде информатика саласына арналған желілік кітапхана немесе диссертациялар мен тезистерге арналған желілік кітапхана аталуы мүмкін.
Интеграцияланған электрондық кітапхана метадеректерді қамтып, олардың арқасында қолданушылар киберкеңістіктегі таңдалған тақырып бойынша материалдарды тінтуірдің бір қозғалысымен іздей алады. Бұл кітапханалар мақсатты іздестіру, әртүрлі қызмет түрлері және сапаны ұдайы бақылауды қамтамасыз ету үшін олардың барлық функциялары мен ерекшеліктері сақталуы тиіс.
Біріктірілген электронды кітапхана тек тиісті қорларға қол жеткізуге арналған көрсеткіштері бар метадеректерді қамтиды, сондықтан сіз киберкеңістікке таңдалған тақырып бойынша материалдар жиынтығын қамтитын тінтуірдің бір қозғалысы арқылы кіре аласыз. Сонымен бірге, кітапхананың барлық ерекшеліктері мен сипаттамалары өзгеріссіз, мақсатты іздестіру, қызмет көрсетудің әртүрлі нысандары және сапаны мұқият бақылау қажет.
Кітапханалардың мысалдары ретінде интернет көпшілік кітапханасы және желілік виртуалды кітапханалары саналады.
- Әрбір жеке электронды кітапханада, сондай-ақ интеграцияланған кітапханалық жүйелерде материалдар алдымен электронды түрде толтырылады немесе басып шығарылған құжаттардан сканерленеді. Бұл деректер бір немесе бірнеше орында сақталуы мүмкін және олар желі арқылы қол жетімді болады. Барлық метаақпарат іздеу және анықтама жүйелерінде орналасқан. Дәстүрлі кітапханалар сияқты, электронды кітапханалардың мазмұны тұрақты түрде жаңартылып отырады.
- Жасаушылардың көзқарасы бойынша, электронды кітапханаларды үш негізгі топқа бөлуге болады: мемлекеттік және қоғамдық ұйымдар құрған; ғылыми және білім беру мекемелері; коммерциялық фирмалар мен жеке энтузиастар.
- Мазмұны бойынша электрондық кітапханалардың түрлері:
- Әмбебап электронды кітапханалардың жинақтары әртүрлі білім салаларындағы тақырыптық электрондық жинақтар түрінде қалыптасады. Мысалы, студенттік кітапхана сияқты, оның жинағында көркем әдебиеттің цифрлық нұсқаларымен қатар ғылыми мақалалар, философиялық еңбектер және т. б. табуға болады.
- Мамандандырылған (тақырыптық) . Мұндай электронды кітапханлардың коллекциялары белгілі-бір білім саласына сәйкес немесе ресурстарды жасаушының мүдделері мен қалауларын ескере отырып қалыптастырылады. Мысалы, көркем әдебиет, тарих ғылымы, жаратылыстану, мәдениет және өнер, балалар әдебиеті, энциклопедиялар;
Кітапхана жүйесін өрге қарай дамыту жә ּ не оған арттырылған ма ּ қсаттар мен міндеттер кітапхана жүйесінің саясатының технологияның әр тү ּ рі үшін бірдей мағыналы дәрежеде аса маңызды мына бағыт-жолдарын атап көрсетуге мүмкіншілік тудырады:
- кітапхана қызметін құқықтық реттеу жүּйесін жетілдіру;
- кітапхана қызметтері нарығын дамыту; ּ
- кітапхана жүйесін өңּірлік дамыту;
- кітапхана процестерінің қауіпсіздігін арттыру; ּ
- кітапханалардың технологиялық әлּеуетін пайдалану тиімділігін арттыру; ּ
- кітапхана саласындағы инּновациялық даму;
- кітапхана саласындағы ғылыми және де кадр мамандарының әлеуетін барынша арттыру.
Кітапхана жүйелерінің біркелкі дамып өсуі мен тұрақты түрде толықтай жұмыс жасауының шарттары оның маңыздылығы ме ּ н өзіндік пайымдылығы болып саналады. Дәл осы екі мақсатты орындау белгілі міндеттемелерді шешуге бағытталған нұсқаулықтар мен күш-ұмтылысты жетілдіру дәрежесін белгілей отыра, еліміздің экономикасы мен ха ּ лқымыздың кітапхана қызметтеріне мұқтаждықтарының өз ּ геруіне дәл және дәл уақытта қо ּ ю дағдарын қамтуға сөзсіз мүмкіндіктер туғызады.
Кітапхана қызметтерін ақпараттандыру жүйелері
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz