Мемлекеттік қызметті басқаруды жетілдіру жолдары

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 21 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
1. Мемлекеттік қызметтің әкімшілік -құқықтық теориялық негізі ... ... ... ... ..6
1.1 Мемлекеттік қызметтің әкімшілік -құқықтық түсінігі мен ерекшелігі ... .6
1.2. Мемлекеттік қызметтің әкімшілік -құқықтық негізгі қағидалары ... ... ...9
1.3.Мемлекеттік қызметкерлердің құқықтық жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11

2.Мемлекеттік қызметті әкімшілік -құқықтық басқарудың жетілдіру жолдарын талдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14
2.1.Мемлекеттік қызметті басқаруды жетілдіру жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... .14
2.2. Мемлекеттік қызметтің құрылымын басқаруды жетілдірудің жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 16
2.3. Мемлекеттік қызметті жаңаша көзқараста дамытудың жолдарын талдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...18

Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...22

Кіріспе

Курстық жұмыстың өзектілігі:Мемлекеттік қызмет деп белгілі бір іс - әрекеттің түріне қатысты, яғни кәсіп, құқықтықмамандық, біліктілік, лауазымға қатысты құқықтықжұмыстың орындалуын айтамыз. Кәсіп - еңбек қызметінің кең саласы. Бұнда мемлекет қызметкері өз құқықтықмамандығына сәйкес бар білімін, талабын толығымен қолдана алады. Мамандық көрсетілген кәсіптің аясындағы еңбек қызметінің тар саласы. Бұнда мемлекет қызметкері жұмысты тиімді құқықтықатқару үшін өзінің бұл сала бойынша алған терең, жан - жақты білімін қолдана алады. Ал біліктілік болса, құқықтық белгілі бір қызметкердің қандай да дәрежедегі ауыр қызметті атра алатынын анықтайды.
Мемлекеттік қызметтердің құқықтықазаматтардың еңбек іс - әрекетінің бірі болып табылатыны сөзсіз. Сондықтан да мем лекеттік қызмет жалпы ұйымдастыруға тән барлық қасиеттерге негізделеді. Мемлекеттік қызмет деп әлеуметті пайдалы, объективті қажет және басқару персоналының ұйымдасқан нысанындағы қызметін айтамыз.
Мемлекеттік басқару жүйесін жаңартуға бағытталған әкімшілік реформаны тереңдету құқықтықмақсатында ҚР Президенті 2007 қаңтар айының 13 жұлдызында қол қойған Қазақстан Республикасының мемлекеттік басқару жүйесін жаңғырту жөніндегі шаралар туралы Жарлықтың ережелерін іске асыру мақсатында Үкімет ҚР кейбір заңнамалық актілеріне әкімшілік рәсімдерді жетілдіру мәселелері бойынша толықтырулар енгізу туралы заң жобасын жедел түрде әзірлеп, Мәжілістің қарауына енгізді[1].
Курстық жұмыстың мақсаты: Мемлекеттік басқарудың орталық және жергілікті органдары.
Курстық жұмыстың міндеттері:
:: Мемлекеттік басқарудың орталық және жергілікті органдарына толық анықтама беру.
:: Заң шығарушы және атқарушы билікпен байланысы.
Заң жобасын әзірлеудің орындылығы азаматтар үшін ақпаратқа қол жетімділік, әкімшілік органдардың қызметінде жариялылық қағидатын мемлекеттік әкімшілік жүйесіне енгізуді көздейтін әкімшілік реформаны одан әрі іске асыру қажеттілігіне негізделген.
Әкімшілік рәсімдерді жетілдіруді қамтамасыз ету мақсатында ұсынылатын мемлекеттік құқықтыққызметтердің қол жетімділігі мен сапасын қамтамасыз ету және олардың функцияларды жүзеге асыру арқылы әрбір мемлекеттік органның құқықтықмемлекеттік қызмет көрсету стандарттарын қабылдауын болжайды.
Сондай-ақ, көрсетілген құқықтықмемлекеттік қызметтердің сапасын және мемлекеттк қызмет көрсету жөніндегі қызмет тиімділігін арттыру үшін мемлекеттік мекемлер мен кәсіпорындардың мемлекеттікқұқықтық қызмет көрсету жөніндегі барлық іс-әрекетін мемлекеттік қызмет көрсету регламентінде нақты регламенттеу болжанады.
Мемлекеттік басқаруды, оның ішінде мемлекеттік қызметті басқару рәсімдерін жетілдіру қажеттігіне байланысты осы түсінікті заңнамалық тұрғыда айқындау көзделеді.
Заң жобасында мемлекеттік органдар азаматтарға мемлекеттік органның қызметіне байланысты ақпараттық қызметтерді ұсыну үшін веб - сайттар құратындығы туралы номаны айқындау, веб - сайтқа орналастыруға тиіс мәліметтер тізбегін бекіту ұсынылады.[1,2б].
Осылайша бұл заң жобасының мақсаты азаматтардың басқарушылық қызметті ұйымдастыруға бағытталған әкімшілік ету рәсімдерісаласында ақпарат алуға арналған құқықтарға кепілдік беру және оларды қамтамасыз ету тетігін жетілдіру, мемлекеттк орган дардың үздіксіз жұмыс істеуін қамтамасыз ету болып табылады.
Заң жобасын іске асыру теріс әлеуметтік - экономикалық, құқықтық салдарға әкеп соқпайды және мемлекеттік бюджеттен қосымша қаржы шығындарын талап етпейді.
Курстық жұмысының объектісі - Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік қызмет.
Зерттеу пәні - мемлекеттік қызметті жүзеге асыру барысында қалыптасатын қатынастар.
Курстық жұмыс кіріспеден, негізгі екі бөлімнен, қорытындыдан, пайданылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

1. Мемлекеттік қызметтің әкімшілік -құқықтық теориялық негізі
1.1 Мемлекеттік қызметтің әкімшілік -құқықтық түсінігі мен ерекшелігі

Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік құрылыс пен басқарудың практикасы мен теориясын дамытуда қазіргі заманғы мемлекеттік басқару тұжырымдамасының әдіснамалық құқықтықнегіздерін қалыптастыру өте маңызды орын алады. Бұл жерде сөз республикадағы әлеуметтік-экономикалық және саясиқұқықтық құрылымдарды жеделдету бойынша мемлекеттікқұқықтық аппараттың жаңа бағыттары туралы болып отыр. Мемлекет басшысының Қазақстан халқына Қазақстан 2030 жолдауында олар республика дамуының құқықтықбасым бағыттары ретінде көрсетілді.
Менеджмент адамзат қоғамы пайда болғаннан бері әртүрлі формада болды. Қоғам дамып келе құқықтықжатқан сайын басқарудың маңыздылығы да, оның қажеттілігі де арта түседі.
Билік басқарудың ажырамас белгісі болып табылады. Бұл жерде екі жағдайды ескеру қажет. Біріншіден, билік басындағы адамға билік беріледі. Мұндай өкілеттіктердің көлемі құқықтықұжымға қойылған сұрақтарды құқықтықтиімді және ұтымды шешу үшін жеткілікті болуы керек.[1,4б].
Екіншіден, басқаруда бірлескен қызметке қатысушылар басқарушы субъектінің (басшының) еркіне бағынуы керек.
Сондықтан әлеуметтік құқықтықинститут ретінде басқарудың мынадай маңызды белгілерін қарастырдық: а) басқару - қоғамдық қажетті қызмет, жалпылама құқықтықсипатқа ие және адамдардың ұжымдық қызметі жүзеге асырылатын жерде көрінеді; б) басқару - адамдардың басқару шешімдерін әзірлеу, қабылдау және іс жүзінде жүзеге асыру құқықтықжөніндегі саналы, ерікті және мақсатты әрекеті; б) басқарудың ықпалы басқарудың негізі, өзегі болып табылады, ол құқықтықәлеуметтік жүйеге, оның құрамдас бөліктеріне, адамдардың іс-әрекетіне жан-жақты әсер етеді және ұйымдастырушылық және реттеушілік қасиеттерге ие; в) құқықтық басқарудың ажырамас белгісі ретіндегі билік адамдардың құқықтықәрекеттері мен объектілеріне әсер етудің қажетті шарты болып табылады; г) ұйымдастырушылық (әкімшілік) басқару ережелері.[1,6б].
2. Мемлекеттік басқару мақсатты болып табылады және ерекше мәселелерді шешуді қамтамасыз етеді. Қазақстанның 2030 жылға дейінгі даму стратегиясында көзделген құқықтықміндеттер мен еркіндіктерді жүзеге асыруда құқықтықмемлекеттің өзіне маңызды орын берілген. Мемлекеттік басқарудың сапалық ерекшеліктері оның нормативтік мақсатымен анықталады. Олар Қазақстан Республикасының құқықтықКонституциясында, құқықтық актілерінде жәнеқұқықтық жоғары өкілді және атқарушы органдардың басқа да құқықтықнормативтік актілерінде қалыптасады және көрсетіледі. Мемлекеттік басқарудың мақсаты құқықтықконституциялық заңдарды, Президент жарлықтарын және басқа да нормативтік актілерді үздіксіз жүзеге асыру және жүзеге асыру болып табылады.
Мемлекеттік басқару құқықтықбүкіл қоғамның мүддесін білдіреді және басқарудың барлық салаларының дамуын үйлестіреді. Күнделіктіқұқықтық басқару қызметі саласында құқықтықмемлекет атынан қоғамда басқаруды жүзеге асыратын арнайы құқықтықаппарат құрылады.
Мемлекеттік басқару - бұл экономикалық, әкімшілік-саяси және әлеуметтік-мәдени саланы басқару құқықтықпроцесінде арнайы субъектілер тобының (органдардың, құқықтық лауазымды тұлғалардың) міндеттері мен функцияларын нақты орындауынан тұратын заңға тәуелді, заңды беделді ұйымдастырушылық қызмет. Мемлекеттік басқару құқықтықмыналармен сипатталады: мемлекеттік қызметтің нақты түрі; құқықтықосы қызметтің атқарушылық сипатымен; арнайы уәкілетті субъектілердің жүзеге асыруымен; күнделікті және үздіксіздікпен; құқықтық заңды сипаты бар; қызметтің әртүрлі нысандарымен (заңды жариялау, заңды қолдану, шарт жасасу) [2,7б].
Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев еліміздің 2050 жылға дейінгі дамуының жаңа саяси құқықтықбағытын ұсынды. Басты мақсат - Қазақстанды дамыған 30 елдің қатарына қосу. Елбасы айтқандай, ол біз қадам басып отырған ел тарихындағы құқықтықжаңа дәуірдің кемел келбеті. Бұл мақсатқа жету үшін әлеуметтік дамудың бірқатар мәселелерін құқықтыққұқықтық реттеу қажет. Заманымыздың ғарыштық қарқынына байланысты әр салада заңдар мен құқықтық нормалар қажет. Бұл өмірдің құқықтық қағидасы мен талабы.
Мемлекеттiк қызметшiлер лауазымдарының тiзбесi, штаттық жұмыс режимiн шектеу, лауазымды адамды басқа мемлекеттiк мекемеге (қазынашылық кәсiпорынға) ауыстыру, құқықтықжоғарылату, бiлiктiлiгiн арттыру және оларды қайта даярлау, мемлекеттiк қызметке қабылдау туралы куәлiк еңбек шартын құқықтықжасасу арқылы жүзеге асырылады. және жұмыс берушінің актісін шығару. Сондай-ақ Қазақстан Үкіметінің мемлекеттік құқықтыққызметке орналасу және мемлекеттік қызметшінің бос лауазымына орналасуға конкурс өткізу тәртібін нақтылайтынқұқықтық қаулысы бар. Бұл құжат Қазақстан Республикасы Үкіметінің еңбек қатынастарын реттеу құқықтықсаласындағы құзыретін айқындайды. Мұндай нормалар біздің еліміздегі мемлекеттік қызметті заңнамалық тұрғыдан реттейді. Мемлекеттік қызметшілер де мемлекеттің тапсырысын орындайды. Сондықтан олардың құқықтарын құқықтықнақтылауымыз керек.[2,8б].
Мәселен, бүгінде мемлекеттік қызметкерлермен ұжымшар басшысы өз қалауы бойынша көптеген құқықтықмәселелерді шешеді. Мысалы, мұғалімдер құқықтықмен мектеп директорларының қандай құқықтары бар? Дәрігерлер мен пациенттер арасындағы құқықтық мәселелер. Тек дәрігер ғана емес, оның мемлекеттік қызметкер ретіндегі құқықтық нормалары мен мемлекет алдындағы құқықтықжауапкершілігі де анықталуы керек. Сол сияқты өнер саласына да құқықтық нормалардыңқұқықтық орнығуы қажет. Мысалы, кейбіреулер өнершілер тойға барады, құқықтық ақша табады дейді. Олардың мемлекеттік қызметші ретінде қоғамдағы рөлі қандай? Өнерді халыққа қолжетімді ету, құқықтық кейінгі ұрпаққа қалдыру, құқықтық әлемдік классиканы халыққа ұсыну оңай шаруа емес[2,9б].
Басты мақсат - жас ұрпақты өнер-білім арқылы халыққа рухани байлық беру! Ел дамуының идеологиялық саласында өнер қайраткерлерінің алатын орны ерекше. Өңірлерге құқықтықбарғанымызда сайлаушылар көптеген сұрақтар қояды. Мен олардың бірнешеуін атап өтейін. Мәселенің түйіні шенеуніктердің еңбекақысы. Мысалы, мектепті алсақ, құқықтық200 оқушысы бар шағын оқу орнының құқықтықдиректоры мен 2000 оқушысы бар мектептің директоры бірдей жалақы алады. Сол сияқты тәжірибесі бар аға оқытушының жалақысы құқықтықмектеп директорының жалақысынан жоғары. Біз мұның бәрін реттеп, жіпті ашуымыз керек. Оның үстіне Еңбек және халықты әлеуметтікқұқықтық қорғау министрлігі жалақыны жан басына есептеуді талап етеді. Бұл оның еңбегіне қарай жалақысын алу керек деген сөз. Бірақ миллионнан астамқұқықтық жұмыс істейтін шенеуніктердің әрқайсысының қалай жұмыс істейтініне кім нақты баға бере алады?! Мұндай мониторинг жүргізу үшін әрбір қызметкерге атқаратын құқықтықлауазымы мен жұмыс күніне қойылатын құқықтықталаптарды тиімді анықтау қажет, содан кейін еңбекақы төлеу жүйесін енгізуді ұсынып отырмыз.[3].
Мысалы, бәрі жақсы жұмыс құқықтықістеп жатыр деп көрінгісі келеді. Кімге? Әрине, ол режиссердің көзіне жақсы көрінгісі келеді. Мысалы, көп оқыған құқықтықмұғалім жақсы жұмыс істей ме, құқықтықәлде өз пәнін жетік білетін мұғалім нәтижелі жұмыс істей ме? Әлде ұлттық стандартты тестілеуден құқықтықоқушылары жоғары балл жинаған ұстаздың еңбегі нәтижелі шығар[3,2б].
Мұның барлығы заңдық стандартта белгіленіп, нақтылануы керек.

1.2. Мемлекеттік қызметтің әкімшілік -құқықтық негізгі қағидалары

Олардың құқықтарын қорғайтын заң жобасына қызығушылық танытып, оның қабылдануына жауапты бірде-бір министрлік жоқ. Бұл мәселелер Нұр Отан партиясы жанындағы осы құқықтықКеңес отырысында да сөз болды. Жаңа заңда мынадай қағидаттарды ескеру қажет: азаматтардың құқықтарының, бостандықтары мен заңды мүдделерінің мемлекет мүдделерінен басымдылығы қағидасы; құқықтықреспублика азаматтарының біліктілігі мен кәсіптік құқықтықбіліміне сәйкес қызметтерге қол жеткізуге және жоғарылатуға тең құқығы қағидаты; мемлекеттік қызметшілердің кәсібилігі мен жоғары біліктілігі қағидаты; құндылығы бірдей жұмыстар үшін еңбекке бірдей ақы төлеу принципі; жоғары тұрған мемлекеттiк органдар мен лауазымды адамдарқұқықтық өз құзыретi шегiнде қабылдаған құқықтықшешiмдердi орындауға бағыныштылардың мiндеттiлiк принципi; Бұл Қазақстан мемлекеттілігінің негізгі қайнар көздерінің бірі.[3,4б].
Ол мемлекеттік биліктің бірлігі мен заң үстемдігіне, құқықтық төменгі органдардың жоғары тұрған құқықтықоргандарға бағынуына негізделген. Соның арқасында мемлекеттік тетіктің барлық деңгейінде атқарушылық тәртіпті қамтамасыз ету үшін құқықтықнақты жағдайлар жасалуда. Әлемдік тәжірибеде еңбекақы төлеу жүйесін қалыптастырудың әртүрлі әдістері қолданылады, бірақ құқықтықолардың мәні қызметкердің білімі мен біліктілігімен, күрделілік деңгейімен және орындалған жұмысқа жауапкершілікпен анықталады. Бұл қағидаттарқұқықтық мен әдістер Қазақстан Республикасындағықұқықтық мемлекеттік қызметшілерге еңбекақы төлеудің жаңа үлгісіне негіз болады.
Мәселен, жаңа үлгіде республикалық, облыстық, аудандық және ауылдық ұйымдардың басшыларына еңбекақықұқықтық төлеудің әртүрлі деңгейлері белгіленеді, өйткені олардың қабылдайтын шешімдерінің ауқымы мен басқару жауапкершілігінің деңгейі әртүрлі. Немесе мұғалімдерге көңіл бөлетін болсақ. Олардың дайындық құқықтықдеңгейі мен біліктілігі біліктілікқұқықтық санаттарында көрсетіледі, солардың негізінде олардың сыйақысы белгіленеді. Мемлекеттік қызметшілер туралы Заңды тез арада жүзеге асыру туралы ұсынысымызды ұсынып отырмыз.[3,6б].
Сондықтан 2017 жылы бөлінген 19 миллион 899 мың теңгенің шоттарын еш жерден таппадық.
Сенім Групп Консалтинг ЖШС ғана емес, құқықтық Алматы қаласы Тілдерді дамыту басқармасының Тілдерді оқыту-әдістемелік орталығы мемлекеттік коммуналдық мекемесіне (БСН 060540003072) 2010-2016 жылдары 20 миллион теңге құқықтықбөлінген жұмсалған ақша. Біріншіден, 2016 жылы бұл мекеме таратуға жіберілді. Өйткені, ол бұған дейін мемлекеттік сатып алуларға бір ғана сатыпқұқықтық алушы ретінде қатысқан. Мемлекеттік сатып алу туралы заңға сәйкес, жалғыз сатып алушыға қаржыландыру беру заңсыз болғандықтан, құқықтықбұл мекеме бәсекеге төтеп бере алмай, жабылды.[3,8б].
Бұл мекеме 2007 - 2016 жылдары 161 442 мың пайдаланған. теңге (Алматы қаласы Тілдерді дамыту басқармасының құқықтықресми жауабына сәйкес). www.openbudget.kz сайтында тек осы ақшаның толық игерілуі туралы ақпарат берілген. Алайда тиынына дейін құқықтықтолық есеп жоқ. Тіл оқу орталығын ұзақ жылдар басқарған Бекет Тұрлымбеков мырзаға хабарласқанымызда, ұйымныңқұқықтық жойылғанын, енді онымен байланысы жоқтығын алға тартып, ешқандай мәлімет беруден бас тартты. Осы аралықта жұмсалған қаржыны толық саралап беруді сұрағанымызбен, Алматы қалалық Тілдерді дамыту басқармасықұқықтық бұл сауалды жауапсыз қалдырды.[4].
Зерттеу барысында украиндық журналист Сергей Щтурчецкийден Қазақстанмен лингвистикалық жағдайы ұқсас Украинаның тәжірибесін білдік. Сұхбаттан қорытынды: қазақ және украин тілдері мектепте міндетті пәндер болып табылады. Украинада мемлекеттікқұқықтық қызметке қабылданған адамдардан украин тілін білу құқықтықсертификаты талап етілсе, Қазақстанда бұл талап етілмейді. Украинада мемлекеттік қызметшілерді мемлекеттік тілге оқытуға арнайы бюджеттен қаражат бөлінбейді. Қазақстанда қанша қаржы бөлінгенін жоғарыда айттық. Украинада құжаттама 100% мемлекеттік тілде. Қазақстандағы құжаттардыңқұқықтық жағдайы бәрімізге белгілі. Тіл комитетінің сараптамасы бойынша. Алматы қаласында қазақ тіліндегі құжат айналымы 67 пайызға жетті.[4,2б].
Бұдан шығатын қорытынды: құқықтық шенеуніктерге мемлекеттік тілді үйрету үшін қыруар қаржы жұмсаудың қажеті жоқ. Оның орнына белгілі бір салаға қатысты формальдылықтар құқықтықкурсын ұйымдастыру әлдеқайда тиімді болар еді. Екіншіден, мемлекеттік сатып алу ұйымдарының деректер базасы жасалып, құқықтық сатып құқықтықалушылар немесе мердігерлер туралы ақпараттың ашықтығы құқықтыққамтамасыз етілсе, мемлекеттік сатып алудың тиімділігі артар еді.[4,5б].
Үшіншіден, мемлекеттік тілді білу туралы сертификат талап етілсе, бұл процесс автоматты түрде жүзеге асатын еді.

1.3.Мемлекеттік қызметкерлердің құқықтық жағдайы

2018 жылдың наурыз-тамыз айларында Ашық бюджеттік стипендиат жобасы аясында еліміздегі мемлекеттік бағдарламаларды жүзеге асыруға бөлінген қаражатты пайдалануқұқықтық тиімділігі жөнінде арнайы зерттеулер жүргізілді.
Осы жоба аясында 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік тілді дамыту бағдарламасы бойыншақұқықтық зерттеулер жүргізіліп, лауазымды тұлғаларға бөлінген қаржықұқықтық ресурстарының тиімділігі бағаланды. Негізгі нысан - Алматы қаласы.
Мемлекеттік тілді дамыту және оның шын мәніндеқұқықтық өз мәртебесіне сай болуын қамтамасыз ету мақсатында Қазақстанда 3 рет мемлекеттік бағдарлама, 1997 жылы Қазақстан Республикасының Тілдер туралы Заңы қабылданды.[5].
Алайда, қазақ тілі мемлекеттік құқықтықмәртебеге ие болған 30 жыл ішінде мемлекеттік жиындар мен іс-қағаздар толығымен дерлік мемлекеттік тілде жүргізілмейді. Оның басты себебі - мемлекеттік қызметкерлердің мемлекеттік тілді өз деңгейіндеқұқықтық меңгермегендігі. Қазақстанның Мемлекеттік қызмет туралы заңында мемлекеттік қызметкерлерді мемлекеттік тілді білуге құқықтықмәжбүрлейтін арнайы бап жоқ. Демек, мемлекеттік қызметке орналасқан адамдардан мемлекеттік тілді арнайы білу талап етілмейді. Десек те, Мемлекеттік тілді құқықтықдамыту бағдарламасының алға қойған басты міндеттерінің бірі - шенеуніктер мемлекеттік тілді меңгеру. Тілдерді дамыту мен қолданудың 2001-2010 жылдарға арналған бағдарламасына сәйкесқұқықтық Қазақстандағы барлық мекемелер мемлекеттікқұқықтық тілді қолдануға міндеттелді. Бұл бағдарлама көздеген мақсатына жете алмады. Сондықтан тағы бір бағдарлама қабылдау қажеттілігі туындады. Екі бағдарламаға бөлінген құқықтықбюджетті талдайтын болсақ: [5,2б].
Мәліметтер Мәдениет және спорт министрлігінен алынды
Бұл сомаға 600 орындық 50 мектеп құқықтықсалуға болады, яғни Қазақстанның 5 ұлттық университетінде 4 жыл оқитын 40 студентке арналған 50 мектеп, 50 млрд. (2017-2019 жж. қаражатсыз)
2007-2017 жылдар аралығында Алматы қаласының жергілікті бюджетінен тек мемлекеттік қызметшілердіқұқықтық мемлекеттік тілге оқытуға шамамен 250 миллион теңге бөлінді.2007-2016 жылдары қала тұрғындарының мемлекеттік тілді үйренуге бөлген құқықтыққаражаты 9 миллион теңгеден 30 миллион теңгеге дейін өсті, яғни үш есеге өсті.[5,4б].
Алматы қаласы Тілдерді дамыту басқармасы қызметкерлерінің мәліметінше, 2018 жылдың сәуір айында 80 пайызы Қазтесттен өткен. Алматы қаласы бойынша 1491 құқықтықмемлекеттік қызметкер (1179 адам). Тестілеуден өткен 9 адам ғана С1 деңгейінде тілді білетіні анықталды.
Алайда Тілдерді дамыту департаментінің қызметкерлеріне Қазтестті мемлекеттік қызметкерлерге жіберугеқұқықтық рұқсат етілмейді. Өйткені бұл үшін міндетті құқықтық база жоқ. Ешкім ешбір заңмен немесе қандай да бір құқықтық-нормативтік құқықтықактімен мемлекеттік қызметшіден Қазтест тапсыруды талап етпейді. Қазтесттен А1 корпусынақұқықтық үміткерлер ғана өтуі керек. Демек, түрлі деңгейдегі әкімдер (аудан, қала әкімдері) және басқа да құқықтыққызметкерлер Қазтест емтиханын құқықтықтек диагностикалық мақсатта ғана тапсыра алады.
68 пайыз 1179 адам бастауыш және бастауыш деңгейде тілді меңгерді. Осы 68 пайыз үшін топтары құрылып, арнайықұқықтық қаражат бөлінеді. Алайда, басқарма қызметкерлері аталған қызметкерлердің мемлекеттік тілді меңгеруіне қатысты мекеме басшысықұқықтық немесе орынбасары тарапынан арнайы бұйрық жоққұқықтық екенін де атап өтті. Олар жұмыс уақытында тіл курстарына бару үшін уақыт табуы керек. Нәтижесінде қатысу өте төмен, сондықтан тілді меңгеру өте төмен. Өйткені құқықтықтілді үйренудің қажеті де, сұранысы да жоқ.[5,8б].
Тілдерді оқыту курсына қабылданған мемлекеттік қызметкерлер қаншалықты қанағаттандырылды? Олардың тілді құқықтықбілу деңгейі мен курстардың материалдық-техникалық базасы қандай? Осы сауалдарға жауап алу үшін Тілдерді дамыту құқықтықмемлекеттік институты ұйымдастырған тіл курстарына қатысып, тіл үйреніп жатқан шенеуніктермен сұхбаттасқан едік. Тілдерді оқыту құқықтықкурстары әр факультетте жабдықталған қазақ тілі кабинеттерінде жүргізіледі. Ол жерде тіл кабинеттері жоқ.
Мен қатысқан екі басқарманың сабақтарына қатысушылар жарты сағаттан кейін жұмысқа асыға бастады [6].
Бізді ең қатты құқықтыққынжылтқаны сабақтың барысы болды. Нақты жоспар, нақты мақсат жоқ. Сабақта адастырмай оқытуға және мәтінмен жұмыс жасауға, сөйлем ішінен құқықтықкөмекші сөздерді табуға, құқықтық қазақ тілінің байлығы мен синонимдердің көптігіне баса назар аударылды. Ал студенттер тіл үйретудегі бұл құқықтықәдістің тиімсіз екенін алға тартады. Оларға күнделікті жұмыста тілді қолдануға көмектесетін дәрістер қажет екендігі түсіндірілді, мысалы, өз саласына қатысты терминдермен жұмыс істеу, құжаттарды жүргізу. Сондықтан сабаққа деген қызығушылық аз.
Курсқа қатысушылардың құқықтықарасында қазақ мектебінің түлектері бар. Оқушылардың қазақ құқықтықтілінде сөйлесу деңгейі өте жоғары. Сондықтан бұл адамдар үшін тіл курстарын ұйымдастыру құқықтыққаншалықты қажет деген орынды сұрақ туындайды.[6,2б].
Зерттеу барысында біз тағы да мемлекеттік сатып алу жүйесінің ашықтығына көз ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.