Сынып жетекшісі жұмысының негізгі міндеттері

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 23 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту менистрлігі
Қ.Дүтбаева атындағы Атырау гуманитарлық колледжі
Мектеп бөлімі
Бекітемін
Директордың оқу жұмысы жөніндегі орынбасары _______Г.Б.Каментаева
_______2024ж.

Курстық жұмыс
Тақырыбы:Сынып жетекшісі сыныптағы тәрбие жұмысын ұйымдастырушы
Мамандығы:01140100 Бастауыг білім беру педагогикасы мен әдістемесі
Біліктілігі:4S01140101Бастауыш білім беру мұғалімі
Орындаған:3(9) Т тобы студенті Қайраш.А
Жетекшісі:Изимова.Г.Н

Атырау,2024
Мазмұны

I. КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
0.1. Сынып жетекшісі, оның міндеттері мен міндеттері ерекшелігі...
0.2. Сынып жетекші қалыптасу тарихы институты және жұмыс ерекшеліктері
I. НЕГІЗГІ БӨЛІМ
0.3. Сынып жетекшісінің педагогикалық қызметі ... ... ... ... ..
0.4. Сынып жетекшісінің тәрбиелеуші ортаны ұйымдастыру және дамыту технологиясы ... ... ... ... ..
0.5. .Сыныптағы тәрбие жұмысы жүйесінің компоненттері ... ... .
0.6. Сынып жетекшісінің тәрбие жұмыстары және оның бағыттары мен мазмұны.
0.7. Тәрбие жұмысына талдау жасау
I. ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
II. ПАЙДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ..

КІРІСПЕ
Мектеп өмірінде мұғалім-басты тұлға. Мектеп мұғалімі балаларды оқытып қана қоймай,сонымен қатар оларды тәрбиелейді. Ол белгілі бір сыныпта оқушылардың оқу-тәрбие жұмысын ұйымдастырушысы және мұғалімі, тәлімгер-кеңесші болып саналады. Сондықтан да ол қиын және жауапты міндеттерді орындайды. Дегенмен мұғалімдердің кейбіреуі бұл міндетті өздерінің білім беру қызметіне қосымша іс ретінде санаса,ал басқалары оны өдерінің негізгі педагогикалық қызметі деп санайды. Алайда сынып жетекшісінің тәрбиелік қызметі қаншалықты қиын болса да, әрине, бұл балаларға өте қажет.
Себебі мектеп құрылымындағы ең негізгі буын-сынып. Мұнда оқушылардың танымдық іс-әрекеті, ұйымдастырылып олардың өзара әлеуметтік қатынастары қалыптасады. Балалардың болашақ әлеуметтік жағдайға бейімделуі, олардың демалысына қатысты проблемалары,алғашқы ұжым болып қалыптасу дәрежесі соған сәйкес сыныптың моральдық-психологиялық бастапқы жағымды көңіл-күй жағдайы жүзеге асырылады.
Тәрбие жұмысы баланың жеке тұлғасының даму процесін басқару міндеттерін анықтайды.Сондықтан, сынып жетекшісінің мақсат қоюшылық қызметі тәрбие жұмысын жоспарлауда көрініс табады. Тәрбие жұмысы мектептегі тәрбие жұмысының құрамдас бөлігі болғандықтан, ол тәрбиенің жалпы мақсатын орындауға бағытталған - балаға қоғамда өмір сүруге қажетті әлеуметтік тәжірибені меңгерту және қоғамдық тұрғыдан қабылданған құндылықтар жүйесін қалыптастыру. Соған орай оның негізгі мақсаты - сабақ үстінде жүзеге асыратын тәрбие міндеттерін толықтыру және тереңдету, олардың қабілеттерін неғұрлым толық ашу, белгілі бір нәрсеге қызығушылығы мен ынтасын ояту, қоғамдық белсенділіктерін шыңдау, бос уақытын дұрыс ұйымдастыруды көздейді.

3
1.1.Сынып жетекшісі, оның міндеттері мен міндеттерінің ерекшелігі.

Сынып жетекшісі - ол оқушылардың сыныпта және сыныптан тыс оқу-тәрбие жұмысын ұйымдастырушы және мектептің тәрбие жүйесінің субъектілерінің (мұғалімдер мен оқушылар, мектеп әкімшілігі мен ата-аналар және жұртшылық) өзара бірлескен тәрбиелік әрекетін үйлестіруші басты тұлға. Оны мектеп әкімшілігі мектептің педагогикалық кеңесінің шешіміне сай тағайындайды. Ол белгілі бір сыныпта тәрбие жұмысын ұйымдастырады және ынтымағы жарасқан оқушылар ұжымын құрады, сол сыныпта жұмыс істейтін пән мұғалімдерінің тәрбие әрекеттерін үйлестіреді және ата-аналар мен жұртшылықты бала тәрбиесіне ортақтастырады. Оған тікелей балалардың өмір сүруі және оқу-тәрбе жағдайын қамтамасыз ету жауапкершілігі жүктеледі.
Олай болса,сыныптағы оқушылардың оқу-тәрбие қызметі ұйымдастыру, сыныптан тыс тәрбие жұмысы және тәрбие жұмысышаралардың әсерін үйлестіру тек сынып жетекшілеріне жүктеледі..Ол оқушыларға қатысты мектеп өміріндегі мәселелерді шешуде нақтылы көмектесуге және оларды тартымды әрі қызық ұйымдастыруға тырысады.Оған К.Д.Ушинскийдің ..тәрбиешінің жеке басының жас жанға ететін ықпалы оқулықтармен де, жақсы әдет-ғұрыпты құлаққа сіңіретін уағызбен де, жазалау және мадақтау жүйесімен де ауыстыруға көнбейтін тәрбиелеушілік күшке ие деген тағылымдық мәні зор пікірі дәлел болмақ.
Бұған қосымша Д.И.Менделеевтің Мұғалімнің бүкіл мақтанышы -шәкірттерінде, өзі шашқан ұрпақтарының өсіп-өнуінде деген мұғаліммамандығына қатысты пікірі және Я.Корчактың Өзін тәрбиелейбілмеген, өзгені де оңдырмайды деген ұстанымы сынып жетекшісінің жеке басының тәрбиелік сапасына да айырықша маңыз берілгендігін байқаймыз.
Сынып жетекшісі жұмысының негізгі мақсаты - өмір сүріп отырған қоғам талабына сай мектеп оқушыларын саналы және белсенді, іскер,қоғамшыл, ұлтжанды азамат етіп әрбиелеуге, нәтижесінде тұлға ретінде қалыптасып дамуына барынша ықпал жасау, оған бүткіл жұртшылықты тарту. Сыныптағы әрбір жеке тұлғаның ғылыми дүниетанымының қалыптасуын, адамгершілік қасиеттерін, еңбекке деген сүйіспеншілігін қамтамасыз етіп, жан-жақты жарасымды дамуына жағдай туғызу. Сондықтан оның жұмысының мазмұны мен тәрбиелік шараларының бәрі осы мақсатқа бағытталуы тиіс.
4

Атап айтсақ тәрбиенің негізгі салалары:ақыл-ой, адамгершілік,эстетикалық, еңбек және дене тәрбиесі және т. б.мектеп пен сыныптың нақты өмір сүру жағдайларына байланысты қарастыру.
Сынып жетекшісінің міндеті әртүрлі.Сол себепті ол жетекшілік ететін тәрбие жұмысының өзіндік педагогикалық-психологиялық мазмұны бар,бұл өте қиын және көп зерттеуді қажет етеді.
Сынып жетекшісі жұмысының негізгі міндеттері:
1. Cыныптағы оқушылардың талаптары мен мүдделері және олардың жеке ерекшеліктерін жан-жақты зерттеу.
2. Сыныпта оқушылардың не нәрсеге бейім екенін анықтаңыз, оларды анықтаңыз ұйымшыл, белсенді, саналы ұжымды ұйымдастыру.
3. Сыныптағы пән мұғалімдеріне және мектеп әкімшілігіне оқушылардың ата-аналарының балаға тәрбиелік әсері
4. Оқушыларға қойылатын педагогикалық талаптардың үйлесімділігі, бірлігі қамтамасыз ету.
5. Тәрбие үдерісінде мектептің, отбасының және жұртшылықтың тығыз өзара іс-қимылы-қатынасты қамтамасыз ету.
6. Оқушылардың ата-аналарымен үнемі байланыста болу, қолдау балаларды тәрбиелеуге байланысты педагогикалық оқу, насихаттау жұмыстары көлік жүргізу.
7. Оқушыларды сабақтан тыс және мектептен тыс әртүрлі бағыттар бойынша тәрбиелеуде тәрбие жұмысын ұйымдастыру.
8. Тәрбие мен өзін-өзі тәрбиелеудің бірлігін қамтамасыз ету.
9. Тәрбие қызметінің тұтастығын, жүйелілігін қамтамасыз ету,бірлікті қамтамасыз ету.
10. Тәрбиенің негізгі көзі-ұлттық тәрбиенің сынып жетекшісіқызметтің маңызды салаларының бірі ретінде қарастырыңыз және т. б.
Ол үшін:
* сыныпта жұмыс істейтін басқа пән мұғалімдерімен бірге оқушыларды мектеп ережелеріне сәйкес тәрбиелеу;
* оқушылардың танымдық қызығушылығы мен қабілеттерін дамыту,олардың үлгерімін арттыру және кәсіптік бағдар беру жұмысытарын жүргізу;
* оқушылардың денсаулығын сақтау және дене бітімінің дұрыс дамуына баскөз болу;
* оқушылармен бірлесе отырып, оқудан тыс жұмыстардың түрлі бағыттары бойынша тәрбие жұмысын жүзеге асыру,ұйымдастыру;
5
* оқушылардың қоғамдық пайдалы істері және балалар ұйымдары және бірлестік жұмыстарына педагогикалық көмек көрсету;
* балаларды тәрбиелеуде оқушылардың ата-аналарымен тығыз қарым-қатынас олармен педагогикалық ағарту жұмыстарын жүргізу және т. б.

6
2.1. Сынып жетекші қалыптасу тарихы институты және жұмыс ерекшеліктері
Сынып жетекшісінің негізгі міндеттерімен толығырақ таныс болу үшін ССРО ағарту министрлігінің Класс жетекшісінің жұмысы туралы (1975) методикалық хатпен, жалпы білім беретін орта мектептердің Жарғысымен және т.б. көптеген құжаттармен таныс болу қажет. Олардың тізімі әдебиеттер бөлімінде көрсетілді.
Дұрыс тәрбие-бұл баланың өмір бойы тамақтануы. Дұрыс тәрбиелегендер басты тұлға-мектептің сынып жетекшісі.
Кеңес өкіметі орнағанға дейін патшалық Ресейдегі оқу мекемелерінде арнайы тәрбие жұмысын ұйымдастырушылар болмады.Ол тек XIX ғасырдың 70 жылдары ғана пайда болды.
Дегенмен, тәрбие мәселесімен кәсіби айналысушы адамдар ертерек пайда болды. Олар ақсүйек және ауқатты отбасыларында бастапқы кезде "күтушілер"няньки, кейіннен "гувернанткалар" ретінде қызмететті. Ал оқу мекемелерінде, 1804 жылғы "Университеттік мекеме Жарғысына" сәйкес оқушыларды тәрбиелеу ісі үйретуші - ұстаздарға (ерлер гимназияларында), ханымдарға (әйелдер гимназияларында)негізінен өз оқушыларының мінез-құлқын бақылап, тәртібіне жауап беру міндеті жүктелген.
1828 жылғы гимназия және училище туралы Жарғыда, оқушылардытаңдау мақсатында олардың жеке басын танып білу қажеттігі де баса көрсетілген.Дегенмен, орта оқу мекемелерінде балалардың тәрбиелеу ісін ұйымдастыру мәселесі оқытушылармен қатар, оқушыларды қадағалаушыларға да ("надзиратели") жүктелген. Олардың негізгі міндеттері тәрбиеленушілердің тәртібін қатаң бақылау; оқушылардың жетістіктерін, теріс қылықтарын, не нәрсеге бейімділігін, мінез-құлықтарын анықтап отыру мақсатында күнделік жүргізу тапсырылды.Сонымен бірге, олар тәрбиеленушілердің қолы бос уақытында кітап оқуын қадағалауға да міндетті болды.
1871 жылғы "гимназиядағы сынып тәрбиешісі" Жарғысына сәйкес сынып тәрбиешісі қызметі ресми түрде бекітілді.Соған сәйкес сынып тәрбиешілері мұғалімдер есебінен тағайындалып, олар білім берумен де айналысты.
Сынып тәрбиешілерінің міндеттерінің ауқымы кең болды: сабақта тәртіпті сақтауға ықпал ету, сабаққа қатысуды қадағалау; мектеп іс-қағаздарын жүргізу; оқушылардың дамуын, таным қабілеттерін бақылап зерттеу; сол сыныпта сабақ жүргізетін оқытушылармен ай сайын мәжіліс өткізу. Сонымен қатар сынып тәрбиешілері тәрбиеленушілердің мемлекеттік заңдарды және
7
оларды орындаушыларды сыйлауға, Отанға және мемлекетке берілгендік сезімдерін тәрбиелеуге міндетті болды. Мұнда діни сезімге көптеп көңіл аударылды.Бірақта, іс жүзінде сынып тәрбиешілерінің әрекеті тек оқушыларды бақылау және тәртіпті сақтаумен ғана шектелді. Себебі, оқу мекемелеріндегі мұндай қызметтің мәртебесі онша жоғары болмады.Әрі онда негізінен оқуға көптеп көңіл бөлінді. Сондықтан,сынып тәрбиешілерінің тәрбие жұмысымен айналысуға уақыттары да аз болды.
XIX ғасырдың аяғы XX ғасырдың бастапқы кезеңінде қоғамдағы кейбір өзгерістерге сай баланың жеке тұлғасына деген көзқарас өзгеріп, оның қажеттілігі мен қызығушылығына көңіл бөле бастады.Дегенмен де сынып тәрбиешілерінің қызметі 1871 жылғы Жарғыға сәйкес өзгеріссіз қалды. Олардың маңызды міндеті - оқу процесін ұйымдастыру болып есептелді: сабақта тәртіп орнату; оқушылардың сабаққа қатысуы;қосымша сабақ ұйымдастыру; үй тапсырмасын орындату т.с.с.
XX ғасырдың басында оқушылардың сабақтан тыс жұмыстарын,демалысын, әр түрлі пәндер бойынша қосымша сабақтарын және әдеби кештер мен дене қимылы (гимнастика) үйірмесін ұйымдастыруға мақсатты түрде көңіл бөліне басталды.
1913-1914 жылдары сабақтан тыс жұмыстардың жаңа формамалары пайда болды: тілдік, сурет салу, музыка, балшықпен жабыстыру ісімен шұғылданатын үйірмелер; қойылым (спектакль) қою, әдеби-музыкалық, би кештерін, көрме жұмыстарын ұйымдастыру; саяхатқа бару.Мұндай жұмыстарды атқару барысында сынып тәрбиешілерітағыда негізгі ұйымдастырушы және оларға қатысушы бола алмады.Олардың міндеті тек оқушыларды бақылаудан аспады.
Кеңес дәуірінің алғашқы кезеңдерінде де сынып жетекшісі деген қызмет болмады. Оқушылармен тәрбие жұмыстарын ұйымдастыру мұғалімдердің бәріне бірдей жүктелді. Оларды топ жетекшілері деп атады. Негізгі міндет коммунистік идеология аясында оқушылардың саяси тәрбиесіне көптеп көңіл бөлу. Оқушылардың бастауыш ұжымдарында жалпы мектептік өзін-өзі басқаруды ұйымдастыруды мақсат етіп қойды. Іс жүзінде тәрбие жұмысына онша көңіл бөлінбеді.Мұғалімдердің қызметі оқушылар және олардың ата-аналары жайында мәліметтер жинастыру, сабаққа қатысуын қадағалау т.с.с.болды.
1928 жылы сынып тәрбиешісі қызыметі ресми түрде жойылып,оқушылардың өзін-өзі басқару ұйымына басымдылық берілді.Дегенмен де бұл бағытта да оң нәтижеге қол жеткізу мүмкін болмады.1930 жылдары отандық мектепте өте маңызды өзгеріс болды. ВКП
8
Орталық Комитетінің 1931 жылғы Бастауыш және орта мектеп туралы және 1932 жылғы Бастауыш және орта мектептің тәртібі туралы тарихи қарары негізінде оқу процесіне сыныптық сабақ жүйесін енгізу, оқушылардың жеке-дара білімдерін жүйелі түрде есепке алу, тұрақты оқу бағдарламалары мен оқулықтарды жасау т.б жұмыстары
жүйелі жүргізіле бастады. Осыған байланысты топ жетекшілерінің де жағдайы өзгерді.
1934 жылы "Жалпы еңбек мектебінің" Жарғысы мен Ережесінің қабылдануы, мектептердегі оқу-тәрбие процесін топтан оқыту тәртібіне көшіруі, сыныптық-сабақ жүйесіне өтуге байланысты 1931жылдың 3 қараша айыында арнайы енгізілген топ жетекшісі қызметі, сынып жетекшісі деп өзгертіліп, олардың тәрбиешілік қызметтерінің міндеттері мен мазмұны, формалары мен әдістері жаңа сипатқа ие болды. Осы Ережемен бірге сынып жетекшісінің қызметі де бекітілді.
1947 жыла сынып жетекшісі туралы жаңа Ереже қабылданды.Ондасынып жетекшілерін тағайындаудың жаңа тәртібі белгіленіп, олардың қызметі нақтыланды. Сонымен бірге тәрбие жұмысын жоспарлау және есеп беру формалары туралы нұсқау берілді. Бастауыш сынып ұжымын ұйымдастыру және оны қалыптастыруға,ондағы тәрбие жұмысының негізі оқушылардың идеялық-саяси тәрбиесіне аса мән берілді. Пионер және комсомол ұйымдарымен жұмыс істеу,оқушылардың "Оқушылар ережесін" үйренуі міндеттелді.
Осыдан 1971 жылғы жаңа "Сынып жетекшісінің Ережесіне" дейінгі мерзімде сынып жетекшілерінің міндеттерінде айрықша өзгеріс болмады.Соңғы жылдары кейбір ектептерде "Сынып жетекшісінің" орнына тек тәрбие мәселелерімен айналысатын дербес "Сынып тәрбиешісі"деген қызмет пайда болуда. Оның себебі, біріншіден, бүгінгі таңдағы әлеуметтік өмірдің барлық саласындағы маңызды өзгерістердің ықпалы. Олар қоғамдықжәне тұлғалық қатынастарға кең көлемде ықпал етуде. Бір жағдайда, бұл атынастар субъект ретінде бәсекеге төтеп бере алатын барлық оған қатысушыларға тым қатаң талап қойса,екінші жағдайда, адамның қоғамдағы өз тағдырын өзі еркін шешуге, әлеуметтік мәселелердің тәсілдерін таңдауда оған мүмкіндік береді.Мұндай көзқарас мектептегі педагогикалық процеске қатысушылардан жаңа ізденпаздықты талап етеді. Соған орай тек білім беру саласында ғана емес, сонымен бірге ұстаздар мен оқушылар, мектеп әкімшілігі мен педагогикалық ұжым арасында қызықты жобаларды қарастыру, оларды педагогикалық процеске ендіру қажеттігі басымдылық танытуда. Олардың негізіне ынтымақтастық және тең құқықтық серіктестікті
9
жатқызу көзделіп отыр.
Екіншіден, білім беру жүйесінде жаңа сипаттағы оқу орындарының пайда болуы: гимназия, лицей т.с.с. Соның барысында кейбір классикалық тұрғыдағы білім беретін жалпы орта мектептерінің педагогикалық әрекеті өзгеріске ұшырауда. Соған сәйкес сынып жетекшісі қызметінің мазмұны мен сипаты да өзгеруде:
-пән мұғалімі, бір мезгілде сынып жетекшісінің қызметін атқарушы;
-сынып жетекшісі, аз мөлшерде оқу жүктемесі бар пән мұғалімі;
-сынып жетекшісі, тек тәрбие жұмысымен айналысатын мұғалім;
-сынып тәрбиешісі (кейбір оқу мекемелерінде пайда болған жаңа қызмет).
Осындай жіктеуге қарамастан, сынып жетекшілерінің, тәрбиешісінің қызметі, құқығы мен міндеттері өзгеріссіз қалуда. Себебі, мектептің педагогикалық қызметі оның Жарғысы бойынша әрекет етеді, яғни сынып жетекшісінің тәрбие қызметі де осы құжатқа негізделген.
Таба білуіне көмектесе отыра, олардың дамуына қолайлы жағдай туғызу.Дегенмен, баланы тәрбиелеу ісі оның әлеуметтік ортамен өзара тікелей белсенді әрекеті жағдайында жүзеге асады. Мұндай жағдайда сынып жетекшісінің қызметі оқушылардың әлеуметтік өмірде өздерін-өздері тани білуіне, сынып және мектеп ұжымында өз орындарын таба білуіне көмектесе отыра, олардың дамуына қолайлы жағдай туғызу.
70-80 жылдардағы мектептен өзгешелігі, тәрбиенің ықпал ету күші негізінен баладан тысқары байланыста болғаны. Бүгінде көптеген сынып жетекшілерінің ол жөнінде көзқарастары басқаша. Яғни,тәрбиені баланың ішкі жан дүниесін дамытуға жағдай жасау деп түсінеді.
Осыдан барып тәрбие жұмысының бағыты мен жүйесі өзгереді.Мұндай көзқараста баламен жеке жұмыс жасау мүмкіншілігі күшейеді. Ол әрбір баланың дене және рухани-психикалық дамуын қамтамасыз етумен байланысты қарастырылады.Мұндай жағдайда, бірінші кезекте, негізінен сыныптың ішкі көңіл күйін көтеруге, онда жағымды психологиялық жағдай туғызуға,балалардың өзін-өзі басқаруын қалыптастырып,
дамытуға, әрбір жеке баланың өзін-өзі танып, қоршаған ортаға қатысты ашылуына жағдай туғызуға, оқушыларды шынайы әлеуметтік өмірмен қарым-қатынасжасауға аса көңіл бөлінеді.

10

2.2. Сынып жетекшісінің педагогикалық қызметі.
Сынып жетекшісінің педагогикалық әрекетінің мазмұны және тәрбие жұмысын ұйымдастыру әдістемесі оның жан-жақты педагогикалық қызметі арқылы анықталады.
1. Педагогикалық және әлеуметтік-гуманитарлық қызметі. Оның бұл қызметі балаға барлық бағытта көмектесу: әлеуметтік қалыптасуы мен дамуына жағдай тудыру; тұлғалық өзекті мәселесін шешу; әлеуметтік өмірге араластыру; өз бетінше өмір сүре білуіне көмектесуге бағытталған. Баланың отбасымен, тәрбиенің басқа да мекемелерімен өзара тығыз байланыс орнату. Рухани-адамгершілік және рухани-эстетикалық мәдениетін қалыптастыру және т.б.
2. Оқушыларды тәрбиелеу қызметі. Сынып жетекшісі алдында тәрбие міндетін шешудегі барлық педагогтардың күшін біріктіру міндеті тұр. Бұл бағытта тәрбиені адамды дамытуға жағдай жасаудың мақсатты бағытталған іс әрекетіне негізделген адамды әлеуметтендіру үрдісінің педагогикалық компоненті ретінде қарауға болады. Бұл үрдіс барысында адам қоғамның экономикалық, саяси және рухани саласындағы күрделі әлеуметтік қарым-қатынас жүйесіне қатысуға дайындалады.
3. Баланы әлеуметтік қорғау қызметі. Қоршаған ортаның жағымсыз ықпалынан қорғауды білдіреді. Әлеуметтік қорғау - бұл алдымен баланың оптималды әлеуметтік дамуын және оның жекелігінің қалыптасуын, өмір сүріп тұрған әлеуметтік-экономикалық жағдайға кірігуін қамтамасыз ететін психологиялық-педагогикалық шаралардың кешені.
4. Ұйымдастырушылық қызметі. Тәрбие процесін ұйымдастыру.Балалардың орынды талап-тілектерін қолдай отыра, ынтымағы жарасқан, саналы да белсенді әрі іскер сынып ұжымын қалыптастыру.Олардың танымдық, шығармашылық, еңбек, эстетикалық әрекеттерін және демалысы мен еркін қарым-қатынасын ұйымдастыру.Сыныптағы өзін-өзі басқаруды дамыту. Тәрбиелеуші ортаны қалыптастыру.Сынып жетекшісі сыныптағы қарым-қатынас құрылымын реттеп отыруға тырысады, көшбасшылық белгілерінің пайда болуына,сол сияқты жауапкершілік, өзара көмек, бірлескен шығармашылық қарым-қатынастың қалыптасуына түрткі болады. Әсіресе, ұжымдық шығармашылық қызметті ұйымдастыру, оны оқуқызметінде де, оқудан тыс уақытта да пайдаланудың маңызы ерекше зор
5. Оқушылардың өзін-өзі басқаруын дамыту қызметі. Оқушылардың өзін-өзі басқаруы - бұл оқушылар ұжымының өмірлік
11
қызметін олардың өзіндікбелсенділігін дамыта отырып ұйымдастыру формасы.
6.Оқушылардың жалпы әрекетін басқару және әдістемелік қызметі.Оған: диагностикалық, мақсатқоюшылық, жоспарлау, болжам жасау,жобалау, талдау жүргізу, бақылау және түзету (коррекция) енгізіп отыру қызметтерін жатқызуға болады.
Диагностикалық қызметі. Диагностикалық қызметі сыныпта оқу-тәрбие процесін нәтижелі ұйымдастыру үшін, оның жетекшісі оқушылардың тәрбиелік деңгейі мен сапасын анықтап отыруы, соған сәйкес олардың тұлғалық және жеке-дара қабілеттері мен мінез-құлық ерекшеліктерін зерттеуі, оған талдау жүргізуі; сыныптағы келеңсіз жағдайдың себебін анықтап, оны болдырмаудың тәсілдері мен жолдарын және т.б. қарастыруды көздейді. Сынып жетекшісі осындай жұмыстарды атқару барысында,біріншіден, өзінің педагогикалық әрекетінің нәтижесін көре алады.Екіншіден, диагностикалық зерттеу жұмысының нәтижесін талдауда,оны баланың жеке тұлғасын қалыптастыру және дамыту құралына айналдыру мүмкіндігіне ие болады. Бұл процесс оқушылардың жас және дара ерекшелігімен сынып ұжымының қалыптасу дәрежесіне байланысты жүзеге асады.Тәрбие жұмысында сынып жетекшісі диагностикалық зерттеу жұмысының нәтижесіне сүйеніп,оның мақсатын анықтайды.
Сынып жетекшісінің жоспарлау қызметі.Тәрбие жұмысын жоспарлау-қызметті рационалды ұйымдастыруда сынып жетекшісінің өзіне және сынып ұжымына көмегі.Сынып жетекшісінің мақсатқоюшылық қызметі тәрбие жұмысын жоспарлауда көрініс табады.Жоспарлау - бұл сынып жетекшісінің педагогикалық және сынып ұжымының оқу-тәрбие процесіндегі әрекеттерін нәтижелі ұйымдастырудағы маңызды әрекеті. Жоспардың қызметі - балаға жасайтын педагогикалық ықпалды жүйеге келтіру, педагогикалық талаптарды орындаудың біртұтастығын қамтамасыз ету, ондағы белгіленген тәрбие шараларының бірізділігі мен басқару тиімділігін арттыруды көздейді.Жоспарлау - мақсатқа жетудің бірден-бір негізгі жолы.
Тұлғаны тәрбиелеуде оның ертеңгі қуаныш күнін, болашағын болжау,оны жобалаудың да маңызы ерекше. А. С. Макаренко адамдағы жақсы қасиет әркезде оны жобалау арқылы келетіндігіне үнемі назар аударады. Сол секілді В. А. Сухомлинский де тәрбиені ғылыми тұрғыда алдын ала болжамау, онда ол қарапайым көрініске: тәрбиеші- сауатсыз күтушіге, педагогика - балгерлікке айналар еді. Онсыз тәрбиедегі, біріншіден мақсаттылықтың, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.