Топтық жұмысты ұйымдастыру жолдары

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 17 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту менистрлігі
Қ.Дүтбаева атындағы Атырау гуманитарлық колледжі
Мектеп бөлімі
Бекітемін
Директордың оқу жұмысы жөніндегі орынбасары _______Г.Б.Каментаева
_______2024ж.

Курстық жұмыс
Тақырыбы:Дүниетану сабағында топтық жұмыстың тиімділігі
Мамандығы:01140100 Бастауыг білім беру педагогикасы мен әдістемесі
Біліктілігі:4S01140101Бастауыш білім беру мұғалімі
Орындаған:3(9) Т тобы студенті Қайраш.А
Жетекшісі:Изимова.Г.Н

Атырау,2024
Мазмұны
I. Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.1.Топтық жұмыс.Мақсаты мен міндеті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ..
II. НЕГІЗГІ БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.1. Топтық жұмыстың тиімділігі
2.2. Топтық жұмыстың маңызы..
2.3. Топтық жұмысты ұйымдастыру жолдары.
III. Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
IV. Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ...

КІРІСПЕ
Бүгінгі таңда оқушыларды ХХІ ғасырға дайындау үшін мұғалімдер әр сабағын сапалы түрде ұйымдастырып, әдіс-тәсілдерді тиімді қолдана білуі шарт. Мектепте алған білімін өмірлік жағдайда қолдана алатындай етіп сабақты құру мұғалімдерден көп шығармашылық ізденісті талап етеді. Ол үшін ең алдымен, әр педагог әрдайым өз білімін жетілдіру және өз шәкірттерін тұлға ретінде тану керек.
Ұстаздарға қойы - латын талаптардың бірі һәм бірегейі - білім алушыларға өз бетінше білімді зор ынтамен иге - руге және шығармашылық қа - сиет - терін арттыруға ықпал ету. Ол үшін оқу-тәрбие үрдісінде жаңа әдіс-тәсілдерді қолдануды, соның ішінде топтық жұмыстарды тиімді ұйымдастыруды жүзеге асыру керек.Жеке тұлғаның ақыл-ой қабілетінің көзін ашу және үздіксіз дамып-жіктелуінде оқушының орны ерекше, пәнді оқу барысында шығармашылыққа бет бұрған логикалық ой өрісінің кең техникада, экономика мен басқаруда жаңа жолдар мен әдістерді таба білетін жаңашыл оқушы қалыптасуы керек.
Мектеп тек белгілі бір білім қорына ие азаматты тәрбиелеп қана қоймай, еңбек сүйгіш, білім негіздерін терең меңгерген зиятты азаматты тәрбиелеп шығаруы тиіс деп ойлаймын. Мұның барлығы білім беру мен тәрбиелеудің сапасын көтеруді, әрбір пәнді оқытудың ғылыми деңгейін жоғарылатуды талап етеді. Осы деңгейлерді жоғарылатудың бір түрі ретінде мектеп тәжірибесіндегі топтық, ұжымдық оқыту түрлеріне кеңінен тоқталмақпын. Көптеген әдіскерлердің еңбектерінде оқу сабақтарын ұйымдастыруды жетілдірудің қажеттігі айтылған. Әрине, мектеп оқушыларының білімдерін бір жүйеге түсіруде оқу сабақтарының әр түрлі түр-пішіндерін ұйымдастыру аса қажет. Оқыту әдістері сабақтың мазмұнының баяндау тәсіліне байланысты болса, оқу сабақтарын ұйымдастыру түр-пішіндері оқушылардың оқу әрекетін ұйымдастыруға тікелей қатысты болып келеді.
Дүниетануды оқыту әдістемесі пәні педагогикалық ғылымдар саласына жатады. Себебі бұл пән бастауыш сынып мұғалімдерін оқушыларға өздерін қоршаған ортадан білім беруге дайындайтын болғандықтан, олардың психологиялық, жеке бастық ерекшеліктеріне сүйене отырып білім берудің тиімді әдіс-тәсілдерін меңгертуге арналады.Дүниетану әдістемесі басқа әдістемелік пәндер сияқты алдыңғы қатарлы мұғалімдердің озық тәжірибелеріне сүйенеді. Сонымен қатар тиімді және оқушылар белсенділігін көтеретін жаңа технологияны қолдануды саралайды. Алдыңғы қатарлы тәжірибелерді қолдану арқылы мұғалімдер үнемі өз әдісі мен тәсілін жетілдіруге мүмкіндік алады.
3
2.1. Топтық жұмыс.Мақсаты мен міндеті

Дүниетану пәнін оқытудағы басты мақсаттар - оқушылардың логикалық ойлау қабілетін дамыту, олардың диалектикалық - материалистік көзқарастарын қалыптастыру мен политехникалық білімін, танымдық және шығармашылық қабілеттерін арттыру, оқушылардың табиғатқа және техникалық әлемге қызығушылығын арттыру болып табылады.
Оқушыларының ой толғанысы мен ойлау қабілетінің бүкіл оқу жылының, оқу аптасының немесе күнінің барысында, тіпті сабақ үстінде де сан құбылып отыратынын әр ұстаздың білуі қажет.
Белсенді әдістерді қолдану арқылы мұғалім оқушыны ойлануға, практикалық іс-әрекет дағдыларын дамытуға мүмкіндік жасайды.Соның бірі топтық жұмыстар болып табылады. Топтық жұмыс дидактикалық принципті жүзеге асырудың маңызды элементі болып табылады.
Топтық жұмыстар туралы көптеген зерттеулер жүргізілді.Ғалымдардың тұжырымы бойынша, топтық жұмыстар тұлғаның коммуникациялық қатынасқа түсуіне әрекет ететін педагогикалық процестің кщмпоненті, онда субъект-субъектілік даму жүзеге асады.
Топтық жұмыс - мұғалімдер оқушылардың оқуға деген ынтасы мен қызығушылығын оятатын жаңа әдістердің бірі болып табылады. Сыныпта топтық жұмысты қолдану арқылы мұғалімдер оқушылардың білім алу сапасына үлкен ықпал ете алады. Ынтымақтастық әрекет арқылы оқушылардың қызығушылығы мен қарым-қатынастары дамиды.
Топтық жұмыс сипатына байланысты екіге бөлінеді. Бірыңғай топтық жұмыс және сараланған топтық жұмыс. Бірыңғай топтық жұмыс барысында барлық топ бірдей тапсырма орындайды, ал сараланған топтық жұмыс барысында берілген тақырып шеңберінде әр түрлі тапсырмалар орындайды.
Осылайша, топтық жұмыс барлық оқушыларды сабақта белсенді жұмыс жасуға қолайлы жағдай жасайды. Топта жұмысты ұйымдастыру кезінде әр оқушы өз пікірін айтады, ойлайды. Топтарда даулы пікірлер туындайды, әртүрлі шешімдер талқыланады. Топтық жұмыс формасы жаппай оқыту жағдайында жеке көзқарасты жүзеге асыруға, балалардың жеке мүмкіндіктері мен қажеттіліктерін анықтау үшін өзара әрекеттесуді ұйымдастыруға мүмкіндік беретіні өте маңызды.
Балалар бір-бірін жақсы білмесе де, олардың қалауы бойынша 5-6 адамнан тұратын топтарға бөлу ұсынылады. Жұмысты әркім өз бетінше орындауға тапсырма беріледі, содан кейін сол жұмысты барлығы бірге орындайды. Табиғаттану сабығында үй жануарлары тақырыбы бойынша жұмыс жасағанда, әр бала үй жануарларын атайды, содан кейін барлық оқушылар бірге тексеріп, тізімін толықтырады.
Топтық жұмыстың мақсаты - бұл топтың орналасқан міндеттерін орындауды белгілейтін мақсаттарын анықтау. Топтық жұмыстың мақсатын анықтау үшін, оның басқару және өзара байланыс кезіндегі рөлі,
4
көрсеткіштері, мәңгілік жұмыс істеуі мен кашалоттары тексерілуі керек. Бұл арқылы, топтық жұмысты бір топтың басқарудың жұмыстан алғашқы мақсатына дейінгі барлық адамдарға көрсету мүмкіндігін береді.Педагогикада ынтымақтастық оку тәсіпдерінің саны жеткілікті, бірақ та бірлескен оқу үдерісінің негізгі сипаттамалары мынадай:
* оқу оқушылар ақпаратты игеретін және өздері игерген мәліметті бұған дейін меңгерген білімдерімен байланыстыратын белсенді үдеріс болып табылады;
* оқу тапсырмаларды орындау үшін механикалық есте сактау мен қайталау емес, кұрдастардың белсенді катысып, ақпараттарды өңдеуі және қорытуын талап етеді;
* қатысушылар әр адамдардың көзқарасымен танысудан пайда табады;
* оқу оқушылардың әңгімелесу кезіндегі әлеуметтік ортасы жағдайында жетіледі. Осы зияткерлік жаттығу кезінде оқушылар ой-пайымдарының негізін құрып, мәнін ұғады;
* оқудың ынтымақтастық ортасында үйренушілер әлеуметтік және эмоционалдық тұрғыдан да дами түседі, өйткені олар түрлі көзқарастарды тыңдап, өз идеяларын айтуға және қорғауға мәжбүр болады. Мұндайда үйренушілер сарапшылардың немесе мәтін аясында шектеліп қалмай, өздерінің ерекше тұжырымдамалық түсініктерін құруды бастайды Осылайша ынтымақтастық оқу жағдайында оқушылар құрбы-құрдастарымен карым-қатынас жасауға, идеяларды ұсынуға және қорғауға, әртүрлі ұстанымдармен алмасуға, басқа тұжырымдамаларға күмәнмен қарауға және оған белсенді катысуға мүмкіндік апады.
Шағын және үлкен, жұптық топтардағы бірлескен жұмыс әлеуметтік, танымдық және эмоционалдық мақсаттарда жүзеге асырылады.Әлеуметтік мақсаттағы жұмыс тәжірибемен және идеялармен алмасу; мәселені бірлесіп шешудің амалын табу, барынша жоғары ұжымдық нәтижелерге кол жеткізу бағытында орындалады.Сондықтан әлеуметтік дағдыларды дамыту ең маңыздысы, олай болмағанда кейінгі кезеңдерде үйренушілерге жора-жолдастарымен қарым-катынаста киыншылықтар туындайды. Әлеуметтік дағдылар басқа серіктестерді түсінуге көмектеседі, басқа адамдардың сені түсінуі, жағымды,мейірімді қарым-қатынас орнатуға топтык, жұптық әрекетте ортамен байланыс құруға, әртүрлі жағдайларда өзін жайлы сезінуге көмектеседі.
Әлеуметтік дағдылар - бұл тек қана тұлғалық дағдыларды ғана емес, сонымен бірге тұлғааралык және топтық өзара әрекеттік деңгейдегі жоғары кұзыреттілікті қамтамасыз ететін кешенді ұғым. Педагогтар мен психологтар әлеуметтік дағдыларды эмоционалдық комфортқа жетудің бірден-бір қажетті жағдайы деп те карастырады. Адамдар арасындағы қарым-қатынас, шын мәнінде, өте нәзік дүние. Олай болса, өзара қарым-қатынас тұлғаны қалыптастырудың кұралы ғана емес, оның адамдық болмысын да шыңдайды,
5
ізгіліктің негізін ұжымдық әрекеттердегі қатынастарды алады.Танымдық мақсаттағы жұмыс баламалы амалдар туралы идеяларды ұсыну және пікір алмасу,маңызды дағдыларды және түсініктерді дамыту негізінде жүзеге асырылады.Эмоционалдық мақсаттағы жұмыстар топтың жекелеген мүшелерінің білімі мен тәжірибесіне сүйену;күрделі тапсырмаларды орындау үшін қолайлы ортаны қамтамасыз етуді калайды.
Ұйымшылдық қағидаты бойынша ұйымдастырылған топтық жұмыс жұптық жұмыс, топтық сауалдар,кеңесші тарапынан койылатын сауалдар, топпен оқу тапсырмаларын орындау жоспары мен тәсіпдерін талқылау, сабаққа дайындалу барысында топтық тапсырмаларды орындау, мұғалімнің қойған сұрағына жауап беру максатында қажетті тәжірибені жасау, тілдік сабақтарда диалог жүргізу,топтық сабақтар, әңгімелесу - дөңгелек үстел, зерттеушілік әңгіме, пікірталас элементтері бар топтық жұмыстар (Кейс стади, жобаларды ұсыну, ойындық-модельдеу бойынша проблемалық пікірталастар,айтыс, диалог, драма, сахналау және т.б.) түрлер аркылы орындалады. Топ жұмыстарының бейнесі ретіндегі топтардың өзара тексеруі: орындалған жұмыс бойынша толық немесе жекелей түсінік беру,өзара пікір айту (формативті бағалау бойынша пайымдаулар, өз бетінше орындалатын жазбаша,практикалық жұмыстарды өзара тексеру, кері байланыс және т.б. Топтық, жұптық тәсілде өзара әрекеттесуге негізделген танымдық белсенділікті дамытуда топтық әрекеттін басымдылығы мына факторлармен белгіленеді:
* қазіргі міндеггердің көпшілігін дұрыс шешу үшін бірнеше адамдардың күш-жігерін біріктіру талап
* етіледі, сондықтан әрбір тұлға топта нәтижелі жұмыс жасауды меңгеруі тиіс;
* өзара әрекеттесуге қатысушылардын, аз саны үйренуші тұлғасының өзін-өзі анықтауына барынша жағдай жасайды;
* топтык жұмыс педагог пен оқушылар арасындағы байланыстарды бекітеді, ұжымдық рухты
* күшейтеді, оқушылар арасында саналы ынтымақтастық орта туындайды;

6
2.2. Топтық жұмыстың тиімділігі

Топтық жұмыс тиімділігі - бір топтық жұмысты аяқтау және орындау үшін қажетті жетістіктерді орындауға болатын мүмкіндіктерді анықтауы ғана емес, онда маңызды операциялардың барлығын жаю. Топтық жұмыс орындау әдістемелерін пайдалану арқылы топтық жұмыс тиімділігін жетілдіруге болады.
Топтық жұмыстың тиімділігі мен нәтижелілігі келесі әрекеттер барысында артады:
* Берілген тапсырма топтың барлық қатысушыларына қызықты болуы керек.
* Тапсырма барлық оқушылардың мүдделеріне сәйкес келіп, оларда бірлескен жұмысқа деген ынта тудыру керек.
* Топқа бөлудің қызықты тәсілдерін қолдану керек.
* Топ ішіндегі бірлескен жұмыс ережелерін айқындап, нақты уақыт белгілеу керек.
* Тапсырманы топқа бөлінбей тұрып берген дұрыс.
* Жұмыс аяғында әр топ жұмыс нәтижелерін жариялап, немесе ол туралы есеп беру қадағаланады.
* Топтарда тиімді жұмыс жасау үшін сынып бөлмесі үйренушілердің еркін түрде қозғалып, жүріп, тұруына қолайлы болуы керек. Әр сабақта оқушылар шағын топтар құрамын бірнеше рет өзгертуі мүмкін, сол себепті парталардың арасында ашық орындар қалдырып, жұмыс тақтасы да әр оқушыға көрініп тұруын ескерген жөн.
Дүниетану сабағы топтық жұмыстың тиімділігіне көптеген әрекеттер тиімділік туралы талаптарды қамтамасыз етеді. Олардың ішінде:
1. Мақсаттылықты белгелеу: Сабақтың мақсаттарын белгеу және оның көрінісін жасау мақсаттылықты тиімділікке жеткізу мүмкіндігін береді
2. Жетістіктерді кеңейту: Сабақтың ішінде қолданылатын әдістерді, ресурстарды, оқыту құралдарын және технологияларды кеңейту керек. Олардың барлықтары топтық оқыту процесінің тиімділігін арттыруға көмектеседі.
3. Топты құрастыру: Топтың өзгеруін, кеңестіктерін, жауапкершілігін және ішкі байланыстарын дамыту арқылы топтық жұмыс тиімділігін арттыру мүмкін.
Бұлар тек кейбір міндеттер. Дүниетану сабағындағы топтық жұмыс тиімділігін арттыру үшін басқа мүмкіндіктерді арттыруға болады
Топтық жұмысты ұйымдастырудың артықшылықтары:
* Игеретін материалдардың көлемі мен оларды түсіну қажеттілігі артады
* Жаппай оқытуға қарағанда,жаңа ұғымдарды, түсініктерді,дағдыларды қалыптастыруға аз уақыт жұмсалады.
* Оқушылардың танымдық белсенділігі мен шығармашылықпен жұмыс істеуі артады.
7

* Оқушылардың өзара қарым-қатынасы жақсарады.
* Өзіне сын көзбен қараушылық артады, сыныптастарымен жұмыс істеп үйренген оқушы өзінің қабілетін дұрыс бағалай біледі және жақсы бақылай алады. Өмірге қажетті дағдыларға үйренеді.
* Топтық жұмысты ұйымдастырудың кемшілігі:
* Топ мүшелерінің көп болуы
* Үлгерімі төмен оқушылардың көптің көлеңкесінде қалып қоюы.
* Бір топтың шуылының екінші топқа әсері.
* Берілген уақыт ішінде тапсырманы орындай үлгермеуі
* Шығармашылық жұмыс аяқсыз қалуы
* Бір топ жұмысты қорғап жатса, басқа топ мүшелері өз жұмыстарын аяқтап жатумен шұғылданады.
* Білім деңгейі бірдей оқушылар тобы бір топта жұмыс жасауы
* Жақсы оқитын оқушылардың үлгерімі төмен оқушылардан жоғары тұруы.
Топтық жұмыстың ерекшеліктері:
* оқушы өтілген сабақ материалын түсінбесе, мұғалімге тура сұрақ бағыттай алмайды. Ал топтық жұмыс әрекеті барысында оқушы түсінбеген тақырып төңірегінде бір-бірімен ақылдасу мүмкіндігіне ие, сондай-ақ, игермеген тақырыбын мұғалімнен сұрайды;
* айналадағы болып жатқан мәселелерді өздігінен анықтайды;
* әрбір топ мүшесі топтың нәтижеге жетуі білім бағдарламасындағы тапсырмалардың орындауынан ғана емес, өздігінен жаңа білім мен дағдыларды керек ететіндігін түсінеді;
* оқушылар өз көзқарастарын тұрақтандырады, ұсынады және дәлелдей алады;
* оқушылар топтық жұмыс әрекетінде жинаған білім, біліктерінің тиімді қолдану мүмкіндігін түсінеді;
* оқушылар өзара және мұғаліммен пікірлесу арқылы қарым-қатынастық дағдыны қалыптастырады;
* оқушылардың серіктестік сезімі мен өзара ынтымақтастық байланысы мен шығармашылық дағдылары дамиды.

8
2.3.Топтық жұмыстың маңызы.
Топтық жұмыс оқушылардың сүйікті жұмыс түрлерінің бірі болып табылады. Бұл жерде неге? деген сұрақ туындайды. Себебі, оқушылар үшін ең маңыздысы - қателік жіберіп алмау деген қорқыныш сезімін жеңу, өзіне деген сенімділіктің пайда болуы. Топтық жұмыстың нәтижесінде оқушылар берілген материалды жақсы меңгереді. Олардың шығармашылық қабілетін дамытуға септігін тигізеді, сонымен қатар топтық жұмыс сабақты қызықты етіп өткізуге көмектеседі.
Белсенділік - бұл мұғалімнің белгілі мақсатқа ұмтылған әрекеті, мазмұны, көлемі оқу қолданылатын және қызығушылығын тудыратын, белсенділігін арттыратын, шығармашылықты арттыратын, білімді меңгерудегі оқушының өзіндік үйренуі, дағды мен шеберліктің қалыптасуы, оларды тәжірбиеде қолдануға бағытталған.Бұл ой еңбегінің құлдырау және тоқтап қалудан сақтайтын, жігерлі, мақсатты бағытталған жүйе. Оқушының белсенділігін арттыру үшін мұғалім сол пәнге жан - жақты жетіктігін аңғарту қажет. Оқушының өзіндік ынта - ықыласы болмаса, ол сол пәнді жан - жақты меңгере алмайды. Оқу еңбегінің қиындығына төзімділік танытқан оқушы ғана өзіндік белсенділігін дамыта алады.Бастауыш сыныпта оқушыға білім беру белгілі бір білімді беріп қана қоймай, оны жалпы дамытуды, яғни сөйлеу, оқу, талдау жасауға үйретуді және ойын толық, дұрыс жеткізуді қамтиды. Қазіргі білім жүйесінің ерекшілігі - тек біліммен қаруландырып қана қоймай, өздігінен білім алуды дамыта отырып, үздіксіз өз бетінше өрлеуіне қажеттілік тудыру болып табылады.
Бастауыш сыныптарда топтық жұмыстардың пайдасы зор.
Сабақта оқушылардың оқу- таным әрекетін ұйымдастыруда жеке-дара жұмыс түрінен басқа олардың топтық және ұжым болып жұмыс істеуінің маңызы ерекше. Оқушылардың топтық танымдық жұмыстары сабақ барысында оқу міндеттерін шешуде өзара көмекке негізделген екі, төрт алты, т.с.с.оқушылар тобының белгілі бір жұмыс көлемін атқаруын көздейді.Жұмыстың бұл түрі негізінен екі бағытта іске асады: біркелкі немесе бірыңғай және бірнеше бөлшекке бөлу (дифференция) жағдайында ұйымдастыру.Оқушылардың бірыңғай, біркелкі оку жұмыстары мұғалімнің барлығына ортақ бірыңғай тапсырмасын шағын топтарға бөліп өзара әрекеттесу жағдайында орындауы жатқызылады. Ал бөлшекке бөліп оқыту - бір мезгілде бірнеше тапсырманы әр түрлі тәсілдермен окушылардың бірнеше тобы арқылы орындалуы қарастырылады. Жұмыстың бұл түрі топ ішінде оқушылардың тапсырманың мақсатын мазмұнын, оны орындау тәсілдерін бір-бірімен өзара ақылдасып шешуі, оның нәтижесін талдауы бағалауымен ерекшеленеді.
Топтық жұмыс оқушыларды шығармашыл ойлауға, кез-келген ақпаратты ойластыра отырып талқылауға, өзгелердің пікірлерін түсінуге жетелейді. Топтық жұмысты жасауда ынтымақтастық атмосфера қалыптасады.Топтасу барысында әр оқушы қамтылады. Сынып ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.