Еңбек тұжырымдамасы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе
Адамның жаратылысы тақырыбы әр кезде зерттеушілер үшін де, оқырмандар үшін де қызықты әрі талқыға жақын тақырып. Адам баласының қай уақытта пайда болғаны, қалай пайда болғаны, бастапқы кейіптегі адам баласының бет бейнесі мен ойлау қабілеттерінің айырмашылықтары қандай не болмаса адамның өмір сүру дағдысы қалай қалыптасқаны кез келген адамға қызықты ақырып бола алады.
Осыған байланысты адамның жаратылысы туралы көптеген ғалымдар пікір қалдырғаны белгілі, яғни, пікірлер екі үлкен топқа айырылады. Мысалы Чарльз Дарвин және оның әріптестерінің айтуынша адам баласы маймылдың эволюциялық жолмен және ішкі сыртқы факторлардың, табиғат жағдайлардың әсер етуімен байланысты дами отырып пайда болған деп айтады. Осы тақырып бойынша зерттеулер жүргізіп, ғылыми жұмыс жасағаны белгілі. Және оның жасаған жұмысы Кеңес үкіметі кезіндегі көптеген Құдайды жоққа шығарушы коммунисттердің қолдауына ие болып, Адам эволюциясы атты еңбегінде адамның шығу тегін тікелей маймылмен байланыстырған болатын. Алайда уақыт өте келе бұл зерттеудің жалған екендігі, және бұл гипотезаға адамдарды сендіру үшін адам және маймылдың бас сүйектерін қолдан біріктірді дегендей қарсы пікірлердің де болғаны рас. Жалпы алғанда бұл зерттеу адамның жаратылысы туралы дайындалған ғылыми зерттеу түрі болып саналады.
Ал жоғарыдағы талқыланып отырған тақырып бойынша ғылыми емес зерттеулер ол біздегі аныз-әңгімелер, халық арасында таралып жүрген түрлі ақпараттар. Және қасметті Құран кітаптың аяттарында адам баласының топырақтан жаратылғаны жазылған.Яғни байқағанымыздай адам жаратылысы туралы әртүрлі көзқарастар мен тәсілдерді салыстыра отырып, зерттеу тақырыбы зерттеушінің таңдаған бағытына, көзқарасына және әрине зерттеу әдісіне байланысты болады. Жоғарыда аталып өткен ғылыми емес тәсіл де көбіне обьективті не болмаса субьективті болуы мүмкін.

Негізгі бөлім
Адам жаратылысына байланысты ғылыми зерттеулер
Ч.Дарвиннің теориясы
Біздің қарастырып отырған мәселеміз, адамдардың жаратылуы. Құрылуы, қалыптасуы бойынша айтылатын пікірталастар дін мен ғылымның арасындағы қайшылықтарды айқындай түсуде. Тірі заттардың тіршілік ету процесіне қатысты ғылыми зерттеулерді алға тарта қарастырсақ, қабылданатын жауап, қарапайым болжам ғана , және оған қарсы шығатын ол Дарвиннің 11жылдық ғылыми зерттеуінің нәтижесі ретінде қаралатын "Эволюция теориясы" атты еңбегі. Эволюцияны қарапайым сөзбен өзгеру, прогресс, дифференциация ретінде қабылдауға болады. Эволюцияны өткен шақ ретінде қарастырсақ, көбінесе болмыстың табиғатын өзгертпестен басқаға айналуы деп қолданады. Басқаша айтқанда ол өзінің сапасын жоғалтпай, өзінің болмыстық тұтастығында кемелдене отырып жетіледі.
Енді басты мәселеге оралсақ, мың сегіз жүз жетпіс бірінші жылы ағылшын ғалымы Чарльз Дарвин "Адамның шығу тегі және жыныстық сұрыпталу" атты еңбекті жазып шығып, нәтижесінде "Адам жануарлар әлемінің эволюциялық дамуы нәтижесінде пайда болды" деп анықтама жасап адамның шығу тегін тікелей маймылмен байланыстырған болатын. Бұл идея жиырмасыншы ғасырда көптеген коммунистік елдерде қолдау тауып, Дарвин ілімі тек мектептерде оқытылып қана қоймай қалың көпшіліктің қызығушылығына ие болды.
Жалпы алғанда біздің діни түсінігімізге қайшы келетін адамның жаратылуы туралы піікрлер дәл осы Дарвиннің ғылыми зерттеуінен бастау алған болатын.Автордың пікірінде тірі ағзалардың алуантүрлілігіне Жаратушының байланысы жоқ, олар тек өздерінің үздіксіз даму үстінде болғандығы деп айтылған. Әр бір ағза өз өмір сүру ортасына бейімделе отырып, дамып, осылайша жаңа бір түр пайда болады дегенді айтады.
Осылайша бұл пікір ортаға шыққан соң адамдар арасында қызу талқыға түсті. "Бүкіл тіршілік иесін жаратқан - Жаратушы, ештеңе өзгермейді" деген шіркеу қағидасына қарсы келіп, Дарвиннің эволюционизм ілімін қауіпті дінбұзушылық бағыт деп қабылдап көптеген білім орталықтарында аталған еңбекті қолдануға тыйым салынды.

Адамның жаратылысына байланысты ғылыми емес тұжырымдар

Ендігі кезекте адамның пайда болуына байланысты тараған ғылыми емес тұжырымдар. Бәрімізге белгілі ислам діні бойынша адамды жаратқан бір Алла. Тәурат, Інжіл, Құран және Забур секілді діни кітаптар бойынша Адам ата Құдай өзі жаратқан ең алғашқы адам. Және адам баласының топырақтан жаратылғаны туралы "Топырақтан жаралғансың, топыраққа қайт айналасың"(Тәурат,3:19) делінеді.
Құран кітабы бойынша Адам - бірінші адамзат. Ол бір жыланның азғыруымен жеуге болмайтын алманы жегені үшін киелі бақтан қуылып жерге келеді.Тек бұл ғана емес, Құран сүрелерінде де адамның пайда болуы, неден жаралғаны туралы айтылады. Құран кәрімде былай дейді:
Сөзсіз, Исаның халі де (яғни әкесіз дүниеге келуі де) Аллаһ алдында Адамның (алейһиссалам) халі сияқты. Аллаһу та'ала оны топырақтан жаратты. Кейін оған "БОЛ" деді, ол да (жан бітіп) болды.(Али Имран сүресі 59)
Аллаһу та'ала Адамды (алейһиссалам) жер жүзінің әр тарапынан алдырған топырақтан жаратты. Осы себепті ұрпақтарынан қара, ақ, қара торы, қызыл түсті болғандары барындай кейбіреулері бұл түстердің арасында. Кейбіреулері жұмсақ, кейбіреулері қатаң, кейбіреулері халис және таза болды. (Хадис шәриф - Муснәди Ахмед бин Хабәл). Түрлі аймақтардан әкелінген топырақтарды періштелер сумен балшық жасап, адам кейпіне ендірді. Бұл мүсін Мекке мен Таиф арасында қырық жыл қалып (пісіп, кепкен) болды. Яғни піскендей кепті. Алдымен Мұхаммед алейһиссаламның нұры маңдайына қойылды. Кейін Мұхаррам айының оныншы жұма күні рух берілді. Оған барлық нәрсенің аты және пайдасы білдірілді. Бойы және жасы нақты білдірілген емес. Аллаһу та'аланың әмірімен барлық періштелер Адам алейһиссаламға сәжде етті. Ібіліс тәкаппарланып бұл әмірге қарсы шықты және сәжде етпеді. Адам алейһиссалам қырық жасында Фирдаус атты Жаннатқа апарылды. Жаннатта немесе одан бұрын Мекке сыртында ұйықтап жатқанында сол жақ қабырға сүйегінен хазреті Хауа анамыз жаратылды. Аллаһу та'ала оларды бір-біріне некеледі. Тыйым салынған ағаштан алдымен Хауа, кейін Адам алейһиссалам жегендері үшін жаннаттан шығарылды. Адам алейһиссалам Үндістанда Цейлон (Серендиб) аралына, Хауа анамыз болса Жиддаға түсірілді. Адам алейһиссалам екі жүз жыл жылап жалбарынғаннан кейін, тәубе және дұғасы қабыл болып қажылыққа келуі әмір етілді. Арафат алаңында Хауа анамызбен табысты. Қағбаны тұрғызды. Әр жылы қажылық жасады. Арафат алаңында немесе басқа жерде қияметке дейін келетін ұрпақтары белінен түйірлер халінде шығарылды. Аллаһу та'ала тарапынан: Мен сендердің Раббыларың емеспін бе? деп сұралды. Барлығы иә, Раббымызсың деді. Кейін барлығы зерелер халінде беліне кірді. Кейін Шамға келді. Мұнда балалары болды. Ұрпағынан қырық мың адамды көрді. Мың бес жүз жасында балаларына пайғамбар болды. Балалары түрлі тілдерде сөйледі. Жәбрейіл алейһиссалам Адам алейһиссаламға он екі рет келді. Ораза, күніне бір уақыт намаз және ғұсыл әмір етілді. Кітап беріліп физика, химия, медицина, дәрі өндірісі, математика ілімдері үйретілді. Сурйаниша, ибраниша және арапша тілдермен кірпіш бетіне көптеп кітап жазылды. Бір риуаят бойынша екі мың жасында жұма күні қайтыс болды. Хазреті Хауа анамыз қырық жылдан кейін қайтыс болды. Қабірлерінің Құдыста немесе Минада Мәсжиди Хифте немесе Арафатта екендігі туралы риуаяттар бар.(Нишанжызада уә Салеби)
Бірқатар аңыздарға да үңілер болсақ, адам баласы еш нәрседен пайда болған жоқ, өздері жаратылды деп те айтып жатады.Одан бөлек тотемдік діни көзқарас адамдардың пайда болуын тотемдік жануарлармен байланыстырады. Қазақ өзін көк бөріден тараған деп санап, оның азу тісін тұмар ретінде тағып және ол азу тіс күш береді, бізді қорғап жүреді деп сенген.

Адамның шығу тегі туралы негізгі тұжырымдар

Адамның пайда болуының мәні ғылым философиясында маңызды орынға ие. Оның өзге тіршілік көздерінен ерекшелігі не деген сұраққа антика дәуірінің ойшылдарынан бастап, қазіргі таңға дейін ғалымдарды толғандыратын маңызды сұрақтардың бірі. Діни насихаттамаларда адамды құдай жаратады, олардың жаны мәңгілікпен байланысты деген көзқарастар ұсынылса, антикалық ғалымдар оның ойлау қабілетінбарлық тіршілік атаулыдан бөліп қарастыруды ұсынады. Орта ғасырлық кезең адам санасының дінмен шырмалған кезі болса, гуманист ғалымдар табиғаттағы адам рөліне жоғары баға берді.
Адамның қалай пайда болды деген сұраққа жауап, басқаша айтқанда, антропогенез қалай өтті, ғасырлар мен мыңжылдықтар бойы қызу пікірталастардың тақырыбы болды.
Антропогенез процесін антропология зерттейді - адамның пайда болуы мен эволюциясы, адам нәсілдерінің қалыптасуы және адамның физикалық құрылымының өзгеруі туралы жалпы ілім.
Жаратылыстану тұрғысынан, ең алдымен, Homo sapiens түрлерінің пайда болуы мен эволюциясы туралы, оның жануарлар әлеміндегі орнын анықтауда, оның басқа приматтармен байланысын анықтауда, сондай-ақ адамның олардан айырмашылығын анықтауда мәселені шешу қажет.
Қазіргі уақытта адамның шығу тегі туралы бес негізгі түсінік осы сұрақтарға жауап беруге тырысуда:
Креационизм - адамды Құдай немесе әлемдік ақыл жаратқан;
Биологиялық тұжырымдама - адам биологиялық өзгерістерді жинақтау арқылы маймылдармен ортақ ата - бабалардан шыққан;
Еңбек тұжырымдамасы - маймыл тәрізді адамның пайда болуында ата - бабаларды адамдарға айналдырған еңбек шешуші рөл атқарады;
Мутациялық тұжырымдама - приматтар табиғаттағы мутациялар мен басқа да ауытқуларға байланысты адамға айналды;
Ғарыштық тұжырымдама - бұл жер бетіне қандай да бір себептермен келгендердің ұрпағы немесе жаратылысы ретіндегі адам.

Антропогенездегі креационизм

Бұл тұжырымдама тарихи тұрғыдан бірінші болып пайда болды, өйткені дін ғылымнан әлдеқайда бұрын пайда болған және адамның шығу тегі мен мәні туралы сұрақтарға алғашқы жауаптарды дін берген. Діннің даму деңгейіне байланысты бұл сұраққа бірнеше жауап бар.
Сонымен, әдетте дамыған тотемистік мифтері бар жазылмаған халықтар тотемдік ата - бабаның (әдетте бұл өсімдік немесе жануар немесе кейбір жансыз зат) алғашқы адамға айналғанын және олардың тұқымын қалай бастағанын айтады. Мысалы, өздерін кесірткенің ұрпағы деп санайтын австралиялықтар өздерінің тотемдік ата - бабалары солтүстіктен қалай келгенін айтады және сол жерден саусақтары мен тістері желімделген, құлақтары мен көздерімен жабылған өзін - өзі өсіретін дәрменсіз адам эмбриондарын тапты. Ол бұл эмбриондарды бір - бірінен тас пышақпен бөліп, көздері мен құлақтарын ашып, от алуға, тамақ дайындауға және т.б. үйретті.
Табиғаттың күштерін бейнелейтін, көптеген құдайларға деген сенімге негізделген пұтқа табынушылық діндерде адам осы құдайлардың жаратылысы болып саналады. Сонымен, ежелгі шумерлер алғашқы адамдарды балшықтан жасалған құдайларды оларға қызмет ету үшін жасаған деп сенген. Кейде адамдар құдайлардың тікелей ұрпағы бола алады. Мысалы, ежелгі гректер көптеген батырларының ата - бабаларын олимпиадалық құдайларға, көбінесе Зевске көтереді.
Христиандық немесе ислам сияқты монотеистік діндерде әлем мен адамның жаратушысы болып саналатын жалғыз Құдай бар. Сонымен, Киелі кітапта, христиандардың қасиетті кітабында, жаратылыстың 6-шы күнінде Құдай бүкіл жерді иемдену үшін адамды өзінің бейнесінде және ұқсастығында жаратқан деп айтылады. Ол адамды жердегі күлден шығарып, оған өмірдің тынысын берді. Содан кейін ол Хауааны адамның қабырғасынан жасады.
Құранда Алланың адамды балшықтан қалай жаратқаны, оны тамшыға айналдырғаны, одан қан ұюы, содан кейін ет пен сүйектің бір бөлігі туралы айтылады. Осыдан кейін ол сүйектерді етпен жауып, адамды басқа жаратылыста өсірді. Мұндай мәлімдемелер тек сенім нысаны бола алады, бірақ ғылыми дәлел емес. Сонымен қатар, әлемнің діни бейнесіне сәйкес келмейтін бірқатар фактілер анықталды. Олардың арасында адамға ұқсайтын, бірақ адам емес тірі тіршілік иелерінің қалдықтарының табылуыда бар.
Сондықтан, ғылым пайда болғаннан бері ғалымдар адамның шығу тегі туралы басқа түсіндірмелерді іздей бастады.

Ғарыш тұжырымдамасы

Дәлелдеу дәрежесі бойынша бұл көзқарас креационизм тұжырымдамасына жақын. Ол 60 ғасырдың 20 - жылдарында пайда болды. Космонавтиканың жетістіктері мен ғылыми фантастикалық әдебиеттің өсіп келе жатқан танымалдылығының әсерінен, бұл тұжырымдаманы жақтаушылар жер бетіндегі адам шетелдіктердің (инопланетян) араласуы нәтижесінде пайда болды деген тұжырымға келеді. Бұл жағдай алдын ала ойластырылған немесе кездейсоқ апаттың нәтижесінде бөтен ғарыш кемесінің жерде қалуының әсерінен болуы мүмкін.
Ең егжей - тегжейлі ғарыштық тұжырымдаманы Э.Фон Даникен "Болашақ туралы естеліктер" кітабында айтқан. Оның пікірінше, бірнеше миллион жыл бұрын жер үсті өркениетінің хабаршылары біздің планетамызға келіп, мақсаттарын басшылыққа ала отырып, гоминидтердің генетикалық аппаратына өзгерістер енгізді, осылайша адамның пайда болуына себеп болды. Кейінірек олар үй жануарларын бақылау және оларға көмектесу үшін біздің планетамызға тағы бірнеше рет келді. Бұл көзқарасты дәлелдеу үшін кітапта палеоконтактілердің көптеген дәлелдері келтірілген.

Биологиялық тұжырымдама

Бұл тұжырымдаманың қалыптасуының алғышарттары бүкіл әлемді бақылауға және зерттеуге қол жетімді ететін ұлы географиялық ашылулар дәуірінде пайда болды. XV ғасырдан бастап еуропалықтар басқа дәстүрлер мен әдет - ғұрыптарға ие көптеген түрлі елдер мен халықтар туралы білді. Бұл халықтардың көпшілігі тас дәуірінде болған. Бастапқыда халықтар өздерінің даму деңгейінде ерекшеленеді деген сенім басым болды, өйткені Құдай оларды осылай жаратқан деген пікірде болған.
XIX ғасырдың бірінші жартысында ғалымдар антропосоциогенездің ғылыми теориясын жасау үшін жеткілікті материал жинады. Қарапайым адамға тиесілі көптеген тас құралдарын жинаған француз археологы Перттің зерттеулері ерекше орын алады. Ғалым адамның пайда болу уақытын библиялық 6 мың жылдан алыс уақытқа ауыстырды. Консервативті топтар ашқан бұл ашылуларға қарамастан, олар ғасырдың ортасында танылды, археологтар "палеолит" және "неолит" терминдерін қолдана бастады.
Осы уақытқа дейін ғылым антропосоциогенез теориясының пайда болуының теориялық алғышарттарын қосты. Олардың ішіндегі ең маңыздысы эволюционизм идеяларының биологияға енуі болды. Бірақ органикалық әлемнің эволюциясын мойындай отырып, тіпті ең батыл жаратылыстанушылар да адамды жануарлар мен өсімдіктермен қатар қоюға батылы жетпеді. Тіпті 1809 жылы жарық көрген алғашқы Эволюциялық тұжырымдаманың авторы Дж.Б.Ламарк адамның шимпанзеден пайда болуы мүмкін деп болжады, бірақ оны одан әрі дамыту мүмкін емес деп санайды. Ол адам тек жануарлардан ғана емес екендігі туралы ескертумен шектелді.
Шешуші, шынайы революциялық қадамды 1871 жылы өзінің "Адамның шығу тегі және жыныстық таңдау" кітабын шығарған Ч.Дарвин жасады. Онда Ч.Дарвин Үлкен нақты материалда екі маңызды ережені негіздеді:
Адам ата-бабаларының жануарларынан шыққан;
Адам қазіргі гуманоидты маймылдармен байланысты, олар адаммен бірге ежелгі бастапқы формадан шыққан.
Осылайша антропогенездің симиальды (маймыл) тұжырымдамасы пайда болды, оған сәйкес адам мен қазіргі антропоидтар алыс геологиялық дәуірде өмір сүрген және африкалық маймыл тәрізді тіршілік иесі болып табылатын жалпы ата - бабадан ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.