БАСТАУЫШ СЫНЫПТА ОҚУДЫ ҰЙЫМДАСТЫРУДЫҢ ФОРМАЛАРЫ

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 19 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министірлігі
М.Мәметова атындағы Қызылорда педагогикалық жоғары колледжі

Қорғауға жіберілді
ПЦК төрайымы:
__________________________
______________________2024 ж.

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: Бастауыш сынып сабақтарын оқу танымдық экскурсия ретінде ұйымдастырудың тиімділігі
Мамандығы:
Біліктілігі:
Тобы: ББ-Б-20
Пәні: Педагогика
Орындаған: Мәмбетиярова Альбина
Ғылыми жетекші:

Қорғалды:
Бағасы:

Қызылорда, 2023-2024
МАЗМҰНЫ:

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
II. НЕГІЗГІ БӨЛІМ.
І. БАСТАУЫШ СЫНЫПТА ОҚУДЫ ҰЙЫМДАСТЫРУДЫҢ ФОРМАЛАРЫ
1.1. Экскурсия оқу - тәрбие үрдісін ұйымдастыру формасы ... ... ... ... ... ... ... ..4 - 5
1.2. Экскурсия даярлау және өткізу әдістемесі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... 6 - 9
1.3 Оқушылардың оқу - танымдық іс-әрекеттерді ұйымдастыру әдістері ... ...10 - 12
ІІ. ТАРАУ БАСТАУЫШ СЫНЫПТА ОҚЫТУДЫ ҰЙЫМДАСТЫРУДЫҢ ТҮРЛІ ФОРМАЛАРЫН ПАЙДАЛАНУДЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК НЕГІЗДЕРІ
2.1 Бастауыш сыныпта оқытудың түрлі формаларын пайдаланудың бүгінгі күнгі ерекшеліктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..13-16
2.2 Экскурсия түрлері және кезеңдері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...17-20
2.3 Экскурсия педагогикалық үрдіс ретінде ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .21-22
ІС-ТӘЖІРИБЕЛІК БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...23-24
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 24 ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..25

КІРІСПЕ

Тақырыптың өзектілігі: Эксукрсия - оқушыларды нақтылы заттармен және құбылстармен табиғи күйінде таныстыруды қамтамасыз ететін оқу формасы.
Олар белгілі оқу немесе сыныптан тыс жұмыс жоспары бойынша өткізіледі. Физикалық экскурсиялар оқу жұмысын жандандырады, оқушылардың ғылымға деген құштарлығын арттырады, олардың білім құмарлығы мен талаптылығын күшейтеді. Оқу жылы ішінде экскурсия өткізу үшін арнаулы күндер бөлінедіә. Бұл күні оқушылар мектепте оқымайды.
Зерттеу нысаны:
Зерттеу пәні:
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан жолы - 2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ Жолдауы. - Астана, 2013.
Зерттеу жұмысы барысында Қызылорда облыстық Ә.Тәжібаев атындағы және М.Мәметова атындағы Қызылорда педагогикалық жоғары колледжінің кітапхана қорындағы кітаптар мен журналдар пайдаланылды.
Зерттеу міндеттері: Ғылыми әдебиеттер, баспасөз және әдістемелік еңбектерді оқып, сараптау.
Курстық жұмыстың құрылымы: Кіріспе, негізгі бөлім, қорытынды және тәжірибелік бөлімдерден тұрады. Негізгі бөлім екі тараушадан тұрады. Сонымен қатар, жұмысты жазу барысындағы жоспар мен жұмыстың соңында пайдаланылған әдебиеттер берілген. Ең алдымен қазақ тілі сабақтарында критериалды бағалау жүйесін тиімді пайдалану.

І. ТАРАУ. КРИТЕРИАЛДЫ БАҒАЛАУ ЖҮЙЕСІ
1.1 Экскурсия оқу - тәрбие үрдісін ұйымдастыру формасы
Экскурсия оқу-тәрбие үрдісін ұйымдастыру формасы ретінде, бақылау жүргізуге, табиғи жағдайда заттарды, құбылыстарды, процестерді зерделеуге мүмкіндік береді. Өлкетану бойынша кіші мектеп оқушыларымен жұмыстың қолжетімді түрлерінің бірі табиғатқа жасалынатын экскурсиялар болып табылады. Олар балаларды тек қана бақылауға ғана емес, сонымен қатар көруге, қоршаған ортаны зерттеуге, өз ортасында жаңа және қызықты нәрселерді табуға үйретеді. Оқу бағдарламаларына сәйкес, бастауыш сынып оқушылары өз ауданы, ауылы, қаласы шегіндегі табиғат объектілерімен танысады. "Экскурсия" сөзі латын тілінің сөзі "экскурсиодан"шыққан. Орыс тілінде бұл сөз XIX ғ. еніп, бастапқыда "қашып кету, әскери шабуыл", содан кейін "сапарға шығу , сапар"дегенді білдіреді. Кейінірек "ия" сөзі қосылып, (экскурсия) атауы пайда болды.
Экскурсия - мектептен тыс өткізілетін оқу материалдарын меңгеруге бағытталған оқу үдерісін ұйымдастыру нысаны. Экскурсияға бүкіл сынып қатысып, экскурсия материалдары жинақталады. Сондай - ақ, экскурсия егер топпен өткізілетін болса, сыныптан тыс жұмыс түрі болып саналады.
Экскурсиялар жалпы білім беру мекемесінен тыс балаларды табиғатпен таныстыру бойынша сабақтардың ерекше түрі болып табылады. Мазмұны бойынша оларды екі түрге бөледі. Біріншісі - орманға, саябаққа, шабындықтарға, су айдынына экскурсия болса, екіншісі - ауыл шаруашылық объектілеріне: бақшаға, оранжереяға, алаңға жасалынатын экскурсиялар болып табылады.
Табиғаттану экскурсиялары кезінде балалар қоршаған ортаны қорғауға және қайта құруға бағытталған адамдардың еңбегін жиі бақылап отырады. Мысалы, орманда кіші мектеп оқушылары өсімдіктер мен жануарлар дүниесімен танысып қана қоймай, үлкендердің жас ағаштарды қалай отырғызатынын, қураған ағаштарды қалай жинайтынын, жабайы жануарларды қалай азықтандыратынын және т. б. көреді.
Басқа жағынан, ауыл шаруашылығы нысандарында педагог олардың назарын ересектердің еңбегіне ғана емес, сонымен қатар өсімдіктердің өсуіне (бақшада, жылыжайда), жорамалдар мен жануарлардың өмір сүру салтына (құс қорасында, аң фермасында) назар аударады. Әрине, ауылдық жерлерде экскурсия жүргізу үшін нысанды таңдау оңайырақ. Бірақ қала жағдайында бастауыш сынып оқушыларын табиғатпен таныстыру үшін барлық мүмкіндіктерді іздеген жөн. Осы мақсатта саябақтарды, скверлерді, биостанцияларды, жылыжайларды пайдалану ұсынылады; балаларды осы шағын аудан мектептерінде жүргізілетін юннаттық жұмыспен таныстыру; жолдарды, көшелерді, алаңдарды көгалдандыру мен абаттандыруды бақылауды ұйымдастыру; қалаға шығуды ұйымдастыру ұсынылады.
Экскурсия педагогикалық үрдіс ретінде өзіннің ерекшеліктерін ие. Оларға көрнекіліктің жоғары дәрежелігін, берген және зерттеген материалдың нақты тақырыптылығын, оқитындарға білімдерді беруінің дамыған әдістемесін, елестетуінің белсенділігін жатқызуға болады.экскурсияның ерекшілігі - оның қатысушыларына қысқа уақытындағы әсер етуінінде (көбінесе, бір сағаттан үш-төрт сағатқа дейін).
Педагогиканың негізгі талаптарын меңгеріп алғаннан кейін, экскурсия жүргізушісі экскурсия барысында аудиторияға білімдерді беруінің, оқыту мен тәрбиелеу құралдарының ең эффективті формаларын белсенді түрде пайдаланады. Экскурсия жүргізушінің кәсіби шеберлігіне қойылатын жоғары талаптар, экскурсияның өзінен педагогикалық үрдісті (яғни білім беру, тәрбиелеу және адамдардың жалпы дамуының жиынтығы) болып көрсететіндігімен түсіндіріледі.
Экскурсия жүргізушінің шеберлігінің құрамдас бөлігі - педагогикалық техникасына ие болуы. Оның құрамдас бөліктері: тілдік шеберліктері, яғни дұрыс, ұғымды, әдемі сөйлеу, өзіннің сөйлеуін айқын түрде интонациялау, сөйлеуінде белгілі ойлар мен сезімдерді білдіру шеберлігі; мимикалық айқындылық, нақты қимылдар, айқын қарау; өзіннің эмоционалдық (психикалық) күйін басқару, жылы шырайлылық, тілектестік болу шеберлігі; режиссерлік пен актерлік шеберліктердің элементтерін меңгеруі болып табылады.
Экскурсия жұмысының мақсаты оқушылардың сабақта алған теориялық оқу материалдарын практикамен жалғастыру, бекіту. Сондықтан оқыту процесінде оның маңызы зор. Ол барлық оқу пәндерінде, әсіресе физика, химия, биология, тарих және еңбек сабақтарында кеңінен қолданылады. Бұл оқушыларды оқу процесін бақылай білуге жаттықтырады және оқу материалын өмірмен байланыстыра алуға үйретеді.
Экскурсия сабағын өткізу орнына: мектептің оқу алаңына, табиғат аясына, ауыл шаруашылығына, өндіріске, көрмелерге, музейге бару т.б. нысаналар жатады. Оқыту процесін бұлай ұйымдастыру мұғалімнен зор ұйымдастыру жұмысын талап етеді. Экскурсия түрінде жақсы өткізілген әрбір сабақ оқушыларға нақтылы фактілер мен құбылыстарды жақсы оқып үйренуге, өз түсініктерін кеңейтіп, білімдерін бекітуге мүмкіндік береді. Экскурсия сабақтарында мүғалім оқушыларға оның тақырыбы мен мақсатын алдын ала түсіндіреді. Соның негізінде оқушылар нақтылы заттарды байқап, оларға бақылау жасайды.
Оқытуды экскурсия жолымен ұйымдастырудың үш түрі бар:кіріспе экскурсия деп аталады.
Ол Біріншісі сабақта күрделі тарау, тақырыптарды өтер алдында үйымдастырылады. Экскурсияның бүл түрін бастауыш және орта сыныптарда алдын ала өткізсе, олар үшін сабақ өте қызықты жағдайда болады.
Екіншісі - ілеспелі экскурсия деп аталады. Ол белгілі бір тақырыпқа арналып, сабақ барысында оның орта шенінде немесе өн бойында жүргізілуі мүмкін.
Үшіншісі - қорытынды экскурсия. Ол күрделі тарау немесе тақырыпты өтіп болғанан кейін оқушылардың сабақтар жүйесінде алған теориялық білімдерін пысықтау, бекіту мақсатын көздейді.
Экскурсия сабағының нәтижелі өтуі негізінен мүғалімнің алдын-ала дайындық жұмыстары мен өткізу орнын дұрыс таңдай білуіне байланысты болмақ.
1.2 Экскурсия даярлау және өткізу әдістемесі

Экскурсияны өткізу әдістемесі объектілерді көрсетудің ең жақсы тәсілдерін, олар мен объектілермен байланысты оқиғалар туралы әңгімелерді анықтау міндеттерін шешеді. Экскурсияны өткізу әдістемесі көрсету мен әңгіме арасында байланыс пен өзара іс- қимылды талап етеді.
Әр экскурсияга көрсету мен әңгіменің төрт арақатынасы тән, олар тақырып, объектілердің орналасуы, экскурсиялық топтың құрамы сияқты факторларға байланысты:
- әңгіме көрсетілім алдында жүргізіледі (экскурсоводтың басшылығымен объектіні бақылау жүргізіледі);
- көрсету мен әңгіме бір мезгілде өтеді (экскурсовод баяндайтын объектілерді бақылау жүргізіледі);
-әңгімеден кейін көрсетілім жүреді(тарихи оқиғалар сипатталады, қаланың сипаттамасы беріледі);
- көрсету мен әңгіме болмайды (нысандарды өз бетінше бақылау және алған білімді меңгеру жүреді).
Көрсету әдістемесі тәрбие және мәдени жұмыстың басқа формаларында қолданылатын әңгімеге қарағанда әдістеменің неғұрлым күрделі бөлігін көрсетеді. Экскурсиялық көрсетілім үлкен мағыналы жүктемені алып, экскурсияның құбылыс ретінде болуын анықтайды. Көрсету тәсілдері бақылауды жеңілдетуге мүмкіндік береді, өз бетінше тексеру кезінде байқалмайтын ерекшеліктерді анықтайды, ескерткішті ойға бөліп көрсетуге, жетіепейтін бөліктерді пайымдауға, бұрынғы оқиғалар мен бұрынғы объектілерді, қоршаған жерлерді ұсынуға мүмкіндік береді.
Экскурсиялық көрсетілімнің үш деңгейі бар:
- алдын ала қарау (экскурсанттарды кеңістікте бағдарлау);
- объектіні асқа объектілер жиынтығына бөлу;
- объектілерді егжей-тегжейлі бақылау.
Экскурсия - бүл екі маңызды үрдістің нәтижесі: оны дайындау және өткізу. Олар өзара байланысты. Тіпті ойластырылған дайындық кезінде, егер оны сауатсыз өткізсе, экскуреияның жоғары сапасын қамтамасыз ету мүмкін емес. Экскурсияны өткізу әістемесі экскурсанттарға экскурсияның мазмүнын оңай меңгеруге көмектеседі және екі бөлікке бөлінеді: көрсету әдістемесі және әңгіме әдістемесі. Экскурсиялық әдістеме пгалғаи бөліктердің жиынтығы ретінде экскурсиялар турлеріне (қилалық, қала сыртындағы, өндірістік, мұражайлық) және әр і ақырыпка қатысты өзіндік ерекшеліктері бар. Ерекшеліктер эсскурсия түрімен, оның тақырыбымен, топ қүрамымен анықталады. Қарапайым көпшілік аудиторияға және кәсіби оқу жүйесінің тыңдаушыларына арналған экскурсияларды өткізу әдістемесінде айырмашылықтар бар, экскурсияның жаяу жүргіншілері, автобус жэне т. б. ерекшеліктері бар. Көрсету және әңгіме экскурсияның негізгі элементтері, экскурсовод қызметінің түрлері болып табылады. Ал көрсету әдістемесі мен әңгіме әдістемесі-экскурсиялық әдістеменің екі негізгі бөлімі. Көрсету әдістемесі-көлемі мен күрделілігі бойынша экскурсиялық әдістеменің бөлігі. Әңгіме әдістемесі-әдістеменің бірінші бөлігіне қатысты бағынышты сипатқа ие аз бөлігі. Көрсету әдістемесі күрделі, себебі ол өзіндік ерекшелігі бар және әңгіме әдістемесіне қарағанда тәрбие қолданылмайды. Сондықтан басқа әдістемелерден әдістемелік тәсілдерді алу мүмкін емес. Жоғарыда айтылғандарды ескере отырып, келесі қорытындылар жасауға болады:
- кең мағынада экскурсияларды өткізу әдістемесі өз мақсаттары (бойынша әр түрлі экскурсиялар тақырыптарын зерттеу барысында тапсырмалар мен талаптар, көрсету тәсілдері мен әңгіме жүйесі болып табылады.;
- нақты экскурсияны өткізу әдістемесі объектілерді көрсету бойынша экскурсоводтың іс-қимыл бағдарламасы, оларды экскурсанттардың бақылауын ұйымдастыру, көрсету мен әңгіменің белгілі бір әдістемелік тәсілдерін пайдалану болып табылады.;
- экскурсиялар жүргізу әдістемесі бір жағынан, ғылыми пәнге жақын, ал екінші жағынан-ол осы пәннің талаптарын жүзеге асыруды білдіреді.
Мұғалім экскурсия болатын нысананы алдын ала барлап, содан кейін оқушыларға оның мақсатын түсіндіреді. Мақсатына қарай оның жоспары жасалады. Руссо балалардың сезімін дамыту үшін, олармен табиғатқа экскурсия жасау қажеттігін дүрыс деп тапты. Оқытудың бүл түрі тек ХІХ ғ. бастап қолданыла бастады. Оны Ресейде Л. Н. Толстой үйымдастырған Ясная Поляна мектебінде кеңірек пайдаланды.
Оқыту жұмысын ұйымдастырудың факультатив түрі оқушылардың сұранысы мен қызығушылығы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.