Сапа менеджмент жүйесінің мазмұны
Нормативті сілтемелер
Осы дипломдық жобада келесі нормативті құжаттарға сілтемелерді қолданады:
ҚР СТ 9001 2001 Сапа менеджмент жүйесі. Жалпы сөздік
ҚР СТ 9001 2001 Сапа менеджмент жүйесі.Талаптар
ҚР СТ 9001 2001 Сапа менеджмент жүйесі.Қызметтерді жақсарту туралы ұсыныстар.
Анықтамалар
Осы дипломдық жобада келесідей анықтамалар қолданылды:
Сапа жүйесін кәсіпорынға енгізу нәтижесінде қызметкерлердің жұмыс істеу тәртібі артады, шығындар азаяды, еңбек сапасы жақсарады, процестерді басқару жоғарлайды, сапаны қамтамасыз ету шығындары күрт төмендейді, кәсіпорынның нарықтағы жағдайы берік болады, өндіріс нәтижесінің жоғарғы деңгейін қамтамасыз етеді.
Сапа менеджменті жүйесі -- өнімнің сапасын үнемі арттыруға, тұтынушылардың қанағаттанушылығына және ұйым қызметінің тиімділігіне бағытталған сапалы басқару жүйесі.
Сапаны жалпы басқару (ағылшынша Total Quality Management, TQM) -- барлық ұйымдық процестердің сапасын үзбей жоғарлатудың жалпы ұйымдастырушы әдісі.
Белгілер мен қысқартулар
Осы дипломдық жобада келесідей белгілер мен қысқартулар қолданылды:
ТР-Техникалық регламент
ТК-Техникалық комитет
БТ - Биотехнология
МБ - Микробиология
М.О - Микроорганизм
СҚ-сүт қышқылы
П-Пастеризация
МО - Микроорганизмдер
Кіріспе
Дипломдық жобаның өзектілігі - Бүгінгі таңда тұтыну нарығы әртүрлі өнімдермен қаныққан және сапа сияқты критерий тұтынушыларды таңдауда шешуші рөл атқарады. Осылайша, жоғары сапа өндірушіге тұрақты пайда әкеледі.
Тиімді дамып келе жатқан жұмыс істеп тұрған әрбір кәсіпорын нарықта өзінің бәсекеге қабілеттілігін арттыруға тырысады, бірақ өнімнің қауіпсіздігін қамтамасыз етуді әрдайым қадағаламайды, бұл оның бастапқы сапасына әсер етеді. Көбінесе өнімнің бұл түрі тұтынушының талаптарына сәйкес келмейді, керісінше оның бәсекеге қабілеттілігін төмендетеді.Сондықтанда Қымыз Саубол ЖШС қарқынды дамуы үшін СМЖ жүйесін енгізуді жоспарладық.
Дипломдық жобаның мақсаты: Қымыз Саубол ЖШС-де ИСО 9001 стандартын енгізу үшін құжаттарды дайындау. Сапа саласын қарқынды даму үшін сонымен қатар тұтынушылардың қанағаттандыру мақсатында СМЖ жүйесін жоспарлау.
Міндеттері: - ИСО 9001 стандартының сапа саласындағы басты рөлі;
- ИСО 9001 стандартының даму тарихы;
- Сапа менеджмент жүйесін жоспарлау;
- Сапа саясатын дайындау;
- Құжаттарды дайындау.
Зерттеу обьектісі - Қымыз Саубол ЖШС-де ИСО 9001стандартын енгізу
1 Теориялық негіз
1.1 ISO 9001 стандартына шолу: оның мәні, пирнциптерімен талаптары
Ұсынылатын тауарлар мен қызметтердің жоғары сапасы-компанияның нарықтағы бәсекеге қабілеттілігінің, қызмет бағыты мен саласына тәуелсіздігінің кепілі. ISO 9001 сапа менеджменті жүйесінің сертификаты әртүрлі қызмет салаларында оңтайлы нәтижелерге қол жеткізу үшін барлық қажетті параметрлердің сәйкестігін растау ретінде кеңінен қолданылады.
ISO 9001 сертификаты-бұл компания жеткізетін тауарлар мен қызметтердің 25 жыл бұрынғы ISO 9001 стандартының талаптарына сәйкестігін куәландыратын, әр түрлі салаларда қолданылатын өнімнің сапасын бағалауға қол жетімділікті реттейтін құжат. Бұл стандарт бақылауды қамтамасыз етеді және түпкілікті тұтынушының түпкілікті өнімге тиімді және жүйелі көзқарасын қамтамасыз етеді.ISO 9001 сәйкестік сертификаты-әлемнің көптеген елдерінде танылған, жеткізілетін тауарлар мен қызметтер сапасының тәуелсіз көрсеткіші. ISO 9001 сертификаты-тұтынушыға олардың сұранысын кепілдендірілген жоғары деңгейде қанағаттандыруға дайын екендігін көрсетудің ең жақсы тәсілі. Компанияның бәсекеге қабілеттілігі мен имиджі өндірілетін өнімнің сапасына тікелей байланысты және халықаралық критерийлерге құжатталған сәйкестік нарықтағы позицияны едәуір нығайтуға мүмкіндік береді.
ISO 9001 стандартын енгізу компанияға нарықта не береді:
oo басқару процестерін оңтайландыру;
oo жаңа бизнес мүмкіндіктерін құру;
- қауіпсіз және сенімді қызмет немесе өнім жеткізушісі ретінде тұтынушылардың сенімін арттыру;
- бәсекеге қабілеттілікті арттыру;
- шығындарды азайту;
- компанияның нарықтағы позициясын сақтауға және жақсартуға көмектеседі.
ISO 9001 сертификаттау консалтингінің құны қандай?
9001 сертификатын алу үшін консалтингтік қызметтерді пайдалану туралы шешім қабылдағанда, баға ұйымның түріне және қызметкерлер санына байланысты өзгеруі мүмкін. Енді сіз шығындарды есептеу туралы сұранысты A-commerce веб-сайтында немесе телефон арқылы жібере аласыз. Алынған талаптарды талдап, одан әрі консультациялар өткіземіз [2].
Сертификатты қалай алуға болады?
ИСО 9001 сертификатын алу үшін сіз компанияның қызметтерін пайдалана аласыз және консалтингтік қызметтерге тапсырыс бере аласыз.болады. Команданың кәсібилігі және іс-қимыл алгоритмі ИСО 9001 сертификатын ең аз күш пен уақытпен алуға мүмкіндік береді. Өтінімді өңдегеннен және алдын ала консультациядан кейін, оның барысында біз қажетті құжаттардың толық тізімін хабарлаймыз, шарт жасалады, онда біздің жұмысымыздың барлық кезеңдері мен түпкілікті нәтижесі егжей-тегжейлі сипатталған, төлем жасау қажет.
Аванстық төлемнен кейін (ішінара немесе толығымен) тексеру процесі сертификаттаудан бұрын басталады. A-SERT компаниясына хабарласу арқылы сертификаттау органы берген ISO9001 QMS сертификатын қосымша процедураларға уақытты жоғалтпай уақытында алуға болады [1].
ҚР ның сапа менеджменті жүйесінің ISO9001 сертификатын алуға дайындық бойынша кеңестер. Барлық талаптарды орындаңыз, құжаттарды тез дайындаңыз, кәсіби және тәжірибелі қызметкерлер, қажет болған жағдайда дайын құжаттарды жеткізіңіз, төмен бағалар мен тиімді ынтымақтастық. Сапа менеджменті жүйесінің мазмұнының жалпы әдісі 1-суретте көрсетілген.
1-сурет. Сапа менеджмент жүйесінің мазмұны
Сапа менеджменті принциптері
Ұйымды және оның қызметін тиімді басқару белсенді және жүйелі басшылықты қажет етеді. Табысқа тек сапа менеджменті жүйесін енгізу және жұмыс орындарын сақтау арқылы қол жеткізуге болады. Мақсат - барлық мүдделі тараптарға өз қажеттіліктерін есептеуге және өз әрекеттерін үнемі жетілдіруге мүмкіндік беру. Ұйымды басқару сапа менеджментімен және басқа аспектілермен үйлеседі.
Ұйымның жұмысын жақсарту мақсатында менеджментті басшылыққа алатын сапа менеджментінің сегіз қағидасы тұжырымдалған.
а) тұтынушыларға Бейімделу
Ұйымдар өз клиенттеріне қызығушылық танытады, сондықтан олар өздерінің қазіргі және алдағы қажеттіліктерін түсініп, олардың талаптарын қанағаттандыруға және идеяларынан асып түсуге ұмтылуы керек.
б) атқарушы басқару қабылдағыштар ұйымның мақсаттары мен бағыттарының бірлігін қамтамасыз етеді. Олар ұйымның міндеттерін шешуде қызметкерлердің толық берілгендігіне ықпал ететін ішкі ортаны құруы және қолдауы керек.
в) қызметкерлерді тарту
Барлық деңгейдегі қызметкерлер ұйымның алғышарттарын құрайды және олардың толық қызығушылығы ұйымға өз мүмкіндіктерін тиімді пайдалануға мүмкіндік береді.
г) құқықтық тәсіл
Әрекет жағдайында және тиісті қорларды процесс ретінде басқарған жағдайда, әсерге тиімді қол жеткізіледі.
д) ЕО-ның өзара байланысты процестерін жүйе ретінде алуды, зерттеу мен басқаруды қамтитын маркетингке құрылымдық көзқарас ұйымның міндеттеріне қол жеткізуде тиімділік пен тиімділікке ықпал етеді.е) Ұдайы жақсарту.
Ұйым əрекетін ұдайы жақсарту оның өзгермейтін мақсаты ретінде қарау керек.
ж) Фактілерге негізделген шешімдерді қабылдау
Тиімді шешімдер деректер жəне ақпараттар талдауына негізделеді.
и) Жеткізушілермен өзара тиімді қатынастар.
Ұйым мен олардың жеткізушілері өзара байланысты және өзара тиімді, бұл екі жақтың да құндылықтарды құру мүмкіндіктерін арттырады. Сапаны басқарудың осы сегіз қағидасы ИСО 9000 кіші тобына кіретін сапа менеджменті жүйелерінің стандарттарының негізін құрайды1].
1.2 Стандарттың даму тарихы
Сонау 1986 жылы, сапа менеджменті алғашқы сатысында тұрған кезде, DQS Германияда алғашқы ISO 9001 сертификатын шығарды - сол кезде ол әлі де жобалық нұсқаға негізделген. ISO 9000 стандарттар сериясының алғашқы жарияланымы сапаны қамтамасыз ету жүйелерінің үлгісі ретінде 1987 жылы ғана орын алды. Бұл басқару жүйелерінің үздіксіз табыс тарихының басы болды. Осы сәтті сапа стандартының дамуы DQS тарихымен тығыз байланысты.
Сертификатталған басқару жүйесі арқылы сапа мүмкіндіктерін көрсету тұжырымдамасы бүгінгі күнге дейін 1 миллионға жуық ISO 9001 сертификаты бар екенін ескере отырып, күмәндануы екіталай. Бүгінгі таңда компаниялар сапа менеджменті жүйелерін жоғары басшылықтың тиімді құралы ретінде біледі. Бұл ашықтықты тудырады, күрделілікті азайтады және іс-әрекеттің қауіпсіздігін қамтамасыз етеді. Дегенмен, басқару жүйелері DQS сияқты бейтарап және тәуелсіз үшінші тарап бағалаған және сертификаттаған кезде әлдеқайда көп нәрсеге қол жеткізеді. Өйткені содан кейін - ISO 9001 тарихы атап өткендей-олар сонымен қатар өнімдерге немесе қызметтерге, демек, компания қызметінің нәтижелеріне қажетті сенімді қалыптастырады [2].
DQS: Германиядағы менеджмент жүйелерін сертификаттау жөніндегі алғашқы орган.
Неміс стандарттау институты e.V. (DIN) және неміс сапа қоғамы e.v. (DGQ) 198384 жылдары Германияда өте даулы мәселемен айналысты. Бұл менеджмент жүйелерін сертификаттау жөніндегі органның құрылуы туралы болды. Осы мақсатта олар ең маңызды салалық бірлестіктермен көптеген пікірталастар өткізді. Бастапқы ескертулерге қарамастан, олар ақыры қолдау білдірді.
DQS құрылған кезде Германия сол кезде сапаны қамтамасыз ету жүйелері деп аталатын сертификаттауды ұсынған алғашқы елдердің бірі болды. 1990 жылы DQS бүгінгі IQNet қауымдастығының негізін қалаушылардың бірі болды. Мақсат саланың өсіп келе жатқан халықаралық сипатын ескеру болды.
ISO 9001 стандарты және оның тарихы. ISO 9001 тарихы, егер қаласаңыз, 1979 жылы ISOTC 176 негізін қалаудан басталады. Халықаралық стандарттау ұйымының (ISO) техникалық комитеті бүкіл әлемде қолданылатын Сапа менеджментінің әмбебап стандартын әзірлеуі керек еді. 1975 жылдан бастап BSI әзірлеген қолданыстағы Британдық BS 5750 стандарты негізге алынды. Британдық стандарт Ұлыбританиядағы соғыстан кейінгі жылдардағы әскери-саяси жағдайға негізделген. Алайда, стандарттың алғашқы жобасы жарияланғанға дейін тағы алты жыл қажет болды. Осылайша, 1985 жыл ISO 9001 стандартының "нақты" тууын білдіреді, дегенмен ресми басылым 1987 жылға дейін болған жоқ. ISO 9001 негізгі кезеңдері жылдам алға:
1985. "ISO 9000" (ISO 90001234) сериясының алғашқы стандарттар жобасы шығарылды.
1986 жылы 28 тамызда DQS Германияда DIN ISO 9001 өрескел нұсқасы негізінде Дармштадттағы Hottinger Baldwin Messtechnik GmbH үшін алғашқы ISO 9001 сертификатын берді. Бұл ISO 9001 тарихындағы маңызды кезеңді білдіреді [3].
1987. ISO 90012 3 стандарттар сериясы Германияда DIN ISO стандарттары ретінде 20 элементтен тұратын сапаны қамтамасыз ету жүйелерінің демонстрациялық моделі ретінде жарияланды:
DIN ISO 9001 компанияның барлық салаларында сапа кепілдігін көрсету үлгісі ретінде: жобалау, әзірлеу, өндіру, құрастыру және тұтынушыларға қызмет көрсету.
DIN ISO 9002 өндіріс пен құрастыру кезінде сапа кепілдігін ұсыну моделі ретінде.
DIN ISO 9003 соңғы тексеру кезінде сапа кепілдігін ұсыну үлгісі ретінде.
Осы жаңа халықаралық стандарттар сериясының пайдасына көптеген ұлттық (салалық) стандарттар жойылды. Осылайша, жоспарланған үйлестіру сәтті болды. Көптеген елдерде стандарттар үкіметтердің сәйкестікті бағалаудың заңнамалық белгіленген процедураларының маңызды элементі ретінде танылды. Ұзақ уақыт бойы қарсылық көрсеткен кейбір салалық бірлестіктер қазір стандарттарды мұқият қарастырды. Олар тіпті автомобиль өнеркәсібі, медициналық жабдықтар өндірісі, авиация және тамақ өнеркәсібі сияқты қатаң нұсқаларын ұсынды. Осылайша, ISO 9000ff сериялы стандарттары iatf 16949 (автомобиль өнеркәсібі) сияқты басқару жүйелерінің бірқатар салалық стандарттарының үлгісі болып қала береді.
1994ж. ISO стандарттары белгілі бір уақыт аралығында, әдетте әр бес-алты жыл сайын қайта қаралады. Мұндай қайта қарау барысында тиісті стандарт әлі де техниканың ағымдағы деңгейіне сәйкес келе ме, оны қайта қарау керек пе, тіпті кері қайтарып алу керек пе, соны анықтайды. Мерзімді қайта қараудың мақсаты стандарт талаптарының ұйым жұмыс істейтін ағымдағы шарттарға сәйкестігін қамтамасыз ету болып табылады. Осылайша, ISO 9001 тарихы үздіксіздік пен сенімділікпен де сипатталады.
ISO 9001-дің алғашқы қайта қаралуы 1994 жылы болды. Алайда, ол кезде негізінен редакциялық немесе тұжырымдамалық сипаттағы бірнеше кішігірім түзетулер енгізілді.
ISO 9001: 2000 - 2000 жылғы Редакция, екінші жағынан, ISO 9001, ISO 9002 және ISO 9003-ті бір стандартқа түбегейлі қайта қарауға және біріктіруге әкелді.
Кепілдіктерден басқаруға тұжырымдамалық ауысу оның корпоративтік тәжірибе үшін маңыздылығына сәйкес келді. Осылайша, ISO 9001 ақыры жоғары басшылыққа берілді, яғни "тиісті корпоративтік басқару"іс жүзінде жауап беретін жерде. DQS өз тарапынан аудиттің бұл түрін ISO 9001-де процестерге бағдарланғанға дейін жүргізе бастады, осылайша көптеген сервистік компаниялар үшін сапаны басқаруға есік ашылды [4].
1.3 Сапаны басқарудағы стандартың рөлі
Сапаны басқару халықаралық тәжірибесі ИСО 9000 сериялы
халықаралық стандарттар пакетінде негізделген, ол 1987 ж. Наурызда стандартизация бойынша халықаралық ұжыммен қабылданды және периодты түрде жаңарады. 1994 ж. осы сериядағы стандарттардың екінші басылымы шықты, 2000 ж. бұл стандарттардың үшінші басылымы шықты. ИСО 9000 сериясындағы стандарттар талаптар жиынын құрайды, олар әртүрлі дәрежеде барлық өнеркәсіптерде орындалады (контракта анализі, құжаттаманы жүргізу, шығарылатын өнімді бақылау). Бұл жұмыстар жүйелі түрде емес, бөлім ретінде өткізіледі. Стандарттар бұл жұмыстардың жүйелі түрде өткізілуін, құжаттандырылған үдерістер негізінде нәтижелердің бекітілуін талап етеді.
Бұл стандарттардың ерекшелігі еркіндік болып табылады, дайындаушы ИСО 9000 бойынша сапа жүйелік құру немесе құрмауды өзі біледі, бірақ мұндай шешім қабылданғаннан кейін стандарттың талаптарын орындауға міндетті. Егер тиімді тапсырыс болса, онда контракт құру талабы сертификатталған сапа жүйесі бар болса, жиі өнеркәсіп басқарушысы сапа жүйесін тапсырыс беруші талабымен енгізеді. Ал сертификаттау бір нәрсеге сәйкестендіру бойынша жүргізіледі. ИСО 9000 сериясындағы стандарттар өнеркәсіптің жеке жұмыс сферасынан. Бұл стандарттардың маңыздылығы олардың әмбебаптылығы, яғни жұмыстың шектеусіз барлық түрінде қолданылуы. ИСО 9000 стандарттарында минималды талаптар қойылған, өнеркәсіптің көрсететін қызметтері немесе өндіретін өнімдеріне қарамастан ұжым сапаны қамсыздандыру талаптарына сәйкес болу керек. Егер сапаны басқару жүйесі көрсетілген стандарттар талаптарына сәйкес келсе, онда ол өнеркәсіптің көрсететін қызметтерінің немесе шығарылатын өнімдерінің сапасы талаптарға сай екенінің нақты дәлелі болып табылады. ИСО 9000 стандарттарының ерекшелігі сапа жөнінен ұжым басшылығының жауапкершілік дәрежесі болып табылады. Ұжым басшылығы сапа жағынан саясаттың жүргізілуіне, сапаны басқару жүйесінің жұмыс істеуіне, енгізілуіне, құрылуына жауап береді және осының бәрі құжаттарда нақты хатталуы керек. Басшылық міндеттеріне: мамандарды таңдау және өнімді өлшеу, бақылау, сынау жабдықтары үшін қажетті ресурстардың бөлінуі, сонымен қатар ақпараттық қамту үшін компьютерлік техника кіреді. Сонымен қатар осының бәрі құжаттарда нақты хатталуы керек. Басшылық біліктіліктің керекті деңгейін орнату керек және мамандардың уақытылы мамандығын жоғарылатуды бақылау керек, халықаралық ИСО 9000 стандарттары Қазақстанда ИСО 9000-2001 жеке стандарттары ретінде барлық жерде енгізілуде [4].
Қазіргі таңда стандарттар санын едәуір азайтты. ИСО 9001: 2000 Сапа менеджменті жүйесі - Талаптар. ИСО 9004: 2000 Сапа менеджменті жүйесі - жұмысты жақсарту үшін ұсыныстар. Осы екі стандарт сапа менеджменті жүйесін енгізу және жетілдіру үшін негізгі болып табылады. ИСО 9000: 2000 Сапа менеджменті жүйелері - Негізгі жайлары және сөздік. ИСО 10011: 2000 Сапа жүйесінің құжаттарының құрылымы. Сапа менеджменті жүйесінің құжаттамасына кіреді.
Сапа менеджмент жүйесінің құжатнамасына мыналар кіреді:
1. Сапа облысындағы мақсат пен саясат туралы арыз. Өндірістің сапа аумағындағы қызметі және жалпы бағыттары және ол жоғарыда негіз ретінде енгізілген. Ереже бойынша ол келесі аумақтарда қолданылады.
- жаңа техника мен технология;
- өнімді жаңарту немесе жаңа өнім;
- тұтынушыны қанағаттандыру және нарықты жаулап алу;
- әлеуметтік сұрақтар және қызметкерлердің канағаттануы;
- жабдықтаушылар, қалдықтарыдың төмендеуі, ресурстардың экономикасы.
2. Сапа басқармасы. Барлық сапа жүйелеріне жалпылай мәлімет беру. Құрылымдары ИСО 9001 стандарт құрылымына сәйкес болу керек.
Сапа басқармасын тағайындаудың маңыздысы оның жүйе құраушыларынан тұрады. Сапа басқармасы - концепті басты құжат, ол мекеме жайлы түсініктеме беретін визит картасы болып табылады. Сапа басқармасы сапа жүйесін енгізуде әрдайым анықтамалық функциясын орындайды, жұмыс күйін қолдайды. Ірі мекемеде сапа басқарма
иерархиясы болуы мүмкін:
- жалпы сапа басқармасы;
- әртүрлі бөлімдерге сапа басқармасы;
- әртүрлі өндіру үдерісімен, сонымен байланысты жобалау функциялары, материалдық-техникалық жабдықтау сапа басқармалары. ИСО 9001 стандартына сай, сапа жүйесі келесі элементтерден тұрып, әр қайсысы сапа басқармасының (4 пункті) бөлімінде жазылады:
1. Басқарманың жауаптылығы;
2. Ресурс менеджменті;
3. Өмірлік циклдің үдерісі;
4. Өлшем, анализ, жақсару.
Процедуралар, бөлімдермен орындалатын, сапа жүйесі документтерінің 2-деңгейін құрайды. Әрбір процедура құжат болып табылып, жалпы процедураны сипаттайды. Мұндай құжат бөлімнің
құрылымдық схема мен функционалдық міндеттері кіреді. Құрылымдық бөлімдер бір-бірімен функционалдық байланысы мен міндеттілігін көрсететіндіктен, мұндай процедураларды енгізу өте пайдалы [4].
ИСО 9001 стандарттарының талабына сай мекеме міндетті құжаттық процедураларды тағайындап, жұмыс барысында қолдау керек:
1. Құжаттаманы басқару;
2. Сапа жазбаларын басқару;
3. Ішкі аудиттерді өткізу;
4. Сәйкес келмейтін өніммен басқару;
5. Жөнделетін амалдар;
6. Алдын алатын шаралар.
1. Құжаттаманы басқару Мекемеде құжаттаманың тәртібін басқару қамтамасыз етеді. Олар анықталған жүйемен жасалынып, бір-біріне төлнұсқау және бір-біріне қарма-қарсы болмауы керек.
2. Нақты халықаралық стандарттарының талаптарына міндетті құжаттамалар үдерістер (құжаттама деңгейі, түсініктеме жазбаның тереңдігі мен нақтылығы) өз мекемесінің айналысатын қызметі мен көлеміне байланысты анықталады, үдерістің қиындығы және өзара қызметтері және қызметкерлердің дәрежесіне байланысты).
Құжаттамаларды басқару, сапа жайындағы жазбалар, ішкі тексерулердің өтуіне, өнімнің сәйкестік еместігін, ескерту қызметі және тағы
басқалары үдерістерге енеді.
3. Мекемеге үнемді жоспарлау үшін қамтамасыз ететін құжаттамалар, үдерістермен жұмыс істеу және оларды басқару; (бөлімшелер туралы жағдайлар, қызметкерлердің нұсқаулары, регламенттер, технологиялық нұсқамалар).
4. Сапа туралы жазбалар, оларды қатаң түрде мекеме талап етеді, жиналған тәжірибені, яғни мекеме жиналған жинақтарды қандай түрде сақтайтынын өзі біледі [4].
2 Қымыз Саубол ЖШС компаниясы
2.1 Компания тарихы
Компания негізінен 2007 жылдан бері жұмыс жасап келеді. Ауылшаруашылық өнімдеріне деген қажеттілігін қамтамасыз ету үшін жеке шаруа қожалығы ретінде құрылған болатын. Осы мақсатта ауылдық жерден үй және бес құлынды бие сатып алу арқылы жасалына бастады. Бұл биелерден күніне 12 литр қымыз алып отырдық. Ауыл шаруашылығын дамыту үшін 2008 жылы 16 бие сатып алынып, кең ауқымда қымыз шығару өндірі с ін ұйымда с тыру ғ а талпындық. Алайда, 5 биені сауып отыру мен 16 бас сауып үлгерту мүлдем екі түрлі жұмыс еді. Өнімнің дәмін, түсін және консистенциясын (тығыздығын) тұрақтандыратын химиялық қоспаларсыз өнім өндірудің дәстүрлі формасын сақтап қалуды көздеген компания қиындықтарға тап болды.
Өнеркәсіп өндірісін ұйымдастыру үшін 5 жыл уақыт кетті және 2012 жылы Галмарт супермаркетімен ең алғашқы келісім-шартқа қол жеткізді. Осы келісім-шарт әрі қарай дамуға өз септігін тигізді, өнімді бөтелкелерге құйып сатуға жол ашты, өндірістік кейбір үрдістерді автоматтандыруға, қала көлемінде кең ауқымды қымыз сатуды ұйымдастыруға алып келді. Даму кезінің бұл сатысында тұтынушылардың бөтелкеге құйылған өнімді тұтыну мәдениетінің төмен екендігіне көз жеткіздік. Қымыз бөтелкеде болған соң, тұтынушылар тарапынан оның табиғилығына деген күдік, сапасына деген сенімсіздік бар екенін байқадық.
2-cурет. Қымыз Саубол ЖШС компаниясының мекен-жайы
Бірақ, уақыт өте келе, компания тұрақты тұтынушыларды тауып, әрі қарай дамуға бет бұрды. 2- суретте компанияның орналасу аймағы көрсетілген
2.1.2 Компанияның даму жолы мен өнімдері
Астананың ашымал сүт өнімдерін нарықта әрі қарай дамыту мақсатында, дайын өнімді жеке сауда маркасымен шығарып сату үшін 2013 жылы Қымыз Саубол жеке кәсіпкерлігін тіркедік, логотип және фирмалық бренд жасалып шығарылды. Олардың Қазақстан Республикасы мен жақын шетел аумағында жұмыс жүргізу құқығы ресми тіркелді. Компанияның логативі мен алған сертификаттары келесі 3- суреттерде көрсетілген [5].
3- сурет. Компания логативімен, сертификаты
Қымыз Саубол компаниясының шығаратын қымыздары 4-5 суретте көрсетілді. Бір литр қымыз құрамындағы адам ағзасына қорытылатын ақуыз көлемі 20 грамм, демек, 100 грамм жұмсақ сиыр етіндегі ақуыз көлеміне теңбе тең. Қымыз құрамы таптырмайтын амин қышқылдарына бай әрі толық түрде қорытылатындығын атап өткен маңызды. Компанияның сертификаттары В-Қосымшсында көрсетілген.
4-сурет. Сауылған қымыз
5-сурет. Бөтелкеге құйылған қымыз
6 - сурет. Қымыз Саубол бөтекелері
7 - сурет. Қымыз құрамы
Компания таза ешқандай қоспасыз өнім шығарады.
2.1.3 Компанияның серіктестері
Қазіргі таңда компания өндірістік қуатымыз күніне 150 литрды құрайды. ҚР ПарламентМәжіліс асханасымен, ArkaST мейрамханалар желісімен, Алматы және Астана қалаларындағы Галмарт гипермаркетінің желісімен ұзақ мерзімді келісім-шарттарға қол қойылған. Сонымен қоса, Ресей Федерациясының шекаралас аумақтарынан Қымыз Саубол брендімен қымыз жеткізуге тапсырыстар түсіп жатқанын атап өткен жөн [5]. Бұл компанияның экспортқа бір табан жақындағанымыздың белгісі болып табылады. Компаниияның серіктестерін 8- суреттен көруге болады.
8-сурет. Серіктестер
Сонымен қоса, Астана қаласындағы Тұлпар ат-спорттық клубының аумағында негізгі өнім - жаңа сауылған бие сүтін сату ұйымдастырылған, бұл сүтті сауылғаннан кейін 20 минут ішінде ішу керек. Және де, осы клуб аумағында құнарлы өнімдердің бірі саумал (тәтті дәмі мен құнарлы бактериалды құрамы бар піспеген қымыз) да сатылады [5].
2.1.4 Өнім сапасына әсер ететі факторлар
Сапаға әсер ететін факторлар. Азық - түлік сапасына әртүрлі факторлар әсер етеді. Олардың аса көп маңыздыларына:шикізаттың сыртқы түрі мен сапасы, өндіру әдісі мен шарттары, буып-түю, тасмалдау мен сақтау жатады. Өнім сапасы оның құрамы мен технологиялық қасиеттеріне қарай анықталады. Шикізат сапасының негізгі көрсеткіштері болып ондағы тағамдық заттардың көп болуы жатады. Олардың мөлшері мен сапасы сәйкес стандарттармен көрсетіледі. Қымыздың сапасына әсер ететін факторларды Исикава диаграммасына енгіздік, 9-суретте көрсетілген.
9-сурет. Сапаға әсер ететін факторлар. Исикава диаграмасы
Сонымен қатар SWOT талдау әдісін қарастырдық. Яғни компанияға СМЖ жүйесін енгізу процесін талдаймыз. Қымыз Саубол ЖШС СМЖ жүйесін енгізу процестері анық 1-кестеде көрсетілді.
SWOT-талдау -- стратегиялық жоспарлау әдісі. Ол компанияға әсер ететін факторлардың төрт тобын талдаудан тұрады: күшті жақтар (strengths), әлсіз жақтар (weaknesses), мүмкіндіктер (opportunities) және қауіптер (threats). SWOT-талдау компанияны одан әрі дамыту туралы шешім қабылдау үшін қолданылады.
1- кесте SWOT талдау әдісі
S- МЫҚТЫ ЖАҚТАРЫ
-Қымыз СауболЖШС СМЖ енгізу өнімге сенімділік береді;
-Жұмыс процесін жылдамдатады;
- Сапаны жақсартады;
- Компанияның дамуына үлес қосады.
W-ӘЛСІЗ ЖАҚТАРЫ
- Қаражат жағынан шығындар болады;
- Процес уақыт талап етеді;
-Нәтиже болуы шамамен 1-2 жыл уақыт алады.
O- МҮМКІНДІКТЕР
-СМЖ енгізу ең алдымен даму мақсатында мүмкіндік береді;
- Қызметкерледің тәжірибесі мен білімі артады;
- Жұмыскерлер арнайы оқулардан өтеді;
-Шетелдік компаниялармен жұмыс жасауға болад:
T- ҚАУІПТЕР
-СМЖ енгізу барысындағы қателіктер;
- Уақыт тарапынан кешіктірулер;
-Нәтиже болмауы.
Компанияның қазіргі кезін салыстырғаннан кейін, СМЖ жүйесін жоспарлаймыз.
3 ISO 9001 стандартын енгізуді жоспарлау
Қажетті өзгерістер мен жақсартуларды анықтау.Компанияның сапа саласын жақсарту үшін алдымен өзгерістер қажет. Ең алдымен компанияныға төнетін қауіп - қатерлерді анықтаған жөн.Оларға:
- Қымыз шығару цехтарныдағы құрылғылардың ескіруі;
- Қызметкерлердің санынң жетіспеуі;
- Маркетинг саласының дамымауы;
- Басшылық тарапынан тексеру жұмыстарының жүргізілмеуі;
- Қызметкерлердің жауапкершілктерінің төмендеуі.
Осы мәселелерді шешу мақсатында жұмыстар жүргізілді. Олар:
- Жаңа технологияларды пайданалану мақсатында құрылғы апараттары сатып алынды;
- Біліктілікті арттыру мақсатында компанияға жаңа мүмкіндіктер әкелетін мамандар алынды;
-Маркетинг саласын дамыту мақсатында жеке брендеттерді дамыту үшін анайы маман мен әлеуметтік желілерде парақшалар ашылды;
-Қызметкерлердің аталған жұмыстарға байланысты жауапкершілікпен міндеттер жүктелді. Компания басшысы тексеру шараларын жүргізді.
3.1. Сапа саласындағы саясат
Қымыз Саубол ЖШС компаниясы өз клиенттеріне табиғи қымыз өнімін ұсынады. Ұсынылатын өнімінің сапасы ең жоғары деңгейде, бұл туралы барлық белгіленген стандарттарға толық сәйкестігін растайтын көптеген сертификаттар бар.
Миссия: Табиғи ұлттық тағамдарымызды ұсына отырып, тұтынушыларымызға сапалы қызмет көрсету.
Стратегия:Жоғары өндірістік әлеуетке ие бола отырып, Қымыз Саубол ЖШС сапа критерийі бойынша үздік шетелдік компаниялардан кем түспейтін бәсекеге қабілетті қызмет көрсету саласын жасауға бағытталған өзінің негізгі бағытын ұстанады.
Біздің міндетіміз - Компанияның шығарған өнімдерін қазіргі талаптарға сай етіп жасау, сондай-ақ құндылығымызды сақтай отырып қымыз сусынын әлемдік деңгейде көтеру.
3.2 Сапа менеджмент жүйесінің әзірлеу мен енгізу кезеңдері
10 - суретте кәсіпорынға СМЖ жүйесін әзірлеу кезеңдері көрсетілген.
10 - сурет. СМЖ құжаттарын дайындау барысындағы әрекет алгоритімі
Жоғарғы басшылықтың жауапкершілігі, оның міндеттері, белсеңді қатысуы Сапа менеджмент жүйесіні нәтежелі және тиімді болу үшін негіз болып табылады. Ол барлық мүдделі жақтарының пайда алу үшін. Тұтынушылардың қанағаттарын жоғарлатып, оған жетуге болады.
"Қымыз Саубол" ЖШС - нің директоры Сапа менеджмент жүйесіні енгізу туралы шешімді қабылдап, ол тиімділікпен қамтамасыздандыру міндеттерін өз қолына алады. Олар сапа саласындағы саясатында және мақсаттарында, сапа туралы құжатта, басшылық тарапынан Сапа менеджмент жүйесі талдау шығыс деректерінде болады. ҚР СТ ИСО 9001-2016 талаптарына сай директордың сапа менеджмент жүйесіндегі рөлі 2-кестеде көрсетілген.
2-кесте Компанияның басшылыққа жауаптылығы
№ пп
Шаралардың и
аталуы
Орын далу мерзімі
Орындауға жауап беруші
Енгізу жайында бұйрық(немесе басқа растайтын
құжат)
Бақылау
1
2
3
4
5
6
1
Кезең 1. Сапа менеджмент жүйесінің құжаттарын жасауға дайындық.
1.1
Қымыз Саубол ЖШС - ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Осы дипломдық жобада келесі нормативті құжаттарға сілтемелерді қолданады:
ҚР СТ 9001 2001 Сапа менеджмент жүйесі. Жалпы сөздік
ҚР СТ 9001 2001 Сапа менеджмент жүйесі.Талаптар
ҚР СТ 9001 2001 Сапа менеджмент жүйесі.Қызметтерді жақсарту туралы ұсыныстар.
Анықтамалар
Осы дипломдық жобада келесідей анықтамалар қолданылды:
Сапа жүйесін кәсіпорынға енгізу нәтижесінде қызметкерлердің жұмыс істеу тәртібі артады, шығындар азаяды, еңбек сапасы жақсарады, процестерді басқару жоғарлайды, сапаны қамтамасыз ету шығындары күрт төмендейді, кәсіпорынның нарықтағы жағдайы берік болады, өндіріс нәтижесінің жоғарғы деңгейін қамтамасыз етеді.
Сапа менеджменті жүйесі -- өнімнің сапасын үнемі арттыруға, тұтынушылардың қанағаттанушылығына және ұйым қызметінің тиімділігіне бағытталған сапалы басқару жүйесі.
Сапаны жалпы басқару (ағылшынша Total Quality Management, TQM) -- барлық ұйымдық процестердің сапасын үзбей жоғарлатудың жалпы ұйымдастырушы әдісі.
Белгілер мен қысқартулар
Осы дипломдық жобада келесідей белгілер мен қысқартулар қолданылды:
ТР-Техникалық регламент
ТК-Техникалық комитет
БТ - Биотехнология
МБ - Микробиология
М.О - Микроорганизм
СҚ-сүт қышқылы
П-Пастеризация
МО - Микроорганизмдер
Кіріспе
Дипломдық жобаның өзектілігі - Бүгінгі таңда тұтыну нарығы әртүрлі өнімдермен қаныққан және сапа сияқты критерий тұтынушыларды таңдауда шешуші рөл атқарады. Осылайша, жоғары сапа өндірушіге тұрақты пайда әкеледі.
Тиімді дамып келе жатқан жұмыс істеп тұрған әрбір кәсіпорын нарықта өзінің бәсекеге қабілеттілігін арттыруға тырысады, бірақ өнімнің қауіпсіздігін қамтамасыз етуді әрдайым қадағаламайды, бұл оның бастапқы сапасына әсер етеді. Көбінесе өнімнің бұл түрі тұтынушының талаптарына сәйкес келмейді, керісінше оның бәсекеге қабілеттілігін төмендетеді.Сондықтанда Қымыз Саубол ЖШС қарқынды дамуы үшін СМЖ жүйесін енгізуді жоспарладық.
Дипломдық жобаның мақсаты: Қымыз Саубол ЖШС-де ИСО 9001 стандартын енгізу үшін құжаттарды дайындау. Сапа саласын қарқынды даму үшін сонымен қатар тұтынушылардың қанағаттандыру мақсатында СМЖ жүйесін жоспарлау.
Міндеттері: - ИСО 9001 стандартының сапа саласындағы басты рөлі;
- ИСО 9001 стандартының даму тарихы;
- Сапа менеджмент жүйесін жоспарлау;
- Сапа саясатын дайындау;
- Құжаттарды дайындау.
Зерттеу обьектісі - Қымыз Саубол ЖШС-де ИСО 9001стандартын енгізу
1 Теориялық негіз
1.1 ISO 9001 стандартына шолу: оның мәні, пирнциптерімен талаптары
Ұсынылатын тауарлар мен қызметтердің жоғары сапасы-компанияның нарықтағы бәсекеге қабілеттілігінің, қызмет бағыты мен саласына тәуелсіздігінің кепілі. ISO 9001 сапа менеджменті жүйесінің сертификаты әртүрлі қызмет салаларында оңтайлы нәтижелерге қол жеткізу үшін барлық қажетті параметрлердің сәйкестігін растау ретінде кеңінен қолданылады.
ISO 9001 сертификаты-бұл компания жеткізетін тауарлар мен қызметтердің 25 жыл бұрынғы ISO 9001 стандартының талаптарына сәйкестігін куәландыратын, әр түрлі салаларда қолданылатын өнімнің сапасын бағалауға қол жетімділікті реттейтін құжат. Бұл стандарт бақылауды қамтамасыз етеді және түпкілікті тұтынушының түпкілікті өнімге тиімді және жүйелі көзқарасын қамтамасыз етеді.ISO 9001 сәйкестік сертификаты-әлемнің көптеген елдерінде танылған, жеткізілетін тауарлар мен қызметтер сапасының тәуелсіз көрсеткіші. ISO 9001 сертификаты-тұтынушыға олардың сұранысын кепілдендірілген жоғары деңгейде қанағаттандыруға дайын екендігін көрсетудің ең жақсы тәсілі. Компанияның бәсекеге қабілеттілігі мен имиджі өндірілетін өнімнің сапасына тікелей байланысты және халықаралық критерийлерге құжатталған сәйкестік нарықтағы позицияны едәуір нығайтуға мүмкіндік береді.
ISO 9001 стандартын енгізу компанияға нарықта не береді:
oo басқару процестерін оңтайландыру;
oo жаңа бизнес мүмкіндіктерін құру;
- қауіпсіз және сенімді қызмет немесе өнім жеткізушісі ретінде тұтынушылардың сенімін арттыру;
- бәсекеге қабілеттілікті арттыру;
- шығындарды азайту;
- компанияның нарықтағы позициясын сақтауға және жақсартуға көмектеседі.
ISO 9001 сертификаттау консалтингінің құны қандай?
9001 сертификатын алу үшін консалтингтік қызметтерді пайдалану туралы шешім қабылдағанда, баға ұйымның түріне және қызметкерлер санына байланысты өзгеруі мүмкін. Енді сіз шығындарды есептеу туралы сұранысты A-commerce веб-сайтында немесе телефон арқылы жібере аласыз. Алынған талаптарды талдап, одан әрі консультациялар өткіземіз [2].
Сертификатты қалай алуға болады?
ИСО 9001 сертификатын алу үшін сіз компанияның қызметтерін пайдалана аласыз және консалтингтік қызметтерге тапсырыс бере аласыз.болады. Команданың кәсібилігі және іс-қимыл алгоритмі ИСО 9001 сертификатын ең аз күш пен уақытпен алуға мүмкіндік береді. Өтінімді өңдегеннен және алдын ала консультациядан кейін, оның барысында біз қажетті құжаттардың толық тізімін хабарлаймыз, шарт жасалады, онда біздің жұмысымыздың барлық кезеңдері мен түпкілікті нәтижесі егжей-тегжейлі сипатталған, төлем жасау қажет.
Аванстық төлемнен кейін (ішінара немесе толығымен) тексеру процесі сертификаттаудан бұрын басталады. A-SERT компаниясына хабарласу арқылы сертификаттау органы берген ISO9001 QMS сертификатын қосымша процедураларға уақытты жоғалтпай уақытында алуға болады [1].
ҚР ның сапа менеджменті жүйесінің ISO9001 сертификатын алуға дайындық бойынша кеңестер. Барлық талаптарды орындаңыз, құжаттарды тез дайындаңыз, кәсіби және тәжірибелі қызметкерлер, қажет болған жағдайда дайын құжаттарды жеткізіңіз, төмен бағалар мен тиімді ынтымақтастық. Сапа менеджменті жүйесінің мазмұнының жалпы әдісі 1-суретте көрсетілген.
1-сурет. Сапа менеджмент жүйесінің мазмұны
Сапа менеджменті принциптері
Ұйымды және оның қызметін тиімді басқару белсенді және жүйелі басшылықты қажет етеді. Табысқа тек сапа менеджменті жүйесін енгізу және жұмыс орындарын сақтау арқылы қол жеткізуге болады. Мақсат - барлық мүдделі тараптарға өз қажеттіліктерін есептеуге және өз әрекеттерін үнемі жетілдіруге мүмкіндік беру. Ұйымды басқару сапа менеджментімен және басқа аспектілермен үйлеседі.
Ұйымның жұмысын жақсарту мақсатында менеджментті басшылыққа алатын сапа менеджментінің сегіз қағидасы тұжырымдалған.
а) тұтынушыларға Бейімделу
Ұйымдар өз клиенттеріне қызығушылық танытады, сондықтан олар өздерінің қазіргі және алдағы қажеттіліктерін түсініп, олардың талаптарын қанағаттандыруға және идеяларынан асып түсуге ұмтылуы керек.
б) атқарушы басқару қабылдағыштар ұйымның мақсаттары мен бағыттарының бірлігін қамтамасыз етеді. Олар ұйымның міндеттерін шешуде қызметкерлердің толық берілгендігіне ықпал ететін ішкі ортаны құруы және қолдауы керек.
в) қызметкерлерді тарту
Барлық деңгейдегі қызметкерлер ұйымның алғышарттарын құрайды және олардың толық қызығушылығы ұйымға өз мүмкіндіктерін тиімді пайдалануға мүмкіндік береді.
г) құқықтық тәсіл
Әрекет жағдайында және тиісті қорларды процесс ретінде басқарған жағдайда, әсерге тиімді қол жеткізіледі.
д) ЕО-ның өзара байланысты процестерін жүйе ретінде алуды, зерттеу мен басқаруды қамтитын маркетингке құрылымдық көзқарас ұйымның міндеттеріне қол жеткізуде тиімділік пен тиімділікке ықпал етеді.е) Ұдайы жақсарту.
Ұйым əрекетін ұдайы жақсарту оның өзгермейтін мақсаты ретінде қарау керек.
ж) Фактілерге негізделген шешімдерді қабылдау
Тиімді шешімдер деректер жəне ақпараттар талдауына негізделеді.
и) Жеткізушілермен өзара тиімді қатынастар.
Ұйым мен олардың жеткізушілері өзара байланысты және өзара тиімді, бұл екі жақтың да құндылықтарды құру мүмкіндіктерін арттырады. Сапаны басқарудың осы сегіз қағидасы ИСО 9000 кіші тобына кіретін сапа менеджменті жүйелерінің стандарттарының негізін құрайды1].
1.2 Стандарттың даму тарихы
Сонау 1986 жылы, сапа менеджменті алғашқы сатысында тұрған кезде, DQS Германияда алғашқы ISO 9001 сертификатын шығарды - сол кезде ол әлі де жобалық нұсқаға негізделген. ISO 9000 стандарттар сериясының алғашқы жарияланымы сапаны қамтамасыз ету жүйелерінің үлгісі ретінде 1987 жылы ғана орын алды. Бұл басқару жүйелерінің үздіксіз табыс тарихының басы болды. Осы сәтті сапа стандартының дамуы DQS тарихымен тығыз байланысты.
Сертификатталған басқару жүйесі арқылы сапа мүмкіндіктерін көрсету тұжырымдамасы бүгінгі күнге дейін 1 миллионға жуық ISO 9001 сертификаты бар екенін ескере отырып, күмәндануы екіталай. Бүгінгі таңда компаниялар сапа менеджменті жүйелерін жоғары басшылықтың тиімді құралы ретінде біледі. Бұл ашықтықты тудырады, күрделілікті азайтады және іс-әрекеттің қауіпсіздігін қамтамасыз етеді. Дегенмен, басқару жүйелері DQS сияқты бейтарап және тәуелсіз үшінші тарап бағалаған және сертификаттаған кезде әлдеқайда көп нәрсеге қол жеткізеді. Өйткені содан кейін - ISO 9001 тарихы атап өткендей-олар сонымен қатар өнімдерге немесе қызметтерге, демек, компания қызметінің нәтижелеріне қажетті сенімді қалыптастырады [2].
DQS: Германиядағы менеджмент жүйелерін сертификаттау жөніндегі алғашқы орган.
Неміс стандарттау институты e.V. (DIN) және неміс сапа қоғамы e.v. (DGQ) 198384 жылдары Германияда өте даулы мәселемен айналысты. Бұл менеджмент жүйелерін сертификаттау жөніндегі органның құрылуы туралы болды. Осы мақсатта олар ең маңызды салалық бірлестіктермен көптеген пікірталастар өткізді. Бастапқы ескертулерге қарамастан, олар ақыры қолдау білдірді.
DQS құрылған кезде Германия сол кезде сапаны қамтамасыз ету жүйелері деп аталатын сертификаттауды ұсынған алғашқы елдердің бірі болды. 1990 жылы DQS бүгінгі IQNet қауымдастығының негізін қалаушылардың бірі болды. Мақсат саланың өсіп келе жатқан халықаралық сипатын ескеру болды.
ISO 9001 стандарты және оның тарихы. ISO 9001 тарихы, егер қаласаңыз, 1979 жылы ISOTC 176 негізін қалаудан басталады. Халықаралық стандарттау ұйымының (ISO) техникалық комитеті бүкіл әлемде қолданылатын Сапа менеджментінің әмбебап стандартын әзірлеуі керек еді. 1975 жылдан бастап BSI әзірлеген қолданыстағы Британдық BS 5750 стандарты негізге алынды. Британдық стандарт Ұлыбританиядағы соғыстан кейінгі жылдардағы әскери-саяси жағдайға негізделген. Алайда, стандарттың алғашқы жобасы жарияланғанға дейін тағы алты жыл қажет болды. Осылайша, 1985 жыл ISO 9001 стандартының "нақты" тууын білдіреді, дегенмен ресми басылым 1987 жылға дейін болған жоқ. ISO 9001 негізгі кезеңдері жылдам алға:
1985. "ISO 9000" (ISO 90001234) сериясының алғашқы стандарттар жобасы шығарылды.
1986 жылы 28 тамызда DQS Германияда DIN ISO 9001 өрескел нұсқасы негізінде Дармштадттағы Hottinger Baldwin Messtechnik GmbH үшін алғашқы ISO 9001 сертификатын берді. Бұл ISO 9001 тарихындағы маңызды кезеңді білдіреді [3].
1987. ISO 90012 3 стандарттар сериясы Германияда DIN ISO стандарттары ретінде 20 элементтен тұратын сапаны қамтамасыз ету жүйелерінің демонстрациялық моделі ретінде жарияланды:
DIN ISO 9001 компанияның барлық салаларында сапа кепілдігін көрсету үлгісі ретінде: жобалау, әзірлеу, өндіру, құрастыру және тұтынушыларға қызмет көрсету.
DIN ISO 9002 өндіріс пен құрастыру кезінде сапа кепілдігін ұсыну моделі ретінде.
DIN ISO 9003 соңғы тексеру кезінде сапа кепілдігін ұсыну үлгісі ретінде.
Осы жаңа халықаралық стандарттар сериясының пайдасына көптеген ұлттық (салалық) стандарттар жойылды. Осылайша, жоспарланған үйлестіру сәтті болды. Көптеген елдерде стандарттар үкіметтердің сәйкестікті бағалаудың заңнамалық белгіленген процедураларының маңызды элементі ретінде танылды. Ұзақ уақыт бойы қарсылық көрсеткен кейбір салалық бірлестіктер қазір стандарттарды мұқият қарастырды. Олар тіпті автомобиль өнеркәсібі, медициналық жабдықтар өндірісі, авиация және тамақ өнеркәсібі сияқты қатаң нұсқаларын ұсынды. Осылайша, ISO 9000ff сериялы стандарттары iatf 16949 (автомобиль өнеркәсібі) сияқты басқару жүйелерінің бірқатар салалық стандарттарының үлгісі болып қала береді.
1994ж. ISO стандарттары белгілі бір уақыт аралығында, әдетте әр бес-алты жыл сайын қайта қаралады. Мұндай қайта қарау барысында тиісті стандарт әлі де техниканың ағымдағы деңгейіне сәйкес келе ме, оны қайта қарау керек пе, тіпті кері қайтарып алу керек пе, соны анықтайды. Мерзімді қайта қараудың мақсаты стандарт талаптарының ұйым жұмыс істейтін ағымдағы шарттарға сәйкестігін қамтамасыз ету болып табылады. Осылайша, ISO 9001 тарихы үздіксіздік пен сенімділікпен де сипатталады.
ISO 9001-дің алғашқы қайта қаралуы 1994 жылы болды. Алайда, ол кезде негізінен редакциялық немесе тұжырымдамалық сипаттағы бірнеше кішігірім түзетулер енгізілді.
ISO 9001: 2000 - 2000 жылғы Редакция, екінші жағынан, ISO 9001, ISO 9002 және ISO 9003-ті бір стандартқа түбегейлі қайта қарауға және біріктіруге әкелді.
Кепілдіктерден басқаруға тұжырымдамалық ауысу оның корпоративтік тәжірибе үшін маңыздылығына сәйкес келді. Осылайша, ISO 9001 ақыры жоғары басшылыққа берілді, яғни "тиісті корпоративтік басқару"іс жүзінде жауап беретін жерде. DQS өз тарапынан аудиттің бұл түрін ISO 9001-де процестерге бағдарланғанға дейін жүргізе бастады, осылайша көптеген сервистік компаниялар үшін сапаны басқаруға есік ашылды [4].
1.3 Сапаны басқарудағы стандартың рөлі
Сапаны басқару халықаралық тәжірибесі ИСО 9000 сериялы
халықаралық стандарттар пакетінде негізделген, ол 1987 ж. Наурызда стандартизация бойынша халықаралық ұжыммен қабылданды және периодты түрде жаңарады. 1994 ж. осы сериядағы стандарттардың екінші басылымы шықты, 2000 ж. бұл стандарттардың үшінші басылымы шықты. ИСО 9000 сериясындағы стандарттар талаптар жиынын құрайды, олар әртүрлі дәрежеде барлық өнеркәсіптерде орындалады (контракта анализі, құжаттаманы жүргізу, шығарылатын өнімді бақылау). Бұл жұмыстар жүйелі түрде емес, бөлім ретінде өткізіледі. Стандарттар бұл жұмыстардың жүйелі түрде өткізілуін, құжаттандырылған үдерістер негізінде нәтижелердің бекітілуін талап етеді.
Бұл стандарттардың ерекшелігі еркіндік болып табылады, дайындаушы ИСО 9000 бойынша сапа жүйелік құру немесе құрмауды өзі біледі, бірақ мұндай шешім қабылданғаннан кейін стандарттың талаптарын орындауға міндетті. Егер тиімді тапсырыс болса, онда контракт құру талабы сертификатталған сапа жүйесі бар болса, жиі өнеркәсіп басқарушысы сапа жүйесін тапсырыс беруші талабымен енгізеді. Ал сертификаттау бір нәрсеге сәйкестендіру бойынша жүргізіледі. ИСО 9000 сериясындағы стандарттар өнеркәсіптің жеке жұмыс сферасынан. Бұл стандарттардың маңыздылығы олардың әмбебаптылығы, яғни жұмыстың шектеусіз барлық түрінде қолданылуы. ИСО 9000 стандарттарында минималды талаптар қойылған, өнеркәсіптің көрсететін қызметтері немесе өндіретін өнімдеріне қарамастан ұжым сапаны қамсыздандыру талаптарына сәйкес болу керек. Егер сапаны басқару жүйесі көрсетілген стандарттар талаптарына сәйкес келсе, онда ол өнеркәсіптің көрсететін қызметтерінің немесе шығарылатын өнімдерінің сапасы талаптарға сай екенінің нақты дәлелі болып табылады. ИСО 9000 стандарттарының ерекшелігі сапа жөнінен ұжым басшылығының жауапкершілік дәрежесі болып табылады. Ұжым басшылығы сапа жағынан саясаттың жүргізілуіне, сапаны басқару жүйесінің жұмыс істеуіне, енгізілуіне, құрылуына жауап береді және осының бәрі құжаттарда нақты хатталуы керек. Басшылық міндеттеріне: мамандарды таңдау және өнімді өлшеу, бақылау, сынау жабдықтары үшін қажетті ресурстардың бөлінуі, сонымен қатар ақпараттық қамту үшін компьютерлік техника кіреді. Сонымен қатар осының бәрі құжаттарда нақты хатталуы керек. Басшылық біліктіліктің керекті деңгейін орнату керек және мамандардың уақытылы мамандығын жоғарылатуды бақылау керек, халықаралық ИСО 9000 стандарттары Қазақстанда ИСО 9000-2001 жеке стандарттары ретінде барлық жерде енгізілуде [4].
Қазіргі таңда стандарттар санын едәуір азайтты. ИСО 9001: 2000 Сапа менеджменті жүйесі - Талаптар. ИСО 9004: 2000 Сапа менеджменті жүйесі - жұмысты жақсарту үшін ұсыныстар. Осы екі стандарт сапа менеджменті жүйесін енгізу және жетілдіру үшін негізгі болып табылады. ИСО 9000: 2000 Сапа менеджменті жүйелері - Негізгі жайлары және сөздік. ИСО 10011: 2000 Сапа жүйесінің құжаттарының құрылымы. Сапа менеджменті жүйесінің құжаттамасына кіреді.
Сапа менеджмент жүйесінің құжатнамасына мыналар кіреді:
1. Сапа облысындағы мақсат пен саясат туралы арыз. Өндірістің сапа аумағындағы қызметі және жалпы бағыттары және ол жоғарыда негіз ретінде енгізілген. Ереже бойынша ол келесі аумақтарда қолданылады.
- жаңа техника мен технология;
- өнімді жаңарту немесе жаңа өнім;
- тұтынушыны қанағаттандыру және нарықты жаулап алу;
- әлеуметтік сұрақтар және қызметкерлердің канағаттануы;
- жабдықтаушылар, қалдықтарыдың төмендеуі, ресурстардың экономикасы.
2. Сапа басқармасы. Барлық сапа жүйелеріне жалпылай мәлімет беру. Құрылымдары ИСО 9001 стандарт құрылымына сәйкес болу керек.
Сапа басқармасын тағайындаудың маңыздысы оның жүйе құраушыларынан тұрады. Сапа басқармасы - концепті басты құжат, ол мекеме жайлы түсініктеме беретін визит картасы болып табылады. Сапа басқармасы сапа жүйесін енгізуде әрдайым анықтамалық функциясын орындайды, жұмыс күйін қолдайды. Ірі мекемеде сапа басқарма
иерархиясы болуы мүмкін:
- жалпы сапа басқармасы;
- әртүрлі бөлімдерге сапа басқармасы;
- әртүрлі өндіру үдерісімен, сонымен байланысты жобалау функциялары, материалдық-техникалық жабдықтау сапа басқармалары. ИСО 9001 стандартына сай, сапа жүйесі келесі элементтерден тұрып, әр қайсысы сапа басқармасының (4 пункті) бөлімінде жазылады:
1. Басқарманың жауаптылығы;
2. Ресурс менеджменті;
3. Өмірлік циклдің үдерісі;
4. Өлшем, анализ, жақсару.
Процедуралар, бөлімдермен орындалатын, сапа жүйесі документтерінің 2-деңгейін құрайды. Әрбір процедура құжат болып табылып, жалпы процедураны сипаттайды. Мұндай құжат бөлімнің
құрылымдық схема мен функционалдық міндеттері кіреді. Құрылымдық бөлімдер бір-бірімен функционалдық байланысы мен міндеттілігін көрсететіндіктен, мұндай процедураларды енгізу өте пайдалы [4].
ИСО 9001 стандарттарының талабына сай мекеме міндетті құжаттық процедураларды тағайындап, жұмыс барысында қолдау керек:
1. Құжаттаманы басқару;
2. Сапа жазбаларын басқару;
3. Ішкі аудиттерді өткізу;
4. Сәйкес келмейтін өніммен басқару;
5. Жөнделетін амалдар;
6. Алдын алатын шаралар.
1. Құжаттаманы басқару Мекемеде құжаттаманың тәртібін басқару қамтамасыз етеді. Олар анықталған жүйемен жасалынып, бір-біріне төлнұсқау және бір-біріне қарма-қарсы болмауы керек.
2. Нақты халықаралық стандарттарының талаптарына міндетті құжаттамалар үдерістер (құжаттама деңгейі, түсініктеме жазбаның тереңдігі мен нақтылығы) өз мекемесінің айналысатын қызметі мен көлеміне байланысты анықталады, үдерістің қиындығы және өзара қызметтері және қызметкерлердің дәрежесіне байланысты).
Құжаттамаларды басқару, сапа жайындағы жазбалар, ішкі тексерулердің өтуіне, өнімнің сәйкестік еместігін, ескерту қызметі және тағы
басқалары үдерістерге енеді.
3. Мекемеге үнемді жоспарлау үшін қамтамасыз ететін құжаттамалар, үдерістермен жұмыс істеу және оларды басқару; (бөлімшелер туралы жағдайлар, қызметкерлердің нұсқаулары, регламенттер, технологиялық нұсқамалар).
4. Сапа туралы жазбалар, оларды қатаң түрде мекеме талап етеді, жиналған тәжірибені, яғни мекеме жиналған жинақтарды қандай түрде сақтайтынын өзі біледі [4].
2 Қымыз Саубол ЖШС компаниясы
2.1 Компания тарихы
Компания негізінен 2007 жылдан бері жұмыс жасап келеді. Ауылшаруашылық өнімдеріне деген қажеттілігін қамтамасыз ету үшін жеке шаруа қожалығы ретінде құрылған болатын. Осы мақсатта ауылдық жерден үй және бес құлынды бие сатып алу арқылы жасалына бастады. Бұл биелерден күніне 12 литр қымыз алып отырдық. Ауыл шаруашылығын дамыту үшін 2008 жылы 16 бие сатып алынып, кең ауқымда қымыз шығару өндірі с ін ұйымда с тыру ғ а талпындық. Алайда, 5 биені сауып отыру мен 16 бас сауып үлгерту мүлдем екі түрлі жұмыс еді. Өнімнің дәмін, түсін және консистенциясын (тығыздығын) тұрақтандыратын химиялық қоспаларсыз өнім өндірудің дәстүрлі формасын сақтап қалуды көздеген компания қиындықтарға тап болды.
Өнеркәсіп өндірісін ұйымдастыру үшін 5 жыл уақыт кетті және 2012 жылы Галмарт супермаркетімен ең алғашқы келісім-шартқа қол жеткізді. Осы келісім-шарт әрі қарай дамуға өз септігін тигізді, өнімді бөтелкелерге құйып сатуға жол ашты, өндірістік кейбір үрдістерді автоматтандыруға, қала көлемінде кең ауқымды қымыз сатуды ұйымдастыруға алып келді. Даму кезінің бұл сатысында тұтынушылардың бөтелкеге құйылған өнімді тұтыну мәдениетінің төмен екендігіне көз жеткіздік. Қымыз бөтелкеде болған соң, тұтынушылар тарапынан оның табиғилығына деген күдік, сапасына деген сенімсіздік бар екенін байқадық.
2-cурет. Қымыз Саубол ЖШС компаниясының мекен-жайы
Бірақ, уақыт өте келе, компания тұрақты тұтынушыларды тауып, әрі қарай дамуға бет бұрды. 2- суретте компанияның орналасу аймағы көрсетілген
2.1.2 Компанияның даму жолы мен өнімдері
Астананың ашымал сүт өнімдерін нарықта әрі қарай дамыту мақсатында, дайын өнімді жеке сауда маркасымен шығарып сату үшін 2013 жылы Қымыз Саубол жеке кәсіпкерлігін тіркедік, логотип және фирмалық бренд жасалып шығарылды. Олардың Қазақстан Республикасы мен жақын шетел аумағында жұмыс жүргізу құқығы ресми тіркелді. Компанияның логативі мен алған сертификаттары келесі 3- суреттерде көрсетілген [5].
3- сурет. Компания логативімен, сертификаты
Қымыз Саубол компаниясының шығаратын қымыздары 4-5 суретте көрсетілді. Бір литр қымыз құрамындағы адам ағзасына қорытылатын ақуыз көлемі 20 грамм, демек, 100 грамм жұмсақ сиыр етіндегі ақуыз көлеміне теңбе тең. Қымыз құрамы таптырмайтын амин қышқылдарына бай әрі толық түрде қорытылатындығын атап өткен маңызды. Компанияның сертификаттары В-Қосымшсында көрсетілген.
4-сурет. Сауылған қымыз
5-сурет. Бөтелкеге құйылған қымыз
6 - сурет. Қымыз Саубол бөтекелері
7 - сурет. Қымыз құрамы
Компания таза ешқандай қоспасыз өнім шығарады.
2.1.3 Компанияның серіктестері
Қазіргі таңда компания өндірістік қуатымыз күніне 150 литрды құрайды. ҚР ПарламентМәжіліс асханасымен, ArkaST мейрамханалар желісімен, Алматы және Астана қалаларындағы Галмарт гипермаркетінің желісімен ұзақ мерзімді келісім-шарттарға қол қойылған. Сонымен қоса, Ресей Федерациясының шекаралас аумақтарынан Қымыз Саубол брендімен қымыз жеткізуге тапсырыстар түсіп жатқанын атап өткен жөн [5]. Бұл компанияның экспортқа бір табан жақындағанымыздың белгісі болып табылады. Компаниияның серіктестерін 8- суреттен көруге болады.
8-сурет. Серіктестер
Сонымен қоса, Астана қаласындағы Тұлпар ат-спорттық клубының аумағында негізгі өнім - жаңа сауылған бие сүтін сату ұйымдастырылған, бұл сүтті сауылғаннан кейін 20 минут ішінде ішу керек. Және де, осы клуб аумағында құнарлы өнімдердің бірі саумал (тәтті дәмі мен құнарлы бактериалды құрамы бар піспеген қымыз) да сатылады [5].
2.1.4 Өнім сапасына әсер ететі факторлар
Сапаға әсер ететін факторлар. Азық - түлік сапасына әртүрлі факторлар әсер етеді. Олардың аса көп маңыздыларына:шикізаттың сыртқы түрі мен сапасы, өндіру әдісі мен шарттары, буып-түю, тасмалдау мен сақтау жатады. Өнім сапасы оның құрамы мен технологиялық қасиеттеріне қарай анықталады. Шикізат сапасының негізгі көрсеткіштері болып ондағы тағамдық заттардың көп болуы жатады. Олардың мөлшері мен сапасы сәйкес стандарттармен көрсетіледі. Қымыздың сапасына әсер ететін факторларды Исикава диаграммасына енгіздік, 9-суретте көрсетілген.
9-сурет. Сапаға әсер ететін факторлар. Исикава диаграмасы
Сонымен қатар SWOT талдау әдісін қарастырдық. Яғни компанияға СМЖ жүйесін енгізу процесін талдаймыз. Қымыз Саубол ЖШС СМЖ жүйесін енгізу процестері анық 1-кестеде көрсетілді.
SWOT-талдау -- стратегиялық жоспарлау әдісі. Ол компанияға әсер ететін факторлардың төрт тобын талдаудан тұрады: күшті жақтар (strengths), әлсіз жақтар (weaknesses), мүмкіндіктер (opportunities) және қауіптер (threats). SWOT-талдау компанияны одан әрі дамыту туралы шешім қабылдау үшін қолданылады.
1- кесте SWOT талдау әдісі
S- МЫҚТЫ ЖАҚТАРЫ
-Қымыз СауболЖШС СМЖ енгізу өнімге сенімділік береді;
-Жұмыс процесін жылдамдатады;
- Сапаны жақсартады;
- Компанияның дамуына үлес қосады.
W-ӘЛСІЗ ЖАҚТАРЫ
- Қаражат жағынан шығындар болады;
- Процес уақыт талап етеді;
-Нәтиже болуы шамамен 1-2 жыл уақыт алады.
O- МҮМКІНДІКТЕР
-СМЖ енгізу ең алдымен даму мақсатында мүмкіндік береді;
- Қызметкерледің тәжірибесі мен білімі артады;
- Жұмыскерлер арнайы оқулардан өтеді;
-Шетелдік компаниялармен жұмыс жасауға болад:
T- ҚАУІПТЕР
-СМЖ енгізу барысындағы қателіктер;
- Уақыт тарапынан кешіктірулер;
-Нәтиже болмауы.
Компанияның қазіргі кезін салыстырғаннан кейін, СМЖ жүйесін жоспарлаймыз.
3 ISO 9001 стандартын енгізуді жоспарлау
Қажетті өзгерістер мен жақсартуларды анықтау.Компанияның сапа саласын жақсарту үшін алдымен өзгерістер қажет. Ең алдымен компанияныға төнетін қауіп - қатерлерді анықтаған жөн.Оларға:
- Қымыз шығару цехтарныдағы құрылғылардың ескіруі;
- Қызметкерлердің санынң жетіспеуі;
- Маркетинг саласының дамымауы;
- Басшылық тарапынан тексеру жұмыстарының жүргізілмеуі;
- Қызметкерлердің жауапкершілктерінің төмендеуі.
Осы мәселелерді шешу мақсатында жұмыстар жүргізілді. Олар:
- Жаңа технологияларды пайданалану мақсатында құрылғы апараттары сатып алынды;
- Біліктілікті арттыру мақсатында компанияға жаңа мүмкіндіктер әкелетін мамандар алынды;
-Маркетинг саласын дамыту мақсатында жеке брендеттерді дамыту үшін анайы маман мен әлеуметтік желілерде парақшалар ашылды;
-Қызметкерлердің аталған жұмыстарға байланысты жауапкершілікпен міндеттер жүктелді. Компания басшысы тексеру шараларын жүргізді.
3.1. Сапа саласындағы саясат
Қымыз Саубол ЖШС компаниясы өз клиенттеріне табиғи қымыз өнімін ұсынады. Ұсынылатын өнімінің сапасы ең жоғары деңгейде, бұл туралы барлық белгіленген стандарттарға толық сәйкестігін растайтын көптеген сертификаттар бар.
Миссия: Табиғи ұлттық тағамдарымызды ұсына отырып, тұтынушыларымызға сапалы қызмет көрсету.
Стратегия:Жоғары өндірістік әлеуетке ие бола отырып, Қымыз Саубол ЖШС сапа критерийі бойынша үздік шетелдік компаниялардан кем түспейтін бәсекеге қабілетті қызмет көрсету саласын жасауға бағытталған өзінің негізгі бағытын ұстанады.
Біздің міндетіміз - Компанияның шығарған өнімдерін қазіргі талаптарға сай етіп жасау, сондай-ақ құндылығымызды сақтай отырып қымыз сусынын әлемдік деңгейде көтеру.
3.2 Сапа менеджмент жүйесінің әзірлеу мен енгізу кезеңдері
10 - суретте кәсіпорынға СМЖ жүйесін әзірлеу кезеңдері көрсетілген.
10 - сурет. СМЖ құжаттарын дайындау барысындағы әрекет алгоритімі
Жоғарғы басшылықтың жауапкершілігі, оның міндеттері, белсеңді қатысуы Сапа менеджмент жүйесіні нәтежелі және тиімді болу үшін негіз болып табылады. Ол барлық мүдделі жақтарының пайда алу үшін. Тұтынушылардың қанағаттарын жоғарлатып, оған жетуге болады.
"Қымыз Саубол" ЖШС - нің директоры Сапа менеджмент жүйесіні енгізу туралы шешімді қабылдап, ол тиімділікпен қамтамасыздандыру міндеттерін өз қолына алады. Олар сапа саласындағы саясатында және мақсаттарында, сапа туралы құжатта, басшылық тарапынан Сапа менеджмент жүйесі талдау шығыс деректерінде болады. ҚР СТ ИСО 9001-2016 талаптарына сай директордың сапа менеджмент жүйесіндегі рөлі 2-кестеде көрсетілген.
2-кесте Компанияның басшылыққа жауаптылығы
№ пп
Шаралардың и
аталуы
Орын далу мерзімі
Орындауға жауап беруші
Енгізу жайында бұйрық(немесе басқа растайтын
құжат)
Бақылау
1
2
3
4
5
6
1
Кезең 1. Сапа менеджмент жүйесінің құжаттарын жасауға дайындық.
1.1
Қымыз Саубол ЖШС - ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz
Реферат
Курстық жұмыс
Диплом
Материал
Диссертация
Практика
Презентация
Сабақ жоспары
Мақал-мәтелдер
1‑10 бет
11‑20 бет
21‑30 бет
31‑60 бет
61+ бет
Негізгі
Бет саны
Қосымша
Іздеу
Ештеңе табылмады :(
Соңғы қаралған жұмыстар
Қаралған жұмыстар табылмады
Тапсырыс
Антиплагиат
Қаралған жұмыстар
kz